Lespakket ‘Zomerzon’ Instructieblad groep 3 & 4
Inhoud pakket - Achtergrondinformatie - Instructieblad groep 3 & 4 - Materialen van het pakket
* 2 potjes voor de kievitbonen * 1 potje voor de zonnebloem * 1 potje voor de tuinkers * Potgrond * Kievitsbonen * Zonnebloemzaden * Stoepkrijt * Tuinkerszaden * Stukje pvc-buis * Stukje karton * Elastiekjes
- Werkblad ‘Zonneklep’ - Leesrups Zomer - Woordenschatkaarten
Lessuggesties: Zomerzon Waar denk als je het woord “zomer” hoort? Langer buitenspelen, warmte, zwemmen, picknicken, minder kleding aan, ijsjes eten en met water spelen zijn mogelijke antwoorden van de kinderen. In de zomer wordt het warmer en dat komt door de zon. De zon geeft ons warmte en licht. In dit seizoen eten we andere dingen als in de winter: bijvoorbeeld salades in plaats van stamppot. Soms is de zon zo fel dat je je moet beschermen tegen de zon. Dat kun je doen door in de schaduw te gaan zitten of een zonnepet, klep of -bril op te zetten. We smeren ons dan in met zonnebrandcrème, want door de zon kun je ook verbranden. Ons lichaam beschermt ons tegen warmte door te gaan zweten. De zon zorgt er in de zomer voor dat de planten gaan groeien. Veel dieren komen weer tevoorschijn, zoals vlinders, lieveheersbeestjes, wespen en kikkers.
Tip: maak een zomerhoek/ tafel en richt hem in met dingen die met de zomer te maken hebben, zoals bijvoorbeeld zonnebril, zonnebrandcrème, waterpistool, strandmatje, frisbee, vlieger, luchtbed.
Spelsuggesties: -
De kinderen kunnen in kleine groepjes de bijgeleverde leesrups spelen.
-
Geheugenspelletje: ‘Ik ga op zomervakantie en neem mee …’ Maak een kring. U begint het spel door uit te leggen dat in dit spel iedereen op zijn beurt iets mag opnoemen wat hij/zij graag mee op vakantie zou nemen op zomervakantie naar bijvoorbeeld het strand, naar een warm land, naar een zonnig eiland etc. Maar…voordat je jouw voorwerp noemt, moet je eerst alle voorwerpen herhalen die eerder zijn genoemd. Voorbeeld: •
Juf: Ik ga op zomervakantie en ik neem mee…mijn zwempak
•
Kind 1: Ik ga op zomervakantie en ik neem mee mijn zwempak en een strandbal
•
Kind 2: Ik ga op zomervakantie en ik neem mee mijn zwempak, een strandbal en slippers
•
Etc…
Zon en schaduw Als de zon schijnt heb je ook altijd een schaduw bij je of je nou springt, rent of loopt. We hebben allemaal een schaduw. Je kan ook leuke spelletjes spelen met je schaduw:
Teken je schaduw Nodig: •
Stoepkrijt
Ga op een zonnige dag naar buiten en laat zien hoe de zon een schaduw op de tegels maakt. Laat de kinderen allerlei poses aannemen: armen wijd of boven het hoofd, op één been staan, enz. Andere kinderen trekken met stoepkrijt een lijn langs de schaduw.
Je kunt de schaduw in de ochtend ook vergelijken met de schaduw in de middag. De schaduw is niet meer hetzelfde. Dit komt door dat de zon t.o.v. de aarde op een andere plek staat. De schaduw in de ochtend is lang, omdat de zon schuin boven de aarde staat. Aan het begin van de middag is de schaduw kort. Dat komt omdat de zon dan recht boven de aarde staat.
Tip: leuk voor in de pauze: schaduwtikkertje. De tikker moet met zijn voet de schaduw van de andere kinderen raken.
Zonnewijzer maken Nodig: •
Stuk karton
•
Potlood
Een manier om een zonnewijzer te maken, die binnen bruikbaar is, doen we door niet de uren aan te geven, maar de verschillende “belangrijke” momenten van de dag. Steek in het karton een potlood zodat het potlood rechtop staat en leg het geheel op een zonnige plek in de klas. Zet een merkteken bij de schaduwlijn die de vaste tijdstippen van de dag markeren zoals: aanvang school, ochtendpauze, middagpauze en einde van de schooldag.
Deze merktekens, dit kunnen ook pictogrammen zijn, geven aan welke lijn bij welk tijdstip van de dag hoort. Na een paar dagen zullen de kinderen aan de schaduwlijn zien wanneer het tijd is voor de pauze.
Een zonnewijzer buiten maken kan door een grote stok in de grond te steken en met stenen, stoepkrijt of kleine stokjes de schaduwlijnen te markeren. Een vraag die gesteld kan worden aan de kinderen is of deze “klok” na 2 maanden nog steeds de juiste tijd aangeeft.
Regenboogproefje Nodig: •
Een zonnige dag
•
Plantenspuit met water
Ga op een zonnige dag naar buiten. Ga met je rug in de zon staan. Zet de plantenspuit op vernevelen. Sproei water in het zonlicht. Zie je de kleuren van de regenboog?
De zon geeft warmte De zon levert licht en warmte. In de zomer is de zon het warmst. Ga op een zonnige middag met de kinderen naar een zonovergoten plek op het schoolplein. Laat de kinderen de grond of muur voelen. Deze zal warm aanvoelen. Ga daarna met de klas naar de schaduw en laat de kinderen weer voelen. Bedenk samen met de leerlingen waardoor de ene plek warm is en de andere plek koeler. Laat hen daarna opzoek gaan naar dingen die warm zijn geworden door de zon.
Zet in de ochtend een bakje kraanwater in de zon (vensterbank) en een bakje kraanwater in de schaduw. Laat de bakjes gedurende de dag staan. ‘s Middags laat u de kinderen voelen in het water. Voelen zij verschil?
Bescherming tegen de zon Je krijgt al gauw een bruin kleurtje als je in de zon loopt, maar als de zon erg fel is kan je ook snel verbranden. Dan moet je je beschermen tegen de zon. Dit kun je doen door je zelf in te smeren met zonnebrandcrème. Kun je nog andere dingen verzinnen om je zelf te beschermen tegen de zon? (beschermende kleding dragen, in de schaduw of onder een parasol gaan zitten, een zonnehoed of pet opzetten. Soms krijg je het heel warm in de zon. Wat gebeurt er met je lichaam als je het heel warm hebt? Je gaat zweten! Er komt water op je huid. Dat helpt je om wat af te koelen. Zelf kun je ook een proefje doen: smeer een beetje water op je arm, goed blazen, en net als bij zweten voelt het dan koel aan. Hierna kunnen de kinderen een zonneklep maken.
Zonneklep Nodig: •
Knutselblad zonneklep
•
Elastiekjes
Zonlicht zorgt voor groei De zon is enorm belangrijk voor ons, want alle plantjes op aarde, die wij eten, hebben zonlicht en warmte nodig om te groeien. En daar eten wij uiteindelijk van. Zonder zon hadden wij dus niets te eten. Met de groeiproef van de kievitsboon kunnen we het belang van licht en warmte laten zien.
Groeiproef Nodig: •
2 potjes
•
4 kievitsbonen
•
Potgrond
Vul de twee potjes met de potgrond en leg in ieder potje twee bonen. Duw de boon met de vinger een klein stukje naar beneden, ongeveer 1 vingerkootje diep. Vervolgens de gaatjes weer dicht maken met potgrond. Geef de bonen een klein beetje water zodat de grond vochtig is. Plaats nu 1 potje in de vensterbank en 1 potje in de koelkast. Zorg dat de grond in beide potjes vochtig blijft en niet uitdroogt.
Wat is er te verwachten? De bonen in de koelkast zullen niet kiemen omdat de temperatuur te laag is. De zon als warmtebron ontbreekt hier. De bonen in het raamkozijn zullen wel kiemen en daar zullen relatief korte en stevige groene planten uit groeien. Als duidelijk is dat de bonen in de koelkast niet zullen ontkiemen haal dan het potje in de klas en verzorg de bonen, zodat deze alsnog gaan kiemen.
Planten groeien naar het licht
Kort en lang Met het volgende proefje is aan te tonen, dat planten die in het donker staan, harder groeien dan die het in het volle licht staan. Die planten zijn wel langer, maar minder stevig. Zij maken die groeispurt om bij het licht te komen. Nodig: •
1 potje
•
Potgrond
•
Tuinkerszaad
•
Pvc buisje
Vul het potje met grond en verdeel de tuinkerszaadjes over het gehele oppervlak en druk de zaadjes iets in de grond. Geef wat water. Plaats in het midden van het potje het pvc buisje. Zie het verschil in lengte dat ontstaat tussen de tuinkersplantjes in de buis en buiten de buis. Na de proef kunnen de plantjes lekker worden opgegeten.
De zonnebloem beweegt mee met de zon Nodig: •
Grote plastic pot
•
3 zonnebloemzaden
•
Potgrond
Zonnebloemen zijn bij uitstek het symbool voor zon en warmte. Zonnebloemen lijken niet alleen op de zon, met de bloemblaadjes als zonnestralen, maar richten zich naar de zon. Hierdoor draait de bloem mee met de zon gedurende de dag. Gekozen is voor laagblijvende zonnebloemen, omdat ze in een pot gezaaid en opgekweekt worden. Vul de pot met grond en zaai de 3 zaden bij elkaar. De zonnebloemen zullen, om mooie stevige planten op te leveren, buiten geplant/geplaatst moeten worden.
Taal Begrippen: - Bij het thema “zomerzon” komen de volgende begrippen ter sprake: zonlicht, zonnewarmte, koelte, pet, zonneklep, zonnebril, parasol, picknick, ijs, zonnebloem, vlinder, verbranden, bruin worden, zonnebrandcrème, schaduw en zonnewijzer. - Bij dit pakket worden woordenschatkaarten mee geleverd.
Boeken: "Zomerzon, waarom dieren zo gek zijn op de zon" van Tialda Hoogeveen http://www.bol.com/nl/p/zomerzon/1001004007309324/
Filmpjes: - Over schaduw http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20031204_schaduwtekenen01 - Regenboog http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20120107_regenboog01 - Bij de zonneklep http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20021104_jelijf03 - Ontkiemen http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20080702_kiemen01 - Planten http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20111222_planten01 - Dag en nacht http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20031204_dagenweekanimatie01 - Zon en de aarde http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20130703_aardezon01
Meer informatie: Over de inhoud van de pakketten: Natasja Huijs & Perkash Soekhoe, Kwekerij Lesmateriaal Vreelustweg. Telefoon: 010 – 437 26 64, e-mail
[email protected]
Over de instructie/lessuggesties: Marloes Petri Telefoon 010 – 267 21 17, e-mail
[email protected]
