1
Hand-out Workshop Effectief Communiceren: Speeddating en Elevator Pitching
Vivianne de Croon - Koevoets, arbeids- en organisatieadviseur Afdeling Veiligheid, Gezondheid en Milieu (VGM) van het Leids Universitair Medisch Centrum en de Universiteit Leiden Postadres: VGM, Poortgebouw Zuid, Postbus 9600, 2300 RC Leiden Bezoekadres: VGM, Poortgebouw Zuid 3e etage, Rijnsburgerweg 10, Leiden tel: 071 - 526 8015 fax: 071- 526 1052 e-mail:
[email protected] www.vgm.leidenuniv.nl
Voorjaarsconferentie SAAZ-UNIe 2 april 2009
Effectief communiceren- speeddating en elevator pitching
2
Effectief communiceren “Speeddating en Elevator pitching” Speeddating Doel van deze werkvorm is het bewust en systematisch leren netwerken omdat dit bijdraagt aan het effectief en strategisch opereren van kenniswerkers en kennisintensieve organisaties. Met hedendaagse snelheid wordt geleerd contact met elkaar te maken en te bepalen of er wel of geen gezamenlijke aanknopingspunten zijn waarmee gezamenlijke doelen sneller bereikt kunnen worden. Netwerken: is het doelgericht leggen en onderhouden van contacten met mensen of groepen mensen die van belang (kunnen) zijn voor het bereiken van eigen doelen. Netwerk: is een groep van mensen of organisaties die een of ander belang hebben om zich met elkaar te verbinden. Dit belang kan een persoonlijk of organisatiedoel zijn of een gemeenschappelijk doel met de andere leden van het netwerk. De werkvorm gebeurt in een sneltreinvaart: rondes duren maximaal 4 minuten zodat binnen een half uur iedere deelnemer met 6 andere deelnemers een goed gesprek voert en daarbij actief checkt of er gezamenlijke interesses, passies of te wel aanknopingspunten zijn om samen iets op te pakken. Elevator Story, Elevator Pitch, Mini-pitch, personal branding Excellente netwerkers hebben altijd hun ‘Elevator Story' klaar. Een elevator story is een verhaaltje over uzelf, een rake voorstelling waardoor uw gesprekspartner - waarmee u bijvoorbeeld toevallig in de lift staat - in erg korte tijd een goed beeld van u krijgt. De boodschap is snel aandacht trekken door aan te geven wat de andere aan u kan hebben of waarvoor hij of zij een beroep op u zou kunnen doen. In die korte voorstelling van uzelf is het niet alleen nuttig om uw functie, vaardigheden, ervaring en eventueel referenties te noemen. Laat ook uw eigen passies doorklinken en wijs op wat u onderscheidt van anderen. Test uw elevator story uit in uw netwerk en schaaf het verhaal voortdurend bij. Een Elevator Pitch is een korte presentatie waarin u vertelt waar u voor staat, gaat, en waarin u goed en… uniek bent. Het wordt een elevator pitch genoemd omdat u uzelf treffend moet kunnen typeren in de tijd die een lift er over doet om van de eerste naar de e 10 etage te komen. Een goede elevator pitch voldoet aan de volgende eisen: Duurt niet langer dan 60 seconden (100 woorden) Trekt onmiddellijk de aandacht van de toehoorder door een prikkelende opening Maakt direct duidelijk wat uw bijdrage is aan de oplossing van een professioneel vraagstuk. Beschrijft uw bijdrage in termen van voordelen voor een ander Bestaat uit gewone mensentaal (geen jargon) Laat zien waar uw passie zit Is consistent met uw (arbeids)verleden en bijvoorbeeld met wat er over u op internet te vinden is eindigt met een vraag of nodigt de ander uit (door nieuwsgierigheid) een gesprek met u te beginnen Voorbeeld van een elevator pitch Hallo, Ik ben Vivianne en…I am BAD! B.A.D! Betrouwbaar, Anders en Deskundig in het ontwikkelen en geven van workshops op het gebied van communicatie. Betrouwbaar omdat u er aan de doelen werkt die bij elk trainingsonderdeel geformuleerd worden; Anders, omdat speelse en creatieve werkvormen u leert effectief te communiceren Deskundig omdat ik als trainer jarenlange ervaring heb in het adviseren van mensen over hun communicatiestijlen
Voorjaarsconferentie SAAZ-UNIe 2 april 2009
Effectief communiceren- speeddating en elevator pitching
3
De elevator pitch kan van pas komen in de meest uiteenlopende situaties, bijvoorbeeld tijdens een congres of seminar, op feestjes of in de pauze van een theatervoorstelling. Zelfs bij sollicitaties is de elevator pitch nuttig – wie kent niet de gevreesde openingsvraag: "zo, vertelt u maar eens wat over uzelf". Met de juiste voorbereiding heb je altijd een vloeiend en passend antwoord paraat. Bij een Mini-pitch zet u uzelf, de kern van uw product of dienst neer in maximaal drie zinnen. Een pitch die pakt, waardoor iedereen het direct begrijpt, onthoudt en dus kan doorvertellen.
Onderschat de voorbereiding niet. Als je 10 minuten tot je beschikking hebt, bereid dan een pitch voor van 7 minuten. Dat laat tijd over voor je toehoorders om vragen te stellen. Denk goed na over de manier waarop je het vertelt, denk aan intonatie en lichaamstaal. Oefen als het kan op buitenstaanders, die zijn niet betrokken bij je idee en kunnen door het jargon heen prikken en echt objectief en kritisch kijken en luisteren. Wel of geen powerpointpresentatie? Mijn aanbeveling: niet doen. Waarom zou je het podium delen met iets dat meer licht geeft dan jij? Als je toch sheets wil gebruiken, beperk je dan tot maximaal één sheet per minuut, maximaal vijf regels per sheet met maximaal drie woorden per regel. Wees bewust van het verschil tussen een pitch en bluf. Een pitch straalt ambitie uit, dat is iets anders dan opscheppen. Blijf authentiek KISS: Keep It Smart & Simple
UVP unieke verkoop punten = meerwaarde = combinatie van opleiding, ervaring, motivatie, kwaliteiten, vaardigheden en persoonlijkheid
Op de volgende pagina’s treft u een tweetal hulpmiddelen aan om uw ideale pitch voor te bereiden. Veel succes!
Voorjaarsconferentie SAAZ-UNIe 2 april 2009
Effectief communiceren- speeddating en elevator pitching
4
Elevator pitch maken in 13 stappen Met het beantwoorden van onderstaande vragen ontstaat een goede elevator pitch. Deze boodschap moet uitdragen welk soort werk je op dit moment het liefst doet en dat je graag in de toekomst méér wilt doen. Daarom begint de lijst met vragen over je werkervaringen in het recente verleden. Reflecterend op wat je hebt gedaan, kom je tot een overtuigende pitch. Vul de volgende vragen in. Met de pitch die je volgens deze stappen opbouwt, wordt het netwerken gemakkelijker. 1) Maak een lijstje van alle taken of soorten klussen die je het afgelopen jaar voor opdrachtgevers hebt gedaan. Voorbeelden: teksten geschreven, onderzoek gedaan, ontwerp gemaakt. Het afgelopen jaar heb ik: 2) Lees de lijst nog eens na. Aan welke drie taken heb je de meeste uren besteed? Ik heb de meeste uren besteed aan: 3) Doe je ogen dicht en probeer die activiteiten opnieuw te beleven. Bij welke activiteit voel jij je het lekkerst? Ik voel me het lekkerst bij: 4) Schrijf op wat je precies voelt. Bij deze taak voel ik me (uitgedaagd, zelfverzekerd, geconcentreerd, vergeet de tijd...): 5) Schrijf op wat je in deze taak precies hebt gedaan, in zinnen en woorden die iemand die niets van jouw sector weet kan begrijpen. Ik heb.... 6) Schrijf op wie de opdrachtgever was voor wie je deze taak hebt gedaan. Noem de naam en zeg in één woord wat voor instelling/afdeling het is Ik heb het werk gedaan voor: 7) Schrijf op welke feedback je van de opdrachtgever hebt gehad en van mensen met wie je gewerkt hebt. Mijn opdrachtgever vond dat ik... Een collega vond dat ik... 8) Maak nu een tekst waarin je je antwoorden op 4, 5, 6 en 7 combineert. Let niet op de lengte. Begin met de taak, dan je beleving en vervolgens je doelgroep. Wat ik goed kan is... Ik geniet daarvan omdat... Ik doe dat graag voor: Tip: MS Word kan woorden tellen: Bestand > Eigenschappen > Statistiek 9) Breng nu je tekst uit 8 terug naar 100 woorden. Een lengte van 100 woorden is circa 40 seconden. 10) Nu de lengte van je pitch goed is, ga je schaven aan de formulering. Check je tekst op de volgende punten: Komen er zinnen in voor van meer dan twaalf woorden? Maak ze korter. Heb je zinnen met veel werkwoordsvormen achter elkaar, bijvoorbeeld ‘ik zou willen gaan werken’. Dat vervang je door ‘ik wil werken’. Heb je een passieve zin, bijvoorbeeld ‘ik word gevraagd’? Vervang door een actieve zin met een onderwerp. ‘De klant vraagt’ Vertel je in het ‘nu’ of in het verleden of in de toekomst? Maak van elke werkwoordsvorm tegenwoordige tijd. Komen er mensen in je verhaal voor of heb je het alleen over dingen? Laat mensen meedoen, collega’s, gebruikers enzovoort. Gebruik je voorzichtigheidswoorden en afzwakkers als ‘misschien’, ‘een beetje’, ‘eventueel’? Schrap ze. Kun je zien, ruiken, proeven of horen wat je doet? Zo nee, gebruik dan meer details die je werk concreter en specifieker maken. Geef een kort voorbeeld dat iedereen in zijn eigen wereld kan plaatsen. Niet ‘een instructieve tekst’ maar ‘een korte handleiding om je broodbakmachine te programmeren’ Komen er Engelse woorden in voor die buiten je sector onbekend zijn? Vervang ze door Nederlandse. 11) Nu je je tekst hebt bijgeschaafd, volgt de luistertest. Lees hem eerst een keer voor jezelf voor. Is hij moeilijk te onthouden of voelt hij kunstmatig of niet zoals jij bent? Probeer er achter komen waar dat aan ligt. 12) Spreek hem nu in als je een microfoon hebt aan je pc (Start > Programma's > Accessoires > Entertainment > Geluidsrecorder). Zo nee, kijk dan of je mobiel een opnamefunctie heeft en spreek hem in. Luister terug. Check het aantal seconden. Is hij langer dan 60 seconden? Probeer dan nog iets te schrappen. Vind je hem zelf goed, probeer hem dan op iedereen uit die een beetje weet wat jij doet. 13) Nu heb je nog een korte, samenvattende zin nodig. Je aller-kortste pitch. Vat je verhaal samen in één zin. Ik maak/schrijf/leid...project of product X voor klant Y met hulpmiddel Z. Je bent klaar voor het strijdperk.
Voorjaarsconferentie SAAZ-UNIe 2 april 2009
Effectief communiceren- speeddating en elevator pitching
5
Personal Brandingspel Voor iedereen, maar zeker voor jou als je autonoom wilt werken is het van belang dat je precies weet wat je uniciteit is. In kennis, vaardigheden, opleiding en ervaring zijn veel mensen heel vergelijkbaar met elkaar. Natuurlijk weten we allemaal dat elk mens verschilt van de ander. Als jij de manier waarop je verschilt positief kunt inzetten dan kun je onderscheidend zijn op de arbeidsmarkt. Wat je ook denkt van iemand als Rita Verdonk, met haar uitspraak ´Ik ben niet links, ik ben niet rechts, ik ben recht door zee´ wist ze zich in één onderscheidend te presenteren aan het electoraat. Dit spel beoogt hetzelfde. Personal Branding houdt in dat jij jouw talenten, persoonlijkheid en passie formuleert alsof het een productmerk betreft. Hoe korter, krachtiger en typerender je dat kunt, hoe beter het is. Het is de bedoeling dat je aan het eind van het spel een zogenaamde elevator pitch opstelt. Een spel is misschien een ongebruikelijke manier om met zoiets serieus als je personal brand bezig te zijn. Een spel kan je echter stimuleren om naast je gezonde verstand ook je fantasie te prikkelen, je te stimuleren ‘out of the box’ te denken en… om je af en toe aan het lachen te brengen zodat je even afstand kan nemen van de ernst. In het spel maak je gebruik van de kennis die je over jezelf hebt en die twee medespelers van je hebben. Je speelt het spel namelijk met z´n drieën. Door het spel te spelen doen jullie ideeën op die je kunt gebruiken om je ´personal brand´te formuleren en om je elevator pitch te maken.
Het spel heeft 11 posities (van nummer 2-12) Je speelt met 3 spelers Je speelt het spel met 2 dobbelstenen. Je gooit om de beurt Als je gooit ga je naar de positie die correspondeert met het aantal ogen dat je gooit. Het spel is afgelopen als alle spelers een keer op alle posities zijn geweest De speler die aan de beurt is beantwoordt voor zichzelf de vraag die in deze spelregels achter het betreffende nummer staat. De overige twee spelers geven ook antwoord op die vraag, maar geven het antwoord dat volgens hen past bij de speler die aan de beurt is. Dus als de speler die aan de beurt is op ‘mijn troeven’ komt dan vult die speler zelf diens troeven in, maar ook de overige spelers vullen een geeltje in met de troeven die waarover volgens hen de speler die aan de beurt is beschikt. Iedere speler krijgt zo per positie in het spel een geeltje met het eigen antwoord en een briefje met de antwoorden die volgens de medespelers op hem van toepassing zijn. Iedere speler schrijft op het geeltje het nummer van de spelpositie en zijn/haar naam.(zie model in de bijlage) De speler die gegooid heeft krijgt van de andere twee hun antwoorden op de vragen. Zie ook de tabel hierna. Als je dubbele ogen gooit, dus 2x1, 2x2 etc. Geef je een tussentijdse conclusie door de volgende zin af te maken: In mijn personal brand komt in elk geval………….voor. (Behalve bij 2 x 6 omdat positie 12 altijd al een conclusie inhoudt die in de tabel hierna staat beschreven.
Voorjaarsconferentie SAAZ-UNIe 2 april 2009
Effectief communiceren- speeddating en elevator pitching
6
No. Posities 2 Mijn activiteiten 3 Mijn symbolen
4
Mijn troeven
5
Mijn rolmodel
6
Kennis / opleiding/ ervaring
Met welke kennis, opleiding en ervaring kun je je onderscheiden van andere professionals op jouw terrein?
7
Wat kenmerkt jouw uitstraling en je persoonlijke stijl; jouw manier van doen? Wat is jouw passie; waar ga jij echt voor? Welke talenten heb jij in huis? (inventariseer zo compleet mogelijk)
Waar gaat hij/zij volgens jou echt voor? Welke talenten zie je bij hem/haar? (Probeer zo volledig mogelijk te zijn)
9
Mijn uitstraling / stijl Mijn drijfveren passies, persoonlijkheid en talenten Doe een wens
Vraag aan de andere twee spelers Bij welke activiteiten kun je goed zien wie hij of zij is en wat hij of zij kan? Waaraan kan je aan de buitenkant zien wie hij/zij is en wat hij/zij goed kan? (Denk aan beroepsproducten of andere dingen die je hem of haar hebt zien maken. Waarin vind je hem/haar echt onderscheidend van anderen? Zo onderscheidend dat het echt een troef is in zijn/haar carrière Wie zou voor hem/haar kunnen dienen als rol model? Welke kenmerken van dat rolmodel heeft hij/zij al? Welke kennis, opleiding en ervaring heeft hij/zij volgens jou, waarmee hij/zij zich echt onderscheid t.o.v. andere professionals op zijn/.haar terrein? Hoe kun je de uitstraling en de stijl; de manier van doen van hem of haar treffend typeren?
Beantwoord de vragen van degene die aan de beurt is.
10
Geen rolmodel
11
De gek steken
12
Mijn essentie
Gooi nog een keer en doe eens wens: welke eigenschap zou je er nog bij willen hebben om jouw ‘personal brand’ helemaal compleet te maken? Vraag aan de andere spelers of jij al elementen van die eigenschap laat zien. Vraag ook welke tips zij kunnen geven om die eigenschap (verder) te verwerven. Op wie zou je nooit willen lijken? Welke kenmerken mogen dus perse nooit in je personal brand zichtbaar zijn? Met welk kenmerk van jezelf steken de anderen wel eens de gek? Kijk naar alle aantekeningen van jezelf en de aantekeningen die de andere spelers jou hebben gegeven. Kies er de opmerkingen uit die je zelf het meest belangrijk vindt. Vraag de andere spelers dat ook voor jou te doen.
8
Vraag aan degene die gooit Aan welke activiteiten die je ondernomen hebt kun je goed zien wie je bent en wat je kan? Waaraan kan een ander aan de buitenkant zien wie je bent en wat je goed kan? (Denk aan beroepsproducten, of andere dingen die je hebt gemaakt) Wat onderscheidt jou zo positief van anderen dat je dat onderscheid als troef kunt inzetten in jouw carrière? Wie is voor jou een rolmodel? Welke kenmerken van dat rolmodel heb je al?
N.B. Je kunt natuurlijk al direct op nummer 12 komen. Dan heb je nog niet de informatie van de andere vragen. In dat geval geef je voor de vuist weg intuïtief een antwoord. Heb je al wel de gegevens van een of meerdere vragen dan geef je een antwoord op basis van alle tot dan toe beschikbare informatie. 12
BIS
Op wie zou hij/zij nooit moeten lijken omdat de kenmerken van die persoon totaal niet bij hem/haar passen? Met welke kenmerken van hem/of haar kun je hem/haar plagen? Wat zijn volgens jou essentiële kenmerken van hem-haar die niet in de elevator pitch mogen ontbreken? N.B. Hij/zij kan natuurlijk al direct op nummer 12 komen. Dan heb je nog niet de informatie van de andere vragen. In dat geval geef je voor de vuist weg intuïtief een antwoord. Heb je al wel de gegevens van een of meerdere vragen dan geef je een antwoord op basis van alle tot dan toe beschikbare informatie.
Aan het einde van het spel bekijk je alle informatie en breng je de belangrijkste gegevens die jouw personal brand kenmerken bij elkaar. Bespreek jouw conclusies kort met de andere spelers en vraag hen wat zij goed vinden aan jouw conclusies en wat voor verbetering vatbaar is Met de uitkomsten van het spel maak je je elevator pitch. Presenteer de elevator pitch aan een aantal verschillende mensen en vraag hen om feedback.
Voorjaarsconferentie SAAZ-UNIe 2 april 2009
Effectief communiceren- speeddating en elevator pitching