Eenzaamheid bij ouderen Marieke van Schie, huisarts.
Een literatuur verkenning Pubmed 2000-2007
Eenzaamheid komt in alle leeftijdsgroepen voor A.Rokach, van het instituut voor studie en behandeling van psychosociale stress, in Toronto, Ontario in Canada verrichtte in 2000 een onderzoek bij 711 deelnemers Hij vergeleek 4 leeftijdsgroepen : - 106 jongeren (13-18 jaar) - 255 jong volwassenen (19-30 jaar) - 314 volwassenen (31-58 jaar) - 36 senioren (60-80 jaar) Conclusie: eenzaamheid wordt beïnvloed door leeftijd en sekse. Marieke van Schie, Kaderopleiding
Ouderengeneeskunde 2007- 2008
Voorspellende factoren bij een oudere populatie.
Savikko, Routassio, Tilvis , Strandberg en Pitkälä , Helsinki, Finland deden in 2005 onderzoek. (publicatie tijdschrift voor gerontologie) Ze onderzochten een steekproef van 6786 mensen > 75 jaar. 39% van de ouderen gaf aan eenzaam te zijn, 5% vaak of altijd. Op het platteland kwam het vaker voor dan in de stad. Marieke van Schie, Kaderopleiding Ouderengeneeskunde 2007- 2008
Bepalende factoren:
vorderende leeftijd alleen leven of in een verzorgingshuis weduwnaar/weduwe laag educatie nivo laag inkomen slechte gezondheidstoestand slechte visus en gehoor Belangrijkste factoren: ziekte, dood van de partner, en gebrek aan vrienden Marieke van Schie, Kaderopleiding Ouderengeneeskunde 2007- 2008
Jacobsson en Hallberg (2005, Sweden) onderzochten de gender invloeden
Zij onderzochten 4277 ouderen > 75 jaar. Conclusie: eenzaamheid en angst werden vaker gerapporteerd door vrouwen dan mannen. Eenzaamheid en angst komen frequent voor bij ouderen. Marieke van Schie, Kaderopleiding Ouderengeneeskunde 2007- 2008
Eenzaamheid werd significant geassocieerd met
gender gehuwde status leven in aparte onmstandigheden angst en verminderde ADL.
Marieke van Schie, Kaderopleiding Ouderengeneeskunde 2007- 2008
Angst werd geassocieerd met:
gender aantal kinderen een vertrouwenspersoon eenzaamheid en opnieuw verminderde ADL. Suggesties: sociaal netwerk uitbreiden.
Marieke van Schie, Kaderopleiding Ouderengeneeskunde 2007- 2008
Barg, Huss-Ashmore,Wittink en Murray, Bogner en Gallo (Pennsylvania, 2006): deden onderzoek naar depressie en eenzaamheid bij ouderen.
Marieke van Schie, Kaderopleiding Ouderengeneeskunde 2007- 2008
Ze onderzochten een steekproef van 102 personen > 65 jaar, binnen de huisartsenpraktijk.
Depressie op latere leeftijd laat zich moeilijk ontdekken. Ouderen zijn niet makkelijk geneigd behandeling te accepteren. De ouderen gaven aan dat eenzaamheid vaak een voorloper is van depressie. Men trekt zich terug in een isolement. Angst en het gevoel van hopeloosheid kwamen veel voor. Marieke van Schie, Kaderopleiding Ouderengeneeskunde 2007- 2008
Mulley, (Leeds, 2007) Deed onderzoek naar de mythen rondom de verouderende mens.
Negatieve stereotypering in beeldhouwkunst, schilderkunst, poezie, literatuur, en film, als ook TV, advertenties, en verhalen in de kranten dragen bij aan een beeld, dat eenzaamheid de oude dag kenmerkt sociale problemen
kinderen die de ouders in de steek laten verminderende fysieke en cognitieve mogelijkheden families die zich niet bekommeren om hun ouders Belangrijk is een betere geriatrische voorlichting en educatie, en research
Marieke van Schie, Kaderopleiding Ouderengeneeskunde 2007- 2008
Fokkema en van Tilburg, ( NIDI, Den Haag, 2007)
Publiceerden in augustus 2007 over 18 interventies in Nederland Doel was de eenzaamheid bij ouderen te verminderen. Slechts 2 interventies hadden succes. 2 andere hadden een preventieve werking. Marieke van Schie, Kaderopleiding Ouderengeneeskunde 2007- 2008
Suzanne Visser Jet de Laat Wijkverpleegkundigen Jolanda Maes geriatrie Eindhoven Maartje Brouwers
Eenzaamheid is niet hetzelfde als alleenzijn Eenzaamheid is een gevoel/beleving Eenzaamheid is een tekort aan relaties Marieke van Schie, Kaderopleiding Ouderengeneeskunde 2007- 2008
Waardoor ontstaat eenzaamheid?
vertrouwensrelatie familieconflicten alleen wonen weinig ouderen in de buurt chronisch zieke partner en of dementerende aandacht en warmte in de jeugd
Het verlies van de partner is een van de belangrijkste oorzaken van eenzaamheids gevoelens!
Marieke van Schie, Kaderopleiding Ouderengeneeskunde 2007- 2008
Hoe kan eenzaamheid gemeten worden? de eenzaamheidsschaal besstaat uit de volgende 11 items: 1. er is altijd wel iemand in mijn omgeving bij wie ik met mijn dagelijkse probleempjes terecht kan 2. ik mis een echt goede vriend of vriendin 3. ik ervaar een leegte om mij heen 4. er zijn genoeg mensen op wie ik in geval van narigheid kan terugvallen 5.. ik mis gezelligheid om mij heen Marieke van Schie, Kaderopleiding Ouderengeneeskunde 2007- 2008
De eenzaamheidsschaal (vervolg)
6. ik vind mijn kring van kennissen te beperkt 7.ik heb veel mensen op wie ik volledig kan vertrouwen 8. er zijn voldoende mensen met wie ik mij nauw verbonden voel 9. ik mis mensen om me heen 10. vaak voel ik me in de steek gelaten 11. wanneer ik daar behoefte aan heb, kan ik altijd bij mijn vrienden terecht Marieke van Schie, Kaderopleiding Ouderengeneeskunde 2007- 2008
Hoe vaak komt het voor?
Bijna de helft van de ouderen is eenzaam 38 % is matig eenzaam 10 % is ernstig eenzaam Alleen-wonenden en ouderen met lichamelijke beperkingen zijn vaker eenzaam
80 % van alle eenzame mensen (alle leeftijden), wordt niet als zodanig herkend!!!
Marieke van Schie, Kaderopleiding Ouderengeneeskunde 2007- 2008
Iemand is pas eenzaam als hij zich eenzaam voelt!
Marieke van Schie, Kaderopleiding Ouderengeneeskunde 2007- 2008