Communicatietechnieken
Verbindend COMMUNICEREN
EFFECTIEF
COMMUNICEREN
B E Ï
V
DOOR
N
L
O
E
GEBRUIK
D
& E N VAN
Communicatiestijlen
Carolien Roodzant
Inleiding Dit is het eBook ‘Verbindend Communiceren’. In dit eBook leer je effectief communiceren en beïnvloeden door gebruik van communicatiestijlen. Dit eBook is een blauwdruk voor effectieve communicatie. Je ontdekt waardoor het komt dat mensen zich aan elkaar ergeren en irriteren. Waarom dat interessant is? Als je inzicht hebt in DE oorzaak van onderlinge irritatie, frustratie en teleurstelling, dan ontstaat er over het algemeen meer begrip. En daar waar begrip is, is ruimte voor meer ontspanning, samenwerking en zelfs plezier! Ik wens je plezier met het lezen van dit eBook & je ontdekkingstocht in de praktijk!
Over de auteur Carolien runt sinds 2007 succesvol haar bedrijf Roodzant Training, Coaching & Advies. Zij ontwikkelt en geeft trainingen op het gebied van communicatie, leiderschap & management. Zij is docent, trainer, coach & programmaontwikkelaar geweest voor de opleiding Middle Management bij een van de grootste opleiders in Nederland. Daarnaast heeft ze ruim 10 jaar kennis en ervaring opgedaan op het gebied van advies, sales, training, coaching en management binnen het bedrijfsleven. Zij traint en coacht met passie & plezier en gaat voor resultaat. Eenvoud is daarbij haar uitgangspunt. Het bevordert de stap naar DOEN. Door het delen van haar visie, kennis en ervaringen begeleidt zij vele medewerkers én managers in het middenkader succesvol naar een hoger niveau in hun organisatie.
“Ik deel mijn kennis, ervaring en ideeën graag met je. Een goede eerste stap is om je aan te melden voor mijn gratis informatie, tips, artikelen & inspiratie die je maandelijks per e-mail ontvangt. Aanmelden kan snel en makkelijk via www.carolienroodzant.nl Je bent welkom! ”
Je bent welkom om te linken met Carolien via http://nl.linkedin.com/in/carolienroodzant
1 VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
Inhoudsopgave
Disclaimer .. 4 ‘Spread the word’ .. 4
De 7 meest voorkomende irritaties in communicatie .. 5
“ I am not a product of my circumstance s. I am a product of my decisions “ Stephen
Inleiding .. 6 Communicatiestijlen .. 6 Elementen van communicatiestijlen .. 7 Hoe ontstaan communicatiestijlen? .. 8 Hoe werken communicatiestijlen? .. 9 Wat levert het je op, inzicht in communicatiestijlen? .. 9 Hoe onstaan die irritaties nu?! .. 10
De Denktank .. 11 De Bergbeklimmer .. 14 De Entertainer .. 16 De Verbinder .. 19
Effectief Communiceren - 10 Tips .. 22
Spiekbrief .. 23
Gratis Strategiesessie .. 24
Bronvermelding .. 25 Tot Slot .. 25
C ovey
2 VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
Disclaimer Beperking van aansprakelijkheid De informatie in dit eBook is van algemene aard. De informatie is niet aangepast aan persoonlijke of specifieke omstandigheden, en kan dus niet als een persoonlijk, professioneel of juridisch advies aan de gebruiker worden beschouwd. Er is alles aan gedaan om de ter beschikking gestelde informatie volledig, juist, nauwkeurig en bijgewerkt aan te bieden. Ondanks deze inspanningen kunnen onjuistheden zich voordoen. Indien de verstrekte informatie onjuistheden zou bevatten of indien bepaalde informatie op of via de site onbeschikbaar zou zijn, doen wij er alles aan om dit zo snel mogelijk recht te zetten. Noch de auteur, noch de uitgever is aansprakelijk voor rechtstreekse of niet rechtstreekse schade die ontstaat uit het gebruik van de informatie uit dit eBook. Indien je onjuistheden zou vaststellen in de informatie uit dit eBook, neem dan contact op met de uitgever en/of auteur.
‘Spread the word’ Dit eBook wordt je gratis ter beschikking gesteld. Je hebt toestemming om het eBook onbeperkt te verspreiden. Houd je hierbij alsjeblieft aan de volgende voorwaarden: .
Verspreiding alleen op basis van non-profit distributie. Je vraagt er dus geen geld voor.
.
Indien je het eBook doorstuurt, stuur het in zijn geheel door. Het is niet toegestaan om (delen van) teksten te verspreiden of in hernieuwde uitgave te distribueren. Bij alle gedistribueerde exemplaren is deze pagina dus onderdeel van het eBook
.
Bij het lezen van een PDF-versie van dit eBook op een met internet verbonden computer, kun je klikken op de links in de tekst. Houd deze links en verwijzingen in stand.
.
Je helpt degene aan wie je het eBook doorstuurt het meest, door hem/haar te verwijzen naar de volgende website www.gratiseffectievecommunicatie.nl. Door zelf het eBook via deze pagina te downloaden, ontvangt hij/zij automatisch en gratis toekomstige uitgaven met nieuwe thema’s & herziene versies en updates van de bestaande eBooks. Privacy wordt ten alle tijden gerespecteerd.
3
Dank je wel voor je medewerking J
VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
De 7 meest voorkomende irritaties in communicatie Uit recent onderzoek blijkt dat mensen zich in verschillende situaties het meest irriteren aan de volgende punten:
① Slecht luisteren, niet gehoord worden ② Aannames doen ③ Concrete vragen niet helder beantwoorden, maar eromheen praten ④ Meer met de vorm dan met de inhoud bezig zijn ⑤ Het één zeggen maar het ander doen ⑥ Zinnen niet afmaken & ervan uitgaan dat je snapt wat de ander bedoelt ⑦ Het gesprek overnemen
Wat mensen zoal zeggen over hun irritatie in communicatie … … Het slecht luisteren van andere mensen. Als mensen beter naar elkaar zouden luisteren zonder meteen hun eigen mening te ventileren zou er al een hoop verbeterd zijn in communicatieland … … dat ze 'hun' zeggen en 'zij' bedoelen, vreselijk! … … alles wat mensen voor het woordje 'maar' zeggen, kunnen ze vaak net zo goed weglaten want het is vaak niet gemeend of heeft betrekking op iets totaal anders … … als ik iets aan de orde stel over mezelf, de ander dat direct op zichzelf betrekt en het gesprek vervolgens over de ander gaat in plaats van over mij …
4 VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
Inleiding Teleurstellingen, irritaties, afhaken of juist hakken met de botte bijl: kennen we niet allemaal deze momenten? Met name in die situaties waarin je zelf de beste intenties hebt, weet iedereen hoe frustrerend het kan zijn wanneer je je niet begrepen voelt. Zowel in ons professionele als in ons privéleven is het nog niet altijd even makkelijk om effectieve samenwerking te creëren èn te behouden. Waar we ons vaak niet bewust van zijn, is dat de oorzaak hiervan niet ligt in onjuiste intenties maar in de verschillende communicatiestijlen die we hanteren.
85
%
Diezelfde communicatiestijl, dat wil zeggen het verschil in communicatiestijlen, is in 85% van de gevallen de oorzaak van spanning, irritatie en conflicten. Door het (h)erkennen en toepassen van communicatiestijlen worden deze spanningen, irritaties en conflicten sterk gereduceerd. Gesprekken gaan weer over de inhoud in plaats van over de manier waarop gecommuniceerd wordt.
Communicatiestijlen Wat is een communicatiestijl eigenlijk? Waar bestaat het uit? En hoe ontstaat zo’n communicatiestijl eigenlijk? En als je weet dat ze bestaan, wat kun je daar dan mee? Goede vragen! In dit e-book krijg je hier antwoord op, en meer. Je hebt het vast wel eens meegemaakt … Je ontmoet iemand voor de eerste keer, je raakt in gesprek en … het klikt meteen! Na afloop van de ontmoeting weet je bij wijze van spreken niet eens hoe die andere persoon heet. Maar op de een of andere manier was dat ook niet belangrijk. Jullie zaten op dezelfde golflengte. En soms is het anders. Toch? Of ben ik de enige die dat meemaakt? J Dat je mensen ontmoet waarbij je direct een afstand ervaart. Of misschien zelfs afkeer? Zeg eens eerlijk, ken je het gevoel dat het lijkt alsof de ander je niet wil begrijpen? Herken je de situatie waarin jij zéker wist dat je duidelijk was en dat je tóch op onbegrip en weerstand stuitte? Ja? Weleens meegemaakt dat je je irriteert aan de communicatie van de ander? Dat je de manier van communiceren ervaart als bot, langdradig, overdreven of gevoelloos? Of dat je vindt dat de ander zoveel vragen stelt? En dat je daar vervolgens op reageert door bijvoorbeeld boos te worden of je neemt een ´laat maar kletsen´ houding aan? Mogelijk klap je dicht? De kans is groot dat je in die situaties geconfronteerd wordt met iemand die een andere stijl van communiceren hanteert dan jij doet.
5
Als je eens goed oplet, dan zal je ontdekken dat discussies, spanning, conflicten, irritaties, ruzies, onenigheid, frustraties en afkeer vaak gaan over hoe iets gezegd is, en niet zozeer over wat er is gezegd. Uit onderzoek van de Harvard Universiteit blijkt dat meer dan 85% van bovenstaande situaties veroorzaakt wordt door het feit dat mensen verschillende communicatiestijlen hanteren.
VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
Meer dan 85%! Dat is nogal wat, vind je niet? Stel je nu eens voor dat je de verschillende communicatiestijlen kunt herkennen. Dat je leert hoe deze verschillende stijlen denken en doen. En dat je leert hoe je hierop kunt afstemmen. Dan heb je toch een krachtig gereedschap in handen waarmee je in meer dan 85% van de situaties die niet lopen zoals jij wilt, kunt schakelen en het werkend kunt maken. Realiseer je je wat een verschil je daarmee kunt maken? Enorm! In dit e-book maak je kennis met het begrip ‘communicatiestijlen’. Je ontdekt wat een communicatiestijl nu eigenlijk is, hoe deze ontstaat en dat in 85% van de situaties waarin jij je irriteert aan de communicatie van een ander, dit veroorzaakt wordt doordat jullie verschillende communicatiestijlen gebruiken. En dat is reuze handig!
Elementen van communicatiestijlen
tempo VOLUME
toon
klank
Een communicatiestijl kun je omschrijven als een manier waarop iemand praat. Met zichzelf en met de buitenwereld. ‘Met zichzelf?!’ denk je nu wellicht. Ja, inderdaad, met zichzelf. Iedereen praat met zichzelf, namelijk door middel van gedachten. Je gedachten zijn een vorm van communiceren met jezelf. Mogelijk heb je er nog nooit op deze manier naar gekeken, maar sta er maar eens bij stil. Wat zeg jij tegen jezelf? Heb jij het leuk en gezellig tussen jou en jou? Zeg je aardige dingen tegen jezelf? Waardoor je je prettig voelt over jezelf en dit ook uitstraalt? Of ben je streng en hard voor jezelf? Waardoor je je vaak gespannen voelt en mensen eerder afstand van je houden dan naar je toekomen? Goed, een communicatiestijl is dus de manier waarop iemand zichzelf presenteert. Er zijn allerlei variabelen die deze presentatie beïnvloeden. Stel je deze variabelen maar voor als verschillende knoppen waaraan je kunt draaien. En iedere keer dat je aan een of meerdere van deze knoppen draait, beïnvloed je de presentatie. Een communicatiestijl wordt gevormd door het volume, de toon, en de klank van de stem. Maar ook door de hoeveelheid woorden waarmee iemand spreekt en de snelheid waarmee hij of zij dat doet.
Elementen van een communicatiestijl Snelheid van spreken Hoeveelheid woorden Stemvolume Stemklank
6
Stemtoon
VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
Communicatiestijlen zijn ontdekt. Ze zijn niet bedacht of in een boek gevonden. Door jarenlang onderzoek te doen en naar al die bovengenoemde variabelen te kijken bij vele verschillende mensen, zijn als het ware verschillende soorten stijlen ontdekt. Op basis van ervaring dus. Communicatiestijlen zijn onafhankelijk van sekse, leeftijd, cultuur of nationaliteit. Ook is ontdekt dat communicatiestijlen al ontstaan in de vroege kinderjaren.
GEDRAG
wordt gestuurd door
HOUDING
&
OVERTUIGINGEN
Als een kind de leeftijd van 3 jaar bereikt, heeft het al een eigen communicatiestijl. Kijk en luister maar eens naar je eigen kinderen, of naar je kleine neefje(s) of nichtje(s), of gewoon naar willekeurig jonge kinderen die spelen op straat. Je ziet dan dat kinderen verschillende manieren van praten en doen hebben, al op die jonge leeftijd.
Hoe ontstaan communicatiestijlen? Je communicatiestijl zegt iets over jouw manier van communiceren zoals dat door anderen kan worden waargenomen. Het gaat dus over gedrag. Het is dat wat je een ander ziet of hoort doen. En de betekenis die je daar zelf aan geeft. Natuurlijk zijn er verschillende factoren die invloed hebben op je gedrag. Bijvoorbeeld je persoonlijkheid, de omgeving of hoe je je voelt op een bepaald moment. De communicatiestijl zegt dus iets over de communicatie van iemand zoals die waarneembaar is op een bepaald moment. Het zegt iets over het gedrag van die persoon. Gedrag is iets anders dan persoonlijkheid. Een communicatiestijl doe je, een persoonlijkheid heb of ben je. Je persoonlijkheid wordt voor een deel gevormd door de manier waarop je bent opgevoed. En deels is het erfelijk bepaald. Vaak zien we maar onderdelen terug van de persoonlijkheid in gedrag. Dit komt doordat een persoonlijkheid of karakter zo veelzijdig is. Je overtuigingen en je houding ten opzichte van situaties en mensen, bepalen uiteindelijk vaak welke gedrag er zichtbaar is, en daarmee dus ook je communicatiestijl.
7 VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
Hoe werken communicatiestijlen? Het gebruiken van communicatiestijlen kun je het beste vergelijken met het spreken van een vreemde taal. Je kunt ervoor kiezen om deze vreemde taal te leren spreken. En als je de taal beheerst, dan kun je er vervolgens voor kiezen om deze taal op bepaalde momenten te spreken. Dit zul je over het algemeen doen wanneer je denkt dat het inzetten van deze taal het je gemakkelijker maakt om begrepen te worden en de ander beter te begrijpen. Zo werkt het met communicatiestijlen net zo.
“ Communic atie stijlen gebruik je net zoals je een
taal
8
Wat levert het je op, inzicht in communicatiestijlen? We kwamen eerder al tot de conclusie dat het niet alleen leuk maar ook erg handig is om inzicht te hebben in je eigen stijl van communiceren. Het geeft immers aan hoe een ander wel en niet met jou om moet gaan om het beste van jou te kunnen zien en meemaken. Denk je eens in hoe waardevol dat is ter voorbereiding op je functioneringsgesprek bijvoorbeeld. Of op welke manier je sollicitatiegesprekken succesvoller kan laten verlopen. Maar waarom zou je willen weten welke communicatiestijl een ander hanteert? Wat zou dat mogelijk voor je kunnen betekenen? Inderdaad! Je krijgt een handleiding die je precies vertelt wat je wel en niet moet doen in de omgang met de ander, zodat je het beste van de ander ziet en ervaart. Is dit waardevol? Ja, natuurlijk! Inzicht en kennis van communicatiestijlen stelt je in staat om resultaten te behalen die belangrijk zijn voor jou én de ander. En dat terwijl je met meer plezier en ontspanning samenwerkt. Dat willen we toch allemaal?
vreemde
gebruikt
Stel, je bent op vakantie in Spanje. Je maakt een dagtrip en op een gegeven moment ben je verdwaald. Je besluit om de weg te gaan vragen. Je zet je auto aan de kant van de weg, stapt uit en spreekt de eerste de beste persoon aan die je tegenkomt. Het blijkt een oude man te zijn, die rustig met zijn wandelstok aan de overkant van de weg loopt. Je besluit naar de man toe te lopen. Nu kun je er op dat moment voor kiezen om Turks te gaan spreken (ervan uitgaande dat je die taal machtig bent) Maar de kans dat je begrepen wordt door deze oude man, is klein. Je kans om uiteindelijk weer terug te keren bij je hotelkamer – en dus je gewenste resultaat te bereiken - is groter, als je op dat moment in het Spaans de weg vraagt. Toch?
”
Stel je eens voor dat je de relatie met je baas als wat afstandelijk ervaart. En jij je daar, als je heel eerlijk bent, helemaal niet zo fijn bij voelt. Sterker nog, dat je merkt dat het je af en toe in je functioneren beïnvloedt. En misschien wel vaker ook … Of dat je je irriteert aan de besluiteloosheid van je leidinggevende. Dat je continu initiatief neemt en met plannen aankomt maar niet verder kunt omdat er geen duidelijk besluit genomen wordt. En jij dus gehinderd wordt in je voortgang? En je tegelijkertijd wel wordt afgerekend op de resultaten? Met alle gevolgen van dien? Hoe voelt dat? Precies!
VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
Stel je voor dat je afhankelijk bent van je collega’s die jou van specifieke informatie moeten voorzien. En dat je die informatie niet of niet volledig krijgt. En dat je continu het idee hebt dat je informatie mist, voordurend vragen wilt stellen zodat je een exacte analyse kan maken voordat je de juiste beslissing en actie kunt ondernemen. Vermoeiend toch?
Tip Vergroot je inzicht in de wijze van communiceren van de ander
Hoe waardevol is het dan om niet alleen inzicht te hebben in de oorzaak hiervan maar tegelijkertijd ook precies te weten wat je kunt doen om dit te veranderen? Dit maakt HET verschil! Het betekent het verschil tussen jarenlang plezierig samenwerken of thuis op de bank met een burn-out zitten. Het betekent het verschil tussen wel of niet die felbegeerde promotie krijgen. Het maakt het verschil tussen wel of geen salarisverhoging. En zeg nu zelf, dat zijn best belangrijke zaken. Toch? Maar waarschijnlijk heb je inmiddels begrepen dat het fenomeen communicatiestijlen zich niet alleen tot het werk beperkt. Ieder mens hanteert een communicatiestijl. In iedere vorm van samenwerking heeft inzicht en kennis van communicatiestijlen dus verbluffend veel toegevoegde waarde. Of dit nu gaat om de relatie tussen ouder en kind, tussen (levens-) partners, familie, vriendschappen, teams, bazen, managers, leidinggevenden of collega’s.
Hoe onstaan die irritaties nu?! Op de volgende bladzijden ontdek je hoe de 15 grootste irritaties in communicatie ontstaan. Door je inzicht in de wijze van communiceren van de ander te vergroten, wordt het glashelder waarom sommige mensen je niet gewoon even laat uitpraten en je verhaal laten doen, of juist helemaal niets zeggen terwijl de ander juist erg doordraaft en je botweg lijkt te commanderen, niet ter zake komt of altijd maar vraagt wat je wilt in plaats van zelf zijn of haar mening te geven. Op de volgende bladzijden vind je de 4 communicatiestijlen beschreven. Hoewel we allemaal uniek zijn en onze eigen stijl en karakter hebben, zijn in onze manier van communiceren bepaalde gedragspatronen te onderscheiden. Die gedragspatronen zijn dus de communicatiestijlen. Je zult merken dat bij de beschrijving de kenmerken en gedragingen wat uitvergroot zijn. Mogelijk komt het op momenten zelfs wat zwart-wit op je over. Het idee hierachter is, dat wanneer je dingen wat uitvergroot, het over het algemeen makkelijker te onderscheiden is. En daardoor zijn nuances vervolgens makkelijker te herkennen. In de praktijk hanteren we allemaal wel wat van de verschillende stijlen. Maar mensen hebben veelal één voorkeursstijl met daarbij een aanvullende stijl. Kijk maar waar je wat herkent J
9 VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
De Denktank ‘It’s got to be perfect’ Dit zijn de mensen die vroeger op school plezier hadden in het maken van strafwerk. Echt. Het zijn de serieuze, analytische mensen met lange termijn doelen. Ze kicken op efficiency, raken high van logica en aanbidden nauwgezetheid. Maar dit zal je overigens nooit aan ze zien. Met een sterke voorkeur voor taken in plaats van mensen, zijn ze echter wel reflectief, voorzichtig en grondig, soms tot in het extreme toe. Ze leven volledig op wanneer het gaat om details en discipline en willen graag duidelijk gedefinieerde prioriteiten en een passende snelheid. Voorzichtige vooruitgang, dat is waar het in het leven om gaat voor deze mensen. Stel, Rembrandt van Rijn zou zich op deze wijze uiten, dan zou hij naar alle waarschijnlijkheid bij het schilderen van zijn beroemde schilderij ‘De Nachtwacht’ op de volgende wijze te werk gegaan zijn … Hij zou het project uiterst serieus genomen hebben, en ervan uitgaan dat hij beoordeeld zou worden op zijn aandacht voor details. Moeizaam maar zorgvuldig zou hij zijn gecompliceerde ontwerp gecreëerd hebben, van de compositie (de ordening van de personen op het doek) en het beeldaspect (de afwisseling van donker en licht) tot aan de details van de ijzeren halskragen van de schutters en de eikenblaadjes op de helm van de jongen. Uiterst bedachtzaam en met bijzonder veel aandacht voor evenwicht, op een hecht netwerk van loodrecht op elkaar staande evenwijdig verlopende lijnen (gevormd door lansen, geweren en gestrekte armen), ordent hij zijn werk. Ook zou hij uitgezocht hebben, hoe hij elke scene zó kon schilderen, dat het op zichzelf zou kunnen staan. Voor het geval hij ziek zou worden of niet meer in staat om zijn werk af te maken, of om wat voor reden dan ook, het project stop gezet zou worden. Daarna zou hij beginnen. Het grootse deel van het werk doet hij zelf. Hij heeft er totaal geen moeite mee dat hij bijna 3 jaar lang alleen aan het werk is aan het oorspronkelijk 5m bij 3,87 m grote doek dat staat in de galerij op de binnenplaats van zijn woning. Dat ongemak zou meer dan goedgemaakt worden door het feit dat zijn werk PERFECT zou zijn. Zou het een meesterwerk geworden zijn? Goed mogelijk. Dat is tenminste wat de denktank zou nastreven. Hij zou er niet persé vanuit gaan dat het een leuke klus is om te doen, maar het idee dat zijn werk in de navolgende eeuwen als een waar meesterwerk geprezen zou worden, als uiting van vaardigheid, beheersing van het spel van licht en donker, dynamiek en vastberadenheid, houdt hem gaande.
10 VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
FEITEN & DETAILS GRAAG Ze zijn gericht op feiten en trots op hun mate van nauwgezetheid. Het hebben en volgen van correcte procedures is uiterst belangrijk voor ze. Zij weten graag tot in details hoe dingen in elkaar steken en werken zodat ze zorgvuldig en objectief ieder probleem kunnen evalueren en oplossen. Door het beheersen van zichzelf en hun omgeving, proberen ze gênante momenten te voorkomen. Met persoonlijke relaties gaan ze discreet en vertrouwelijk om, maar knuffelen en aanraken schrikt hen af. Hun aandacht voor detail en discipline maakt ze tot enorm harde werkers. KWALITEIT Accuraat, betrouwbaar en onafhankelijk, deze mensen zijn het allemaal. En nog grondig en goed georganiseerd ook. Sterker nog, goed georganiseerd zijn is voor deze mensen als het zuurstof in de lucht, ze kunnen niet zonder. Problemen bestuderen ze nauwgezet. Ze stellen de vragen die niemand bedenkt. Opvolgen en afronden hebben ze uitgevonden. Hoewel een beetje afstandelijk in het algemeen, zijn ze zeer close en persoonlijk met hun meest dierbare vrienden. KRITISCH Het kunnen perfectionisten zijn, tot in het extreme. ‘Paralysis through Analysis’ komt dan ook weleens voor; ze hebben de neiging om te blijven hangen in het analyseren van zaken zonder in actie te komen, met name wanneer de druk hoog is. Er zijn er maar weinigen die aan de hoge eisen van deze mensen kunnen voldoen. Zelf hebben ze daar ook vaak de grootste moeite mee ... Ze worden dan ook snel gezien als veeleisend en kieskeurig. Omdat ze van nature behoudend zijn, kunnen ze nogal doorslaan in hun bezorgdheid over iedere eurocent of niet gerecycled blikje. Hun organisatievoorkeur kan doorslaan en dwangmatig worden: een week van tevoren kleding klaarleggen voor iedere dag, het op alfabet leggen van de voorraden in de voorraadkast en lijsten maken van alles, inclusief lijsten van de lijsten J. Ze plannen het liefst alles, ook hun spontane momenten. OVERZICHT & ORDE Daar worden ze blij van … Taken zonder fouten volbrengen is waar het hen om gaat. Ongeorganiseerde en onlogische mensen vinden ze volstrekt irritant. In basis zijn deze mensen wat meer naar binnen gericht en zoeken daar hun antwoorden. Ze werken dan ook graag met mensen die ook van kalmte en grondigheid houden. Het gaat hen om het maken van de meest ‘correcte’ beslissing, menselijke emoties zijn daarbij van ondergeschikt belang.
11 VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
Op het eerste gezicht kunnen ze humoristisch overkomen, maar ze nemen het leven over het algemeen zeer serieus. Geen probleem is te groot voor deze denktanks. Ze hebben behoefte aan veel feiten voordat ze hun mening uiten en komen zodoende wat terughoudend over. Beslissingen nemen ze wel, maar alleen nadat ze de specifieke risico’s hebben vastgesteld, marge voor fouten hebben ingebouwd en een back-up plan of 3 hebben opgesteld. En wanneer ze dan eindelijk een beslissing hebben genomen, worden ze het liefst geprezen om hun grondigheid.
Waar deze mensen zich aan kunnen ergeren: … de slechte manier van communiceren van anderen … … dat ze 'hun' zeggen en 'zij' bedoelen, vreselijk! … … concrete vragen niet helder beantwoorden, maar eromheen praten. Op zo'n manier dat je geen antwoord op de vraag krijgt … … men vaak slecht luistert naar elkaar met andere woorden niet gehoord worden … … mensen die meer met de vorm dan de inhoud bezig zijn … … dat mensen mij niet laten uitpraten en zelf aanvullen met iets wat ik niet wil vragen … … dat mensen het één zeggen maar het ander doen incongruent … … dat ze vaak niet in duidelijke taal praten of in raadsels … … niet gehoord worden maar als antwoord krijgen dat het een aanname is … … als iemand zijn zinnen niet afmaakt en ervan uit gaat dat je wel snapt wat hij bedoelt … … aannames … … als iemand alleen waarde hecht aan eigen mening … … het onderbroken worden door dominante mensen …
Waar anderen zich bij deze mensen aan kunnen irriteren: . . .
Concrete vragen niet helder beantwoorden, maar eromheen praten Onduidelijke taal of raadsels gebruiken Aannames doen
12 VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
De Bergbeklimmer ‘I did it my way’ Of het nu gaat om een familie crisis, een corporate takeover of gewoon even uitzoeken hoe je het snelst van A naar B komt, het maakt allemaal niet uit… Ze duiken er volop in alsof zij, en zij alléén, de enige zijn met een oplossing. We kennen ze allemaal en bewonderen ze, zelfs als we ineenkrimpen. Awesome at their best, ongevoelig op hun slechtst, zij zijn de dominante, drijvende krachten die we maar al te vaak zien als de ‘natuurlijke leider’. Verlegen zijn ze zeker niet, ingetogen en bescheiden meestal ook niet. Gericht op uitdaging, besluitvaardig dan weer wel en niet te vergeten, gedreven door een innerlijke drang om ‘in charge’ te zijn. Obstakels overwinnen, doelen najagen én bereiken, dat is waar het voor hen over gaat in het leven. Stel, Rembrandt van Rijn had zichzelf op deze manier neergezet, zo zou hij dan waarschijnlijk te werk zijn gegaan toen hij zijn beroemde schilderij ‘De Nachtwacht’ schilderde … Maakt een vluchtige schets, instrueert de Compagnie uit het Schuttersgilde dat het werk besteld heeft in opdracht van de stedelijke instelling Amsterdam, om zich op de achtergrond te houden, huurt een ploeg in om de stellages op te bouwen en delegeert het schilderen vervolgens aan een paar leerlingen die hem dagelijks rapporteren over de voortgang en het aantal vierkante meter dat iedere dag beschilderd is. Evalueert hun werk en voegt ten slotte wat eigen penseelstreken toe. Deze werkwijze geeft hem controle én vrijheid tegelijk om nog grotere uitdagingen aan te gaan, zoals bijvoorbeeld ‘De Staalmeesters’. Zou het geschilderde doek een kunstwerk geweest zijn? Misschien wel, misschien niet. Maar het werk zou absoluut op een competente manier en zeker binnen de deadline zijn uitgevoerd. En niet te vergeten, ruim binnen budget! ACTIE! Actie, dat is wat het hart van deze mensen sneller laat kloppen. Omdat het belangrijk voor ze is om te winnen en obstakels te overwinnen, zullen ze schaamteloos mensen uitdagen en regels ter discussie stellen die een overwinning mogelijk in de weg liggen. Spits op hun territorium. Controle en ‘verdragen’ zijn favoriete tools, een ander de loef afsteken kan een levenslange hobby zijn. Meer geïnteresseerd in het bereiken van doelen dan in het pleasen van mensen, eindigen ze vaak aan de top. Maar wel alleen … En, ken je van die mensen? J
13
JUST DO IT Boekt resultaten, krijgt de klus geklaard. Onafhankelijk en erg competitief, vullen een ruimte door er alleen al aanwezig te zijn, dwingen resultaten af. Zij kunnen bergen verzetten. Benijdt om hun vitaliteit, besluitvaardigheid en hun vermogen om snel uit te zoeken wat er gedaan moet worden, en doen dit vervolgens. Kunnen zich bijzonder goed focussen en zijn taakgericht.
VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
Ze houden van verandering, in tegenstelling tot de meeste mensen en initiëren dit dan ook regelmatig. Ze omarmen risico’s, werken snel en doen aan multitasken. Houden van hard werken en houden ervan om hun killer instinct tentoon te stellen. Niet lullen maar poetsen is hun motto. RECHT DOOR ZEE Ze raken gefrustreerd van mensen die niet zo vakkundig en gemotiveerd zijn als zij. En in het verbergen van die frustratie zijn ze niet goed. Ze hebben er totaal geen moeite mee om in andermans huis orde op zaken te stellen of met botte eerlijkheid te zeggen: ‘Die kleur staat je goed, jammer dat ze je maat niet hadden … ’ Nemen zichzelf behoorlijk serieus en varen wel bij zo af en toe een vriendelijke herinnering om eens wat vaker om zichzelf te lachen, het eens rustiger aan te doen en ook eens te dansen terwijl de muziek gespeeld wordt. Dansen doen ze dan wel, maar alleen in wedstrijdverband … Herkenbaar? J SOFTIE? Deze mensen hakken graag met het bijltje, en graag een beetje vlot. Praktische problemen lossen ze graag op. Sneller, beter, GO! Ongeduldig als ze soms zijn, vertellen ze anderen liever wat ze moeten doen, dan dat ze in abstracte ideeën praten. Het is geen kwestie van ‘of’ maar van ‘wanneer’ zij de beste zijn. Pushen je net zover als dat jij toelaat en ook al zit je aan een ronde tafel, jij weet wie er aan het hoofd zit. Scheutig met complimenten zijn ze niet.
Waar deze mensen zich aan kunnen ergeren: … dat ze 'hun' zeggen en 'zij' bedoelen, vreselijk! … … concrete vragen niet helder beantwoorden, maar eromheen praten. Op zo'n manier dat je geen antwoord op de vraag krijgt … … mensen die meer met de vorm dan de inhoud bezig zijn … … dat mensen het een zeggen maar het ander doen, incongruent … … dat ze vaak niet in duidelijke taal praten of in raadsels …
Waar anderen zich bij deze mensen aan kunnen irriteren: . . . . . . .
14
. .
Slecht luisteren, niet gehoord worden Direct eigen mening vertellen Mij niet laten uitpraten en zelf aanvullen met iets wat ik niet wil vragen Gecommandeer Focus op 'ik, ik, ik' Het gesprek overnemen Zinnen niet afmaken en ervan uit gaan dat je wel snapt wat de ander bedoelt Aannames doen Onderbroken worden door dominante mensen
VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
De Entertainer ‘Let me entertain you’ Daar waar sommige mensen bergbeklimmers zijn, in een continue zoektocht naar nieuwe pieken, zijn anderen meer zoals entertainers, op zoek naar een goede tijd én een goed publiek. Dit zijn de praatgrage, expressieve, thrillseeking optimisten onder ons. Altijd in voor een feestje, een goed verhaal en barsten daarbij van de ideeën die komen en gaan als golven in de oceaan. Het houdt nooit op … Het zijn echte mensen-mensen, en actie is als brandstof voor hun altijd draaiende motor. Contacten verlopen daarbij vluchtig, waarbij uitgebreid gesproken wordt over ideeën maar het over het algemeen niet tot uitvoering hiervan zal komen. Energiek en outgoing als ze zijn, zijn ze er van overtuigd dat: ‘als ik de ander maar kan laten zien dat ik hem leuk vind, dat volgt hij me wel’. Bouwen aan een netwerk van vrienden en bewonderaars, en willen daarbij gewaardeerd worden om hun flair. Fun en creativiteit, dat is waar het om draait in het leven van deze enthousiastelingen. Stel, dat Rembrandt van Rijn zich op deze manier door het leven zou bewegen, dan zou hij het schilderen van zijn beroemde schilderij ‘De Nachtwacht’ waarschijnlijk op de volgende manier hebben aangepakt .. Hij zou uitgebreid en veelvuldig over vele ideeën gesproken hebben, maar hij zou geen enkel plan van aanpak hebben. Hij zou in 1 hoek beginnen en gewoon schilderen wat er op dat moment in hem op zou komen, terwijl hij blijmoedig met een ieder zou praten die in de buurt zou zijn. Zijn werk zou flair en stijl uitdragen. Hij zou zich opperbest vermaken en waarschijnlijk meerdere nieuwe vrienden maken terwijl hij anderen onderbreekt om verhalen te vertellen en vol trots de schilderingen laten zien die hij zojuist heeft afgerond. Als alles klaar zou zijn, als dat überhaupt zou gebeuren, dan zou hij een groot kick-off feest organiseren in de galerij op de binnenplaats van zijn woning waar het schilderij gemaakt is en ansichtkaarten van het doek verkopen. Zou het schilderwerk een meesterwerk zijn geweest? Misschien als concept en áls het af zou komen, dan wel in de uitvoering. Maar hoe dan ook, de Compagnie van de Schuttersgilde in de stedelijke instelling Amsterdam, zou nu nog steeds praten over wat voor een geweldig persoon Rembrandt geweest is!
15 VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
IDEEËN! Deze mensen zoeken bewondering en acceptatie. Bovenal willen ze het werk fun en vooral verrassend en exciting maken én houden. Over het algemeen, zijn deze mensen … vrij algemeen. Ze vinden het zalig om te praten en zijn graag onderwerp van gesprek. Als jij niet over hen praat, dan zullen een aanzienlijk deel van de tijd praten over hun favoriete onderwerp: zichzelf … Ken je die types? J FUN! Enthousiast, speels en overtuigend. Open als ze zijn, tonen ze hun diepste gevoelens met enige regelmaat. Dit dramatiseren ze overigens graag een beetje om er een goed verhaal van te maken. Iedereen is hun vriend, ze brainstormen met vrijwel iedereen die ze ontmoeten en expressief als ze zijn, vertellen ze soms teveel aan de verkeerde personen. Vanwege hun sterke intuïtie, barsten ze van de ideeën, sommige praktisch, anderen totaal niet. Ze beoordelen die ideeën aan de hand van hun gevoel erover. Resultaten zoeken ze vervolgens door anderen te overtuigen om aan te haken. GRILLIG De concentratieboog heeft de duur van een flitslicht, vooral wanneer ze gestrest zijn. Ze hebben de neiging om te praten voordat ze denken. Sterker nog, hun gedachten zijn als kauwgumballen uit een automaat: ze vallen at random op de tong en rollen eruit. Vervelen zich snel. Hebben veel prikkels en stimulans nodig. Voor belangrijke beslissingen is meer hun gevoel, dan uitgebreide informatie leidend. Beginnen een project, haten details en routine, en laten vervolgens de afronding aan een ander over. Of ze starten zoveel projecten in 1 keer, dat ze onmogelijk aan alle deadlines kunnen voldoen. Ze houden ervan om verhalen en grapjes te maken wanneer ze iets duidelijk willen maken of instructies geven. Die gladde praat kan echter de indruk geven dat ze ontwijkend zijn en wat nep overkomen. Uitstelgedrag is ze niet vreemd aangezien veel details en routine gewoonweg niet exciting genoeg is voor ze. Herkenbaar? J DE LEUKSTE THUIS Bevestiging en goedkeuring is belangrijker voor ze dan taak- en resultaatgerichtheid. In hun beslissingsstrategie zijn ze meer emotioneel en mensgericht. De meest spontane van alle types, op zijn best heeft dit impulsieve gedrag een kinderlijke kwaliteit in zich. De fun van het ontdekken is eigenlijk het belangrijkste, of het nu in een chaotisch kantoor is of een waterval van gedachten die alle kanten op stroomt. Ze zien zichzelf als de bigpicture mensen, en vermijden dus het liefst allerlei details en specifieke informatie en feitjes. Planning en afronden zijn gewoonlijk niet leuk genoeg om er écht tijd en aandacht aan te besteden. Het allerliefste willen ze gewoon leuk gevonden worden door het gezelschap waar ze zich graag en veelvuldig mee omringen.
16 VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
Waar deze mensen zich aan kunnen ergeren: … alles wat mensen voor het woordje 'maar' zeggen, kunnen ze vaak net zo goed weglaten want het is vaak niet gemeend of heeft betrekking op iets totaal anders … … gecommandeer, irriteer ik me rot aan! … … dat ik mijzelf irriteer …
Waar anderen zich bij deze mensen aan kunnen irriteren: . . . . . . . . . . . .
Slecht luisteren, niet gehoord worden Direct eigen mening vertellen Concrete vragen niet helder beantwoorden, maar eromheen praten Meer met de vorm dan met de inhoud bezig zijn Mij niet laten uitpraten en zelf aanvullen met iets wat ik niet wil vragen Het een zeggen maar het ander doen Focus op 'ik, ik, ik' Onduidelijke taal of raadsels gebruiken Het gesprek overnemen Zinnen niet afmaken en ervan uit gaan dat je wel snapt wat de ander bedoelt Aannames doen Onderbroken worden door dominante mensen
17 VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
De Verbinder ‘You’ve got a friend ‘ Mocht je ooit gegijzeld, dan kun je maar beter een persoon als deze als je onderhandelaar hebben. Dit zijn de kalme, zachtaardige, low key en discrete mensen onder ons die in principe nooit een onverwachte beweging zullen maken en al helemaal je gijzelaar niet kwaad zullen maken. Iemand zei ooit eens: ik heb nog nooit een persoon als deze ontmoet die ik niet aardig vond. Bijna iedereen vindt ze aardig. Vriendelijk en persoonlijk als ze zijn, opereren ze langzaam, kalm maar continue. Tonen zelden emotionele pieken of dalen. Easygoing, dat is wat ze zijn. Waar het om draait in het leven, is om een leven lang onderdeel te zijn van een team dat langzaam en methodisch vooruit beweegt. Stel, Rembrandt van Rijn zou zich op deze manier neerzetten, dan zou hij waarschijnlijk op deze manier te werk zijn gegaan bij het schilderen van zijn beroemde werk ‘De Nachtwacht’ … Allereerst zou hij luisteren naar de officiële vertegenwoordigers van de Compagnie van het Schuttersgilde, naar wat ze precies zoeken in een schuttersstuk en hoe hun relatie eruit zou zien voor, tijdens en na het project. Vervolgens zou hij een loyaal support team om zich heen verzamelen en ervoor zorgen dat ze allemaal de juiste kwasten, verf en enthousiasme hebben. Nadat hij een stappenplan zou hebben gemaakt, zou hij ze verzoeken om als een team te opereren, gebruik makend van precies dezelfde kleuren en gestandaardiseerde penseelstreken. Wanneer ze eenmaal begonnen zouden zijn, dan zou hij erop toezien dat ze allemaal zouden doorgaan totdat de laatste lans geschilderd zou zijn. Zou het doek een kunstwerk geworden zijn? Mogelijk. Sommigen zouden zeggen dat het een gebrek aan durf zou hebben. Maar anderen zouden het prijzen voor de serieuze, methodische en grondige manier waarop het werk gedaan is. En de teamleden zelf zouden zweren dat het de meest voldoening gevende opdracht was die ze ooit gedaan hebben.
DIESEL Kalmte en stabiliteit, dat is waar deze mensen behoefte aan hebben. De beslissing van hun leven hebben ze al gemaakt: vermijden om grote beslissingen te moeten nemen. Ze houden ervan om gewoon stevig door te lopen in het midden van de weg. Aangename en coöperatieve teamleden, hebben een sterke behoefte om ergens bij te horen. Grote kans dat je veel familie- en werkgerelateerde foto’s op hun bureau ziet staan.
18 VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
Veranderingen voeren ze langzaam door en pas nadat ze overwogen hebben wat de gevolgen hiervan voor - met name - anderen zijn. Goede luisteraars als ze zijn, vinden ze altijd tijd voor vrienden. Ook al zijn ze het niet met je eens, toch zullen ze volgzaam doen wat je ze opdraagt. Dit vertellen ze je overigens niet. Ze vinden zichzelf ‘realistisch’. Een potje tennissen met de baas die ze ontslagen heeft, moet kunnen. Uit de band springen, of agressief gedrag in wat voor vorm dan ook, is een afknapper voor ze. Maar ook dat zullen ze nooit laten merken, mild-gemanierd als ze zijn. Herkenbaar? J EASYGOING Voorstellen zullen ze doen op een manier dat alles open ligt. Ze accepteren mensen zoals ze zijn. Ze zijn erg begaan met gevoelens, zowel die van zichzelf als die van de ander. En omdat deze mensen minder assertief zijn dan de entertainers onder ons, zullen ze over hun eigen gevoelens minder snel spreken. Constant, competent en niet persé erg flitsend en opvallend. Zijn aanzienlijk beter in details en opvolgen en afronden dan de entertainers en aanzienlijk toleranter dan de bergbeklimmers. Ze krijgen vaak promotie omdat ze zo weinig vijanden hebben, van nature zijn ze bescheiden. In tegenstelling tot de entertainer, zijn ze van mening dat ‘actions speak louder than words’. ‘Klaar voor actie’ is hun lijfspreuk en ‘bewezen procedures’ hun geloof. Ze zullen dus eerst grondig nadenken, benodigde tools verzamelen, het plan uitrollen, en dan – alleen wanneer duidelijk is dat alles op z’n plaats is – starten met werken. Menig entertainer en bergbeklimmer zal in eerste instantie wat minachtend toezien, maar zich naderhand verbazen en verwonderen over de consistentie en voorspelbare uitkomst van de klus. TERUGHOUDEN Ze gaan prat op routines en procedures. Meestal wat afhoudend met betrekking tot nieuwe projecten en verandering in het algemeen, moeten ze overtuigd worden van het feit dat de mogelijkheden groter zijn dan de risico’s. Ze hebben een hekel aan conflicten en zijn gemakkelijke prooien voor huisaan-huis verkopers of bazen die ‘vrijwilligers’ zoeken voor impopulaire klusjes. Gevoelig en niet-assertief als ze zijn, gaan ze met je mee, zelfs als ze het niet met je eens zijn. Of ze accepteren huidige condities, zelfs wanneer verandering zichtbaar nodig is. BEHOUDEND Stabiele relaties waarin niemand op een voetstuk gezet wordt, dat is wat ze graag hebben. Directe instructies zullen ze niet snel geven, die verpakken ze in suggesties of in een anekdote. Daar waar de entertainer met iedereen binnen oorbereik praat, gaat de verbinder liever om met een klein, hecht groepje van vertrouwelingen.
19
Als de noodzaak van verandering uiteindelijk bewezen is, willen ze eerst een plan zien voordat ze zullen starten. Maar als ze eenmaal gecommitteerd zijn, zijn ze uitermate vasthoudend.
VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
Waar deze mensen zich aan kunnen ergeren: … het slecht luisteren van andere mensen. Als mensen beter naar elkaar zouden luisteren zonder meteen hun eigen mening te ventileren, dan zou er al een hoop verbeterd zijn in communicatieland … … alles wat mensen voor het woordje 'maar' zeggen, kunnen ze vaak net zo goed weglaten want het is vaak niet gemeend of heeft betrekking op iets totaal anders … … men vaak slecht luistert naar elkaar met andere woorden niet gehoord worden … … dat mensen mij niet laten uitpraten en zelf aanvullen met iets wat ik niet wil vragen … … dat mensen het een zeggen maar het ander doen incongruent … … egoïsme/bekrompenheid, the bigger picture niet willen zien. 'ik, ik, ik' … … niet gehoord worden maar als antwoord krijgen dat het een aanname is … … als ik iets aan de orde stel over mezelf, de ander dat direct op zichzelf betrekt en het gesprek vervolgens over de ander gaat in plaats van over mij … … aannames … … als iemand alleen waarde hecht aan eigen mening … … het onderbroken worden door dominante mensen …
Dit zullen ze je echter niet laten merken en al helemaal niet uitspreken naar je.
Waar anderen zich bij deze mensen aan kunnen irriteren: .
Mensen irriteren zich niet snel aan deze mensen J
20 VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
Effectief Communiceren -‐ 10 Tips ① Houd je doel voor ogen ② Neem tijd voor de ander ③ Ga uit van een positieve intentie van de ander ④ Luister vaker dan dat je praat
10 TIP
⑤ Stel eens een vraag ⑥ Bekijk het van een andere kant, … en nog eens … ⑦ Onthoud: lichaamstaal laat altijd de waarheid zien ⑧ Herken de communicatiestijl van de ander & stem hierop af ⑨ Laat je trots achter je ⑩ Onthoud: keep smiling J
S
21 VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
Spiekbrief De 4 communicatiestijlen zijn: D ……………………………………… B ……………………………………… E ……………………………………… V ………………………………………
Spiekbr ief
De kwaliteiten & valkuilen van de stijlen zijn: STIJL
KWALITEITEN
VALKUILEN
D ……………………… : ……………………………………………………...
B ……………………… : ……………………………………………………...
E ……………………… : ……………………………………………………...
V ……………………… : ……………………………………………………...
De ergernissen van de stijlen zijn: STIJL
ERGERNISSEN
D ……………………… : ……………………………………………………...
B ……………………… : ……………………………………………………...
E ……………………… : ……………………………………………………...
V ……………………… : ……………………………………………………...
22 VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
Roodzant Training Coaching & Advies helpt medewerkers en leidinggevenden om moeiteloos meer te bereiken in minder tijd door middel van krachtige communicatie & effectieve gesprekstechnieken. De productiviteit stijgt en doelstellingen worden met gemak én plezier gerealiseerd.
Gratis Strategiesessie Wil je jouw gereedschapskist graag verder uitbreiden met krachtige communicatie en effectieve gesprekstechnieken? Je bestaande kennis opfrissen, verbreden en/of verdiepen?
Grat
Dan is het belangrijk om over slimme en effectieve kennis en informatie te beschikken. En te weten hoe je dit op de meest doeltreffende manier toepast. Je hoeft dit niet zelf allemaal uit te zoeken. Ik help je hier graag bij. Neem contact op voor het maken van een afspraak. Dit is geheel vrijblijvend én gratis. Wat je in ieder geval aan dit gesprek overhoudt, is: .
is
. .
Gratis communicatiestijlen test zodat je ontdekt wat jouw voorkeursstijl in communicatie precies is Duidelijkheid over een volgende stap in het bereiken van je doel Dé 3 strategieën cadeau waarmee je de effectiviteit van je communicatie direct vergroot. Zodat je moeiteloos meer bereikt in minder tijd.
Heb je interesse in een gratis strategiesessie? Stuur dan een email naar
[email protected] Vermeld in ieder geval je voor en achternaam en het telefoonnummer waarop je overdag te bereiken bent.
JA, ik ga graag vrijblijvend in gesprek
23 VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl
Bronvermelding Ik begrijp (n)iets van je!, T. Gottschal, Ankh-Hermes Bv Deventer, 1999 Opleiding Master Practitionar, NTI-NLP Instituut, Limmen, 2012
Tot Slot …
www
.carolienroodzant.
nl
Heb je interesse in waardevolle informatie, tips, inspiratie en artikelen over hoe je moeiteloos meer bereikt in minder tijd? Met gebruik van krachtige én effectieve communicatie? Ik deel mijn kennis, ervaring en ideeën graag met je. Een goede eerste stap is om je aan te melden voor mijn gratis informatie, tips, artikelen & inspiratie die je maandelijks per e-mail ontvangt. Aanmelden kan snel en makkelijk via www.carolienroodzant.nl. Je bent welkom!
24 VERBINDEND COMMUNICEREN | www.carolienroodzant.nl