Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW Groep 3, 4, 5
Eindhoven, 8 september 2011
In het kort In deze lesbrief vind je een aantal uitgewerkte lessen waarvan je er één of meerdere kunt uitvoeren. Hiermee kun je, in aanloop naar de activiteiten voor GLOW, het thema ‘energie’ behandelen voor groep 3 t/m 5. De lessen kunnen ook uitstekend worden aangehaald om gezonde voeding en voldoende beweging te benadrukken.
Beoogde leerdoelen • Leerlingen • Leerlingen • Leerlingen • Leerlingen
leren het belang van gezond eten en bewegen. leren dat energie overal om hen heen is. kunnen uitleggen hoe een elektriciteit gemaakt wordt. bespreken hoe ze samen energie kunnen besparen.
Opbouw van de lessenserie Onderdeel LES 1 Introductie LES 2 Energie in jezelf LES 3 Maak zelf elektriciteit LES 4 Elektrische apparaten LES 5 Zuinig zijn met elektriciteit
Activiteit Gebruik jij energie? Bewegingsoefeningen Klassikale proefjes Uitleg werking elektriciteit Samen energie besparen
Tijdsindicatie 30 minuten 45 minuten 20 minuten 5 minuten 20 minuten
Voorbereidingen door de leerkracht • Verzamel voor elke leerling de benodigde materialen. Dit staat bij elke les apart beschreven in het tekstvak ‘nodig’. • Zorg voor voldoende computers met internet aansluiting. • Bekijk de korte filmpjes op www.mecehv.nl/glow2011 • Lees de lessen vooraf door.
LES 1 gebruik jij energie? 1. Vertel de leerlingen dat ze vast wel weten dat apparaten en ‘dingen’ energie nodig hebben om te kunnen werken, maar dat ook wijzelf energie nodig hebben. Weten de leerlingen waarvoor wij energie nodig hebben? (groeien, bewegen, spelen, sporten, denken, leren, luisteren, maar ook slapen!) 1
2. Vraag de leerlingen of zij weten hóe wij aan die energie komen. (eten en drinken) 3. Vraag de leerlingen wat zij deze dag hebben ontbeten of geluncht. Wanneer de leerlingen goed hebben gegeten, betekent dat dat ze veel energie hebben voor een bijzondere gymles!
LES 2 Energie in jezelf Laat de leerlingen allemaal een plaatsje zoeken in de gymzaal. Doe een beweging voor en laat de leerlingen de beweging nadoen. Begin rustig en bouw langzaam op. Bijvoorbeeld: • • • • • • • • • • •
Één arm omhoog en weer omlaag Twee armen boven je hoofd en weer omlaag Zwaaien met je armen naast je lichaam Knie optillen en weer laten zakken Door je hurken gaan zitten en weer overeind komen Buigen en met je vingers je tenen aanraken Opzij buigen en armen over je hoofd meezwaaien, links en rechts Klein sprongetje Klein sprongetje en daarna meteen op je hurken zitten Grote sprong Etc.
Tip: je kunt ook de leerlingen vragen om bewegingen voor te doen, die de andere leerlingen vervolgens nadoen. Doe dit ongeveer 5 tot 10 minuten en stop dan. Hebben de leerlingen nu energie verbruikt? Hoe weten ze dat? Kunnen ze Nodig het merken of voelen? • een A4 blanco papier (bijvoorbeeld zweten, warm hebben, • een kam moe voelen, spierpijn, dorst, hogere • een citroen hartslag). • een stuk koperdraad (je kunt ook een munt van 5 eurocent LES 3 Maak zelf elektriciteit gebruiken) • een stukje ijzerdraad (je kunt Door de onderstaande proefjes te doen, ook een paperclip gebruiken) laat je de leerlingen zien dat • een koptelefoon (je kunt ook de geluidsboxen van de PC gebruiken)
2
elektriciteit overal om ons heen is. Simpel en magisch!
Magische papiertjes Knip papier in kleine stukjes en pak een kam. Wrijf met de kam een paar keer door je haar of over je trui. Houd je kam nu boven de stukjes papier. Ze kleven aan de kam. Dit is statische elektriciteit. Voelt het wel eens alsof je haar rechtop staat? Knettert het wel eens als je iemand aanraakt? Ook dat is statische elektriciteit. Het is niet gevaarlijk!
Maak zelf een citroenbatterij! Steek het koperdraad en het ijzerdraad in de citroen. Pak de koptelefoon en zet hem op of gebruik een geluidsbox van de PC. Houd de stekker van de koptelefoon tegen de twee draden: je hoort nu gekraak. De citroen en de draden maken heel zwakke stroom. Dit is te vergelijken met de manier waarop een batterij werkt.
LES 4 Elektrische apparaten Door de onderstaande filmpjes te laten zien, leren de leerlingen eerst hoe een dynamo elektriciteit kan maken, waarna het tweede filmpje laat zien hoe de elektriciteitscentrale de energie naar hen thuis brengt. (www.mecehv.nl/glow2011)
1. Hoe werkt een dynamo? 2. Een hele grote dynamo.
LES 5 Zuinig zijn met elektriciteit Leg de leerlingen uit dat de energie die we gebruiken voor apparaten vaak de aarde schaadt. En dat het steeds lastiger wordt om olie en gas voor energie te vinden. 3
Samen kunnen we allemaal een handje helpen om de planten, de beestjes en onszelf gezond te houden.
Bespreek met de leerlingen wat ze zelf al doen of nog kunnen doen.
Enkele voorbeelden staan hieronder: Lichten uitdoen De TV uitzetten na gebruik
Glas recyclen Oude batterijen recyclen Eten met minder verpakking kopen
Plastic recyclen
Naar school lopen Bloemen planten
Lokale producten eten Een trui ipv verwarming hoger Met vrienden fietsen
4
