Reportage
Een belevenis voor de klanten ergonomie voor de medewerkers: de bedrijfsruimten van Graficas Varias bij Barcelona
Architect (renovatie): Pere Pujol Rosell, Sant Sadurní d'Anoia/Spanje Interieur ontwerp: Maria Esteban Reche, Metre Quadrat Studio, Sant Sadurní d´Anoia/Spanje Fotograaf: Sebastian Mayer, Berlijn/Duitsland
Gedempte verlichting, donker hout, moderne loungefauteuils en vitrines vol met pareltjes: de bar van een designhotel? Nee dat is het niet: wij zijn te gast bij „Graficas Varias“, een grafische dienstverlener, gevestigd in Sant Sadurní d´Anoia, een plaats in het Catalaanse wijnbouwgebied Penedès, niet ver uit de buurt van metropool Barcelona. In 1918, dus bijna een eeuw geleden, richtte Josep Varias Bou de onderneming op. Al snel specialiseerde hij zich erin om voor de lokale wijnbottelarijen etiketten te ontwerpen en te produceren. Tegenwoordig presenteert het familiebedrijf zich niet alleen als moderne dienstverlener rondom het drukken van etiketten, maar heeft tevens een voorbeeldfunctie voor milieubescherming en duurzame productie – wat is bevestigd door de certificeringen conform ISO 14000 alsmede EMAS. Jarenlange expertise in hoogwaardig drukwerk en vormgeving, gecombineerd met waarden als toekomstgerichtheid en duurzaamheid: dit beeld dienden de nieuw ontworpen bedrijfsruimten uit te stralen die de onderneming na grondige renovatiewerkzaamheden in maart 2015 opende.
De renovatie werd geleid door architect Pere Pujol Rosell, terwijl de jonge interieurarchitect, Maria Esteban Reche van Metre Quadrat Studio, zich bezighield met het ontwerp van het interieur. Voor de verlichting werkten ze nauw samen met de Spaanse lichtadviseurs van ERCO. De nieuwe ruimten omvatten een oppervlakte van circa 600m2 waarbij de bovenverdieping van de drukkerij als ontvangstruimte, showroom en kantoor wordt gebruikt. Daarbij draagt het interieur ontwerp en de lichtplanning bij om enerzijds zeer verschillende gebruiksmogelijkheden te benutten en anderzijds om een bij het bedrijf passend concept te vinden, zodat het ontwerp met al zijn contrasten uit één stuk lijkt te zijn gegoten.
Interieurontwerp met een snufje drama De bezoekers beginnen met een dramatische opmaat: een wenteltrap van beton domineert de entreehal en leidt rechtstreeks naar de bovenverdieping – aan de binnenzijde voorzien met een leuning van zwart staalplaat, aan de buitenzijde begrensd door een inkijkbescherming van lichte, houten lamellen, zo hoog als het vertrek. Deze gewelfde, verticale ruimtebegrenzing krijgt gelijkmatig licht door de Light Board LED-inbouw-wallwashers van ERCO. De trap eindigt in het royale ontvangstgebied dat een loungekarakter heeft: de balies en de puristische inbouwmeubelen zijn van donker hout. Er zijn comfortabele zitjes, maar ook de reeds vermelde vitrines met monsters van de producten staan er. Ruimtescheppende elementen, zoals wanden, vloeren en plafond zijn in zwart-witte en grijstinten gehouden. Tegen deze neutrale achtergrond plaatst het interieurconcept van ontwerpster Maria Esteban Reche felgekleurde accenten – een verwijzing naar de grondslagen van de grafische industrie. In de ontvangstzone zijn er bijvoorbeeld bonte fauteuilbekledingen in geel en magenta, de basiskleuren van de vierkleurendruk. De houten lamellen zorgen voor gedempt daglicht in de ontvangstzone. Verder is de lichtsterkte bewust laag gehouden: des te sprankelender komen de verlichte vitrines en de spaarzaam geplaatste accentverlichting door middel van ERCO Pollux LED-spots naar voren. Een barnsteengekleurde gewelfverlichting aan het plafond vult het sfeervolle lichtconcept van de ruimte aan. De bedoeling van de interieurarchitectuur voor dramatische opeenvolgingen van ruimten wordt duidelijk, wanneer de volgende weg naar de eigenlijke kantoorruimten door een vrijwel volledig zwarte door verlichting met LED-downlights als het ware geheimzinnige gang leidt - en dan in een ruime, luchtige, royale kantoorruimte openbloeit.
Ergonomische kantoorverlichting met LED-downlights Ook deze kantoorruimte is weer vormgegeven met oppervlakken in neutrale kleuren. Hier domineren echter het lichtgrijs en wit van de vloer en de achterwand die in een akoestisch plafond overgaat, dat op zijn beurt weer twee meter van de buitenmuur eindigt. Verschillende zones van de grote ruimte zijn transparant onderverdeeld door een glazen wand. De bureaus bestaan uit units van vier en zijn door halfhoge, verticale, akoestische elementen van elkaar gescheiden. Getrouw aan het ontwerpconcept is er hier ook een kleurig accent – echter niet in de vorm van materiaalkleuren, maar door op de achtergrond verlichte, hoekvormige uitsparingen in wand en plafond. Het gekleurde licht achter de diffuse afdekkingen wordt gegenereerd door RGB-LED's en kan willekeurig worden geregeld. Wat voor de ergonomie op de werkplek van doorslaggevende betekenis is, is echter niet dit vormgevende element van „Licht om te bekijken“, maar wel de verblindingsvrije en uiterst energiebesparende, algemene verlichting met ERCO Skim LEDplafondinbouwarmaturen. De beperkte inbouwposities vormden een uitdaging vanwege de gekleurde lichtplafondelementen – maar ten slotte lukte het de interieurontwerpers om het armatuurraster op een wijze te dimensioneren dat voldoende hoogte en gelijkmatige lichtsterktes voor de werkplekken zijn gewaarborgd en er noch directe noch reflecterende verblinding voor de medewerkers ontstaat. Als lichtkleur kozen de ontwerpers neutraalwit met 4000K: een goede keuze in kantoren waar deze lichtkleur zich uitstekend met het daglicht mengt en waar een stimulerende verlichting met een neutrale, natuurlijke kleurweergave is gewenst. De kopwand van de ruimte is voorzien van inbouwkasten – hier zetten de ontwerpers ERCO Compact LED-inbouw-wallwashers in en genereren daardoor optimale omstandigheden voor de verticale kijktaken in het schap. Voor de individuele werkplekverlichting heeft iedere medewerker bovendien ook de beschikking over met LED uitgevoerde bureauarmaturen. De nieuwe vormgeving van de kantoorruimten dient, aldus de directie van Gráficas Varias, het teamwerk en de samenwerking te stimuleren. Dat is – dankzij het fantasievolle interieurconcept en de op de waarneming gerichte, ergonomische lichtplanning – zonder twijfel net zo geslaagd als de positionering van de onderneming als vormgevingsbewuste, moderne dienstverlener en werkgever.
Over de auteur: Martin Krautter werkt als freelance auteur en journalist in Offenbach am Main. Na zijn studie Industrieel ontwerper aan de HfG Offenbach was hij van 1998 tot 2013 bij ERCO in Lüdenscheid verantwoordelijk voor PR en redactie. www.mkrautter.de
