De uitdaging van infrastructurele projecten beschouwingen op basis van 13 jaar wegenaanleg bij de Provincie Limburg 21 maart 2013 Eindhoven
R. Tilmans Projectingenieur Groen Provincie Limburg
Provincie Limburg
1
Introductie
Belangrijke gebeurtenissen afgelopen decennia
Gerealiseerde en geplande projecten sinds 2000
Invloed van deze gebeurtenissen op: veranderde positie van natuur in planprocessen; natuuronderzoeken; opgaven voor mitigatie en compensatie; uitvoering van mitigerende en compenserende maatregelen.
Provincie Limburg
2
Belangrijke gebeurtenissen afgelopen decennia
1967: Natuurbeschermingswet: zowel gebieds- als soortbescherming
Jaren ’70: toenemende aandacht voor de achteruitgang van dassen: ’74 eerste faunapassages
1979: Vogelrichtlijn (VR) en Verdrag van Bern
Jaren ’80: ecologie gaat rol spelen bij het beleid van RWS en MER’s. ‘88: eerste ecoducten
1990: Natuurbeleidsplan
1992: Habitatrichtlijn (HR)
1995: Structuurschema Groene Ruimte: Nee, tenzij (EHS) en natuurcompensatiebeginsel
1997: Provinciale Natuurcompensatieregeling (Limburg)
1998: Natuurbeschermingswet: accent op gebiedsbescherming
1999: Uitspraak RvSt inzake Avantis en hamster (korenwoof)
2002: Flora- en faunawet: accent op soortbescherming
2005: HR en VR in Natuurbeschermingswet verwerkt. Provincie Limburg
3
Gerealiseerde en geplande projecten sinds 2000 Gerealiseerd: • 8 provinciale wegen; • ca 90 ha natuurcompensatiegebieden; • Faunapassages w.o. 1 ecoduct, 4 grote beekkruisingen Gepland: • 2 provinciale wegen; • > 165 ha natuur (waarvan inmiddels ca 60 ha aangelegd); • 4 ecoducten, 3 grote beekkruisingen, 3 grote faunatunnels. Provincie Limburg
4
Invloed op veranderende positie van natuur in planprocessen (I)
Illustratief N293-noord: Bos- versus Bundelingsalternatief (2000)
LNV: geen weg door Melickerheide
Kritische houding LNV resulteert ook in: extra impuls voor natuur, 400 ha extra natuur naast compensatie en EHS): Integrale Natuurvisie Oost-Roermond e.o (2000); afstemming tussen initiatiefnemers verschillende projecten; opstellen methodiek voor natuurcompensatie (2001)
Keerpunt bij provincie: natuur wordt volwaardiger en serieuzer meegenomen in toekomstige planprocessen.
Provincie Limburg
5
Bundelingsalternatief
Bosalternatief
Provincie Limburg
6
Provincie Limburg
7
Buitenring Parkstad Limburg
Provincie Limburg
Invloed op veranderende positie van natuur in planprocessen (II)
10 jaar later: Vb. Buitenring Parkstad Limburg.
December 2011: RvSt vernietigt Prov. Inpassingsplan Buitenring Parkstad: onvoldoende inzicht in gevolgen stikstofdepositie voor de N2000-gebieden
Planreparatie (€ 12,6 miljoen): (Tijdelijke) reductie snelheid van 100 naar 80 km/uur bij N2000-gebieden; Verwerving van 40ha (stikstofbelastende) landbouwgrond tbv natuur; Aanbrengen scherm bij N-gevoelige vegetaties van de N2000-gebieden; Verbreding van ecoduct van 15 naar 50 meter
Kwaliteitsimpuls (€ 8,2 miljoen): niet verplicht ecoduct, renaturatie Rode Beek.
Provincie Limburg
9
Invloed op veranderende positie van natuur in planprocessen (III) Conclusie: Inbedding ‘natuur’ in planproces groeit maar kan beter
Verzet leidt achteraf tot extra impuls voor natuur
Toenemende kennis over flora, fauna, ecosystemen en milieucondities geven natuurorganisaties vaak succesvol handvat bij een eventuele rechtsgang
Natuur in toenemende mate belangrijkste afbreukrisico bij infrastructurele projecten → hogere kosten (onderzoeken) en meer capaciteit (betrokken disciplines). Provincie Limburg
10
Invloed op natuuronderzoeken
Regelgeving, jurisprudentie, groeiende ecologische kennis leiden tot uitgebreidere, kostenverhogende onderzoeken en updates compensatiemethodiek
Tijdspanne en onderzoeksgebied langer en groter
Naast verspreiding ook meer populatie(trend)onderzoek en onderzoek naar functionaliteit maatregelen
Focus ligt niet op alle kritische soorten (bv. akkervogels).
Provincie Limburg
11
Invloed op opgaven mitigatie en compensatie (I)
Steeds beter wetenschappelijk onderbouwd
Vrijblijvendheid passé: ontheffing en bestemmingsplan
Kansen ontsnippering bestaande wegen en realisatie verbindingszones
Compensatie/mitigatie nabij ingreep verplicht vanuit wetgeving ↔ wensen om deze elders te realiseren.
Provincie Limburg
12
Invloed op opgaven mitigatie en compensatie (II)
Locaties bij voorkeur nabij EHS, in POG en met potenties voor natuurdoeltypen die verloren gaan
Meer verweving EHS- en FFwet-compensatie
Geluidsreductie inzetten voor kwaliteitsverbetering
Grondverwerving moeilijk, alternatief is gronden gemeenten.
Provincie Limburg
13
Invloed op de uitvoering van mitigerende en compenserende maatregelen (I)
Terechte kritiek natuurorganisaties en Zuidelijke Rekenkamer op te laat of zelfs niet compenseren
BPL: vooraf mitigeren en compenseren ipv achteraf
Waardevrij maken tracé complexer en arbeidsintensief: vb netten over bomen om vogels te beletten te nestelen, tijdig ophangen nestkasten ook bij particulieren.
Provincie Limburg
14
Provincie Limburg
Invloed op de uitvoering van mitigerende en compenserende maatregelen (II) Soms unieke of niet beproefde maatregelen introduceren:
Provincie Limburg
16
Hop-overs N296 en N297 (2003)
Provincie Limburg
Ecombiduct
Impression by Heusschen-Copier Provincie Limburg
Situatie april 2006 Foto: M. van Berne
Situatie april 2007 Foto: R. Tilmans
Provincie Limburg
Situatie april 2007 Foto: R. Tilmans
Monitoring mei 2006 Foto: R. Tilmans
Voorschrijven autochtoon en biologisch plantmateriaal (2003)
Provincie Limburg
20
Nieuwste uitdaging? Dassenkelder
Provincie Limburg
21
Vragen?
Provincie Limburg
22
