BIJZONDERE ZORG. SPECIALE ZORG na zorgteam. EXTRA ZORG in overleg met zorgleerkracht. ALGEMENE ZORG titularis is eerste zorgverlener

Zorgcontinuüm met integratie van sticordimaatregelen

SCHOOL OVERSTIJGENDE ZORG doorverwijzing BO

BIJZONDERE ZORG zorgteam – ouders – externen – CLB

COMPENSERENDE DISPENSERENDE MAATREGELEN

SPECIALE ZORG na zorgteam

SPECIFIEK STIMULERENDE MAATREGELEN zorgjuf: zorgtraject volgens LVS – toetsen - observatie

EXTRA ZORG in overleg met zorgleerkracht

DIFFERENTIËREN – REMEDIËREN – STIMULEREN zorgjuf: basistips, advies, materiaal, informatie, leerstofondersteuning

ALGEMENE ZORG titularis is eerste zorgverlener

PREVENTIE vanuit observaties, door de leerkracht, voor elk kind

ALGEMENE ZORG stimulerende maatregelen

acceptatie van het probleem (geen enkel kind heeft erom gevraagd)

extra maatregelen zijn geen voorrecht maar een noodzaak

positieve stimulatie

schoolresultaten niet klassikaal meedelen

hulpmiddelen die de zelfredzaamheid verhogen zijn toegestaan

zorgcontinuüm – integratie sticordimaatregelen

DYSLEXIE ALGEMENE ZORG

EXTRA ZORG

PREVENTIE

DIFFERENTIËREN – REMEDIËREN - STIMULEREN

ZORGTRAJECT

overleg met zorgleerkracht

zorgteam

leerkracht is zorgverlener

Algemene

SPECIALE ZORG

BIJZONDERE ZORG

BIJZONDERE ZORG

COMPENSERENDE MAATREGELEN

DISPENSERENDE MAATREGELEN

zorgteam met ouders, externen, CLB


- acceptatie van het probleem (geen enkel kind heeft erom gevraagd) - extra maatregelen zijn geen voorrecht maar een noodzaak - positieve stimulatie - schoolresultaten niet klassikaal meedelen - hulpmiddelen die de zelfredzaamheid verhogen zijn toegestaan.

Specifieke

- extra instructiemomenten

- extra instructie-

maatregelen in de zorg

- Gebruik van computer en ondersteunende software

- aangepast leesmateriaal

- Meer tijd en oefening geven om tot automatisatie te komen

- vergroot schreefloos lettertype (Arial, Verdena, 110%, aanpassing interlinie)

- lln. mag overhoorprogramma op computer gebruiken

- overzichtelijke werkbladen

- lln. krijgt langere leestijd bij toetsen (min. 30%) / taken

- stimuleren herhaling lessen

- lln. krijgt een voorgedrukte toets

- noteren van tussenuitkomsten

- toetsvragen worden voorgelezen


1 2 3 4 5 6

- aandacht van lln. wordt in de goede richting gestuurd

- Bij toetsen worden geen punten afgetrokken voor

spelling (tenzij dictee). Enkel de fouten waar het dictee om draait worden aangerekend - lln. verplichten om toets altijd nog eens na te lezen - Op de toets en het rapport worden de extra maatregelen aangeduid of vermeld - lln. mag bij lezen volgkaart, leesvenster, afdekstrook gebruiken - Indien nodig krijgt lln. onthoudkaartjes met moeilijke letters op de bank - preteaching: moeilijke woorden van leesles worden op voorhand gelezen en besproken - opdrachten worden voorgelezen - lln. mag teksten auditief meevolgen via compenserende software (Sprint) - teksten van begrijpend lezen worden vooraf gelezen en voorbereid - teksten van wero worden vooraf gelezen en voorbereid - lln. mag overschrijven van een blad op de bank, niet van het bord - lln. krijgt foutloze nota’s ter beschikking. - lln. wordt geen spellingsfouten aangerekend bij schrijfopdracht. - lln. mag gebruik maken van computer en spellingscontrole bij schrijfopdracht - lln. gebruikt spellingsregels die op de bank zijn gekleefd


- lln. krijgt meer tijd om dictee voor te bereiden (woordpakketten vroeger mee naar huis) - lln. krijgt woorddictee i.p.v. zinnendictee - lln. krijgt visueel dictee (overschrijfdictee) - lln. mag agenda overschrijven van blad op bank/ of medeleerling - Agenda wordt gecontroleerd door lkr. FRANS - Er wordt een aparte quotering gebruikt voor spelling en inhoud - lln. mag bij twijfel een schriftelijke toets mondeling toelichten - lln. mag toetsen mondeling afleggen - mondeling: de lln. moet slechts één tekst oefenen - preteaching: moeilijke woorden / spraakkunstregels van de Unité worden op voorhand gelezen en besproken. - lln. mag bij grote toetsen gebruik maken van hulpmiddelen (kaarten met juiste schrijfwijze, uitgangen van werkwoorden…) - vrijstelling van dictee - huiswerk op therapiedagen - hardop lezen in de klas - toets: mondeling, korter (niet gemakkelijker) - minder oefeningen maken - boekbespreking vervangen door een fimbespreking of video-/DVD-opname


DYSCALCULIE ALGEMENE ZORG

EXTRA ZORG

PREVENTIE


ZORGTRAJECT


zorgteam


Algemene

SPECIALE ZORG

BIJZONDERE ZORG

BIJZONDERE ZORG





- acceptatie van het probleem (geen enkel kind heeft erom gevraagd) - extra maatregelen zijn geen voorrecht maar een noodzaak - positieve stimulatie - schoolresultaten niet klassikaal meedelen - hulpmiddelen die de zelfredzaamheid verhogen zijn toegestaan

Specifieke

- noteren van tussenuitkomsten

- extra instructiemaatregelen

- lln. krijgt extra individuele uitleg indien nodig door lkr. of andere leerling (weet wie)

- aandacht van lln. wordt in de goede richting gestuurd

- individuele controle of lln. de oefening begrepen heeft

- extra instructiemomenten

- meer inoefentijd: vroeger beginnen,langer doorwerken, ander tijdstip verder doen - lln. maakt minder oefeningen (alle moeilijkheden komen wel aan bod) - lln. maakt enkel basisoefeningen voor: o getallenkennis o hoofdrekenen o cijferen o toepassingen o meten o meetkunde zorgcontinuüm – integratie sticordimaatregelen

1 2 3 4 5 6

- lln. krijgt extra automatiseringstijd (inoefentijd) bij zorgjuf of klasjuf voor: o getallenkennis o hoofdrekenen o cijferen o toepassingen o meten o meetkunde - lln. mag onthoudmapje gebruiken met volgende hulpmiddelen: o splitskaart o getalbeelden o getallenrij o honderdveld o tafelkaart o algoritme sommen tot 100 o algoritme sommen tot 1000 o tabel metend rekenen o fiche met formules o onthoudkaart %-berekening o hulpkaartje klok o onthoudkaartje breuken o onthoudkaartje kommagetallen o oplossingsschema vraagstukken o volgorde rekenprocedures - lln. mag gebruik maken van rekenmachine bij ............... - lln. mag gebruik maken van concreet materiaal - lln. mag altijd gebruik maken van kladblad - lln. krijgt aangepast papier (grote ruitjes) - oefeningen worden aangeboden: o in groter formaat o minder per blad, verdeeld over meer bladen o met ruimte voor tussenuitkomsten o te maken oefeningen zijn aangeduid o met gemarkeerde bewerkingstekens o hoofdzaken in vraagstukken zijn aangeduid - lkr. controleert agenda - lln. krijgt foutloze nota’s ter beschikking


- lln. krijgt extra tijd bij toetsen - lln. mag gebruik maken van onthoudmap bij toetsen - toetsvragen worden overlopen met lkr - lln. krijgt kans om toets mondeling toe te lichten - basis en uitbreiding zijn aangeduid op de toets - aparte punten voor basis en uitbreiding, enkel basis wordt aangerekend - bij toepassingen wordt een onderscheid gemaakt tussen rekenfout en fout in oplossingswijze - er wordt een ruimere nauwkeurigheidsmarge toegestaan bij tekenen/meten. (tot 4 mm) - lln. krijgt voorgedrukte toets met aandachtspunten in fluo - op toets / rapport worden de extra maatregelen vermeld - mag cijferen, rekenmachine gebruiken i.p.v. hoofdrekenen vanaf……… - wordt vrijgesteld van hoofdrekenen, schattend rekenen, huiswerk op therapiedagen, rekenoefeningen maken aan het bord - maakt enkel voorbereide oefeningen aan bord - krijgt kortere (geen gemakkelijkere) toetsen - volgende leerstofonderdelen worden niet aangeboden of getoetst:……. - leerling volgt wiskunde in een lagere klas voor …………………… in ……………. leerjaar


ASS ALGEMENE ZORG

EXTRA ZORG

PREVENTIE


ZORGTRAJECT


zorgteam


Algemene

SPECIALE ZORG

BIJZONDERE ZORG

BIJZONDERE ZORG






Specifieke

- vooraan in de klas zitten

STRUCTUUR BIEDEN IN TIJD

- concrete taal gebruiken

- dag beginnen indien mogelijk met een vast ritueel

- veranderingen op voorhand aankondigen

- dagplanning visualiseren bij jonge kinderen

- extra prikkels vermijden

- weekplanning visualiseren bij oudere kinderen

- aandacht van leerling vragen bij geven van opdrachten

- duidelijk begin – en eindtijd aangeven dmv: o zandloper o wekker o Time-timer

- laten afwerken waarmee lln. bezig is

- overgangssituaties (pauze, etenstijd) voorspelbaar maken (uitleggen wat er gebeurt, waar, hoelang, bij wie, enz.) en tussendoortjes vooraf aankondigen


1 2 3 4 5 6

- consequente houding

- controleren of de opdracht begrepen is

- goed/fout gedrag benoemen en concreet uitleggen

- tussentijdse controle bij uitvoeren van taken

- bedenktijd geven (indien geen reactie, boodschap herhalen)

- stappenplan gebruiken voor zelfinstructie: beertjes van Meichenbaum

- één opdracht tegelijk geven

- elke ruimte (hoek) betekenis geven, aanduiden met picto’s

- activiteiten voorzien voor dode momenten

STRUCTUUR IN MATERIAAL

- time-outplaats voorzien (stresssituaties geven aanleiding tot moeilijk gedrag, rust geven en erna bespreken)

- boeken en schriften krijgen per vak eenzelfde kleur

- waakzaam zijn tijdens minder gestructureerde momenten

- lln. heeft alleen dat materiaal op de bank dat voor dat moment noodzakelijk is

- buddy aanstellen (ASS bespreken in klas, met toestemming van leerling)

- lln. kan vrij beschikken over een oorbeschermer (prikkels verminderen om geconcentreerd te kunnen werken) - lln. mag gebruik maken van klasmateriaal als hij weer iets vergeten is (niet van een medeleerling, want dit nodigt uit tot praten en spelen) - lln. mag klassikale perforator en nietjesmachine gebruiken om losse bladen onmiddellijk te ordenen - lkr. controleert agenda - lln. maakt gebruik van sobere werkbladen met afgebakende ruimte voor oefeningen - lln. heeft een stappenplan voor het maken van de boekentas. - lln. maakt boekentas samen met andere leerling (weet met wie)


- lln. maakt boekentas samen met lkr. - boekentas wordt gecontroleerd door lkr., lln. biedt ze wel zelf aan STRUCTUUR IN WERK – EN SPELSITUATIES - aandacht vragen bij geven van instructies: o door tik op de bank. o door zeggen van de naam. - korte en duidelijke instructies geven - lln. controleert zijn nota’s bij medeleerling (weet bij wie) - lkr. zorgt voor leesbare en volledige nota’s (kopie) - lln. werkt met stappenplan / checklist bij complexe taken - bij groepswerk is er een concrete taakverdeling: lln. krijgt verloop van het werk genoteerd op een blad - bij spelsituaties, hoekenwerk, contractwerk zijn regels gevisualiseerd in de spelhoek, werkhoek, contractmap - er wordt gewerkt met een beloningssysteem - er wordt gewerkt met een gedragskaart (weinig maar duidelijke regels) STRUCTUUR IN DE LEERSTOF - tijdens les, delen afdekken in boek die niet aan de orde zijn met een blancoblad - gebruik laten maken van stappenplan / schema om te studeren - onthoudmapje in dezelfde kleur van het vak (om goed te kunnen studeren)


- ouders worden ingeschakeld voor huiswerkbegeleiding - lln. krijgt meer tijd bij het vervullen van een opdracht (door perfectionisme werken ze vaak trager) - lln. krijgt persoonlijke instructie bij het maken van grotere taken (goede uitleg omtrent de verwachtingen) + checklist - lln. mag koptelefoon dragen tijdens toetsen - lln. krijgt voorgedrukte toets met aandachtspunten in fluo - lln. wordt verplicht om toets na te lezen - toetsvragen worden voorgelezen - lln. krijgt meer tijd om toets te maken - extra maatregelen worden op toets / rapport aangeduid of gemeld - leerkracht vult agenda in, maakt boekentas - lln. krijgt nota’s van lkr. (noteert zelf niet) - lln. krijgt kortere (geen gemakkelijkere) toetsen, taken - geen huiswerk op therapiedagen - toetsen mondeling afleggen


ADHD ALGEMENE ZORG

EXTRA ZORG

PREVENTIE


ZORGTRAJECT


zorgteam


Algemene

SPECIALE ZORG

BIJZONDERE ZORG

BIJZONDERE ZORG






Specifieke

- vooraan in de klas zitten (weg van het raam)

STRUCTUUR BIEDEN IN TIJD

- voldoende bewegingsruimte laten: alleen op 2persoonsbank, time-outplaats

- dagplanning visualiseren bij jonge kinderen

- extra prikkels vermijden

- weekplanning visualiseren bij oudere kinderen

- oogcontact maken en onmiddellijk feedback geven

- duidelijk begin – en eindtijd aangeven d.m.v.: o zandloper o wekker o Time-timer

- consequente houding

- controleren of de opdracht begrepen is

- één opdracht tegelijk

- tussentijdse controle bij het uitvoeren van taken


1 2 3 4 5 6

- activiteiten voorzien voor dode momenten

- stappenplan gebruiken voor zelfinstructie: beertjes van Meichenbaum - af en toe activiteit toestaan vb even rondlopen, iets wegbrengen, iets uitdelen, iets ophalen STRUCTUUR IN MATERIAAL - boeken en schriften per vak eenzelfde kleur - lln. heeft alleen dat materiaal op de bank dat voor dat moment noodzakelijk is - lln. kan vrij beschikken over een oorbeschermer (prikkels verminderen om geconcentreerd te kunnen werken) - lln. mag gebruik maken van klasmateriaal als hij weer iets vergeten is (niet van een medelln., dit nodigt uit tot praten en spelen) - lln. mag klassikale perforator en nietjesmachine gebruiken om losse bladen onmiddellijk te ordenen - bepaalde huiswerken / stelwerken mogen met de computer gemaakt worden - lln. schrijft agenda over van blad ipv van het bord - lln. schrijft agenda over van een medeleerling (weet wie) - lkr. controleert agenda - lln. maakt gebruik van sobere werkbladen met afgebakende ruimte voor oefeningen - lln. heeft een stappenplan voor het maken van de boekentas - lln. maakt boekentas samen met andere leerling (afspreken) - lln. maakt boekentas samen met lkr. zorgcontinuüm – integratie sticordimaatregelen

- boekentas wordt gecontroleerd door lkr., lln. biedt ze aan STRUCTUUR IN WERK – EN SPELSITUATIES - aandacht vragen bij geven van instructies: o door oogcontact o door tik op de bank o door zeggen van de naam - korte en duidelijke instructies geven - lln. controleert zijn nota’s bij medeleerling (weet bij wie) - lkr. zorgt voor leesbare en volledige nota’s (kopie) - lln. schrijft niet over van bord maar van een blad / schrift op zijn bank - lln. schrijft met potlood - lln. laat één lijn open na elke geschreven lijn - bij spelsituaties, hoekenwerk, contractwerk zijn regels gevisualiseerd in de spelhoek, werkhoek, contractmap - er wordt gewerkt met een beloningssysteem - er wordt gewerkt met een gedragskaart (weinig maar duidelijke regels) - structuur in de leerstof - tijdens les, delen afdekken in boek die niet aan de orde zijn met een blancoblad - gebruik laten maken van stappenplan / schema om te studeren - lln. heeft een onthoudmapje in dezelfde kleur van het vak (vlot studeren)


- ouders worden ingeschakeld voor huiswerkbegeleiding - lln. mag bij het lezen gebruik maken van: o vinger o leeslat o afdekkaartje - lln. krijgt voorgedrukte toets met aandachtspunten in fluo - lln. mag onduidelijke schriftelijke antwoorden mondeling toelichten - lln. wordt verplicht om toets na te lezen - toetsvragen worden voorgelezen - sommige toetsen worden mondeling afgelegd - extra maatregelen worden op toets / rapport aangeduid of gemeld - lkr. vult agenda in, maakt boekentas - lln. krijgt nota’s van leerkracht (noteert zelf niet) - lln. krijgt kortere (geen gemakkelijkere) toetsen, taken - geen huiswerk op therapiedagen - toetsen mondeling afleggen


DCD ALGEMENE ZORG

EXTRA ZORG

PREVENTIE


ZORGTRAJECT


zorgteam


Algemene

SPECIALE ZORG

BIJZONDERE ZORG

BIJZONDERE ZORG






Specifieke

- vooraan in de klas zitten

- gebruik maken van computer en ondersteunende software

- lln. tijd geven om zich uit te drukken (verbale dyspraxie)

- bij computer gebruikt lln. een muis en wordt de snelheid aangepast

- duidelijke opdrachten geven

- lln. mag gebruik maken van computer en spellingscontrole voor bepaalde huistaken en stelwerk

- leren werken met planning

- alleen het materiaal dat voor de les nodig is, ligt op de bank om voldoende schrijfruimte te hebben

- werken zelfinstructiemethode van Meichenbaum

- lln. gebruikt rubberen onderlegger om meer weerstand te hebben bij het schrijven

- goede schrijfhouding aanleren

- lln. krijgt geen extra schrijfwerk


1 2 3 4 5 6

- in muzische vorming

- lln. mag invulblaadjes gebruiken

klemtoon leggen op inzet en werkijver - buddy aanstellen (DCD bespreken in klas, met toestemming van leerling)

- lln. mag bladen met schrijflijnen gebruiken

- lln. mag bladen met gidslijnen gebruiken - linkermarge op het blad is extra benadrukt - lln. gebruikt ruitjespapier (1op 1) voor rekenen / cijferen of lange ruitjes - lln. schrijft op losse A4-bladen, niet in een klein schrift - lln. laat één lijn open na elke geschreven lijn - tekeningen en schetsen in meten en meetkunde wordt een ruimere (tot 4 mm) foutenmarge toegestaan - lln. gebruikt hulpstuk voor goede pengreep - lln. schrijft met potlood - lln. gebruikt schrijfmateriaal dat een driekantig of zeskantig of dikker lichaam heeft - lln. krijgt meer tijd om gradenboog / passer te hanteren en gebruik te oefenen - lln. gebruikt geodriehoek of lat / liniaal met handgrip of antislip rubberstrip - lln. mag hulpkaartje voor de klok gebruiken - lln. mag oplossingsschema gebruiken voor vraagstukken - lln. mag fiche met volgorde rekenprocedures gebruiken


- lln. mag sjablonen gebruiken voor het tekenen van meetkundige figuren - lln. gebruikt een aangepaste schaar - boeken en schriften krijgen per vak eenzelfde kleur - lln. mag hulpmiddelen gebruiken om bank op orde te houden - lln. krijgt foutloze nota’s ter beschikking - lln. maakt gebruik van sobere, gestructureerde werkbladen met ruimte voor oefeningen - lln. mag tussenstappen noteren op kladblad - lln. krijgt voldoende tijd om schoolagenda in te vullen - lln. schrijft agenda niet over van bord maar van blad op de bank of van een medeleerling (afspreken) - lkr. controleert agenda - lln. heeft een stappenplan voor het maken van de boekentas - lln. maakt boekentas samen met andere leerling (afspreken) - lln. maakt boekentas samen met lkr. - boekentas wordt gecontroleerd door lkr., lln. biedt ze zelf aan - tijdens les, delen afdekken in boek die niet aan de orde zijn met een blancoblad - gebruik laten maken van studieplanner - lln. krijgt meer tijd om dictee te maken


- lln. krijgt invuldictee (woorddictee) - lln. krijgt aangepaste quotering van dictee (verschillende onderdelen apart quoteren) - lln. krijgt meer tijd om toets te maken - lln. krijgt voorgedrukte toets - lln. mag onduidelijke schriftelijke antwoorden mondeling toelichten - lln. wordt verplicht om toets na te lezen - toetsvragen worden voorgelezen - sommige toetsen worden mondeling afgelegd - extra maatregelen worden op toets / rapport aangeduid of gemeld - L.O. : o meer hulp bieden dan normaal bij toestelturnen o geen oefeningen afdwingen o uitlachen voor stunteligheid voorkomen - lkr. vult agenda in, maakt boekentas - lln. krijgt kortere (geen gemakkelijkere) toetsen, taken - geen huiswerk op therapiedagen. - toetsen mondeling afleggen - lln.krijgt vervangingsopdracht bij sportactiviteiten als sporten voor veel hilariteit bij andere leerlingen zorgt en het kind dit niet aankan - lln. wordt vrijgesteld van lessen L.O.


HOOGBEGAAFDHEID ALGEMENE ZORG

EXTRA ZORG

PREVENTIE


ZORGTRAJECT


zorgteam


Algemene

SPECIALE ZORG

BIJZONDERE ZORG

BIJZONDERE ZORG






Specifieke

- duidelijke afspraken maken voor zelfstandige taken - doet mee aan klassikale toetsen als onderhoudswerk - stappenplan om te leren studeren - lln. leren werken met de zelfinstructiemethode van Meichenbaum BEPALEN VAN DE VOORSPRONG = VOORTOETSEN - voortoetsen voor wiskunde met: zogezegd zo gerekend compacten (of LVS eind, bloktoets vooraf) zorgcontinuüm – integratie sticordimaatregelen

1 2 3 4 5 6

- bepalen van het leesniveau - voortoetsen bij spelling met: LVS M of E, bloktoets (dictee) vooraf AANPASSEN VAN DE LEERSTOF - lln. volgt nieuwe leerstof mee onder aangepaste vorm: o eenmalige instructie o inoefenstof beperken tot 25% o zelfstandige verwerking op eigen tempo o verbeteren met correctiesleutel o nazicht door leerkracht - Na analyse van de toetsresultaten wiskunde (individuele analyse) mag de volgende leerstof geschrapt worden: o getallenkennis o hoofdrekenen o cijferen o toepassingen o meten o meetkunde - lln. volgt lezen bij groep van behaald leesniveau - na analyse van de toetsresultaten spelling (individuele analyse) mag de volgende leerstof geschrapt worden: o o - volgende leerstof van wiskunde moet meegevolgd worden in aangepaste versie d.w.z. eenmalige instructie zelfstandig en op eigen tempo inoefenen met beperkt aantal oefeningen (1/4de van het totaal, de moeilijkste) verbetering met correctiesleutel/nazicht door lkr. o o o o o o

getallenkennis hoofdrekenen cijferen toepassingen meten meetkunde


- volgende leerstof van wiskunde moet meegevolgd worden in aangepaste versie d.w.z. eenmalige instructie zelfstandig en op eigen tempo inoefenen met beperkt aantal oefeningen (1/4de van het totaal, de moeilijkste) verbetering met correctiesleutel / nazicht door lkr. o o - lln. krijgt volgende verrijking voor wiskunde (zelfstandig werk) o o - lln. krijgt volgende verrijking voor taal (zelfstandig werk) o o FRANS - lln. mag Frans studeren op zelfstandige basis met hulp van computer en op eigen tempo - lln. maakt de klassikale toetsen Frans als controle - lln.krijgt volgende verrijking voor Frans: o - lln. krijgt aangepaste huistaken en toetsen - Bij voorsprong op alle domeinen van minstens 1 jaar/ na invullen van versnellingswenselijkheidslijst/ na akkoord van leerling, ouders, LK², CLB en zorgteam / na voorbereiding van klas, wordt besloten leerling een jaar te versnellen. Hij/zij gaat van leerjaar … naar leerjaar …


BIJZONDERE ZORG. SPECIALE ZORG na zorgteam. EXTRA ZORG in overleg met zorgleerkracht. ALGEMENE ZORG titularis is eerste zorgverlener

Recommend Documents