Een initiatief van de Commissie Risk & Finance van Assuralia
Deelnemen aan QIS 5: een must ter voorbereiding van Solvency II! Na de succesvolle ervaring met de “QIS 4-opleiding”, organiseert Insert in 2010 een “QIS 5-opleiding” voor verzekeringsondernemingen. Die moet toelaten de kwantitatieve impact van Solvency II in te schatten, in bijzonder wat betreft de vereisten inzake eigen vermogen. Een modulaire en zeer praktijkgerichte opleiding, overvloedig geïllustreerd concrete voorbeelden!
juni hen het met
Waarom deelnemen aan “QIS 5”? Het toekomstige in het kader van Solvency II aangenomen standaardmodel zal waarschijnlijk dicht het model benaderen dat zal getest worden tijdens QIS 5. Het momenteel aan de gang zijnde overleg tussen de Europese Commissie, het CEIOPS en de verzekeraars gaat in hoofdzaak immers eerder over ijking dan over modelvorming. Deelnemen aan deze studie is een absolute must, in het bijzonder om te vermijden dat de toekomstige prudentiële vereisten de behoeften inzake solvabiliteitskapitaal zouden overschatten en om te vermijden dat ondernemingen zo verplicht zouden worden hun eigen vermogen te verhogen, zonder dat daarvoor een reële economische aanleiding is. Alleen een massale deelname van de verzekeraars zal de resultaten van die studie geloofwaardiger maken en zal, eventueel, toelaten om een aantal parameters ervan aan te passen en er aldus over te waken dat • het toekomstige reglementaire kader de doelstellingen van Solveny II zal tegemoetkomen • de procedure voor de validering van de (toekomstige) interne modellen van de verzekeraars vergemakkelijkt wordt, in het licht van de resultaten van de standaardaanpak.
Algemene doelstellingen van de opleiding
-
zullen de deelnemers de verbanden onder de knie hebben tussen enerzijds de basisbeginselen van Solvency II (waardering van de technische voorzieningen, valorisatie van de activa en van het eigen vermogen, vereist solvabiliteitskapitaal en in aanmerking komend eigen vermogen,…) en, anderzijds, de in te vullen Excel-bestanden, die vanaf 15 juli 2010 ter beschikking van de ondernemingen gesteld zullen worden.
-
De deelnemers zullen een duidelijk en praktisch inzicht verwerven in de manier waarop hun onderneming QIS 5 kan aanpakken (inventaris van de gegevens die noodzakelijk zijn om de Excelsheets van het CEIOPS in te vullen, intuïtieve uitleg van de beginselen, illustratie van de berekeningen aan de hand van vereenvoudigde Excel-toepassingen,…).
Page1
Na deze opleiding:
Doelgroep Deze opleiding is bedoeld voor in het actuariaat van een onderneming actieve personen of personen met een riskmanagementfunctie (CRO’s, aangewezen actuarissen, auditoren, consultants,…) en iedere persoon die de bestanden van de "QIS 5-studie" moet helpen invullen voor rekening van een verzekeringsonderneming. Een aanvraag om dit programma te accrediteren in het kader van de CPD-punten wordt bij IA/BE ingediend.
Inhoud van de opleiding De hele opleiding is opgebouwd rond verschillende modules die elk een specifiek onderwerp behandelen. De deelnemers kunnen zich voor elke module afzonderlijk inschrijven, naargelang van de activiteiten van hun onderneming of hun eigen behoeften. Hou er echter rekening mee dat:
de deelname aan de modules “context en algemene doelstellingen” (module 1) en “balans en multidisciplinaire vraagstukken” (module 2) ten zeerste aanbevolen is, aangezien ze voor iedereen de garantie bieden op een voldoende hoog kennisniveau voor de rest van de opleiding. voor de deelname aan de halve dagen “Gezondheid” en “Arbeidsongevallen” (modules 5a en 5b) verondersteld wordt dat de tijdens eerdere opleidingsdagen bestudeerde concepten gekend zijn.
Module 1 Context en algemene doelstellingen
Module 3 Levensverzekering
Module 4 Schadeverzekering
Module 5A Gezondheidsverzekering
Module 5B AO verzekering
!! De documentatie voor de opleiding is gebaseerd op de technische specificaties draft van QIS5 die verschenen zijn op 15 april 2010. De definitieve technische specificaties zullen immers pas beschikbaar zijn na half juni.!!
Page2
Module 2 Balans en multidisciplinaire vraagstukken
Module 1 (Halve dag): Context en algemene doelstellingen o
Algemene context van het project Solvency II: 3-pijlerbenadering
o
Inleiding tot risicomaatregelen (VaR, Tail-Var)
o
Verband met de economische visie van de balans en met het standaardmodel • Valorisatiebeginselen van de activa • Valorisatiebeginselen van de technische voorzieningen • Best Estimate • Risk Margin • Definitie en classificatie van het beschikbare solvabiliteitskapitaal
o
Definitie, doelstellingen en beginselen voor de berekening van het (B)SCR en het MCR
o
Beschrijving van de volgens QIS 5 belangrijkste risicomodules • Definitie van de risico’s • Benadering “formule” of “scenario”
o
Vergelijking van het SCR en het MCR met het beschikbare kapitaal
o
Benaderingen en vereenvoudigingen: samenvatting en toepassingsvoorwaarden
Tijdens deze halve dag zullen de basisbeginselen van het Solvency II-project in herinnering gebracht worden. Er wordt een overzicht gegeven van de verschillende risicomodules en submodules van QIS 5. Ze worden snel beschreven wat betreft de berekeningsbeginselen de ermee in verband staan (formule- of scenariobenadering), zonder dat ze wiskundig ontwikkelingen verder uitgediept worden. Die verdere wiskundige detaillering komt aan bod tijdens latere dagen. Na deze inleidende halve dag zal de kennis van de deelnemers opgefrist zijn en zullen zij een algemeen inzicht hebben van de wijze waarop QIS 5 benaderd kan worden. Ze zullen een basiskennis verworven of opgefrist hebben die nodig is om de algemene beginselen van Solvency II te begrijpen, in het bijzonder wat betreft de raming van de activa, de technische voorzieningen en het vereiste solvabiliteitskapitaal.
Page3
Daarnaast zullen de deelnemers weten welke principes ze moeten naleven om eventueel benaderingen of vereenvoudigingen te gebruiken, overeenkomstig het proportionaliteitsbeginsel van de kaderrichtlijn en de technische specificaties van QIS 5.
Module 2 (Volledige dag): beginselen ter valorisatie van de activa en technische voorzieningen, analyse van de financiële en multidisciplinaire risico’s
o o
o
o o o
o
o o o o
Market consistent-valorisatie van de technische voorzieningen: onderscheid tussen “hedgebare risico’s” en “niet-hedgebare” risico’s via replicerende portefeuille Definitie en berekeningsbeginselen van de “best estimates” van de technische voorzieningen (niet-leven en leven) Berekening van de “risicomarges” en vereenvoudigingen • Raming vanuit een kapitaalkostenbenadering: gebruiksvoorwaarden van de “proxies” • Gevolgen van de voordelen van risicodiversificatie Definitie en keuze van de risicovrije rentetermijnstructuur • “SWAP vs Govies” • Liquiditeitspremie • Extrapolatie Vergelijkende inventaris van de technische voorzieningen QIS 5 en “Belgian – GAAP” Beginselen ter valorisatie van de activa “Mark to Market” en “Mark to Model” Market consistent-valorisatie van de activa • Obligaties en andere vastrentende effecten • Aandelen, deelnemingen en andere effecten met variabele opbrengst • Terreinen en gebouwen • Vorderingen op herverzekeraars • Deel van de herverzekeraars in de technische voorzieningen • Overige financiële beleggingen • Options, futures en andere afgeleide producten • Verwerking van immateriële vaste activa en belastinglatenties • Andere activa Definitie en berekening van het “marktrisico • Renterisico • Margerisico (spread) • Aandelenrisico • Vastgoedrisico • Concentratierisico • Valutarisico • Aggregatie van de risicosubmodules Definitie en berekening van het “operationele risico” Definitie en berekening van het “tegenpartijrisico” Definitie en berekening van het “risico van immateriële vaste activa” Benaderingen en vereenvoudigingen: samenvatting en opfrissing van de toepassingsvoorwaarden
De QIS 5-formules worden intuïtief uitgelegd zowel voor de ramingen van activa- en passivaposten als voor de verschillende geanalyseerde risico’s. De concepten worden rijkelijk geïllustreerd door middel van vereenvoudigde Excelvoorbeelden. Er wordt een overzicht gegeven van de gegevens die noodzakelijk zijn om de Excel-werkbladen van het CEIOPS in te vullen. Na deze opleidingsdag hebben de deelnemers de verschillende beginselen onder de knie voor de waardering van de activa, van de best estimates van de technische voorzieningen en de daarmee samenhangende risicomarges, alsook de kapitaalvereisten om het marktrisico, het tegenpartijrisico, het operationele risico, en het vastgoedrisico te dekken. Daarnaast zullen de deelnemers weten in welke mate ze eventueel gebruik kunnen maken van benaderingen of vereenvoudigingen om de Excelbestanden van QIS 5 in te vullen.
Page4
o
Module 3 (Volledige dag): Raming van de technische voorzieningen en van de risico’s in de levensverzekering o
Classificatie van de verrichtingen “leven” • Unit linked-producten en producten met gewaarborgde rentevoet • Lopende zaken en “nieuwe zaken”
o
Berekening van de best estimate van de voorzieningen in levensverzekeringen • Valorisatiebeginselen en -technieken • Prognose van de cashflows: contractlimieten, cash-in, cash-out • Segmentering • Andere aandachtspunten: opties en waarborgen, gedrag van de verzekerde, handelingen van het management, winstdeelnemingen, samenbrengen van gegevens, Unit linked, Ring fenced funds,… • Herberekening van de cashflows van het passief • Doelstellingen • Herinnering: definitie en keuze van de actualisatievoeten Berekening van de risicomarge: methodologie en vereenvoudiging
o o
Berekening van het vereist solvabiliteitskapitaal (SCR) in levensverzekeringen • Sterfterisico • Langlevenrisico • Invaliditeitsrisico • Kostenrisico (algemene kosten) • Herzieningsrisico • Beëindigingsrisico (afkoop) • Rampenrisico • Aggregatie van de risicosubmodules • Loss absorbing effect • Gross/Net SCR
o
Benaderingen en vereenvoudigingen: toepassingsvoorwaarden
samenvatting
en
opfrissing
van
de
De formules van QIS 5 zullen intuïtief worden uitgelegd voor de raming van de voorzieningen levensverzekering, alsook voor de raming van de verschillende geanalyseerde risico's. De concepten worden rijkelijk geïllustreerd door middel van vereenvoudigde Excelvoorbeelden. Er wordt een overzicht gegeven van de gegevens die noodzakelijk zijn om de Excel-werkbladen van het CEIOPS in te vullen, voor alle te bestuderen productlijnen.
Page5
Na deze opleidingsdag zullen de deelnemers de technieken onder de knie hebben voor de berekening van de “best estimates” van de technische voorzieningen leven en hun risicomarges, alsook van de kapitaalvereisten om de voor de levensverzekeringsverrichtingen specifieke risico’s te dekken. Daarnaast zullen de deelnemers weten in welke mate ze eventueel gebruik kunnen maken van benaderingen of vereenvoudigingen om de Excelbestanden van QIS 5 in te vullen.
Module 4 (Volledige dag): Raming van de technische voorzieningen en van de risico’s in de schadeverzekering o
Berekening van de “Best estimates” van de voorzieningen niet-leven • Algemene principes • Best estimate van de voorziening voor premies: methodologie en vereenvoudiging • Best estimate van de voorziening voor schadegevallen: gebruik van schadeafwikkelingsdriehoeken • Noodzakelijke gegevens: op basis van welke driehoeken werken? • Vereenvoudigingen • Actuariële methodes: Chain Ladder, London Chain, Projected Case Estimate, Mack, bootstrap, Merz en Wuthrich • Aandachtspunten: herberekening, schatting van een tail factor, ernstige schadegevallen, inflatie, voorzieningen buiten driehoeken, herverzekering, kosten,…
o
Berekening van de “risicomarges” van de voorzieningen niet-leven
o
Definitie en berekening van het vereist solvabiliteitskapitaal schadeverzekeringen • Premierisico en reserveringsrisico (vorming van voorzieningen) • Uittredingsrisico • Rampenrisico • Aggregatie van de risicosubmodules
o
Voor de ondernemingen specifieke parameters • Te vervullen criteria voor het gebruik ervan • Te gebruiken standaardmethoden: premierisico en reserveringsrisico
o
Benaderingen en vereenvoudigingen: toepassingsvoorwaarden
samenvatting
en
opfrissing
(SCR)
in
van
de
De formules van QIS 5 zullen intuïtief worden uitgelegd voor de schatting van de voorzieningen schadeverzekering, alsook voor de schatting van de verschillende geanalyseerde risico's. De concepten worden rijkelijk geïllustreerd door middel van vereenvoudigde Excelvoorbeelden. Er wordt een overzicht gegeven van de gegevens die noodzakelijk zijn om de Excelwerkbladen van het CEIOPS in te vullen, voor alle te bestuderen productlijnen. Tijdens dit deel worden concrete, praktijkeigen problemen besproken zoals het gebruik van een tail factor voor de takken met lange schadeafwikkeling, het al dan niet rekening houden met uitzonderlijke elementen van de driehoeken in de modellen,…
Daarnaast zullen de deelnemers weten in welke mate ze eventueel gebruik kunnen maken van benaderingen of vereenvoudigingen om de Excelbestanden van QIS 5 in te vullen.
Page6
Na deze opleidingsdag zullen de deelnemers de technieken onder de knie hebben voor de berekening van de “best estimates” van de technische voorzieningen niet-leven en de van margerisico’s die ermee verbonden zijn, alsook de kapitaalvereisten om de voor de schadeverzekering specifieke risico’s te dekken.
Module 5a (Halve dag): Raming voorzieningen en van de gezondheidsverzekering o
o o o o
verrichtingen Berekening van het vereiste solvabiliteitskapitaal (SCR) voor met leven niet gelijkaardige verrichtingen Berekening van het vereist solvabiliteitskapitaal (SCR) voor de rampenrisico’s
• • Aggregatie van de risicosubmodules Benaderingen en vereenvoudigingen: toepassingsvoorwaarden
samenvatting
Module 5b (Halve dag): Raming voorzieningen en van de arbeidsongevallenverzekering o o o o
o
technische in de
Classificatie van de verrichtingen “gezondheid” (lopende zaken en “nieuwe zaken”) • Gezondheid – gelijkaardige verrichtingen leven • Gezondheid – niet gelijkaardige verrichtingen leven • Gezondheid – verrichtingen arbeidsongevallen (p.m.) Berekening van de “Best estimates” van de voorzieningen gezondheid Berekening van de “risicomarges” van de voorzieningen gezondheid Verwerking van de verouderingsreserve in de context Solvency II Definitie en berekening van de risicosubmodellen • Berekening van het vereiste solvabiliteitskapitaal (SCR) voor met leven gelijkaardige •
o
van de risico’s
en
opfrissing
van de risico’s
van
de
technische in de
Classificatie van de AO-verrichtingen binnen de module gezondheid Berekening van de “Best estimates” van de AO-voorzieningen Berekening van de “risicomarges” van de AO-voorzieningen Definitie en berekening van de AO-risicosubmodellen • Premierisico en voorzieningsrisico (NSLT) • Uittredingsrisico (NSLT) • Inflatierisico (SLT) • Langlevenrisico / sterfterisico (SLT) • Beëindigingsrisico (afkoop van een derde van het kapitaal) (SLT) • Kostenrisico (Kosten) (SLT) • Herzieningsrisico (SLT) • Rampenrisico (SLT) OPM.: SLT Similar Life Techniques, NSLT Non Similar Life Techniques Benaderingen en vereenvoudigingen: samenvatting en opfrissing toepassingsvoorwaarden
van
de
Page7
Beide halve dagen vormen elk een specifieke uitbreiding voor hetzij de verrichtingen "gezondheid" hetzij de verrichtingen "arbeidsongevallen", van de modules 3 (Leven) en 4 (Niet-leven)
Voorstelling van de definitieve technische specificaties en overzicht van de Excel-bestanden & Vragenen antwoordenronde De opleiders zullen (eind juli / begin augustus, datum later te preciseren) een overzicht geven van de wijzigingen tussen de aanvankelijke voorstellen van de Europese Commissie (beschikbaar sinds 15 april) en de definitieve technische specificaties (normaal beschikbaar vanaf 15 juni). De Excel-bestanden (antwoorden op QIS5) zullen eveneens worden voorgesteld. Daarnaast worden er een of twee halve dagen met “vragen & antwoorden” georganiseerd (eind augustus, datum wordt later gepreciseerd). De deelname aan deze sessies is gratis, zij het alleen toegankelijk voor de personen of ondernemingen die hebben deelgenomen aan ten minste drie van de (halve) dagen van de opleiding QIS 5. Naargelang van het aantal aanvragen, behoudt Insert zich het recht voor - om die halve dagen in tweeën te splitsen; - om, indien nodig, het aantal vertegenwoordigers per onderneming of verzekeringsgroep tot drie te beperken.
Opleiders
PricewaterhouseCoopers en Reacfin staan sinds vele jaren in voor de organisatie van opleidingen voor onder andere professionals van verzekeringsondernemingen. In het raam van Solvency II werden hen meerdere adviesopdrachten toegekend. Zij zijn dan ook ideaal geplaatst om, vanuit een specifieke invalshoek, de bijzonderheden en gevolgen van de omzetting van de Solvency II-richtlijn in te schatten. De opleidingssessies worden verzorgd door twee opleiders waarvan minstens één “senior”, die kan bogen op een geslaagde QIS 4-ervaring, voor rekening van Belgische verzekeraars.
Pedagogische ondersteuning
Van de deelnemers wordt een actieve deelname aan de opleiding verlangd, in het bijzonder via praktische oefeningen (per 2 of maximum 3 deelnemers), op basis van vereenvoudigde Excel-toepassingen die ze zullen ontvangen tijdens de opleiding. Iedere deelnemer zal een USB-stick ontvangen met de slides en Excel-toepassingen. Die toepassingen zullen onder andere gebaseerd kunnen zijn op marktstatistieken van de reporting van de ondernemingen aan de CBFA.
Page8
De lessen vinden plaats enerzijds in het Frans en anderzijds in het Nederlands, op basis van slides en Engelse Excel-bestanden (zowel voor de cursussen in het Frans als in het Nederlands). !! De documentatie voor de opleiding is gebaseerd op de technische specificaties draft van QIS5 die verschenen zijn op 15 april 2010. De definitieve technische specificaties zullen immers pas beschikbaar zijn na half juni.!!
Praktische informatie Aan de deelnemers wordt gevraagd een laptop mee te brengen voor de deelname aan de praktische oefeningen.
Tarieven: Modules 1 (1/2 day) 2 (1 day) 3 (1 day) 4 (1 day) 5a (1/2 day) 5b (1/2 day)
Dutch Sessions 10/6 am OR 11/6 pm 17/6 OR 23/6 24/6 OR 28/6 28/6 OR 29/6 1/7 pm 1/7 am
French sessions 10/6 am OR 10/6 pm 11/6 OR 14/6 28/6 OR 29/6 16/6 OR 22/6 1/7 am 1/7 pm
Per opleidingsdag (documentatie, drank en middagmaal inbegrepen) Niet-leden Assuralia: 1.000 euro Voor dezelfde ondernemingen en voor eenzelfde opleidingsmodule (deelnemer kiest de taal): Tweede inschrijving: 700 euro Derde inschrijving: 500 euro Vanaf de vierde inschrijving: 400 euro Assuralia-leden: 50 % van het tarief voor niet-leden Per halve opleidingsdag (documentatie, dranken inbegrepen): 50 % van het tarief voor een volledige dag, volgens dezelfde degressie voor meerdere inschrijvingen. OPMERKING: De organisatie van de opleiding is afhankelijk van een voldoende aantal inschrijvingen. Insert zal bevestigen dat de opleiding effectief plaatsvindt zodra het minimumaantal bereikt is. INSERT square de Meeus 29 1000 Bruxelles - 02/5475701
[email protected] - www.insert.be
n
s
c
h
r
i
j
v
i
n
g
e
n
:
alleen via
w
w
w
.
i
n
s
e
r
t
.
b
e
.
Page9
I
