EEN DORP VOOR EEN DORP UN SAT PENTRU UN SAT
Nr. 22 - NOVEMBER 2012
NIEUWS UIT MOLDOVIŢA
“B
uilding Bridges' was een project dat aan mijn leven en aan dat van anderen meer enthousiasme en meer kleur heeft gegeven. Het was werkelijk een onvergetelijke ervaring die met liefde en vreugde in ons hart geschreven staat. Gedurende het project ontwikkelden we meer vaardigheden. In een open geest leerden we fantastische mensen kennen die heel goede vrienden werden, en die we nu erg zullen missen. Het uitwisselen van mekaars tradities was een emotionele en boeiende ervaring: we kregen meer kennis van voorwerpen en landschappen, hetgeen ons de gelegenheid gaf om meer van de Roemeense en de Belgische cultuur te leren kennen. Ik ben blij dat ik aan dit project heb deelgenomen, en ik kan met fierheid zeggen dat de 'brug van vriendschap' werd gebouwd. We zullen deze warme ervaring trachten levendig te houden, en we vertrouwen er op dat onze vriendschap er alleen maar sterker en intenser kan door worden.” Berla Ionela Maria
Deze positieve getuigenis van Ionela toont aan dat het Youth in Action-project “Building Bridges”, in het leven geroepen en gesubsidieerd door de Europese Unie, geen dode letter is. Dank aan Mihaela Hiche, Silvia Darie en Alina Bibolariu voor de voortreffelijke organisatie en begeleiding. Het verslag van Valentine Heyrman en Laurien Horsten neemt je mee naar hun belevenissen.
Moldoviţa 10-23 augustus 2012
“N
a een lange busrit van bijna 30 uren kwamen we met acht Belgische jongeren uit Kortrijk en Kruibeke aan in Moldoviţa. Een prachtig dorp helemaal in het noorden van Roemenië, waar de Belgen reeds zijn uitgegroeid tot een gevestigde waarde. Samen met onze begeleiders werden we hartelijk onthaald in het gemeentehuis. Na een onbegrijpelijke toespraak van de burgemeester, werd het ons al gauw duidelijk dat de Roemeense taal geen katje is om zonder handschoenen aan te pakken. Tot zo ver onze eerste kennismaking. De grootste onderdompeling in de Roemeense cultuur ondergingen we pas in onze gastgezinnen. Met aanvankelijk veel gebaren, een mix van Duits, Engels, Frans en later ook enkele woordjes Roemeens, probeerden we te leven als echte Roemenen. De beste manier om een cultuur te leren kennen! Naast het dagelijkse ritme in onze gastgezinnen, werden onze dagen hoofdzakelijk gevuld door het Een toffe groepsfoto van de 16 Roemeense en Vlaamse jongeren die deelnamen aan het project.
-2A.D.A.M.-project, de motor achter deze reis. Onder het motto ‘Building bridges’, kwamen wij, Belgische jongeren in contact met Roemeense jongeren. Aan de hand van allerlei activiteiten leerden we hen en de omgeving beter kennen. Zo bereidden we samen een maaltijd voor waar we na het gebruikelijke ‘poftă bună’ (smakelijk) van de heerlijke sarmale (koolbladen met rijst en gehaktvulling) smulden.
5 Een rit met paard en kar naar de schaapherders in de bergen
3Dé blikvanger van Moldoviţa waar je niet naast kan kijken, als opzichtige verwijzing naar de plaatselijke eischilderkunst.
Prettige kennismaking met mekaars kookkunst
6
Verder brachten we ook een bezoek aan het bekende eiermuseum van Moldoviţa. Vervolgens werd ook ons geduld op de proef gesteld toen we zelf de techniek van het eierschilderen onder de knie probeerden te krijgen. Geen eenvoudig kunstje! Onze bewondering voor de Roemeense eierkunstenaressen steeg zienderogen. Een andere Roemeense traditie om naar op te kijken is deze van de Roemeense Hora (volksdans). Na een initiatie van hun danskunsten, probeerden wij indruk te maken met onze plopdans. Een ideale manier om Roemenen aan het lachen te krijgen, zo bleek. En volgens deze trend werd onze reis vol belevenissen verdergezet. Een bergrit met paard en kar naar de schaapherders, een bezoek aan
het klooster en een duik in de plaatselijke rivier maakten onze reis compleet! Op onze vrije dag maakten we tot slot nog een uitstapje naar de naburige stad Câmpulung. Het meest boeiende aan de reis was dat we echt tussen de bevolking werden geplaatst. We leefden volgens hun gewoontes, aten (en dronken) de vreemdste dingen en probeerden tussendoor hun taal wat te begrijpen. Ontzettend leerrijk! We verbleven er slechts tien dagen, maar we deden een ervaring op voor het leven! Ondanks de verschillen in taal en leefgewoontes, merkten we dat we als mensen ook heel wat gelijkenissen hebben. Zo leerden we dat vriendschap overal ter wereld mogelijk is! La revedere!”
n
-3-
Alle wegen leiden naar Moldoviţa
“T
oen Broeder Jozef en Leo Nys me op Umunsi Mukuru (groot integratiefeest in Kruibeke) spraken over Moldoviţa en hun project dat daar loopt, was mijn interesse meer dan gewekt. Het sociaal medisch ADAM-project kan men niet anders dan zeer gedurfd maar buitengewoon positief beoordelen. Hun uitnodiging om samen naar Moldoviţa te rijden en daar het gebouw mede officieel te openen, heb ik dan ook spontaan ingewilligd. Ik wist echter niet waaraan ik begon. In één trek met de auto meer dan 2000 km afleggen in 24 u tijd is niet van de poes. Onderweg heb ik ervaren dat het daar niet enkel kan regenen, maar dat het water letterlijk met bakken uit de hemel kan vallen. We logeerden bij particulieren. In het gezin waar ik sliep is er welstand, doch bij Maria waar we aten is er armoede, en soberheid is er troef. De gastvrijheid was echter des te hartelijker. Maria heeft de kunst om met eenvoudige ingrediënten formidabel lekkere maaltijden te toveren. Ik bewonder haar omdat ze, ondanks het harde leven dat ze leidt, de wilskracht heeft om er zich kranig doorheen te slaan. Het bergachtige Moldoviţa heeft een prachtige natuur dat me deed denken aan Oostenrijk. Maar ook het dorp wordt fraaier. Er wordt veel gebouwd en paard en kar wordt geleidelijk aan vervangen door auto’s en vrachtwagens. Er wordt hard gewerkt aan de infrastructuur dankzij de middelen vanuit Europa en de inzet van de plaatselijke bevolking. Buiten het materiële speelt het geestelijke een zeer belangrijke rol in deze gemeenschap. De verschillende godsdiensten leven er vredig naast en met elkaar. Hier valt iets uit te leren. Het verschil echter tussen arm en rijk wordt steeds groter. Hetgeen me misschien wel het meest heeft gefrappeerd is het onderscheid dat gemaakt
wordt tussen de overledenen. De rijken hebben een apart kerkhof tegen de kerk en de armen ergens verder hogerop in de bergen. Het echte doel van onze reis was de officiële opening van het sociaal- medisch ADAM-project. Ik kon mijn ogen niet geloven met welke professionele deskundigheid dit project is aangepakt. Het gebouw beschikt over het modernste tandartsenkabinet, samen met een dokters- en verpleegsterskabinet. In de toekomst zal er ook een praktijk voor de kinesist komen. Dit alles verdiende het om eens extra in de kijker te zetten. Ook de Belgische ambassadeur in Roemenië kent het belang van zulke initiatieven en was daarom met de burgemeester van Moldoviţa en de prefect van deze streek officieel aanwezig om het gebouw in te huldigen. Ook ikzelf was vereerd de initiatiefnemers en vele vrijwilligers mijn dank te betuigen. Na het officiële gedeelte heb ik ook ondervonden dat feestvieren hen niet onbekend is. Ik geloof dat ik mijn hart aan deze streek heb verpand en denk eraan terug te keren en mij in te zetten voor deze gemeenschap. Ze zullen het in de nabije toekomst zeker nog hard nodig hebben.” n Raf Spinoy
V.l.n.r: br. Jozef Wijnen, Leo Nys, dhr. Philippe Beke, Belgisch ambassadeur in Roemenië, Lucia Condrea en Raf Spinoy
-4-
Moldoviţa, 2 augustus 2012
W
e beleefden een heuglijke dag toen de officiële opening plaatsvond van het sociaal medisch ADAM centrum. De aanwezigheid van de heer Philippe Beke, Belgisch ambassadeur in Roemenië, gaf extra kleur aan de plechtigheid en de belangstelling die hij voor het project betoonde, deelde hij graag met Florin Sinescu, prefect van het district Suceava, Traian Iliesi, burgemeester van Moldoviţa; de burgemeesters van de omliggende dorpen, Raf Spinoy, OCMW-voorzitter van de gemeente Kruibeke; Jozef Goebels, voorzitter van de Vlaamse en Roemeense koepelorganisaties ADR, FDAAM en TON, Camelia Preda en Cristina Chert, respectievelijk uitvoerend directeur FDAAM en TON, het bestuur en leden van ADAM Moldoviţa, Vatra Moldoviţei en Ciumârna, en een afvaardiging van 'Een Dorp voor een Dorp' uit Kruibeke. Na
Het kabinet van de dokter
Het kabinet van de tandarts
Het kabinet van de verpleegkundige de gebruikelijke toespraken met lofbetuigingen voor het ADAM-centrum en de hoop op mooie toekomstperspectieven, was er een rondgang in de pas afgewerkte medische ruimten. Een pluim voor de vrijwilligers van ADAM, onder leiding van coördinatrice Mihaela Hiche, die mooi werk hadden geleverd om de ruimten gebruiksklaar te maken.
De viering werd voorafgegaan door een vergadering in het gemeentehuis, waaraan voornoemde personen deelnamen. Onder impuls van TON (The Open Network) werd over een mogelijke samenwerking gesproken tussen de gemeenten van de regio. Vooral een gezamenlijke aanpak rond gezondheid, landbouw, toerisme en afvalbeleid werd onder de loupe genomen. De geanimeerde besprekingen resulteerden in een unaniem besluit: de samenwerking moet er komen, in het belang van n alle inwoners van de betrokken gemeenten.
-5-
Korte nieuwsjes
Z
oals steeds bij een bezoek aan Moldoviţa is het boeiend om te zien wat er ondertussen in het dorp veranderde. Wat we recent konden vaststellen: n De alleenstaande klokkentoren van de orthodoxe kerk, die naast het eigenlijke kerkgebouw staat, kreeg een fameuze groeischeut. Het dak werd vernieuwd, de toren verhoogd en de galmgaten vergroot, zodat het klokkengelui nòg verder over het dorp kan galmen. Prachtig werk ! n Het achter die imposante toren staat een nieuw gebouw. Het wacht nog enkel op afwerking en het zal dienst doen als museum voor religieuze kunst. n Ondertussen kwam er een eind aan de beschilderingen van de kapel van het rusthuis (zie ook www.moldovita.be, nieuwsbrief 16, maart 2012). Het kleurrijke geheel van de prachtige fresco's geeft een overweldigende indruk en je raakt niet uitgekeken op de imposante weergave van het leven van Christus, parabels en heiligen. Een bezoek is beslist de moeite waard ! n De gevel van het ADAM-centrum heeft al een mooier uitzicht gekregen. De eerste fase van de isolatiewerken werd afgerond en nu is het wachten tot beter weer om de definitieve pleisterlaag aan te brengen. Dit werk zal waarschijnlijk pas kunnen gebeuren na de winter. n Het traject van de mocaniţa, het oude puffende en fluitende smalspoor-stoomtreintje (1917), werd de voorbije maanden uitgebreid tot aan de grens met Argel. Een toeristische rit van anderhalf uur doorheen de mooie natuur is een attractie voor de vele toeristen. n Op de wekelijkse zondagmarkt brengen meer en meer inwoners uit Moldoviţa hun koopwaar aan de man; in de nabijheid van de markt kan je terecht in magazijnen voor bouw- en doe-het-zelfmaterialen; de eerste pizzabar deed zijn intrede; de bakker verbouwde zijn bakkerij tot een bar; het postgebouw werd gerenoveerd. n
-6-
"!
"
" "
-7-
Dank... n aan de provincie Oost-Vlaanderen, die de isolatiewerken aan het sociaal medisch centrum van ADAM Moldoviţa financieel mogelijk maken. n aan de fysiotherapeut uit Berchem (Antwerpen), die naar aanleiding van zijn pensioen zijn ganse praktijk (apparaten, toestellen en meubelen) aan ADAM Moldoviţa schonk. Door dit mooie gebaar zal het sociaal medisch centrum in de nabije toekomst kunnen uitgebreid worden met een kabinet voor fysiotherapie. De heer Van Malderen beloofde alvast zijn vrijwillige medewerking bij de inrichting ervan.
n aan LCM voor de financiële steun bij de renovatie van het kabinet fysiotherapie. n aan de Amedee Verbruggenkring, die de opbrengst van het Vredesconcert aan ADAM Moldoviţa schonk. n voor de financiële en materiële hulp van onze collega's en medewerkers van de stichting SMHO uit Meerssen, Nederland. n aan alle anonieme sponsors met een hart voor Moldoviţa. n
Wil je ons steunen, wij vragen geen cent Geef ons je kleren, dan zijn wij content !
O
ndertussen zijn in Kruibeke de kledingcontainers uit het straatbeeld verdwenen. Geen nood, wij lossen je probleem op: een simpel telefoontje aan één van onze medewerkers van 'Een dorp voor een dorp' uit Kruibeke volstaat en we komen langs of je kan zelf brengen: gebruikte kledij, gordijnen, tafelkleden, handdoeken, bed- en badlinnen, schoenen, handtassen, lederwaren. Het mag zelfs tot op de draad versleten zijn, ook dit wordt door de opkoper aanvaard en is nog geschikt voor recyclage. Let wel: bruikbare kledij nemen wij nog steeds mee naar Moldoviţa! Steek ze het best in een aparte zak en meld het ons. Gelieve alles aan te bieden in plastic zakken, het bespaart ons een hoop werk. Renoveren kost geld De opbrengst heeft geen commercieel karakter, maar komt dit jaar integraal ten goede aan de nieuwe sanitaire aanbouw van het sociaal-medisch ADAM-centrum. In samenwerking met de ADAM-ploeg in Moldoviţa bouwen we dit project uit om de inwoners van Moldoviţa en de omliggende dorpen geneeskundige zorgen te kunnen aanbieden aan eerlijke prijzen. Wij danken je alvast van harte voor je medewerking.
Voor onze inzamelactie kan je steeds terecht bij: Kruibeke: iJo Van de Vijver, Langestraat 15, tel. 03 774 27 77 -
[email protected] iMagda Van Landeghem, Doorn 41, tel. 03 774 18 12 -
[email protected] Bazel: iLeo Nys, Reigerslaan 27, tel. 03 774 46 39 -
[email protected] iBr. Jozef Wijnen, Pastoor Pungsstraat 2, gsm. 0474 86 84 43 -
[email protected] Rupelmonde: iJos De Kerf, Kalverstraat 45b, tel. 03 744 01 75 Deze actie startte in juni 2010 en heeft een onbeperkte duurtijd. n
Verantwoordelijke uitgever: Jos Wijnen, Pastoor Pungsstraat 2, Kruibeke - Redactie: Jos Wijnen, Leo Nys - Layout: Freddy Van Lommel Foto’s en teksten: Jos Wijnen, Leo Nys, Cristina Chert, Mihaela Hiche, Raf Spinoy, Valentine Heyrman, Laurien Horsten, Ionela-Maria Berla