De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog •Koude Oorlog •Amerikaanse buitenlandse politiek •communisme •rivaliteiten tussen de Sovjet-Unie en China •nationalistische bewegingen •dekolonisatie
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
Twee grote processen • Koude oorlog • Nationalisme en dekolonisatie
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
Nationalisme eerst • Ho Chi Minh en ‘Liberté, Égalité, Fraternité’ • 1919 Versailles
1
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog Grote thema’s:
Nationalisme eerst • Ho Chi Minh en ‘Liberté, Égalité, Fraternité’ • 1919 Versailles • Na 1919 Ho communistisch • 1925 scholing in Moskou • jaren ’30 en ’40 voor Komintern werkzaam in Zuid- en Indochina
• de samenhang tussen nationalisme, communisme en de landkwestie in Vietnam • dekolonisatie en Amerikaans imperialisme • de rol van China en de Sovjet-Unie • Amerikaanse en Zuidvietnamese kant van oorlogvoering • betekenis oorlog
De Vietnam-oorlog Nationalisme en Communisme • Belang Tweede Wereldoorlog • landkwestie • verbindt nationalisme met socialisme • Japanners laten Franse bestuur zitten, maar stellen wel steeds hoger eisen aan Vietnamese economie • verslechterende positie van boeren benadrukt noodzaak van landhervorming • ontstaan machtsbasis voor Vietminh op platteland
De Vietnam-oorlog 1954 Geneve • Vietnam in tweeën gedeeld • VS verklaren zich niet gebonden aan akkoord • Clientenregime van Ngo Dinh Diem
De Vietnam-oorlog Dekolonisatie en Amerikaans imperialisme • Frankrijk 1945 verzwakt • 1947 Truman-doctrine • Dekolonisering versterkt idee dat de VS in de hele wereld belangen hebben • Kern blijft Europa • containment eind jaren 1940 aangevuld met dominotheorie • afschrikking verhoogt belang geloofwaardigheid
De Vietnam-oorlog Clientenregimes in Vietnam •Dergelijke regimes contraproductief door de weerstanden die ze oproepen • Onberedeneerd optimisme bij Amerikanen over verbetermogelijkheden
2
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog Clientenregimes in Vietnam •Dergelijke regimes contraproductief door de weerstanden die ze oproepen • Onberedeneerd optimisme bij Amerikanen over verbetermogelijkheden • Landhervormingen mislukken en leger legt steeds groter beslag op bevolking • Leger demoraliseert en wekt haat bij bevolking
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog Twintigste-eeuwse oorlogen • Tendens te vertrouwen op technologie • In Vietnam ook ontbladeringsmiddelen
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog Rusland, China, Noord-Vietnam • 1954 Noord-Vietnamezen gedwongen in te stemmen: blijvend wantrouwen • Na 1958 mogelijkheid Moskou tegen Peking uit te spelen • Aanvankelijk steunen op Peking, na 1965 voorzichtig meer steunen op Moskou wegens Russische contacten met Washington • Moskou levert moderner wapens • Belangrijk blijft steun van platteland: landhervormingen, minder belasting voor bevolking
3
De Vietnam-oorlog Tet-offensief, begin 1968 • scharnierpunt in de oorlog • confrontatie met realiteit
De Vietnam-oorlog Moeizaam naar het einde • Groter rol diplomatie onder Nixon. Begin driehoeksdiplomatie
• begin onderhandelingen
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog Moeizaam naar het einde • Groter rol diplomatie onder Nixon. Begin driehoeksdiplomatie • Opbouw van Zuid-Vietnamese leger en poging tot Vietnamisering
4
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog Moeizaam naar het einde • Groter rol diplomatie onder Nixon. Begin driehoeksdiplomatie • Opbouw van Zuid-Vietnamese leger en poging tot Vietnamisering • Door kosten oorlog Amerikaanse economie en begroting defensie onder druk • Gevolg: spanningen met Europese bondgenoten en onvrede in het leger
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog Moeizaam naar het einde • Rol pers belangrijk, maar misschien niet zo belangrijk als kritiek van ondernemers en het leger.
De Vietnam-oorlog Moeizaam naar het einde Gevolgen terugtrekking Amerikaans leger uit Vietnam:
De Vietnam-oorlog Moeizaam naar het einde • Corruptie en hardvochtig optreden maken het regime Van Thieu niet geliefd
• Manoeuvreerruimte voor Amerikanen kleiner • Vietnamoorlog meer een burgeroorlog • Machtsuitbreiding Van Thieu bindt het Zuidvietnamese leger geografisch • Modern oorlogstuig te moeilijk voor dat leger • en te duur voor de Zuid-Vietnamese economie
5
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog Moeizaam naar het einde • Corruptie en hardvochtig optreden maken het regime Van Thieu niet geliefd • Economie Zuid-Vietnam verslechtert • betaling soldaten nog slechter • demoralisering leger leidt tot wandaden • in steden toenemende zelfuitbuiting en drugsgebruik
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog Moeizaam naar het einde • Onderhandelingen moeizaam door • streven zo goed mogelijk uit de oorlog te komen • Amerikaanse geloofwaardigheid redden
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
Betekenis
Betekenis
Vietnam levert nog steeds scenario:
Vietnam levert niet het hele scenario:
• inval met steun deel van de bevolking • vertrouwen op conventionele methoden van oorlog • pogen de oorlog te Afghaniseren • schade aan land en bevolking enorm • westerse democratie invoeren • daarbij steunen op corrupt clientenregime • oorlog tot over de grenzen uitbreiden
• in Afghanistan tegenstelling Pakistan-India, beide kernmachten • NAVO aanwezig op zoek naar functie sinds einde Koude Oorlog • Afghanistan toont bepaalde constantes in Westerse geopolitiek, die de Koude Oorlog in Vietnam enigszins aan het gezicht onttrok
6
