De vereniging in de praktijk
doorMr. F.C. Kollen (Körte & De Wit advocaten, Bussum)
Kluwer-Deventer-1995
Inhoud
Vöorwoord
V
1.
DEVERENIGING
1
1.1.
Vrijheid van vereniging
1
1.2.
Geschiedenis
1
1.3.
De verscheidenheid aan verenigingen
2
1.4. 1.4.1. 1.4.2. 1.4.3. 1.4.4. 1.4.5. 1.4.6.
Wettelijke bepalingen Waar is het verenigingenrecht geregeld? Wijziging wettelijke bepalingen Systematiek van de wettelijke bepalingen Bestuurders of bestuursleden Inrichting van Statuten en reglementen Aanpassing van de Statuten
2 2 3 3 3 4 4
1.5. 1.5.1. 1.5.2. 1.5.3. 1.5.4.
Verenigingen Typen verenigingen Wanneer is er sprake van een vereniging? Rechtspersoon Vermögensrecht
5 5 5 5 6
1.6. 1.6.1. 1.6.2. 1.6.3. 1.6.4.
Vereniging met volledige rechtsbevoegdheid Hoe ontstaat een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid? Koninklijke goedkeuring Vereisten vereniging met volledige rechtsbevoegdheid Gevolgen van volledige rechtsbevoegdheid
7 7 7 7 7
1.7. 1.7.1. 1.7.2. 1.7.3. 1.7.4. 1.7.5.
Vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid Hoe ontstaat een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid? Afdelingen van verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid Gevolgen van de beperkte rechtsbevoegdheid Inschrijving in het Verenigingenregister Registergoederen en nalatenschap
8 8 9 9 10 10
VII
1.7.6.
Aansprakelijkheid van bestuursleden bij beperkte rechtsbevoegd heid
11
1.8.
De oprichting
11
1.9. 1.9.1. 1.9.2.
Duur Oprichting voor onbepaalde tijd Vermelding oprichtingsdatum
11 12 12
2.
DE VERENIGING ALS ORGANISATIE
13
2.1. 2.1.1. 2.1.2. 2.1.3. 2.1.4.
Naam Keuze van de naam Gebruik van de naam Coöperatie/Onderlinge waarborgmaatschappij Verwarring
13 13 13 14 14
2.2. 2.2.1. 2.2.2. 2.2.3.
Zetel en woonplaats Zetel Woonplaats en inschrijving Woonplaats en procedures
14 14 15 15
2.3. 2.3.1. 2.3.2. 2.3.3. 2.3.4. 2.3.5.
Doel Welk doel? Winstuitkering niet als doel Openbare orde Overschrijding van het doel Hoe te handelen bij doeloverschrijding?
15 15 16 16 17 18
2.4.
Inrichting van de vereniging
18
2.5. 2.5.1. 2.5.2. 2.5.3.
Organen Het begrip'orgaan' Andere Organen Besluiten van Organen
19 19 20 20
2.6.
Commissies, werkgroepen, stuurgroepen e.a.
21
2.7. 2.7.1. 2.7.2. 2.7.3.
Vrijwilligers Vrijwilligers Verantwoording Besluit Democratiseringsregelen Sociaal Cultureel Werk
21 21 22 22
2.8. 2.8.1. 2.8.2.
Werknemers Rechtspositie werknemer Verhouding werknemer/vereniging
23 23 23
VIII
2.8.3. 2.8.4. 2.8.5.
De werknemer als bestuurs- of commissielid Bestuurslid en werknemer Het ontslag van een werknemer
24 24 25
2.9. 2.9.1. 2.9.2. 2.9.3. 2.9.4. 2.9.5.
Raad van commissarissen Statutaire regeling Bestuurslid-commissaris Het uitoefenen van toezicht Het mede-ondertekenen van de jaarstukken Tegenstrijdig belang
25 25 26 26 27 27
2.10.
De ondernemingsraad
28
3.
DE LEDEN
29
3.1. 3.1.1. 3.1.2.
Leden Aantal leden Geen leden
29 29 29
3.2. 3.2.1. 3.2.2. 3.2.3. 3.2.4. 3.2.5. 3.2.6. 3.2.7. 3.2.8. 3.2.9.
Lidmaatschap Wie zijn lid? Aangeslotenen Ereleden en leden van Verdiensten Donateurs of begünstigende leden Persoonlijk lidmaatschap Lidmaatschap van minderjarigen Gezamenlijk lidmaatschap Dubbel lidmaatschap Het lidmaatschap van een failliet
30 30 31 31 31 32 32 33 33 33
3.3. 3.3.1. 3.3.2. 3.3.3. 3.3.4.
Lidmaatschapsconstructies Vrijheid van keuze Alleen natuurlijke personen lid Alleen rechtspersonen lid Natuurlijke en rechtspersonen lid
34 34 34 35 35
3.4. 3.4.1. 3.4.2. 3.4.3. 3.4.4. 3.4.5. 3.4.6. 3.4.7. 3.4.8.
Toelating tot lidmaatschap Wie kunnen als lid worden toegelaten? Stilzwijgende toelating Toelatingseisen en ballotage Gelijke behandeling Leeftijdsgrens bij toelating Wie beslist over de toelating? Binnen welke termijn? Aanvane lidmaatschao
36 36 37 37 37 38 38 39 39
IX
3.5. 3.5.1. 3.5.2. 3.5.3.
Gedragingen van de leden Omgangsvormen Volgens de regeis en toch onredelijk Het belang van art. 2:8
40 40 40 41
3.6. 3.6.1. 3.6.2.
Rechten van de leden De rechten van een lid Rechten uit overeenkomsten (ledencontract)
41 41 42
3.7. 3.7.1. 3.7.2. 3.7.3. 3.7.4.
Verplichtingen van de leden De verplichtingen van een lid Verplichtingen in Statuten en reglementen Verbintenissen Verplichtingen uit overeenkomsten (ledencontract)
43 43 43 44 44
3.8. 3.8.1. 3.8.2. 3.8.3.
Beeindiging lidmaatschap Einde lidmaatschap Einde lidmaatschap door de dood Einde lidmaatschap bij ontbinding, faillissement en surseance
45 45 46 46
3.9. 3.9.1. 3.9.2. 3.9.2.1. 3.9.2.2. 3.9.2.3. 3.9.3. 3.9.4. 3.9.5.
Opzegging lidmaatschap Opzegging door de vereniging Opzegging door het lid Te allen tijde Opzegging bij beperking rechten of verzwaring verplichtingen Opzegging bij fusie of omzetting Redelijkerwijs geen voortduring van het lidmaatschap Opzeggingstermijn Beroep tegen een opzegging
46 46 47 47 47 48 49 49 50
3.10.
Ontzetting (royement)
51
3.11. 3.11.1. 3.11.2. 3.11.3. 3.11.4. 3.11.5. 3.11.6.
Ledenregistratie Ledenregister Wet Persoonsregistraties Hoofdregel Vrijstelling Voorwaarden voor vrijstelling Het verstrekken van ledenlijsten aan derden
51 51 51 52 52 52 53
4.
HET BESTUUR
55
4.1.1. 4.1.2. 4.1.3. 4.1.4.
Wettelijke regeling Het bestuur als orgaan Welk bestuur? Plaatsvervangende bestuursleden
55 55 55 56
X
4.2. 4.2.1. 4.2.2. 4.2.3. 4.2.4. . 4.2.5. 4.2.6. 4.2.7. 4.2.8. 4.2.9. 4.2.10. 4.2.11.
Benoeming bestuursleden Benoeming Wie kunnen tot bestuurslid worden benoemd? Bestuursleden-rechtspersonen Wie benoemt de bestuursleden? Kwaliteitszetel Kandidaatstelling in het algemeen Kandidaatstelling bestuursleden Kandidaatstelling bij benoeming buiten vergadering Benoeming na een bindende voordracht Benoeming en leeftijd Aansluitende herbenoeming
57 57 58 58 59 60 60 61 61 62 62 63
4.3.
Rooster van aftreden
63
4.4. 4.4.1. 4.4.2. 4.4.3. 4.4.4. 4.4.5.
Samenstelling van het bestuur en taakverdeling Het aantal bestuursleden Bestuursfuncties Taakverdeling Dagelijks bestuur Bestuurslid-commissaris
64 64 64 65 66 66
4.5.
Het schorsen van een bestuurslid
67
4.6. 4.6.1. 4.6.2. 4.6.3. 4.6.4.
Beeindiging bestuurslidmaatschap Aftreden Ontslag Aftreden van het gehele bestuur Motie van wantrouwen
67 67 67 68 69
4.7. 4.7.1. 4.7.2. 4.7.3. 4.7.4. 4.7.5.
Het bestuur bestuurt Wat moet onder 'besturen' worden verstaan? De bestuursleden afzonderlijk Bevoegdheden van het bestuur Wettelijke beperking bestuursbevoegdheid Verplichtingen van het bestuur
69 69 70 70 70 71
4.8.
Jaarverslag van het bestuur
72
4.9. 4.9.1. 4.9.2. 4.9.3.
Jaarstukken Financieel verslag van het bestuur Ondertekening jaarstukken Decharee
72 72 73 73
4.10.
Aansprakelijkheid van bestuursleden
13
XI
5.
DE ALGEMENE VERGADERING
75
5.1.1. 5.1.2. 5.1.3. 5.1.4.
De algemene vergadering De algemene vergadering als orgaan De benaming van de algemene vergadering De algemene vergadering het hoogste orgaan?
75 75 75 76
5.2. 5.2.1. 5.2.2. 5.2.3 5.2.4. 5.2.5. 5.2.6.
Samenstelling van de algemene vergadering De gewone algemene vergadering De ledenraad Het aantal afgevaardigden De verkiezing van de afgevaardigden Mandaat van de afgevaardigden Niet aanwezige stemgerechtigden (volmacht)
76 76 77 77 78 78 78
5.3. 5.3.1. 5.3.2. 5.3.3. 5.3.4. 5.3.5.
De bijeenkomst van de algemene vergadering Toegang van de leden Toegang van geschorste leden en hun raadsman Toegang van niet-leden Toegang van de media Besloten vergadering
79 79 79 80 80 80
5.4 5.4.1. 5.4.2. 5.4.3. 5.4.4. 5.4.5. 5.4.6.
Leiding en notulering van de algemene vergadering De voorzitter De voorzitter van een buitengewone vergadering Vergadervoorzitter Handhaving van de orde De secretaris ter vergadering Notuleren
82 82 83 83 84 84 85
5.5. 5.5.1. 5.5.2. 5.5.3. 5.5.4. 5.5.5. 5.5.6. 5.5.7. 5.5.8. 5.5.9. 5.5.10.
Het bijeenroepen van de algemene vergadering De jaarlijkse algemene vergadering Buitengewone algemene vergadering Een algemene vergadering op verzoek van de leden Bijeenroeping door de leden Wijze van bijeenroeping door het bestuur Wijze van bijeenroepen op verzoek van de leden Termijn en plaats van bijeenroeping Quorumeis/tweede vergadering Een niet-bijeengeroepen algemene vergadering Afdelingsvergadering
85 85 86 86 87 87 87 88 89 90 90
5.6. 5.6.1. 5.6.2. 5.6.3.
Agenda Onderwerpen agenda Bekendmaking agenda Later ineekomen voorstellen
90 90 91 92
XII
5.6.4. 5.6.5. 5.6.6. 5.6.7.
Amendementen Moties Voorstel van orde Stemverklaring
92 93 93 93
5.7.
Bevoegdheden van de algemene vergadering
93
5.8.
Referendum
94
5.9.
Besluiten van de algemene vergadering
94
6.
DE AFDELING
95
6.1. 6.1.1. 6.1.2. 6.1.3. 6.1.4. 6.1.5.
De positie van de afdeling De afdeling in de wet Wanneer is er sprake van een afdeling? Type afdeling De afdeling als orgaan De dualistische taak van een afdeling
95 95 96 96 96 97
6.2. 6.2.1. 6.2.2. 6.2.3.
Afdelingen met en zonder rechtspersoonlijkheid Afdelingen met rechtspersoonlijkheid Afdelingen zonder rechtspersoonlijkheid Combinatie van afdelingen
97 98 99 99
6.3. 6.3.1. 6.3.2.
Afdelingen en lidmaatschap Afdelingen met eigen rechtspersoonlijkheid Afdelingen zonder eigen rechtspersoonlijkheid
99 99 99
6.4. 6.4.1. 6.4.2. 6.4.3. 6.4.4. 6.4.5.
Het instellen en opheffen van afdelingen Het instellen van afdelingen Het opheffen van afdelingen Beeindiging afdelingen met rechtspersoonlijkheid Beeindiging afdelingen zonder rechtspersoonlijkheid Ontbinding hoofdvereniging
100 100 100 100 101 101
6.5. 6.5.1. 6.5.2. 6.5.3. 6.5.3.1. 6.5.3.2. 6.5.4. 6.5.5.
Afgevaardigden Verkiezing afgevaardigden Duur benoeming afgevaardigden Bepaling van het aantal afgevaardigden Evenredige vertegenwoordiging Geen evenredige vertegenwoordiging Het mandaat van de afgevaardigden Stemrecht, schorsing en ontslag afgevaardigden
101 102 102 103 103 103 104 104
XIII
6.6. 6.6.1. 6.6.2. 6.6.3.
Het afdelingsreglement Wat dient te worden geregeld? Taken en bevoegdheden van de afdeling Geschillen tussen de afdelingen
104 105 105 106
6.7.
Rekening en verantwoording op afdelingsniveau
106
6.8. 6.8.1. 6.8.2. 6.8.3.
Het vermögen van de afdeling Bezittingen en schulden van de afdeling Het beheer door een afdeling Het einde van een afdeling
107 107 107 107
7.
HET NEMEN VAN BESLUITEN EN STEMMEN
109
7.1. 7.1.1. 7.1.2. 7.1.3. 7.1.4. 7.1.5. 7.1.6.
Besluiten Een besluit Besluiten van de algemene vergadering Besluiten van het bestuur Besluiten van anderen Besluiten van individuele leden Besluiten van rechtsprekende Colleges
109 109 109 110 110 111 111
7.2. 7.2.1. 7.2.2. 7.2.3.
Waar worden besluiten genomen ? Besluiten tijdens vergaderingen Buiten vergadering genomen besluiten Referendum
111 111 112 112
7.3. 7.3.1. 7.3.2. 7.3.3. 7.3.4. 7.3.5. 7.3.6. 7.3.7.
Stemrecht Stemgerechtigde leden in de algemene vergadering Stemrecht van jeugdleden Stemmen bij volmacht Wie hebben geen stemrecht? Stemgerechtigde leden in de ledenraad Het stemrecht van niet-leden Nietige stemmen
113 114 114 115 116 117 118 118
7.4. 7.4.1. 7.4.2.
Het aantal stemmen Het aantal stemmen in de algemene vergadering Het aantal stemmen in de ledenraad
119 119 120
7.5. 7.5.1. 7.5.2. 7.5.3. 7.5.4. 7.5.5.
De stemprocedure Het in stemming brengen De wijze van stemmen Wie bepaalt de uitslag van de stemming? Betwisting juistheid oordeel voorzitter De gevolgen van een nieuw besluit
120 120 121 121 122 122
XIV
7.6. 7.6.1. 7.6.2. 7.6.3. 7.6.4. 7.6.5. 7.6.6.
Besluiten bij meerderheid 123 Meerderheid 123 Gewone meerderheid 123 Gekwalificeerde meerderheid 123 Algemene stemmen 124 Een voorgeschreven aantal uit te brengen stemmen (quorumeis) 124 Het beoordelen van de meerderheid 125
7.7. 7.7.1. 7.7.2. 7.7.3. 7.7.4. 7.7.5.
Nietigheid van besluiten Wanneer is een besluit nietig? Wat zijn de gevolgen van een nietig besluit? Bekrachtiging van een nietig besluit Herstel van een nietig besluit De procedure tot vaststelling van de nietigheid
126 126 127 128 128 129
7.8. 7.8.1. 7.8.2.
129 129
7.8.3. 7.8.4. 7.8.5. 7.8.6. 7.8.7. 7.8.8. 7.8.9.
Vernietigbaarheid van besluiten Wanneer is een besluit vernietigbaar? Wegens strijd met de wettelijke en statutaire bepalingen die de totstandkoming van besluiten regelen Wegens strijd met de reglementen Wegens strijd met de redelijkheid en billijkheid Wat zijn de gevolgen van een te vernietigen besluit? Herstel van een vernietigbaar besluit De vernietiging van het besluit Termijn vordering vernietiging De procedure tot vernietiging van een besluit
130 130 131 131 132 132 133 133
7.9. 7.9.1. 7.9.2.
Gevolgen van nietige en vernietigde besluiten voor derden Gevolgen ten opzichte van derden Ongeldige benoeming bestuursleden
134 134 134
8.
VERTEGENWOORDIGING
137
8.1. 8.1.1. 8.1.2. 8.1.3.
Vertegenwoordiging Wie vertegenwoordigt wie? Wanneer is er sprake van vertegenwoordiging? Wettelijke regeling
137 137 137 138
8.2. 8.2.1. 8.2.2.
Vertegenwoordiging door het bestuur 138 Het bestuur is altijd vertegenwoordigingsbevoegd 138 Verteeenwoordipinssbevoeedheid bestuur: onbenerkt en onvoorgg p
8.2.3.
waardelijk Voorafgaande besluitvorming
139 139
XV
8.3. 8.3.1. 8.3.2.
140 140
8.3.3.
Vertegenwoordiging door bestuursleden Een of meer bestuursleden Vertegenwoordiging door bestuursleden: onbeperkt en onvoorwaardelijk Vertegenwoordiging door gemachtigde bestuursleden
8.4.
Vertegenwoordiging door anderen dan bestuursleden
142
8.5.
Inschrijving van de vertegenwoordigingsbevoegdheid
142
8.6. 8.6.1. 8.6.2. 8.6.3. 8.6.4.
De bescherming van de vereniging en van derden Onbevoegde vertegenwoordiging Vertegenwoordiging en doeloverschrijding Alsnog nakomen Gewekte schijn van vertegenwoordigingsbevoegdheid
143 143 144 144 145
8.7.
Vertegenwoordiging bij een tegenstrijdig belang
145
9.
DE VERENIGING ALS PROCESPARTIJ
147
9.1 9.1.1. 9.1.2. 9.1.3. 9.1.4.
De vereniging als procespartij De verschillende procedures Wel of niet procederen? Wie vertegenwoordigd de vereniging ter zitting? Bestuursleden als getuige
147 147 147 148 148
9.2. 9.2.1. 9.2.2.
Rechtsbijstand Bij stand van een deskundige Wel of geen advocaat
149 149 149
9.3. 9.3.1. 9.3.2. 9.3.3.
De kosten van een procedure Procederen kost altijd tijd en geld Gefinancierde rechtshulp Griffierechten
150 150 150 151
9.4. 9.4.1. 9.4.2. 9.4.3. 9.4.4.
Procedures bij een ander dan de burgerlijke rechter Procedure tegen de overheid Procedure tegen de bedrijfsvereniging Fiscale procedures De vereniging als verdachte
151 151 152 152 153
9.5. 9.5.1. 9.5.2. 9.5.3. 9.5.4.
Procedures bij de burgerlijke rechter Welkerechter? Dagvaardingsprocedure Verzoekschriftprocedure Kort geding
153 153 154 154 154
XVI
140 141
9.6. 9.6.1. 9.6.2. 9.6.3. 9.6.4. 9.6.5.
De vereniging en een procedure Procedure van de vereniging Procedure over de vereniging Procedure tegen de vereniging Procedure minderjarige tegen de vereniging Wie kan tegen de vereniging procederen?
155 155 155 155 156 156
9.7. 9.7.1. 9.7.2. 9.7.3. 9.7.4. 9.7.5. 9.7.6. 9.7.7.
Enkele procedures 157 De procedure van de vereniging tegen een lid 157 De procedure tegen een bestuurslid 157 De procedure tegen een werknemer 157 Procedure tot rectificatie van de inschrijving bij het Verenigingenregister 158 Omzetting van een vereniging in een stichting 158 Collectieve belangenbehartiging 158 Recht van enquete 159
9.8. 9.8.1. 9.8.2. 9.8.3. 9.8.4. 9.8.5. 9.8.6.
Procedures over financien Verslag van het bestuur Afgifte van boekhouding en andere bescheiden Rekening en verantwoording van een bestuurslid Rekening en verantwoording door anderen dan bestuursleden Benoeming bewaarder en inzage stukken Strafrechtelijke vervolging van (bestuurs-)leden
159 159 160 160 161 161 161
9.9. 9.9.1. 9.9.2.
De procedure omtrent de nietigheid van een besluit Het vorderen van de nietigheid van een besluit Bindend karakter van een uitspraak over een nietig besluit
162 162 163
9.10. 9.10.1. 9.10.2. 9.10.3. 9.10.4. 9.10.5. 9.10.6.
De procedure tot vernietiging van een besluit De procedure tot vernietiging van een besluit De door een bestuurslid gevorderde vernietiging De door de vereniging gevorderde vernietiging De door een belanghebbende gevorderde vernietiging Termijn vordering vernietiging Bindend karakter van een uitspraak over een vernietigd besluit
163 163 164 165 165 166 166
10.
FINANCIEN
10.1. 10.1.1. 10.1.2. 10.1.3. 10.1.4.
Boekjaar Boekjaar = kalenderjaar Belang van het boekjaar Boekjaar bij omni-verenigingen Verenigingsjaar, contributiejaar
167
167 167 167 168 168
XVII
10.2. 10.2.1. 10.2.2. 10.2.3. 10.2.4.
Contributie Wettelijke regeling Statutaire regeling Contributie na beeindiging lidmaatschap Bijdragen in tekorten
168 169 169 169 170
10.3. 10.3.1. 10.3.2.
Boekhouding Boekhoudplicht Computermatige boekhouding
171 171 171
10.4. 10.4.1. 10.4.2. 10.4.3. 10.4.4.
Bewaarplicht Bewaarplicht tijdens het bestaan van de vereniging Bewaarplicht na ontbinding van de vereniging Het leveren van bewijs Strafbaar feit
172 172 172 173 173
10.5. 10.5.1. 10.5.2. 10.5.3. 10.5.4. 10.5.5. 10.5.6.
Verslag van het bestuur Verantwoording door het bestuur Jaarverslag Balans en Staat van baten en lasten Ondertekening van de jaarstukken Decharge Commissarissen
173 174 174 175 175 176 177
10.6. 10.6.1. 10.6.2. 10.6.3. 10.6.4. 10.6.5.
Controle van de jaarstukken Raad van Commissarissen Accountant Kascommissie Bijstand van deskundigen Inlichtingen
177 177 177 178 178 179
10.7.
Publikatie van de jaarstukken
179
10.8.
Winst
179
10.9.
Begroting
179
10.10. 10.10.1.
Batig saldo Vaststelling en uitkering batig saldo
180 180
10.10.2.
Verdeling van goederen
181
11.
AANSPRAKELIJKHEID
183
11.1.
Leden en aansprakelijkheid
183
11.2.
Aansprakelijkheid van bestuursleden
184
XVIII
11.3. 11.3.1. 11.3.2. 11.3.3. 11.3.4.
Aansprakelijkheid bij beperkte rechtsbevoegdheid Aansprakelijkheid bestuursleden bij beperkte rechtsbevoegdheid Niet-aansprakelijk bij beperkte rechtsbevoegdheid Aansprakelijkheid van anderen dan bestuursleden bij beperkte rechtsbevoegdheid Aansprakelijkheid na de inschrijving bij beperkte rechtsbevoegdheid
184 185 186 186 186
11.4. 11.4.1. 11.4.2. 11.4.3.1. 11.4.3.2. 11.4.3.3. 11.4.4. 11.4.5. 11.4.6.
Aansprakelijkheid van bestuursleden tegenover de vereniging 187 Het bestuur 187 Aansprakelijkheid van een bestuurslid jegens de vereniging 187 Aansprakelijkheid bij niet behoorlijke taakvervulling 187 Daadwerkelijke aansprakelijkheid 188 Mede-aansprakelijkheid bij niet behoorlijke taakvervulling 188 Aansprakelijkheid van bestuurslid en decharge 189 Aansprakelijkheid van bestuurslid bij faillissement 190 Aansprakelijkheid van een bestuurslid-rechtspersoon 191
11.5. 11.5.1. 11.5.2. 11.5.3.
Aansprakelijkheid van bestuursleden tegenover derden Aansprakelijkheid bestuurslid bij niet-inschrijving Aansprakelijkheid bestuurslid bij onrechtmatige daad Aansprakelijkheid bestuurslid jegens fiscus en bedrijfsvereniging
191 191 192 192
11.6. 11.6.1. 11.6.2. 11.6.3. 11.6.4.1. 11.6.4.2. 11.6.4.3. 11.6.4.4. 11.6.4.5. 11.6.4.6. 11.6.5. 11.6.6. 11.6.7.1. 11.6.7.2. 11.6.7.3. 11.6.7.4. 11.6.8. 11.6.9.
Wet Bestuurdersaansprakelijkheid (WBA) Alleen van toepassing op commerciele verenigingen Op welke wetten heeft de WBA betrekking? Wie worden als bestuursleden aangemerkt? Meldingsplicht Waar melden? Wanneer melden? Ontvangstbevestiging Rechtsgeldige melding? Geldigheidsduur van een melding Uitstel van betaling of kwijtschelding Aangifte en invordering Wanneer aansprakelijk bij onbehoorlijk bestuur? Aansprakelijkheid bij rechtsgeldige melding Aansprakelijkheid bij niet-rechtsgeldige melding Aansprakelijkstelling Bezwaar en beroep Verhaalsmogelijkheden
192 192 193 193 194 194 194 195 195 196 196 197 197 197 198 198 198 199
11.7.
Aansprakelijkheid van de directeur
199
XIX
12.
REGELS IN DE VERENIGING
201
12.1. 12.1.1. 12.1.2. 12.1.3. 12.1.4.
Regeis Waarom regeis? Welkeregels? Reglementering Wettelijke bepalingen zoveel mogelijk in de Statuten
201 201 201 202 202
12.2. 12.2.1. 12.2.2. 12.2.3.
De wet Welke wettelijke bepalingen? Verenigingsrechtelijke bepalingen Wanneer wel of niet afwijken van wettelijke bepalingen?
203 203 203 203
12.3. 12.3.1. 12.3.2. 12.3.3. 12.3.4. 12.3.5. 12.3.6. 12.3.7. 12.3.8. 12.3.9. 12.3.10. 12.3.11. 12.3.12. 12.3.13.
Statuten Vaststelling Statuten bij oprichting Verplichte onderwerpen in de Statuten Wijziging van de Statuten Uitsluiting van een statutenwijziging Beperking van een statutenwijziging Het besluit tot wijziging van de Statuten Procedure bij wijziging van de Statuten Inwerkingtreding Statuten en wij zigingen Wie is bevoegd de notariele akte te doen opmaken? Deponering Statuten Openbaarmaking Statuten en reglementen Statutenwijziging en gesloten overeenkomsten Handelen in strijd met de Statuten
204 204 204 205 206 206 207 207 208 209 209 209 210 211
12.4. 12.4.1. 12.4.2. 12.4.3. 12.4.4. 12.4.5. 12.4.6.
Reglementen Wettelijke regeling Het afdelingsreglement Het nut van reglementen Wat wel en wat niet reglementeren? Vaststelling van reglementen Handelen in strijd met de reglementen
211 211 212 212 213 214 214
12.5.
Interpretatiegeschillen
214
13.
HET OPLEGGEN VAN STRAFFEN
217
13.1. 13.1.1. 13.1.2. 13.1.3.
Normen en waarden Omgangsregels Gebods-en verbodsbepalingen Redelijkheid en billijkheid
217 217 217 218
XX
13.2. 13.2.1. 13.2.2. 13.2.3. 13.2.4.
Het opleggen van straffen Wanneer kan een straf worden opgelegd? Wie zijn bevoegd straffen op te leggen? Strafoplegging door tuchtcommissie en commissie van beroep Beroep
218 218 219 219 220
13.3. 13.3.1. 13.3.2. 13.3.3.
Tuchtreglement Bepalingen in een tuchtreglement Handleiding voor rechtsprekende commissies De rechten van de overtreder
221 221 222 222
13.4. 13.4.1. 13.4.2. 13.4.3. 13.4.4. 13.4.5.
Het sanctiepakket De schorsing van leden Duur van de schorsing De schorsing van bestuursleden Overige sancties Cumulatie van sancties
223 223 224 225 225 226
13.5. 13.5.1. 13.5.2. 13.5.3. 13.5.4.
De ontzetting Wanneer ontzetting? Wie is tot ontzetting bevoegd? Procedure bij ontzetting Beroep tegen ontzetting
226 226 227 228 228
13.6. 13.6.1. 13.6.2. 13.6.2.1. 13.6.2.2.
Opzegging en ontzetting Beleidsmaatregel Samenloop van royementen Royement door overkoepelende bond Royement door de vereniging
229 230 230 230 231
13.7. 13.7.1. 13.7.2. 13.7.3.
Toetsing opgelegde straffen door de rechter Rechterlijke toetsing Inkortgeding Welke straf is redelijk en billijk?
231 231 232 232
13.8. 13.8.1. 13.8.2.
Meervoudige bestraffing Cumulatie Tuchtrecht en strafrecht
233 233 234
14.
SAMENWERKING EN FUSIE
235
14.1. 14.1.1. 14.1.2. 14.1.3. 14.1.4.
Samenwerking Samenwerken om doel te bereiken Samenwerking door middel van een overeenkomst Samenwerking bij een omni-vereniging Samenwerking door middel van een stichting
235 235 235 236 236 XXI
14.1.5. 14.1.6.
De aan de vereniging gelieerde stichting Samenwerking als voorloper van een fusie
236 237
14.2. 14.2.1. 14.2.2. 14.2.3. 14.2.4. 14.2.5.
Fusie Vermenging Fusievormen Procedure Besluitvorming door algemene vergadering Oprichting van de nieuwe vereniging
238
238 238 238 239 240
14.3. 14.3.1. 14.3.2. 14.3.3. 14.3.4. 14.3.5.
Feitelijke fusie Constructie Vermögen Overdracht van vermögen Overdracht van vermögen na vereffening De feitelijke fusie en overeenkomsten
240 240 241 241 242 242
14.4. 14.4.1. 14.4.2. 14.4.3. 14.4.4. 14.4.5. 14.4.6. 14.4.7. 14.4.8. 14.4.9. 14.4.10.
De juridische fusie Constructie Specifieke kenmerken van de juridische fusie Scenario Besluit algemene vergadering Fusievoorstel Toelichting bij fusievoorstel Jaarrekening Schuldeisers De juridische fusie en overeenkomsten Vernietiging van de juridische fusie
242 243 244 244 245 246 246 247 248 249 249
14.5. 14.5.1. 14.5.2.
Fusie en lidmaatschap Lidmaatschap en de feitelijke fusie Lidmaatschap en de juridische fusie
250 250 251
15.
HET EINDE VAN DE VERENIGING
253
15.1. 15.1.1. 15.1.2. 15.1.3.
Duur van de vereniging Onbepaalde tijd Bepaaldetijd Duurverlenging
253 253 253 254
15.2. 15.2.1. 15.2.2. 15.2.3. 15.2.4. 15.2.5.
De omzetting De omzetting in een andere rechtspersoon Procedure bij omzetting Rechterlijke machtiging Omzetting van vereniging in stichting Omzetting van stichting in vereniging
254 254 255 255 256 257
XXII
15.3. 15.3.1. 15.3.2. 15.3.3. 15.3.4. 15.3.5. 15.3.6. 15.3.7.
De ontbinding van de vereniging De ontbinding Ontbinding door een besluit van de algemene vergadering Ontbinding door een bepaalde gebeurtenis Ontbinding in geval van faillissement Ontbinding door het geheel ontbreken van leden Ontbinding door de Kamer van Koophandel Ontbinding door de rechter
257 257 258 258 258 259 259 260
15.4. 15.4.1. 15.4.2. 15.4.3. 15.4.4.
Onderbewindstelling Wanneer bewindvoering? Gevolgen van onderbewindstelling Inschrijving in het Verenigingenregister Einde onderbewindstelling
261 261 262 262 263
15.5. 15.5.1. 15.5.2. 15.5.3. 15.5.3.1. 15.5.3.2. 15.5.4. 15.5.5. 15.5.6. 15.5.7. 15.5.8. 15.5.9. 15.5.10. 15.5.11.
De verejfening De vereffening Wanneer vereffening? Wie vereffent? Bestuursleden-vereffenaars Door rechtbank benoemde vereffenaars Taken vereffenaar Activiteiten tijdens de vereffening Meer schulden dan baten Overschot Rekening en verantwoording vereffenaar Verzet Het einde van de vereffening en een mogelijke heropening Inschrijving in het Verenigingenregister
263 263 264 265 265 266 266 267 268 268 269 270 271 271
15.6. 15.6.1. 15.6.2. 15.6.3. 15.6.4.
Bewaarplicht nadat de vereniging heeft opgehouden te bestaan272 Duur bewaarplicht 272 Wat bewaren? 272 272 Wie moet bewaren? 273 Verplichtingen van de bewaarder
15.7. 15.7.1. 15.7.2. 15.7.3.
Surseance en faillissement Surseance Faillissement De curator
273 273 274 274
XXIII
16.
HET VERENIGINGENREGISTER
275
16.1. 16.1.1. 16.1.2. 16.1.3. 16.1.4.
Verenigingenregister Openbaar register Kosten inschrijving Incasso door Kamer van Koophandel Uittreksels en afSchriften
275 275 275 276 276
16.2. 16.2.1. 16.2.2. 16.2.3. 16.2.4. 16.2.5. 16.2.6. 16.2.7.
Inschrijving van de vereniging Inschrijving vereniging met volledige rechtsbevoegdheid Inschrijving vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid Inschrijving na wijziging rechtsbevoegdheid Overige inschrijvingen Wie schrijft in? Registratienummer Bij welk Verenigingenregister?
276 276 277 277 278 278 279 279
16.3. 16.3.1. 16.3.2. 16.3.3. 16.3.4.
Deponering Statuten en overige stukken Vereniging met volledige rechtsbevoegdheid Vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid Deponering statutenwijzigingen Deponering overige stukken
279 279 280 280 280
16.4. 16.4.1. 16.4.2. 16.4.3.
281 281 281
16.4.4.
Inschrijving van persoonsgegevens Personalia Inschrijving van vertegenwoordigingsbevoegde bestuursleden Inschrijving van andere tot vertegenwoordiging bevoegde personen Inschrijving van gevolmachtigden
16.5. 16.5.1. 16.5.2. 16.5.3.
Juistheid en volledigheid van inschrijving en deponering Het belang van een correcte inschrijving Jaarlijkse opgave Gedwongen correctie bij onjuiste of onvolledige inschrijving
282 282 283 283
16.6. 16.6.1. 16.6.2. 16.6.3. 16.6.4. 16.6.5. 16.6.6. 16.6.7. 16.6.8.
Voorgeschreven formulieren Formulieren Formulier A Formulier B Formuliere Formulier D Formulier E Formulier G Formulier H
284 284 284 284 285 285 286 286 286
XXIV
282 282
Bijlagen Burgerlijk Wetboek Boek 2, art. 1-52, 308-323 en 344-359 Wet Bestuurdersaansprakelijkheid Besluit genormeerde vrijstelling Besluit verenigingenregister Kamers van Koophandel
287 313 324 339 343
Artikelenregister
349
Zakenregister
353
XXV
