Draaiboek medicatiebeoordeling VGZ
DRAAIBOEK PROJECT MEDICATIEBEOORDELINGSPROGRAMMA 2012
1.0 Inhoudsopgave
1.0
Inhoudsopgave
pag. 1
2.0
Inleiding medicatiebeoordelingsprogramma
pag. 2
2.1 2.2 2.3 2.4
Aanleiding Medicatiebeoordelingsprogramma Inclusiecriteria patiënten Medicatiebeoordeling bij aanvang project Aantal medicatiebeoordelingen
3.0
Doelstellingen
pag. 3
4.0
Voorwaarden voor deelname
pag. 4
5.0
Vergoeding
pag. 4
6.0
Rapportage, evaluatie en controle
pag. 5
6.1 6.2 6.3 Bijlage 1:
Rapportage Evaluatie Controle Evaluatie adviesgesprek
1
Draaiboek medicatiebeoordeling VGZ
2.0 Inleiding medicatiebeoordelingsprogramma 2.1 Aanleiding Veel wetenschappelijk onderzoek heeft internationaal een publiek debat gestimuleerd over patiëntveiligheid in het algemeen en medicatiefouten in het bijzonder. In Nederland heeft het ’HARM-onderzoek’, een multicentrisch prospectief onderzoek naar geneesmiddel-gerelateerde ziekenhuisopnamen in Nederland, dit debat aangewakkerd. Dit onderzoek (2006) liet zien dat een betere balans mogelijk is tussen werkzaamheid en veiligheid van de individuele geneesmiddelentherapie in de dagelijkse praktijk. In dit onderzoek bleek dat 2,4% van het totaal aantal ziekenhuisopnamen en 5,6% van alle niet-geplande ziekenhuis-opnamen gerelateerd was aan geneesmiddelengebruik. Hiervan was 46% potentieel vermijdbaar. Geëxtrapoleerd naar heel Nederland gaat het om 16.000 gevallen per jaar. Het ’HARM-onderzoek’ leidde tot de aanbeveling een periodieke beoordeling van het geneesmiddelengebruik, een zogenaamde medicatiebeoordeling uit te voeren, met name bij ouderen. Bij deze aanbeveling is men uitgegaan van het feit dat er ondanks voortdurende medicatiebewaking farmacotherapie gerelateerde problemen ontstaan die met deze vorm van proactieve zorg opgespoord en opgelost moeten worden. Om tot goed inzicht te komen waar medicatiegerelateerde problemen ontstaan, verholpen kunnen worden maar belangrijker nog voorkomen kunnen worden kan de medicatiebeoordeling ingezet worden. 2012 is als overbruggingsjaar gekozen om kennis op te doen en conclusies te trekken hoe deze zorg voor 2013 ingericht en gehonoreerd kan worden. 2.2 Medicatiebeoordelingsprogramma Een medicatiebeoordeling is het periodiek beoordelen van de complete farmacotherapie van een patiënt. Hierbij worden alle facetten van de farmacotherapie beoordeeld. Het doel van een medicatiebeoordeling is om overeenstemming te bereiken met de patiënt over zijn/haar behandeling, optimalisering van het effect van geneesmiddelen, minimaliseren van het aantal Geneesmiddel Therapiegerelateerde Problemen (GTP’s) en verminderen van geneesmiddelenverspilling. Dit alles in samenwerking met de behandelend arts en/of patiënt. Uitvoering en vastlegging vindt plaats in de Service Apotheek Medicatie Review Tool (SAMRT) in NCare, NControl 2.3 Inclusiecriteria patiënten Medicatiebeoordeling bij aanvang project Om patiënten te kunnen selecteren worden de volgende inclusiecriteria ingesteld in NControl: -
65 jaar of ouder en; vijf of meer geneesmiddelen en; een geneesmiddel uit een van de onderstaande ATC-codes uit: o A: Spijsverteringsstelsel/metabolisme o B: Bloed en bloedvormende organen o C: Cardiovasculair systeem o R: Ademhalingssysteem
NB: Er zijn geen inclusiecriteria vastgesteld aangezien dit onderzocht gaat worden. Vandaar dat van bovenstaande criteria mag worden afgeweken. Hiervoor is gekozen om cliënten te selecteren.
2
Draaiboek medicatiebeoordeling VGZ
2.4 Aantal medicatiebeoordelingen Het aantal en de voortgang hiervsn zal weergegeven worden in NControl.
3.0 Doelstellingen Algemene doelstelling van dit project is op overtuigende wijze aantonen dat het uitvoeren van de medicatiebeoordeling leidt tot een doelmatiger inzet van het zorgbudget en tot betere zorguitkomsten. De verbeteringen op het gebied van kwaliteit van de farmaceutische zorg, doelmatigheid, klanttevredenheid en zelfmanagement worden aangetoond. Achterliggende doelstelling is om aan te tonen dat de juiste inzet van de medicatiebeoordeling inzicht geeft in de invulling van de prestatiebekostiging voor 2013. Daarnaast kan aangetoond worden dat deze medicatiebeoordeling leidt tot aantoonbaar extra farmaceutische zorg bij deelnemende apotheken van de Nederlandse Service Apotheek Beheer B.V.. Met de resultaten over 2012 zullen de volgende doelstellingen worden onderzocht (dit alles geanonimiseerd op groepsniveau): - inzicht krijgen in de juiste inclusiecriteria om tot de juiste patiëntenpopulatie te komen bij een medicatiebeoordeling. Uit de HARM en IPCI studies volgt dat risicopatiënten vaak patiënten zijn met een hoge leeftijd, polyfarmacie, multimorbiditeit, verminderde cognitie, therapie-ontrouw, nierfunctiestoornis en/of minder zelfstandige woonsituatie dan thuiswonen. - een reductie van het aantal potentieel geneesmiddelgeinduceerde ziekenhuisopnames. Zeven typen bijwerkingen en tien geneesmiddelengroepen veroorzaken volgens de HARM en IPCI 50% van de mogelijk vermijdbare geneesmiddelgeinduceerde ziekenhuisopnames. Een idee voor een doelstelling zou kunnen zijn om aan te tonen dat een bijwerking is voorkomen middels een interventie. De volgende potentieel vermijdbare bijwerkingen worden dan vastgelegd: - gastrointestinale / andere bloedingen - electrolytstoornis / dehydratie - nierinsufficientie / hartfalen - fractuur - ontregeling / uitlokking diabetes - constipatie - bradycardie - inzicht krijgen in welke unieke farmaceutische zorg geleverd wordt in de medicatiebeoordeling om onderscheid te maken tussen de bestaande farmaceutische patiëntenzorg en de extra farmaceutische patiëntenzorg met als doel deze extra farmaceutische patiëntenzorg te beschrijven. - vaststellen of de gemiddelde tevredenheid van chronische geneesmiddelengebruikers over de farmaceutische zorg en begeleiding door het apotheekteam significant toeneemt ten gevolge van interventies door apothekers en assistenten in het kader van de medicatiebeoordeling. Dit wordt gemeten door een Klanttevredenheidsonderzoek (bijlage a) voor te leggen aan de patiënten die deelgenomen hebben aan de medicatiebeoordeling na het medicatie adviesgesprek. Het project is geslaagd wanneer de betrokken patiënt tevreden is over uitkomst van de medicatiebeoordeling en zijn/haar betrokkenheid bij de medicatiebeoordeling.
3
Draaiboek medicatiebeoordeling VGZ
-
gezamenlijk invulling geven aan de visie welke rol de patiënt kan vervullen met betrekking tot verantwoord geneesmiddelengebruik. Het doel is om zelfmanagement als onderdeel van de medicatiebeoordeling op te nemen voor 2013.
4.0 Voorwaarden voor Deelname De deelname aan het Medicatiebeoordelingsprogramma 2012 door een apotheek is afhankelijk gesteld van het voldoen aan de navolgende voorwaarden voor deelname. Toetsing aan deze voorwaarden vindt ieder kwartaal plaats. Zorgaanbieders/deelnemende apotheken die na aanvang van het Medicatiebeoordelings-programma 2012 niet meer voldoen aan de voorwaarden van deelname zoals beschreven in deze paragraaf komen vanaf het nieuwe kwartaal niet meer in aanmerking voor deelname aan het project en de aanvullende vergoedingen zoals beschreven in paragraaf 6. Voorwaarden voor deelname: a. Nascholing: de apotheker, verbonden aan een deelnemende apotheek, dient een verplichte nascholing in de vorm van (i) PIAF cursus of de (ii) Service Apotheek Farmacotherapie Expert opleiding (FTE) te starten in 2012 en/of te hebben afgerond. b. Vastlegging zorg: de zorg wordt uitgevoerd vastgelegd met gebruik van de SAMRT in NControl. c. Klanttevredenheidsonderzoek (KTO): de apotheek vraagt aan elke patiënt die deelgenomen heeft aan de medicatiebeoordeling om de vragenlijst; ervaringen met de farmaceutische zorg (medicatie adviesgesprek) in te vullen. De deelnemende apothekers stelt de ingevulde KTO’s ter beschikking aan NSAB. Zie bijlage 1. d. Preferentie- en substitutiegraad (uitgedrukt in euro’s): wordt voor ten minste 85% preferente geneesmiddelen afgeleverd en een substitutiegraad, zoals in de overeenkomst farmaceutische zorg 2012 beschreven, behaalt van ten minste 85% voor de niet preferente middelen. De ontwikkeling van de preferentiegraad kan gevolgd worden (incl. contante betalingen) door middel van NControl. Per kwartaal worden de preferentie- en substitutiegraad overlegd. e. Een jaarplan/jaarverslag inleveren bij VGZ. Dit dient uiterlijk 1 juni 2012 te geschieden. Digitaal kan dit naar
[email protected]. Zie ook artikel 8 van de basisovereenkomst.
5.0 Vergoeding VGZ zal ten behoeve van de aanvullende zorg van dit medicatiebeoordelingsprogramma de individuele apotheken die lid zijn van NSAB in aanvulling op de beloning als omschreven in de Zorgovereenkomst Farmaceutische Zorg 2012, een aanvullend bedrag betalen van €0,50 per standaarduitgifte vanaf 1 maart jl. 1.1 zoals genoemd onder artikel 2, lid 1 van deel 3 bijlage 2 bij de Zorgovereenkomst Farmaceutische Zorg 2012. Daarnaast kunnen de individuele apotheken €1,00 declareren voor elke uitgevoerde medicatiebeoordeling. De honorering voor de medicatiebeoordeling is uitsluitend van toepassing voor VGZ verzekerden. Voor UZOVI-codes zie Zorgovereenkomst Farmaceutische Zorg 2012 Deel III bijlage 1 (Zorgverzekeraar en labels).
4
Draaiboek medicatiebeoordeling VGZ
6.0 Rapportage, evaluatie en controle 6.1 Rapportage Door NSAB worden per kwartaal op basis van de NControl gegevens het volgende gerapporteerd: • Medicatiebeoordeling: deze rapportage betreft uitsluitend gegevens op groepsniveau en zullen worden gerapporteerd overeenkomstig de SAMRT-rapportage over 2011. Ook kan VGZ zelfstandig bij de deelnemende apotheken de resultaten op apotheekniveau inzien bij de betreffende apotheek. • KTO: uitkomst van de vragen zoals gesteld in KTO. • Preferentie en substitutie: percentages en overleg per apotheek en op groepsniveau, de top 5 geneesmiddelen ter verbetering. Met dien verstande dat in een dergelijke rapportage geen rekening wordt gehouden met geneesmiddelen die contant zijn afgerekend bij de deelnemende apotheken; ook de niet-leverbare preferente geneesmiddelen zullen worden overgelegd. • Voortgang doelstellingen. 6.2 Evaluatie Drie (3) keer per jaar vindt er een uitgebreide evaluatie plaats tussen NSAB en de Zorgverzekeraar. Deze evaluatie omvat de bovenstaande rapportage. Accountantscontrole kan de zorgdata verifiëren. De volgende evaluatiemomenten zijn gedefinieerd. Maart 2012: Juli 2012: Oktober 2012: Januari 2013:
Start project Rapportage van resultaten zoals beschreven bij ‘rapportage’ en persoonlijk overleg Rapportage van resultaten zoals beschreven bij ‘rapportage’ en persoonlijk overleg Rapportage van resultaten zoals beschreven bij ‘rapportage’ en persoonlijk overleg
6.3 Controle Per kwartaal zullen wij de voortgang bewaken. Uw formulemanager zal het project begeleiden en zal u, indien de voortgang afwijkt, hierop wijzen. Na een tweetal waarschuwingen zal, bij geen verbetering, de betaling worden stopgezet.
5
Bijlage 1
Evaluatie adviesgesprek Het verkrijgen van de uitnodigingen.
Opzet De enquêtes worden uitgevoerd m.b.v. de online mogelijkheden op tevreden.nl. Elke apotheek heeft hier zijn eigen account en kan ook zelf de resultaten inzien en analyseren. Service Apotheek kan centraal een overal rapport inzien en analyseren. De patiënten worden door de apotheek uitgenodigd, d.m.v.: • • •
Uitnodiging versturen per mail, of Code kaartje, of Meegeven van de Enquête (papieren enquête)
Maken van de uitnodigingen De apotheek doet voor alle methoden de voorbereidingen zelf vanuit zijn serviceapotheek.tevreden.nl account. (bent u uw inlog gegevens kwijt, neem dan contact met Service Apotheek via:
[email protected]). Onderstaand wordt beschreven: • • • •
Uitnodiging versturen per mail Hoe u een codekaartje maakt, Hoe een gecodeerde papieren enquête maakt, Invullen/verwerken van de enquête,
pag. 2 pag. 3 pag. 10 pag. 13
1
Uitnodiging versturen per mail. Onderstaand de stappen om een uitnodiging per mail te versturen.
•
Ga naar serviceapotheek.tevreden.nl
•
Vul de apotheek gegevens rechts boven in bij in het inlog veld o Indien de gegevens kwijt zijn kun je deze op vragen bij
[email protected] Ga na inloggen naar het tabblad ‘Tevredenheidsonderzoek’ Op de map van jou apotheek in het linker menu en open vervolgens de map ‘Evaluatie medicatiereview’
• •
• •
Klik op ‘Evaluatie medicatieadviesgesprek’ Klik vervolgens in de linker balk in het blok ‘Onderzoek uitvoeren’ op ‘Per e-mail’.
•
Vul voor het versturen van een e-mail naar de patiënt in: o E-mail: e-mail adres van de patiënt (indien niet aanwezig, vragen aan patiënt) o Achternaam: Achternaam van de patiënt. Klik vervolgens op de ‘verzenden’ button. Patiënt ontvangt een persoonlijke uitnodiging per mail.
• •
2
Zelf code stickers maken. Wat heeft u nodig: • • • •
Avery sticker vellen 7656 (25 vellen) o Te bestellen bij Holland Pharma, artikelnummer 817280 Avery wizard voor Microsoft Office (downloaden van www.avery.nl , onder tabblad software). Service apotheek KTO flyers o Te bestelen bij Holland Pharma, ZI-nummer: 15693503 Word & Excel.
Hoe maakt u de sticker vellen Codes aanmaken 1. Ga naar service apotheek.tevreden.nl en log in met uw inloggegevens. Vul hier uw inlog gegevens in
2. Als u ingelogd bent gaat u naar het tabblad ‘Tevredenheidsonderzoek’
Tabblad tevredenheidsonderzoek
3
3. Vervolgens klapt de map van uw apotheek uit.
Klink op ‘+’ om uit te klappen
4. Kies vervolgens voor de map ‘Evaluatie Medicatiereview’ en vervolgens document ’Evaluatie Medicatie advies gesprek’ .
Kies hier de enquête
4
5. Kies vervolgens uit het onderste menu (Onderzoek uitvoeren) ‘Per code/flyer’.
Per code/flyer
6. Om een Excel bestand met codes te maken, vult u het volgende in bij: Kies het type uitnodiging:
alleen lijst met respondentcodes (XLS)
Registreren in responsrate:
ja, meteen
Vragen om responsgegevens: nee, er wordt niet gevraagd om respondentgegevens Kies het aantal exemplaren:
84 (hiermee komt het precies op 1 stickervel)
(wilt u meer codes, ga dan na stap 7 terug naar stap 4) E-mailadres:
vul hier adres waar het bestand heen gestuurd word.
Alles ingevuld? druk nu op de knop ‘genereer uitnodiging!’ en u krijgt de melding dat bestand verzonden is.
7. Er wordt nu een mailtje naar het ingevulde e-mail adres gestuurd. Sla het Excel bestand op met een herkenbare naam, bv. ‘codes bezoek’, op uw pc.
5
Template maken in word 1. Download van www.avery.nl de Avery wizard en installeer deze op uw pc. In Word is nu een extra werkbalk ‘Avery’ zichtbaar. 2. Open nu de Avery wizard in word door op het blauwe icoontje te klikken.
3. Klik in de Avery wizard nu op volgende en vul in het zoekscherm ‘7656’ om bij het juiste format etiketten te komen. En selecteer de regel ‘L7656’
4. Klik op ‘volgende’ en selecteer in onderstaand scherm ‘staand’, gevolgd door volgende
6
5. Kies nu de optie ‘Gegevens uit een bestaand bestand samenvoegen’, gevolg door te klikken op ‘volgende’.
6. Klik nu op de Excel-button en ‘zoek gegevens bestand door te bladeren naar het bestand met de codes. Klik nu op ‘volgende’.
Blader om te zoeken naar het bestand
7
7. Kies in het scherm ‘veldnamen’ de regel ’Vragenlijst’ en klik vervolgens op de button ‘veld aan ontwerp toevoegen’. Selecteer nu <
> en verander het lettertype naar puntgrote 12. Klik nu op ‘volgende’.
Lettertype & grootte
Kies ‘Vragenlijst’
Veld toevoegen
8. Selecteer nu bij ‘samenvoegingsrichting’: ‘Omlaag doorvoeren’.
9. U kunt controleren of het goed gaat met ‘Afdrukvoorbeeld’ of u onderstaand scherm krijgt. Of u kunt direct op ‘voltooien’ klikken.
8
10. U kunt nu vanuit word dit bestand afdrukken. Zorg ervoor dat u het stickervel op de juiste wijze in de printer legt. Code-flyers maken 1. Plak de sticker op het daarvoor bestemde vakje van de flyer.
9
De papieren Enquête Onderstaand de stappen die de apotheek moet doorlopen.
•
Ga naar serviceapotheek.tevreden.nl
•
Vul de apotheek gegevens rechts boven in bij in het in log veld o Indien de gegevens kwijt zijn kun je deze op vragen bij [email protected] Ga na inloggen naar het tabblad ‘Tevredenheidsonderzoek’ Op de map van jou apotheek in het linker menu en open vervolgens de map ‘’ Evaluatie medicatiereview’
• •
• •
Klik op ‘Evaluatie medicatieadviesgesprek’ Klik vervolgens in de linker balk in het blok ‘Onderzoek uitvoeren’ op ‘per code/flyer’.
10
•
Er zijn nu twee mogelijkheden: o Je wilt enkel enquêtes of je wilt enquêtes met een begeleidende brief. Beide zijn voorzien van een unieke verwerkingscode o Voor het aanmaken van enkel enquêtes: In het rechterscherm bij: • Kies type uitnodiging: alleen vragenlijst (PDF) • Registreren in responsrates?: ja, meteen • Vragen om respondentgegevens?: nee, er wordt niet gevraagd … • Kies het aantal exemplaren: keuze van hoeveelheid • E-mailadres: vul hier mailadres in waar bestand ontvangen kan worden.
•
Druk nu op ‘Genereer uitnodigingen’ o Er wordt een pdf bestand gestuurd naar opgegeven mailadres.
11
o
Voor het aanmaken van enquetes met voorbrief: In het rechterscherm bij: • Kies type uitnodiging: voorbrief en vragenlijst (PDF) • Registreren in responsrates?: ja, meteen • Vragen om respondentgegevens?: nee, er wordt niet gevraagd … • Kies het aantal exemplaren: keuze van hoeveelheid • E-mailadres: vul hier mailadres in waar bestand ontvangen kan worden.
•
Druk nu op ‘Genereer uitnodigingen’ o Er wordt een pdf bestand gestuurd naar opgegeven mailadres.
LET op: Het is van belang dat u bij het aantal exemplaren het aantal invult, zodat u bij elke enquête een uniek nummer ontvangt. Dit is van belang voor de betrouwbaarheid en validatie van de enquête. Op het opgegeven mailadres ontvangt u nu van ‘[email protected]’ een mail met in de bijlage een PDF bestand. Dit pdf bestand bevat de enquêtes die u door middel van bovenstaande stappen heeft aangemaakt. Het pdf bestand print vervolgens uit. U heeft nu een stapel unieke enquêtes.
12
Invullen / Verwerken van de enquêtes. Uitnodiging per e-mail: De patiënt heeft een e-mail ontvangen met een persoonlijke link naar de enquête. Na invullen wordt de enquête automatisch verwerkt. U hoeft hier verder niks aan te doen.
Codekaartjes De patiënt gaat naar serviceapotheek.tevreden.nl en vult de code van het kaartje in het blokje ‘Reageer met uw code’
Verwerken papieren enquête Nadat de enquêtes van de patiënten retour zijn gekomen, verwerkt de apotheek deze via serviceapotheek.tevreden.nl. Op elke enquête staat een referentie nummer, voorbeeld: 11732727-947653. De code wilt u in op de website in bij het blokje ‘Reageer met uw code’. Vervolgens kunt u de ingevulde enquête verwerken. Op deze wijze brengt u alle retour gebrachte/zonden enquêtes in. U dient de originele papieren versie te bewaren.
13
