DORPSVISIE GASSELTERNIJVEEN 2006 Een dorp met visie is een dorp met toekomst

DORPSVISIE GASSELTERNIJVEEN 2006 ”Een dorp met visie is een dorp met toekomst”

mei 2006

1

Voorwoord

Gasselternijveen is een bijzonder dorp en dat is het! Een dorp, ver van zee maar met een roemruchte scheepvaartgeschiedenis. Een dorp waar de eerste Baptistengemeente van Nederland gesticht werd. Een dorp waar de vereniging van de Gereformeerde en Hervormde Kerken de voorpagina van de nationale dagbladen haalde vanwege een dienst, die begon in de Gereformeerde Kerk en – na een processie over straat – afgerond werd in de Hervormde Kerk. De foto van die processie werd in de landelijke kranten afgedrukt. Een dorp in het veenkoloniaal gebied, dat samen met het op de Hondsrug gelegen dorp Gasselte één gemeente vormde. Maar het gemeentehuis stond dan toch maar mooi in Gasselternijveen! Een dorp met een eigen zwembad, een eigen bibliotheek, een eigen aardappelmeelfabriek, twee goedbezochte basisscholen, een bloeiend en veelzijdig verenigingsleven. Een nog in belangrijke mate groen dorp gelegen langs de Hunze, op de grens tussen het open veenkoloniaal gebied en de beboste Hondsrug. Een bijzonder dorp! Echter, de laatste jaren liet het woon- en leefmilieu steeds vaker te wensen over. Het gemeentehuis ging dicht, de eigen politiepost ging eveneens dicht, een lot dat wellicht de bibliotheek ook wacht, allerlei voorzieningen voor ouderen en zieken worden meer en meer op afstand geplaatst, over de toekomst van het winkelcentrum is men bezorgd…. Het rioleringsstelsel laat veel te wensen over. Bij hevige neerslag lopen er nogal wat toiletten in de woningen over. Dit vraagt dan ook echt om maatregelen. Het lijkt erop dat er de laatste tijd ook steeds meer woningen in de vrije sector te koop aangeboden worden. Dit terwijl er een tekort is aan betaalbare woningen in de vrije en de huursector, ook voor de geboren en getogen Nieveensters. Oudere inwoners lijken in omringende dorpen eerder aangepaste woonvoorzieningen te vinden dan in het eigen dorp. Ook wordt in het hart van Gasselternijveen een bedrijf beëindigd, waarvan de loodsen vervolgens “letterlijk” in elkaar zakken, hetgeen een heuse bouwval veroorzaakt. Geen gezicht! Het geeft Gasselternijveen een negatieve uitstraling. Dit alles geeft de dorpsbewoners in toenemende mate het gevoel dat hun dorp aan het “verpauperen” is….. De Vereniging Dorpsbelangen trok over deze gang van zaken aan de bel bij de Gemeente, de Provincie en de Brede Overleggroep Kleine Dorpen in Drenthe. Gepleit werd voor het ontwikkelen van een visie, en het ontwikkelen van beleid om het tij te keren. Dit deed de Gemeente Aa en Hunze besluiten de dorpsbewoners uit te nodigen om een Dorpsvisie te ontwikkelen. Er werd een projectgroep en een vijftal werkgroepen geformeerd. Deze gingen najaar 2005 aan de slag. De werkgroep Cultuur en Verenigingen vroeg middels een enquête naar de knelpunten en wensen van de meer dan vijftig (!) verenigingen, groepen, instellingen, clubs, jeugd, scholen, etc. in het dorp. Een groep studenten van de studie Plattelandsvernieuwing van de Hogeschool van Hall/Larenstein voerde een ondersteunend belevingsonderzoek onder de dorpsbewoners uit. Door de werkgroepen werd voortvarend gewerkt. Voorjaar 2006 werd een concept-dorpsvisie gepresenteerd onder de titel: “Een dorp met visie is een dorp met toekomst” tijdens een dorpsbijeenkomst in de sporthal. Deze wordt vervolgens aangeboden aan de Gemeente met het dringende verzoek de in de visie voorgestelde verbeteracties in het kader van het gemeentelijk beleid ter hand te nemen. Gasselternijveen moet echt op de schop! Kees Nieuwerth (voorzitter Projectgroep Dorpsvisie Gasselternijveen).

2

Samenvatting. Gedurende de afgelopen winterperiode is door Gasselternijveen hard gewerkt aan een nieuwe lente voor ons dorp! In vijf verschillende werkgroepen en de overkoepelende projectgroep werd een integrale dorpsvisie ontwikkeld. Het resultaat mag er zijn! In Hoofdstuk 1 is aangegeven wat de aanleiding en het doel van de dorpsvisie is. Uitgelegd wordt welke procedure gevolgd is bij de ontwikkeling van de visie. Daarnaast wordt samengevat dat de dorpsbewoners ervan uitgaan, dat het resultaat verwerkt zal worden in het (ruimtelijk) beleid van de gemeente, de provincie en het rijk. In Hoofdstuk 2 worden de beleidskaders, gegeven door het rijk, de provincie en de gemeente nader verkend. Binnen die kaders dienen de dorpsbewoners hun dorpsvisie te ontwikkelen. Daarbij spelen op regionaal niveau een aantal gebiedsgerichte projecten een rol, zoals de Agenda Veenkoloniën en het Hunzeproject, waar wellicht ook projecten uit onze dorpsvisie kunnen worden uitgevoerd. Het beleid met betrekking tot natuur, landschap en cultuurhistorie, recreatie en toerisme, de bedrijvigheid, het woon- en leefmilieu, verkeer alsmede waterbeheer en riolering van de verschillende overheden passeert telkens even de revue. In latere hoofdstukken over de visie en het uitvoeringsprogramma wordt vervolgens dezelfde volgorde voor deze deelthema’s aangehouden. In Hoofdstuk 3 wordt een korte beschrijving gegeven van de bijzondere geschiedenis van het dorp Gasselternijveen. In deze geschiedenis speelde de scheepvaart en de bijbehorende bedrijvigheid een centrale rol. In Hoofdstuk 4 wordt vervolgens de door de dorpsbewoners ontwikkelde toekomstvisie per deelthema nader beschreven. Daarbij wordt per deelthema aangegeven welke kwaliteiten en knelpunten de dorpsbewoners signaleren. Hieruit resulteren vervolgens concrete (her)inrichtingsvoorstellen. In Hoofdstuk 5 tenslotte wordt een eerste aanzet tot een uitvoeringsprogramma gegeven. Op het eerste gezicht een losse verzameling projecten. Maar, gezamenlijk dragen zij ertoe bij dat ons dorp de gewenste ‘face-lift’ en revitaliseringsimpuls krijgt. Daarin is een rode draad aan te geven, in de vorm van een aantal door de bewoners aangegeven speerpunten: • •

•

•

ontwikkelen van een multifunctioneel centrum, eventueel te combineren met nieuwbouw voor beide scholen en een sporthal. Het bloeiende verenigingsleven in ons dorp verdient dit absoluut! tot stand brengen van een verbeterd gescheiden rioolstelsel in heel het dorp. Dit biedt tevens de kans alle straten in het dorp, maar met name de Vaart/Havenkade opnieuw in te richten op een manier die meer recht doet aan de cultuurhistorie van deze lintbebouwing. Bovendien wordt er ook voor gepleit de straten in ons dorp met een zodanige mate van uniformiteit in te richten dat er weer een harmonieus dorpsbeeld ontstaat. bouwen van woningen voor senioren en starters in het dorp. Eventueel te combineren met het ontwikkelen van een nieuw winkelcentrum op één van de inbreidingslocaties in ons dorp. De bevolkingsontwikkeling geeft hier zeker aanleiding toe en ook dit zal bijdragen tot het leefbaar houden van ons dorp. treffen van een aantal ‘omgevingsverbeterende maatregelen’ in de vorm van natuurontwikkelingsprojecten in de Hunzelaagte, landschappelijke inpassing van Hunzedrome, Hunzepark en het industrieterein. Het groene en aantrekkelijke karakter van ons dorp kan hierdoor nog verder versterkt worden.

3

INHOUDSOPGAVE

VOORWOORD…………………………………………………………………………. 2 SAMENVATTING DORPSVISIE GASSELTERNIJVEEN 2006…………………. 3 INHOUDSOPGAVE……………………………………………………………………... 5 HOOFDSTUK 1. INLEIDING……………………………………………………… 1.1. Aanleiding………………………………………………………………………… 1.2. Procedure…………………………………………………………………………. 1.3. Doel………………………………………………………………………………. 1.4. Werkwijze………………………………………………………………………… 1.5. Samenstelling werkgroepen en projectgroep……………………………………... 1.6. Opbouw van de dorpsvisie………………………………………………………...

7 7 7 8 9 10 11

HOOFDSTUK 2. BELEID EN ONTWIKKELINGEN…………………………… 2.1. Inleiding………………………………………………………………………….. 2.2. Regionaal beleid………………………………………………………………….. 2.2.1. Agenda voor de Veenkoloniën…………………………………………………… 2.2.2. Hunzeproject……………………………………………………………………… 2.3. Provinciaal beleid………………………………………………………………… 2.3.1. Omgeving………………………………………………………………………… 2.3.2. Natuur, landschap en cultuurhistorie…………………………………………….. 2.3.3. Recreatie en toerisme…………………………………………………………….. 2.3.4. Bedrijvigheid……………………………………………………………………... 2.3.5. Woon- en leefmilieu……………………………………………………………… 2.3.6. Verkeer…………………………………………………………………………… 2.3.7. Waterbeheer………………………………………………………………………. 2.4. Gemeentelijk beleid………………………………………………………………. 2.4.1. Bestemmingsplan………………………………………………………………… 2.4.2. Natuur, landschap en cultuurhistorie……………………………………………... 2.4.3. Recreatie………………………………………………………………………….. 2.4.4. Bedrijvigheid……………………………………………………………………... 2.4.5. Woon- en leefmilieu……………………………………………………………… 2.4.5.1.Wonen…………………………………………………………………………….. 2.4.5.2.Leefmilieu en voorzieningenniveau……………………………………………… 2.4.6. Verkeer…………………………………………………………………………… 2.4.7. Waterbeheer en riolering…………………………………………………………. 2.4.8. Cultuur en verenigingen………………………………………………………….. 2.5. Algemene maatschappelijke en economische trends……………………………... 2.5.1. Wonen…………………………………………………………………………….. 2.5.2. Mobiliteit…………………………………………………………………………. 2.5.3. Schaalvergroting………………………………………………………………….. 2.5.4. Vergrijzing………………………………………………………………………... 2.5.5. Informatie- en communicatietechnologie (ICT)…………………………………..

11 11 11 11 12 13 13 14 14 14 14 15 15 15 15 16 16 17 17 17 18 18 19 20 20 20 20 20 20 21

4

HOOFDSTUK 3.

BESCHRIJVING GASSELTERNIJVEEN VANUIT………… 22 EEN HISTORISCH PERSPECTIEF.

HOOFDSTUK 4.

KWALITEITEN EN KNELPUNTEN………………………... 25

4.1. 4.1.1. 4.1.2. 4.1.3. 4.1.4. 4.2. 4.2.1. 4.2.2. 4.2.3. 4.2.4. 4.3. 4.3.1. 4.3.2. 4.3.3. 4.4. 4.4.1. 4.4.2. 4.4.3. 4.4.4. 4.4.5. 4.4.6. 4.5. 4.5.1. 4.5.2. 4.5.3. 4.5.4. 4.5.5. 4.5.6. 4.6. 4.6.1. 4.6.2. 4.6.3. 4.7. 4.7.1. 4.7.2. 4.7.3. 4.8. 4.8.1. 4.8.2. 4.8.3. 4.8.4. 4.8.5.

Natuur, landschap en cultuurhistorie……………………………………………... 25 Inleiding………………………………………………………………………….. 25 Dorpsronde……………………………………………………………………….. 26 Kwaliteiten……………………………………………………………………….. 28 Knelpunten……………………………………………………………………….. 28 Recreatie………………………………………………………………………….. 28 Inleiding………………………………………………………………………….. 28 Voorstellen……………………………………………………………………….. 31 Kwaliteiten……………………………………………………………………….. 31 Knelpunten……………………………………………………………………….. 32 Landbouw………………………………………………………………………….32 Inleiding…………………………………………………………………………... 32 Kwaliteiten……………………………………………………………………….. 32 Knelpunten……………………………………………………………………….. 32 Bedrijvigheid………………………………………………………………………33 Inleiding………………………………………………………………………….. 33 Bedrijvigheid in het dorp…………………………………………………………. 33 Bedrijventerrein Vogelshemweg…………………………………………………. 33 Uitbreiding bedrijventerrein……………………………………………………… 34 Kwaliteiten……………………………………………………………………….. 34 Knelpunten……………………………………………………………………….. 34 Woon- en leefmilieu……………………………………………………………… 35 Wonen……………………………………………………………………………. 35 Voorzieningenniveau……………………………………………………………... 37 Openbaar groen en speelvoorzieningen………………………………………….. 38 Onderwijs………………………………………………………………………… 38 Kwaliteiten……………………………………………………………………….. 38 Knelpunten……………………………………………………………………….. 40 Verkeer…………………………………………………………………………… 40 Inleiding………………………………………………………………………….. 40 Herinrichtingsvoorstellen………………………………………………………… 41 Knelpunten……………………………………………………………………….. 47 Waterbeheer en riolering…………………………………………………………. 47 Inleiding………………………………………………………………………….. 47 Herinrichtingsvoorstellen………………………………………………………… 48 Knelpunten……………………………………………………………………….. 50 Cultuur en verenigingsleven……………………………………………………… 51 Inleiding………………………………………………………………………….. 51 Accommodaties…………………………………………………………………... 51 Multifunctioneel centrum (m.f.c.)…………………………………………………55 Kwaliteiten……………………………………………………………………….. 56 Knelpunten……………………………………………………………………….. 56

5

HOOFDSTUK 5. 5.1. 5.2. 5.2.1. 5.2.2. 5.2.3. 5.2.4. 5.2.5. 5.2.6. 5.2.7. 5.2.8.

UITVOERINGSPROGRAMMA………………………………. 57

Inleiding…………………………………………………………………………... 57 Uitvoeringsprogramma…………………………………………………………… 58 Natuur, landschap en cultuurhistorie…………………………………………….. 58 Recreatie…………………………………………………………………………. 58 Landbouw………………………………………………………………………… 59 Bedrijvigheid……………………………………………………………………... 59 Woon- en leefmilieu……………………………………………………………… 59 Verkeer…………………………………………………………………………… 60 Waterbeheer en riolering…………………………………………………………. 61 Cultuur en verenigingen………………………………………………………….. 61

Bijlagen

62

Literatuurlijst

72

6

Hoofdstuk 1: Inleiding. 1.1. Aanleiding. De aanleiding tot het ontwikkelen van een dorpsvisie voor Gasselternijveen is tweeledig. Enerzijds vormt het project ‘Actualisering en digitalisering bestemmingsplannen Aa en Hunze’ een concrete aanleiding tot het opstellen van de visie. De Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO) schrijft voor dat een bestemmingsplan eens in de tien jaar moet worden herzien. Op basis van ouderdom en werkbaarheid van bestemmingsplannen is een planning gemaakt. Na Gieterveen, Annen, Annerveen en Spijkerboor is Gasselternijveen de volgende kern in de gemeente Aa en Hunze waarvoor een dorpsvisie is gemaakt. Anderzijds heeft de Vereniging Dorpsbelangen Gasselternijveen in de afgelopen periode bij verschillende gelegenheden haar beklag gedaan over de achteruitgang van het woon- en leefmilieu in het dorp. Een “mooi”voorbeeld van deze zichtbare achteruitgang betreft een voormalig zeer vervallen bedrijfsperceel in het hart van het dorp, hetgeen het beeld van verpaupering versterkt.

Ook waren er allerlei wensen om het teruglopen van het voorzieningenniveau een halt toe te roepen en om voor bijzondere bevolkingsgroepen woningen te bouwen. De Gemeente Aa en Hunze besloot vervolgens de dorpsbewoners uit te nodigen om een dorpsvisie voor Gasselternijveen te ontwikkelen. Deze zal o.m. als basisdokument benut worden bij het actualiseren van de bestemmingsplannen en gemeentelijk beleid voor Gasselternijveen. 1.2. Procedure. Bij de voorbereiding van bestemmingsplannen rust op het gemeentebestuur de verantwoordelijkheid om de dorpsgemeenschap te betrekken in het onderzoek naar de

7

bestaande toestand en/of gewenste ontwikkelingen. Afgezien van de wettelijk voorgeschreven inspraak, is het gemeentebestuur vrij om te bepalen op welke wijze zij de bevolking bij de planontwikkeling wil betrekken. In het collegeprogramma 2000-2006 is aangegeven dat het gemeentebestuur naast de reguliere inspraak, op een interactieve wijze met haar inwoners beleid wil ontwikkelen en uitvoeren. Deze vorm van samenwerking tussen bevolking en gemeentebestuur vraagt om een gestructureerde aanpak. Gekozen is voor een lichte variant van de methode voor het ontwikkelen van een zogeheten dorpsomgevingsplan. Met de volgende stappen krijgt de dorpsvisie een plaats binnen de planning van de actualisatie van bestemmingsplannen voor Gasselternijveen. stap 1

gesprek met de Vereniging Dorpsbelangen en het informeren van de bevolking over het project

stap 2

formeren van werkgroepen per deelthema en een projectgroep waaraan de voorzitters van de werkgroepen, alsmede een vertegenwoordiger van de gemeente, de provincie en de Vereniging Dorpsbelangen deelnemen onder voorzitterschap van een door de Vereniging Dorpsbelangen aan te wijzen voorzitter vanuit het dorp

stap 3

formuleren van een informatiedokument door de Gemeente Aa en Hunze waarin de voor het ontwikkelen van een dorpsvisie relevante rijks-, provinciale- en gemeentelijke beleidskaders zijn samengevat

stap 4

opstellen van bouwstenen voor de dorpsvisie door de werkgroepen en projectgroep en op basis daarvan ontwikkelen van een dorpsvisie

stap 5

de projectgroep presenteert de dorpsvisie op een bijeenkomst voor de dorpsbewoners

stap 6

aanbieding dorpsvisie aan de gemeente

1.3. Doel. In de dorpsvisie wordt door de bewoners van Gasselternijveen aangegeven wat de dorpsspecifieke kwaliteiten zijn, waar de knelpunten zitten en hoe nieuwe ontwikkelingen hierop in kunnen spelen. Dit resulteert in een samenhangende en toekomstgerichte visie op de ontwikkeling van het dorp, die verder gaat dan alleen het ruimtelijk aspect en ook verder gaat dan alleen de dorpskern. Om invulling te geven aan de visie worden concrete projecten en wensen ondergebracht in een uitvoeringsprogramma 2006-2016 met een doorkijk naar 2026. De dorpsvisie dient vijf doelen: • Het geeft de gewenste ontwikkeling aan voor het dorp en dient daardoor als een basisdocument voor het opstellen van de uitgangspuntennotitie en vervolgens de herziening van het bestemmingsplan. • Het dient (mede) als basisdocument in het kader van het voorbeeldproject VROM • Het dient mede als basis voor de integrale afweging van toekomstige ontwikkelingen waarin het geactualiseerde bestemmingsplan niet voorziet. • Het dient mede als basis voor het initiëren van nieuwe ontwikkelingen bijvoorbeeld in het kader van gebiedsgericht beleid (Hunzeproject, Europese fondsen, Investeringsbudget Landelijk Gebied).

8

•

Het dient mede als basis voor nieuwe beleidsdocumenten (bijvoorbeeld woonplan, waterplan, landbouwvisie).

De inzet is om in het najaar van 2005 een dorpsvisie door het dorp te laten opstellen en deze begin 2006 te laten vaststellen. De dorpsvisie is in eerste instantie van het dorp en is dan ook door het dorp opgesteld en vastgesteld en niet door het gemeentebestuur. Dit betekent niet dat het een vrijblijvend document is. Het gemeentebestuur zal met de inhoud van de dorpsvisie terdege rekening moeten houden. Daarbij heeft het gemeentebestuur de intentie uitgesproken om de ruimtelijk relevante uitkomsten van dit proces door te vertalen in te herziene bestemmingsplannen. Ook is aangegeven dat zij zich zal inspannen om het uitvoeringsprogramma zoveel mogelijk ten uitvoer te leggen. De uitgangspuntennotitie geformuleerd op basis van de dorpsvisie door de gemeente dient drie doelen: • Het vormt de basis voor het vervaardigen van nieuwe bestemmingsplannen. • Het vormt de basis voor de afstemming tussen gemeente en provincie in het kader van het voorbeeldproject VROM. • Het vormt de basis voor vervolgafspraken voor uitvoering en financiering van projecten Daarnaast kan de dorpsvisie tevens de basis vormen voor voorstellen vanuit Gasselternijveen in het kader van het Hunzeproject 1.4. Werkwijze. In overleg met de Vereniging Dorpsbelangen werd gekozen voor het formeren van een vijftal werkgroepen en een overkoepelende projectgroep. De werkgroepen stelden voor hun deelthema bouwstenen voor de visie op. De projectgroep had als taak deze te integreren in een samenhangende dorpsvisie. Het ging daarbij om volgende werkgroepen: •

Natuur, landschap en cultuurhistorie (veenkoloniaal verleden, havenverleden e.d. waaronder natuur en natuurontwikkeling, dorpsbossen, landschapsstructuren)

•

Bedrijvigheid, werkgelegenheid, landbouw en recreatie (waaronder bedrijventerrein, landbouw(visie), Hunzepark e.d.)

•

Woon- en leefmilieu (waaronder voorzieningenniveau, woonplan, nieuwe woningbouw, winkelcentrum, seniorenvoorzieningen, multifunctioneel centrum, herinrichting dorpskern, veiligheid, openbaar groen, waardevolle bomen e.d.)

•

Verkeer, infrastructuur, waterbeheer en riolering (waaronder verkeerscirculatieplan, grenzen bebouwde kom, snelheidsbeperkingen, parkeren, openbaar vervoer, spoorlijn en spoorwegemplacement, oppervlakte- en grondwaterbeheer, scheiding afvalwaterstromen, vijvers, capaciteit rioleringsstelsel e.d.)

•

Cultuur en verenigingen

9

(waaronder wensen verenigingen, accommodatie, jeugd, onderwijs e.d.) In de projectgroep, waarin elke werkgroep vertegenwoordigd was, werden de inhoudelijke bijdragen op elkaar afgestemd om er een samenhangend verhaal van te maken. De projectgroep bestond uit de voorzitters van de werkgroepen, een vertegenwoordiger van de gemeente, van de provincie, van de Vereniging Dorpsbelangen en een voorzitter voorgedragen door Dorpsbelangen. De projectgroep stelde uiteindelijk de dorpsvisie vast en verdedigde het eindresultaat naar het dorp. 1.5. Samenstelling werkgroepen en projectgroep. Werkgroep Natuur, Landschap en Cultuurhistorie (NLC): Marc van der Enden (voorzitter) Gerard Storck (secretaris) Jan van de Belt Lammert Dussel Paul Koole Anne Clasquin (onderzoeksteam studenten Hogeschool – adviserend lid)

Werkgroep Bedrijvigheid, Werkgelegenheid, Landbouw en Recreatie (BWLR): André Poppinga (voorzitter) Odo Wieringa (secretaris) Albert Buiting Jan Heukers Jan Muntinga Jannie Winkelman

Werkgroep Woon- en Leefmilieu (W&L): Erna van Mil (voorzitter) Jaap Konijn (secretaris) Fennie Dussel Roelof Eeftingh Fred Mijnhart Piet Wolters

Werkgroep Verkeer, Infrastructuur, Waterbeheer en Riolering (VIWR): Jan Willem Koops (voorzitter) Douwe Duursma (secretaris) Willem Aalders Boukelien Beving Liesbeth Overmeijer Willy Salomons

Werkgroep Cultuur en Verenigingen (C&V): Melchior Luis (voorzitter) Dennis Wobben (secretaris) Janny Bruining Johan Brouwer Wim Possemis Annet Stol Wietze Knoll / Maryska Kremer

10

Projectgroep Dorpsvisie: Kees Nieuwerth Jennie ten Cate Bernhard Hanskamp Paul Koole Marc van der Enden André Poppinga Erna van Mil Jan Willem Koops Melchior Luis Anne Clasquin

(voorzitter) (secretaris – Gemeente Aa en Hunze) (Provincie Drenthe) (Vereniging Dorpsbelangen Gasselternijveen) (werkgroep NLC) (werkgroep BWLR) (werkgroep W&L) (werkgroep VIWR) (werkgroep C&V) (onderzoeksteam studenten Hogeschool – adviserend lid)

1.6. Opbouw van de dorpsvisie . In hoofdstuk 2 wordt een beschrijving van het relevante rijks-, provinciale- en gemeentelijke beleidskader gegeven waarbinnen de Dorpsvisie zich beweegt. In hoofdstuk 3 wordt een beschrijving van Gasselternijveen vanuit een historisch perspectief gegeven als achtergrond waartegen de toekomstvisie ontwikkeld wordt. Hoofdstuk 4 geeft vervolgens de visie per deelthema weer en inventariseert de kwaliteiten en knelpunten. Tenslotte wordt in hoofdstuk 5 een samenvattend overzicht van de voorgestelde verbeteracties en inrichtingsmaatregelen gegeven in de vorm van een locaal uitvoeringsprogramma. Ter verduidelijking zijn voor een aantal onderdelen meer gedetailleerde bijlagen toegevoegd. Bij de definitieve versie van de Dorpsvisie is ook een verslag van de eindpresentatie aan de dorpsbewoners gevoegd.

Hoofdstuk 2: Beleid en ontwikkelingen (“saai, maar noodzakelijk”) 2.1. Inleiding In dit hoofdstuk wordt een samenvatting gegeven van het relevante rijks- , provinciaal- en gemeentelijk beleid. Dat vormt het beleidskader waarbinnen –in beginsel- de dorpsvisie zich beweegt. Deze beleidskaders zijn de werkgroepen op voorhand meegegeven als startdocument. 2.2. Regionaal beleid Binnen de regio spelen een aantal gebiedsgerichte ontwikkelingen waarbij Gasselternijveen is betrokken. 2.2.1. Agenda voor de Veenkoloniën. Gasselternijveen maakt door de ligging in het veenkoloniaal deel van de gemeente Aa en Hunze deel uit van de Drents-Groningse Veenkoloniën. Voor dit gebied is in 2002 een Agenda voor de Veenkoloniën vastgesteld door de deelnemende gemeenten en provincies. In deze agenda wordt uitgegaan van drie pijlers: sociale ontwikkeling, economische ontwikkeling en ruimtelijke ontwikkeling. Sociale ontwikkeling: Belangrijk doel is de versterking van de sociaal-economisch positie van de Veenkoloniën. En daarbij het bieden van aantrekkelijke en gevarieerde woonmilieus, waarbij gedacht wordt aan gebied specifieke woonmogelijkheden (veenkoloniaal wonen, landgoedwonen, dubbellinten). Hierbij kan gedacht worden aan de volgende projecten:

11

• • • • • •

opzetten van “brede scholen”. verbetering aansluiting scholing en werk woon- en werklocaties faciliteren ontwikkelen van woonzorg opzetten van multifunctionele steunpunten herstructurering van het wonen in kernen en linten (nieuwe gevarieerde woonmilieus)

Economische ontwikkeling: Belangrijk doel is de verhoging van de kwaliteit van de productie en verwerking in de agrarische sector en het vergroten van de diversiteit in deze sector.Gekoppeld aan agrarische vernieuwing kan ruimte worden geboden aan de ontwikkeling van agri-business en (nieuwe) bedrijvigheid, waaronder kleinere bedrijven die de toelevering van diensten en producten verzorgen aan grotere bedrijven in de economische kernzones. Een ander doel is het uitbreiden van de werkgelegenheid en het versterken van het imago ten einde het toerisme in het gebied te stimuleren. De cultuurhistorische kwaliteiten van de veenkoloniën kunnen de basis vormen. Hierbij kan gedacht worden aan de volgende projecten: • revitalisering bestaande bedrijventerreinen en het gebruik van vrijkomende agrarische bedrijfsgebouwen • woon-werk combinaties faciliteren • vaarverbindingen herstellen • programma cultuurhistorie in de Veenkoloniën (nota Belvedère) • recreatieve verbindingszones voor fietsers en wandelaars

Ruimtelijke ontwikkeling: Belangrijk doel is het herstellen van een meer natuurlijk functionerend watersysteem, waarbij de afvoer ten behoeve van de landbouw in het gebied gewaarborgd blijft. In dit kader kan het opnieuw laten meanderen van de gekanaliseerde beken in combinatie met landschappelijke ontwikkeling worden overwogen. Een ander doel is de bereikbaarheid van de Veenkoloniën te verbeteren voor wat betreft autoverkeer, openbaar vervoer en ICT. Hierbij kan gedacht worden aan de volgende projecten: • herstel natuurlijk bekensysteem en ecologische verbindingszones • openbaar vervoer ontwikkelen • glasvezelnetwerk optimaliseren en beheren 2.2.2. Hunzeproject. Ten westen van Gasselternijveen ligt de Hunze. In de Hunzelaagte loopt ook een gebiedsgericht project, het Hunzeproject. Binnen de bestaande beleidskaders wordt hierbij gekeken naar een optimale rangschikking en afstemming van functies. Natuurontwikkeling, recreatie en toerisme in relatie tot de landbouw kunnen ook perspectief bieden voor de ontwikkelingsmogelijkheden in dit gebied. Voor de Hunzelaagte is een identiteitsvisie opgesteld en door de verschillende overheden aanvaard. Deze identiteitsvisie voor de Hunzelaagte is bedoeld als een referentiekader voor nieuwe plannen in het Hunzegebied. Daarnaast kan de visie gezien worden als inspiratiebron en als beleidsinstrument. Belangrijk onderdeel van de identiteitsvisie zijn de dorpsomgevingsplannen of dorpsvisies.

12

De informatie is terug te vinden in het boekwerk Dorp 2000 anno (De Hunze maakt geschiedenis). 2.3. Provinciaal beleid. Het provinciaal omgevingsbeleid is verwoord in het Provinciaal Omgevingsplan II (POP), vastgesteld op 7 juli 2004. 2.3.1.Omgeving. De omgeving van Gasselternijveen is in het POP ingedeeld in de zones I, II, III en VI. Waarbij globaal kan worden aangegeven dat het gebied ten zuiden van het dorp ingedeeld is in zone I. Het gebied ten noorden van het dorp ingedeeld is in zone VI. Het gebied ten westen van het dorp ingedeeld is in zone II. En een strook aan weerszijden van de Hunze ingedeeld is in zone III. Binnen zone I staat de uitoefening van de grondgebonden landbouw op bedrijfseconomische grondslag voorop. Recreatief medegebruik en de ontwikkeling van toeristische/recreatieve bedrijven wordt bevorderd. Daarbij mag de landbouwkundige hoofdfunctie niet wezenlijk worden aangetast. Binnen zone II staat de uitoefening van grondgebonden landbouw op bedrijfseconomische grondslag voorop. Recreatief medegebruik en de ontwikkeling van toeristische/recreatieve bedrijven wordt bevorderd. Daarbij mag de landbouwkundige hoofdfunctie niet wezenlijk worden aangetast en wordt gestreefd naar het instandhouden van de waarden van natuur, landschap en cultuurhistorie. Binnen zone III zijn landbouw, recreatief gebruik en de waarden van natuur, landschap en cultuurhistorie gelijkwaardig. Daarbij staat de samenhang tussen landbouwkundige, bodemkundige, cultuurhistorische, landschappelijke en archeologische waarden voorop. Binnen zone VI gaat het om de meervoudige doelstelling van de bossen. Dit betreft zowel houtproductie, recreatief medegebruik, als behoud en ontwikkeling van de waarden van natuur, cultuurhistorie en landschap. De doelstelling zal per deelgebied in wisselende mate aan de orde zijn. Vestiging en uitbreiding van verblijfsrecreatie wordt getoetst aan het beleid voor de ecologische hoofdstructuur. 2.3.2. Natuur, landschap en cultuurhistorie. Voor het Hunzedal wordt gestreefd naar de ontwikkeling van natuur ter weerszijde van een meanderende Hunze in combinatie met het winnen van water voor de openbare drinkwatervoorziening. Hierbij dient de openheid te worden gehandhaafd, vooral in westelijke richting. Dit gebied kent tevens de aanduiding robuuste ecologische verbindingszone en milieubeschermingsgebied. Een strook aan weerszijden van de Hunze is in het Integraal Gebiedsplan Drenthe begrensd als natuurgebied in het kader van het realiseren van de ecologische hoofdstructuur. Voor het veenkoloniaal deel wordt een landschappelijke versterking nagestreefd, waarbij er overwegend sprake zal blijven van agrarisch gebied met hier en daar geclusterde boscomplexen. Een strook direct ten noorden van de Ir. W.I.C. van Veelenweg ( het zogeheten Boerenbos) heeft een zone 6 (bos) aanduiding gekregen. Alleen rond de kernen kan ter verbetering van de landschappelijke inpassing van die kernen en het vergroten van de aantrekkelijkheid van het wonen een kleinschaliger beeld ontstaan. Gasselternijveen heeft de aanduiding cultuurhistorisch waardevolle nederzetting en cultuurhistorisch waardevol weg- of kanaaldorp (zie ook 2.3.5.) Het is dan ook gewenst om bij nieuwe ontwikkelingen aansluiting te zoeken bij de stedenbouwkundige structuurkenmerken van de oorspronkelijke nederzetting (scheepvaart, binnenhaven, spoorlijn).

13

De Hunzelaagte is aangemerkt als een gebied met botanische waarden voor sloten, van belang voor weidevogels en met waarden voor steltlopers, ganzen en zwanen. Voor het Veenkoloniale deel zijn de wijken van belang, terwijl ook hier waarden voor steltlopers, ganzen en zwanen in het geding zijn. 2.3.3. Recreatie en toerisme. Recreatie en toerisme kunnen zich ontwikkelen, aansluitend bij de nieuwe en bestaande bebouwing op de overgang van Hunzedal naar Veenkoloniën. Er wordt een groei van het aantal toeristen nagestreefd, waarbij kwaliteitsverbetering van het bestaande aanbod en seizoensverlenging centraal staat. Bij voorkeur kunnen nieuwe bedrijven ontwikkeld worden in de omgeving van de grote kernen en in de nabijheid van hoofdinfrastructuur. Nieuwvestiging is in het algemeen in het landelijk gebied slechts beperkt mogelijk. Oost Drenthe, het overgangsgebied tussen Hunzelaagte en het Veenkoloniale deel, is voorkeursgebied voor de vestiging van nieuwe verblijfsrecreatie Het Hunzepark is aangeduid als verblijfsrecreatie groter dan 3 hectare en tevens voor intensieve- of grootschalige dagrecreatie. 2.3.4. Bedrijvigheid. Aanleg of uitbreiding van een bedrijventerrein in of aansluitend bij een hoofdkern is mogelijk, indien dit terrein bedoeld is voor kleinschalige lokale bedrijvigheid en de locatie goed ruimtelijk (passend binnen de structuur en geen belangrijke omgevingswaarden) ingepast kan worden. Bij het begrip lokale bedrijvigheid dient gedacht te worden aan bedrijvigheid die reeds ter plaatse gevestigd is, maar door groei van het bedrijf of door andere productiemethoden dan wel hinder voor de directe omgeving behoefte heeft aan een nieuwe vestigingsplek. Voorts vallen er nieuwe bedrijven onder die grotendeels produceren voor de lokale afzetmarkt. De term kleinschalig is bedoeld in ruimtelijke zin. De voor de bedrijvigheid benodigde bebouwing dient nog te passen bij de stedenbouwkundige maat en schaal van de naaste omgeving en van de kern. In POP II geeft de provincie aan mogelijkheden te willen inruimen voor ontwikkeling van lokale bedrijfslocaties in het veenkoloniale deel van het grondgebied van de gemeenten Aa en Hunze en Borger-Odoorn. Tuincentra en maneges dienen in beginsel te worden gevestigd in voormalige agrarische bedrijven in de nabijheid van een hoofdkern of (sub)streekcentrum. Detailhandel is niet toegestaan. Bedrijfsvestiging in het buitengebied wordt alleen toegestaan als het voor het bedrijf noodzakelijk is om in het buitengebied gevestigd te zijn. 2.3.5.Woon- en leefmilieu. Gasselternijveen is in het POP aangeduid als hoofdkern. Hoofdkernen hebben in hoofdzaak een woonfunctie voor de eigen behoefte, in samenhang met de plaatselijke werkgelegenheid. Voor Gasselternijveen is geen contour voor woningbouw opgenomen. Dit betekent dat het dorp kan uitbreiden. Wel dient rekening te worden gehouden met beperkingen vanuit de omgeving (bijvoorbeeld: landschappelijke beperkingen en geluidzonering Avebe). Daarbij geeft het POP ruimte om aantrekkelijke woonmilieus te realiseren bij kernen waar deze nog onvoldoende aanwezig zijn. In dat kader wordt gesproken over ruim opgezette woonmilieus met een royale hoeveelheid groen in en bij de directe woonomgeving, ook op de overgang van de dorpsrand naar het Hunzedal. De prioriteit ligt in het Hunzegebied bij de randveenontginningsdorpen ten oosten van de Hunze waartoe Gasselternijveen ook behoort. Gasselternijveen heeft de aanduiding cultuurhistorisch waardevolle nederzetting en cultuurhistorisch waardevol weg- of kanaaldorp (zie ook 2.3.2.). Om deze reden is het 14

gewenst aansluiting te zoeken bij stedenbouwkundige structuren en kenmerken van de oorspronkelijke nederzetting. In het Woonplan dient de gemeente het eigen woonbeleid uit te werken, waarbij tevens afwegingen dienen te worden gemaakt ten aanzien van de beleidsterreinen zorg en welzijn en verkeer en vervoer. Ook dient aandacht te worden geschonken aan herstructurering van het bestaande woningbestand en functiewijziging. De hoofdkernen functioneren feitelijk als een verzorgingscentrum voor het omliggende gebied. Dit betekent dat het bieden van een pakket basisvoorzieningen van belang is. Hierbij moet gedacht worden aan scholen, een supermarkt, een dorpshuis en/of café, sportaccommodatie, huisarts, tandarts, bibliotheek, aansluiting op het OV en kinderopvang. Het omgevingsbeleid is er op gericht de bestaande voorzieningenstructuur in stand te houden. Het versterken van voorzieningen in hoofdkernen is mogelijk, voorzover dit kan zonder aantasting van gebieden met belangrijke omgevingswaarden. Nieuwe voorzieningen met een beperkte bovenlokale (geen regionale) functie kunnen in de hoofdkernen worden gesitueerd. De mens en zijn behoeften staan centraal. Er dient oog te zijn voor de sociale component in planvorming en voor draagvlak. 2.3.6. Verkeer. Bestemmingsplannen voor de kernen worden wat de verkeersstructuur betreft niet alleen bekeken op het punt van de realisering van een goede bereikbaarheid, maar eveneens op de beheersing en zo mogelijk de terugdringing van de groei van de automobiliteit en het bereiken van een goede veiligheid en leefbaarheid. De Ir. W.I.C. van Veelenweg is een gebiedsontsluitingsweg, evenals de Drentse Mondenweg. Deze vormen een uitzondering op de regel dat gebiedsontsluitingswegen geen doorgaande routes dienen te zijn. Daarnaast dient het openbaar vervoer een belangrijk aandachtspunt te zijn bij nieuwe ontwikkelingen. 2.3.7. Waterbeheer. Het waterbeheer 21e eeuw is opgenomen in het provinciaal omgevingsbeleid. Uitgangspunt is geen kapitaalintensieve functies, waartoe ook bouwen gerekend wordt, binnen de aanduiding beekdal, dit betreft ook de Hunzelaagte. De Hunzelaagte is een kwelgebied en als zodanig in beeld voor waterwinning. 2.4. Gemeentelijk beleid. Het gemeentelijk ruimtelijk beleid is vastgelegd in het bestemmingsplan Gasselternijveen en het bestemmingsplan Buitengebied (Gasselte). Door het gemeente bestuur is voorts een Woonplan, een Gemeentelijk Verkeer en Vervoersplan, een Toeristisch Recreatief Ontwikkeling Plan en een Economisch Beleidsplan vastgesteld. 2.4.1. Bestemmingsplan. De omgeving van Gasselternijveen is opgenomen in het bestemmingsplan Buitengebied. De bestemmingen hierin zijn afgestemd op de zonering van het Provinciaal Omgevingsplan (destijds nog het Streekplan). In het bestemmingsplan Gasselternijveen is voor het gebied rondom de Hoofdstraat en het westelijk deel van de Vaart/Havenkade zowel aan de noordzijde als aan de zuidzijde een bestemming Dorpsgebied opgenomen. Hierin wordt ruimte gegeven voor wonen, maatschappelijke voorzieningen, detailhandel en dienstverlening, dagrecreatieve voorzieningen en verkeers- en verblijfsdoeleinden.

15

Het gebied rondom het kruispunt Hoofdstraat – Vaart/Havenkade heeft daarnaast een aanduiding Dorpscentrum. Met name binnen deze laatste aanduiding zijn de bebouwingsmogelijkheden ruimer (gestapelde bouw). Voor het overige kent het dorp een bestemming Woondoeleinden die ruimte geeft voor wonen, maatschappelijke voorzieningen en kantoren passend in een woonomgeving en verkeers- en verblijfsdoeleinden. Het bestemmingsplan kent een aanduiding karakteristieke panden.

2.4.2. Natuur, landschap en cultuurhistorie. Uitgangspunt is het aanleggen van een groene verbindingszone tussen Hondsrug en het Westerwold. Hiertoe is een strook van circa 500 meter opgenomen in het bestemmingsplan Buitengebied Gasselternijveen waar de bestemming Bos aan is toegekend. Deze verbinding dient zowel een recreatieve- als een natuurontwikkelingfunctie te krijgen, waarbij uitgangspunt is aansluiting te vinden bij de natuurontwikkelingzone langs de Hunze. 2.4.3. Recreatie. De groene zone ten noorden van Gasselternijveen heeft tevens recreatieve waarde. Door een goede inrichting kan deze zone gebruikt worden om dagrecreatieve maar ook verblijfsrecreatieve voorzieningen in het veengebied, met name in de omgeving van Gasselternijveen, toegankelijker / gemakkelijker bereikbaar te maken. Primair wordt ingestoken op het bieden van voldoende ontwikkelingsmogelijkheden voor de bestaande verblijfs- en dagrecreatieve ontwikkelingen rondom het dorp Gasselternijveen. Secundair kan ook ruimte geboden worden aan nieuwe recreatieve ontwikkelingen. In het veenkoloniale deel van de gemeente zijn er meer mogelijkheden voor nieuwe ontwikkelingen.

16

Vanuit recreatief oogpunt is het gewenst één wijk of mond opnieuw bevaarbaar te maken. Deze zou onderdeel uit kunnen maken van de groene verbindingszone ten noorden van het dorp Gasselternijveen, dan wel onderdeel van de kern (Vaart). 2.4.4. Bedrijvigheid. In Gasselternijveen wordt ernaar gestreefd ruimte te bieden aan groeiende bedrijven. Specifiek voor het geven van doorgroeimogelijkheden voor starters (vanuit de woonomgeving), maar ook overigens voor de ontwikkeling van (kleinschalige) bedrijvigheid. Revitalisering en vergroening van het bestaande bedrijventerrein is hier direct mee verbonden. In samenhang met oplossingen voor verkeersproblematiek rondom Stadskanaal kunnen ook andere locaties voor bedrijvigheid worden overwogen ter hoogte van knooppunten, waarbij gedacht wordt aan bedrijven in de transport- en agrarische sector (zie verder Verkeer 2.4.6.). Er wordt voor het veenkoloniaal gebied nadrukkelijk niet ingestoken op een concentratie van bedrijvigheid. Uitgangspunt voor dit gebied is een combinatie van kleine en grotere locaties. Vestigingsmogelijkheden voor detailhandel zijn er in het centrum van het dorp aansluitend op het bestaande winkelcentrum. Uitgangspunt is in het winkelcentrum ruimte te bieden aan een winkel die een trekkersfunctie kan vervullen. 2.4.5. Woon- en leefmilieu. 2.4.5.1.Wonen. In het Woonplan streeft de gemeente naar de invulling van het scenario “Zorgvuldig behoud en selectieve groei”, om zo tot een evenwichtige, duurzame ontwikkeling van Aa en Hunze te komen. Concreet kan dit betekenen: • • • • • • • •

selectieve groei van de gemeente, geconcentreerd in de grotere kernen; vooral nieuwbouwontwikkelingen op een zodanige wijze, dat het specifieke karakter van de dorpen zo min mogelijk wordt aangetast; inzetten op nieuwbouwprojecten met een toegevoegde waarde, zoals bijvoorbeeld levensloopbestendige woningen; bouwen aan een evenwichtige samenstelling van de bevolking (en niet uitsluitend de hogere inkomensgroepen); een actieve betrokkenheid bij herstructurering van delen van de bestaande woningvoorraad; stimuleren van het herbestemming van gebouwen die hun functie verloren hebben (zoals scholen, boerderijen); zorgdragen voor voldoende betaalbaar woningaanbod in een voldoende variëteit; voldoende aandacht aan de kwaliteit van de openbare ruimte schenken (zoals groen- en wegenonderhoud);

Ruimtelijk betekent dit dat de geplande nieuwbouwprojecten voor een belangrijk deel in de grotere kernen gerealiseerd zullen worden en vooral slechts kleinschalige ontwikkelingen binnen de overige kernen zullen plaatsvinden. Voor de periode 2010-2015 zal de ontwikkeling van het Hunzedalgebied nadrukkelijker aan de orde zijn. Aan de nieuwbouw in het Hunzedalgebied dient op een kwalitatief hoogwaardige en duurzame wijze inhoud te worden gegeven. Het is belangrijk de bestaande fricties op de woningmarkt terug te dringen door voldoende betaalbare huur- en koopwoningen binnen de gemeente te behouden, het realiseren van

17

levensloopbestendige en duurzame woningen en door te kiezen voor meer selectieve groei, waarbij met name aandacht dient te zijn voor de volgende specifieke doelgroepen; • verstandelijk en/of lichamelijk gehandicapten • zorgbehoevende ouderen • jongeren c.q. startersmarkt Voor Gasselternijveen zou dat uitgewerkt kunnen worden op de navolgende wijze: Uitbreiding van Gasselternijveen is beleidsmatig mogelijk. Door aanwezigheid van de Avebe aan de oostzijde, de Ir. W.I.C. van Veelenweg aan de noordzijde en de Hunze aan de westzijde wordt uitbreiding in deze richtingen beperkt. Aan de zuidzijde direct grenzend aan het dorp is in het geldende bestemmingsplan nog een uitbreidingslocatie opgenomen voor 30-40 woningen. Ten zuiden van deze locatie zou mogelijk nog toekomstige uitbreidingsruimte gevonden kunnen worden. 2.4.5.2. Leefmilieu en voorzieningenniveau. In combinatie met de herstructurering zoals genoemd onder wonen zal nadrukkelijk aandacht moeten worden geschonken aan het feit dat Gasselternijveen een hoofdkern is. Er moet in het centrum of de kern tevens voldoende ruimte worden gehouden / gevonden voor de bij de kern behorende (zorg)voorzieningen. Het pakket aan bestaande voorzieningen komt overeen met de eerder genoemde opsomming in Woon- en leefmilieu 2.3.5. De gemeente Aa en Hunze heeft een visie ontwikkeld op het onderwijs: ‘de school is een instelling die kwalitatief goed onderwijs verzorgt en een centrale plaats in de gemeenschap inneemt’ . In die visie worden vijf thema’s nader uitgewerkt: • kwaliteit • leefbaarheid • de school staat niet alleen • accommodatiebeleid • beleidsontwikkelingen. Vanuit het thema ‘de school staat niet alleen’wordt gesteld dat naast de integrale benadering van het lerende kind, het dorp, de inwoners en het vraag- en aanbodprincipe binnen de school een rol speelt bij het maken van toekomstplannen. De school wil openstaan voor anderen. Het gebouw kan beschikbaar worden gesteld voor andere activiteiten. Met de naschoolse opvang wordt samengewerkt. Tussen de middag verzorgt de school de opvang van kinderen die overblijven. Ten aanzien van speelvoorzieningen staat betrokkenheid van kinderen en omwonenden centraal. Momenteel staat uitbreiding van het aantal speelvoorzieningen niet op de agenda. De nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), ingangsdatum 1 januari 2007, draagt gemeenten op een loket in te richten waar de inwoners terecht kunnen met vragen over wonen, zorg en welzijn (voorbeeld De Wegwiezer in Gasselte). Een dergelijke voorziening wordt ook voor Gasselternijveen gewenst geacht.

2.4.6. Verkeer. In kader van de verkeersproblematiek rondom Stadskanaal, het ontlasten van de N366 (Agenda voor de Veenkoloniën) en de ontsluiting van het woongebied Drentse Horn (Stadskanaal en Borger-Odoorn), dient gezocht te worden naar een goede verkeerskundige oplossing. De voorkeur (in ruimtelijke zin) gaat uit naar een ontsluitingstructuur op Drents

18

grondgebied, waarbij gedacht wordt aan het zoeken van aansluiting bij de Drentse Mondenweg (N379). Hiermee kan een directe aansluiting gerealiseerd worden op de N33. Een dergelijke ontsluiting kan tevens mogelijkheden bieden voor de plaatselijke verkeersafwikkeling en mogelijk ook voor locaties voor bedrijvigheid. 2.4.7. Waterbeheer en riolering. In november 2004 is het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) vastgesteld voor de periode 2005-2009. Hierin komt de huidige toestand van het rioleringstelsel aan de orde en de vervanging hiervan, het emissiebeleid (terugbrengen van het aantal rioolwateroverstorten), en de niet aangesloten percelen. Op basis van het GRP vinden investeringen plaats. Daarnaast is in het GRP de informatie opgenomen van de optimalisatiestudie die is verricht voor het bemalinggebied Gieten en Tweede Exloërmond. Uitgangspunt van deze studie is de basisinspanning en het kwaliteitsspoor. De basisinspanning voorziet in een afname van het aantal rioolwateroverstorten met 50% (door afkoppelen en verpompen). De basisinspanning dient vóór 2007 te worden gerealiseerd, het waterkwaliteitsspoor vóór 2010. Op kortere termijn staan al een aantal projecten op stapel: afkoppelen van regenwater in Hoofdstraat-Noord en in de Schuttevaerstraat en omgeving - planning 2006. Met ingang van 1 januari 2005 is er echter één en ander veranderd in het beleid. Vanaf dat moment mag huishoudelijk afvalwater namelijk niet meer ongezuiverd geloosd worden op het oppervlaktewater. Dit betekent dat de Gemeente Aa en Hunze ervoor moet zorgen dat alle woningen op het rioleringssysteem aangesloten zijn, of een voorziening moeten hebben die het afvalwater voldoende zuivert. Deze verplichting ligt vast in het Lozingenbesluit Bodembescherming en Oppervlaktewater (Wvo). Om het afvalwater te kunnen verwerken is traditioneel jarenlang een zogenaamd gemengd rioolstelsel aangelegd. In een gemengd rioolstelsel wordt het huishoudelijk afvalwater en het regenwater vanaf straten en daken in één buis verzameld en afgevoerd naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Gieten. Een nadeel van dit systeem is dat de rioolbuizen bij hevige regenval het regenwater, vermengd met slib en afvalwater, overstorten op het oppervlaktewater. Het gevolg is dus vervuiling van oppervlaktewater en de bodem. Om dit nadeel op te heffen heeft elke gemeente nu de plicht een gescheiden rioolstelsel aan te leggen. Hierbij wordt het regenwater en ander ‘schoon’ water via een apart, gescheiden, leidingsysteem afgevoerd naar het oppervlaktewater. Uit de praktijk blijkt dat in een aantal gevallen het geloosde water verontreinigd is als gevolg van foutieve aansluitingen en tevens door teveel aansluitingen op één systeem. Dit geeft geen pas. De belangrijkste reden waarom de regenwaterafvoer wordt losgekoppeld van het vuilwaterriool, is dat daardoor wordt voorkomen dat bij hevige regenval het rioolstelsel overbelast raakt en dat elders in het dorp een rioolwateroverstort in werking treedt. De daken worden door de gemeente afgekoppeld door een buis van de regenwaterpijp naar de weg aan te leggen. Soms kan het echter ook door middel van een speciaal hiervoor geconstrueerd gootje. Bij een verbeterd gescheiden rioolstelsel geschiedt de afvoer van het afvalwater en regenwater, net als bij het ‘gewone’ gescheiden stelsel, door middel van afzonderlijke buizenstelsels. De lozing van het regenwaterstelsel op het oppervlaktewater wordt echter beperkt doordat de inhoud van het stelsel door berging (ca 5 mm) van regenwater wordt

19

benut, zodat alleen de relatief zwaardere regenbuien tot een lozing op het oppervlaktewater leiden. Daarom is het nodig dat aan het regenwaterstelsel vier ‘onderdelen’ worden toegevoegd, te weten: • een overlaat bij het lozingspunt van het oppervlaktewater • een afvoermogelijkheid van het geborgen regenwater naar de rioolzuiveringsinrichting • aansluiting van alle regenwaterafvoeren van straten, wegen en daken van woningen en gebouwen op het regenwaterriool en het verbeterd gescheiden stelsel • in de buitengebieden een mogelijk rechtstreekse regenwaterafvoer op aanwezige sloten en watergangen 2.4.8. Cultuur en verenigingen. Ten aanzien van dorpshuizen is het streven om de eigen verantwoordelijkheid van de dorpshuisbesturen te versterken, én te streven naar optimale benutting van dorpshuizen (multifunctioneel gebruik, brede school). De gemeente zal voor gemeenschapsoverstijgende taken financiële ondersteuning verlenen. 2.5. Algemene maatschappelijke en economische trends. 2.5.1. Wonen. Door een toenemend aantal tweeverdieners worden hogere eisen gesteld aan de woonomgeving. Wonen, werken en recreëren moeten meer op elkaar worden afgestemd. De nabijheid van scholen, winkels en recreatieve voorzieningen wordt daarom zeer op prijs gesteld. In de Woonverkenning 2030 wordt geconstateerd dat de interesse toeneemt voor woontypen als woon- werkhuizen, luxe- en vrijstaande woningen. Daarnaast is er echter sprake van een groeiend aantal alleenstaanden. Tenslotte is er meer behoefte aan aangepaste seniorenwoningen vanwege de toenemende vergrijzing. 2.5.2. Mobiliteit. Het winkelgedrag van huishoudens is steeds meer gericht op snelheid en comfort. In zijn algemeenheid geldt dat de binding van kopers aan winkelgebieden met een beperkt aanbod afneemt. Dit wordt vooral veroorzaakt door de grotere automobiliteit en een groeiende behoefte aan efficiënt en prijsbewust winkelen en een toenemende behoefte aan meer keuze en meer kwaliteit. Voor kleinere kernen is het bieden van kwaliteitsproducten dus van belang om winkelpubliek te trekken en te behouden. 2.5.3. Schaalvergroting. Bij bedrijvigheid, overheden, onderwijs, medische- en zorgvoorzieningen en winkelaanbod treedt schaalvergroting op. Deze brengt met zich mee dat zorg- en winkelvoorzieningen uit dorpen verdwijnen. Deze ontwikkeling wordt nog versterkt door de hiervoor gesignaleerde toegenomen keuzevrijheid en mobiliteit van de consument. 2.5.4.Vergrijzing. Het aandeel ouderen in de bevolkingsopbouw neemt sterk toe de komende jaren. Met de verouderende ‘babyboomgeneratie’ zal een groep draagkrachtige senioren ontstaan die steeds mobieler wordt en steeds beter om kan gaan met moderne technologische middelen zoals ICT. Dit heeft onder meer tot gevolg dat ouderen veeleisender worden ten aanzien van bijvoorbeeld het woningaanbod, de zorgvoorzieningen en recreatiemogelijkheden.

20

2.5.5. Informatie- en communicatietechnologie (ICT). Door verbetering van de technologie en gebruiksvriendelijker toepassingen wordt ICT steeds belangrijker. Mede door de schaalvergroting in de zorg- en dienstensector zal de ‘elektronische’ zorg- en dienstverlening steeds meer aan betekenis winnen.

21

Hoofdstuk 3: Beschrijving Gasselternijveen vanuit een historisch perspectief. De roemruchte geschiedenis van ons dorp begint bijna 350 (!) jaar geleden. In 1660 werd door het bestuur van Drenthe een overeenkomst met de Marke Gasselte gesloten, om te beginnen met de ontginning van het veen ten oosten van het dorp Gasselte. Op de plaats waar nu het dorp Gasselternijveen ligt, lagen toen dikke lagen hoogveen. Deze werden afgegraven, verwerkt tot turf en gebruikt als brandstof. De turfafvoer vond plaats per schip via de Hunze en een kanaal dat parallel aan de Hunze liep. Na het uitbreken van een cholera-epidemie werd aan de zuidzijde van het kanaal een tweede verbinding met de Hunze gegraven (de ‘cholerasloot’) waardoor het water in het kanaal ging stromen en niet langer meer stilstond, hetgeen in het belang van een goede volksgezondheid was. Toen in 1832 een schut in de Hunze brak, raakte het riviertje onbevaarbaar en het duurde tien jaar voordat de voor Gasselternijveen zo belangrijke turfvaart weer hervat werd, omdat er een kanaal gegraven werd dat het dorp met het Stadskanaal verbond, ter plaatse van wat de Havenkade en de Vaart heet. Zo ontstond er een haven in dit - midden in het land gelegendorp, in eerste instantie dus voor het afvoeren van turf. Tegen het eind van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw nam het dorp een belangrijke plaats in binnen het kanalenstelsel in de regio, maar ook tussen de omliggende dorpen. Er waren namelijk veel ambachtslieden, neringdoenden, handelaars en winkeltjes. Een aantal van rond de veertig winkels en wel vier (!) café’s. Daardoor kwam men vanuit de omliggende dorpen om hier zaken en boodschappen te doen. Nadat de vervening was afgerond heeft de scheepvaart zich ontwikkeld tot een vanuit Gasselternijveen bestuurde kustvaardershandel, die zelfs op Scandinavië voer. Ooit was Gasselternijveen op drie na de grootste havenplaats in Nederland qua aantallen schepen in eigendom per hoofd van de bevolking! Voorwaar een bloeiend scheepvaartdorp! Begin 1900 ging men over tot het vervoeren van andere goederen dan turf. Steenkool en gas namen de rol van turf als belangrijkste brandstof over. Producten die vervolgens werden vervoerd waren onder meer koolstof, honing, hout (voornamelijk eikenhout), meststoffen en later vooral ook graan en aardappelen. Deze producten werden zowel geëxporteerd als geïmporteerd. In de haven werd dus van alles aan- en afgevoerd, het was een levendig hart van het dorp. Schippers waren aan het lossen en inladen. Er waren voortdurend mensen aan het werk, je kon er vissen, je kon er mensen treffen en ’s winters kon er op het kanaal worden geschaatst. Vlak bij de haven, op de Dam, stond –en staat- een klok. Daar was ’s middags vaak een bijeenkomst van boerenarbeiders, scheepswerklieden en anderen die zin in een praatje hadden. Er waren bijna geen families in het dorp die niet verbonden waren met de scheepvaart. Velen hebben zelf nog gevaren. Tot op de dag van vandaag is die geschiedenis te zien in de –voor buitenstaanders soms verrassende- tuinversieringen van Nieveensters in de vorm van scheepskettingen, ankers en scheepsmasten……en niet te vergeten de straatnamen! Er is zelfs een lied gemaakt “O, Gasselternijveen” door Marinus Dussel waarin o.a. de scheepvaart en het zwembad, de molen, de perenbomen bezongen worden en welk lied nog vaak gezongen wordt door de oudere generatie van Gasselternijveen. Er waren ook veel bruggetjes en draaibruggen in het dorp. De draaibruggen werden tegen een kleine vergoeding van de schippers opengedraaid door de dorpsjongens. De opkomst van het vervoer over land, het wegvervoer en het spoorvervoer in de twintigste eeuw betekende echter een forse concurrentie voor de scheepvaart. Geleidelijk nam de 22

betekenis van de haven en het kanaal af. Daarmee verdween er veel ambachtelijke bedrijvigheid uit het dorp. In de zestiger jaren van de vorige eeuw besloot men het kanaal te dempen. Het was in onbruik en verval geraakt.

Tegenwoordig is van de vroegere haven eigenlijk weinig meer te zien. Slechts de karakteristieke lintbebouwing, met een breed tussenliggend profiel waar vroeger het kanaal lag, getuigt er nog van. En natuurlijk individuele monumentale panden, sommige zogeheten ‘schipperswoningen’. Zij herinneren ons eraan dat er ooit in Gasselternijveen een haven en een kanaal lagen. In de kern van het dorp op de Havenkade, waar nu een

23

transformatorhuisje

van de elektriciteitsmaatschappij staat, begonnen de haven en het kanaal. Over de slingerende vorm van inrichting die profiel van de vroegere Havenkade en de Vaart heeft gekregen, is menigeen in Gasselternijveen vandaag de dag slecht te spreken. Hierdoor wordt weinig recht gedaan aan de geschiedenis, zo vindt men over het algemeen. Tegen de achtergrond van deze geschiedenis mogen we werken aan een toekomstvisie voor het dorp Gasselternijveen. Daarbij dienen we ons inziens terdege rekening te houden met die cultuurhistorisch waardevolle geschiedenis. Kansen om die weer in het beeld van ons dorp vandaag-de-dag te vertalen zullen we dan ook zeker moeten aangrijpen.

24

Hoofdstuk 4: Kwaliteiten en Knelpunten. In de vorige hoofdstukken zijn het dorp Gasselternijveen vanuit historisch perspectief beschreven en zijn voor de meeste beleidsvelden de geldende beleidskaders op hoofdlijnen samengevat. In dit hoofdstuk wordt de door de dorpsbewoners ontwikkelde toekomstvisie per deelthema nader beschreven. Daarbij wordt per deelthema aangegeven welke kwaliteiten en knelpunten de dorpsbewoners bij het ontwikkelen van die visie signaleren.

4.1. Natuur, landschap en cultuurhistorie. 4.1.1. Inleiding. Zoals in het voorgaande al summier aan de orde is geweest is Gasselternijveen in zowel landschappelijk als cultuurhistorische opzicht zonder meer een rijk dorp. In tegenstelling tot andere veenkoloniale dorpen die meer midden in het veengebied gelegen zijn, ligt Gasselternijveen betrekkelijk dicht bij de Hondsrug. Er is zelfs duidelijk zicht op de Hondsrug vanuit het dorp. Het landschap rond Gasselternijveen is in de loop van de laatste vier eeuwen door mensenhand geschapen. Tot voor kort bepaalden vooral landbouw en veeteelt het landschap. Aanvankelijk bestond er nog een zekere kleinschaligheid. Door economische druk moesten in deze bedrijfstak keuzes gemaakt worden: specialisatie en schaalvergroting leidden tot verdwijning van het gemengd bedrijf en tot bedrijfsbeëindigingen. Door het “normaliseren” van de zich door het oorspronkelijk landschap slingerende Hunze en de ruilverkavelingen ontstond een nogal strak en vrij eentonig, open en door rechte lijnen gedomineerd landschap. In de afgelopen periode werd men zich bewust dat deze aanpak tot grote verschraling van natuur, landschap en cultuurhistorie heeft geleid. In het ruimtelijk beleid van de rijksoverheid is voor Noord-Nederland dan ook een groene bestemming weggelegd. Landbouw, veeteelt, natuurontwikkeling en recreatie zullen de dominante factoren zijn voor de ontwikkeling van het landschap rond Gasselternijveen. In aansluiting op de plannen voor het ‘hermeanderen’ van en de natuurontwikkeling langs de Hunze is er ruimte voor het ontwikkelen van nieuwe natuurgebieden rond ons dorp. Een dorp, omgeven door natuurgebieden biedt meerwaarde wat betreft het wonen, leven en werken, mits de infrastructuur binnen het dorp voldoende voorwaarden schept om er goed te kunnen wonen, leven en werken. Hierbij kunnen cultuurhistorische aspecten ook een positieve rol spelen. De te ontwikkelen natuurgebieden zijn in de eerste plaats van groot belang voor het herstel van de oorspronkelijke flora en fauna. De natuurgebieden kunnen een recreatieve bestemming hebben voor de eigen dorpsgemeenschap, maar kunnen ook aantrekkelijk zijn voor de bevordering van het toerisme. Wandel- en fietspaden en kanoroutes dienen bij voorkeur langs en niet door rustgebieden voor de fauna te worden aangelegd. Een bijzonder punt van aandacht wordt gevormd door de traditionele perenboombeplanting langs de noord-zuid as van Gasselternijveen: de Hoofdstraat. Cultuurhistorisch gezien een bijzonderheid. In het verleden (1887 eerste aanplant) zijn perenbomen langs de weg geplant om mensen de gelegenheid te bieden langs Gods wegen etenswaren te vergaren. Mogelijk zijn toen ook de perenbomen in Gasselterboerveen neergezet. Tot 1983 stonden nog perenbomen langs de sloot aan de noordzijde van de Burgemeester van Royenstraat. Deze werden bij de aanleg van het riool en de reconstructie van de Burgemeester van Royenstraat op één na geveld; dit vergemakkelijkte het dempen van de sloot. In 1988 is besloten tot het herplanten en opnieuw planten van perenbomen binnen de dorpsgrens. De situatie in 2005 is dat er fruitbomen in openbaar gebied te vinden zijn aan de Hoofdstraat en aan een plantsoen bij de Parallelweg. In Gasselterboerveen staan ook nog tientallen perenbomen langs de weg. De perenbomen zijn beeldbepalend en leveren een positieve 25

bijdrage aan het huidige straatbeeld. Er zijn plannen om de perenoogst te verhogen en te gebruiken ten bate van de gemeenschap. De afgelopen jaren heeft een groep vrijwilligers, bestaande uit aanwonenden, zich in het gedeelte Hoofdstraat Noord ingezet om een forse achterstand in onderhoud weg te werken. Voor het onderhoud wordt samengewerkt met Landschapsbeheer Drenthe en de gemeente Aa en Hunze. Bij het deel Hoofdstraat Zuid is sprake van een forse onderhoudsachterstand. Aangezien de aanwezigheid van de fruitbomen bepalend is voor het beeld van de Hoofdstraat, en in ruimer verband ook voor het dorp, is behoud van de fruitbomen belangrijk. Er dient dan ook i.s.m. de Gemeente en Drents Landschapsbeheer, een plan van aanpak te komen t.a.v. de groeiomstandigheden. Verder zou de gemeente het achterstallige onderhoud aan de perenbomen in Hoofdstraat Zuid ter hand moeten nemen. In dit verband zou onderzocht kunnen worden of er in Hoofdstraat Zuid ook een onderhoudsgroep van aanwonende vrijwilligers gevormd kan worden. Tenslotte werd enkele jaren geleden een aantal zieke perenbomen aan de Hoofdstraat Zuid gerooid en vervangen door –nota bene- appelbomen. Wij pleiten ervoor deze appelbomen naar elders te verplanten en op de bedoelde plekken opnieuw perenbomen te planten. 4.1.2. Dorpsronde. Na deze algemene inleiding nemen we u even mee op een rondje rond ons dorp: Westzijde van Gasselternijveen: Aan de westzijde ligt het gebied genaamd Oude Weer, begrensd door de Hunze aan de westzijde, de Boerdijk aan de Oostzijde, de Noorderstraat aan de zuidzijde (Gemeente Borger-Odoorn) en de Burgemeester van Royenstraat aan de noordzijde. De Stichting Het Drents Landschap heeft vergevorderde plannen om de Hunzelaagte aantrekkelijker te maken. Door hermeandering van de Hunze en waterbeheersmaatregelen zal een soortenrijkere flora en fauna kunnen ontstaan. Het betreft het gebied de Branden ten zuidwesten van Gasselternijveen en het te ontwikkelen natuurgebied ten noorden van de van Veelenweg tot Torenveen. Oude Weer ligt midden tussen deze twee te ontwikkelen natuurgebieden in. In dit gebied dient het primaat bij natuurontwikkeling te liggen. De bij het karakter van een veenkoloniaal dorp passende scherpe en rechte begrenzing van de westzijde van het dorp Gasselternijveen zou in dit verband gehandhaafd moeten worden. De grens tussen woonbebouwing en natuurontwikkeling dient gevormd te blijven door de hoofdstructuurlijn van de Boerdijk, de Burgemeester van Royenstraat en de Noorderstraat c.q. Markescheidingsweg. Het is wenselijk de stacaravans aan de oostzijde ven het Hunzepark landschappelijk beter in te passen door de aanleg van opgaande beplanting op een, met behulp van de voor de hermeandering uitgegraven grond, opgeworpen verhoging. Zowel in termen van het landschappelijk beeld, als in termen van het afschermen van geluidhinder zou dit een aanmerkelijke verbetering betekenen. Ook het gebied ten Westen van het Hunzedrôme zou gebaat zijn bij een sterkere landschappelijke inpassing dan thans het geval is, bijvoorbeeld door een brede bosstrook. De huidige singelbeplanting is hiervoor veel te smal. Zuidzijde van Gasselternijveen: Aan de zuidzijde is door het Staatsbosbeheer reeds bos aangeplant: het Schreiersbos (ook wel Dorpsbos genoemd) en het bos ten zuiden van de Schreierswijk. Dit wordt aan de oostzijde begrensd door de aardappelmeelfabriek en de daar opgeworpen en met struiken, heesters en

26

bomen ingeplante aarden wal.

Het Schreiersbos is aangelegd door Staatsbosbeheer. Doel was in eerste instantie om de wijk Dwarsplaatsen te vrijwaren van de voor het Veenkoloniaal gebied zo kenmerkende zandstormen. Ook kwam dit de aankleding van het landschap ten goede. Enkele jaren geleden heeft Staatsbosbeheer nieuwe bomen geplant, een vijver uitgegraven en een fietspad aangelegd. Naast deze verbeteringen kan echter vastgesteld worden dat er sprake is van achterstallig onderhoud t.a.v. het bos en een deel van de wandelpaden. De bomen staan veel te dicht op elkaar.Er dient achterstallig onderhoud verricht te worden. Daarnaast zou het gewenst zijn om de recreatieve functie van het bos te vergroten. Dit kan door het verder inrichten van het Schreiersbos met speelweides, een sleehelling voor kinderen en andere recreatieve voorzieningen (zie paragraaf 4.5.3). Uitbreiding van het Schreiersbos in westelijke richting zou zinvol zijn, waarbij aansluiting gezocht kan worden bij het reeds met de bestemming landgoed aangeplante perceel over de gemeentegrens met Borger-Odoorn en verder aansluitend op de natuurontwikkeling in de Hunzelaagte. Oostzijde van Gasselternijveen: De oostgrens wordt eigenlijk bepaald door de aardappelmeelfabriek, maar iets verder oostelijk bevindt zich nog een bosperceel tussen het Avebe-terrein en de “Mondenweg”. Uitbreiding is hier niet aan de orde. Wel wordt gepleit voor duurzame instandhouding van dit stukje bos. Noordzijde van Gasselternijveen: De noordzijde wordt grotendeels begrensd door de van Ir. W.I.C. van Veelenweg. De spoordijk en het ten noorden daarvan gelegen Boerenbos vormen een deel van een in het Natuurbeleidsplan van de rijksoverheid voorziene en nog te ontwikkelen ecologische corridor

27

tussen de Hondsrug en Westerwolde. Dit bos werd aangeplant parallel aan de Oost-West as (spoorlijn/ Ir. W.I.C. van Veelenweg). De grond voor de aanplant van dit bos werd onttrokken aan eerder voor landbouw gebruikte gronden. Het Boerenbos is in 1994 opgezet in het kader van de Bosbouwregeling. Het ligt aan de Noordzijde van het dorp en is 220 hectare groot. Dit bos is particulier bezit en de eigenaar heeft zich verplicht tot openstelling voor publiek. Daartoe zijn wandelpaden aangelegd. Het bos heeft een ecologische en een recreatieve functie. Om dit laatste doel nog beter te bereiken lijkt de aanleg van fietspaden gewenst. Daarbij zou, d.m.v. een goede bewegwijzering, een aansluiting gerealiseerd kunnen worden met het Schreiersbos en de bossen rond Gieten en Gasselte. De knapzakroute Gasselternijveen dient aangepast te worden zodat deze ook door het Boerenbos loopt. Bovendien is in het kader van het Hunzeproject ook al eens gesproken over het plaatsen van kunstobjecten in het Boerenbos in combinatie met die routes. Tenslotte dient er de komende jaren extra aandacht te zijn voor het onderhoud: er dient bijtijds gedund te worden, zodat er een gezonde bosontwikkeling plaatsheeft. Ten oosten van de Hoofdstraat-Noord liggen percelen met landbouwbestemming. Tussen de Hoofdstraat-Noord en de Hunze bevindt zich het industrieterrein, dat door landbouwgrond aan de noordzijde wordt begrensd. Hier zou het gebied tussen de hermeanderende Hunze en de Hoofdstraat-Noord ook een bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van natuur, landschap en de toekomstige ecologische corridor door middel van bosaanleg in dit gebied. Dit zou tevens een belangrijke bijdrage vormen tot een betere landschappelijke inpassing van het bestaande industrieterrein.

4.1.3. Kwaliteiten: • fraai gelegen aan de Hunze op de grens tussen Veenkoloniën en Hondsrug • redelijk groen karakter van het dorp • aanwezigheid van cultuurhistorische waardevolle perenboombeplanting langs de noord-zuid as : de Hoofdstraat • aanwezigheid Dorpsbos (Schreiersbos), Boerenbos en bosje bij Avebe • potenties voor natuurontwikkeling in de directe omgeving van het dorp, met name in de Oude Weer 4.1.4. Knelpunten: • ontbreken zorgvuldige landschappelijke inpassing oostzijde Hunzepark • ontbreken zorgvuldige landschappelijke inpassing westzijde Hunzepark (Hunzedrôme) • achterstallig onderhoud perenboombeplanting langs de Hoofdstraat + aanplant appelin plaats van perenbomen • achterstallig onderhoud en ontbreken van recreatieve voorzieningen Schreiersbos • achterstallig onderhoud en ontbreken van een fietspad in Boerenbos • ontbreken zorgvuldige landschappelijke inpassing noordzijde industrieterrein

4.2. Recreatie. 4.2.1. Inleiding. Recreatie als maatschappelijk en economisch verschijnsel is betrekkelijk nieuw. Met het stijgen van de welvaart maakten recreatie en toerisme een continue ontwikkeling door.

28

Gasselternijveen is van origine niet echt een recreatiedorp zoals bijvoorbeeld Zuidlaren, Rolde, Borger of Westerbork. Voor een langer verblijf in Gasselternijveen zijn slechts een aantal accommodaties beschikbaar: - Het Hunzepark - Hotel Nieveen - Pension “De Kerkuil” De recreatievoorzieningen, in het bijzonder voor sport, zijn voor de eigen inwoners op een redelijk niveau. Zo is er bijvoorbeeld een voetbalcomplex, een tenniscomplex, een zwembad en een sportzaal. In het Dorpsbos is een fietspad aangelegd. Het fiets- en wandelpadennet in de Drentse bosgebieden is vanuit Gasselternijveen goed te bereiken. De basis winkelvoorzieningen zijn (nog) aanwezig maar trekken geen publiek en/of vakantiegangers van een ander dorp. Recreatie is in economisch opzicht van grote betekenis voor veel Drentse gemeenten en ook voor Gasselternijveen. Doel is het kwalitatief en kwantitatief op peil houden en waar mogelijk verbeteren van de recreatiemogelijkheden. Beleidspunten hierbij zijn kwaliteitsverbetering, productvernieuwing en promotie. Specifieke speerpunten zijn cultuur- en plattelandstoerisme. Cultuurtoerisme is gericht op het creëren, realiseren en in stand houden van musea en attractiepunten. Plattelandstoerisme is vooral gericht op het toegankelijk houden en maken van het landelijk gebied voor actieve recreatie (fietsen, wandelen, paardrijden en watersport). Bovendien dient hierbij gedacht te worden aan routes langs boerderijen met verkoop van streekproducten e.d. Destijds vormde het Scheepvaartmuseum van en in ons dorp een toeristische trekpleister. Foto van het huidige pand

Het is bijzonder jammer dat de collectie verspreid is geraakt over verschillende musea in o.m. Groningen, Stadskanaal en Delfzijl. 29

De projectgroep acht het zeer wenselijk, dat er initiatieven worden genomen om te bewerkstelligen dat een collectie over de scheepvaartgeschiedenis opnieuw in Gasselternijveen tentoongesteld kan worden. Bovendien verdient het aanbeveling bij de ‘entree’ van ons dorp, op de rotonde bij het kruispunt van de Ir.W.I.C.van Veelenweg en de Hoofdstraat een kunstwerk te plaatsen dat herinnert aan het scheepvaartverleden, bijvoorbeeld een schip of een groot anker. In 2005 was het exact 100 jaar geleden dat er een treinverbinding tussen Assen en Stadskanaal werd gerealiseerd. Ter gelegenheid van het jubileum reed de STAR – trein via het eigen traject naar Assen….. Bekend is dat de Museumspoorlijn STAR te Stadskanaal op zoek is naar een verdere uitbreiding van het tracé. Door de spoorbaan weer in oude luister te herstellen en deze door te trekken richting Gasselte en Gieten worden nieuwe kansen geboden op het gebied van uitbreiding van recreatieve mogelijkheden voor het dorp. Dit biedt nieuwe perspectieven voor het Hunzepark. Voorgesteld wordt een spoorlijn aan te leggen met een halteplaats (station met stationsgebouw annex restaurant) “Gasselternijveen-Hunzepark” op de plek van het vroegere stationsgebouw. Het tracé van de oorspronkelijke treinverbinding is tussen Stadskanaal en Gieten nog vrijwel geheel intact en zou –technisch gezien- dus redelijk eenvoudig weer in gebruik te nemen zijn. In het recreatief-toeristisch beleid van de gemeenten Aa en Hunze en Stadkanaal wordt aandacht geschonken aan een aantal belangrijke trends. Een eventuele revitalisering van de spoorlijn zou vallen binnen de trends cultuurhistorie, platteland, toerisme en educatie. Diverse grotere recreatief-toeristische centra liggen aan of in de buurt van de spoorlijn, zoals vakantiecentra en kampeerplaatsen, alsmede enkele grotere dorpskernen (Gasselternijveen, Gasselte, Gieten). Er zijn in het gebied allerlei fiets- en wandel, alsmede kanoroutes. Zogenaamde fiets-trein, wandel-trein en kano-trein arrangementen zouden aantrekkelijk kunnen zijn. Eerder onderzoek naar de mogelijkheden deze spoorlijn weer in ere te herstellen leverden mogelijke bezoekersaantallen van 35.000 per jaar (gebaseerd op de praktijkervaring van de STAR te Stadskanaal). Navraag leverde op dat niet alleen Dorpsbelangen Gasselternijveen, maar ook Dorpsbelangen Gasselternijveenschemond, Dorpsbelangen Gasselte en Dorpsbelangen Gieten een dergelijk project zouden steunen. Bovendien zou ook het Bestuur van de STAR dit initiatief zeer toejuichen. Ook het Recreatieschap Drenthe is een voorstander van het herstel en opnieuw in gebruik nemen van deze spoorlijn. Reeds eerder is een voorstel in deze richting gedaan in het kader van het Hunzeproject. Als het via die lijn op een projectenlijst zou komen is subsidie via de Europese Unie (Leader) wellicht mogelijk. Via de Dorpsvisie zou dit project als zodanig voorgedragen kunnen worden. Het is aan te bevelen dit project in overleg met naburig dorpsbelangenverenigingen, de STAR, het Recreatieschap Drenthe, de Provincie Drenthe en het Hunzeproject nader uit te werken.

30

4.2.2. Voorstellen. De recreatieve kwaliteit en aantrekkingskracht van Gasselternijveen kan echter nog vergroot worden door het nemen van een aantal aanvullende maatregelen. Wensen op dat vlak zijn te splitsen in wensen ten behoeve van de dorpsbewoners en van recreanten/toeristen:

• Het vergroten van de sportzaal tot sporthal, zodat deze ook geschikt is voor handbal- en zaalvoetbalwedstrijden. Ook de kantine dient vergroot te worden. Nu is het voor teams (zowel bezoekende als thuisspelende teams) onaantrekkelijk om na een wedstrijd even na te praten en iets te eten of drinken. Combineren met een multifunctioneel centrum met één horecaondernemer is ook een mogelijkheid (zie paragraaf 4.8.2 en 4.8.3.). • Het aanleggen van een gecombineerde skeeler- / (rol)schaatsbaantje in het dorp. Een onderzoeksrapport en begroting zijn reeds beschikbaar bij de plaatselijke ijsvereniging. Een mogelijke locatie is achter de huidige sportzaal. • Het aanleggen van een ijsbaan waar door zowel de jeugd als volwassenen in de wintermaanden geschaatst kan worden. Mogelijke locaties: Schreierswijk achter de boerderij van Wichers of aan de Scheepvaartlaan het perceel tegenover de huisnummers 80 en 82. • Inzet molen ‘De Juffer’. Deze kan worden benut als trouwzaal. Het lijkt echter ook een geschikte locatie voor bijvoorbeeld een koffie- /theeschenkerij. Ook zijn er ondernemingen die andere mogelijkheden zien om de molen te betrekken bij recreatieve activiteiten. Er moet nader onderzocht worden welke mogelijkheden kansrijk zijn. • Wandel-, fiets- en ruiterpaden uitbreiden. Routes langs de (meanderende) Hunze, door het Boerenbos, het Dorpsbos en langs het spoor. Hierbij aansluiting zoeken bij Gasselte. Het is ook wenselijk dat er een kaart komt waarop alle routes binnen de gemeente Aa en Hunze staan. Langs de routes moeten toeristische informatiepanelen, banken en picknickplaatsen komen. • Aandacht voor promotie van activiteiten. (Boerenmarkt, Hunzemarkt, Hunzetoernooi etc.) Een (bescheiden) rol hierbij kan de op te richten website spelen. • Veel activiteiten staan of vallen met het oppakken door ondernemers. Er moet onderzocht worden of én hoe dit te stimuleren is.

4.2.3. Kwaliteiten: • sportaccommodaties voor eigen inwoners zijn redelijk goed • aantrekkelijk cultuurlandschap • goede bereikbaarheid en openbaar vervoer • aanwezigheid Hunzepark (camping, zwembad, restaurant, groepsaccommodatie, chalets, blokhutten, dagrecreatie en buitensportactiviteiten) • potenties spoorlijn Stadskanaal – Gieten i.s.m. STAR • potenties tentoonstelling collectie scheepvaartgeschiedenis • potenties diverse recreatieve routes

31

4.2.4. Knelpunten: • inzet molen “De Juffer” voor recreatieve activiteiten • omvang, inrichting en voorzieningenniveau van de huidige sportzaal

4.3. Landbouw. 4.3.1. Inleiding. Gasselternijveen ligt op het snijvlak van zand- en veengronden hetgeen terug te vinden is in de landbouwstructuur in en rond het dorp. De van oudsher dominante bedrijfstak kent akkerbouwbedrijven met zetmeelaardappelen en suikerbieten als spil van de bedrijfsvoering, soms samen met (intensieve) veehouderij. De laatste 20 jaar heeft een ontkoppeling plaatsgevonden ten faveure van de melkveehouderij. Tegelijkertijd is door schaalvergroting en opvolgingsproblematiek het aantal agrarische bedrijven sterk afgenomen. Sinds een jaar of 8 vindt mondjesmaat inplaatsing van ondernemers van elders plaats, vaak op akkerbouwbedrijven waar geen opvolging is of in de vorm van nieuwbouw op een clustering van percelen. Momenteel bevinden zich nog 4 agrarische ondernemers in de dorpskom; ongeveer 12 bedrijven zitten binnen een straal van 2 kilometer van het dorp Gasselternijveen. Mede door de Europese landbouwpolitiek komen de huidige akkerbouw- en melkveebedrijven onder druk te staan. Gezien de ontwikkelingen wordt een groeiend aantal boerderijen aan de landbouwbedrijvigheid onttrokken. Dit biedt kansen voor wonen en de vestiging van nieuwe vormen van bedrijvigheid. Dit op zijn beurt kan echter weer leiden tot knelpunten voor de blijvers onder de landbouwers (uitstralingseffecten van bestemmingsverandering). Binnen de relevante beleidskaders dient gestreefd te worden naar een optimale ruimtelijke rangschikking tussen landbouw, natuurontwikkeling en waterbeheer. Sommige ontwikkelingen kunnen elkaar wederzijds versterken, bijvoorbeeld door de landbouw mogelijkheden tot extensieve begrazing van natuurgebieden te geven. Bovendien zijn er allerlei mogelijkheden voor diversificatie van de landbouw, bijvoorbeeld door inplaatsing van veehouderij, nieuwe teelten, nieuwe verwerkingstechnieken en verkoop van eigen producten. Ook middels verbreding door recreatieve activiteiten, excursies, nieuwe sporten en zorgtaken in het bedrijf in te passen. Van oudsher nemen landbouwers actief deel aan voor het dorp belangrijke evenementen zoals het dorpsfeest en (de van oorsprong landbouwtentoonstelling) ‘Oostermoer’ en stellen hiervoor tijd en materieel beschikbaar. Deze betrokkenheid moet gekoesterd worden. 4.3.2. Kwaliteiten: • mogelijkheden voor diversificatie van de landbouw in het gebied • potenties leegkomende panden voor wonen en werken • mogelijkheden te komen tot synergie bij vernieuwing landbouw, natuurontwikkeling, recreatie en waterbeheer • betrokkenheid landbouwers bij dorpsactiviteiten 4.3.3. Knelpunten: • wijziging landbouwbeleid, afbouw subsidies, slechte concurrentiepositie landbouw en verwerkende industrie • uitstralingseffect bestemmingswijziging leegkomende bedrijfspanden voor naastgelegen landbouwbedrijven • uitstralingseffecten natuurontwikkelings- en bosgebieden voor landbouwbedrijven

32

4.4. Bedrijvigheid. 4.4.1. Inleiding. Gasselternijveen is van oudsher (zie hoofdstuk 3) een bedrijvig dorp. Scheepvaart en landbouw, met alles dat daar direct of indirect aan ambachtelijke bedrijvigheid mee verbonden was en allerlei vormen van nijverheid en handel werden er beoefend. Echter, met name in de tweede helft van de vorige eeuw is om inmiddels bekende redenen veel hiervan verdwenen uit het dorp. 4.4.2. Bedrijvigheid in het dorp. Thans zijn er nog enkele bedrijven (aannemersbedrijf, veevoederbedrijf, garage, cafetaria) gesitueerd langs de oorspronkelijke assen, de Hoofdstraat en de Vaart. Bovendien is er nog een klein bedrijventerrein tussen de Vaart en de Tuinstraat. De betrokken bedrijven zijn over het algemeen langdurig op deze plekken gevestigd in oudere panden. Meestal hebben zij geen behoefte aan verplaatsing naar het nieuwe bedrijventerrein aan de Vogelshemweg. Met enige regelmaat zijn er de laatste jaren geruchten dat de Avebe uit Gasselternijveen zou verdwijnen. De toekomst is wat de zetmeelaardappelteelt en –verwerking betreft moeilijk te voorspellen (zie paragraaf 4.3). Anderzijds is er de laatste jaren vrij veel geïnvesteerd in Avebe Oostermoer, hetgeen hoop geeft dat de zetmeelaardappelverwerking in Gasselternijveen gecontinueerd zal worden. 4.4.3. Bedrijventerrein Vogelshemsweg. Op het in de afgelopen decennia nieuw aangelegd bedrijventerrein aan de Hunze, de Vogelshemsweg, hebben een tiental bedrijven zich de laatste jaren gevestigd. Een aantal hiervan passen uitstekend en hebben een goede uitstraling. Echter, een gedeelte van het bedrijventerrein is in handen van ‘lowbudget’ bedrijven met een negatieve uitstraling. Bovendien staan een aantal kavels momenteel leeg of te koop. Ook de landschappelijke inpassing van het bedrijventerrein laat nogal te wensen over (zie paragraaf 4.1). Al met al heeft dit ertoe geleid dat het er voor een groot gedeelte onaantrekkelijk uitziet en een slecht imago heeft gekregen. Er zal veel moeten gebeuren aan opwaardering, revitalisering en inpassing van het terrein. Bedrijven die niet voldoen aan de eisen dienen in dit verband ook aangepakt te worden. Bij nieuwvestiging van bedrijven zouden bij voorkeur alleen die bedrijven toegestaan dienen te worden, die een binding met het dorp, de landbouw of natuurontwikkeling hebben (alleen zogeheten categorie 1 en 2 bedrijven).

33

4.4.4. Uitbreiding bedrijventerrein. Tenslotte is er de laatste jaren veel discussie ontstaan over een voorstel het bedrijventerrein uit te breiden. Indien er daadwerkelijk behoefte tot bedrijfsvestiging is dan zijn wij van mening dat er andere locaties te vinden zijn die in hydrologisch, ecologisch en landschappelijk opzicht zich beter lenen voor bedrijfsvestiging dan (uitbreiding van) het huidige bedrijventerrein. Een goed alternatief zou zijn het terrein gelegen aan de kruising van de van Veelenweg en de Mondenweg, zeker als de laatste doorgetrokken zou worden naar de autoweg N 33. Onderzocht zou moeten worden in hoeverre voor het vestigen van (een enkele) bedrijfswoning op een bedrijventerrein aldaar – dichtbij de Avebe- ontheffing van de geluidshinderbepalingen e.d. gegeven zou kunnen worden.

4.4.5. Kwaliteiten: • aanwezigheid aardappelverwerkende industrie/Avebe • bedrijvigheid in dorpskern en op bedrijventerrein 4.4.6. Knelpunten: • negatieve uitstraling bestaande bedrijventerrein • gebrek aan landschappelijke inpassing noordzijde bedrijventerrein

34

Foto noordzijde bedrijventerrein met op de achtergrond molen “De Juffer”

4.5. Woon- en leefmilieu. 4.5.1. Wonen. Het woningenbestand van Gasselternijveen is erg gevarieerd. Er is voor elk wat wils. Dat moet ook in de toekomst zo blijven. Toch zijn er een aantal knelpunten. Zo zijn er te weinig betaalbare koop- en huurwoningen voor startende gezinnen. In dit verband zou ook overwogen kunnen worden om oudere of bijna afgeschreven huurwoningen van de Volmacht te koop aan te bieden. Bovendien is er nu en in de toekomst behoefte aan seniorenwoningen met extra voorzieningen, d.w.z. met huishoudelijke en verpleegkundige hulp in de buurt. Nu zijn deze senioren gedwongen te verhuizen naar bijvoorbeeld Stadskanaal, Gasselte of Gieten. Het uitbreiden van het dorp is zowel volgens het POP als het Woonplan mogelijk. Het bouwen van nieuwe woningen dient echter zoveel mogelijk in het dorp te gebeuren. Dus geen uitbreiding van het dorp aan de randen en in het huidige buitengebied. Het voor de Veenkoloniën zo karakteristieke contrast tussen de dorpsbebouwing en het omringende open, landelijke gebied dient zoveel mogelijk gehandhaafd te worden. Streven naar een compacte dorpskern. Dat betekent dus bouwen op bepaalde lege plekken in het dorp zelf, bijvoorbeeld de voormalige locaties van Osinga ten westen en ten oosten van de Hoofdstraat Zuid en (eventueel) het gebied tussen Hoofdstraat Zuid en het Dorpsbos in aansluiting op

35

Dwarsplaatsen. Sommige andere open plekken in het dorp zouden juist gevrijwaard moeten worden van bebouwing, zoals bijvoorbeeld de open ruimtes achter de kerk. Tenslotte achten wij hoogbouw in ons dorp ongewenst. Als er dus gebouwd wordt aan bijvoorbeeld de Vaart, dan met niet meer dan twee bouwlagen. Een hoger bouwwerk zou de verhouding met de kerktoren van onze Waterstaatskerk totaal verstoren. Bovendien worden alle woningen langs dit voor ons dorp cultuurhistorisch zo belangrijke lint gekenmerkt door niet meer dan twee bouwlagen! Nieuwbouw dient overigens altijd zoveel mogelijk zodanig vorm gegeven te worden dat het specifieke karakter van het dorp niet wordt aangetast, maar veeleer wordt versterkt. Daarbij moet ingezet worden op levensloopbestendige woningen en het zorgdragen voor voldoende betaalbaar woningaanbod in een voldoende variëteit. Daarbij heeft het bouwen van betaalbare woningen voor jonge gezinnen en aangepaste seniorenwoningen prioriteit. Bij nieuwbouw dient tevens grote aandacht geschonken te worden aan de kwaliteit van de inrichting van de openbare ruimte (groen, wegen, bestrating, bebording, verlichting, speelapparatuur). Het beschikbare woningaanbod voor inwoners van Gasselternijveen moet aansluiten bij de vraag. Deze zal verschillen per leeftijdsgroep. Het beschikbare woningaanbod, de leeftijdsopbouw (van 2004) en de woningzoekenden zijn hieronder weergegeven: Totale woningvoorraad : aantal woningen 781 vrijstaand/woonboerderij 42% twee onder één kap 24% rij- en hoekwoning 23% appartementen 0% ouderenwoningen 5% overig w.o met bedrijf 5% Kerncijfers wijken en buurten in 2004 uit CBS gegevens totaal mannen vrouwen 0-14 15-24 jaar jaar

25-44 jaar

45-64 jaar

Gasselternijveen 1920

28%

28%

950

970

20%

12%

65 jaar en ouder 12%

(dit is Gasselternijveen + Gasselterboerveen (wijk 15 CBS) (inwonertal Gasselternijveen op zich: 1870) Woningzoekenden in Gasselternijveen (gehaald uit jaarverslag 2004 van De Volmacht). Soort woning eensgezins ouderen jongeren

2004 30 50 15

2003 25 30 10

Op basis van die gegevens kan worden geconcludeerd dat –gelet op het grote aantal inwoners van 40-60 jaar- de vraag naar seniorenwoningen de komende decennia verder zal toenemen. Het flinke aantal jongeren zou ook de vraag naar starterwoningen kunnen doen toenemen. Uit de beschikbare gegevens blijkt dat circa 18% van de woningen in het dorp huurwoningen zijn. Het verdient aanbeveling de beschikbaarheid van voordelige huur- en koopwoningen als 36

eengezins- en starterwoningen nader te onderzoeken in het kader van de uitwerking van het Woonplan. 4.5.2. Voorzieningenniveau. De voorzieningen in Gasselternijveen zijn op het eerste gezicht goed. Van de basisvoorzieningen zijn er 2 basisscholen in Gasselternijveen, een christelijke en een openbare school. Ook het openbaar vervoer is redelijk. Er is zowel doordeweeks als in het weekend een verbinding met Stadskanaal en Gieten. Vanuit Gieten zijn er mogelijkheden om verder te reizen naar Assen, Groningen en Emmen. Doordeweeks, overdag is er een sneldienst naar Groningen. Voor de commerciële voorzieningen kan men voor de dagelijkse boodschappen in het dorp terecht, tevens is er wekelijks een kleine markt en een visboer. De winkelvoorziening is (nog) goed. Er is een supermarkt, een slager, een bloemist, een kapper, snackbars, een café, een bakker en zelfs een kunsthandel. Echter de aantrekkingskracht van Borger, Stadskanaal en Gieten in dit opzicht is groot. Eventuele uitbreiding van het winkelcentrum op de huidige locatie is niet goed mogelijk. Revitalisering van het winkelcentrum in combinatie met het ontwikkelen van een toekomstig multifunctioneel centrum of woningbouw in de dorpskern zou te overwegen zijn om de winkelvoorziening op peil te houden (zie 4.8.3.). Wat betreft de zorgvoorzieneningen zijn er in het dorp een (apotheekhoudende) huisartsenpraktijk, een tandarts en een fysiotherapeut, ook is het bureau Maatschappelijk Werk op gezette tijden aanwezig. Het is van groot belang de eerstelijns zorgvoorzieningen in het dorp te behouden. De huisartsen hebben echter reeds aangegeven dat vanwege krappe huisvesting zij in de naaste toekomst graag elders gehuisvest zouden willen worden, mogelijk in de vorm van een groepspraktijk samen met de fysiotherapeut. Een dergelijke groepspraktijk zou of wel ondergebracht kunnen worden in een toekomstig multifunctioneel centrum, dan wel bij elders in het dorp te realiseren nieuwbouw voor senioren. Vanwege de centralisatie van de Thuiszorg is er helaas geen plek meer in Gasselternijveen waar men terecht kan voor hulpmiddelen.De nieuwe opzet van de avond- en weekenddiensten van de huisartsen zorgt ervoor dat de mensen uit Gasselternijveen naar Assen moeten, terwijl er in Stadskanaal (minder ver weg) ook een huisartsenpost en een polikliniek van een ziekenhuis is. Het verdient aanbeveling bestuurlijk overleg te voeren om dit te wijzigen. De nieuwe Wet op de Maatschappelijke Zorg zal in januari 2007 van kracht worden. De gemeenten zijn dan verantwoordelijk voor de uitvoering van die wet. Het zou erg wenselijk zijn als in het kader van die wet in elk dorp een soort van kantoortje komt. Te denken valt aan een soortgelijke voorziening als in het ‘t Maandhoes in Gasselte. De activerende voorzieningen laten zien op dat er in het dorp redelijk goede sportaccommodaties zijn en tevens een Dorpshuis, die allemaal erg veel gebruikt worden. Wat betreft de culturele voorzieningen is de instandhouding van de plaatselijke bibliotheek (566 leden) een knelpunt. Op termijn gaat de bibliotheek verhuizen. (waarheen en wanneer??) Er zijn echter ook een aantal duidelijke knelpunten te noemen. Het postkantoor is verdwenen, er is een (uitgekleed) postagentschap in de supermarkt aanwezig voor pakket- en postverzending, strippenkaarten en busabonnementen.Voor alle 37

overige zaken, zoals geld pinnen van de giro, kentekenbewijzen, etc. is men aangewezen op de postkantoren in Gieten of Stadskanaal. De Rabobank handhaaft vooralsnog (tot 2009) haar vestiging in Gasselternijveen. Hier kan men dus wel pinnen. Het is van belang dat de bestaande voorzieningen in stand blijven. Dat kan alleen als ook in de toekomst de bewoners van Gasselternijveen in het dorp de boodschappen blijven doen en er voldoende vraag naar openbaar vervoer blijft. 4.5.3. Openbaar groen en speelvoorzieningen. Gasselternijveen heeft een redelijk groen karakter. In het openbaar groen staan tal van waardevolle en bijzondere bomen. De gemeente verricht thans een inventarisatie van die bomen. Monumentale, historisch waardevolle bomen, straatbeeldbepalende bomen en boomgroepen en bomen van een bijzondere soort dienen door die inventarisatie benoemd te worden. Deze dienen vervolgens door middel van een aanduiding in het bestemmingsplan (beschermingsregime) en kapverordeningsbeleid te worden beschermd. In geval van twijfel zou de gemeente de Vereniging Dorpsbelangen om een advies kunnen vragen. Bomen hebben ruimte nodig om zich in volle wasdom te kunnen ontwikkelen. Op verschillende plaatsen in ons dorp staan ze te dicht op elkaar. Diverse oudere bomen worden door jonge exemplaren gehinderd (en omgekeerd). Hier en daar dienen dus keuzes gemaakt te worden. Wij bevelen dus aan het noodzakelijke achterstallig onderhoud op dit gebied ter hand te nemen.

Wat de speelvoorzieningen betreft dient opgemerkt te worden dat sinds de gemeente nadrukkelijk aansprakelijk kan worden gesteld voor ongevallen met speeltoestellen alle speeltoestellen op één wipkip na verdwenen zijn uit het dorpsbeeld, hetgeen wij zeer betreuren! Alleen in Dwarsplaatsen is nog een speeltuin die in eigendom en beheer is van de buurtvereniging. Deze is toegankelijk voor kinderen van de leden en niet-leden. Voorstellen: • Maak van het grasveld tussen Elleboog en Tuinstraat een echt speelveld door hier twee vandalismebestendige doelen te plaatsen en het veld verboden terrein voor honden te verklaren (bebording!); • schep in het Dorpsbos een paar avontuurlijke speelvoorzieningen, bijvoorbeeld een (speel)zandvlakte, een klimboom, een fietscrossbaan met heuvels die in de winter ook gebruikt kan worden met sleetjes. 4.5.4. Onderwijs. Gasselternijveen beschikt over twee bloeiende basisscholen. De ‘J.Emmensschool’ is een school voor openbaar onderwijs en ’t Kompas’ een bijzondere school op christelijke grondslag. ’t Kompas’ is een Daltonschool en de ‘Emmensschool’ heeft kenmerken van Dalton- en Jenaplanonderwijs in het onderricht geïntegreerd. De gemeente Aa en Hunze vormt het bestuur van de openbare school: de bijzondere school valt onder het bestuur van de Vereniging voor Christelijk Onderwijs Noord en Oost Drenthe (CONOD). De besturen dragen zorg voor de gebouwen, de staat van onderhoud is goed. De scholen liggen beide in het centrum van het dorp en maken voor de gymnastieklessen gebruik van de nabijgelegen sportzaal ‘De Strohalm’. ’t Kompas’ ligt naast het huidige dorpshuis en maakt in sommige gevallen gebruik van de ruimten in het dorpshuis.

38

In Gasselternijveen is geen voortgezet onderwijs. Hiervoor is men aangewezen op Gieten, Stadskanaal, Emmen, Groningen en Assen. Jongeren die naar het voortgezet onderwijs gaan maken veel en graag gebruik van de busverbindingen. De beide basisscholen en de peuterspeelzaal werken samen binnen het ‘onderwijskansenbeleid’. In dat verband is er veel aandacht voor taalvaardigheid en onderwijskansen van kinderen. De vroeg- en voorschoolse educatie (vve) is gericht op het vergroten daarvan voor kinderen tot 4 jaar. Een overdrachtformulier is ontwikkeld voor kinderen die van de peuterspeelzaal naar de basisschool gaan. Voorts worden er samen activiteiten ontwikkeld zoals sportdagen, een verkeersproef voor groep 8, een jaarlijkse rommelmarkt, een herdenking op 4 mei e.d. De basisscholen en de peuterspeelzaal zijn ook vertegenwoordigd in het ‘buurtwerk-netwerk’. Hier wordt met dienstverlenende instanties zoals Maatschappelijk Werk, Jeugdzorg, Stichting Welzijn, de politie en Icare wensen en problematiek van kinderen tot 12 jaar besproken. Beide scholen werken ook nauw samen met de plaatselijke bibliotheek met assistentie van een leescoördinator. Op de scholen is tussenschoolse opvang goed geregeld. In de schoolgebouwen vinden alleen onderwijsactiviteiten plaats. Verenigingen en andere groeperingen maken slechts sporadisch gebruik van de gebouwen. De veiligheid rondom de scholen is redelijk. De bereikbaarheid wordt als goed bevonden, maar de verkeerssituatie en parkeergelegenheid bij ’t Kompas’ wordt als slecht beoordeeld. In de Ceresstraat wordt te hard gereden (zie overigens paragraaf 4.6.2. Snelheidsbeperkingen en paragraaf 4.8.2. Dorpshuis ‘t Roem ). Het onderwijzend personeel houdt toezicht bij het oversteken. De verkeersroutes naar school zijn voor jongere kinderen niet veilig, oudere kinderen worden geacht zelfstandig naar school te kunnen gaan. De basisschooljeugd ervaart de hangplek voor de oudere jeugd bij de sportzaal als onveilig. De schoolpleinen worden ook na schooltijd gebruikt als speelvoorziening, temeer omdat andere goede speelvoorzieningen in het dorp ontbreken (zie hierboven). Het feit dat er dan na schooltijd geen toezicht is, wordt door het onderwijzend personeel als lastig ervaren. De ‘brede schoolgedachte’ zal bij het ontwikkelen van een multifunctioneel centrum (zie paragraaf 4.8.3.) optimaal tot zijn recht kunnen komen. De overheid wil terecht de verkokering aanpakken. Instanties die met de jeugd werken, moeten beter samenwerken. Brede scholen, zowel openbaar als bijzonder onderwijs, moeten dagarrangementen aanbieden, zoals voorschoolse, tussenschoolse en naschoolse opvang, onderwijs, overblijfmogelijkheden, recreatie-, culturele- en sportactiviteiten e.d. Daar waar het kan steeds meer samen en zelfstandig alleen als het moet! Het zou in dit verband dan ook denkbaar zijn dat beide scholen en een multifunctioneel centrum ondergebracht worden in één gebouw.

4.5.5. Kwaliteiten: • gevarieerd woningenbestand • aanwezigheid winkelcentrum + wekelijkse markt en visboer • beschikbaarheid apotheekhoudende huisartsenpraktijk, tandarts, fysiotherapeut • redelijke openbaar vervoersverbindingen • groen karakter van het dorp + aanwezigheid bijzondere en monumentale bomen • twee bloeiende basisscholen

39

4.5.6. Knelpunten: • gebrek aan betaalbare woningen voor jonge gezinnen en aangepaste woningen voor senioren • concurrentie voor winkelcentrum van grotere kernen in de regio (Gieten,Borger, Stadskanaal). • verschraald postagentschap • ontbreken Thuiszorgvoorzieningen • medische zorg op te grote afstand bij avond- en weekenddienst huisarts: Assen in plaats van Stadskanaal • achterstallig onderhoud openbaar groen • gebrek aan speelvoorzieningen voor kinderen in dorpskern en Dorpsbos

4.6. Verkeer. 4.6.1. Inleiding. In het Gemeentelijk beleid wordt ingezet op zowel infrastructureel als niet-infrastructureel (veiligheids)beleid met als doel o.m.: • verbeteren van de leefbaarheid • verminderen van het aantal verkeersslachtoffers • het stimuleren van het gebruik van de fiets en openbaar vervoer Bij de uitvoering zal voorrang worden verleend aan verbetering van de verkeersveiligheid rondom scholen. Voorts wordt aangegeven dat het fietspadennet nog verschillende ontbrekende schakels kent en dat de onderhoudsstaat van verkeers- en recreatieve paden hier en daar onder de maat is. Gasselternijveen werd van oorsprong vanaf Gasselternijveenschemond doorsneden door een kanaal en een erlangs gelegen weg, het geheel aangeduid als ‘De Vaart, tot het eind van de zestiger jaren in de vorige eeuw de enige verbindingsweg tussen Gasselternijveen en Stadskanaal. Het kanaal werd echter in de jaren zestig gedempt en de Vaart kreeg een totaal andere inrichting en aanzien. De rijbaan kronkelt nu door ons rechtlijnige veenkoloniale dorp. Tot aan de jaren dertig vormde de Gasselterweg in westelijke richting de enige verbinding met het op de Hondsrug gelegen Gasselte. In het midden van de dertiger jaren werd de Burgemeester van Royenstraat aangelegd. Op deze manier werd aansluiting verkregen op de Vaart en ontstond er een doorgaande weg vanaf Stadskanaal naar de Hondsrug. Daarnaast bevond zich aan de noordzijde van het dorp nog de spoorlijn. Aan de oostzijde van het dorp bevindt zich de Drentse Mondenweg De komst van de N378 (Ir. W.I.C. van Veelenweg) heeft een belangrijke verandering teweeg gebracht. Het dorp werd hierdoor meer ontlast van doorgaand verkeer. In zijn algemeenheid kan Gasselternijveen als een betrekkelijk rustig en verkeersveilig dorp worden bestempeld. Het meeste verkeer wordt gevormd door busverkeer (lijndienst Stadskanaal - Assen) en bestemmingsverkeer. De ingrijpende reconstructie, i.c. vervanging van de verkeerslichtinstallatie door de aanleg van een rotonde in de Ir. W.I.C. van Veelenweg heeft in belangrijke mate bijgedragen tot een veiliger oversteek voor voetgangers en fietsers. Was er voor de reconstructie bovendien in fysiek opzicht sprake van een tweedeling van het dorp, nu heeft men weer het idee dat er sprake is van één geheel. De bewoners van de Hoofdstraat-Noord en Gasselterboerveen horen er weer meer bij. Het vrachtverkeer naar de Avebe maakt hoofdzakelijk gebruik van de N378 en de Drentse Mondenweg.

40

Desalniettemin doen er zich toch een aantal knelpunten (lees verkeersonveilige situaties) voor. Het oplossen van die knelpunten zal niet alleen zorgen voor een nog grotere veiligheid van het dorp maar zal ook de aanblik van het dorp zeker ten goede komen. 4.6.2. Herinrichtingsvoorstellen. Voetgangers- en fietsertunnel of -brug Hunzelaan De komst van de N378 heeft teweeg gebracht dat de zes woningen aan de noordzijde van de Hunzelaan geïsoleerd zijn komen te liggen van de rest van het dorp. De bewoners van deze woningen kunnen het dorp uitsluitend bereiken door het oversteken van de drukke N378. Er bevinden zich hier twee oversteken, t.w. de oostelijke oversteek die uitsluitend voor voetgangers en fietsers is bestemd en de westelijke oversteek bestemd voor automobilisten en landbouwverkeer. Daarnaast wordt er door scholieren en recreanten gebruik gemaakt van deze oversteken om de fietsverbinding Gasselte-Stadskanaal te bereiken. Bovendien ligt de westelijke oversteek in een recreatieve ANWB fietsroute (Hunzeroute). Opheffing van de oostelijke oversteek en het aanbrengen van een veilige oversteek (voetgangers- en fietsertunnel onder de N378 en de Hunzelaan dan wel voetgangers- en fietsersbrug over de N378 en de Hunzelaan) met directe aansluiting op de fietsverbinding Gasselte-Stadskanaal lijkt hier de enige oplossing. Verplaatsing grens bebouwde kom. Op dit moment begint aan de westzijde van het dorp de bebouwde kom ter hoogte van de aansluiting van de Gasselterweg op de Burgemeester van Royenstraat. In de loop der jaren is de situatie echter dusdanig gewijzigd, dat een herbezinning op de grens in de zin van verplaatsing in westelijke richting, even voorbij de toegangsweg naar het bungalowterrein Hunzedrôme, wenselijk is. Dicht op elkaar zijn er nu twee toegangswegen naar het Hunzedrôme en het Hunzepark. De woonbebouwing van de Hunzelaan/Gasselterweg ligt hier dichtbij. Op deze parallel aan de Ir. W.I.C. van Veelenweg toegangsweg tot het dorp wordt vaak nog sneller gereden dan op eerstgenoemde provinciale weg zelf! Verplaatsing van de grens bebouwde kom en de daarmee gepaard gaande snelheidsbeperking zou dan ook tegemoet komen aan een reeds lang gekoesterde wens van de bewoners van en aan de Hunzelaan/Gasselterweg. Situatie fietspad bij de toegangsweg naar Hunzedrôme en Hunzepark. De voorrangsregeling is hier niet consequent ingevoerd en schept verwarring. Bij de toegangsweg naar Hunzedrôme hebben de fietsers voorrang, terwijl bij de toegangsweg naar het Hunzepark/Sportpark De Hunze/Tenniscomplex het verkeer op de toegangsweg voorrang heeft ten opzichte van de fietsers. Nadere bezinning op het consequent doorvoeren van een voorrangsregeling voor fietsers op het fietspad is hier noodzakelijk. Fietsersoversteek Burgemeester van Royenstraat. De fietsverbinding Gasselte-Stadskanaal wordt voor een belangrijke gedeelte gevormd door het naast de Julianalaan en Hunzelaan aangelegde fietspad Gasselte-Gasselternijveen. Scholieren die het vervolgonderwijs in Stadskanaal bezoeken behoren hier tot misschien wel de belangrijkste gebruikersgroep. De fietsoversteek aan de Burgemeester van Royenstraat is onveilig vanwege de haakse aansluiting op de Burgemeester van Royenstraat. Er is sprake van een uiterst gevaarlijke situatie.

41

Het doortrekken van dit fietspad richting de Boerdijk, met de aanleg van een zgn. fietssuggestiestrook langs de Burgemeester van Royenstraat en aansluiting op de Havenkade en Baptistenkade en vervolgens aansluiting op het fietspad door Gasselternijveenschemond, zou een belangrijke verbetering vormen en zou betekenen dat hierdoor een veilige fietsverbinding Gasselte-Stadskanaal is gewaarborgd. Met deze maatregel zou bovendien een ontbrekende schakel worden opgeheven. Parkeervoorziening bij huisartsenpraktijk. Bij de huidige huisartsenpraktijk aan het ‘dokterslaantje’ is dringend behoefte aan meer en beter ingerichte parkeergelegenheid.

Bushalte/parkeerplaats voor de kerk.

Het ‘wildparkeren’ van fietsen voor de kerk wordt als zeer onwenselijk ervaren. Voorgesteld wordt hier een soortgelijke fietsenstalling te plaatsen als bij de bushalte bij de rotonde van de Hoofdstraat – Ir. W.I.C. van Veelenweg.

Weren zwaar verkeer uit de dorpskern. Tijdens de campagne wordt in de dorpskern van Gasselternijveen veel hinder ondervonden van zwaar verkeer, met name vrachtverkeer voor aardappelen en bieten. De Hunzelaan, de Burgemeester van Royenstraat en de Vaart fungeren nu namelijk tevens als aanvoerweg naar de aardappelmeelfabriek Avebe.

42

Naast het feit dat dit verkeersonveilige situaties oplevert, heeft dit tot gevolg dat de bestrating in het dorp wordt overbelast en kapot gereden. Teneinde een verkeerveilige situatie te bewerkstelligen is het gewenst dit verkeer zoveel mogelijk uit de dorpskern te weren en te dwingen gebruik te maken van de N378. Een denkbare oplossing kan worden gevonden in het creëren van op- en afritten van de N378 (Ir. W.I.C. van Veelenweg) ter hoogte van de oversteek vanaf de Hunzelaan naar de Noorderdwarsdijk. Bepleit wordt hier een verkeerskundig onderzoek naar in te stellen. Oversteek Vaart nabij De Werf. Deze situatie verdient bijzondere aandacht met het oog op overstekende schoolkinderen. Vanaf de Scheepvaartlaan gezien doet het wegbeeld vrij druk aan. Dit maakt dat er bij veel ouders van schoolgaande kinderen een gevoel van onveiligheid heerst wanneer hun kroost de weg moet oversteken. Niet helemaal duidelijk is welke te nemen maatregelen hier het gewenste veilige effect zouden kunnen bewerkstelligen. Een mogelijke oplossing zou kunnen worden gezocht in de sfeer van het aangeven van een duidelijke voetgangers- en fietsersoversteekplaats. Bovendien kan bij herinrichting van de Vaart gebruik gemaakt worden van verkeersremmende inrichtingsmaatregelen door middel van afwijkende en verhoogde bestratingspatronen ( zie Hoofdstraat Zuid tussen de Dam en de rotonde). Schoolverkeer. Ouders van schoolgaande kinderen en onderwijzend personeel van zowel de openbare basisschool J. Emmens als de christelijke basisschool ’t Kompas, tonen zich bezorgd over de verkeersstromen en het verkeersgedrag rondom de scholen. Door ongewenst verkeersgedrag van (helaas) vaak de ouders zelf, die zomaar parkeren voor de school, ontstaat er dikwijls een onoverzichtelijke en daardoor gevaarlijke situatie bij de scholen. Nader onderzoek naar een betere geleiding van de verkeersstromen van fietsende en lopende kinderen en auto’s van ouders is noodzakelijk. Teneinde de verkeersstroom beter te geleiden lijkt het gewenst bij de scholen parkeerverboden in te stellen. Ook zou een beroep gedaan kunnen worden op de ouders, die binnen een straal van bijvoorbeeld 500 meter van de school wonen, om hun kinderen niet met de auto naar school te brengen, maar dat ze per fiets of lopend naar school gaan. Zoals reeds is aangegeven, wordt in het gemeentelijk beleid immers aan de verbetering van de verkeersveiligheid rondom scholen hoge prioriteit gegeven. Situatie Hoofdstraat Noord/Gasselterboerveen.

43

De snelheidsremmende maatregelen (wegversmallingen met lelijke waarschuwingshekjes) die hier, destijds overigens met de beste bedoelingen, zijn genomen, sorteren over het algemeen niet het beoogde effect. Er wordt nog te snel gereden. Bovendien heeft hier gedurende de laatste jaren een toename van het zware verkeer plaatsgevonden. De aansluiting asfalt op de klinkerbestrating ter plaatse van het bebouwde kombord, vraagt als gevolg van denderend geluid en trillinghinder voor de aanwonenden ook de nodige aandacht.

44

Hieronder een voorbeeld uit Gieterveen

Fietspad Gasselternijveen- Stadskanaal. De onderhoudstoestand van de fietsverbinding Gasselternijveen - Stadskanaal laat veel te wensen over. Klinkers steken eruit, er zitten gaten in de verharding. Scholieren fietsen daarom vaak over de weg, hetgeen gevaarlijk is. Er moet hoognodig iets aan dit fietspad gedaan worden. Snelheidsbeperkingen. Op verschillende plaatsen binnen de bebouwde kom wordt de maximumsnelheid overschreden. Knelpunten in dit opzicht vormen de Burgemeester van Royenstraat, waar de bebouwde kom aanvangt, de splitsing met de Gasselterweg, de kruising met de Boerdijk, de Dam, de Ceresstraat omgeving basisschool ’t Kompas, dorpshuis ’t Roem en Sportzaal De Strohalm, alsmede het laatste gedeelte van de Vaart (omgeving van de woningen na de begraafplaats Vaart 135 t/m 177). Teneinde de snelheid hier terug te dringen zijn drastische maatregelen nodig. Het aanbrengen van optische wegversmallingen en verkeersdruppels op kruisingen is hier mogelijk een optie. Ook kan worden gedacht aan zichtbeperkende maatregelen die verkeersdeelnemers a.h.w. dwingen om extra oplettend te zijn en af te remmen. Keerzijde van de aanleg van drempels is dat vanwege de bodemstructuur (aanwezigheid van veen) dit veelal een hinderlijk denderend en trillend effect teweeg brengt. Bijzondere aandacht dient daarom te worden besteed aan de fundering van aan te brengen wegdekken en wel zodanig dat de trillingvrijheid wordt gewaarborgd. Ook de overgang van asfalt naar klinkerbestrating dient in dit verband te worden genoemd.

45

Voor automobilisten brengt dit weliswaar een schrikeffect teweeg, waardoor het gaspedaal automatisch wordt ingehouden en de snelheid wordt verminderd, daarentegen veroorzaakt het voor de aanwonenden dikwijls geluidsoverlast alsmede trillingsoverlast. Door zorgvuldigheid te betrachten in de keuze van de locaties waar deze aansluitingen worden aangebracht - op enige afstand van woningen - kan deze geluidsoverlast worden gereduceerd. De laatste reconstructie en herinrichting van de Vaart, waarbij is gekozen voor een slingerend tracé, heeft voor automobilisten weliswaar een snelheidsremmend effect teweeg gebracht, daarentegen is het voor scooters meer een racebaan geworden. De te nemen snelheidsremmende maatregelen dienen te worden meegenomen en te passen in het licht van eventuele plannen de Vaart dan wel gedeelten hiervan, weer het oorspronkelijke aanzicht te geven, waardoor de karakteristieke verhoudingen in veenkoloniale bebouwingslint weer kan worden hersteld (zie in dit verband ook paragraaf 4.7). Wegmeubilair / openbare verlichting. Het scheppen van duidelijkheid op het gebied van de inrichting van straten door middel van aanwijzingen (belijningen op de weg) draagt in het algemeen bij tot een grotere verkeersveiligheid. Ook het gebruik van goed wegmeubilair en een goede openbare verlichting dienen in dit verband te worden genoemd. In zijn algemeenheid kan worden gesteld dat het met de inrichting van de straten in de dorpskom van Gasselternijveen slecht is gesteld. Zo is er qua materiaalkeuze geen enkele uniformiteit in bestratingsmaterialen, bebording (aanwijsborden) en straatverlichting (lantaarnpalen). Het geheel biedt daardoor een rommelige aanblik. De inrichting van de Hoofdstraat Noord ten noorden van de rotonde bevestigt dit nog eens. Een voor het dorp Gasselternijveen éénduidige visie op dit punt ontbreekt. Het dorp is ook wat dit betreft aan een ‘facelift’ toe (zie in dit verband ook paragraaf 4.7). De openbare verlichting is niet optimaal en moet op sommige plaatsen beter. In het dorp zijn ’s avonds nog te veel donkere plekken. Ook het snoeibeleid dient in dit verband te worden genoemd. Achterstallig onderhoud bij het snoeien van beplanting belemmert namelijk dikwijls het effect van verlichtingsarmaturen en veroorzaakt donkere plaatsen. Situatie Gasselterweg ter plaatse van het winkelcentrum. De verkeerssituatie hier vraagt nadere aandacht. Op dit moment geldt hier ter plaatse van het winkelcentrum gedeeltelijk eenrichtingsverkeer. De logica hiervan ontgaat ons. Voorgesteld wordt daarom het eenrichtingsverkeer op te heffen.

46

4.6.3. Knelpunten: • ontbreken voetgangers- en fietserstunnel of -brug Hunzelaan • grens bebouwde kom westzijde van het dorp • fietspad bij Hunzedrôme en Hunzepark/Sportpark De Hunze/Tenniscomplex • fietsersoversteek bij Burgemeester van Royenstraat • gebrekkige parkeervoorzieningen bij huisartsenpraktijk • ontbreken van een goede fietsenstalling bij de bushalte bij de kerk • oversteek Vaart nabij De Werf • zwaar verkeer in de dorpskern • fietsverbinding Gasselternijveen-Stadskanaal • schoolverkeer/parkeerbeleid • inrichting+ toename zwaar verkeer Hoofdstraat Noord • gebrekkige snelheidsbeperkende maatregelen • wegmeubilair en straatverlichting • verkeerssituatie winkelcentrum

4.7. Waterbeheer en riolering. 4.7.1. Inleiding. Als het heel hard regent kan het Gasselternijveense riool al het water niet meer verwerken. Voor die gevallen heeft het riool een uitlaatklep: de overstortputten. Met regenwater verdund afvalwater komt dan via deze putten noodgedwongen in de sloten, vijvers en uiteindelijk de

47

Hunze terecht. Vooral in de zomer kan dat plaatselijk tot problemen leiden, zoals bijvoorbeeld vissterfte, stank en verslechtering van de waterkwaliteit. In vijvers en sloten met veel eenden en vissen en weinig waterplanten ontstaat hierdoor in de zomer sterke algengroei. Zoals in paragraaf 2.4.7. al werd gesteld werd in het verleden een zogenaamd gemengd stelsel aangelegd. Ook Gasselternijveen kent zo’n gemengd stelsel. Het dateert uit de jaren zestig en is dringend aan vervanging toe. Aan het afkoppelen van het regenwater en het vervolgens aansluiten van de regenwaterafvoeren op de afvoerbuizen van een gescheiden stelsel hechten wij grote waarde. Een groot deel van de regen valt op daken, wegen, trottoirs, terrassen, pleinen etc. Als dat regenwater meteen wordt afgevoerd via een apart afvoerbuizensysteem dat direct of indirect uitmondt op het oppervlaktewater, dan is dat feitelijk het best mogelijk systeem in termen van (grond)waterbeheer en milieubeleid. Bovendien hoeft de rioolwaterzuiveringsinrichting in Gieten minder werk te verzetten en dus minder energie te verbruiken. Voor het afkoppelen van de regenpijpen van de riolering van het verbeterd gescheiden stelsel is draagvlak onder de bewoners noodzakelijk. Het is namelijk de bedoeling de regenwaterafvoeren van daken en wegverhardingen zoveel mogelijk af te koppelen. Om daken af te koppelen wordt er een buis van de regenpijpen naar de weg of straat aangebracht. Het materiaal en de arbeid daarvoor nodig zal door de gemeente worden bekostigd. Het is van belang dat de bewoners daadwerkelijk aan een optimaal functioneren van het afkoppelsysteem meewerken. Dat kan eenvoudig door het lozen van vuil water op het regenwaterriool na te laten. De aanleg van de nieuwe riolering zal –tijdelijk- veel hinder met zich meebrengen. Straten en trottoirs zullen opgebroken moeten worden, kranen en bulldozers de doorgang versperren. Een ongemak dat naar onze verwachting snel zal zijn vergeten en resulteert in een gezondere woonomgeving. 4.7.2. Herinrichtingsvoorstellen. De projectgroep adviseert echter krachtig om in heel ons dorp een verbeterd gescheiden rioolstelsel aan te leggen. Hierbij zal trouwens sprake zijn van ‘werk met werk maken’. Immers, aangezien alle straten opgebroken moeten worden en wij in het kader van paragraaf 4.6.2. ook al de noodzaak van herinrichting van veel straten geconstateerd hebben kan e.e.a. voor zowel de gewenste inrichting als voor het gewenste rioolstelsel het beoogde resultaat boeken. Dit geldt in het bijzonder voor de herinrichting van De Vaart, waarover later meer. Voor het hele dorp levert dit echter de kans om het geheel een ‘face-lift’ te geven: meer uniformiteit in bestratingsmateriaal, inrichting, bebording en staatverlichting, waardoor een meer harmonieus beeld ontstaat. Van een onbekend aantal woningen zijn de regenwaterpijpen van de achterkant van het huis in de kruipruimte samengebracht en aldaar op het bestaande vuilwaterriool aangesloten. Bij ontkoppeling van de regenwaterafvoer moeten dus onder de vloer ongemakkelijke werkzaamheden worden verricht, waarvan wij ons afvragen wie de kosten dient te dragen. Wij menen dat veel bewoners niet in staat zijn hierin geld te investeren. Daarnaast zullen er bewoners zijn die, om geld uit te sparen, geneigd zouden zijn zulke werkzaamheden zelf uit te voeren. Dat brengt risico’s van ondeskundigheid en onzorgvuldigheid met zich mee. Indien de bewoners zelf moeten investeren, pleiten wij voor financiële compensatie. Het lijkt ons noodzakelijk dat na voltooiing van de rioleringsaanleg alle kruipruimten door controleurs worden beoordeeld op de kwaliteit van gewijzigde aansluitingen. Aan bewoners die graag een eigen regenwateropslag bij hun huis willen installeren, dient de gemeente alle medewerking te verlenen. Mocht blijken dat het enthousiasme hiervoor erg

48

groot is, dan zou het instellen van een soort ‘helpdesk’ kunnen worden overwogen waar voorlichting kan worden gegeven en antwoord gekregen op alle vragen die zich bij aanschaf en installeren van een goed particuliere regenwateropslag kunnen voordoen. Wat het oppervlaktewaterbeheer betreft dient nog het volgende opgemerkt te worden. Ons bereiken stemmen van omwonenden die klagen over het waterpeil in de vijvers. Volgens enkele bewoners uit de Vijverstraat en directe omgeving komen hun kruipruimten onder water te staan wanneer het peil van de vijvers stijgt. Van de vijver nabij de openbare school werd een ‘nare stank’ gemeld. De vijvers in Dwarsplaatsen lijken dicht te slibben. Dit zijn natuurlijk ongewenste verschijnselen waarvoor wij zo direct geen oorzaken of oplossingen aan kunnen dragen. De vijvers in Gasselternijveen behoren tot de oppervlaktewateren en zouden niet verontreinigd mogen zijn doordat ze als buffer voor overstortwater benut worden. Echter, wanneer ze als buffer voor een overstort uit het hemelwaterdeel van een verbeterd gescheiden stelsel gebruikt zouden worden, dan doet zich dat probleem niet langer voor. Bovendien zouden de vijvers op gezette tijden en vaker moeten worden gecontroleerd en schoongemaakt. Doorstroming en peilbeheersing zouden ook bijdragen tot het wegnemen van de gesignaleerde overlast. Maar doorstroming betekent –in geval van nood- een lozing van de regenwaterafvoer van een toekomstig gescheiden stelsel. Wij bepleiten –in het kader van de aanleg van een gescheiden stelsel- een grondige revitalisering van alle bestaande vijvers in het dorp. Het voor ons dorp zo bepalende karakter van het kanaal in de Oost-West as van ons dorp, de Vaart, is verloren gegaan. Bij veel ouderen bewoners roept dit een mengeling van nostalgie en afkeer op: het was mooi en levendig, maar o, wat stonk dat water toch! De aanleg van een verbeterd gescheiden stelsel geeft de Vaart juist een unieke kans om het oorspronkelijk aanzicht van dit rechtlijnige veenkoloniale bebouwingslint enigszins te herstellen. Het daadwerkelijk uitgraven van een kanaal lijkt ons echter niet haalbaar. Het is ondenkbaar weer vanaf de Dam tot aan Stadskanaal via Gasselternijveenschemond een verbinding richting Stadskanaal te realiseren. Recreatieve betekenis daarvan zou bovendien beperkt zijn. Wel kunnen we echter, door ‘werk met werk’ te maken, de kans aangrijpen om door het herinrichten van de Vaart weer uitdrukking te geven aan de rijke scheepvaarthistorie van ons dorp. Het zou bijvoorbeeld mogelijk zijn om vanaf het transformatiehuisje op de Havenkade/Vaart, dus vanaf de oorspronkelijk kade ter hoogte van de kerk, tot aan bijvoorbeeld de Ceresstraat in het middengedeelte van de Vaart dat thans plantsoen is- een ondiep en strak waterreservoir (ter breedte van het transformatorhuisje?) aan te brengen. Als dit water van de Dam tot aan de Ceresstraat zou lopen, zou het als het ware een verbindingslijn vormen van de oude historische kern naar de huidige kern rondom dorpshuis en sportzaal

49

(multifunctioneel centrum?) .Ter weerzijden zou dan een parallelweg ontstaan, te vergelijken met de Hoofdstraat Zuid. In het verlengde daarvan zou in het overige gedeelte van de Vaart dit patroon doorgezet kunnen worden in de vorm van een centraal gelegen rechthoekige groenstrook. Het geheel zou de verhoudingen in het profiel van de Vaart herstellen. Het zou tevens weer recht doen aan de bij deze oost-west as van ons dorp passende strakke belijning in plaats van het huidige kronkelige verloop. Bovendien zou er in goede winters opnieuw op de Vaart geschaatst kunnen worden, net als weleer! Gelet op bovenstaande is het dan echter wel noodzakelijk deze ‘waterbak’een functie te geven in het aan te leggen verbeterd gescheiden stelsel als een buffer om overstorten van regenwater op te vangen. Tevens geldt hier wat eerder over de vijvers is opgemerkt: het is dan ook nodig dat er sprake is van doorstroming, want stilstaand water brengt gevaren voor de volksgezondheid met zich mee. Dus dient er een beheerbare verbinding gerealiseerd te worden met bijvoorbeeld de Hunze. Eén en ander vergt nadere technische uitwerking. Echter, als we ooit een kans krijgen iets van de oorspronkelijke allure en uitstraling van de kern van ons dorp te herstellen, dan is het : nu of nooit! 4.7.3. Knelpunten: • gebrekkige capaciteit en inrichting rioleringsstelsel • beheer vijvers/oppervlaktewater

50

4.8. Cultuur en verenigingsleven. 4.8.1. Inleiding. Gasselternijveen kent een actief verenigingsleven. Een behoorlijk aantal verenigingen en instanties zet zich in voor het vergroten van de leefbaarheid in het dorp. Er is aandacht voor vele aspecten van het sociaal-cultureel leven in het dorp en jong en oud beoefenen diverse binnen- en buitensporten. Gasselternijveen ligt tussen de grotere plaatsen Stadskanaal, Gieten en Borger in. Voor een aantal faciliteiten, accommodaties en activiteiten is men aangewezen op deze omringende plaatsen, maar een groot deel van de bevolking maakt gebruik van de plaatselijke voorzieningen en neemt deel aan het culturele leven in het dorp en wijkt hiervoor niet of nauwelijks uit naar de omringende woonkernen. Met name de aanwezigheid van een sportzaal en een verwarmd buitenbad zorgt er voor dat Gasselternijveen ook aantrekkingskracht heeft op mensen van buiten het dorp. In hoeverre dit het geval is voor het actieve verenigingsleven, is niet onderzocht, maar dat zal ongetwijfeld het geval zijn. Het beeld, dat de bevolking in de “zanddorpen” in het verenigingsleven actiever is dan in de “veenkoloniale” dorpen, is zeker niet van toepassing op Gasselternijveen. Het dorp beschikt over een breed aanbod van binnen- en buitenaccommodaties. Om het leefklimaat in het dorp te behouden, dan wel te vergroten, is het van belang de kwaliteit van het aanbod te waarborgen. Dat verdient dit dorp! En in dat opzicht, zo is ons gebleken, bestaan er dus wel wensen! In oktober 2005 zijn door deze werkgroep 55 enquêtes verstuurd naar verenigingen, instellingen, groepen, clubs, stichtingen, scholen, jeugd, kinderdagverblijf, peuterspeelzaal, bibliotheek etc. Na de sluitingsdag van 10 november waren 39 reacties binnengekomen, een score van 70%. Een lijst van alle verenigingen en instanties is in een bijlage opgenomen.

De enquête bestond uit vragen over het aantal leden/deelnemers en vragen over de accommodaties, uitbreiding of verhuizing, de sportzaal, een eventueel multifunctioneel centrum (m.f.c.), de voorzieningen en wensen, suggesties en opmerkingen. Dit onderzoek leverde een grote hoeveelheid gegevens op, die per geënquêteerde werd vastgelegd. Daarnaast werden de aantallen per vraag getotaliseerd en de totalen per accommodatie eveneens. Deze gegevens werden gebruikt om de kwaliteit en de knelpunten te inventariseren en de visie voor dit deelthema te ontwikkelen. Een gedetailleerde samenvatting van de uitkomst van de enquete is te vinden in een bijlage.

4.8.2. Accommodaties. In het algemeen kan worden gesteld, dat de kwaliteit van de gebruikte accommodaties goed is. De bereikbaarheid, verkeerssituatie, onderhoud en beheer en de parkeervoorzieningen van de accommodaties worden over het algemeen als goed en toereikend ervaren. Maar de bewegwijzering in het dorp naar de diverse accommodaties kan duidelijk beter. Uiteraard lopen de beoordelingen per accommodatie uiteen: zo worden de bovenstaande aspecten door de Stichting Aa en Hunze / Zerków, die de accommodatie van ‘de Pyramide’ in het Hunzepark gebruikt, beoordeeld met de classificatie: uitstekend. Daarentegen is bij de beoordeling door de Bibliotheek de hoogste classificatie: matig. Positief is ook het feit, dat Gasselternijveen redelijke sportvoorzieningen heeft: er is een sportzaal (die echter volgens de ontvangen enquêtes wel een sporthal mag worden), een verwarmd buitenzwembad (in beheer bij het Hunzepark), een sportpark (in beheer en onderhoud bij voetbalvereniging Gasselternijveen), een Tenniscomplex (in beheer en

51

onderhoud bij tennisclub Gasselternijveen), een golfterrein (eigendom en dus in beheer en onderhoud bij golfclub De Semslanden), een Jeu de Boulesbaan

(die helaas niet gebruikt wordt) en biljarts in Hotel Nieveen en in het Dorpshuis ’t Roem. De meest gebruikte accommodatie is Dorpshuis ’t Roem, die 16 verschillende gebruikers telt, gevolgd door Sportzaal De Strohalm met 9 gebruikers. Sommige verenigingen e.d. gebruiken meerdere accommodaties en die worden dan wel meegeteld. Sportpark De Hunze is derde met 4 gebruikers gevolgd door Hotel Nieveen met 3 gebruikers en de Leerkamer van de kerk eveneens met 3 gebruikers. De beide scholen worden als 2 gebruikers geteld en daarna zijn er nog 7 andere diverse accommodaties in gebruik bij 1 vereniging e.d. De drie meest gebruikte accommodaties, Dorpshuis ’t Roem, Sportzaal De Strohalm en Sportpark De Hunze zullen nader worden belicht. Dorpshuis ’t Roem. Er wordt volop gebruik gemaakt (16 verschillende gebruikers) van dit dorpshuis, dat onmiskenbaar een centrale plaats inneemt in de dorpsgemeenschap van Gasselternijveen. De bereikbaarheid van de accommodatie wordt door de gebruikers over het algemeen als goed gewaardeerd. Een slechte beoordeling komt van Historische Vereniging der Gemeente Gasselte: de (rolstoel)toegankelijkheid van de gebruikte ruimte (kelder) is slecht tot onmogelijk en het is onveilig. De beheerder van het dorpshuis geeft aan dat er steeds meer vragen komen naar een grote zaal met een podium. Wat de verkeerssituatie rondom het dorpshuis betreft zijn er klachten dat er te weinig parkeerplaatsen zijn, ook voor invaliden, en dat het er te donker is, dus te weinig (straat)verlichting.

52

Ook wordt er in de Ceresstraat te hard gereden, wat ook een klacht is van de basisschool ’t Kompas en sportzaal De Strohalm: een 30 kilometerzone of een verkeersdrempel zou een oplossing kunnen zijn. Wat het onderhoud en beheer betreft acht Dorpsbelangen het onderhoud slecht, maar het beheer goed, terwijl het bestuur van de Stichting Dorpshuis aangeeft, dat het gebouw goed is onderhouden, maar dat het interieur toe is aan een opknap- / opfrisbeurt. De beheerder waardeerde dit aspect als uitstekend. Sportzaal De Strohalm. De sportzaal wordt gebruikt door diverse sportverenigingen en scholen (regelmatig) en door andere instanties, zoals Oranjevereniging, Dorpsbelangen en Dorpsfeest 2001 (incidenteel). Totaal 9 gebruikers. De bereikbaarheid van de sportzaal wordt over het algemeen als goed ervaren, evenals de verkeerssituatie rondom de sportzaal. Dorpsbelangen vindt ook hier het onderhoud slecht en het beheer goed, sportvereniging Olympia vindt ”alles” (kantine, tribune, kleedkamers en toestellen) nogal gedateerd en volleybalvereniging Olympia ’88 oordeelde dat er al lange tijd geen onderhoud en/of schilderwerk was gepleegd. Over de omvang van de sportzaal (de grootte) zijn de meningen verdeeld. Driekwart van de gebruikers is tevreden en geeft als oordeel goed, maar één kwart vindt de sportzaal te klein, o.a. de voetbalvereniging, die zegt dat de zaal te klein is voor zaalvoetbal, terwijl het bestuur van Stichting Dorpshuis Gasselternijveen opmerkt dat het een sporthal zou moeten worden die geschikt is voor zaalvoetbal, tennis en handbal. Van alle respondenten geeft bijna een kwart aan dat de zaal goed is, niemand vindt de zaal te groot, bijna een vijfde vindt de zaal te klein, terwijl 60% geen mening heeft of dit niet van toepassing vindt. Gezien de binnengekomen reacties is de wens de sportzaal om te bouwen tot sporthal overduidelijk. Sportvereniging Olympia vindt het aantal parkeerplaatsen voldoende, maar de verlichting daar slecht, ook de ingang van de sportzaal kan wel beter verlicht worden. Voorts worden fietsenrekken bij de accommodatie gemist. Sportpark De Hunze. Dit complex wordt voor 99% gebruikt door de voetbalvereniging Gasselternijveen (met ca. 250 leden), die het via Stichting Beheer Sportpark De Hunze in beheer en onderhoud heeft. Ook zijn enkele voorzieningen in eigendom, zoals kantine, kleedkamers, fietsenstalling, etc. De beide scholen van het dorp maken bij gelegenheid gebruik van dit sportpark, zoals bijvoorbeeld bij sportdagen. Stichting Hunzetoernooien heeft met ca. 1800 deelnemers 1x per jaar een volle week de beschikking over deze accommodatie voor haar jaarlijkse handbaltoernooi. Totaal 4 gebruikers. De bereikbaarheid wordt door de gebruikers unaniem als goed beoordeeld en de verkeerssituatie wordt matig bevonden. Het (eigen!) onderhoud en beheer door de voetbalvereniging krijgt eveneens de beoordeling goed. Wel zijn de velden bij slecht weer vaak onbespeelbaar, mede doordat de laatste jaren de grondwaterstand in de omgeving verhoogd is en door het verouderde drainage- systeem, dat sinds de ingebruikneming in september 1967 niet meer is veranderd / verbeterd.

53

Om bovengenoemde redenen, is het wenselijk dat de voetbalvereniging één van hun 3 speelvelden (waarvan 1 trainingsveld) van normale afmetingen ”inruilt” voor een kunstgrasveld, zodat er ook onder slechte weersomstandigheden getraind en gevoetbald kan worden. In samenwerking met het Hunzepark kan dit veld in overleg en tegen een vergoeding ter beschikking worden gesteld aan hun gasten of verenigingen (ook geschikt voor hockey!), net als nu ook al gebeurt. Ook de tennisclub (met o.a. 2 kunstgrasbanen) heeft al zo’n dergelijke constructie met het Hunzepark. Deze combinatie biedt alles wat de Gemeente Aa en Hunze zo nastreeft: het hele jaar door een ideale en uitstekende combinatie van sport en recreatie met perfecte accommodaties direct naast elkaar. De huidige entree van het Sportpark De Hunze, het Tenniscomplex en het Hunzepark heeft niet veel uitstraling. Bij de ingang van de grote toegangsweg vanaf de Hunzelaan zou een duidelijker en betere aanduiding moeten komen, welke accommodaties hier zijn: het Sportpark De Hunze, het Tenniscomplex en het Hunzepark. De entree van de tennisclub Gasselternijveen (met ca. 100 leden) ligt wat weggestopt tussen de bomen en is bijna niet zichtbaar, hetgeen niet uitnodigt voor een bezoek. Het Tenniscomplex (geprivatiseerd) wordt door de tennisclub in eigen beheer en onderhoud voorzien, maar de parkeerplaatsen zijn in onderhoud bij de Gemeente Aa en Hunze (o.a. snoeien van bomen op de parkeerplaatsen). Het Tenniscomplex heeft 3 stroken met parkeerplaatsen, waarvan de middelste (voor de ingang) verlicht en semi-verhard is. De beide ander stroken aan weerszijden zijn onverlicht en onverhard, zodat het bij slecht weer ook hier modderig wordt. De aansluiting van het fietspad langs de Hunzelaan op de toegangsweg zou breder gemaakt moeten worden, omdat er ”binnendoor” afgesneden wordt over het onverharde gedeelte, wat bij slecht weer erg modderig wordt. Het grootste euvel van het Sportpark De Hunze (de voetbalvereniging dus) is de entree achter, vanaf de grote parkeerplaats. De parkeerplaats zelf is semi-verhard met zgn. grasstenen, maar is door het gebruik en door de tand des tijds erg oneffen. Bij veel regen staan grote delen onder water in de grote kuilen, die gevormd zijn door het verkeer. Ooit stonden er (nog dunne) bomen op het terrein om het nog iets op te vrolijken, maar die zijn allemaal verdwenen. Een andere grote klacht van de voetbalvereniging is de bar slechte verlichting op de parkeerplaats, die beslist ondermaats is. Het probleem zou opgelost kunnen worden door de plaatsing van 1 grote lantaarnpaal van voldoende lengte, met bijvoorbeeld 2 lichtarmaturen, die de gehele parkeerplaats kan verlichten. Het slechtste is voor het laatst bewaard: de entree van het sportpark bij het verkoophokje van entreebiljetten. Binnen het hekwerk is het onderhoud voor rekening van de voetbalvereniging, maar aan de buitenkant moet de gemeente zorgen voor de groenvoorzieningen en dat is niet best, op zijn mildst gezegd. Het bestuur zegt, dat het zich vaak schaamt voor de bezoekers en de tegenpartij over de weinig representatieve ingang van het sportpark: het onkruid tiert welig, en het geheel maakt een verwaarloosde indruk. Enkele verdere wetenswaardigheden uit de enquête over de andere accommodaties: • De bibliotheek (566 leden) is matig tevreden en gaat op termijn verhuizen. De grote vraag is waarheen en wanneer ?? •

De kerkelijke gemeente is tevreden (uitstekend tot goed) over de eigen accommodatie.

54

•

Hotel Nieveen heeft 3 gebruikers. Hun meningen lopen uiteen van voldoende tot uitstekend.

•

De basisscholen zijn over het algemeen tevreden (goed), maar ’t Kompas heeft wat moeite met de verkeerssituatie en de parkeervoorzieningen ter plaatse.

•

De golfclub De Semslanden (850 leden) heeft een eigen accommodatie en is zeer tevreden over de situatie en het eigen beheer en onderhoud.

•

Het woonhuis - kinderdagverblijf (kdv) De BerenBoot (18 kinderen) is tevreden.

•

De peuterspeelzaal (psz) ’t Drempeltje (45 kinderen) classificeert de accommodatie (Dorpshuis) in het algemeen als goed.

•

De Stichting Aa en Hunze / Zerków gebruikt de Pyramide / Hunzepark o.a. als jaarlijkse huisvesting voor Poolse schoolkinderen en is uitermate content met deze uitstekende accommodatie.

•

Icare, Jeugdgezondheidszorg gebruikt het Icaregebouw aan de Burgemeester Gaarlandtlaan, naast de fysiotherapeut en dat bevalt prima.

•

Jeu de Boules kan gespeeld worden op 2 banen aan De Werf, wat helaas niet (meer) gebeurt en de toestand van die accommodatie is vrij slecht. Als er geen behoefte meer blijkt te zijn aan deze banen zou een andere bestemming, bijvoorbeeld een speelvoorziening ook een optie zijn.

•

De jeugdsoos ”De Zolder” in het dorpshuis t’ Roem was in het begin een druk bezochte accommodatie met voldoende bestuursleden om de boel draaiende te houden. In de loop van de tijd evenwel, was er steeds minder animo om bestuurslid te worden en/of te blijven en het bezoekersaantal liep ook terug. Sinds de afgelopen zomer bleven de deuren van de jeugdsoos dan ook dicht. Er is echter wel behoefte aan een jongerenvoorziening voor de jeugd jonger dan 12, tussen 12 en 16 en ouder dan 16 jaar. Vooral voor de eerste twee leeftijdsgroepen zou een alternatief voor de vroegere jeugdsoos gevonden moeten worden. Er ligt een verzoek bij de voetbalvereniging die bezig is met een eigen jeugdhonk of dit ook hiervoor gebruikt kan worden.

Driekwart van de verenigingen gaat niet uitbreiden of verhuizen en een kwart heeft wel plannen of vindt dit niet van toepassing. De Alesconloods heeft een deel afgestaan aan een leslokaal van de school ’t Kompas. Het resterend deel van de loods staat op de nominatie om ingericht te worden als een gemeenschapsruimte voor dezelfde school, die dan tevens in overleg ter beschikking wordt gesteld aan het Dorpshuis (bijvoorbeeld aan Stijldansclub ’t Roem), alsmede twee kleine ruimtes voor vergaderingen, cursussen, etc. De verbouwing van de loods is in maart 2006 gestart. 4.8.3. Multifunctioneel centrum (m.f.c.). Telkens kwam de wens naar voren om een betere accommodatie voor het verenigingsleven te ontwikkelen in de vorm van een multifunctioneel centrum. Wat de dorpsbewoners betreft kan dit dus echt als een speerpunt gezien worden. Bijna de helft van alle verenigingen gaf aan dat

55

het een goede zaak zou zijn indien op termijn gestreefd zou worden naar het ontwikkelen van een multifunctioneel centrum waar de voorzieningen voor het verenigingsleven, de bibliotheek, het historisch archief, een permanente tentoonstelling over het scheepvaartverleden, thuiszorg, een postagentschap en een wekelijks gemeente (en politie) loket e.d. in een modern en goed toegankelijk gebouw ondergebracht zouden worden. Een dergelijk multifunctioneel centrum zou heel goed gecombineerd kunnen worden met de eveneens gewenste sporthal. Bovendien lijkt het goed mogelijk dit geheel tevens te combineren met één nieuw schoolgebouw voor beide scholen. Hierbij dient bedacht te worden dat op termijn zowel de gebouwen van het huidige dorpshuis als die van de scholen feitelijk ook aan vervanging toe zullen zijn. Alhoewel dit een toekomstwens is lijkt het dus verstandig beleid in het kader van het uitvoeringsprogramma van deze dorpsvisie reeds voorbereidend werk te verrichten, zoals een locatiestudie, een ontwerp en begroting en het verkennen van relevante subsidiemogelijkheden om een dergelijk multifunctioneel centrum te realiseren. Voorlopig dient uiteraard het huidige dorpshuis waarvan –naar blijkt- goed gebruik wordt gemaakt, gehandhaafd en versterkt te worden. In dat verband is uitbreiding van de parkeergelegenheid bij het dorpshuis noodzakelijk. Echter, bij nieuwbouw voor een multifunctioneel centrum kan de ruimte (in beslag genomen door het huidige dorpshuis) betrokken worden bij nieuw- en verbouwplannen van de basisscholen. Als mogelijke locatie voor een te ontwikkelen multifunctioneel centrum kan bijvoorbeeld gedacht worden aan een combinatie tussen een sporthal en een multifunctioneel centrum ter plekke van de huidige sportzaal. Dit zou het dorp Gasselternijveen een nieuwe, levende kern voor het bloeiende verenigingsleven geven!

4.8.4. Kwaliteiten: • bloeiend en veelzijdig verenigingsleven • redelijk functionerend dorpshuis • aanwezigheid sportzaal + Sportpark De Hunze + zwembad + tenniscomplex • potenties voor een sporthal en een multifunctioneel centrum 4.8.5. Knelpunten: • beperkte mogelijkheden en ruimte dorpshuis (naar de toekomst toe) • beperkte mogelijkheden sportzaal • slechte inrichting entree Sportpark De Hunze (entree, drainage, verlichting, parkeervoorzieningen) • onzekerheid over toekomstig onderkomen bibliotheek • ontbreken faciliteiten voor jeugdwerk/jeugdsoos

56

Hoofdstuk 5: Uitvoeringsprogramma. 5.1. Inleiding. In het voorgaande hoofdstuk werd de dorpsvisie op hoofdlijnen beschreven. Vanuit die visie werden per deelthema kwaliteiten en knelpunten beschreven. In het nu volgende hoofdstuk wordt –samenvattend- aangegeven hoe en door welke verbeteracties en inrichtingsmaatregelen deze visie kan worden uitgevoerd. Uit de voorgaande hoofdstukken volgt hieronder een aantal concrete uitvoeringsprojecten. Op het eerste gezicht een losse verzameling projecten. Maar gezamenlijk dragen zij er toe bij dat ons dorp de gewenste ‘face-lift’ en revitaliseringsimpuls krijgt. Immers, het feit dat voorgesteld wordt een verbeterd gescheiden rioolstelsel in heel het dorp aan te leggen betekent dat alle straten moeten worden opgebroken en opnieuw moeten worden ingericht. Dat biedt ons dus een (unieke) kans om heel Gasselternijveen integraal aan te pakken en een echte ‘face-lift’ te geven Bovendien is in het uitvoeringsprogramma een rode draad aan te geven in de vorm van een aantal door de dorpsbewoners speerpunten: • •

•

•

ontwikkelen van een multifunctioneel centrum, eventueel te combineren met nieuwbouw voor beide scholen en de sporthal. Het bloeiende verenigingsleven in ons dorp verdient dit! tot stand brengen van een verbeterd gescheiden rioolstelsel in heel het dorp. Dit biedt tevens een unieke kans alle straten in het dorp, én met name de Vaart/Havenkade opnieuw in te richten op een manier die meer recht doet aan de cultuurhistorie van deze lintbebouwing. Bovendien pleiten wij er voor de straten in ons dorp met een zodanige mate van uniformiteit her in te richten dat er weer een harmonieus dorpsbeeld ontstaat. bouwen van woningen voor senioren en starters. Eventueel te combineren met het ontwikkelen van een nieuw winkelcentrum op één van de inbreidingslocaties in ons dorp. De bevolkingsontwikkeling geeft hier zeker aanleiding toe en ook dit zal bijdragen tot het leefbaar houden van ons dorp. treffen van ‘omgevingsverbeterende maatregelen’ in de vorm van natuurontwikkelingsprojecten in de Hunzelaagte, landschappelijke inpassing van Hunzedrôme, Hunzepark en industrieterrein. Het groene en aantrekkelijke karakter van ons dorp kan hierdoor versterkt worden.

De dorpsbewoners gaan er van uit dat de in deze dorpsvisie voorgestelde projecten worden verwerkt in het (ruimtelijk) beleid van de gemeente, de provincie en het rijk en dat ze bij die nadere uitwerking nauw zullen worden betrokken. Voorgesteld wordt de voortgang jaarlijks met de gemeente, de provincie en Dorpsbelangen te evalueren.

57

5.2. Uitvoeringsprogramma 5.2.1. Natuur, landschap en cultuurhistorie. nr. verbeteractie 1. natuurontwikkeling Oude Weer

prioriteit trekker betrokkenen termijn 1 HDL G/dorp k

2. wegwerken achterstallig onderhoud perenbomen, vormen vrijwilligersteam

1

SLD

3. versterken landschappelijke inpassing Hunzepark aan oostzijde door opgaande beplanting in deel Oude Weer

1

HDL

G/dorp

k

4. versterken landschappelijke inpassing Hunzedrôme aan westzijde door aanleg bredere houtwal

1

G

HP+dorp

k

5. wegwerken achterstallig onderhoud en wandelpaden Dorpsbos

1

SBB

G+dorp

k

6. uitbreiding Dorpsbos in westelijke richting

3

G

SBB+dorp

m

7. aanleg fietspaden in Boerenbos

2

G

eig+dorp

m

8. plaatsen kunstobjecten in Boerenbos

3

G

eig+dorp

m

9. uitvoeren dunningswerkzaamheden in Boerenbos

2

eig

G+dorp

k

G

dorp

k

dorp

G

10. versterken landschappelijke inpassing 1 bedrijventerrein door bosaanleg aan de noordzijde

G/dorp

k

5.2.2. Recreatie. 1. initiatieven ontplooien om weer een per- 1 manente tentoonstelling over de scheepvaartgeschiedenis in ons dorp te hebben 2. plaatsing kunstwerk op rotonde Ir. 1 W.I.C. van Veelenweg dat herinnert aan de scheepvaartgeschiedenis

G

3. spoorbaan weer herstellen en in gebruik 1 nemen (i.s.m. STAR, Hunzeproject)

58

dorp

G + RD

m

k

STAR+dorp m

4. ontwikkelen fiets-trein, wandel-trein en - 2 kano- trein arrangementen

HP

G+dorp

m

5. herstel oud spooremplacement ten westen 1 van rotonde Ir. W.I.C.van Veelenweg + ontwikkelen halteplaats bij Hunzepark

G+RD

STAR+dorp m

6. aanleggen skeeler-/ijsbaan

2

G

dorp

m

7. stimuleren recreatieve inzet molen De Juffer

3

G+HP

dorp

k

8. ontwikkelen recreatieve routekaart Gemeente Aa en Hunze

3

G

dorpen

k

9. ontwikkelen promotieactiviteiten

2

G+dorp RD+VVV

k

1. streven naar optimale ruimtelijke rangschikking landbouw, natuur, recreatie en waterbeheer

1

G

betrokk.

k

2. streven naar synergie tussen die verschillende grondgebruiksvormen

1

G

betrokk.

k

3. stimuleren wonen en werken in leegkomende bedrijfspanden

2

G

dorp

m

1. Opwaarderen en revitaliseren bestaand bedrijventerrein

1

G

ond+dorp

k

2. Bij gebleken behoefte nader uitwerken nieuw bedrijventerrein aan de oostzijde van het dorp

3

G

ond+dorp

m

5.2.3. Landbouw.

5.2.4. Bedrijvigheid.

5.2.5. Woon- en leefmilieu. 1. bouwen nieuwe betaalbare woningen voor jonge gezinnen en senioren

1

G

org + dorp

k

2. revitaliseren winkelcentrum in combinatie met ontwikkelen van een multifunctioneel centrum en/of nieuwe woningbouw

1

G

ond + dorp

m

3. maken lijst van monumentale, historisch waardevolle en bijzondere boomsoorten t.b.v. aanleg- en kapvergunningenbeleid

1

G

dorp

k

59

4. wegwerken achterstallig onderhoud openbaar groen

2

G

dorp

k

5. ontwikkelen speelvoorzieningen in dorpskern en Dorpsbos

1

G

dorp

k

6. lokaliseren en ontwikkelen ijsbaan

1

G

dorp

k

1. ontwikkelen veilige fietsersoversteek Hunzelaan

1

G

dorp

k

2. verplaatsing grens bebouwde kom aan westzijde

1

G

dorp

k

3. verbeteren veiligheid fietspad bij toegangswegen Hunzedrôme en Hunzepark.

1

G

dorp

k

4. verbeteren fietsersoversteek Burgemeester van Royenstraat

1

G

dorp

k

5. weren zwaar verkeer uit de dorpskern

1

G

dorp

k

6. plaatsen goede fietsenstalling bij bushalte bij de kerk, alsmede bij de sportzaal

1

G

dorp

k

7. verbeteren veiligheid oversteek schoolkinderen op de Vaart bij de Werf

1

G

dorp

k

8. instellen parkeerverboden bij de scholen en 3 ontwikkelen betere parkeervoorzieningen bij dorpshuis

G

sch+dorp

k

9. uitvoeren betere snelheidsremmende maatregelen Hoofdstraat Noord/ Gasselterboerveen

1

G

dorp

k

10. verbeteren fietspad GasselternijveenStadskanaal

1

G

dorp

k

11. uitvoeren snelheidsbeperkende maatregelen 1 op diverse plekken in het dorp.

G

dorp

k

12. ontwikkelen meer uniformiteit en harmonie in bestratingsmaterialen, bebording, wegmeubilair en straatverlichting in het

G

dorp

m

5.2.6. Verkeer.

60

1

gehele dorp 13. opheffen éénrichtingsverkeer bij winkelcentrum Gasselterweg

1

G

dorp

k

1. revitaliseren vijvers en oppervlaktewateren in het dorp, zorgen voor doorstroming en peilbeheersing en benutten als buffer voor hemelwateropvang

1

G

dorp

m

2. aanleggen verbeterd gescheiden rioolstelsel in het gehele dorp

1

G

dorp

m

3. herinrichten van de Vaart om het oorspronkelijke beeld weer te herstellen (werk met werk maken)

1

G

dorp

m

5.2.7. Waterbeheer en riolering.

5.2.8. Cultuur en verenigingen. 1. sportzaal ombouwen tot sporthal

1

G

dorp

m

2. ontwikkelen uitvoeringsgerichte plannen voor een toekomstig multifunctioneel centrum in de dorpskern

1

G

dorp

m

3. verbeteren entree sportpark de Hunze + tenniscomplex + Hunzepark

1

G

ver.+ HP

k

legenda: prioriteit: trekker:

1 = noodzakelijk, 2 = nodig, 3 = gewenst G = gemeente, HDL = Het Drentse Landschap, SLD = Stichting Landschapsbeheer Drenthe, HP= Hunzepark, SBB= Staatsbosbeheer RD = Recreatieschap Drenthe, eig = eigenaar

betrokkenen: eig = eigenaar, org = (belangen) organisaties, ond = ondernemers sch = scholen, ver = verenigingen termijn:

k = korte termijn , m = middellange termijn, l = lange termijn.

61

Bijlage 1: lijst van verenigingen en instanties enquête dorpsvisie. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49

Openbare Bibliotheek Gasselternijveen Historische vereniging der Gemeente Gasselte Gymnastiek MBVO Gasselternijveen Nieveenster Amateur Toneel- NAT NBvP Vrouwen van Nu, afd. Gasselternijveen Passage, afd. Gasselternijveen Christelijke Gemengde Zangvereniging Gasselternijveen Mannenkoor De Nieveenster Jongens Volkszang, afd. Gasselternijveen Landbouwvereniging Gasselternijveen Ondernemersvereniging Gasselternijveen Daltonschool ’t Kompas J. Emmensschool Stichting Hunzetoernooien Biljartvereniging Nieveen Golfclub De Semslanden Sportvereniging Olympia Handbalvereniging De Hunze Hengelsportvereniging De Rietvoorn IJsvereniging Oostermoer Jagersvereniging Gasselternijveen Maandagmiddagkaartclub Gasselternijveen Tennisclub Gasselternijveen Voetbalvereniging Gasselternijveen Volleybalvereniging Olympia’88 Stichting Welzijn Aa en Hunze Stichting Welzijn Aa en Hunze Buurt- en Speeltuinvereniging Dwarsplaatsen Kinderdagverblijf De BerenBoot Peuterspeelzaal ’t Drempeltje Oranjevereniging Stichting Orgelfonds Gasselternijveen Stichting Aa en Hunze/Zerków Werkgroep Open Bejaardenwerk Stichting Tentoonstelling Oostermoer Gasselternijveen Sociëteit De Vriendschap Maatschappelijk werk Noordermaat ANBO, afd. Gasselternijveen Dorpsbelangen Gasselternijveen Vereniging Dorpsfeest 2001 Biljartclub ’t Keutje Biljartclub Krijt Op Tijd Kruisjasclub Gasselternijveen Literaarclub Stijldansclub ’t Roem Stichting Dorpshuis Gasselternijveen Beheerder Dorpshuis ’t Roem Stichting Hunzepark Molen De Juffer

62

50 Protestantse Kerk Gasselternijveen 51 Politie afd. Jeugdzaken 52 Icare, Jeugdgezondheidszorg 53 Bureau Jeugdzorg Drenthe 54 Jeu de Boulesvereniging Gasselternijveen 55 (voormalig) Scheepvaartmuseum Gasselternijveen

63

Bijlage 2 : Samenvatting uitkomsten enquête.

VERWERKTE ENQUÊTES ====================== 1 2 3 5 6 7 10 12 13 14 15 16 17 21 22 23 24 25 27 29 30 31 33 34 36 38 39 40 42 43 44 45 46 47 48 50 52 54 55

Openbare Bibliotheek Gasselternijveen Historische vereniging der Gemeente Gasselte Gymnastiek MBVO Gasselternijveen NBvP Vrouwen van Nu, afd. Gasselternijveen Passage, afd. Gasselternijveen Christelijke Gemengde Zangvereniging Gasselternijveen Landbouwvereniging Gasselternijveen Daltonschool ’t Kompas J. Emmensschool Stichting Hunzetoernooien Biljartvereniging Nieveen Golfclub De Semslanden Sportvereniging Olympia Jagersvereniging Gasselternijveen Maandagmiddagkaartclub Gasselternijveen Tennisclub Gasselternijveen Voetbalvereniging Gasselternijveen Volleybalvereniging Olympia ’88 Stichting Welzijn Aa en Hunze: Wietze Knoll Kinderdagverblijf De BerenBoot Peuterspeelzaal ’t Drempeltje Oranjevereniging Stichting Aa en Hunze / Zerków Werkgroep Open Bejaardenwerk Sociëteit De Vriendschap ANBO, afd. Gasselternijveen Dorpsbelangen Gasselternijveen Vereniging Dorpsfeest 2001 Biljartclub Krijt Op Tijd Kruisjasclub Gasselternijveen Literatuurclub Stijldansclub ’t Roem Stichting Dorpshuis Gasselternijveen Beheerder Dorpshuis ’t Roem Stichting Hunzepark Protestantse Kerk Gasselternijveen Icare, Jeugdgezondheidszorg Jeu de Boulesvereniging Gasselternijveen Scheepvaartmuseum Gasselternijveen

64

Onderstaande samenvatting is zonder de tennisclub (nr.23): (te laat)

SAMENVATTING ENQUÊTES

======================== 1.

Hoeveel leden / deelnemers heeft uw vereniging, instelling of groep? 1. 566 2. 330 3. 27 5. 40 6. 30 7. 32 10. 22

12. 131+10 13. 106+10 14. 1800 15. 10 16. 850 17. 104

21. 6 22. 26 24. 240 25. 90 27. 40 29. 18

30. 45 31. 8 33. 7 34. 36. 34 38. 140 39. 200

40. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48.

8 8 14 22 -

50. 300? 52. 54. 55. -

================================================================ 2.

Van welke accommodaties maakt uw vereniging, instelling of groep gebruik?

Accommodatie

* Dorpshuis ’t Roem: * Sportzaal De Strohalm: * Sportpark De Hunze: Anders: * Bibliotheek: * Leerkamer bij de kerk: * Hotel Nieveen: * Kerkgebouw P.K.N.: * Basisschool * Golfterrein De Semslanden: * Woonhuis-kdv BerenBoot: * Pyramide – Hunzepark: * Dorpshuis Gass.nijv.mond: * PKN (kerk+leerkamer) * Icaregebouw, Burg. Gaarl.: * Jeu de Boules aan De Werf:

12.

13. 27.

Opmerkingen: ============ Dorpshuis Sportzaal De Strohalm Sportpark De Hunze Kerkgebouw P.K.N. Sportpark De Hunze Dorpshuis ’t Roem. Sportzaal De Strohalm:

Nummer adressenlijst

Totaal

2, 5, 12, 22, 27, 30, 31, 34, 38, 39, 42, 43, 44, 45, 46, 47 3, 12, 13, 17, 25, 27, 31, 39, 40 12, 13, 14, 24

16x

1 6, 7 10, 15, 36 12 13 16 29 33 38 50 52 54

9x 4x 1x 2x 3x 1x 1x 1x 1x 1x 1x 1x 1x 1x

(regelmatig). (regelmatig). (incidenteel). (incidenteel). (sportdagen e.d.) incidenteel gebruik door jongeren (voetbal).

65

====================================================================== 3. Wat vindt uw vereniging, instelling of groep van de bereikbaarheid van de door u gebruikte accommodaties?

Classificatie

Nummer adressenlijst

* Uitstekend * Goed

6, 15, 27, 33 3, 5, 7, 10, 12, 13, 14, 16, 17, 22, 24, 25, 29, 30, 31, 34, 36, 38, 39, 40, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 50, 52, 54 1 2

* * *

Matig Slecht Zeer slecht

2.

5. 16. 27. 33.

46. 47.

Totaal 4x 29x 1x 1x -

-

Opmerkingen: =========== Toegankelijkheid naar de in gebruik zijnde ruimten (kelder) is slecht. Dit geldt met name voor personen die slecht ter been zijn. Rolstoeltoegankelijkheid is onmogelijk. Toegangsdeur graag voorzien van een deurhaak. Met eigen vervoer (auto of fiets) Soms wat krap betreft parkeerruimtes. Wij maken (als Stichting Aa en Hunze / Zerków) gebruik van de Pyramide / Hunzepark, doordat wij eens per jaar Poolse schoolkinderen ontvangen als gasten en daarvoor het Hunzepark / Pyramide uitstekende accommodaties vinden. De aanwijsbordjes in het dorp zijn aan vernieuwing toe(zijn vaak slachtoffer van vandalisme). Dorpshuis is te klein. Steeds meer vragen om een grote zaal met podium.

====================================================================== 4.

Hoe beoordeelt uw vereniging, instelling of groep de verkeerssituatie rondom de accommodatie?

Classificatie * Uitstekend * Goed * * *

Matig Slecht Zeer slecht

Nummer adressenlijst 15, 33 2, 3, 6, 7, 10, 13, 14, 16, 17, 25, 27, 29, 30, 31, 34, 36, 40, 42, 43, 44, 45, 47, 50, 52 1, 5, 22, 24, 38, 46, 54 12, 39 -

Opmerkingen: =========== 5. Parkeerplaats te donker. 12. - Parkeerruimte Dorpshuis ’t Roem is te beperkt (ook bij de school ’t Kompas). - In de Ceresstraat wordt te hard gereden. 16. Op eigen accommodatie parkeerrruimte. 24. Toegangsweg en parkeerterrein zijn slecht verlicht. 38. Meer parkeerplaatsen. 46. - In de Ceresstraat wordt te hard gereden (30 km. zone). Voorstel: een drempel aanleggen ter hoogte fam. Deuring / Kaspers. - Meer parkeerplaatsen realiseren bij het Dorpshuis. ======================================================================

66

Totaal 2x 24x 7x 2x -

5.

Wat vindt uw vereniging, instelling of groep van het onderhoud / beheer van de accommodatie?

Classificatie

Nummer adressenlijst

* Uitstekend * Goed * Matig * Slecht * Zeer slecht * Voldoende * N.V.T.

16, 33, 47 3, 5, 6, 7, 12, 13, 14, 15, 17, 22, 27, 29, 31, 34, 38, 42, 43, 44, 45, 46 1, 2, 25, 30, 36, 40 54 10, 40 24, 50

Totaal 3x 20x 6x 1x 2x 2x

Opmerkingen: =========== 2. 12. 16. 17. 24.

Onderhoud is in handen van de Vereniging zelf. (dorpshuis / sportzaal). zelf in onderhoud! Maar alles is wel een beetje gedateerd interieur, kantine, tribune, kleedkamers, toestellen. Is in eigen beheer.

25.

Er is al lange tijd geen schilderwerk of onderhoud gepleegd (kantine, sporthal, kleedkamers).

36. 39.

Tafels en stoelen. Stoelen (achterzaal) zijn aan vervanging toe. - onderhoud slecht - beheer goed Het gebouw is goed onderhouden. Het interieur is aan een opknap- / opfrisbeurt toe. deze baan is door mij altijd onderhouden, maar dat gaat niet meer.

46. 54.

====================================================================== 6.

Wat vindt uw vereniging, instelling of groep van de parkeervoorzieningen bij de accommodatie?

Classificatie * Uitstekend * Goed * Matig * Slecht * Zeer slecht

17.

24. 34. 45. 46.

Nummer adressenlijst 6, 33, 52 7, 10, 13, 14, 15, 16, 17, 25, 29, 30, 31, 36, 42, 44, 50, 1, 2, 3, 5, 14, 27, 29, 34, 38, 40, 43, 45, 47, 54, 1, 12, 22, 39, 46, -

Opmerkingen: =========== - aantal plaatsen is goed - verlichting bij de ingang van de sporthal is slecht - verlichting is slecht op het parkeerterrein - wij missen fietsenrekken bij de sporthal - Slecht verlicht. - Wateroverlast bij slecht weer. Een groter parkeerplaats, ook voor invaliden. Te weinig verlicht bij de sporthal. Te weinig, mogen wel 15 tot 20 plaatsen bij.

======================================================================

67

Totaal 3x 15x 14x 5x -

7.

Zijn er bij uw vereniging, instelling of groep plannen voor uitbreiding of verhuizing?

Classificatie * *

Ja Nee

*

N.V.T.

12. 45. 46.

Nummer adressenlijst

Totaal

1, 12, 22, 45, 46, 47 2, 3, 5, 6, 7, 10, 13, 14, 15, 16, 17, 24, 25, 27, 29, 30, 31, 33, 36, 38, 39, 42, 43, 44, 50, 52, 54 39, 40

6x 27x 2x

Opmerkingen: =========== de voormalige ”Alescon-loods” wordt een gemeenschapsruimte voor onze school (’t Kompas). Grote zaal in januari. - samenwerking met de Chr. Daltonschool ’t Kompas, uitbreiding met een grote zaal en 2 kleine ruimtes, geschikt voor b.v. vergaderingen, cursus (voorjaar 2006). - aanbouw Openbare Bibliotheek (gaat weg aan de Gaarlandtlaan).

======================================================================

8.

Hoe beoordeelt uw vereniging, instelling of groep de omvang van de sportzaal?

Classificatie * * * * *

Goed Te groot Te klein Geen mening N.V.T.

12. 24. 40. 46.

Nummer adressenlijst

Totaal

3, 13, 17, 25, 27, 31, 40, 43 12, 14, 24, 39, 46, 47 1, 2, 6, 10, 15, 22, 29, 30, 33, 38, 42, 50, 54 5, 7, 16, 30, 33, 36, 44, 45

8x 6x 13x 8x

Opmerkingen: =========== De sportzaal zou een sporthal moeten worden. Voor zaalvoetbal zijn de afmetingen te klein. Aankleding (zoals gordijnen etc.) bij gebruik sportzaal voor feestavonden is niet aanwezig. Graag vergroten naar een sportzaal (-hal?) voor veld zaalvoetbal, indoor tennis, handbalveld).

======================================================================

9.

Hoe staat uw vereniging, instelling of groep tegenover een eventuele verhuizing naar een multifunctioneel centrum?

Classificatie * Positief * Neutraal * Negatief

Nummer adressenlijst 1, 2, 13, 14, 17, 21, 25, 27, 29, 30, 31, 38, 39, 40, 44, 47 3, 5, 10, 12,15 34, 46

68

Totaal 16x 5x 2x

* Niet bespreekbaar * N.V.T. * Altijd bespreekbaar

2.

3. 10.

12. 14. 25. 38. 46.

6, 7, 16, 22, 24, 33, 36, 42, 43, 45, 50, 54 52

12x 1x

Opmerkingen: =========== De situatie is al jarenlang belabberd. Vocht, zelfs overstroming van het riool. Geen ramen aanwezig. Bij brand e.d. ontstaat onaanvaardbare situatie v.w.b. vluchtwegen e.d. Als het maar niet duurder wordt. Het moet betaalbaar blijven. De accommodatie in het Centrum zal geen punt van discussie zijn, maar wel de historische verbondenheid met het Hotel sinds 100 jaar (of zo). Nog niet aan de leden voorgelegd. Een ”versteviging” (evt. uitbreiding) van het Dorpshuis is belangrijker (op korte termijn) dan een eventuele multifunctioneel centrum (m.f.c.). Als het maar in het dorp Gasselternijveen staat. Mits zaalgrootte (aantal velden) vergelijkbaar is. Huur moet betaalbaar blijven. Wij denken dat eventuele nieuwbouw / verbouw niet te exploiteren valt. Wij hebben al moeite de bestaande accommodatie te exploiteren, met de huidige instandhoudingsubsidie van de gemeente Aa en Hunze. Verhuizing leidt ongetwijfeld tot een lastenverhoging wat ook voor rekening komt van de verenigingen. Zij haken af. Wij willen laagdrempelig blijven. Wij zijn voorstander van het uitbouwen van de bestaande accommodatie met b.v. de bibliotheek. Voorstel: op termijn, sloop 3 huisjes naast het Dorpshuis.

====================================================================== 10.

Zijn er voorzieningen die volgens uw vereniging, instelling of groep ontbreken in Gasselternijveen?

Classificatie * * * *

Ja Nee Geen mening N.V.T.

Nummer adressenlijst

Totaal

2, 12, 14, 27, 31, 38, 39, 40, 46, 50 3, 5, 6, 7, 15, 17, 22, 29, 30, 33, 36, 43, 44, 45 10 24

Ontbrekende

Nummer adressenlijst

10x 14x 1x 1x

Totaal

Voorzieningen - zaalruimte / toneelzaal - aula / mortuarium /opbaarruimte - uitleenservice Icare / thuiszorg

2, 39 2, 39, 46 12, 39

1x 3x 2x

- SPORTHAL - voorzieningen t.a.v. jongeren vanaf ± 12 jaar - vrijwilligersprobleem - vlaggenmast op veldje achter sportzaal - postkantoor - politie(post)

14 27 27 1 38, 39 38, 39

1x 1x 1x 1x 2x 2x

69

- Wegwiezer / gemeenteloket (dienstverlening) - Maatschappelijk Werk - W.V.G. van Gemeente - onderkomen toekomstige bibliotheek - en scheepvaartmuseum - dorpsplein - woonzorg voorzieningen voor ouderen. - voor- en naschoolse opvang. - fietsenstalling bij bushalte tegenover de Kerk

10. 13. 16. 46.

47.

38, 39 38, 39 38 39 39 40 46 46 50

2x 2x 1x 1x 1x 1x 1x 1x 1x

Opmerkingen: =========== Nieuwe vergadering pas eind november. Hopen dat we de huidige voorzieningen in stand kunnen houden (bank / postkantoor / winkels / zwembad / sportzaal / politiepost). Alles wat wij als Golfvereniging nodig hebben, is eigendom van onze leden en hebben wij in ons bezit. - Opbaarruimte, heeft voor ons weinig prioriteit. - Woonzorg voorzieningen voor ouderen, met nadruk op zorg. - Voor- en naschoolse opvang. Wil het Dorpshuis graag binnenhalen. Een goed onderkomen voor jeugd + een begeleider.

====================================================================== 11.

Heeft u verder nog suggesties of opmerkingen?

10. 12.

Goed initiatief. Het m.f.c. is iets waarnaar we op lange termijn moeten streven; op korte termijn is het belangrijk om als dorpsgemeenschap de positie en betekenis van het Dorpshuis te verstevigen. - Winkelcentrum is toe aan renovatie. - De “ruïne” in het centrum v. h. dorp is velen een doorn in het oog (terrein Osinga). - Het pand “voormalig Gemeentehuis” zou voor het dorp behouden moeten blijven. Het is een karakteristiek pand voor het dorp. - De entree van het Sportpark is in slechte staat en heeft totaal geen uitstraling meer. De kantine in De Strohalm is niet altijd open, wordt beheerd door onze (volleybal)vereniging. Dit heeft voordelen (inkomsten) maar ook nadelen: door de week ’s avonds is - behalve tijdens de volleybal - de kantine gesloten. In een mogelijk multifunctioneel centrum kan meer continuïteit worden geboden.

13.

24. 25.

27.

Graag zou ik meer info willen ontvangen over deze werkgroep. Goed initiatief!

45.

- Nieuwe zaal zo snel mogelijk opleveren. - Andere muziekinstallatie. - Sfeerverlichting.

46.

- Wij vinden de huidige locatie een goede centrale plek in het dorp. Tussen de 2 scholen in. Naast de sportzaal en een gezondheidscentrum. Ook de woonwijken liggen rond het “centrum” gecentreerd. Ons inziens moet je deze publieke gebouwen bij elkaar houden. Met de aanbouw van een bibliotheek ontstaat een multifunctioneel centrum. Het is zelfs denkbaar de sportzaal, bij eventuele uitbreiding, aan te bouwen aan het Dorpshuis / school. De Ceresstraat wordt dan afgesloten. Ook is er na sloop van 3 woningen voldoende ruimte voor uitbreiding en parkeerruimte. - Meerjarenvisie – 2020: In de toekomst, als de schoolgebouwen “op” zijn: Nieuwbouw / school (in samenwerkingsverband) met aanbouw van multifunctionele zalen.

70

50.

Nu er een goede fietsenstalling geplaatst is bij de rotonde en ook gebruikt wordt is onze suggestie een soortgelijke fietsenstalling te laten plaatsen bij de bushalte tegen over de kerk. Allen, die met de fiets komen en vanaf deze halte instappen plaatsen hun fietsen ergens bij de kerk tegen een boom of tegen een muur soms met meerdere tegelijk. Dit is ons reeds lang een doorn in het oog. Hoewel er een fietshok achter de leerkamer is wordt er geen gebruik van gemaakt. Soms worden fietsen tegen een lantaarnpaal geplaatst en er aan vast gemaakt, gaan dan met de bus en ‘vergeten’ de fiets. Zodat deze weken lang als een stuk oud roest voor de kerk ligt. Voor ons en dorpsgenoten een ‘prachtig’ gezicht.

52.

Icare heeft zitting in het gebouw van de fysiotherapeut en dit bevalt goed.

54.

Deze banen zij aangelegd voor hele bevolking van Gasselternijveen, maar schijnbaar weten de mensen dit niet, of er is geen animo voor. Er zou best een vereniging kunnen zijn, maar dan moeten er wel mensen zijn die dit willen oprichten.

71

LITERATUUR:

Belevingsonderzoek Gasselternijveen, KOSH Werkgroep, Hogeschool Larenstein/van Hall, 2005 Boeren, Schippers, Buitenlui, W. Aalders,1981 Dorp 2000 anno, De Hunze maakt geschiedenis, H. Elerie, W. Foorthuis (red), 2003 Dorpsvisie Annen, Projectgroep Dorpsvisie Annen, 2005 Drenthe in cijfers, Provincie Drenthe, 2005 Milieuprogramma 2003-2007, Gemeente Aa en Hunze, 2003 Nieuwe projectenlijst Agenda voor de Veenkoloniën 2006-2008, Stuurgroep Agenda voor de Veenkoloniën, 2006 Nota Welstandsbeleid, Gemeente Aa en Hunze, 2004 Prestatieafspraken 2006-2010, Gemeente Aa en Hunze, Stichting Woonborg en Woningstichting De Volmacht, 2005. Provinciaal Omgevingsplan (2), Provincie Drenthe, 2004 Toeristisch Recreatief Ontwikkelingsplan (TROP) 2001-2006, Bureau van der Tuuk, 2000 Woonplan Aa en Hunze, Beleidsplan Wonen 2005-2015, Ecorys, 2005

72