Concept Raadsvoorstel

Concept Raadsvoorstel Aan de raad van de gemeente Sliedrecht

Agendapunt:

Sliedrecht, 9 november 2010

Onderwerp: Beleidsnota Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht Voorgesteld besluit: De beleidsnota Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht vast te stellen. Advies opiniërende bijeenkomst:

Overwegingen en alternatieven: Iedere gemeente is volgens de Wet op de Jeugdzorg verplicht om uiterlijk in 2011 een Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) te hebben. Het concept van het Centrum voor Jeugd en Gezin wordt opgenomen in de Wet op de Jeugdzorg. Aanleiding Al vele jaren wordt er gesproken over breuken in de keten van de jeugdzorg en over onvoldoende samenwerking in deze keten. Deze Centra voor Jeugd en Gezin moeten de verkokering van de jeugdzorg tegengaan en helderheid verschaffen over verantwoordelijkheden. Daarbij moeten alle ouders, jeugdigen en kinderen, als zij dit willen, met alle vragen over opvoeden en opgroeien én voor hulp, terecht kunnen bij een laagdrempelig en herkenbaar punt in de buurt. Een CJG is een laagdrempelige en herkenbare voorziening voor opvoeders en jeugd (-9 maanden tot 23 jaar) waar zij terecht kunnen met (hulp)vragen en waar hulpverlening geboden wordt. Op 22 april 2008 heeft uw college het plan van aanpak vastgesteld voor het tot stand komen van een CJG in Sliedrecht. In samenspraak met een Kerngroep worden de plannen hiertoe voorbereid. De gemeenteraad is op 11 december 2008 en 17 mei 2010 tijdens informatieve bijeenkomsten en tussentijds via mededelingen portefeuillehouder en projectrapportages over de ontwikkelingen geïnformeerd. De beleidsnota CJG In de nota worden de kaders die de gemeente Sliedrecht stelt aan het opzetten van haar Centrum voor Jeugd en Gezin vastgelegd. De bestaande situatie in de gemeente Sliedrecht wordt weergegeven hoe dit het Centrum voor Jeugd en Gezin in Sliedrecht tot stand komt en welke zaken nog in ontwikkeling zijn. Daar wordt een planning en de financiële waarbinnen de laatste zaken worden aangepakt. Uitgangspunten CJG Sliedrecht Voor de ontwikkeling van het CJG gelden de volgende uitgangspunten: 1. Voor de uitwerking van het CJG wordt aangesloten bij het basismodel CJG 2. Het Centrum voor Jeugd en gezin Sliedrecht bestaat uit een toegankelijk herkenbaar en vindbaar fysiek, telefonisch en digitaal loket. 3. Het fysieke loket is bij voorkeur in het centrum van Sliedrecht en wordt in de vorm van een inlooppunt gerealiseerd.

-2-

4. Voor oudere jeugd zal informatie en advies op passende wijze worden aangereikt. Er wordt ingezet op een ‘brengende’ werkwijze. Hiervoor zal onder meer het jongerenwerk de aangewezen partner zijn. 5. Voor het loket is het uitgangspunt ‘zo licht en snel als mogelijk’. Een nieuwe bureaucratische instelling moet voorkomen worden. 6. De bestaande zorgstructuren blijven waar mogelijk behouden. Voorkomen moet worden dat er onnodige of kwalitatief mindere systemen worden gebouwd. 7. De ontwikkeling van het iJGZ volgt de ontwikkeling van het CJG In de beleidsnota zijn de volgende onderwerpen uitgewerkt: Gebouw Nicolaas Beetsstraat voor het CJG Op 8 februari 2010 heeft de gemeenteraad besloten een investeringskrediet beschikbaar te stellen voor de aankoop en verbouwing van de Nic. Beetstraat 2-6 met als doel de fysieke vestiging van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Met de volgende organisaties zijn intentieverklaringen overeengekomen voor vestiging in het Centrum voor Jeugd en Gezin: - Rivas Zorggroep - GGD ZHZ - Humanitas (Homestart) - Logopedische Dienst Kring Sliedrecht - De Knuffelbeer (Speel-o-theek) De verbouwing van de Nic. Beetstraat is begin september 2010 gestart en de oplevering staat gepland voor medio december 2010. Met deze planning kunnen de deuren van het Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht in januari 2011 open. Omvorming overlegstructuren tot Zorgadviesteam (ZAT) Er is een wijziging van de Onderwijswet in voorbereiding waarin de vorming van Zorgadviesteam wordt geregeld. In de regio is hierop geanticipeerd door het samenwerkingsverband Primair onderwijs Zuid-Holland Zuid door onderling af te stemmen over een voorgestane structuur voor de vorming van de ZAT’s. Inzet is om de structuur van het ZAT te integreren in de bestaande structuur en werkwijze van het MDT en SJS. Bij meervoudige problemen kunnen dossiers vanuit de zorgteams van scholen (schoolniveau) worden ingebracht in het MDT/ZAT. Met de deelnemers van MDT en SJS is met instemming afgestemd om deze casusoverleggen onder te brengen in één ZAT en binnen het ZAT in verschillende bezettingen te overleggen. Inzet is om het voorzitterschap van het ZAT, voor de groep van 0-12 jarigen en 12 jaar en ouder, te laten uitvoeren door het onderwijs. Integrale jeugdgezondheidszorg Er is in 2009 een procedure gestart waarin de integrale Jeugdgezondheidszorg (iJGZ) onder concurrentie subsidie wordt verleend. Na weging van de subsidieaanvragen van de GGD en Rivas/Careyn is het voorstel gekomen om de jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar in zijn geheel onder te brengen bij Rivas/Careyn. Het Dagelijks Bestuur van regio Zuid-Holland Zuid (DB) heeft het besluit genomen om een preferente positie te geven aan het Rivas/Careyn onder de voorwaarde dat de frictiekosten van de operatie binnen een korte termijn worden terugverdiend. Het DB heeft besloten eerst een sluitende begroting voor de GGD exclusief JGZ 4-19 te laten opstellen op grond waarvan zij pas een besluit zullen nemen. De gestelde randvoorwaarden bij het gunningvoorstel dienen eerst nader uitgewerkt te worden. Daarbij is gekozen voor zorgvuldigheid boven snelheid. Om het proces van overgang zorgvuldig te laten verlopen zal de termijn van effectuering van het besluit 1 januari 2012 zijn.

-3-

Zorg voor jeugd De verwijsindex risicojongeren (VIR) De verwijsindex risicojongeren (VIR) is een landelijk digitaal systeem dat risicomeldingen van hulpverleners over jongeren bij elkaar brengt. De gemeente Sliedrecht heeft in 2008 al besloten in regioverband deel te nemen aan Zorg voor Jeugd (ZvJ). Deze regionale verwijsindex is inmiddels gekoppeld aan het landelijk systeem. Hiermee voldoet de gemeente Sliedrecht aan haar wettelijke verplichting. In de regionale notitie “Signaleringssysteem Zorg voor Jeugd Drechtsteden en AV” zijn de verantwoordelijkheden en omgangsregels vastgelegd voor de verwijsindex Zorg voor Jeugd. Voorpost van Bureau Jeugdzorg in het Centrum voor Jeugd en Gezin Bureau Jeugdzorg heeft toegezegd zich aan te sluiten bij het ZAT voor zover de schaalgrootte van het ZAT de gehele gemeente betreft. Met aansluiting bij het ZAT bereikt Bureau Jeugdzorg de meeste jongeren en is qua efficiency voor een gemeente met de omvang van Sliedrecht het meest voor de hand liggend. Op termijn wordt bezien of het aantal casussen binnen het ZAT groot genoeg is om de aansluiting van Bureau Jeugdzorg te kunnen handhaven. Daarnaast blijft Bureau Jeugdzorg op afroep beschikbaar. Prenatale voorlichting De gemeente Sliedrecht verstrekt sinds 2009 subsidie aan Rivas voor de uitvoering van prenatale voorlichtingsbijeenkomsten. Binnen de regio Zuid-Holland Zuid wordt onderzocht wat de mogelijkheden zijn om de prenatale Zorg/Voorlichting regionaal te organiseren. Inzet is om in 2011 met een regionaal voorstel te komen en dit voorstel in 2012 te effectueren. Strategisch overleg Jeugdbeleid De invulling van de regierol van de gemeente in het CJG komt tot stand in het Strategisch overleg Jeugdbeleid, onder voorzitterschap van de portefeuillehouder Jeugd worden gehouden. De beleidsambtenaar Jeugd fungeert als secretaris. Het strategisch overleg wordt begin 2011 opgestart. Vastleggen verantwoordelijkheden De gemeente heeft de wettelijke verplichting om schriftelijke afspraken te maken met de partners van het Centrum voor Jeugd en Gezin over de coördinatie en uitvoering van zorg. Onder regie van de gemeente worden scenario’s uitgewerkt en worden er sluitende afspraken gemaakt met de betrokken partijen. Dit in aansluiting op de afspraken voor Zorg voor jeugd. Coördinatie in het CJG Binnen het CJG zal Rivas uitvoering geven aan het uniforme deel en het maatwerkdeel van de Jeugdgezondheidszorg. Ook levert Rivas diensten op het gebied van Schoolmaatschappelijk werk (SMW), Jeugd maatschappelijk werk (JMW), Algemeen maatschappelijk werk (AMW). De gemeente is in gesprek met Rivas om de taken meer integraal en minder verkokerd te laten uitvoeren. Onderdeel van deze taken zijn ook de coördinerende rol van Rivas in het CJG. Deze afspraken worden in de loop van 2011vastgelegd in een uitvoeringsovereenkomst. Digitaal Dossier JGZ (voorheen EKD) In regionaal verband is besloten om de invoering van het Digitaal dossier JGZ (DD JGZ voorheen EKD) via de organisatie die de JGZ gegund krijgt te laten verlopen. Omdat de termijn van overdracht nu nog verder wordt vertraagt zal na besluit over de iJGZ aan de nieuwe organisatie opdracht worden gegeven het DD JGZ in de loop van 2011 voor te bereiden en in te voeren. Digitale informatievoorziening: Met de gemeenten in de Drechtsteden vindt overleg plaats over het gezamenlijk op de rit zetten van een website voor het CJG. Via deze website kunnen inwoners gevalideerde informatie raadplegen. Er vindt nog onderzoek plaats onder aanbieders op grond van een pakket van eisen. Op termijn ligt het in de bedoeling de uitvoering bij een uitvoerende organisatie te beleggen.

-4-

Middelenconsequenties/risicoafweging In aanloop naar de wettelijke verankering van het realiseren van een CJG heeft het Rijk een financiële impuls toegezegd. Deze financiële impuls moet gemeenten in staat stellen met het CJG aan de slag te gaan. Het Rijk zet in op een landelijke dekking van CJG’s. Zodra dit gerealiseerd is, zullen de beschikbare middelen structureel worden toegevoegd aan het gemeentefonds. Tot die tijd ontvangen gemeenten middelen via een Brededoeluitkering CJG. Deze uitkering heeft een licht verantwoordingsregime. In deze Brede Doel Uitkeringen zijn diverse bestaande geldstromen en uitkeringen samen met extra middelen uit het vorige coalitieakkoord, gebundeld en ontschot aan gemeente beschikbaar gesteld. De extra middelen zijn verstrekt voor het tot stand brengen van het CJG. De uitkering wordt zonder aanvraag in de periode 2008-2011 toegekend. Voor de gemeente Sliedrecht is voor deze periode, inclusief verhoging in 2008 en bijstelling OVA over 2009-2012, een totaalbedrag van € 1.693.000,-- beschikbaar. Van dit bedrag wordt over de periode 2008-2012 € 1.233.000 ingezet voor de JGZ. Voor de verwijsindex Zorg voor Jeugd € 30.000 is reeds begroot. Voor Prenatale voorlichting is begroot € 21.900. Voor de exploitatie van het Gebouw Centrum voor Jeugd en Gezin is in december 2009 besloten structureel € 44.200 in te zetten. Verder worden de voorbereidingskosten voor het CJG, waaronder adviezen en ambtelijke voorbereiding uit de BDU JGZ bekostigd. De weergegeven kosten voor een digitale website CJG berusten op een voorlopige raming. Voor de uitvoering van de coördinatie, beheer en receptie van het CJG is een voorlopige subsidieaanvraag gedaan ter hoogte van € 52.500. Verwacht wordt dat invoering van DD JGZ in 2011 zal worden opgestart. Voor verantwoording van de uitgaven van de BDU CJG kunnen ook bestaande voorzieningen die een relatie hebben met realisatie van het CJG worden opgevoerd. In onderstaand overzicht wordt een eerste opgave gedaan van de mogelijkheden. Daarbij is ook de post Stevig ouderschap vermeld, waarvoor door Rivas verzuimd is subsidie voor 2010 en 2011 aan te vragen. De maatwerkgelden zijn hier vermeld omdat hierin ook de deelname van de JGZ 0-4 aan het ZAT is geborgd en een wezenlijk onderdeel vormt voor het opereren van het CJG. Overzicht voorziene uitgaven CJG 2008 2009 2010 2011 Jeugdgezondheidszorg 0-4 284.275 291.073 328.895 Prenatale voorlichting Zorg voor Jeugd

328.895

4.800

8.547

5.525

5.525

10.000

10.000

10.000

10.000

44.200

44.200

52.500

52.500

Exploitatie CJG Voorbereidingskosten

2012 e.v. 328.895

p.m.

p.m.

Coördinatie en inloopfunctie CJG* Maatwerk, waaronder deelname ZAT

25.960

25.960

25.960

Website CJG*

10.000

10.000

10.000

63.000

30.000

EKD/DD JGZ Stevig ouderschap *

36.396

36.801

p.m.

* hierover volgen separate voorstellen, overige posten zijn reeds via besluiten bestemd

-5-

Overzicht inkomsten CJG BDU CJG

2008

2009

2010

2011

2012 e.v.

313.841

420.679

454.724

493.538

465.148

34.144

34.144

34.144

15.000

30.000

30.000

62.518

62.518

Maatwerk Voorziening EKD/DD JGZ

18.000

Inzet eigen middelen

62.518

p.m.

Kaderstellende en controlerende aspecten t.b.v. de gemeenteraad, uitgesplitst in: •

Financiële kaders Op onderdelen komen er separate voorstellen met budgetmutaties

•

Wettelijke en Beleidskaders, eventueel inhoudelijke/ruimtelijke kaders Iedere gemeente is volgens de Wet op de Jeugdzorg verplicht om uiterlijk in 2011 een Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) te hebben. Het concept van het Centrum voor Jeugd en Gezin wordt opgenomen in de Wet op de Jeugdzorg.

•

Tijdspad, monitoring en evaluatie 22 november Beleidskader CJG in opiniërende bijeenkomst gemeenteraad 6 december Vaststellen beleidskader CJG door gemeenteraad Medio december Eindoplevering verbouwing Nic. Beetsstraat Eind december verhuizingen 2 januari 2011 Start CJG in Nic. Beetsstraat 1e kwartaal 2011 Start Strategisch overleg Jeugdbeleid Eind 2011 Subsidieovereenkomst Coördinatie, inloop- en opvoedfunctie 2011 vaststelling afspraken met organisaties netwerk jeugdbeleid 2011 /2012 Ontwikkeling regionaal voorstel prenatale zorg en invoering 2014 Evaluatie CJG

Externe communicatie: Bijgaand concept voor de beleidsnota CJG Sliedrecht is voorbereid met de kernpartners (onderwijs, maatschappelijk werk, consultatiebureau, schoolartsen, bureau jeugdzorg) voor het CJG en een vertegenwoordiging van de Wmo-adviesraad in de Kerngroep CJG. Onder ouders en jeugdigen is in 2009 onderzoek verricht naar hun wensen bij de inrichting van het CJG. De verwijsindex Zorg voor Jeugd en de omvorming van de huidige multidisciplinaire teams voor de jeugd naar Zorgadviesteams zijn voorbreid met een breed scala aan organisaties en belanghebbenden. De conceptnota zal ook in deze vorm ter bespreking worden voorgelegd in de Wmo-adviesraad van 15 november 2010. De resultaten hiervan deze bespreking worden voor de bespreking op 22 november in de opiniërende bijeenkomst aan de gemeenteraad ter kennis gebracht. Na vaststelling van de beleidsnota zal een persbericht uitgaan en de nota wordt gepubliceerd op de gemeentesite. Burgemeester en Wethouders van Sliedrecht, de secretaris, de burgemeester,

M.J. Verhoef

M.C. Boevée

Concept Raadsbesluit

De raad van de gemeente Sliedrecht; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 9 november 2010;

besluit:

De beleidsnota Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht vast te stellen.

Vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Sliedrecht op 6 december 2010 De griffier,

De voorzitter,

A. Overbeek

M.C. Boevée

Beleidsnota Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht

Voorwoord Voor u ligt de beleidsnota Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht. Deze beleidsnota is in goede samenwerking met de verschillende betrokken partijen tot stand gekomen. Dit is geen vanzelfsprekendheid en laat zien waar Sliedrecht groot in kan zijn. Alle partijen zien het nut van het Centrum voor Jeugd en Gezin en willen zich er voor de volle 100% voor inzetten. Dit met één voorwaarde: behoud van kwaliteit. Ondanks dat er altijd ruimte is voor verbetering, is de kwaliteit van het preventief jeugdbeleid in Sliedrecht als zeer goed te omschrijven. Het Centrum voor Jeugd en Gezin biedt de mogelijkheid om een stap voorwaarts te zetten. Er is nog een hoop werk aan de winkel. Zo is er een nieuwe locatie waarin de betrokken partijen organisatorisch en soms zelfs fysiek een plek moeten vinden. Daarnaast moeten de inwoners ook de weg weten te vinden naar het Centrum voor Jeugd en Gezin. Er is dus genoeg te doen. Met de medewerking van alle betrokken partijen ben ik er van overtuigd dat wij een laagdrempelig, functioneel en kwalitatief Centrum voor Jeugd en gezin kunnen aanbieden aan de inwoners van Sliedrecht.

Met vriendelijke groet,

Johan Lavooi Portefeuillehouder Jeugd Gemeente Sliedrecht

2

Inhoudsopgave 1. Inleiding ....................................................................................................................................4 2. Visie, missie, doelgroep, doel, uitgangspunten............................................................................5 § 2.1 Inleiding............................................................................................................................5 § 2.2 Visie..................................................................................................................................5 § 2.3 Missie ...............................................................................................................................5 § 2.4 Doelgroep .........................................................................................................................5 § 2.5 Doel ..................................................................................................................................5 § 2.6 Uitgangspunten CJG Sliedrecht .........................................................................................6 3. Het Centrum voor Jeugd en Gezin ..............................................................................................7 § 3.1 Ontstaansgeschiedenis .......................................................................................................7 § 3.2 Wettelijke grondslag..........................................................................................................9 § 3.3 Rijksbijdrage .....................................................................................................................9 § 3.4 Basismodel Centrum Jeugd en Gezin ...............................................................................10 § 3.5 Regierol gemeente...........................................................................................................12 § 3.6 Toezicht ..........................................................................................................................12 4. De huidige situatie in Sliedrecht ...............................................................................................13 § 4.1 Omvang doelgroep CJG ..................................................................................................13 § 4.2 Voorzieningen .................................................................................................................13 § 4.3 Overlegstructuren ............................................................................................................14 § 4.3.1 Casusoverleggen.......................................................................................................14 § 4.3.2 Verwijsindex risicojongeren......................................................................................15 § 4.3.3 Integrale Jeugdgezondheidszorg (iJGZ) ....................................................................15 5. Vorming Centrum voor Jeugd en Gezin in Sliedrecht ...............................................................16 § 5.1 Behoefte doelgroep..........................................................................................................16 § 5.2 Betrokken partijen ...........................................................................................................16 § 5.2.1 Kerngroep.................................................................................................................16 § 5.2.2 Regionale samenwerking ..........................................................................................16 § 5.2.3 Overige betrokken partijen........................................................................................17 § 5.3 Locatie Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht .............................................................17 § 5.4 Nader uit te werken punten ..............................................................................................18 § 5.4.1 Zorgadviesteam (ZAT) .............................................................................................18 § 5.4.2 Voorpost Bureau Jeugdzorg ......................................................................................19 § 5.4.3 iJGZ .........................................................................................................................20 § 5.4.4 Prenatale Zorg/Voorlichting......................................................................................20 § 5.4.5 Strategisch overleg Jeugdbeleid ................................................................................21 § 5.4.6 Formalisering verantwoordelijkheden .......................................................................21 § 5.4.7 Taken Rivas in het CJG ............................................................................................21 § 5.4.8 Digitale website CJG ...............................................................................................22 6. Vervolgplanning ......................................................................................................................23 Lijst afkortingen ..........................................................................................................................24 Bijlagen .......................................................................................................................................25

3

1. Inleiding Al vele jaren wordt er gesproken over breuken in de keten van de jeugdzorg en over onvoldoende samenwerking in deze keten. Enkele schrijnende landelijke voorbeelden vormden de aanleiding om in het beleidsakkoord (Kabinet Balkenende IV) in te zetten op vorming van Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) in alle gemeenten in Nederland. Deze Centra voor Jeugd en Gezin moeten de verkokering van de jeugdzorg tegengaan en helderheid verschaffen over verantwoordelijkheden. Daarbij moeten alle ouders, jeugdigen en kinderen, als zij dit willen, met alle vragen over opvoeden en opgroeien én voor hulp, terecht kunnen bij een laagdrempelig en herkenbaar punt in de buurt. Er moet een omslag worden gemaakt naar het eerder opsporen van risico’s en het beter en eerder aanpakken van problemen. De aanpak is gericht op ouders, professionals én overheden. Er wordt ingezet op preventie en beschikbaarheid van opvoed- en gezinsondersteuning voor alle kinderen en gezinnen die daar gebruik van willen maken. Het kind dient bij de aanpak centraal te staan. Inzet is om het principe ‘één gezin, één plan’ overal in Nederland te realiseren. Tijdslijn De rijksoverheid stelt dat elke gemeente eind 2011 een centrum voor Jeugd en Gezin heeft. De gemeente Sliedrecht zet zich sinds 2008 in om deze doelstelling te halen. De verschillende betrokken partijen doen er alles aan om op 1 januari 2011 de deuren van het fysieke Centrum voor Jeugd en gezin te openen. Zoals het er nu naar uit ziet zal dit zeker lukken. Voorliggend beleidsplan De gemeente Sliedrecht geeft met dit beleidsdocument invulling aan de beleidsruimte binnen de wettelijke kaders van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Bij besluitvorming van dit document is een aantal zaken al in een ver gevorderd stadium. Het blijft echter van belang om de initiële uitgangspunten gedegen vast te leggen en de betrokkenheid van de verschillende partijen te borgen. Leeswijzer Hoofdstuk 2 geeft inzicht in de kaders die de gemeente Sliedrecht stelt aan het opzetten van haar Centrum voor Jeugd en Gezin. Vervolgens geeft hoofdstuk 3 inzicht in de ontstaansgeschiedenis van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Hoofdstuk 4 beschrijft de huidige situatie in de gemeente Sliedrecht. Vervolgens behandelt hoofdstuk 5 de wijze waarop het Centrum voor Jeugd en Gezin in Sliedrecht tot stand komt en welke zaken nog in ontwikkeling zijn. Tot slot behandelt hoofdstuk 6 de planning waarbinnen de laatste zaken worden aangepakt.

4

2. Visie, missie, doelgroep, doel, uitgangspunten § 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk staan de kaders voor het Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht. Er is bewust gekozen om deze kaders vooraan in dit beleidsdocument te plaatsen zodat vroeg duidelijk is met welke gedachten de gemeente Sliedrecht invulling geeft aan het Centrum voor Jeugd en Gezin. Dit uiteraard binnen de wettelijke voorschriften. De toelichting op de kaders in dit hoofdstuk wordt in het vervolg van dit beleidsdocument gegeven.

§ 2.2 Visie Het Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht staat open voor opgroei- en opvoedvragen.

§ 2.3 Missie Het Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht versterkt de mogelijkheden van jeugdigen en hun opvoeders, door op een laagdrempelige en toegankelijke Centrum voor Jeugd en Gezin op te zetten, zodat alle jeugd zelf kansrijk aan haar toekomst kan bouwen.

§ 2.4 Doelgroep Het Centrum voor Jeugd en Gezin is er voor gezinnen. Voor ouders, kinderen, jongeren tot 23 jaar en professionals.

§ 2.5 Doel Hoofddoel: • Het stimuleren van zelfredzaamheid van ouders, kinderen en jongeren tot 23 jaar. Subdoelen: • Realiseren van een, beproefde, aansluitende ketenmethode bij de partners van het Centrum voor Jeugd en Gezin waarbij de methodiek per partner kan verschillen maar de aansluiting op de overige partners gegarandeerd moet zijn. • Realiseren van een vangnet (netwerk) voor situaties waarin het met jongeren en gezinnen mis dreigt te gaan of al gaat. • Realisatie van een loket waar jongeren en opvoeders met alledaagse vragen over opgroeien en opvoeden terecht kunnen. Het loket is een herkenbare plek in het centrum van Sliedrecht en is fysiek, digitaal en telefonisch te bereiken. • Uitvoeren regiefunctie gemeente door ontwikkeling en uitvoering van een structureel strategisch overleg Jeugd.

5

§ 2.6 Uitgangspunten CJG Sliedrecht 1. Voor de uitwerking van het CJG wordt aangesloten bij het basismodel CJG (§3.4)

2. Het Centrum voor Jeugd en gezin Sliedrecht bestaat uit een toegankelijk herkenbaar en vindbaar fysiek, telefonisch en digitaal loket.

3. Het fysieke loket is bij voorkeur in het centrum van Sliedrecht en wordt in de vorm van een inlooppunt gerealiseerd.

4. Voor oudere jeugd zal informatie en advies op passende wijze worden aangereikt. Er wordt ingezet op een ‘brengende’ werkwijze. Hiervoor zal onder meer het jongerenwerk de aangewezen partner zijn.

5. Voor het loket is het uitgangspunt ‘zo licht en snel als mogelijk’. Een nieuwe bureaucratische instelling moet voorkomen worden.

6. De bestaande zorgstructuren blijven waar mogelijk behouden. Voorkomen moet worden dat er onnodige of kwalitatief mindere systemen worden gebouwd.

7. De ontwikkeling van het integrale Jeugdgezondheidszorg volgt de ontwikkeling van het CJG (§ 5.4.3)

6

3. Het Centrum voor Jeugd en Gezin § 3.1 Ontstaansgeschiedenis In 2007 heeft het toenmalige kabinet een bestuursakkoord afgesloten met gemeenten onder de titel “Samen aan de slag”. Over het Centrum voor Jeugd en Gezin is hierin het volgende opgenomen: Rijk en gemeente willen bereiken dat opvoed- en opgroeiondersteuning voor ouders en kinderen vanzelfsprekend wordt, makkelijk te bereiken en voldoende voorhanden is. Centra voor Jeugd en Gezin dienen daartoe als concept, met als doel bestaande functies en daaruit voortvloeiende taken op het gebied van opvoeden en opgroeien te bundelen en in een samenhangend pakket van dienstverlening aan te bieden (uitgangspunt 5 §2.5). De ambitie voor het Centrum voor Jeugd en Gezin is uiteengezet in het beleidsprogramma “Alle kansen voor alle kinderen” van het programmaministerie Jeugd en Gezin. In dit beleidsprogramma is de doelstelling opgenomen om te werken aan de totstandkoming van een landelijk dekkend netwerk van Centra voor Jeugd en Gezin in nauwe samenwerking met de provincies en hun Bureaus Jeugdzorg. In 2007 heeft het programmaministerie een beleidsbrief verstuurd aan de Tweede Kamer met daarin de uiteenzetting van het Centrum voor Jeugd en Gezin en de regierol van de gemeente. Deze beleidsbrief dient als uitgangspunt voor de verdere uitwerking en implementatie van het Centrum voor Jeugd en Gezin in de gemeente Sliedrecht.

7

Uitgangspunten voor beleid Het programmaministerie Jeugd en Gezin heeft een viertal uitgangspunten voor beleid opgesteld voor haar integrale jeugd- en gezinsbeleid. Het Centrum voor Jeugd en Gezin vormt een integraal onderdeel binnen deze uitgangspunten: 1. Samenleven begint in het gezin:

Het kabinet wil de kracht en de kwaliteit van de samenleving vergroten. Daarom investeren we in onderlinge betrokkenheid van mensen in hun leefomgeving, in wijken, buurten en dorpen. Samenleven, respecteren en het leren van gemeenschappelijke waarden begint al in het gezin: hier zijn mensen elkaar tot steun en worden kinderen opgevoed.

2. Eigen kracht versterken:

Het probleemoplossend vermogen van gezinnen moet worden vergroot in plaats van problemen over te nemen. Opvoeders voeden op, familie, vrienden en andere opvoeders kunnen elkaar hierin bijstaan. Opvoeders hebben behoefte aan het uitwisselen van kennis en ervaring. De Centra voor Jeugd en Gezin dragen bij aan het versterken van deze informele netwerken en ondersteunen zonodig bij alledaagse opvoedproblemen. Direct helpen zonder doorverwijzing voorkomt onnodige medicalisering: hier ligt een belangrijke taak voor Centra voor Jeugd en Gezin.

3. Één gezin, één plan:

Soms is zwaardere zorg niet te vermijden en ook hard nodig. Professionals in de jeugdsectoren moeten snelle en effectieve zorg bieden aan kinderen en gezinnen die zorg nodig hebben, onder het motto ‘meedoen naar vermogen’. Kinderen en gezinnen met meervoudige problematiek hebben behoefte aan integrale hulp. ‘Één gezin, één plan’ is het uitgangspunt. Met het voorstel tot wijziging van de Wet op de jeugdzorg (in verband met het opnemen van een gemeentelijke verantwoordelijkheid voor de jeugdketen), wordt de inzet van een zorgcoördinator geregeld. De coördinator krijgt als taak de informatie over een gezin bijeen te brengen en te bewaken dat de uitvoering volgens plan verloopt.

4. Alle Jongeren doen mee.

Het aantal jongeren met ontwikkelings- of gedragsstoornissen groeit in diverse ondersteunende voorzieningen. Om ieders talenten optimaal te benutten en om onnodige afhankelijkheid van deze jongeren van collectieve voorzieningen tegen te gaan, is een robuust perspectief op participatie nodig.

8

§ 3.2 Wettelijke grondslag Het concept van het Centrum voor Jeugd en Gezin wordt opgenomen in de Wet op de jeugdzorg. In deze wet wordt een wijziging doorgevoerd waarin gemeenten worden verplicht de regie voor het Centrum voor Jeugd en Gezin te voeren. Daarnaast worden betrokken partijen in diezelfde wet verplicht deel te nemen aan het Centrum voor Jeugd en gezin en uitvoering te geven aan de benodigde taken. Vooralsnog moet het wetsvoorstel nog worden aangeboden aan de Tweede Kamer.

§ 3.3 Rijksbijdrage In aanloop naar de wettelijke verankering van het realiseren van een CJG heeft het Rijk een financiële impuls toegezegd. Deze financiële impuls moet gemeenten in staat stellen met het CJG aan de slag te gaan. Zodra de landelijke dekking van CJG’s is gerealiseerd, zullen de beschikbare middelen structureel worden toegevoegd aan het gemeentefonds. Of en over de wijze waarop dit zal gebeuren moet het kabinet nog een besluit nemen. De financiële impuls draagt als naam de Brededoeluitkering CJG. Deze uitkering heeft een licht verantwoordingsregime. In deze Brede Doel Uitkeringen zijn diverse bestaande geldstromen en uitkeringen samen met extra middelen uit het vorige coalitieakkoord, gebundeld en ontschot aan gemeente beschikbaar gesteld. De uitkering wordt zonder aanvraag in de periode 2008-2011 toegekend. Voor de gemeente Sliedrecht is voor deze periode, inclusief verhoging in 2008 en bijstelling OVA over 2009-2012, een totaalbedrag van € 1.693.000,-- beschikbaar. Voor de verantwoording van de uitgaven van de BDU CJG kunnen ook bestaande voorzieningen die een relatie hebben met realisatie van het CJG worden opgevoerd. Van het genoemde bedrag wordt over de periode 2008-2012 de volgende middelen ingezet: JGZ € 1.233.000,-Verwijsindex Zorg voor Jeugd € 30.000,-Prenatale voorlichting € 21.900,-Exploitatietekort Gebouw Centrum voor Jeugd € 44.200,-De volgende werkzaamheden vallen ook onder de BDU maar is nog geen definitief bedrag beschikbaar: - Voorbereidingskosten voor het CJG, waaronder adviezen en ambtelijke voorbereiding - Digitale website CJG - Coördinatie, beheer en receptie van het fysiek CJG - Invoering DD-JGZ (voorheen EKD)

9

§ 3.4 Basismodel Centrum Jeugd en Gezin Het succes van het Centrum voor Jeugd en Gezin als laagdrempelige voorziening staat of valt met duidelijkheid over wat via een Centrum voor Jeugd en Gezin wordt aangeboden. Het programmaministerie Jeugd en Gezin heeft een basismodel opgesteld met vier minimale taken die een gemeente moet realiseren in een CJG. Zonder de bundeling van deze taken mag de naam CJG niet gedragen worden. Overigens is een aantal taken uit het basismodel van het Centrum voor Jeugd en Gezin al wettelijk opgedragen aan gemeenten: a. Jeugdgezondheidszorg => Wet Publieke Gezondheid (WPG) b. Lokale jeugdzorg => Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) c. Schakel met Bureau Jeugdzorg => Wet op de Jeugdzorg (Jeugdzorg) Er is daarmee niet expliciet sprake van nieuwe taken, eerder van een bundeling van beleid. Basismodel: A. Jeugdgezondheidszorg (Uitgevoerd door: Consultatiebureaus en GGD) B. Vijf WMO-functies (ook wel Lokaal Preventieve Jeugdbeleid) C. Schakel met Bureau Jeugdzorg D. Schakel met Zorg- en Adviesteams (ZAT) A. Jeugdgezondheidszorg Het gaat hier om de integrale jeugdgezondheidszorg (iJGZ) zoals deze omschreven is in de Wet Publieke Gezondheid (WPG). Binnen de jeugdgezondheidszorg zijn de consultatiebureaus en GGD uitvoeringsorganisaties. Beide organisaties zetten zich in op preventie door middel van onder andere monitoring, signalering en advisering van alle kinderen van 0-19 jaar. Met de komst van het CJG wordt deze leeftijdsgrens opgerekt naar alle kinderen tot 23 jaar. De prenatale zorg valt hier dus ook onder. B. Vijf Wmo-functies Vanuit prestatieveld 2 van de Wmo heeft de gemeente een rol in opvoed- en opgroeiondersteuning van jeugd. Deze rol ligt verankerd in de Wet op de jeugdzorg en wordt onderscheiden in vijf functies van het lokaal preventieve jeugdbeleid. Te weten: 1. Informatie & advies 2. Signalering 3. Toeleiding naar hulp 4. Licht pedagogische hulp 5. Coördinatie van zorg 1. Informatie & advies Het gaat hierbij zowel om ongevraagde informatie over opvoeden en opgroeien (voorlichting) als om het beantwoorden van specifieke vragen van ouders en jeugdigen. 2. Signalering Vroegtijdig signaleren van problemen van jeugdigen en opvoeders. Maar ook om signalen van verschillende instanties met elkaar in verband te brengen (b.v. middels het signaleringssysteem Zorg voor Jeugd). 3. Toeleiding naar hulp Toegang tot het totale lokale en regionale hulpaanbod, zoals vroeg- en voorschoolse educatie, onderwijsachterstands- en HALT-voorzieningen.

10

4. Licht pedagogische hulp Het bieden van opvoedingsondersteuning aan ouders en gezinnen waar problemen zijn of dreigen te ontstaan, en om schoolmaatschappelijk werk 5. Coördinatie van zorg Het afstemmen en zo mogelijk bundelen van zorg in het geval dat meerdere hulpsoorten nodig zijn om een jeugdige of gezin te ondersteunen voor zover deze niet reeds onder de Wet Publieke Gezondheid (basistaken jeugdgezondheidszorg) is gebracht. C. Schakel met bureau jeugdzorg Het Centrum voor Jeugd en Gezin kan de meeste vragen zelf beantwoorden. Bij meer ernstige situaties moet een vorm van geïndiceerde jeugdzorg worden ingezet. Vanuit het Centrum voor Jeugd en Gezin moet de relatie met Bureau Jeugdzorg worden vormgegeven. De nadruk ligt op een goede en snelle toeleiding naar Bureau Jeugdzorg op het moment dat het CJG onvoldoende oplossing kan bieden voor ouders en jeugdigen. De voorkeur gaat uit naar het fysiek onder brengen van een voorpost van Bureau Jeugdzorg in het Centrum voor Jeugd en Gezin (zie ook §5.4.2). D. Schakel met Zorgadviesteams (ZAT) In een Zorgadviesteam (ZAT) werken diverse zorgverleners in en om de school samen om te zorgen dat elke jongere een diploma haalt (bron: Rijksoverheid.nl). In een Zorgadviesteam werkt onderwijzend personeel samen met de leerplichtambtenaar, het (school-) maatschappelijk werk, bureau Jeugdzorg, centrum voor Jeugd en Gezin, de jeugdgezondheidszorg en de politie. De ZAT's zorgen er voor dat signalen die kunnen wijzen op uitval, snel en vakkundig worden beoordeeld. Een ZAT schakelt zo snel mogelijk de juiste hulp in. In de Wet op het primair onderwijs, de Wet op de expertisecentra, de Wet op het voortgezet onderwijs en de Wet educatie en beroepsonderwijs wordt opgenomen dat onderwijsinstellingen de plicht hebben om samen te werken in de jeugdketen en om ontwikkelings- en opvoedrisico's vroegtijdig te signaleren en te melden. Het ZAT is hiermee een essentiële schakel tussen het onderwijs en het Centrum voor Jeugd en Gezin.

Noodzakelijk / gewenst De vier genoemde taken zijn opgelegd door het programmaministerie om tot een basismodel CJG te komen. Binnen dit basismodel heeft de gemeente de vrijheid om lokaal maatwerk te leveren door aanvullende functies aan het CJG te koppelen zoals: • Kinderopvang, Peuterspeelzaal, voor- en vroegschoolse educatie • Leerplicht • Welzijnswerk • Huisarts, kraamzorg, verloskunde • Jeugd GGZ • Schuldhulpverlening • Etc. Het Centrum voor Jeugd en Gezin is primair gericht op preventie voor alle jeugdigen uitgaande van een laagdrempelige inloop. Dit sluit niet uit dat goede relaties met meer curatieve instellingen, zoals het veiligheidshuis1, wenselijk zijn voor een goede toeleiding van hulpvragen.

1

Een Veiligheidshuis is een samenwerkingsverband dat zich richt op het terugdringen van overlast en criminaliteit. In een Veiligheidshuis werken instanties op één locatie samen aan opsporing, vervolging, berechting en hulpverlening. Het doel van de samenwerking is het terugdringen van overlast, huiselijk geweld en criminaliteit (bron: Openbaar Ministerie)

11

§ 3.5 Regierol gemeente De gemeente krijgt de wettelijke verplichting om te komen tot sluitende afspraken over de coördinatie van zorg. Binnen het CJG wordt bekeken welke partij wordt aangewezen voor de coördinatie van zorg. Wie er wordt aangewezen is afhankelijk van de problemen in de individuele casus en moet de meest logische partij zijn gezien de problematiek. Dit kan dus ook een andere partij zijn dan de partijen die samenwerken binnen het CJG. De persoon die de coördinatie van zorg op zich krijgt wordt de zorgcoördinator genoemd. De gemeente neemt de regie in het organiseren van systemen en processen waardoor de coördinatie van zorg optimaal uitgevoerd kan worden. Daarnaast neemt de gemeente de regie in de controle van de wijze waarop de coördinatie van zorg wordt uitgevoerd. Escalatiemodel Ook wordt wettelijk vastgelegd dat, wanneer blijkt uit controle op de coördinatie van zorg dat partijen er onverhoopt, ondanks het bestaan van generieke afspraken, er niet in slagen de benodigde zorg te leveren, dan wel zich onttrekken aan afspraken, de gemeente de verplichting krijgt partijen hier op aan te spreken. Het protocol waarop de gemeente zal ingrijpen wordt in samenwerking met de betrokken partijen vastgelegd in een escalatiemodel. Wederkerig De wettelijke verplichtingen voor de gemeente zijn wederkerig voor de betrokken partijen. Concreet betekent dit dat de betrokken partijen wettelijk verplicht zijn om de met de gemeente gemaakte afspraken na te komen. Opvolging verantwoordelijkheid door Bureau Jeugdzorg Indien er sprake is van geïndiceerde jeugdzorg of Ondertoezichtstelling (OTS) ligt de verantwoordelijkheid voor de zorgcoördinatie te allen tijden bij Bureau Jeugdzorg (BJZ). Ook voor de rol, taken en bevoegdheden van het Advies-en Meldpunt Kindermishandeling binnen de gemeentelijke samenwerking worden de daartoe geldende wettelijke kaders en richtlijnen onveranderd gehanteerd.

§ 3.6 Toezicht Onderbrenging van het Centrum voor Jeugd en Gezin in de Wet op de Jeugdzorg brengt automatisch met zich mee dat het toezicht primair bij de Inspectie jeugdzorg (IJZ) wordt gelegd. Een deel van de taken van het Centrum voor Jeugd en Gezin komt voort uit de Wet Publieke Gezondheid. Het toezicht van taken uit deze wet is geregeld in de Kwaliteitswet zorginstellingen, de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) is in deze wet aangewezen als toezichthouder. In de praktijk zal de Inspectie jeugdzorg, in nauwe samenwerking met de Inspectie voor de Gezondheidszorg, toezicht houden op de uitvoering van het Centrum voor Jeugd en Gezin.

12

4. De huidige situatie in Sliedrecht § 4.1 Omvang doelgroep CJG Het Centrum voor Jeugd en Gezin richt zich op alle gezinnen met kinderen/jongeren tussen de -9 maanden en 23 jaar. Op basis van de cijfers van het CBS zien we dat ongeveer 7.050 (29%) van de Sliedrechtse inwoners tussen de -9 maanden en 23 jaar is. Dit aantal is gelijk aan het landelijk gemiddelde. In 2009 telt Sliedrecht 3.580 gezinnen met gemiddeld twee kinderen. Het landelijk gemiddeld aantal kinderen per gezin ligt op 1.9. Sliedrecht ligt wat betreft de doelgroep van het Centrum voor Jeugd en Gezin op het landelijk gemiddelde.

§ 4.2 Voorzieningen Er is in Sliedrecht een breed scala aan preventieve en curatieve jeugdvoorzieningen. In 2009 heeft de gemeente Sliedrecht onderzoek laten doen naar de Sociale kaart op het gebied van opgroei- en opvoedproblemen in Sliedrecht. In Tabel I staat schematisch weergegeven welke type voorzieningen er in Sliedrecht aanwezig zijn. In Bijlage I is de uitgebreide Sociale kaart opgenomen met daarin de diverse instanties en instellingen die de verschillende voorzieningen op zich nemen.

Tabel I

13

§ 4.3 Overlegstructuren § 4.3.1 Casusoverleggen In Sliedrecht opereren verschillende casusoverleggen die elk binnen een eigen domein hun eigen taak hebben. Als het gaat om zorg, hulpverlening en doorverwijzing waarin het kind en gezin centraal staan, heeft de gemeente Sliedrecht drie centrale overlegstructuren: 1. Het Multidisciplinaire Team 0-12 jaar (MDT 0-12) 2. Het Samenwerkingsverband Jeugdwelzijn 12-19 jaar (SJS) 3. Het Zorgnetwerk Sliedrecht Het Multidisciplinaire Team 0-12 jaar Het MDT 0-12 wordt gevormd door vertegenwoordigers van het onderwijs, (school-) maatschappelijk werk, jeugdgezondheidszorg, kinderdagverblijf, peuterspeelzaal, Bureau Jeugdzorg, en Homestart. In dit MDT 0-12 worden casussen besproken van jongeren van 0 – 12 jaar om tot afstemming te komen bij multidisciplinaire hulpverlening. Daarnaast adviseert het MDT 0-12 op verzoek ouders, scholen en eerstelijns professionals. De directeur van de vereniging Christelijk onderwijs is voorzitter. Het Samenwerkingsverband Jeugdwelzijn 12-19 jaar In het SJS. worden in een zo vroeg mogelijk stadium signalen besproken waar jongeren uit Sliedrecht van 12 tot 21 jaar problemen hebben of veroorzaken. Onderling wordt een hulpaanbod afgesproken waarmee de geconstateerde problematiek kan worden verholpen of verlicht. Hierin zitten professionals uit het voortgezet onderwijs, jeugdwelzijnwerk, politie, jeugdreclassering, Jeugdpreventieteam, bureau leerplicht, (jeugd)maatschappelijk werk en jeugdgezondheidszorg. De gemeente coördineert en zit voor. Het Zorgnetwerk Sliedrecht In het Zorgnetwerk Sliedrecht worden zaken besproken rond (dreigend)dak- en thuislozen, verwaarlozing en vereenzaming, huiselijk geweld en verslaving. In een aantal van de gevallen betreft het gezinssituaties. Hierin nemen deel GGD, GGZ, maatschappelijk werk, politie, woningcorporatie, Wmo-loket. Regie en voorzitterschap berust bij GGD.

14

§ 4.3.2 Verwijsindex risicojongeren De verwijsindex risicojongeren (VIR) is een landelijk digitaal systeem dat risicomeldingen van hulpverleners over jongeren bij elkaar brengt. Het gaat om jongeren tot 23 jaar bij wie zich problemen voordoen waardoor hun persoonlijke ontwikkeling daadwerkelijk wordt bedreigd. Hulpverleners uit de jeugdketen die jongeren helpen, melden de jongere aan in de verwijsindex als zij een risico hebben gesignaleerd. Als meerdere professionals zich zorgen blijken te maken over dezelfde jongere, dan zorgt de verwijsindex dat men (via de e-mail) een melding krijgen. Op deze wijze weet men van elkaar dat men de betreffende jongere in meerdere hulpverleningstrajecten betrokken is. Met de verwijsindex wordt snel duidelijk dat een jongere in de problemen zit, zodat er direct actie kan worden ondernomen. In februari 2010 heeft de Eerste Kamer ingestemd met het wetvoorstel Verwijsindex Risicojongeren. Dit betekent dat gemeente, wettelijk verplicht zijn zich aan te sluiten bij deze landelijke verwijsindex. De gemeente Sliedrecht heeft in 2008 al besloten in regioverband deel te nemen aan Zorg voor Jeugd (ZvJ). Deze regionale verwijsindex is inmiddels gekoppeld aan het landelijk systeem. Hiermee voldoet de gemeente Sliedrecht aan haar wettelijke verplichting. In de regionaal convenant “Signaleringssysteem Zorg voor Jeugd Drechtsteden en AV” zijn de verantwoordelijkheden en omgangsregels vastgelegd voor de verwijsindex Zorg voor Jeugd (Bijlage II). § 4.3.3 Integrale Jeugdgezondheidszorg (iJGZ) Jeugdgezondheidszorg (JGZ) is preventieve gezondheidszorg gericht op de groei en ontwikkeling van het kind ter voorkoming van gezondheidsbedreigingen. De JGZ volgt de lichamelijke, psychische, sociale en cognitieve ontwikkeling van kinderen en geeft informatie aan ouders en kinderen over een gezonde ontwikkeling van het kind op al deze gebieden. Daarnaast signaleert de JGZ (dreigende) stoornissen en zorgt voor adequate behandeling of doorverwijzing1. De gemeente moet ervoor zorgen dat de JGZ alle jeugdigen van 0 tot 19 jaar bereikt worden en dat aan hen de zorg wordt aangeboden die is vastgelegd in het Basis-takenpakket JGZ. Vooral van belang daarbij is de continuïteit in de zorg aan het kind. Er kan en mag geen sprake zijn van een tijdelijke afwezigheid van zorgaanbod. Een doorlopende lijn dus van 0 tot 19 jaar. Voor deze doorlopende lijn wordt de term Integrale Jeugdgezondheidszorg (iJGZ) gebruikt. In de huidige situatie wordt de JGZ uitgevoerd door Rivas (0-4 jaar, consultatiebureau) en de GGD (5-19, schoolartsen). Met ingang van 2008 zijn gemeenten verplicht de integrale jeugdgezondheidszorg onder te brengen in, dan wel te verbinden met het CJG. In de uitvoering van deze verplichting heeft de gemeente Sliedrecht als uitgangspunt genomen dat de vorming van het iJGZ de ontwikkeling van het CJG volgt (uitgangspunt 9 §2.5). De gemeente Sliedrecht onderstreept dat de JGZ een belangrijk onderdeel van het CJG is en dat de JGZ bovendien een belangrijke bijdrage levert aan de doelstelling van het lokale preventieve jeugdbeleid. De invulling van de iJGZ heeft nadrukkelijk baat bij een regionale aanpak. De huidige zorgaanbieders en GGD werken immers ook op regionaal niveau. Op dit moment wordt met de diverse partners onderzocht waar mogelijkheden tot samenwerking liggen en op welke wijze regiogemeenten de iJGZ willen vorm geven. Deze aanpak sluit een eventuele lokale invulling op Sliedrechts niveau niet uit. Verdere informatie over dit onderwerp vindt u in § 5.4.3. 1

Bron: RIVM (http://www.rivm.nl/jeugdgezondheid/onderwerpen/jeugdgezondheidszorg)

15

5. Vorming Centrum voor Jeugd en Gezin in Sliedrecht § 5.1 Behoefte doelgroep Het is van belang om goed zicht te krijgen in de behoeften en de vragen die er leven ten aanzien van opgroeien en opvoeden binnen de gemeente Sliedrecht. In 2009 heeft de gemeente Sliedrecht een behoefteonderzoek onder ouders en jeugdigen naar zorg- en welzijnsinstellingen laten uitvoeren (Bijlage III). De nadruk van het onderzoek ligt op de invulling van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Het onderzoek trekt drie conclusies: 1. Het inlooppunt moet een laagdrempelige voorziening zijn en moet vertrouwen uitstralen 2. Ouders moeten invloed kunnen hebben op de hulpverlening 3. Betrokken zorgnetwerken moeten signaleren De kerngroep (zie §5.2.1) signaleert dat voor oudere jeugd er een communicatiegat aanwezig is. Deze groep zal zich niet snel melden bij een inlooppunt zoals het Centrum voor Jeugd en gezin met vragen en problemen. Dit vraagt om meer “brengende” werkwijze om de aanpak sluitend te krijgen. De kerngroep ziet voor deze aanpak het jongerenwerk als aangewezen partner (uitgangspunt 5 §2.5).

§ 5.2 Betrokken partijen § 5.2.1 Kerngroep Vanuit het basismodel volgt een aantal samenwerkingspartners dat cruciaal is voor het opzetten van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Met afgevaardigden van deze samenwerkingspartners is een kerngroep opgezet, onder regie van de gemeente Sliedrecht, die belast is met het opzetten van een goed functionerend Centrum voor Jeugd en Gezin. In de kerngroep zitten afgevaardigden van: 1. Gemeente Sliedrecht 2. BOS overleg: 3. Bureau Jeugdzorg ZHZ: 4. GGD ZHZ: 5. Rivas: 6. WMO adviesraad:

Regierol / Escalatiemodel (zie § 3.5) Schakel Zorg Advies Teams (ZAT) Schakel met Bureau Jeugdzorg Jeugdgezondheidszorg Consultatiebureau’s, vijf WMO-functies Vijf WMO-functies

Met deze afgevaardigden worden alle vier de onderdelen van het basismodel CJG vertegenwoordigd. De kerngroep komt een aantal keer per jaar bij elkaar om lopende zaken te bespreken. § 5.2.2 Regionale samenwerking In het najaar van 2007 is samenwerking gezocht binnen de Drechtsteden. In opdracht van het portefeuillehouderoverleg Sociaal is een onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden van een gezamenlijke aanpak. Naar aanleiding van dit onderzoek blijken er binnen de Drechtsteden zeer uiteenlopende gedachten te zijn over de wijze waarop het Centrum voor Jeugd en Gezin moet worden opgezet. De verschillen lopen van de wijze van toeleiding naar zorg, tot aan de fysieke inrichting van het CJG. In april 2008 is afgesproken dat alle gemeenten voor zichzelf het CJG als “lokale agenda” invullen. Vervolgens zal bekeken worden of hier nog regionale samenwerkingsmogelijkheden in zitten.

16

§ 5.2.3 Overige betrokken partijen Uiterlijk eind 2011 moet het Centrum voor Jeugd en Gezin worden gerealiseerd. De diverse partners binnen de gemeente Sliedrecht hebben geconcludeerd dat er in Sliedrecht een kwalitatief goed aanbod jeugdzorg en jeugdbeleid is. Alle partijen zijn het er over eens dat waakzaamheid geboden is bij het opzetten van het Centrum voor Jeugd en Gezin als het gaat om behoud van deze kwaliteit. Om het behoud van kwaliteit te borgen, wordt uitgegaan van het basismodel CJG (uitgangspunt 1 §2.5). Dit met de wetenschap dat het CJG een veel breder scala aan mogelijkheden biedt op het gebied van preventief jeugdbeleid dan met alleen het basismodel wordt gerealiseerd. Alle overige partijen die tevens direct of indirect een verbinding hebben met het CJG worden geïnformeerd dan wel geconsulteerd gedurende het ontwikkelproces van het Centrum Jeugd en Gezin Sliedrecht.

§ 5.3 Locatie Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht Op 8 februari 2010 heeft de gemeenteraad besloten een investeringskrediet beschikbaar te stellen voor de aankoop en verbouwing van de Nic. Beetstraat 2-6 met als doel de fysieke vestiging van het Centrum voor Jeugd en Gezin (uitgangspunt 3 §2.5). Met de volgende organisaties zijn intentieverklaringen overeengekomen voor vestiging in het Centrum voor Jeugd en Gezin: - Rivas Zorggroep - GGD ZHZ - Humanitas (Homestart) - Logopedische Dienst Kring Sliedrecht - De Knuffelbeer (Speel-o-theek) Met deze partijen wordt tevens gesproken over de wijze waarop het niet fysieke loket ingericht zal worden (uitgangspunt 2 §2.5). Denk hierbij aan telefoon en internet en dergelijke. De verbouwing van de Nic. Beetstraat is begin september 2010 gestart en de oplevering staat voor medio december 2010 gepland. Met deze planning kunnen de deuren van het Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht in januari 2011 open. De Reling Een aantal van de organisaties die plaats zullen nemen in het Centrum voor Jeugd en Gezin zijn nu gehuisvest in De Reling. De gemeenteraad heeft aan haar kredietverlening voor het Centrum voor Jeugd en Gezin als voorwaarde gesteld dat zowel het CJG als De Reling, in de nieuwe situatie, beide een sluitende exploitatie moet hebben. Yulius (voorheen RMPI De Grote Rivieren) gaat in de nieuwe situatie de vrijgekomen ruimte in De Reling huren.

17

§ 5.4 Nader uit te werken punten § 5.4.1 Zorgadviesteam (ZAT) De gemeente Sliedrecht heeft als uitgangspunt 6 geformuleerd “de bestaande structuren waar mogelijk te behouden”(§2.5). Vanuit dit perspectief wordt ingezet op een ZAT volgens de formule “één voordeur, twee kamers”. In de huidige situatie is er binnen de multidisciplinaire overleggen een splitsing tussen de leeftijdsgroep 0 tot 12 jaar en 12 tot 23 jaar. Er zijn dus twee casus overleggen die op verschillende tijden zitting hebben. Het komt in de praktijk voor dat de problematiek binnen één gezin, één plan in beide casus overleggen besproken dient te worden. Immers, gezinnen bestaan vaak uit meerdere kinderen die onder verschillende leeftijdscategorieën vallen en daarmee ook in de verschillende ZAT’s. Om hier adequaat mee om te gaan moet er een verdere analyse gemaakt worden hoe een sluitende overlap tussen de twee casus overleggen kan worden georganiseerd zodat er geen gaten vallen in de verlening en coördinatie van zorg. Ook moet worden gekeken op welke wijze de ZAT’s worden verankerd binnen de structuur van het CJG. De verankering moet voldoen aan de uitgangspunten van het basismodel CJG. Daarbij moet onder andere bekeken worden hoe de bestaande zorgteams op de scholen een plaats in de ZAT’s kunnen krijgen. Schematisch zien de verhoudingen tussen het ZAT, het zorgteam en het CJG er vooralsnog als volgt uit: CJG

ZAT 0-12

ZAT 12-23

Zorgteams scholen

In bijlage IV is de “Notitie ZAT gemeente Sliedrecht” opgenomen. Dit document is binnen de Kerngroep besproken en akkoord bevonden. Over de wijze waarop het ZAT definitief wordt georganiseerd wordt te zijner tijd nadere informatie verstrekt.

18

§ 5.4.2 Voorpost Bureau Jeugdzorg De definitie van een voorpost staat niet helder omschreven in het basismodel CJG. De wijze waarop de voorpost van Bureau Jeugdzorg in het Centrum voor Jeugd en Gezin wordt georganiseerd, vraagt daarmee om nadere afstemming. Bureau Jeugdzorg is de toegangspoort voor de gehele jeugdzorg. De medewerkers van Bureau Jeugdzorg beoordelen en adviseren rond complexe zorgvraagstukken. Ze stellen vast welke zorg nodig is. Ze begeleiden kinderen, jongeren en ouders of verwijzen hen door naar andere hulpverleners. De medewerkers geven aandacht waar het nodig is, bieden ondersteuning waar het kan en bescherming waar het moet. Samengevat is Bureau Jeugdzorg de toegang tot geïndiceerde zorg en justitiële maatregelen voor jongeren. Het is voor Bureau Jeugdzorg bedrijfsmatig niet verantwoord om in een gemeente met de omvang van Sliedrecht een fulltime medewerker te plaatsen. Het is voor het slagen van het CJG van belang dat Bureau Jeugdzorg aansluit en nadrukkelijk deelnemer is. Te veel afstand doet afbreuk aan de wens van het Rijk en de gemeente voor een hechte en goed functionerende keten. In de kerngroep heeft Bureau Jeugdzorg toegezegd zich aan te sluiten bij het ZAT voor zover de schaalgrootte van het ZAT de gehele gemeente betreft. Met aansluiting bij het ZAT bereikt Bureau Jeugdzorg de meeste jongeren en is qua efficiency voor een gemeente met de omvang van Sliedrecht het meest voor de hand liggend. Op termijn wordt bezien of het aantal casussen binnen het ZAT groot genoeg is om de aansluiting van Bureau Jeugdzorg te kunnen handhaven. Daarnaast blijft Bureau Jeugdzorg op afroep beschikbaar.

19

§ 5.4.3 iJGZ Er is in 2009 een procedure gestart waarin de integrale Jeugdgezondheidszorg (iJGZ) onder concurrentie subsidie wordt verleend. In het najaar van 2009 zijn de huidige uitvoerende organisaties geconsulteerd over de invulling van de integrale jeugdgezondheidszorg. Mede op basis van deze consultatie is een programma van eisen geformuleerd. De uitvoeringsorganisaties Careyn, GGD ZHZ, Opmaat en Rivas zijn uitgenodigd een subsidieaanvraag in te dienen voor het uitvoeren van de integrale jeugdgezondheidszorg (iJGZ) in de regio ZHZ in de periode van 2011 tot en met 2014. De GGD ZHZ (GGD) en het consortium Rivas/Careyn hebben elk een subsidieaanvraag ingediend. Opmaat heeft ervoor gekozen geen aanvraag in te dienen. Gunning Na weging van de subsidieaanvragen van de GGD en Rivas/Careyn is het voorstel gekomen om de jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar in zijn geheel onder te brengen bij Rivas/Careyn. Het Dagelijks Bestuur van regio Zuid-Holland Zuid (DB) heeft het besluit genomen om een preferente positie te geven aan het Rivas/Careyn onder de voorwaarde dat de frictiekosten van de operatie binnen een korte termijn worden terugverdiend. Uit onderzoek blijkt dat de frictiekosten kunnen worden terugverdiend en dat de GGD bestaansrecht heeft en zelfstandig kan voortbestaan ook zonder de jeugdgezondheidszorg. Op basis van deze gegevens heeft de bestuurscommissie Volksgezondheid positief geadviseerd aan het DB. Het DB heeft besloten eerst een sluitende begroting voor de GGD exclusief JGZ 4-19 te laten opstellen op grond waarvan zij pas een besluit zullen nemen. De gestelde randvoorwaarden bij het gunningvoorstel dienen eerst nader uitgewerkt te worden. Daarbij is gekozen voor zorgvuldigheid boven snelheid. Om het proces van overgang zorgvuldig te laten verlopen zal de termijn van effectuering van het besluit 1 januari 2012 zijn. EKD/DD-JGZ Eerder is besloten om de invoering van het Digitaal dossier JGZ (DD JGZ voorheen EKD) via de organisatie die de JGZ gegund krijgt te laten verlopen. Omdat de termijn van overdracht nu nog verder wordt vertraagd, zal na besluit over de iJGZ aan de nieuwe organisatie opdracht worden gegeven het DD JGZ in de loop van 2011 voor te bereiden en in te voeren. § 5.4.4 Prenatale Zorg/Voorlichting De doelgroep van het Centrum voor Jeugd en Gezin loopt van -9 maanden tot 23 jaar. Om gemeente, invulling te laten geven aan een aanbod gericht op de fase voor de geboorte, zijn de AWBZ middelen voor prenatale voorlichting overgeheveld naar de Brede Doeluitkering CJG. Gemeenten zijn niet verplicht om prenatale voorlichting te organiseren. Er is bij de rijksoverheid wel het voornemen om een wettelijke verplichting op te nemen in de WPG. De gemeente Sliedrecht verstrekt sinds 2009 subsidie aan Rivas voor de uitvoering van prenatale voorlichtingsbijeenkomsten. Met de invoering van het CJG in het vooruitzicht zoekt de gemeente naar mogelijkheden voor opschaling van de huidige activiteiten. In de praktijk blijkt dat de bezoekers van de huidige bijeenkomsten niet tot de grootste risicogroep behoren. Het bereiken van deze risicogroep vraagt een intensiever traject dat de gemeente Sliedrecht op lokaal niveau niet gemakkelijk zelf kan organiseren. Binnen de gemeenschappelijke regeling volksgezondheid Zuid-Holland Zuid wordt op dit moment onderzocht wat de mogelijkheden zijn om de prenatale Zorg/Voorlichting regionaal op te pakken. Tot doel is gesteld om in 2011 met een regionaal voorstel te komen en dit voorstel in 2012 te effectueren.

20

§ 5.4.5 Strategisch overleg Jeugdbeleid De gemeente Sliedrecht ziet de invulling van haar regierol in het CJG tot stand komen in het Strategisch overleg Jeugdbeleid. Met de beleidsnota “Jeugd (In)begrepen” is hier al een duidelijke voorzet in gemaakt. Het Strategisch overleg Jeugdbeleid zal onder voorzitterschap van de portefeuillehouder Jeugd worden gehouden. De beleidsambtenaar Jeugd fungeert als secretaris. Het strategisch overleg behandelt: - Strategische vraagstukken - Signalen over knelpunten - Vraagstukken van ketensamenwerking - Samenwerking binnen de netwerken - Afstemming. Waar nodig is sprake van bemiddeling of interventie. De focus ligt echter op centrale informatiebundeling. In dit overleg hebben in ieder geval de partners die de kern vormen van het CJG ook zitting. Deze groep wordt uitgebreid met partners die voor de uitvoering van het jeugdbeleid van cruciaal belang zijn. Parallel aan de opening van het CJG wordt het strategisch overleg in 2011 opgestart. § 5.4.6 Formalisering verantwoordelijkheden Zorgcoördinatie Zoals beschreven in §3.3 heeft de gemeente de wettelijke verplichting om schriftelijke afspraken te maken met de partners van het Centrum voor Jeugd en Gezin over de coördinatie en uitvoering van zorg. De gemeente heeft de voorkeur om de zorgcoördinatie bij één partij binnen het CJG te leggen. In voorkomende gevallen zal het gewenst of noodzakelijk zijn om de zorgcoördinatie bij een andere partij te leggen. Onder regie van de gemeente worden deze scenario’s uitgewerkt en worden sluitende afspraken gemaakt met de betrokken partijen. Schriftelijk vastleggen procesafspraken Naast het vastleggen van de zorgcoördinatie moeten er afspraken gemaakt worden binnen de ketenaanpak van voorlichting en zorgverlening. Het escalatiemodel is hier een onderdeel van. Deze procesafspraken zullen de eerste tijd aan verandering onderhevig zijn om uiteindelijk tot optimale werkafspraken te komen. De gemeente neemt de regie in het maken van de procesafspraken en het tot stand komen van het escalatiemodel. § 5.4.7 Taken Rivas in het CJG Binnen het CJG zal Rivas uitvoering geven aan zowel het maatwerkgedeelte van het basistakenpakket van de Jeugdgezondheidszorg als het uniforme deel. Daarnaast levert Rivas diensten op het gebied van Schoolmaatschappelijk werk (SMW), Jeugd maatschappelijk werk (JMW), Algemeen maatschappelijk werk (AMW). Er moet met Rivas een uitvoeringsovereenkomst gesloten worden over de genoemde taken. De gemeente zet in op onverkokerde afspraken. Dit houdt in dat niet per taak een afzonderlijke afspraak gemaakt zal worden. Onder deze integrale afspraken zal dan ook de coördinerende rol van Rivas in de Nic. Beetstraat opgenomen zijn.

21

§ 5.4.8 Digitale website CJG Met de gemeenten in de Drechtsteden vindt overleg plaats over het gezamenlijk op de rit zetten van een website voor het CJG. Voorkeur is om dit in regionaal verband te organiseren vanwege kosten en efficiency. Deze website zal voor de inwoners van Sliedrecht rechtstreeks als CJG Sliedrecht te raadplegen zijn. Op de website zal informatie te vinden zijn die landelijk, regionaal en lokaal wordt gevuld of gelinkt zal worden. De landelijke informatie wordt verzorgd door een organisatie die door het programmaministerie van CJG is geselecteerd. Regionaal wordt een redactieraad in het leven geroepen. Via deze website kunnen inwoners gevalideerde informatie raadplegen. Er vindt nog onderzoek plaats onder aanbieders op grond van een pakket van eisen. Op termijn ligt het in de bedoeling de uitvoering bij een uitvoerende organisatie te beleggen.

22

6. Vervolgplanning oktober

Besluit B&W over beleidsplan CJG

22 november

Beleidskader CJG in opiniërende bijeenkomst gemeenteraad

6 december

Vaststellen beleidskader CJG door gemeenteraad

Medio december

Eindoplevering verbouwing Nic. Beetsstraat

Eind december

Verhuizingen

2 januari 2011

Start CJG in Nic. Beetsstraat

1e kwartaal 2011

Start Strategisch overleg Jeugdbeleid

Eind 2011

Subsidieovereenkomst Coördinatie, inloop- en opvoedfunctie

2011

Vaststelling afspraken met organisaties netwerk jeugdbeleid

2011 /2012

Ontwikkeling regionaal voorstel prenatale zorg en invoering

2014

Evaluatie CJG

23

Lijst afkortingen BJZ

Bureau Jeugdzorg

SJS

Samenwerkingsverband Jeugdwelzijn Sliedrecht

JGZ

Jeugdgezondheidszorg

IJGZ

Integrale Jeugdgezondheidszorg

CJG

Centrum voor Jeugd en Gezin

ZAT

Zorg Advies Team

WPG

Wet Publieke Gezondheid

Wmo

Wet Maatschappelijke Ondersteuning

IJZ

Inspectie Jeugdzorg

MDT 0-12

Multidisciplinair Team 0-12 jaar

ZvJ

Zorg voor Jeugd

VIR

Verwijsindex Risicojongeren

24

Bijlagen Bijlage I:

Sociale kaart voor opvoed en opgroeiproblemen

Bijlage II:

Regionaal Convenant “Signaleringssysteem Zorg voor Jeugd Drechtsteden en AV”

Bijlage III:

Behoefteonderzoek onder ouders en jeugdigen naar zorg- en welzijnsinstellingen

Bijlage IV:

Notitie ZAT gemeente Sliedrecht

25