De collectieve schuldenregeling in de praktijk D
e collectieve schuldenregeling is een gerechtelijke procedure die u in staat stelt om uw schulden te betalen en tegelijkertijd waarborgt dat u een menswaardig leven kan leiden. Een gerechtelijke schuldbemiddelaar zal door de rechter van de Arbeidsrechtbank worden aangesteld om te onderhandelen met uw schuldeisers. De bemiddelaar zal rekening houden met alle schulden die u op het moment van de toelaatbaarheid tot de procedure hebt.
De collectieve
Oktober 2011
Steunpunt Schuldbemiddeling vzw Jubelfeestlaan, 153-155 1080 Brussel T 02 217 88 05 F 02 217 88 07 E
[email protected] www.steunpuntschuldbemiddeling.be
schuldenregeling in de praktijk Brochure gerealiseerd door De vzw Steunpunt voor de Diensten Schuldbemiddeling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (verantwoordelijke uitgever) met de steun van De Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
2
Hoe een verzoek tot collectieve schuldenregeling indienen ? 1. De voorwaarden voor de toelaatbaarheid. Om tot de procedure van collectieve schuldenregeling toegelaten te worden, moet u aan het volgende voldoen:
- Een natuurlijke persoon zijn - Met zijn woonplaats of zijn belangrijkste belangen gelegen in België - Zich in de onmogelijkheid vinden zijn schulden (het gaat om huidige of toekomstige schulden) op een duurzame wijze (het gaat hier dus niet om tijdelijke moeilijkheden) terug te betalen - Zijn onvermogen niet hebben bewerkstelligd (geen frauduleuze intentie hebben gehad om zich aan de vervolging van zijn schuldeisers te onttrekken) - Geen handelaar op het moment van de procedure zijn of geen handelaar meer zijn sinds tenminste 6 maanden. (de voormalige handelaars mogen een verzoekschrift indienen zes maanden na het stopzetten van hun handel of na de sluiting van het faillissement).
3
Wist u dit ? Opgelet! U moet op alle vragen van het verzoekschrift antwoorden en alle gevraagde documenten indienen. Aarzel niet om hulp te vragen bij een advocaat of een dienst schuldbemiddeling. Meer inlichtingen op het einde van deze folder.
Hoe een verzoek tot collectieve schuldenregeling indienen? 2.
Het verzoekschrift. Als u aan deze voorwaarden voldoet, moet u een formulier invullen dat dient als verzoekschrift. Dat formulier kan u bekomen bij de Griffie van de Arbeidsrechtbank, bij de diensten schuldbemiddeling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of op de website www. steunpuntschuldbemiddeling.be. Om de procedure te starten geeft u dit formulier in twee exemplaren af bij de Griffie van de Arbeidsrechtbank. Aan dit document moeten verschillende bijlagen toegevoegd worden (bewijzen van inkomsten, lasten…).
4
De gerechtelijke schuldbemiddelaar 1.
Wie is dat? Het is een persoon die door de rechter van de Arbeidsrechtbank aangesteld is en die gekozen wordt uit advocaten, notarissen, deurwaarders of erkende diensten schuldbemiddeling. Hij aanvaardt de opdracht die de arbeidsrechter hem heeft toevertrouwd.
2.
Zijn opdracht? De gerechtelijke schuldbemiddelaar zoekt een akkoord met uw schuldeisers voor de betaling van uw schulden. Indien geen akkoord mogelijk is, zal hij de situatie uitleggen aan de rechter die dan een gerechtelijke aanzuiveringsregeling zal opleggen. De schuldbemiddelaar waakt ook over de toepassing ervan. Als hij vaststelt dan het absoluut onmogelijk is de schulden (noch nu, noch later) terug te betalen, kan de rechter, op voorstel van de bemiddelaar, een totale kwijtschelding van schulden toestaan, behalve als de wet het verbiedt (schulden die overblijven in geval van faillissement, schadevergoedingen voor het herstel van een lichamelijke schade veroorzaakt door een misdrijf).
5
Wat zal er voor mij concreet veranderen? 1.
De vervolgingen door de schuldeisers worden stopgezet. Het vonnis dat toelaat om de procedure te beginnen (d.w.z. de beschikking van toelaatbaarheid) schorst de vervolgingen tegen u voor de volledige duur van de procedure. Nochtans, indien er al een dag vastgesteld werd voor de verkoop van in beslag genomen meubelen of van uw huis, zal de verkoop in principe doorgaan. Als u (voor de beschikking van toelaatbaarheid) door uw eigenaar voor de vrederechter gedagvaard werd om een eind aan het huurcontract te zetten, zult u, zo nodig, uit uw woning gedreven worden
6
Wist u dit ? Er is zeker een dienst schuldbemiddeling in uw buurt. U vindt ze op onze website www.steunpuntschuldbemiddeling.be
of op nummer 02/217.88.05
Wat zal er voor mij concreet veranderen? (vervolg) 2. Mijn inkomsten zullen op de rekening van de gerechtelijke schuldbemiddelaar gestort worden. De wet voorziet dat alle inkomsten, van welke aard ook (kinderbijslag, werkloosheidsuitkering, loon, sociale bijstand, huur, maar ook belasting en medische terugbetalingen, erfenis…), voortaan op de rekening van de gerechtelijke schuldbemiddelaar moeten worden gestort. Het uitstel van de vervolgingen betekent niet noodzakelijk dat u nu over uw volledige inkomsten zult kunnen beschikken indien er beslag op gelegd werd. De collectieve schuldenregeling heeft tot doel uw schuldeisers te betalen. Al vanaf het begin van de procedure moet een gedeelte van uw inkomsten in principe dienen voor die terugbetaling. De gerechtelijke schuldbemiddelaar zal met u overeenkomen op welke manier hij u, elke maand, een gedeelte van uw inkomsten zal overmaken om een menswaardig leven te kunnen leiden. Opgelet: de storting van uw inkomsten op de rekening van de bemiddelaar zal waarschijnlijk een vertraging van enkele dagen in de ontvangst van deze bedragen op uw rekeningen tot gevolg hebben.
7
Wist u dit ? Het geld dat u overhoudt moet voldoende zijn om u in staat te stellen een menswaardig leven te leiden. Dit bedrag moet tenminste gelijk zijn aan het bedrag waarop geen beslag kan worden gelegd, behalve als u uitdrukkelijk akkoord gaat met het afhouden van een groter bedrag. Dit bedrag mag in geen geval kleiner zijn dan het leefloon.
Wat zal er voor mij concreet veranderen? (vervolg) 3.
Hoeveel geld zal ik overhouden om te kunnen leven. Het ene dossier is het andere niet. Een gezin met drie kinderen of een alleenstaande persoon hebben niet dezelfde noden. Tijdens een eerste onderhoud zal de gerechtelijke schuldbemiddelaar samen met u een bedrag vastleggen op grond van de informatie in het verzoekschrift en van de uitleg die u hem geeft. De gerechtelijke schuldbemiddelaar kan dit bedrag aanpassen in functie van de stijgingen of dalingen van uw inkomsten. In bepaalde gevallen, wanneer de uitgaven overdreven lijken, kan de gerechtelijke schuldbemiddelaar u vragen om uw levensstijl te wijzigen en om sommige uitgaven te beperken.
8
Mijn verplichtingen 1.
Geen nieuwe schulden ! Laten we duidelijk zijn: u mag geen geld meer lenen, zelfs niet van een vriend of een familielid. Bovendien mag u geen nieuwe verplichtingen aangaan zonder dat eerst met de gerechtelijke schuldbemiddelaar te bespreken die hiervoor in bepaalde gevallen de toestemming van de rechter moet krijgen. U mag dus geen nieuw huurcontract aangaan of verhuizen zonder de voorafgaande toestemming van de gerechtelijke schuldbemiddelaar. Een nieuwe schuld kan ook een onbetaalde factuur zijn (belastingen, verzekeringen…), die te hoog is om in één keer betaald te worden. Moest u moeilijkheden ondervinden om een factuur te betalen, laat de facturen niet links liggen : spreek erover met uw gerechtelijke bemiddelaar.
2.
Al uw lopende uitgaven betalen. Het bedrag dat de gerechtelijke schuldbemiddelaar u toekent moet toelaten om alle lopende uitgaven te betalen. U moet dus regelmatig de huur, water, gas, elektriciteit, belastingen, onderhoudsgelden, verzekeringen, enz… betalen.
3.
Geen verkoop van goederen. Uw goederen dienen als waarborg voor de schuldeisers. U mag niets verkopen zonder voorafgaande toestemming van de gerechtelijke schuldbemiddelaar die dikwijls ook toestemming moet verkrijgen van de rechter van de Arbeidsrechtbank.
9
En als ik mijne verplichten niet kan nakomen ? De bemiddelaar en of één van uw schuldeisers mag, op iedere ogenblik, aan de rechter vragen om de procedure te stoppen. Dit heet een herroeping van de aanzuiveringsregeling. In dit geval, hernemen de vervolgingen van de schuldeiser op het punt waar ze gebleven waren op het moment van de toelaatbaarheid aan de procedure.
Mijn verplichtingen (vervolg) 4.
Geen voorkeursbehandeling wat betalingen betreft. U mag niet meer kiezen welke schuldenaar eerst betaald wordt. Indien één van uw naaste bloedverwanten zich borg heeft gesteld voor u, is het dus verboden om deze als eerste terug te betalen of om de schuldeiser in zijn plaats te betalen. Indien u een huis bewoont dat met een hypothecair krediet aangekocht werd, zal de gerechtelijke schuldbemiddelaar vanaf het eerste onderhoud samen met u oordelen of u de maandelijkse aflossingen verder dient te betalen of het huis dient te verkopen.
5.
Bijdragen tot het verbeteren van uw financiële situatie. U moet bewijzen bereid te zijn om te werken, tenzij dit onmogelijk is om medische of andere redenen. Als iemand u geld schuldig is, moet u de nodige stappen ondernemen om deze bedragen terug te krijgen.
6.
Eerlijke samenwerking. Heel de schuldbemiddeling berust op een vertrouwensrelatie tussen de gerechtelijke schuldbemiddelaar en de persoon met schuldoverlast. U mag hem dus geen goederen of inkomsten verbergen en u moet hem onmiddellijk verwittigen bij elke verandering in uw situatie.(huwelijk, geboorte, erfenis, ontvangst van achterstallige vergoedingen, jobverlies…). Naargelang de omvang van de wijzigingen, zal de gerechtelijke schuldbemiddelaar oordelen of het afbetalingsplan veranderd moet worden.
10
Het jaarverslag
Organisatie van de procedure 1.
Elk jaar (op de jaardag van de beschikking tot toelaatbaarheid of van de homologatie van het plan) moet de bemiddelaar een verslag opstellen voor de rechter. Dit verslag vermeldt de toestand van de procedure en zijn verloop, de verrichtingen op de bemiddelingsrekening, evenals de staat van honoraria en kosten.
Het terugbetalingsplan. De gerechtelijke schuldbemiddelaar zal misschien voorstellen om u thuis te ontmoeten om zich een beeld te vormen van uw levensomstandigheden. Na onderzoek van het dossier zal hij vervolgens samen met u een voorstel tot betaling van uw schulden uitwerken. - Voor zover dit mogelijk is zal hij een minnelijke aanzuiveringsregeling voorstellen aan elk van uw schuldeisers. - Indien deze allen akkoord gaan zal dit voorstel bindend verklaard worden door de rechter. Dit is de homologatie van het project van minnelijke aanzuiveringsregeling. - Indien geen akkoord mogelijk is zal de rechter een gerechtelijke aanzuiveringsregeling opleggen die bindend is zowel voor u als voor uw schuldeisers.
Als u het vraagt, moet de bemiddelaar u een kopie van het verslag laten geworden.
De kwijtschelding van schulden. De gerechtelijke aanzuiveringsregeling kan gaan tot een kwijtschelding van schulden.
2. 3.
De duurtijd van het plan. De duurtijd van het terugbetalingsplan hangt af van uw persoonlijke situatie. Gewoonlijk gaat het om een paar jaren en nooit langer dan een tiental jaren.
11
Wist u dit ? U mag hem een kopie van de verrichtingen op de bemiddelingsrekening vragen. De schuldbemiddelaar kan u alle nodige uitleg geven over de procedure van de collectieve schuldenregeling.
De rol van de gerechtelijke schuldenbemiddelaar 1. 2.
De gerechtelijke schuldbemiddelaar is noch uw vertegenwoordiger, noch uw woordvoerder, noch uw advocaat. Hij is neutraal en onpartijdig en moet een oplossing zoeken in het belang van allen, inbegrepen in uw belang.
3.
Hij dient uw toestand geheim te houden maar hij heeft de plicht om aan de rechter elk feit mede te delen dat hij ontdekt en dat er op zou kunnen wijzen dat u niet oprecht bent geweest of dat u door de wet verboden daden hebt gesteld.
12
Wist U dit? In geval van onenigheid met de gerechtelijke schuldbemiddelaar, kan u zich schriftelijk richten tot de rechter van de Arbeidsrechtbank. U kunt altijd een beroep doen op een advocaat (die aangesteld wordt door het Bureau voor Juridische Bijstand), op een dienst voor schuldbemiddeling of op de dienst of de advocaat die u geholpen heeft bij het invullen van het verzoekschrift. Meer inlichtingen hierover op het einde van deze brochure
Wie betaalt de gerechtelijke schuldbemiddelaar? 1.
De gerechtelijke schuldbemiddelaar wordt bij voorrang op de schuldeisers betaald uit de bedragen die worden afgehouden van uw inkomsten.
2.
Zijn erelonen worden vastgesteld volgens het wettelijk tarief en worden door de rechter goedgekeurd
3.
Indien uw inkomsten niet volstaan om de ereloonnota van de schuldbemiddelaar te betalen, wordt het verschil betaald door het Fonds ter Bestrijding van de Overmatige Schuldenlast dat wordt gefinancierd door de kredietgevers.
13
Besluit Niet vóór alles terugbetaald is, ongelukkige !
schuldeiser
14
Alvorens deze procedure te starten raden wij u aan een advies te vragen bij een dienst schuldbemiddeling of bij een advocaat teneinde te weten te komen of zo’n procedure de beste oplossing is in uw geval.
Hiervoor kunt u van de gratis hulp van een dienst schuldenbemiddeling of van een advocaat genieten.
Waar vindt men een gratis juridisch advies ? Bij de Commissie voor Juridische Bijstand Regentschapsstraat, 63 2de verdieping 1000 Brussel Tel: 02/557.76.11 Fax : 02/557.76.44
Waar vindt men de adres van een dienst schuldbemiddeling in Brussel? Bij het Steunpunt – Schuldbemiddeling Vzw Tel: 02/217.88.05 E-mail:
[email protected] Of via onze website : www.steunpuntschuldbemiddeling.be
15
02
217 88 05
Lijst van de gratis brochures 1.Wat kan een dienst schuldbemiddeling voor u doen? 2.Gedragscode van de schuldbemiddelaars 3.De collectieve schuldenregeling in de praktijk Steunpunt - Schuldbemiddeling vzw
Jubelfeestlaan, 153-155 1080 Brussel T 02 217 88 05 F 02 217 88 07
[email protected] www.steunpuntschuldbemiddeling.be
16
