EEN EIGEN IJSBAAN IN HET DORP

Vereniging Kleine Kernen Noord-Brabant

Jaargang 12 - nummer 4 - december 2015

KERNKRACHT Magazine voor kerngemeenschappen

EEN EIGEN IJSBAAN IN HET DORP

In verschillende dorpen wordt in de wintermaanden een ijsbaan opgezet voor het nodige winterplezier. Diegenen die een ijsbaan willen, zullen de handen uit de mouwen moeten steken. In zes stappen leggen we in deze editie van KernKracht uit hoe je samen met je dorpsgenoten een eigen ijsbaan maakt. •• 8

VERDER:

Ruim de helft van de Brabanders in kleine kernen is ouder dan 45 jaar •• 44 ‘Belangrijk om inwoners en vluchtelingen beter voor te lichten’ •• 55 De bouwers van De Mortel •• 66 Kunstenaars in actie tegen hangjongeren •• 10 10 Aandacht voor zorg en verpaupering •• 11 11

KERNpunten Kempenglas wint Brabantse Kempentrofee Na een nek-aan-nek race is Kempenglas donderdagavond 12 november uitgeroepen tot de winnaar van de Brabantse Kempentrofee 2015. Het initiatief wist 38 procent van de stemmen binnen te halen. Wim van der Leegte, topman van de VDL-groep, reikte tijdens een feestelijke bijeenkomst van het Ondernemerscafé gemeente Bladel in Cultureel Centrum Den Herd de prijs uit. De andere genomineerden voor de Brabantse Kempentrofee 2015 waren ’t Bint, Wijkleerbedrijf Lokaal+ de Kempen, Kempenplus en Verkavelen voor Toekomst Reusel-de Mierden. Gastheer van deze avond was Burgemeester Swachten van de gemeente Bladel. Met de uitreiking van de Kempentrofee wil het Streekplatform - hèt samenwerkingsverband in de Brabantse Kempen - projecten en initiatieven onder de aandacht brengen die zich onderscheiden door hun vernieuwende aanpak of samenwerking. De prijs werd dit jaar voor de negende keer uitgereikt.

TOEKOMSTVISIE VKKNB Tijdens het jubileumcongres op 21 oktober heeft Vereniging Kleine Kernen Noord-Brabant haar toekomstvisie gepresenteerd.

Geslaagd jubileumcongres: ‘klein is het nieuwe groot’ Op het congres ter ere van het 15-jarig jubileum van VKKNB, prees voorzitter Ingeborg Verschuuren de inzet van alle burgerinitiatieven in kerngemeenschappen. “Klein is het nieuwe groot”, zegt Verschuuren. “Als ik kijk naar de veranderende samenleving is de ‘stuwende burgerkracht van onderop’ reden voor overheden om hun positie ten opzichte van deze initiatieven nog eens kritisch onder de loep te nemen.” Gedeputeerde Henri Swinkels benadrukte dat dorpsraden een voorbeeld zijn van de bedoeling van burgerparticipatie zoals dat in het bestuursakkoord van de provinciale staten is opgenomen. VKKNB vierde haar jubileum op 21 oktober in Cultureel Centrum Elckerlyc in Hilvarenbeek. Meer over het congres leest u op pagina 10. Op de website vkknoordbrabant.nl staat een beeldverslag van de dag.

2

/ jaargang 12 / nummer 4 / 2015 /

Voor het realiseren van de ambitie ‘Vitale, veerkrachtige en leefbare kerngemeenschappen in Brabant’, heeft VKKNB vier uitgangspunten benoemd: - de energieke samenleving: van onderop - dwarsdenken en dwarsdoen - Brabant als Stadteland - Sociale veerkracht De visie is te downloaden op de site van VKKNB (vkknoordbrabant.nl/ nieuws/ToekomstvisieVKKNB) en staat ook op de achterpagina van deze KernKracht.

KAMERLEDEN AANWEZIG OP PLATTELANDSPARLEMENT Op zaterdag 14 november waren ook twee Kamerleden aanwezig op het tweejaarlijks Plattelandsparlement. Kamerlid Otwin van Dijk (PvdA) zag “inspirerende voorbeelden van burgerkracht en enorme deskundigheid en gedrevenheid” toen er gesproken werd over zorgcoöperaties en soortgelijke initiatieven. Volgens hem is Nederland op een kantelpunt in de democratie beland, waarbij overheden zich ten dienste stellen van - en faciliterend optreden naar - bewonersinitiatieven. Ook Johan Houwers (Onafhankelijk Liberaal) was gecharmeerd van de vele concrete initiatieven die tijdens de dag de revue passeerden. Houwers zet zich daarnaast in om de Achterhoekse Groene Energie Maatschappij te ondersteunen in haar plannen, door zich in te zetten voor een goede concretisering van de nieuwe SDE (Stimulering Duurzame Energieproductie). Uitgebreide informatie en verslagen van de dag staan gepubliceerd op de website van het plattelandsparlement: http:// plattelandsparlement.nl/.

Anti-inbreekkalender In de strijd tegen inbraken hebben de gemeenten Boxtel en Sint-Michielsgestel een veiligheidskalender 2016 gemaakt. Deze jaarkalender staat vol met tips om het inbrekers zo moeilijk mogelijk te maken. De kalenders zijn bedoeld om mensen bewust te maken van wat ze zelf kunnen doen aan preventie in en rondom het huis. Tips variëren van suggesties voor goede sloten, tot hoe te handelen bij babbeltrucs en wat te doen als u in uw eigen huis plotseling oog in oog staat met een inbreker. Ook wordt uitleg gegeven over buurtWhatApp-groepen en Buurt Informatie Netwerken. Bewoners van de gemeente kunnen de papieren kalender gratis afhalen in het gemeentehuis. De oplage is echter beperkt. Diegene die de kalender zelf willen printen, kunnen een e-mail sturen naar [email protected]. Dan wordt het bestand toegestuurd.

FRIS HET NIEUWE JAAR IN Het jaar 2015 zit er bijna op. Een jaar met veel ontwikkelingen voor de kleine kernen in Noord-Brabant. Een jaar waarin de ene na de andere zorgcoöperatie het licht zag en een jaar waarin de vereniging uitgroeide naar een ledental van 144 dorpsorganisaties. Niet alleen kleine dorpskernen maken nu gebruik van de diensten van onze vereniging. Inmiddels zijn ook grotere kernen zoals een gebiedsplatform uit Uden en een wijkraad uit Breda lid geworden van onze vereniging. Opvallend is de grote bereidheid van Brabanders om lid te worden van een zorgcoöperatie. In allerlei vormen en maten en met een heel divers aanbod voorzien ze inwoners van zorg op maat. Om deze ‘kracht van onderop’ erkend te krijgen in de wereld van zorgverzekeraars, is samen met Limburg gewerkt aan het bestoken van zorgverzekeraars. Met succes: de Zorgkoepel Zuid-Nederland is officieel erkend als zorgverlenende organisatie door CZ. De samenwerking met de provincie wierp ook dit jaar haar vruchten af. De Doe-budgettenregeling van 5000 euro (een eenvoudige regeling van onderop) werd op initiatief van de VKKNB en Provinciale Staten geboren. Inmiddels zijn hiermee vijftig initiatieven in kleine kernen van start gegaan. De vereniging onderging dit jaar ook een metamorfose: het uiterlijk werd totaal vernieuwd, passend bij ons vooruitstrevend karakter. Zichtbaar werd dit in de manier waarop we 21 oktober het 15 jarig jubileum vierden: vernieuwend, dwarsdenkend en dwarsdoend. Ook onze nieuwe visie voor de komende jaren is een goed voorbeeld; passend op een ansichtkaart, kernachtig, energiek en duidelijk. Voor 2016 staat er weer een hoop op de rol. Met zijn allen aan de slag met de doorontwikkeling van vitale, veerkrachtige en leefbare kerngemeenschappen in Brabant. Samen met de provincie op ontdekkingsreis om het begrip ‘sociale veerkracht’ verder in te kleuren en met ondernemers, overheid, onderwijs en ondernemende burgers vorm te geven. Ik wens al onze leden een fris en fonkelend nieuw jaar toe! Ingeborg Verschuuren voorzitter VKKNB Ingeborg is te volgen op twitter: iverschuurenvkk

3

ine kernen Van de Brabanders die wonen in kle is 51% man en 49% vrouw. kernen komt uit een e in kle n va rs ne wo in de n va Slechts 1,7% ndaan komen. va ar da e di s er ud -)o ot ro (g t ef he niet-westers land of rsonen. Omgerekend zijn dat 6.400 pe kleine kernen is in rs de an ab Br de n va lft he Ruim de tussen de 45 en 65 jaar is % ,3 32 : ar ja 45 n da r de ou is dat 28% en 17%. ijk el nd La . ar ja 65 n da r de ou en 17,9% is jaar wordt kleiner 45 en 25 en ss tu n ne se as lw vo De groep jong deze leeftijdsgroep. t to t or ho be % ,1 21 . en rp do in In 2009 was dit nog 24,4%. . Nu is dat 16,6%, af t em ne r jaa 15 n da r ge jon n re Ook het aantal kinde in 2009 was dat 18,7%. kinderen dan en rn ke e in kle in rs de an ab Br r ee m Wel hebben veel landelijk: 40,9% t.o.v. 34%. ig vaker onderdeel rd oo nw ge te n zij en rn ke e in kle Kinderen in idingspercentage steeg he sc t He . zin ge en id he sc ge n ee van in 2014. van 3,7% in 2009 naar 5,0% groter dan het l we en on rs pe ,5 2 et m is in ez Het Brabantse dorpsg et 2,2 personen. m n de ou ish hu se nd rla de Ne e ld gemidde 4


MijN LeeFBaaRHeiD

‘BELANGRIJK OM INWONERS EN VLUCHTELINGEN BETER VOOR TE LICHTEN’ Roland Lahaye, 39 jaar, is vrijwilliger bij Vluchtelingenwerk Cranendonck. Elke donderdag organiseert hij in het gemeenschapshuis van Budel een spreekuur waar vluchtelingen kunnen binnenlopen met vragen, voornamelijk over financiën.

R

oland heeft hoofdzakelijk te maken met mensen die een verblijfsvergunning hebben en in Budel wonen. “Maar er zijn ook personen die net arriveren en vragen hebben over de procedure.”

‘De overheid moet duidelijkheid scheppen’ Roland vindt het fijn dat hij deze mensen kan helpen, maar het levert ook wel eens ergernis op. “We krijgen soms te maken met mensen die hun huur niet betalen, terwijl dit wel mogelijk is. Het zijn vaak slordigheden, die niet nodig zijn.” Toch zijn er ook leuke momenten. “Je kunt vaak op een spontane en grappige manier met die mensen praten.” Vanuit zijn opleiding, sociaal juridische dienstverlening, is Roland in aanraking gekomen met vrijwilligerswerk. “Vanwege fysieke problemen ben ik

arbeidsongeschikt. Omdat ik niet thuis wil zitten, heb ik me gericht op vrijwilligerswerk. Zo kan ik toch iets bijdragen aan de maatschappij.” Tegenstrijdigheden De ophef over de vluchtelingen in Nederland vindt Roland, ondanks zijn werk, begrijpelijk, maar wel tegenstrijdig. “Aan de ene kant wordt gezegd ‘we moeten oppassen voor overheersing van onze cultuur’, aan de andere kant hoor ik dat we deze mensen niet in de steek mogen laten. Ik vind dat je deze mensen niet aan hun lot mag overlaten, maar ik denk dat de Roland Lahaye overheid de situatie onderschat heeft.” Roland denkt dat er onbegrip en botsingen gaan ontstaan. Dit hoort hij ook van collega’s. “De toenemen in de toekomst.” Omdat overheid zou moeten zeggen: ‘Prima Roland zelf niet in Budel woont, maar dat deze mensen komen, prima dat ze in Asten, heeft hij zijn collega gehun cultuur uitvoeren, maar het moet vraagd wat een asielzoekerscentrum op geen enkele manier ten koste gaan met een kleine kern doet. Volgens van wat we in Nederland doen en zo Frans Campman, 74 jaar, zijn de pogaan we dat aanpakken’, maar dat sitieve gevolgen vooral bij de winkels hoor je niet. De overheid moet duidete zien. “Supermarkten en de Action lijkheid scheppen en grenzen stellen.” verdienen er veel aan.” De negatieve gevolgen hebben vooral te maken Geen problemen met de huizen. Deze worden duurRoland heeft niet de indruk dat de der en zijn moeilijker te kopen. Om aanwezigheid van de vluchtelingen in de leefbaarheid op peil te houden is Budel tot problemen heeft geleid. Het het belangrijk om inwoners en vluchis alleen de vraag of dit in de toekomst telingen beter voor te lichten. Maar ook zo zal zijn. “Ik heb begrepen dat ook het organiseren van bijvoorbeeld we binnenkort vijftig nieuwe vluchtetaalcursussen of het openen van een lingen binnenkrijgen en dat dit gaat taalcafé kunnen hierbij helpen. 5

Bewoners maken zelf plan voor nieuwe woningen

DE BOUWERS VAN DE MORTEL Het centrum van De Mortel krijgt een nieuwe leefbaarheidsimpuls. In twee jaar tijd verrijst er een gloednieuw appartementencomplex met twaalf seniorenhuurwoningen en zes kooppatiowoningen. Het is een bijzonder project. De ontwikkeling is door dorpsbewoners zelf opgezet en ingevuld.

‘A

an ’t Plein’, zo heet het bouwplan. De woningen worden recht tegenover de multifunctionele accommodatie De Sprank gebouwd. Volgens Casper Kalb, een van de initiatiefnemers, is het hoog tijd voor nieuwbouw: “Afgelopen jaren was het oorverdovend stil wat betreft woningbouw in De Mortel. We hebben nu iets in gang gezet.”

Vraag naar nieuwbouw Cijfers van CBS laten zien dat de woningvoorraad in het dorp maar een klein beetje steeg de afgelopen vijf jaar: van 525 in 2009 naar 580 in 2014. Maar het aantal inwoners bleef gelijk; 1540 Mortelnaren. Meer woningen lijken dus overbodig.

Tip 1: betrek toekomstige bewoners bij het bouwplan

Toekomstige bewoners betrekken bij een bouwplan verhoogt de kans van slagen volgens voorzitter Paul Siebers van Stuurgroep De Mortel: “Partijen namen voorheen het risico niet, maar dat wordt nu misschien iets makkelijker. Een ontwikkelaar durft het nu aan om te bouwen.” 6


Woningcorporatie GoedWonen Gemert onderzocht de vraag naar sociale woningbouw. Woordvoerder Sylvia van Nispen: “Voor de bouw van sociale huurwoningen gaan wij uit van een toename in vraag van huishoudens met een gezamenlijk inkomen van minder dan €34.911,-. Volgens het onderzoek was die behoefte er niet.” Stuurgroep De Mortel dacht echter dat de behoefte verborgen lag. Dus werd er een werkgroep ingesteld, geleid door Casper Kalb. Samen met de andere leden zocht hij naar antwoorden: “We vroegen ons af hoe we die behoefte in beeld konden krijgen. We hoorden wel dat mensen zochten naar een woning. Maar als er een kavel werd aangeboden, dan reageerde daar maar één persoon op.” Zelf onderzoeken en uitvoeren Stuurgroep De Mortel en de werkgroep bedachten een plan. Stuurgroepvoorzitter Paul Siebers: “In augustus 2014 hielden we een woonommetje en keken we naar de behoefte vanuit De Mortel.” Kalb vervolgt: “Belangstellenden bezochten vijf bouwlocaties in het dorp. Daarbij stonden informatiepunten en lagen contouren van de kavels in het veld zodat het meer ging leven. De gemeente ondersteunde ons met extra personeel.” Woonproject ‘Aan ‘t Plein’ was een van die vijf bouwprojecten. Na het woonommetje waren er zes geïnteresseerden. Deze groep is inmiddels gegroeid naar dertien huishoudens: tien willen een appartement, twee een patiowoning en eentje moet nog kiezen. Tijdens drie bijeenkomsten in het afgelopen half

Tip 2: Expertise binnen werkgroep

Projectleider Arthur Rijken: “Expertise is belangrijk. Vakmensen weten wat er moet gebeuren, kunnen een professioneel businessplan opstellen en schatten de slagingskans goed in. Ook is het belangrijk om te weten hoe de overheid werkt.” De werkgroep van Stuurgroep De Mortel is een goed voorbeeld: Casper Kalb werkte jarenlang bij gemeente Gemert-Bakel en heeft een bedrijf dat ruimtelijke projecten ondersteunt. Vicevoorzitter van Stuurgroep De Mortel, Nanda Coenen, weet wat er speelt in het dorp. Aannemer Marcel van der Heijden en HBO-student bouwtechnische bedrijfskunde Piet van Dommelen hebben verstand van de bouwtechnische kant en het kostenplaatje. jaar richtten toekomstige bewoners en de werkgroep de woningen samen in. Kalb: “We maakten een voorkeursplattegrond. In twee zalen van De Sprank zetten we tot op de centimeter nauwkeurig met latjes een plattegrond uit op de vloer. Op de bouwlocatie zelf deden we dat nog een keer met linten. Hoe deuren open moesten, of er een schuifdeur tussen bad- en slaapkamer nodig was: zo gedetailleerd bespraken we het. Een bouwer moet daar nog goed naar kijken, maar een ideaalplaatje hebben we.”

Nieuwe aanpak van de gemeente Wethouder Miranda de Ruiter van gemeente Gemert-Bakel is enthousiast over de aanpak van de Mortelnaren: “Het is eigenlijk een vorm van overheidsparticipatie waarin wij deelnemen aan een plan dat ontstaan is vanuit het dorp. We kunnen als gemeente wel bedenken wat we moeten bouwen, maar volgens mij moeten we meer vanuit de behoefte kijken.” Doordat de stuurgroep het initiatief oppakt, verandert de rol van de gemeente van initiatiefnemer naar facilitator. Arthur Rijken, projectleider bij de gemeente, helpt de werkgroep bij de ontwikkeling van het plan: “Er vindt een verschuiving plaats in vergelijking met vroeger. We zoeken nu de match tussen wensen vanuit het dorp en randvoorwaarden van de gemeente over groen en parkeren. Daar waar het botst, lossen we het op.” De Ruiter: “Het is eigenlijk de manier van werken die je voorstaat.

Niet vanuit de gemeente opgelegd, maar van onderop ontstaan. En als je dan tegen bureaucratische procedures aanloopt, ga je kijken hoe je die oplost.”

Meer van deze projecten Wethouder De Ruiter ziet graag meer van deze bouwprojecten: “Een werkgroep in Handel kijkt nu of nieuwbouw daar op dezelfde manier aangepakt kan worden.” Rijken: “De bedoeling is dat dorpen van elkaar leren door het uitwisselen van ervaringen. Zo heeft Casper Kalb contact met Handel.” Naast ‘Aan ’t Plein’ wil de werkgroep nog een bouwproject realiseren in De Mortel. De plannen moeten nog uitgewerkt worden, maar Kalb heeft er vertrouwen in: “We willen een woon-werklocatie creëren aan de zuidkant. Met de opbrengst financieren we een kunstgrasveld voor de voetbalvereniging.” Door de assertieve aanpak van de Mortelnaren krijgt het dorp straks een appartementencomplex waar het trots op kan zijn: gemaakt door en voor bewoners. En wie weet wat er nog meer gaat komen door de bouwers van De Mortel. 7

In zes stappen naar ijspret in het dorp

WIJ WILLEN EEN IJSBAANTJE. MAAR HOE? In verschillende dorpen wordt in de wintermaanden een ijsbaan opgezet voor het nodige winterplezier. Wil je ook een ijsbaan? Dan zullen er handen uit de mouwen gestoken moeten worden! In zes stappen helpen we je op weg.

H

et verwezenlijken van een ijsbaan vraagt inzet. Vele handen maken licht werk. Begin met het optuigen van een enthousiaste werkgroep. Dat maakt de realisatie al een stuk eenvoudiger. In dit artikel geven we je tips waaraan je moet denken.

8

1

SOORT IJSBAAN

Grofweg zijn er twee soorten ijsbanen. De eerste soort is een natuurijsbaan. Vaak wordt hierbij een voetbalveld, tennisbaan of parkeerplaats opgespoten met water op het moment dat een vorstperiode aanbreekt. Je kunt kiezen voor een zijl op de bodem of het afsluiten van de natuurlijke waterafvoer. De vorst doet dan de rest. Dit is een erg goedkope oplossing. Nadeel is echter dat je alleen een ijsbaan hebt als het vriest. De laatste jaren is er in de winter beperkt


vorst geweest. Dorpscoöperatie Westerbeek heeft ervaring met deze vorm van ijsbaantjes. Een alternatief is een kunstijsbaan. Deze kun je compleet bij een verhuurbedrijf huren. Duidelijk is dat dit gepaard gaat met hoge kosten. Het vergt een grotere aanpak en meer voorbereiding. Financiering speelt hierbij een belangrijke rol. Als je kiest voor een kunstijsbaan, moet je zorgen dat je de begroting rond hebt. De baten moeten de kosten dekken.

2

VERGUNNINGEN

In beide gevallen zal de gemeente betrokken moeten worden bij de plannen voor het opzetten van een ijsbaantje. Afhankelijk van de locatie heb je vergunningen nodig. In het geval van Dorpscoöperatie Westerbeek is de ijsbaan gesitueerd op een parkeerplaats in eigendom van de dorpscoöperatie. Mocht dat niet het geval zijn, dan heb je meestal een vergunning nodig. Afhankelijk van hoe groot je het aanpakt, heb je een evenementenvergunning nodig. Ga in ieder geval zo snel mogelijk in gesprek met de verantwoordelijken van de gemeente in je woonplaats. Zij kunnen je alles vertellen over de mogelijkheden en welke vergunningen je nodig hebt.

3

FINANCIERING

Een ijsbaan opzetten kost geld. In Steenbergen werken de initiatiefnemers met een begroting van 85.000 euro voor het opzetten van een kunstijsbaan. Hoeveel je nodig hebt, hangt uiteraard af van de soort ijsbaan, de duur dat hij moet staan en de grootte. Ook moet gedacht worden aan de energiekosten die een ijsbaan met zich meebrengt. Zeker in warme winters kunnen deze hoog uitvallen. Alleen de

kaartverkoop zal onvoldoende zijn om de kosten te dekken. Daarom heb je sponsors nodig. Voor het vinden van sponsoren is het van belang dat je ze ook wat kunt bieden. Soms kun je gebruik maken van subsidies. Informeer hiervoor bij je gemeente of het jeugdsportfonds. Naast reclame en gratis gebruik van de ijsbaan, kun je ook denken aan de verhuur van de ijsbaan voor een bedrijfsuitje. Verder is het slim om bij de plaatselijke horeca te informeren in hoeverre zij dit initiatief financieel kunnen ondersteunen. Een mooi voorbeeld van deze samenwerking gebeurt in Haaren. Stichting Haarense Winterweken exploiteert samen met Eetcafe de Michel al verschillende jaren een ijsbaan waarbij naast schaatsen ook diverse leuke avonden en feestjes georganiseerd worden.

4

VRIJWILLIGERS

Niet alleen in de voorbereiding heb je mensen nodig. Ook op het moment dat de ijsbaan open is heb je handen nodig, bijvoorbeeld voor het aanbieden van EHBO en het waarborgen van de veiligheid. Doe op tijd een beroep op vrijwilligers. Zorg ook dat je de vrijwilligers wat te bieden hebt. Een

gratis lidmaatschap kan daarbij helpen. Daarnaast biedt vrijwilligerswerk scholieren een mooie gelegenheid om een maatschappelijke stage uit te voeren. Een leuk en gezellig hecht team zorgt er voor dat mensen bereid zijn vrijwillig hier enkele dagdelen aan te besteden. Een gezamenlijke afsluiting mag uiteraard niet ontbreken.

5

KOEK EN ZOPIE

6

HET WIEL UITVINDEN

Het aanbieden van een versnapering zorgt voor aantrekkingskracht op andere doelgroepen dan alleen kinderen. Tevens biedt dit de mogelijkheid voor een extra inkomstenbron om de kosten te dekken. In Haaren wordt samengewerkt met een horecaondernemer. Uiteraard verzorgt hij de drank en versnaperingen. Wanneer er geen samenwerking is met een horecaondernemer, moet je hier zelf handen en voeten aan geven. Dit betekent naast extra inkopen ook extra hulp om deze versnaperingen te verkopen. Qua locatie is het handig dat de ijsbaan grenst aan een accommodatie waaruit koek en zopie verzorgt kan worden en waar ook een toilet aanwezig is. Let op: ook hiervoor heb je een vergunning van de gemeente nodig. Vroegtijdig overleg met de gemeente is aan te raden.

Hoe groot of klein je ambities ook zijn: waar een wil is, is een weg. Je hoeft het wiel ook niet zelf uit te vinden. Overal in Brabant worden tijdens de wintermaanden ijsbaantjes georganiseerd. Vaak al diverse jaren achter elkaar. Ook bij jou in de regio. Ga deze winter eens op bezoek bij een van deze ijsbaantjes en vraag hoe ze het daar aangepakt hebben. Dan kun je volgend jaar goed voorbereid aan de slag met de eigen ijsbaan in je dorp.

9

JUBILEUMCONGRES: TWEE PROJECTEN UITGELICHT Tijdens het jubileumcongres op 21 november waren er verschillende interessante presentaties. Twee van deze presentaties lichten we er uit. Het betreft Community Art en Samobiel.

KUNSTENAARS IN ACTIE TEGEN HANGJONGEREN

‘C

ommunity art’ en ‘buurtcultuur’ is kunst waarbij professionele kunstenaars hun kunst voor, door en met bewoners vormgegeven. Beeldend kunstenaars, theatermakers, muzikanten en choreografen trekken de wijken en buurten in om daar mooie projecten te doen. In Brabant is Community Art Brabant aan de slag gegaan om leefbaarheid in steden en dorpen te versterken. Vraagstukken zoals eenzaamheid onder ouderen, het verbeteren van de sociale cohesie en het opknappen van buurten worden aangepakt door het inzetten van kunstenaars en projecten. De achttien kunstencentra van Brabant spelen daarbij een belangrijke rol. Cultuuraanjagers zoals Wikke Peters van Kunstencentrum CKE in Eindhoven - gaan in gesprek met bewoners en maatschappelijke organisaties om hun ideeën om te zetten naar een inspirerend project.

Ook in kleine kernen Leefbaarheidsvraagstukken spelen uiteraard ook in de kleine kernen. Vragen die tijdens het congres naar voren kwamen zijn: Hoe ga je om met hangjongeren? Hoe kun je de gemeenschap rondom een leegstaande kerk betrekken bij een nieuwe bestemming? Hoe kun je het verenigingsleven een nieuwe impuls geven door in een groter verband met elkaar samen te gaan werken? Hierover gaan we graag met dorpsraden, kerkbesturen en bewoners in gesprek. Heeft u belangstelling? Neem dan contact op met Christine Ravenhorst, projectleider Leefbaarheid en Cultuur Noord-Brabant, [email protected].

10


SAMOBIEL: VERVOERSOPLOSSING VOOR KLEINE KERNEN Geen bus in uw dorp? Voetbalveld of school te ver om te fietsen? Winkels en arts onbereikbaar? Samobiel is een vervoersoplossing voor kleine kernen. Vertrouwd, veilig, voordelig, sociaal en simpel: u kunt immers meerijden met dorpsgenoten die dezelfde kant op gaan. Met Samobiel blijven omliggende bestemmingen bereikbaar voor dorpsgenoten. In het kort is Samobiel een mobiele website die vraag en aanbod van ritten vanuit het dorp eenvoudig bij elkaar brengt. Een groep betrokken bewoners trekt de kar en vormt de motor achter Samobiel. Deze groep stelt het netwerk van stopplaatsen, routes en de geografische dorpsgrenzen vast. Van Samobiel krijgt u ondersteuning bij het opzetten, invoeren en draaiende houden van Samobiel in uw dorp, inclusief technische ondersteuning en training van lokale ambassadeurs. Hoe het werkt: u meldt of vraagt een rit aan via uw eigen Samobiel dorpssite. U krijgt per sms een melding als er een dorpsgenoot dezelfde kant op gaat als u. U kiest zelf of u de rit samen wilt maken of niet. Per rit betaalt of ontvangt u een kleine kilometervergoeding. Alle betalingen lopen via de site dus geen gedoe met contant geld. Wilt u weten wat Samobiel voor uw dorp kan betekenen? Neem contact op met [email protected] of kijk op www.samobiel.nl of op de facebookpagina voor meer informatie.

ACHTER het nieuws Plattelandsparlement 2015

AANDACHT VOOR ZORG EN VERPAUPERING Op zaterdag 14 november was er in Zutphen de zesde tweejaarlijkse bijeenkomst van het plattelandsparlement. Hoofdthema’s waren zorg & welzijn en maatschappelijk vastgoed.

I

n navolging van Brabant worden op dit moment in heel Nederland zorgcoöperaties opgericht. Zowel uit Utrecht (Austerlitz) als uit Groningen (Warfum) werden goede initiatieven gepresenteerd waarbij men op eigen wijze en met specifieke invulling van de eigen behoefte aan de slag is gegaan. Vaak gesteund door gemeenten, is het toch vooral het samenwerken van dorpsbewoners dat een project succesvol maakt. Meestal zijn een paar kartrekkers nodig die sturing geven aan de initiatieven en veel (vrijwillige) doeners die de uitvoering verzorgen. Daaruit komen prachtige resultaten zoals ook op een video werd gepresenteerd (https://vimeo. com/98129090). Interessant is ook de status die de zorgcoöperatie van Austerlitz in de gemeente Zeist heeft: ze is het officiële sociale wijkteam met de faciliteiten die de gemeente daar vanuit de WMO voor beschikbaar stelt.

Verpauperend vastgoed Met het thema maatschappelijk vastgoed kwamen de leegstaande gebouwen aan bod die het platteland dreigen te verpauperen omdat er geen bestemming voor is. Ook historische gebouwen zoals scholen, kerken en andere maatschappelijke gebouwen - die gesloten worden omdat het gebruik onvoldoende is - zullen de komende jaren steeds meer vrijkomen. In enkele themabijeenkomsten is gesproken over mogelijke oplossingen dan wel het opruimen van de lelijke plekken in of aan de rand van het dorp. Met creatief denken zijn er oplossingen mogelijk, echter het vergt maatwerk per dorp. Het Gelders Genootschap heeft in een aantal dorpen succesvolle projecten gerealiseerd. In een van de voorbeelden was een verlaten bedrijfsterrein van een voormalige veevoederfabriek te zien waar niemand zich om bekommerde en dat opnieuw is ingericht.

Nieuwe ideeën tijdens het Plattelandsparlement 2015

Agrarische gebouwen Ook zullen er in de nabije toekomst veel agrarische gebouwen leegkomen waarvoor alternatieve bestemmingen gewenst zijn. En zijn die er niet, dan zullen eigenaren aangesproken (moeten) worden om de vervallen gebouwen - vaak met asbestdaken - te laten verwijderen. In de Achterhoek zijn initiatieven genomen om lokaal zonne-energie op te wekken op de locaties van vrijkomende agrarische bebouwing, per erf circa 1 hectare aan zonnepanelen. In een pilot van tien projecten, elk met een investering van € 1,1 miljoen, wil men in 2016 van start gaan en energie leveren aan de eigen bewoners van de dorpen. De coöperatieve Achterhoekse Groene Energie Maatschappij AGEM gaat dit samen met de provincie Gelderland opzetten. Naast de financiering zijn ruimtelijke bestemming en landschappelijke inpassing de belangrijkste hobbels die genomen moeten worden. Aan de twee leden van de Tweede Kamer die aanwezig waren, zijn een aantal regelingen aangegeven die een knelpunt vormen. Zo dient de SDE-regeling voor bijdragen aan groene energie aangepast te worden om dergelijke zonnefarm initiatieven van lokale dorpsbewoners te ondersteunen. Ook belastingregels belemmeren de sloop en overgang naar energieopwekking door en voor bewoners. 11

kern isie

COLOFON: Redactie Pål Jansen Wim van Lith Tim Niessen Wilma Numans Hanneke Somers-Neutkens Melissa Zevenbergen Vormgeving RozzRood.nl

12

Eindredactie en realisatie Keigroen bv, Luyksgestel Breinkracht, Asten-Heusden Vereniging Kleine Kernen Noord-Brabant Postbus 3078 5003 DB Tilburg t 013 583 99 93 e [email protected] w www.vkknoordbrabant.nl f facebook.com/vkknb


EEN EIGEN IJSBAAN IN HET DORP

Recommend Documents