Vereniging Reizigers Openbaar Vervoer
Afdeling Den Haag
Mogelijkheden voor nieuwe infrastructuur voor omleidingen Datum: 21 november 2007 Kenmerk: DH/JM/M07013.doc
1. Centraal Station – ondertunneling sporen 11 en 12 t.b.v. Erasmuslijn - Stremming netkous – tramviaduct – CS-hoog Bij de komende aanleg van de ondertunneling sporen 11 en 12 op CS is al voorzien dat de perrons naast hoge gedeeltes voor de metro ook zullen worden voorzien van lage perrons voor de RR-trams. In principe zijn deze alleen bedoeld voor calamiteiten, maar ze kunnen in de ochtendspits ook dienen als kort-trajecteindpunt voor extra (koppelstel)diensten uit Zoetermeer. Dit leidt tevens tot verlichting van de capaciteitsdruk op de splitsing Ternoot. Wissel bij splitsing Prinses Beatrixlaan moet aan ander samengebruik worden aangepast. 2. Gravenstraat - Stremming tramtunnel: RR Jan Hendrikstraat h.o.h. 2,75 m is te krap: Prinsegracht-Laan: rechter spoor naar rechts Jan Hendrikstraat: Laan – Westeinde: linker spoor naar links Buitenhof: passeerverbod Hofweg: verbreding vrije baan: herinrichting DKG Spui: tramhaltes profiel verbreden: herinrichting DKG Kalvermarkt: tramhaltes: profiel verbreden Resident: reconstructie toegangspoorten
Jan Hendrikstraat 4005 17 september 2006 3. Beeklaan – Edisonstraat - Stremming lijn 3 tussen Loosduinseweg – Fahrenheitstraat - Zolang deze route nog niet fysiek in gebruik is kan een functionele omleiding tot stand worden gebracht door overstappen op lijn 12. Dat maakt dan ook de hierna genoemde keermogelijkheid bij de Lijsterbesstraat noodzakelijk. Regentesselaan: tramhalte: profiel verbreden Beeklaan, Edisonstraat: rechte stukken h.o.h. 3,00 m gaat net, passeerverbod in bogen
Beeklaan 4006 28 juni 2006 4. Keermogelijkheid Lijsterbesstraat - Stremming lijn 3 tussen Goudenregenstraat – Loosduinen - Bij terugvallen op lijn 12 bij een stremming van lijn 3 tussen Loosduinseweg – Fahrenheitstraat Enig noodzakelijke werk is het verwijderen van het klapmechanisme uit het wissel naar de oostelijke verbindingsboog. Omdat er nog maar heel sporadisch GTL’s naar het De Savornin Lohmanplein rijden is dit mechanisme niet meer echt nodig.
-1-
Vereniging Reizigers Openbaar Vervoer
Afdeling Den Haag
5. Lisztstraat - Remiseroute lijn 3 - Stremming lijn 3 op één spoor gehele route. Dit geldt met name tussen Fahrenheitstraat – Goudenregenstraat. Dan werkt de route Beeklaan – Edisonstraat niet. Omdat op dit traject de sporen ver uit elkaar liggen zal een stremming zich voornamelijk in één richting voordoen. - Remise Zichtenburg beschikt nu nog maar over één remiseroute voor RR. Dat is heel kwetsbaar. Zo ontstaat er een extra mogelijkheid.
6. Statenlaan In studie is een verlenging van lijn 17 naar het eindpunt van lijn 11. Daarvoor kunnen dan op de Statenlaan de huidige eindpuntsporen worden omgezet in normaal dubbelspoor. Aanbevolen wordt om de halte van lijn 11 te verplaatsen over de kruising. Dan is hij gemeenschappelijk met lijn 17 en ligt tevens in rechtstand. Lijn 10 kan dan zijn eindpunt hebben in de Doornstraat, waarbij de halte doorloopt in de nieuwe halte voor de lijnen 11 en 17. Deze spoorsituatie levert verder nog de volgende mogelijkheden: - Inrukroute lijn 10 (lijn 17 rukt al in via de Duinstraat, boog Rooseveltplantsoen niet meer nodig). - Stremming lijn 1 tussen Duinstraat en Johan de Wittlaan - Stremming lijn 1 tussen Duinstraat en Buitenhof - Stremming lijn 11 tussen Statenlaan en Loosduinseweg
7. Lijn 2 Als lijn 2 geschikt is gemaakt voor RR is er een uitwijk voor lijnen 3 en 4. Tevens extra remiseroute voor RR naar Zichtenburg 8. Lijn 11 Als lijn 11 geschikt is gemaakt voor RR hebben lijnen 3 en 4 (en 2 en 6) een uitwijkmogelijkheid naar Hollands Spoor bij een grootschalige stremming van de binnenstad. 9. Lijn 9 Als lijn 9 geschikt is gemaakt voor RR kan met inbegrip van het vorige punt ook worden doorgereden naar Centraal Station. Zo is er ook met de Dedemsvaartweg een extra remiseroute naar Zichtenburg. 10. Bypass Centraal Station CS-hoog met het tramviaduct is een kwetsbare schakel omdat bij een stremming een groot gedeelte van het tramnet geen alternatieve verbindingen heeft. Wat ook speelt is dat de splitsing bij Ternoot mogelijk te weinig capaciteit biedt voor vier lijnen. Drie opties: 1. Schenkviaduct Bij Rijswijkseplein geen rechtsafbeweging naar de binnenstad mogelijk. 2. Prins Bernhardviaduct Omvangrijke infrastructuur op viaduct, lastige kruising met Prins Clauslaan
-2-
Vereniging Reizigers Openbaar Vervoer
Afdeling Den Haag
3. Bezuidenhoutseweg Uit beeld van station, over grote afstand tussen ander verkeer. Dat is vooral een probleem omdat ten opzichte van de vorige situatie met tram de Bezuidenhoutseweg aanzienlijk is versmald. Elk van deze opties is bijzonder lastig te realiseren. Voordat grote ingrepen plaats zullen vinden is het in de eerste plaats noodzakelijk om te zien hoe hoog de nood is. Daarbij moet worden bedacht dat binnen enkele jaren nieuwe infrastructuur ter beschikking komt. a. Eilandbedrijf bij stremming tramviaduct Bij de ingebruikname van lijn 19 komt er een verbinding met de rest van het tramnet ter beschikking. Voor een omleiding is dit te ver om, maar de wagens van lijnen 2 en 6 krijgen wel de mogelijkheid om de remise te bereiken. Materieel van 3 en 4 heeft altijd nog Leidschendam en Oosterheem. b. Capaciteit Ternoot De capaciteit van Ternoot staat alleen onder druk in de ochtendspits vanwege het bijzonder zware vervoer vanuit Zoetermeer. Dit wordt pas een breekpunt bij een vervoersstijging van meer dan 50%. Ondertussen kan de capaciteit van lijn 2 met 30% worden verhoogd bij gebruik van RRmaterieel. Omdat de ondertunneling van sporen 11 en 12 voor de Erasmuslijn ook geschikt wordt gemaakt als uitwijk voor RR kunnen eventueel in de ochtendspits een beperkt aantal koppelstellen hier naar toe worden geleid. c.
CS-hoog Toegevoegd zijn een verbindingswissel tussen de sporen A en C en een kopspoor tussen de sporen B en C. Gebruik van de sporen A en B en C en D is in nu ook in principe uitwisselbaar. Het verbindingswissel tussen A en C kan zowel dienen vanuit de richting Ternoot als vanuit de richting tramtunnel.
Al deze mogelijkheden leiden er toe dat het mogelijk is lijnen te splitsen zonder dat daar vervangend vervoer tegenover moet worden gesteld. a. Stremming CS-hoog / tramviaduct West: Lijnen 2,3,4,6 via Gravenstraat naar CS laag. Oost: Lijnen 3 en 4 naar tunnel 11/12. Lijnen 2 en 6 naar LvNOI. Verbinding CS - LvNOI met 3,4,E b. Stremming heel CS inclusief spoorwegen West: Lijnen 2,3,4,6 via Gravenstraat naar HS (al dan niet via CS) Oost: Lijnen 3,4,E tot aan LvNOI. Lijnen 2 en 6 naar LvNOI Verbinding HS – LvNOI met spoorwegen c.
Stremming hele binnenstad West: Lijnen 2,3,4,6 via lijn 11 naar HS Oost: zie b. Verbinding HS – LvNOI met spoorwegen
Conclusie: Op zich is een bypass CS een welkome aanvulling op het tramnet omdat het tramviaduct wel erg kritisch is. Toch weegt het nut ervan niet op tegen de moeizame inpassing en de hoge kosten.
-3-
Vereniging Reizigers Openbaar Vervoer
Afdeling Den Haag
Verbindingswissels bij tweerichtingbedrijf (bezien voor alle lijnen) Het gebruik van verbindingswissels is niet bedoeld voor enkelspoor rijden. Het aantal gevallen dat enkelspoor rijden een oplossing biedt is maar zeer beperkt omdat slechts één van de twee sporen gestremd mag zijn. Gewoonlijk zijn echter beide sporen gestremd. Bovendien is een heel dicht net van verbindingswissels nodig en dan nog ontstaan grote vertragingen. Om een 7½-min dienst zonder vertraging te verwerken is elke 1000 m een verbindingswissel nodig. Bij splitsingen van lijnen geeft een verbindingswissel dezelfde mogelijkheden als dubbele verbindingsbogen. Deze bestaan gewoonlijk uit twee oplopend plus twee aflopend bereden wissels en twee kruisstukken. Oplopend bereden wissels zijn gevoelig voor versporingen, kruisstukken voor ontsporingen. Beiden zijn afwezig bij een verbindingswissel. Verbindingswissels dienen ook als keermogelijkheid zodat stremmingen beperkt blijven. Ze komen in de plaats van een keerdriehoek. Deze vereist behoorlijk wat extra ruimte. Hij vereist in de hoofdsporen twee aflopend bereden wissels plus een kruisstuk. En in de zijtak nog een oplopend bereden wissel. Een luseindpunt vereist veel grond vanwege de ruimte binnen de lus. Bij een kopeindpunt is dat veel minder omdat het daar alleen ruimte wordt ingenomen door de sporen zelf. Ook is er aanzienlijk minder geluidshinder omdat er geen grote bogen zijn. Recent zijn in Gent in België zelfs twee luseindpunten vervangen door kopeindpunten:
Lijn 22 Gentbrugge 27 oktober 2007
Lijn 4 Moscou 27 oktober 2007
Lijn 1 a. Scheveningseslag Keerpunt bij stremming Gevers Deynootplein Verbindingsboog naar lijn 9 kan vervallen b. Duinstraat Keerpunt bij stremming Jurriaan Kokstraat Keerdriehoek Kanaalweg kan vervallen Met rangeren mogelijk Duinstraat te bereiken c.
Mauritskade Keerpunt bij stremming centrum Verbindingsboog Plein 1813 kan vervallen
d. Hoornbrug noordzijde Keerpunt bij stremming Hoornbrug Keerpunt lijnen 16 en 17 bij stremming Oudemansstraat e. (Hoornbrug zuidzijde) Niet mogelijk omdat splitsing lijnen 1 en 15 te dicht bij de brug ligt. Bij stremming brug via lijn 19 rijden om reizigers naar stations te brengen. f.
Reineveldbrug noordzijde Keerpunt bij stremming Reineveldbrug, tevens lijn 19 Keerpunt lijn 15 bij stremming Laan van Ypenburg
-4-
Vereniging Reizigers Openbaar Vervoer
Afdeling Den Haag
g. Reineveldbrug zuidzijde Keerpunt bij stremming Reineveldbrug, tevens lijn 19 h. Delft Station Keerpunt bij stremming Prinses Irenetunnel Kort-traject eindpunt lijn 19 naar TU-wijk i.
Krakeelpolderweg Keerpunt bij stremming Prinses Irenetunnel Keerdriehoek kan vervallen
j.
Abtswoudsepark Kopeindpunt
Lijn 2 a. Loosduinse Hoofdstraat In aansluiting op verbindingsspoor naar Arnold Spoelplein b. Thorbeckelaan Vervanging keerdriehoek c.
Laan van Nieuw Oostindië Vervanging verbindingsbogen, tevens lijn 6 Voordeel bediening halte Oostinje. Eventueel kan het wissel ook bij Ternoot worden gelegd.
d. Essesteijn Vervanging verbindingsbogen, tevens lijn 6 Voordeel bediening halte Essesteijn e. Dillenburgsingel Kopeindpunt Lijn 6 -
Zie 2.b en 2.c
Lijn 9 a. Circustheater Stremming Gevers Deynootplein Verbindingsboog naar lijn 1 kan vervallen Keerdriehoek Nieuwe Duinweg kan vervallen b. Madurodam Kopspoor voor kort-traject eindpunt c.
Bosbrug Keerpunt bij stremming Lange Voorhout
d. CS-laag zuidzijde Kopspoor voor kort-traject eindpunt e. Wouwermanstraat Keerpunt bij stremming Hollands Spoor Verbinding naar lijnen 11 en 12 f.
Zuiderpark Kopspoor voor kort-traject eindpunt Parkpop
-5-
Vereniging Reizigers Openbaar Vervoer
Afdeling Den Haag
g. De Dreef Kopeindpunt Lijn 10 a. Eisenhowerlaan Kopeindpunt i.p.v. Van Boetzelaerlaan b. Hollands Spoor Kopeindpunt i.p.v. Voorburg Station Lijn 11 a. Strandweg Kopeindpunt b. Wouwermanstraat Zie 9.e c.
Rijswijkseplein Kopeindpunt Weteringplein
Lijn 12 a. Wouwermanstraat Zie 9.e b. Rijswijkseplein Kopeindpunt Weteringplein Lijn 15 a. Nootdorp Centrum Kopeindpunt b. Scholekstersingel Keerpunt lijn 1 bij stremming Delftweg c.
Hoornbrug zuidzijde Zie 1.d
d. Hoornbrug noordzijde Zie 1.d e. CS-laag noordzijde Kopspoor voor eventueel eindpunt Lijn 16 a. Dorpskade Kopeindpunt b. Station Moerwijk Keerpunt bij stremming Jonckbloetplein Lijn 17 a. Van Vredenburchweg Keerpunt bij stremming Jonckbloetplein
-6-
Vereniging Reizigers Openbaar Vervoer
Afdeling Den Haag
b. Rijswijk Station Keerpunt Keerdriehoek Volmerlaan kan vervallen c.
Dorpskade Kopeindpunt
Lijn 19 a. Pijlkruidveld Keerpunt bij stremming Vliettunnel b. Reineveldbrug noordzijde Keerpunt bij stremming Reineveldbrug c.
Reineveldbrug zuidzijde Keerpunt bij stremming Reineveldbrug
d. Delft Station Eindpunt kort-traject naar TU-wijk e. TU-wijk Kopeindpunt
-7-
