1|16 Het klantenmagazine van Phoenix Contact | juni 2016
Betrouwbaar van energie voorzien Phoenix Contact maakt energienetten intelligenter
02
Editorial
UPDATE 1|16
Editorial 02
Jan Nieuwhart
In gesprek met 03
Wolfgang Friedrich, Bilfinger Mauell
Titelthema Jan Nieuwhart, Industrie Manager Energie
04
Op weg naar Energie 2.0
Solutions for the future 14
Beste lezers, De energievoorziening is aan het veranderen als gevolg van het energieakkoord, in vakjargon: Energietransitie. De energiemarkten zijn sterk in beweging en dat leidt tot onzekerheden, mede vanwege de sterke opkomst van decentrale energievoorzieningen. De energiesector staat voor de uitdaging te zoeken naar oplossingen die zorgen voor een duurzaam, betaalbaar en onverminderd robuust energiesysteem. Dat kan alleen in samenwerking met burgers, bedrijven en overheid. De ontwikkelingen van de afgelopen jaren laten zien dat het energiesysteem onmiskenbaar verduurzaamt, alsmede digitaliseert. Decentrale energievoorzieningen, met een hoog aandeel duurzame energie, nemen steeds meer de taken over van de grote energiecentrales. Dit gaat gepaard met enorme uitdagingen voor netbeheerders en energieleveranciers. Vrijwel realtime moeten spanningen, frequenties en vermogen op veel punten in het net worden gemeten en geregeld, waardoor de vraag naar communicatietechniek aanmerkelijk gestegen is. Het intelligente stroomnet van morgen zal direct tussen vele decentrale units communiceren. Phoenix Contact gaat samen met haar partners uit de energiebranche deze uitdaging aan en creërt oplossingen voor de nieuwe energiemarkt. In dit magazine doen wij verslag van enkele resultaten. Wij begeleiden u graag als partner op weg naar Energie 2.0 en bieden innovatieve oplossingen om onze energievoorziening duurzaam veilig te kunnen stellen. Voor minder doen we het niet.
Gemeentelijke oplossing voor straatverlichting Efficiënte straatverlichting via meldsysteem TC Mobile
Energievoorziening VHPready-standaard voor virtuele energiecentrales
Op locatie 08 10
Besturingstechniek Enexis gebruikt een efficiënte, betrouwbare en toekomstgerichte toepassing Oostendorp Nederland B.V. ontwikkelt energiemanagementsysteem voor sportcomplexen
12
Aansluittechniek Beveiligingsmodulen testen met innovatief teststekersysteem
16
Netwerktechniek Beveiligde toegang tot blokverwarmingscentrale
18
Netwerkredundantie
20
Mobiele robot communiceert via Bluetooth
Nieuwe producten 21
Functieblokken voor energie
21
Meerkanaals apparatenbeveiligingsschakelaars
21
Wanddoorvoerklem voor hoge stromen
21
I/O-moduul voor energiebranche
Actueel
Jan Nieuwhart 22
Download onze nieuwste apps
22
IT-veilige productie zonder stilstand
23
Sampleset rangeerklemmen
23
Cito Benelux Education geeft stokje door
phoenixcontact.nl/update
In gesprek met
UPDATE 1|16
Meer intelligentie in het distributienet Pilotproject van Bilfinger Mauell en Phoenix Contact Wolfgang Friedrich is bij Bilfinger Mauell GmbH directeur verkoop van de afdeling distributienetautomatisering. De redactie van UPDATE interviewde hem over een pilotproject met Phoenix Contact, dat beide bedrijven samen uitvoeren voor een distributienetbeheerder. De expert vertelt over zijn ervaring met Axioline bij de decentrale automatisering in de beveiligings- en besturingstechniek. De basis hiervoor was de geïntegreerde communicatie volgens de standaard IEC 61850. UPDATE: Mijnheer Friedrich, wat is de kern van de oplossing en wat is het bijzondere daaraan? Wolfgang Friedrich: Onze klant, een distributienetbeheerder, zocht een oplossing om meldingen zoals een aangesproken installatieautomaat toekomstgericht aan de stationsbesturings-
techniek door te kunnen geven. Samen met Phoenix Contact hebben we een totaalconcept ontwikkeld: de signalen worden door het nieuwe kopstation Axioline met geïntegreerde IEC 61850-communicatie geregistreerd. Daarvoor dienen de nieuwe klemmen Axioline, om signalen met een hoge stootspanningsvastheid van 5 kV en een spanningsbereik van 110 tot 220 V DC op te nemen. UPDATE: Is het thema van meer intelligentie in het distributienetniveau nieuw terrein voor u? Wolfgang Friedrich: Wij houden ons al ruim tien
jaar bezig met het thema intelligente distributienetten als nieuw werkterrein – naast de activiteiten op het gebied van de klassieke energieautomatiseringsoplossingen voor transport- en distributienetten. Het is ons doel oplossingen uit te werken voor de veranderingen in de energiesector, oftewel de verandering van centrale naar decentrale invoeding. Hiervoor hebben we samenwerkingen opgericht, zodat we producten kunnen ontwikkelen die de omkering van de energiestromen zo goed mogelijk ondersteunen.
Wolfgang Friedrich, Bilfinger Mauell
UPDATE: Hoe ver zijn de energieleveranciers of netbeheerders bij de toepassing van nieuwe communicatietechnieken? Wolfgang Friedrich: De klanten zitten vaak nog in de fase van pilotinstallaties. Er is soms nog weerstand tegen communicatie-oplossingen, omdat deze nieuwe technieken ook gepaard gaan met verandering in de opleiding van medewerkers. Dit betekent in de praktijk dat de dienstroosters moeten worden aangepast en de klassieke monteurs die vroeger de kabels repareerden, nu met soft- en hardware moeten kunnen omgaan. UPDATE: Wat was het bijzondere aan de samenwerking met "Klanten zitten vaak Phoenix Contact in dit project? nog in de fase van pilotWolfgang Friedrich: Wij zijn als installaties." verkopende partij altijd weer op zoek naar partners om bepaalde oplossingen te kunnen realiseren die we zelf niet in ons programma hebben. Bij dit project was de aanvulling optimaal: de producten van Phoenix Contact verzamelt op het lagere veldniveau de decentrale signalen. De data van de veldapparaten worden vervolgens in ons remote-communicatiesysteem verzameld om deze daarna aan de besturingstechniek door te geven. UPDATE: Hartelijk dank voor het gesprek!
03
04
Titelthema
UPDATE 1|16
Titelthema
UPDATE 1|16
Zodat de lichten langs de Rijn niet uitgaan Efficiënte straatverlichting via het meldsysteem TC Mobile De inschakeling van straatverlichting verloopt vaak via een schemerschakelaar vanuit een centrale per toonfrequent-techniek. Een nadeel van deze technologie is, dat er doorgaans geen terugmelding naar de centrale mogelijk is. Het Duitse energiebedrijf Kölner RheinEnergie AG gebruikt voor de aansturing van de straatverlichting een systeem met bidirectionele communicatie. De sleutel hiervoor is het compacte meldsysteem TC-Mobile X300 van Phoenix Contact.
Draaggolftechniek krijgt opvolger Al heel lang bestonden er geen besturingsmogelijkheden voor gemeentelijke straatverlichting. De schakeling van straatverlichting is vaak nog tijdgestuurd of wordt geregeld via een schemerschakelaar vanuit een centrale per toonfrequent-techniek. Nadeel van deze technologie is dat er doorgaans geen terugmelding naar de centrale mogelijk is. De beheerder kan daardoor geen storingen herkennen. "Omdat enkele energieleveranciers hadden aangekondigd op de middellange termijn te stoppen met de toonfrequent-techniek, was het duidelijk dat er een nieuwe weg moest worden ingeslagen bij de besturing van verlichtingsinstallaties en verlichtingskabelnetten,' vertelt Gerhard Kleiker. Zo begonnen eind 2014 de eerste gesprekken met Phoenix Contact voor de ontwikkeling van een nieuw lichtmanagementsysteem, dat ook bidirectionele communicatie mogelijk moest maken.
Voorkeur voor oplossing met standaardtechniek De experts van RheinEnergie en Phoenix Contact ontwikkelden een totaalsysteem voor de aansturing van de straatverlichting. Het sleutelcompo-
nent hiervoor is het meldsysteem TC-Mobile, dat geschikt is voor het open remote-communicatieprotocol ODP. "We hebben naar een passende, al bestaande standaardoplossing voor de communicatie gezocht, die snel en eenvoudig in de schakelkast kan worden ingebouwd. Dit om de kosten binnen de perken te houden," herinnert Kleiker zich. Het compacte moduul van het besturings- en meldsysteem TC Mobile X300 neemt met zijn vier digitale ingangs- en uitgangscontacten de aansturing van de lantaarns in de straatverlichtingsverdeler (SBV) op zich. De communicatie vanuit de centrale vindt plaats met een ODP-/ OPC-server per mobiele-telecommunicatieverbinding via GPRS. De digitale uitgangscontacten kunnen voor de aansturing van de relais in de straatverlichtingsverdeler voor nachtschakeling, halfnachtschakeling alsmede voor een speciale schakeling van voetgangersoversteekplaatsen worden gebruikt. Door de digitale ingangscontacten kan het inschakelen van de verlichting aan de centrale worden doorgegeven en daar geprotocolleerd
Gerhard Kleiker is bij RheinEnergie AG verantwoordelijk voor de openbare verlichting
Op het terrein van de centrale van RheinEnergie vonden de eerste veldtests plaats
05
06
Titelthema
De software voor de verlichtingsbesturing kan intuïtief worden bediend
In de straatverlichtingsverdeler kan nu dankzij TC Mobile elke straat per rij afzonderlijk worden geschakeld
UPDATE 1|16
worden. Op het moduul kunnen decentrale in- en uitschakeltijden vast worden opgeslagen om bij uitval van de communicatie de straatverlichting tijdgestuurd te kunnen inschakelen. De software voor het bedienen is op basis van een webgebaseerd besturingssysteem van Phoenix Contact ontwikkeld. Daarbij hechtten de opdrachtgevers van RheinEnergie veel waarde aan een intuïtief bedienbaar en eenvoudig uit te breiden interface. Op de centrale computer is webgebaseerde
bedienings-envisualiseringssoftwaregeïnstalleerd waarmee het ook mogelijk is voor onderhoudspersoneel de verlichting bij een lichttest direct ter plaatse met een tablet of smartphone via de schakelkast in te schakelen. De brandduur en de inschakeltijden voor de straatverlichting worden met protocolleringssoftware geregistreerd, die tegen manipulatie beveiligd is. Met een reporting-functie kunnen de bedrijfsgegevens van de straatverlichting worden gevisualiseerd.
Titelthema
UPDATE 1|16
Klein maar communicatief: het compacte besturings- en meldmoduul TC Mobile X300
Eenvoudige mobiele remote-communicatie met TC Mobile TC Mobile is een voordelig alternatief voor het bewaken en besturen van processen. Het draadloze moduul bewaakt via het mobiele telecommunicatienet eenvoudig en betrouwbaar zowel analoge als digitale signalen van buitenstations op afstand. Relais kunnen op afstand worden geschakeld. Door de geïntegreerde kalender kunnen bovendien de schakeltijden
Na het pilotproject volgt de invoering over de hele breedte De eerste veldtests werden op het bedrijfsterrein van RheinEnergie in Keulen uitgevoerd. Na de geslaagde test werd het systeem voor het eerst als pilot-installatie in de stad Bornheim op 20 kilometer van Keulen ingezet. Hierbij werd de schemerschakelaar centraal in de stad geplaatst. Deze heeft twee verschillende drempelwaarden. De eerste drempelwaarde ligt bij 30 lux om de voetgangersoversteekplaatsen in te schakelen, terwijl het tweede schakelniveau bij 15 lux voor de overige straatverlichting geldt. Beide schakeldrempels worden via een TC Mobile doorgegeven aan het centrale systeem. Op basis hiervan worden per ODP momenteel tien TC Mobiles in de SBV aangestuurd, die verdeeld over de gemeente Bornheim de straatverlichting schakelen. Na volledige uitbouw kunnen er maximaal 220 worden geschakeld. De hulpcontacten van de schakelrelais wor-
van de relais afzonderlijk worden bepaald. De bewaking van installaties met buitenstations wordt geoptimaliseerd doordat het draadloze moduul als ODP-remote-communicatiestation via de mobiele-telecommunicatiedienst GPRS continu met een ODP-server communiceert.
den via een digitaal contact teruggemeld aan het centrale systeem. Hierdoor kunnen heel efficiënt maatregelen worden getroffen om een storing te verhelpen voor het geval een lantaarn niet meer kan worden ingeschakeld. In de centrale worden bovendien de branduren van de lantaarns geprotocolleerd en gearchiveerd. Daarmee kunnen naast een gedetailleerde kostencontrole en afrekening de onderhoudswerkzaamheden worden ingepland als er een bepaalde brandduur is bereikt. RheinEnergie is van plan om na de pilotfase de nieuwe besturingstechniek in nog meer gemeenten in te voeren. Erik Pals Product Manager Industrial Electronics phoenixcontact.nl/update
07
08
Op locatie
UPDATE 1|16
Eenvoudige integratie van decentrale invoeders en verbruikers in energienet Enexis gebruikt een efficiënte, betrouwbare en toekomstgerichte toepassing De invoeding van duurzame energiesoorten en het toenemende gebruik van elektrische auto’s vereisen een nauwkeurige bewaking van het energienet. Dit net moet niet alleen stabiel zijn, maar ook zo efficiënt mogelijk worden beheerd. Het netwerkbedrijf Enexis gebruikt daarvoor compacte besturingen van Phoenix Contact, alsmede een software- en database-oplossing voor de verwerking, opslag, analyse en duidelijke weergave van relevante data.
Enexis voorziet behalve huishoudens en bedrijven nu ook de straatverlichting van energie
Enexis heeft zich daarom gespecialiseerd in het verzamelen van gegevens en bewaken van elektrische energieverdeelnetten. Enexis beheert het energienet in zeven provincies in het noorden, oosten en zuiden van Nederland. Het netwerkbedrijf is verantwoordelijk voor de aansluitingen van ongeveer 2,7 miljoen huishoudens, bedrijven en overheidsinstellingen. Er worden in totaal 44.700 kilometer gasleiding, 137.200 kilometer elektrische kabel en 77.500 stations beheerd. Bovendien werken de medewerkers voortdurend aan een beter, intelligenter, efficiënter en toekomstbestendig netwerk. In dit kader controleert de volledig dekkende bewakings- en visualiseringsoplossing de actuele waarden voor spanning, stroom en energiestroom in de lokale netwerken. Dit is nodig
in verband met de uitdaging die gedurende de laatste jaren is ontstaan: de invoeding van zonne-energie door particuliere huishoudens. Verder zijn de lokale netten slechts tot op zekere hoogte geschikt voor de gestaag groeiende elektromobiliteit in Nederland. Terwijl de PV-installaties energie aan het net leveren, belast de elektromobiliteit de leidingen door hoge laadstromen. Daardoor kan een spanningsval het gevolg zijn.
Betere planning van het lokale net Om nu informatie over de actuele belastingssituatie van het lokale net te krijgen, heeft Enexis een bijzondere oplossing uitgewerkt. Met deze oplossing kan de actuele energiestroom en de leidingsbelasting op elk punt in het netwerk worden bepaald en weergegeven. Door het controleren van de relevante elektrische parameters kan het lokale net beter worden beheerd. Want zo is het bekend in welk deel van het lokale net nieuwe elektrische auto’s zijn aangeschaft, omdat deze door hun karakteristieke eigenschappen in de geregistreerde en geanalyseerde gegevens snel kunnen worden geïdentificeerd. Vervolgens kan het net in deze delen gericht worden uitgebreid. Bovendien is een snelle
Op locatie
UPDATE 1|16
herkenning en lokalisatie van kortsluitingen mogelijk, zodat een ononderbroken levering van elektrische energie aan de bevolking kan worden gegarandeerd. Enexis biedt niet alleen een oplossing voor de bewaking van het lokale verdeelnet aan. Sinds kort kan ook de transformator van het laagspanningsnet, die spanning van het 10 kilovolt- naar het 400 volt-niveau omzet, worden gecontroleerd. Op dit punt is de besturingstechniek van Phoenix Contact actief. De actuele gegevens van de drie fasen worden door stroomtransformatoren gemeten en door een compacte besturing ILC 131 ETH geregistreerd. De ILC 131 ETH kent dus de toestand van de drie fasen van het secundaire circuit van de transformator van het lokale netstation.
Nauwkeurige bepaling van de toestand van de straatverlichting De transformator voorziet behalve de huishoudens en bedrijven in de buurt ook de straatverlichting van energie. Die kon ook eerder al op afstand worden in- en uitgeschakeld, maar bewaking van de toestand van de verlichting was niet realiseerbaar. Door de registratie van de relevante data is die situatie nu echter veranderd. Op basis van de analyse van de stroomopname kunnen de Enexis-medewerkers conclusies trekken over de kwaliteit van de geïnstalleerde lampen. Als deze achteruit gaat - bijvoorbeeld bij uitval van een lamp - kunnen ze op het juiste moment een servicemonteur laten komen. Omdat voor de analyse van de vrijkomende datahoeveelheid grote serversystemen nodig zijn, heeft Enexis ervoor gekozen een externe database-aanbieder in de arm te nemen. De data van alle registratiesystemen worden bijvoorbeeld bij een Canadese database-provider opgeslagen. Daarbij gaat het om een SQL-database, waar de compacte besturing ILC 131 ETH direct naartoe schrijft. Hiervoor gebruikt de programmeur functieblokken uit de SQL-bibliotheek die van de website van Phoenix Contact kan worden gedownload. Op basis van de verzamelde records kan de toestand van de straatverlichting worden beoordeeld. Bovendien kan de belastingsgraad van de transformator worden bepaald. Bij overschrijding van een vastgelegde grenswaarde treft de technische servicemedewerker passende maatregelen. Aan de andere kant kan bij een
gemiddeld lage belasting ook een voordeligere kleinere transformator worden toegepast. Enexis is van plan de toepassing verder uit te breiden met omgevingssensoren. Het is wenselijk om de in- en uitschakeltijden afhankelijk te maken van de natuurlijke lichtsterkte ter plaatse. Zo kunnen de lantaarns op bewolkte dagen een stuk vroeger gaan branden en op zonnige dagen juist later.
Duidelijke visualisering van de verzamelde informatie De data moet vervolgens ook nauwkeurig worden geanalyseerd. Hierin zit de meerwaarde van een zogenaamde big data-aanpak. Algoritmen, databases en netwerkkoppeling kenmerken de besturings- en automatiseringstechniek van de toekomst. De basis daarvoor wordt gevormd door de intelligente koppeling van het veldniveau met de hiërarchisch hogere gegevensopslag en -verwerking alsmede een duidelijke visualisering van de verzamelde informatie De door Enexis ontwikkelde software Gaia biedt de juiste oplossing voor een eenvoudig te interpreteren weergave van een grote datahoeveelheid. Gebaseerd op de door Google Earth geleverde informatie kan de gebruiker met de tool tot op straatniveau inzoomen. Zo worden de straten met de grootste belasting meteen herkend. De Enexis-medewerkers detecteren de verbruiker die zich rond de grens van de gedefinieerde waarden beweegt en eventueel een grotere toevoerleiding nodig heeft. Bovendien wordt zo duidelijk waar een zonne-energie-installatie actief moet worden geregeld om de stabiliteit van het elektriciteitsnet niet ongunstig te beïnvloeden. Jan Nieuwhart Industrie Manager Energie phoenixcontact.nl/update
In het lokade netstation bevinden zich de transformator (rechts voor), de energieverdeling voor de huishoudens (links voor), de energieverdeling voor de straatverlichting (links achter) alsmede de kortsluitbewaking en bediening (rechts achter)
Projectteam Enexis
09
10
Op locatie
De lichtmastinstallatie is de grootste verbruiker van een sportcomplex
UPDATE 1|16
Minder kosten en langere levensduur Oostendorp Nederland B.V. ontwikkelt energiemanagementsysteem voor sportcomplexen
Ook in sportcomplexen speelt de energie-efficientie een grote rol. Oostendorp Nederland B.V. heeft een energiemanagementsysteem ontwikkeld op basis van de compacte besturing ILC 151 GSM/GPRS, waarmee het verbruik aanzienlijk kan worden gereduceerd en de belasting gelijkmatiger wordt verdeeld. Voor veel mensen zijn sport en beweging net zo belangrijk als eten en drinken. In de meeste gemeenten zijn daarom veel sportvoorzieningen te vinden. De daarvoor benodigde buitenaccommodaties worden in de zomer voldoende verlicht door het daglicht, terwijl in de overige jaargetijden vaak elektrische lichtbronnen nodig zijn. Op dit gebied is het in Zwijndrecht gevestigde Oostendorp Nederland B.V. actief. Het bedrijf houdt zich al meer dan vijftig jaar bezig met de verlichting van sportvelden en behoort tot de grootste aanbieder in Nederland. Met de verlichting van openbare en industriële gebouwen en hallen begeeft het bedrijf zich nu ook op nieuw terrein.
Eenvoudige koppeling met het mobiele telefoonnetwerk De exploitanten hechtten vroeger grote waarde aan goede verlichting van sportvelden, maar tegenwoordig staan een zo efficiënt mogelijk energieverbruik en een lange levensduur steeds meer op de voorgrond. Daarom is er vaak vraag naar moderne verlichting op basis van led. De medewerkers van Oostendorp leggen hun klanten uit dat voor dit doel de investeringskosten
in led-verlichting op dit moment te hoog zijn. Tegen deze achtergrond heeft het bedrijf een energiemanagementsysteem ontwikkeld dat de verlichting van de sportvelden aanpast aan de benodigdheden. De oplossing – die op afstand kan worden bediend – maakt het niet alleen mogelijk een nauwkeurige afrekening op te maken naar gebruik door de verschillende clubs, maar ook een gelijkmatige belasting van de lampen te bewerkstelligen indien niet de complete verlichting voor een activiteit benodigd is. Het energiemanagementsysteem wordt gerealiseerd met besturingen van Phoenix Contact. De Inline-controllers uit de 100-serie bieden een hoge modulariteit en kunnen zodoende flexibel aan de desbetreffende omvang van de sportaccommodatie worden aangepast. Bovendien kunnen de toepassingen met de PLC’s heel goed van afstand worden bediend en gegevens via internet doorgeven. Justin Ziyanay, Manager Data bij Oostendorp Nederland B.V., was overtuigd doordat het productenprogramma van de 100-serie ook een besturing met geïntegreerde GSM/GPRS-modem omvat. Hiermee kan eenvoudig een koppeling met het mobiele telefoonnetwerk tot stand worden gebracht. Zo kunnen zelfs kleine sportvelden die niet over een breedbandaansluiting beschikken, profiteren van de voordelen van het energiemanagementsysteem
Individuele bewaking op afstand De oplossing is dus geschikt voor sportaccommodaties van elke omvang en voor alle sporten.
Op locatie
UPDATE 1|16
Als eenvoudigste toepassing kan de beheerder van het sportveld de verlichting op afstand besturen. Het komt namelijk maar al te vaak voor dat sporters na de training vergeten het licht op het veld uit te doen. Omdat de beheerder niet op elk trainingstijdstip ter plaatse kan zijn om eventueel het licht uit te zetten, komen er klachten binnen van omwonenden die hinder ondervinden van het felle licht. Met een eenvoudige remote bewaking kan de status van de lampen op afstand worden gecontroleerd en de verlichting zo nodig worden in- of uitgeschakeld.
Aansturing met data-ondersteuning Alle verschillende clubs die gebruik willen maken van het stadion van Helmond Sport hebben toegang tot een webportaal waarmee ze hun trainingstijden kunnen boeken. Het portaal wijst de teams vervolgens voor de gereserveerde tijd een veld toe dat passend wordt verlicht, waarmee ongelijkmatige belasting van de verlichting wordt vermeden. Dezelfde procedure wordt tijdens de training voor de schijnwerpergroepen van de verschillende lichtmasten toegepast. Omdat maar de helft van de schijnwerpers in gebruik is, worden de afzonderlijke lampen met regelmatige tussenpozen ingezet, zodat de schijnwerpergroepen zo lang mogelijk een volle lichtsterkte kunnen produceren. Het energiemanagementsysteem zorgt er verder voor dat de spelers de geboekte trainingstijden niet overschrijden. Zo worden alle clubs en teams gelijk behandeld en de veldhuur wordt naar het daadwerkelijke gebruik in rekening gebracht. Technisch gezien is de oplossing gebaseerd op een SQL-database waarin de trainingstijden zijn opgeslagen en die voor een zo economisch mogelijk gebruik op basis van de bedrijfsuren van de lampen bepaalt op welk veld gespeeld wordt. De data worden door Oostendorp ook gebruikt om de exploitant van het sportcomplex een uitgebreide service te kunnen bieden. Als verdergaande uitbreiding van het energiemanagementsysteem kunnen vermogensmeters uit de productfamilie EMpro van Phoenix Contact worden geïntegreerd. De modulen worden eenvoudig via Modbus TCP of Modbus RTU aan de besturing gekoppeld. Op
deze manier beschikt de oplossing over de waarden van het actueel geregistreerde werkzame vermogen, blindvermogen en schijnvermogen alsmede de vermogensfactor. Door een langetermijnanalyse van deze data kunnen parameters worden afgeleid voor een prognose van de slijtage van de lampen.
Selectief schakelende oplossing Het energiemanagementsysteem is bovendien gericht op een vermindering van het energieverbruik. Hierbij speelt op de achtergrond dat een lichtmastinstallatie uit vier masten met elk 20 tot 30 lampen bestaat. Elke lamp neemt een vermogen van ongeveer 2 kW op, wat bij een volledige verlichting van een speelveld door vier masten kan resulteren in een totaal elektrisch vermogen van 240 kW. Bij de installatie van een selectief schakelend systeem vormt vaak het feit dat alle masten van een lichtmastinstallatie via één enkele kabel worden gevoed een probleem, want hierdoor kunnen de lampengroepen normaal gesproken niet afzonderlijk worden geschakeld. Met draadloze modulen uit de productfamilie Radioline van Phoenix Contact, die voor de lampengroep gemonteerd zijn en direct door de besturing kunnen worden aangesproken, kan naderhand toch een selectief schakelende oplossing worden gerealiseerd. Deze vormt de basis voor een slim energiemanagementsysteem. Paul Zeelen Sales Promotor Industrial Electronics - Zuid phoenixcontact.nl/update
Voor een training in het stadion van voetbalclub Helmond Sport zijn tien schijnwerpers voldoende
Een ILC 150 ETH stuurt de schijnwerpergroepen aan volgens de gegevens uit de database
11
12
Op locatie
UPDATE 1|16
Nieuwe mogelijkheden voor moderne schakelinstallaties: de gemeentebedrijven München testen en controleren met Fame
Snel getest, eenvoudig ingestoken Testen van beveiligingsmodulen met innovatief teststekersysteem bij de gemeentebedrijven München Overal worden netten vernieuwd, uitgebreid en steeds nauwkeuriger bewaakt. Om service, onderhoud en uitbreiding van de netten eenvoudiger en betrouwbaarder te maken, heeft Phoenix Contact het test- en controlesysteem Fame ontwikkeld. De gemeentebedrijven München (SWM), één van de grootste gemeentelijke dienstverleners in Duitsland, moderniseren hiermee hun net en verhogen de beschikbaarheid ervan. De gemeentebedrijven München hebben hun eigen transformatorstations om hun klanten een hoge beschikbaarheid van het net te kunnen bieden. Daaronder vallen negen stations voor zeer hoog- naar hoogspanning, 328 voor hoog- naar middenspanning en 5.184 voor midden- naar laagspanning. Voorwaarde voor een veilig en betrouwbaar functioneren van de stroomnetten is een snelle herkenning van storingen, zodat de betrokken netleidingen kunnen worden omgeschakeld. Hiertoe dienen meetwaarden continu te worden bewaakt. Deze taak wordt waargenomen door digitale netbeveiligingsrelais. Deze krijgen de meetwaarden van stroom- en spanningsomvormers uit de transformator- en verdeelstations. Fouten zoals een kortsluiting op de leiding door een omge-
vallen boom worden betrouwbaar herkend. "Het netbeveiligingsrelais activeert dan de vermogensschakelaar die de betrokken leiding vrijschakelt," zegt Maximilian Gruner, teamleider Secundaire techniek Stroom bij SWM Infrastruktur GmbH. "Omdat de zekerheid van de stroomvoorziening voor een belangrijk deel afhangt van de werking van de netbeveiligingsrelais, voeren wij regelmatig relaistests uit."
Transformatorscheidingsklemmen werden vervangen Tot een jaar of twee geleden hebben de gemeentebedrijven München daarvoor testbussen ingebouwd. Bij relaistests worden daarbij door schakelingen op de klemmenstrook achtereenvolgend meld- en activeringscontacten geopend. Een redundant relais van de leiding in het middenspanningssegment bestaat alleen maar voor bepaalde leidingen. Een fout bij de relaistest kan bij niet-redundante relaissystemen vergaande gevolgen hebben – zo kan bijvoorbeeld de stroomvoorziening gevaar lopen of kunnen zelfs afzonderlijke delen van de installatie worden beschadigd. Om al deze werkzaamheden eenvoudiger,
Op locatie
UPDATE 1|16
overzichtelijker en vooral veiliger te kunnen uitvoeren, heeft Phoenix Contact het teststekersysteem Fame ontwikkeld. Een groot voordeel hiervan is de snelle contactering, die wel tot 50 procent tijdbesparing bij de voorbereiding van de test oplevert. "Met Fame kunnen wij een complexe testschakeling voor een veiligheidsmoduul met een enkele insteekhandeling met het testapparaat verbinden," zegt Gruner. "Alle noodzakelijke schakelprocessen kunnen we veilig en automatisch realiseren." De volgorde van de contactbruggen, scheidingen en contacten is door de steker voorgeprogrammeerd – en daardoor altijd juist. Er zijn veel schakelingsvarianten, zodat talrijke seriële schakelreeksen van de transformator-scheidingsklemmen in een enkele, prallel gestuurde insteekhandeling kunnen worden gerealiseerd.
aansluitklemmenstrook met transformator-scheidingsklemmen is niet nodig.
Veilig werken en fouten voorkomen Wie zo werkt, kan veel fouten voorkomen, zoals open aansluitingen of het plaatsen van de kortsluitbrug voor de stroomtransformator. De relaistechnicus kan zich op de schakeling van de teststeker concentreren. "Zo verhogen we de veiligheid nog verder door de toepassing van kant-en-klaar geconfectioneerde teststekers," vertelt Gruner. Ook het onderhoudspersoneel kan nu veel eenvoudiger testen. Om verkeerd aansluiten bij gelijkpolige teststekers te voorkomen, kunnen de teststekerstrook en teststeker door kunststofprofielen worden gepolariseerd. Bovendien kunnen verschillende functiegroepen op één gestandaardiseerde teststekerstrook worden aangesloten.
Flexibel configureren Overige toebehoren zoals een bypass-steker en met kleuren gemarkeerde 1-polige stekers behoren eveneens tot het productenprogramma van Fame. Met de 1-polige stekers kunnen losse metingen of de scheiding van de activeringsspoel van de hoogspanningsschakelaar van het beveiligingsmoduul snel en efficiënt worden uitgevoerd. Bovendien is Fame zowel in de steekzone als in het aansluitbereik vingeraanrakingsveilig uitgevoerd. Sterpunten in de stroomtransformatorset kunnen naar keuze ook via insteekbruggen direct in de teststekerstrook worden gerealiseerd. Een extra
Conclusie Met het teststekersysteem Fame bereikt de gebruiker een hoge flexibiliteit bij een hogere veiligheid en verbeterd bedieningsgemak. "De voordelen van het systeem zitten in de eenduidige contactoverlapping of projectnauwkeurige teststeker Dat kan ook een draaischakelaar niet bieden," zegt Gruner. "De goede mechanische geleiding bij het insteken en tegen het schuin trekken van de steker heeft veel voordelen." Voor de vrije bezetting van de contacten kunnen drie steektijden worden gekozen: bijvoorbeeld het lange contact voor het uit-signaal en voor hulpsignalen, het middellange voor spanningsomvormers en het korte voor stroomtransformators. Een niet-bezet contact dient als blindcontact. René Bruins Product Manager Industrial Components phoenixcontact.nl/update
Met Fame kunnen complexe schakelingen met één enkele testprocedure worden uitgevoerd.
13
14
Solutions for the future
UPDATE 1|16
Decentrale energie onder controle VHPready-standaard voor virtuele energiecentrales Decentrale energieopwekkers kunnen aaneengesloten worden tot een virtuele energiecentrale om het stroomnet beter te kunnen regelen. Daarvoor speelt ook de communicatie-infrastructuur een belangrijke rol. Vaak speelt ook de inbouwsituatie een rol: De VHPready-standaard vereenvoudigt de opbouw en het bedrijf van virtuele energiecentrales. Alle besturingsklassen van Phoenix Contact ondersteunen deze standaard.
Decentrale energieopwekkers moeten voor de communicatie op een centrale worden aangesloten
Het concept van een virtuele energiecentrale is niet nieuw. Er zijn al verschillende projecten met succes uitgeprobeerd, waarbij echter wel de communicatie alsmede de logische processen voor de afzonderlijke energiecentrales separaat werden vastgelegd. Daarom ging de implementatie van elke virtuele energiecentrale gepaard met veel engineeringswerkzaamheden en hoge kosten. Om dergeljike koppelingsactiviteiten zo gering mogelijk te houden, is een gestandaardiseerde interface voor decentrale energie-units nodig. VHPready heeft zich hier ten doel gesteld een dergelijke standaard voor de remote-communicatieprotocol-
len IEC 60870-5-104, IEC 61850-7-420 en DNP3 te ontwikkelen, die zich tot alle decentrale stroomopwekkers en -opslagmogelijkheden alsmede flexibele verbruikers richt. Daartoe werden de afzonderlijke, decentrale units samengenomen. Hun dataoverdracht naar de virtuele energiecentrale kreeg een uniforme structuur.
Veilig via VPN-tunnels Als een installatie-eigenaar zijn energieopwekkingsunit volgens de VHPready-standaard wil laten certificeren, moet de communicatie veilig verlopen via VPN-tunnels (VPN = Virtual Private Network). Na succesvolle certificering van de installatie kan deze gekoppeld worden met elke virtuele energiecentrale die de VHPready-standaard ondersteunt. Een ander voordeel van VHPready levert de integratie van warmwaterreservoirs op. Als er een teveel aan energie wordt geproduceerd, kan de overtollige energie worden gebruikt voor de opwarming van de reservoirs door middel van een verwarmingselementen, zolang de energie niet kan worden opgeslagen.
Solutions for the future
UPDATE 1|16
Basis voor flexibele verbruiksmodellen Met VHPready kunnen decentrale energie- en warmtewinningsinstallaties, verbruikers en energiebuffers tot een virtuele energiecentrale aaneengesloten worden en als eenheid worden aangestuurd. Als deze mechanismen vaste voet aan de grond krijgen, profiteren ook flexibele verbruikers zoals koelcellen of oplaadstations voor elektrische auto's van een virtuele energiecentrale. Op de momenten dat er te veel energie in het net aanwezig is, krijgen deze namelijk goedkoper stroom. Elektrische auto's worden dan ook bij voorkeur geladen als er veel wind staat, omdat de stroomproductie van de windturbines dan het hoogst is. Elektri-
Dat levert een besparing van fossiele energiedragers op. Bovendien kan de virtuele energiecentrale de aangesloten installaties centraal bewaken en krijgt zodoende direct informatie als er fouten optreden in de decentrale units. Er kan dan direct worden gereageerd: valt het systeem van een stroomopwekker uit, dan kunnen andere opwekkers de verminderde stroom via directe schakelcommando's compenseren of flexibele verbruikers worden afgeschakeld. De VHPready-standaard is oorspronkelijk ontwikkeld door het Vattenfall-concern en in februari 2014 door de maatschappij Industrieforum VHPready e. V. onder leiding van het Fraunhofer Fokus Institut overgenomen. Phoenix Contact is een van de 15 mede-oprichters. Zo kan het bedrijf zijn jarenlange praktijkervaring inzetten voor de verdere ontwikkeling van VHPready. De automatiseringsspecialist uit Blomberg realiseert de standaard voor decentrale energie-units in zijn compacte besturing ILC 171. De Inline-controller beschikt over twee Ethernet-interfaces voor Modbus TCP en Profinet. Via de acht digitale ingangen kunnen ook S0-signalen worden verwerkt. Bovendien kan de besturing ILC 171 worden uitgebreid door modulen voor Modbus RTU, M-Bus en temperatuursensoren alsmede voor pulsbreedtemo-
sche auto's ontlasten zo het stroomnet, zonder de levenscyclus van hun accu's nadelig te beïnvloeden. Door een verhoogde toepassing van flexibele stroomverbruikers en -opwekkers kan het aantal kostenintensieve stroombuffers worden gereduceerd.
dulatie. Er worden schema's voor maximaal vier dagen in een ringgeheugen opgeslagen. Daardoor weet de blokverwarmingscentrale zelf bij een verbindingsverlies welk vermogensniveau eerder in de centrale voor het eerstvolgende kwartier is berekend. Als de vermogensbalans van de virtuele energiecentrale op korte termijn verandert, kunnen de schema's door directe schakelcommando's worden overschreven. Voorziet een blokverwarmingscentrale lokaal aangesloten processen van warmte, dan heeft dit de hoogste prioriteit en de virtuele energiecentrale wordt dienovereenkomstig geïnformeerd. Op basis van de functieblokbibliotheek Powerworx kunnen stroom-, gas- en warmtehoeveelheidsmeters alsmede extra verwarmingsketels en buffers worden gekoppeld. Deze communiceren dan zonder verdere parametrering met de centrale. Ze loggen meterstanden automatisch op een SDkaart die in de besturing wordt geschoven. Jan Nieuwhart Industrie Manager Energie phoenixcontact.nl/update
15
16
Technologie
De blokverwarmingscentrale voorziet de gehele locatie van Phoenix Contact in Niedersachsen van energie
UPDATE 1|16
Geen toegang tot interne netwerken Efficiënt energiemanagement op basis van een blokverwarmingscentrale Op de locatie Bad Pyrmont van Phoenix Contact zorgt een nieuw geïnstalleerde blokverwarmingscentrale voor de economische en betrouwbare energie- en warmtevoorziening voor de productie- en kantoorgebouwen. Om een flexibele belasting van de installatie van meer dan 70 procent te bereiken, moet de fabrikant van de blokverwarmingscentrale op afstand toegang tot de installatie kunnen hebben. Door een industriële firewall-oplossing wordt het dataverkeer betrouwbaar beperkt tot de blokverwarmingscentrale. Eén van de Duitse productielocaties van Phoenix Contact is gevestigd in Bad Pyrmont. Daar werken circa 1500 medewerkers op het gebied van ontwikkeling, productie en marketing van electronische componenten en automatiseringstechniek. Tot nu toe werd stroom als belangrijke energiebron ingekocht, wat tot een grote afhankelijkheid van de inkoopprijzen leidde. Om zich hiervan los te maken, heeft het bedrijf nu gas als tweede energiesoort ingevoerd. Door middel van een eigen blokverwarmingscentrale wordt dit gas omgezet in stroom en warmte. Als de fabrikant van de blokverwarmingscentrale geen toestemming krijgt om op afstand in te
loggen in de installatie, mag de blokverwarmingscentrale maar tot 70 procent van de maximale belasting werken. Eerste onderzoeken van het facility management van Phoenix Contact tonen aan dat een belasting van de blokverwarmingscentrale van meer dan 70 procent in de meeste gevallen bedrijfseconomisch zinvol is. Het is dus in het belang van het bedrijf om de fabrikant toegang te verlenen tot de installatie. Tegelijkertijd moet echter gegarandeerd worden dat het niet mogelijk is om afstand ook in het interne netwerk binnen te dringen. Van de kant van de fabrikant is de blokverwarmingscentrale voorzien van een DSL-router, via welke hij extern via een beveiligde Virtual Private Network(VPN)-tunnel toegang tot de besturing van de centrale kan verkrijgen. Intern heeft ook het facility management een datatoegang tot de installatie nodig. Om de toepassingen van elkaar te scheiden, is een firewall geïnstalleerd tussen de blokverwarmingscentrale en het netwerk voor het gebouwenmanagement. Zo wordt voldaan aan de hoge veiligheidseisen van de IT-afdeling van Phoenix Contact.
Eenvoudige realisatie voor verschil-
Op locatie
UPDATE 1|16
lende bedrijfsmodi Als industriële firewall wordt de IT-veiligheidsrouter FL mGuard RS4000 TX/TX toegepast. Dit apparaat biedt een hoge veiligheid en veel performance in een compact, op de rail te monteren metalen behuizing. Door de geïntegreerde stateful packet inspection firewall is het apparaat geschikt voor de decentrale afzekering van netwerken, want in- en uitgaande datapakketten kunnen aan de hand van regels in beide richtingen worden gefilterd – vanuit het externe naar het beveiligde interne netwerk en omgekeerd. Met protocollen, bronadressen en -poorten alsmede doeladressen en -poorten kan de netwerkcommunicatie gericht tot een gedefinieerde, voor de productie benodigde mate worden beperkt. Sjoerd Hakstege Technisch Specialist Network & Security
De blokverwarmingscentrale in Bad Pyrmont
phoenixcontact.nl/update
Hoge toegangsbeveiliging en veel performance in compacte behuizing De nieuwe generatie ventilatorloze industriële security-routers biedt de gebruiker een hoge veiligheid en veel vermogen in een compacte metalen behuizing die op de rail kan worden gemonteerd. De apparaten hebben een SDkaartslot waarmee bij vervanging van het apparaat de bijbehorende configuratiedata eenvoudig kunnen worden overgezet naar een ander apparaat. Bovendien zijn er aansluitingen voor de VPN-vrijgaveschakelaar en VPN-statusweergave. Op basis van een betrouwbaarembeddedLinux-besturingssysteem omvat de serie FL mGuard vier op elkaar afgestemde veiligheidscomponenten: • een bidirectionele stateful inspection firewall • een flexibele NAT-router • een zeer veilige VPN-gateway en • een optionele bescherming tegen schadelijke software door CIFS Integrity Monitoring. De apparaten van deze productfamilie zijn ontworpen voor toepassing als industriële
VPN-router in het veld, waar ze direct bij de machine of als centrale security-componenten in vertakte netwerken kunnen worden gebruikt. Ze bieden daarmee een flexibele en schaalbare security-oplossing.
De security-router FL mGuard RS4000 TX/TX zorgt voor een hoge toegangsbeveiliging
17
18
Solutions for the future
UPDATE 1|16
Netwerkinfrastructuur voor IEC 61850
Netwerkredundantie Oplossing voor een hoge beschikbaarheid zonder omschakeltijd In kritische infrastructuur-installaties of continue processen zorgt redundantie voor een hoge beschikbaarheid van de communicatienetwerken. Speciaal voor de eisen van Ethernet-netwerken in de energiesector is het Parallel Redundancy Protocol (PRP) ontwikkeld – een oplossing zonder tijd- en dataverlies. Redundantieprotocollen en -processen werken tegenwoordig met mechanische omschakelingen van het ene netwerk naar het andere. Een alternatieve methode is de toepassing van mechanismen die het opbouwen van een redundant pad mogelijk maken. Beide principes hebben gemeen dat ze tijd nodig hebben om een fout in het netwerk te kunnen herkennen alsmede de omschakeling uit te voeren om het redundante pad te activeren. Deze vertraging heeft invloed op de beschikbaarheidvandecommunicatie-infrastructuur en de werking van de geautomatiseerde installatie.
Tot nu toe moet rekening worden gehouden met omschakeltijden Data-uitwisseling via Ethernet is niet feilloos. Statistisch treden er telkens weer storingen op, die op de verschillende overdrachtslagen in het ISO/ OSI-model automatisch door verschillende processen worden vereffend. Ook de testframes van de ringredundantiemechanismen zijn hieraan onderhevig. Kenmerkend voor RSTP en MRP is dat ze na
drie niet ontvangen testframes redundantieverlies constateren. Er wordt dan op het redundante pad omgeschakeld en de communicatiewegen in het netwerk worden opnieuw georganiseerd. Bij methoden op basis van testframes dient altijd rekening gehouden te worden met omschakeltijden, omdat de netwerkfout eerst dient te worden vastgesteld en er vervolgens moet worden gereageerd in de vorm van een alternatief pad. Voor toepassingen met een hoge beschikbaarheid is daarom de PRP-technologie (Parallel Redundancy Protocol) ontwikkeld, die voor het eerst in de Ethernet-netwerken in de energiesector wordt toegepast. Als belangrijk onderdeel van een communicatienetwerk zoals beschreven in IEC 61850 dient Ethernet voor de automatisering van energiecentrales alsmede energietransport- en -verdeelinstallaties, bijvoorbeeld schakel- of transformatorstations.
PRP werkt zonder verlies van dataframes De PRP-netwerkredundantie is gebaseerd op twee onafhankelijke actieve paden tussen twee apparaten. De zender gebruikt twee gescheiden netwerkinterfaces die parallel dezelfde data verzenden. In de netwerktechniek wordt de informatie dus via twee onafhankelijke Ethernet-netwerken doorgegeven. In het eenvoudigste geval zijn dit twee
UPDATE 1|16
switches. Het redundantie-controleprotocol zorgt ervoor dat de ontvanger alleen het eerste datapakket gebruikt en het andere datapakket afwijst. Als er slechts één pakket aankomt, wordt dit door de ontvanger als een overdrachtsprobleem op het tweede pad herkend. Op basis van de dubbele doorgifte via twee wegen treden in geval van redundantie geen omschakeltijden op. De PRP-methode werkt zodoende zonder omschakeltijden en zonder verlies van dataframes. Is er in één van de netwerken een communicatieprobleem opgetreden, dan wordt dit aan de gebruiker gemeld via de diagnose-led’s op de redundantiemodulen, het meldcontact op het apparaat en door middel van SNMP-informatie in de visualisering. De installatie kan zonder beperkingen in bedrijf blijven via het tweede beschikbare netwerk.
Een netwerk kan voor onderhoudsdoeleinden worden stilgelegd De op het centrale besturingsniveau werkzame medewerkers bewaken de functies in de substations en voeren de benodigde configuraties voor de automatische werking uit. Een energiecentrale moet in een dringend geval snel en zonder centraal ingrijpen kunnen reageren. Daarom wordt aan de in de installaties geïnstalleerde netwerkinfrastructuur bijzonder veel belang gehecht. Data moeten ook in geval van storing snel en betrouwbaar tussen de deelnemers worden uitgewisseld en het netwerk dient uitval van een apparaat te tolereren. Een ander voordeel van een dubbel netwerk is dat een switch of zelfs een van de netwerken helemaal buiten bedrijf kan worden gesteld zonder dat de toepassing als geheel hoeft te worden stilgelegd. Er kunnen dus onderhoudswerkzaamheden in de netwerkstructuur worden uitgevoerd terwijl de installatie in bedrijf is. Dit aspect is vooral van belang bij de inbedrijfstelling en wanneer het netwerk in bedrijf is. Andere volgens IEC 62439-3 gestandaardiseerde oplossingen, zoals HSR (High Availability Seamless Redundancy), bieden deze functie niet. Bij HSR wordt van een ringtopologie uitgegaan. Als er een defect bij een van de apparaten of een on-
derbreking van de communicatie optreedt, wordt dit getolereerd door de dubbele overdracht in de ring. Netwerkredundantie is op deze manier echter niet mogelijk.
Redundante netwerkstructuur in energieomgeving
Conclusie Energie-installaties wisselen onderling data uit volgens IEC 61850. Binnen winnings-, opslag- en verbruiksinstallatieskomenverschillendenetwerkstructuren voor, alsmede het voor het desbetreffende proces het meest geschikte overdrachtsprotocol zoals IEC 61850, Profinet, Modbus TCP, Ethernet/IP, DNP3 of IEC 60870-5-104. De beschreven redundantiemethode, die in alle oplossingen kan worden toegepast, beperkt zich niet alleen tot de energiesector. Het is ook geschikt om een hoge beschikbaarheid te garanderen voor chemische, farmaceutische en procestechnische installaties of gevoelige productie-installaties. Harm Geurink, Product Manager Control & Industry Solutions phoenixcontact.nl/update
De redundantiemodulen FL RED 2000E PRP maken een overdracht zonder omschakeltijden via twee redundante netwerken mogelijk
20
Op locatie
UPDATE 1|16
Mobiele robot communiceert via Bluetooth ROC-studenten bouwen slimme oplossing voor Vakkanjers Tijdens de Vakkanjers wedstrijden dagen techniekstudenten elkaar uit om zich met elkaar te meten in creativiteit en technische kennis. Coen van der Burg en Bas Kleinjans, tweedejaars niveau 4 van de opleiding Mechatronica aan het ROC Mondriaan, locatie Delft, hebben dit jaar meegedaan in de discipline mobiele robotica. Hun robotvoertuigen staan model voor verkennings- en reddingsvoertuigen. Tijdens de eerste wedstrijd moesten de mobiele robots een aantal voorwerpen binnen een soort piramide zoeken en met een camera fotograferen. Voor de tweede wedstrijd, in maart dit jaar tijdens de TechniShow in de Jaarbeurs, was de opening op een tweede etage aangebracht. De grootste uitdaging voor de deelnemers was, hun voertuig op die bovenverdieping te krijgen. De leerlingen van ROC Mondriaan vonden de oplossing door een transportvoertuig te bouwen en te voorzien van een schaarlift.
WLAN en Bluetooth Tijdens de eerste wedstrijd bleek dat alle deel-
nemende teams voor de communicatie gebruik maakten van WLAN. De hoge netwerkbelasting zorgt voor trage reacties en niet of slecht doorgekomen berichten. Voor de grote hoeveelheid data vanaf de camera is WLAN onvermijdelijk, maar voor de voertuigbesturing kozen Coen en Bas voor de tweede wedstrijd voor Bluetooth. Dit protocol heeft een geringe bandbreedte (3 Mbit/s) in vergelijking met WLAN (100 Mbit/s). Maar waar een WLAN-verbinding vast gebruik maakt van een van drie kanalen binnen de 2,4 GHz band, maakt BlueTooth in diezelfde band gebruik van frequency hopping binnen 72 kanalen. Op advies van docent Toby Jeltes werd gekozen voor de industriële Bluetooth module van Phoenix Contact. Deze beschikt over een krachtige zender en heeft ruim voldoende bereik voor deze toepassing.
Microcontroller met webserver De besturing van de rupsaandrijving en de beweging van de camera wordt verzorgd door een Arduino microcontroller met een ingeprogrammeerde webserver. De controller is via een standaard Ethernet-kabel verbonden met het Bluetooth moduul. De voortbeweging wordt verzorgd door stappenmotoren die een rupsband aandrijven. Jaap Dijsselhof Education Engineer phoenixcontact.nl/update
Mobiele robot gebouwd door ROC Mondriaanstudenten
Nieuwe producten
UPDATE 1|16
Meerkanaals elektronische apparatenbeveiligingsschakelaars
Bibliotheken voor de energieoverdracht en verdeling Powerworx bevat meerdere voorgeprogrammeerde functieblokken voor PC Worx voor een eenvoudige configuratie en inbedrijfstelling in verschillende toepassingsgebieden. Daartoe behoren bijvoorbeeld intelligente lokale netstations en virtuele energiecentrales. Met alle gangbare meetapparaten kunnen de relevante gegevens in het laag- en middenspanningsnet zoals kortsluitingsmeldingen, meetwaarden en events eenvoudig worden geregistreerd en doorgegeven aan de centrale controleruimte.
Wanddoorvoerklem voor hoge stromen met snelle T-LOX-aansluittechniek Met de wanddoorvoerklem voor hoge stromen TW 95 maakt Phoenix Contact zijn programma doorvoerklemmen met T-LOX-aansluittechniek compleet. De klem is geschikt voor stromen tot 232 A en spanningen tot 1000 V (UL: 600 V). Het op veerdruk gebaseerde kniehefboomprincipe maakt een betrouwbare en comfortabele aansluiting van grote aders met doorsneden van 16 mm² tot 95 mm² mogelijk. De aders worden eenvoudig van bovenaf ingelegd en de gekleurde bedieningshendel wordt met een gebruikelijke schroevendraaier in een makkelijke beweging omgezet. Klaar.
www.phoenixcontact.nl/update
De meerkanaals elektronische apparatenbeveiligingsschakelaars CBM van Phoenix Contact beveiligen 24 V DC circuits tegen overbelasting en kortsluitstromen op slechts 41 mm. Met de nominale-stroomassistent wordt de instelling van de benodigde nominale stromen van de belasting aanmerkelijk vereenvoudigd. Bovendien bieden de beide nieuwe apparatenbeveiligingsschakelaars met vier en acht kanalen een elektronische vergrendeling van de ingestelde nominale stromen. Door de onderverdeling van de nominale stroom van 0,5 A tot 10 A per kanaal wordt de keuze van de passende beveiligingsmodulen vereenvoudigd.
I/O-moduul voor energiebranche Het nieuwe kopstation van het I/O-systeem Axioline F voldoet aan de IEC 61850-standaard. Ze voldoen aan de speciale eisen van de energiebranche, waartoe een verhoogde nominale spanning van 220 V DC en een stootspanningsvastheid van 5 kV behoren. De nieuwe modulen worden gekenmerkt door een zeer hoge stoorimmuniteit tot 8 kV, een hoge robuustheid tegenover mechanische belastingen zoals schokken tot 30 g alsmede een snelle signaalregistratie. Daarbij zijn er voor het I/O-systeem geen scheidingsplaten nodig, zodat de modulen vrij kunnen worden gecombineerd.
21
22
Actueel
UPDATE 1|16
Download onze nieuwste apps Snel en makkelijk voor op uw smartphone of tablet Wilt u met eigen ogen zien wat er gebeurt als u niet beschermd bent tegen blikseminslagen of overspanningen? Download dan onze app The Ride:
Of bestel ons informatiepakket over overspanningsbeveiliging inclusief VR bril via onze website: phoenixcontact.nl/sec
Met de Phoenix Contact Magazines app ervaart u onze highlights en nieuwe producten van 2016 ook op uw smartphone of tablet Download dan onze app Magazines
Of ga naar onze website: phoenixcontact.nl/highlights
IT-veilige productie zonder stilstand IBM en Phoenix Contact presenteren een security-oplossing voor industriële netwerken Op de afgelopen SPS IPC Drives presenteerde de IT-onderneming IBM samen met meerder partners uit de automatiseringstechniek, waaronder Phoenix Contact, oplossingen voor Industrie 4.0. Deze moeten vooral door middelgrote bedrijven snel en betrouwbaar in de praktijk gerealiseerd kunnen worden.
IBM en Phoenix Contact demonstreerden in hal 9 hoe met intelligente veiligheidsmechanismen industriële netwerken van gateway tot aan shopfloor zo goed mogelijk kunnen worden beveiligd. Bij de demonstratie werd het samenspel getoond tussen de software-oplossing QRadar SIEM (Security Information and Event Management) en de security-modulen mGuard. Daarbij werden minimaal-invasieve aanvallen tot aan massieve aanvallen op kritische infrastructuren gesimuleerd. Met behulp van forensisch analysegereedschap werden de ontstane sporen van de digitale inbraakpogingen vervolgens verzameld en geanalyseerd.
Actueel
UPDATE 1|16
Sampleset rangeerklemmen Vraag de gratis sampleset aan Het aansluiten van een groot aantal aders wordt door de compacte rangeerklemmen PTRV vereenvoudigd door gekleurde klantspecifiek samengestelde etages. Samen met de bedrading aan de voorzijde worden hiermee fouten bij de aansluiting voorkomen. Bekijk de mogelijkheden qua kleuren en vraag de uitgebreide gratis sampleset aan. phoenixcontact.nl/rangeerklemmen
Kennis delen en doorgeven Cito Benelux Education geeft het stokje door Wie bij wil blijven in de snel veranderde wereld van de elektrotechniek, de industriële automatisering en de informatietechnologie, kiest voor de seminars, themadagen en workshops van Rittal, Phoenix Contact en Eplan. Al na één dag in onze moderne technologie- en trainingscentra in Reeuwijk, Zevenaar of Waalre, bent u weer helemaal up-to-date. U doet bovendien waardevolle praktijkervaring op waar u echt wat aan heeft. Dat was zo en dat blijft zo. Toch is er iets veranderd.
seminars, themadagen en workshops rechtstreeks van Rittal, Phoenix contact en Eplan Wilt u meer informatie over onze trainingen of wenst u een aangepaste sessie op maat? Neem dan contact met ons op of ga naar onze website.
phoenixcontact.nl/education
Voortaan ontvangt u de uitnodigingen voor de
Lezersservice UPDATE 1/16 U vindt UPDATE op internet onder
phoenixcontact.nl/update Daar vindt u de links naar de artikelen en als online-extra nog meer bijdragen over Phoenix Contact!
Redactie Phoenix Contact B.V. Marketing Communicatie Elly Makkinga Telefoon: (0316) 59 17 12 E-mail:
[email protected] Copyright © 2016 by Phoenix Contact Alle rechten voorbehouden.
23
Het perfecte team voor een moderne schakelinstallatie
besturen, melden, communiceren IEC 61850 – de communicatiestandaard Ons productenprogramma voor IEC 61850 zorgt voor een optimaal communicatienetwerk en maakt zo een efficiënt melden en besturen van de installatie mogelijk. phoenixcontact.nl/iec61850
FAME – het veilige testen van beveiligingsmodulen
testen
FAME optimaliseert het testen van beveiligingsmodulen in schakelinstallaties voor hoge en middelhoge spanningen door de gedwongen schakelvolgorde bij het insteken van de teststeker. phoenixcontact.nl/fame Meer informatie ontvangt u via telefoon (0316) 59 17 20
© PHOENIX CONTACT 2016
