Een paradigmashift met inspirerende nieuwe mogelijkheden voor behandeling Bart van Buchem, FT Praktijk Noorderspaarne, Haarlem Ronald Kan, FT Heliomare revalidatie, Wijk aan Zee
Een paradigmashift met inspirerende nieuwe mogelijkheden voor behandeling Bart van Buchem, FT Praktijk Noorderspaarne, Haarlem Ronald Kan, FT Heliomare revalidatie, Wijk aan Zee
ACHTEREENVOLGENS •
Classificatie van pijn
•
Pijn als output
•
Relevantie en belang voor de eerste lijn (HA & paramedici)
•
Historie m.b.t. het denken over pijn
•
Huidige inzichten
•
Het belang van educatie
•
Conclusies en aanbevelingen 2
CLASSIFICATIE VAN PIJN
Costigan, M. Annu Rev Neurosci. 2009 ; 32: 1–32 3
CLASSIFICATIE VAN PIJN
• Nociceptieve
pijn
Costigan, M. Annu Rev Neurosci. 2009 ; 32: 1–32 3
CLASSIFICATIE VAN PIJN
• Nociceptieve
pijn
• Inflammatoire
pijn
Costigan, M. Annu Rev Neurosci. 2009 ; 32: 1–32 3
CLASSIFICATIE VAN PIJN
• Nociceptieve
pijn
• Inflammatoire
pijn
• Neuropathische
pijn
Costigan, M. Annu Rev Neurosci. 2009 ; 32: 1–32 3
CLASSIFICATIE VAN PIJN
• Nociceptieve
pijn
• Inflammatoire
pijn
• Neuropathische • Disfunctionele
pijn
pijn Costigan, M. Annu Rev Neurosci. 2009 ; 32: 1–32 3
PIJN IS OUTPUT VAN HET BREIN interpretatie
informatie
4
output
RELEVANTIE •
Pain is a disease in its own right
•
2 miljoen Nederlanders met chronische pijn ! •
•
European Federation of IASP Chapters; Niv, Devor, Pain Pract,2004 Sep;4(3):179-81
Rug- en gewrichtspijn
Andere ziektes •
diabetes: 600.000
•
hartaandoeningen
•
•
vrouwen: 300.000
•
mannen: 1 miljoen
kanker: 400.000
Bekkering et al., Epidemiology of chronic pain and its treatment in The Netherlands. Neth J Med. 2011 Mar;69(3):141-53 5
BELANG VOOR EERSTE LIJN
• Chronische
begonnen
• Wat
pijn is ooit acuut
ging er mis?
Pengel. Acute low back pain: systematic review of its prognosis. BMJ.2003 Aug 9;327(7410):323 6
WAT GING ER MIS?
Deyo RA et al., Overtreating chronic back pain: time to back off? J Am Board Fam Med. 2009;22(1);62-8 7
WAT GING ER MIS?
Deyo RA et al., Overtreating chronic back pain: time to back off? J Am Board Fam Med. 2009;22(1);62-8 8
WAT GING (GAAT) ER MIS? “Current experience suggests that misinformation, inadequate patient examination, medication abuse, over use of passive modalities, focus on pain rather than function and excessive reliance on radiological imaging and specialist referrals are contributing factors. Indeed, one is drawn to the conclusion that low back disability may well be an iatrogenic disorder in many cases.” Hrudey, WP. Overdiagnosis and overtreatment of low back pain: Long-term effects. J Occup Rehabil.1991;1(4):303-312 9
WAT GING (GAAT) ER MIS?
Butler D, Moseley GL. Begrijp de Pijn, 2003 10
HISTORIE
• Kabelmodel
11
HISTORIE
• Kabelmodel
11
HISTORIE
• Gate
control
• Wrijven
helpt
• Massage
dus ook
12
HISTORIE
• Pijn
is aangeleerd
• Straffen/
belonen
• Extinctie
van pijngedrag
• Graded
activity
13
HISTORIE
• pijn
wordt beïnvloed door cognities
• cognitief-gedragsmatige
behandeling
• graded
exposure in vivo
14
HUIDIGE INZICHTEN Neuromatrix theorie
Melzack R. From the gate to the neuromatrix. Pain.1999;suppl.6;121-126
15
NEUROMATRIX THEORIE
16
UITGANGSPUNTEN Pain is an output of the brain that is produced whenever the brain concludes that you are in danger and action is required Pain is a multisystem output that is produced when an individual-specific cortical pain neuromatrix is activated Moseley GL. A pain neuromatrix approach to patients with chronic pain. Man Ther,2003;8(3):130-140
17
PAIN NEUROSIGNATURE
18
PAIN NEUROSIGNATURE HET HERSENORKEST
Butler D, Moseley GL. Begrijp de Pijn, 2003 19
REPRESENTATIES
20
21
22
DE ‘WAARHEID’ VAN HET BREIN Niet altijd te vertrouwen Dat is lastig...
Hoe komt deze tot stand? 23
NATURE & NURTURE Zoals altijd
24
BREIN IS HET PRODUKT VAN DE EVOLUTIE (GENEN) EN WORDT GEVORMD DOOR ERVARING
25
JIJ • Nature: wie • genetisch
ben je - hardware materiaal/ erfelijkheid
• Nurture: wie • plasticiteit/
kan je worden - software context/ adaptatie 26
DOOR ERVARING WORD JE WIJZER ~ JE LEERT
27
HOE LEERT HET BREIN Neurons that fire together, wire together (Hebbiaans leren)
28
NETWERKEN
29
NETWERKEN
29
PERSOONSFACTOREN DIE BIJDRAGEN AAN DE OUTPUT PIJN •
Erfelijkheid
•
Opvoeding
•
Ervaringen met pijn/ emoties: pijngeheugen
•
Placebo/ nocebo
•
Overtuigingen/ ideeën over pijn: betekenisverlening
•
Aandacht 30
CONTEXTUELE FACTOREN DIE BIJDRAGEN AAN DE OUTPUT PIJN
31
CONTEXTUELE FACTOREN DIE BIJDRAGEN AAN DE OUTPUT PIJN
31
CONTEXTUELE FACTOREN DIE BIJDRAGEN AAN DE OUTPUT PIJN
31
CULTURELE FACTOREN DIE BIJDRAGEN AAN DE OUTPUT PIJN
32
CULTURELE FACTOREN DIE BIJDRAGEN AAN DE OUTPUT PIJN
32
CULTURELE FACTOREN DIE BIJDRAGEN AAN DE OUTPUT PIJN
32
EVIDENTIE
33
EVIDENTIE
Conclusions: For chronic MSK pain disorders, there is compelling evidence that an educational strategy addressing neurophysiology and neurobiology of pain can have a positive effect on pain, disability, catastrophization, and physical performance
33
CONCLUSIES & AANBEVELINGEN •
Chronische pijn neemt epidemische vormen aan ondanks voortschrijdende medische technologie
•
Voorkomen ervan ligt in handen van de eerste lijn
•
Vermijd nocebo !!
•
Screen met bv STarT Back screening tool
•
Voorkom: wrong problem, wrong treatment
•
Wees op je hoede indien na 4-6 weken geen verbetering is opgetreden
•
Welke persoon heeft deze aandoening? 34
CONCLUSIES & AANBEVELINGEN
• Geef
adequate informatie over pijn = een plausibel biologisch alternatief voor het body/ mind dualisme = Begrijp de Pijn
• Stel
de patiënt gerust
• Maak
gebruik van het endogeen pijninhiberend systeem
35
LITERATUUR
• Burton, K. A., Tillotson, K. M., Main, C. J., & Hollis, S. (1995). Psychological predictors of outcome in acute and subchronic low back trouble. Spine, 20, 722-‐728. • Butler, D. S. (2000). The sensi-ve nervous system. Adelaide: Noigroup PublicaQons. • Butler, D. S., & Moseley, G.L. (2003). Explain pain. Adelaide: Noigroup PublicaQons. • Flor, H. (2000). The funcQonal organizaQon of the brain in chronic pain. In J. • Sandkühler, B. Bromm & G. F. Gebhart (Eds.), Progress in brain research, vol 129.Amsterdam: Elsevier. • Fritz, J. M., George, S. J., & Deli[o, A. (2001). The role of fear-‐avoidance beliefs in acute low back pain: RelaQonships with current and future disability and work status. Pain, 94, 7-‐15. • Gross, A. R., Aker, P. D., Goldsmith, C. H., & Peloso, P. (2000). PaQent educaQon for mechanical neck disorders. Cochrane Database Systema-c Review, CD000962. • Melzack, R. (1999). From the gate to the neuromatrix. Pain, Suppl 6, S121-‐S126. • Melzack, R. (1999). Pain and stress: A new perspecQve. In R. J. Gatchel & D. C. Turk (Eds.), Psychosocial factors in pain.New York: Guildford Press. • Moseley, G. L. (2002). Combined physiotherapy and educaQon is effecQve for chronic low back pain. A randomised controlled trial. Australian Journal of Physiotherapy, 48, 297-‐302. • Moseley, G. L. (2003b). Joining forces -‐ combining cogniQon-‐targeted motor control training with group or individual pain physiology educaQon: A successful treatment for chronic low back pain. Journal of Manual and Manipula-ve Therapeu-cs, 11, 88-‐94. • Moseley, G. L. (2003a). A pain neuromatrix approach to rehabilitaQon of chronic pain paQents. Man Ther, 8, 130-‐140. 36
LITERATUUR • Moseley, G. L. (2003). Unravelling the barriers to reconceptualisaQon of the problem in chronic pain: The actual and perceived ability of paQents and health professionals to understand the neurophysiology. J Pain, 4(4), 184-‐189. • Moseley, G. L. (2004). Evidence for a direct relaQonship between cogniQve and physical change during an educaQon intervenQon in people with chronic low back pain. European Journal of Pain, 39-‐45. • Moseley, G. L. (2005). Widespread brain acQvity during an abdominal task markedly reduced ader pain physiology educaQon: Fmri evaluaQon of a single paQent with chronic low back pain. Australian Journal of Physiotherapy, 51, 49-‐52. • Moseley, G. L., Hodges, P. W., & Nicholas, M. K. (2004). A randomized controlled trial of intensive neurophysiology educaQon in chronic low back pain. Clinical Journal of Pain, 20, 324-‐330. • Sacke[, D. L., Rosenberg, W. M. C., Muir, J. A., & al., e. (1996). Evidence based medicine: What it is and what it isn't. Bri-sh Medical Journal, 312, 71-‐72. • Udermann, B. E., Spra[, K. F., Donelson, R. G., Mayer, J., Graves, J. E., & Tillotson, J. (2004). Can a paQent educaQonal book change behavior and reduce pain in chronic low back pain paQents? Spine Journal, 4, 425-‐435. • Verne, G. N., Robinson, M. E., & Price, D. D. (2004). RepresentaQons of pain in the brain. Current Rheumatology Reports, 6, 261-‐265. • Waddell, G. (2004). The back pain revolu-on (2nd ed.). Edinburgh: Churchill Livingstone.
37
OP DE HOOGTE BLIJVEN Twi[er: @pijninfo, @kanrona Facebook.com/begrijp-‐de-‐pijn www.bodyinmind.org
www.noigroup.com (notes)
[email protected]
[email protected]
[email protected] 38
