Besluitvormingsprocessen in communicatie Logeion themagroep corporate communicatie & positionering Michel Kok, Ilse Vegter, Nick Verouden & Maarten van der Sanden 26 april, 2012
1
Programma • 16:30 introductie • 16:45 beslissen • 17:00 uitwerken case / broodje (camera’s) • 18:00 observaties Nick / plenaire terugkoppeling • 18:30 ervaringen • 19:00 borrel
| 2
Communicatie-ingenieur
3
SEC TU Delft:Professionaliseren Waar? • wetenschappelijke & technische context Hoe? • ontwerpen (ir. aanpak): koppelen theorie & praktijk • decision support systems voor communicatie professionals • validatie beroepsniveau-profielen (BNP) Met wie? - B2B
| 4
Academische werkplaats Op welke manier? Design-Based Research - zigzaggen tussen theorie & praktijk - samenwerken aan realiseren van een prototype: -
corporate communicatie benchmark (Boer & Croon) communicatiemanagement voor niet-communicatieprofessionals (GGD-Amsterdam) media-evaluatie-tool (M&C TU Delft) TRUST-Box (Bikker/EuroRSGG) decision support voor campagne-managers (Min. AG/DPC) decision support op basis van identiteitsmodel (AC3ID) (HollandSpoor)
Academische werkplaats (afzonderlijke projecten/meta-vragen)
| 5
Decision support communicatie professional
beslisgedrag -
antropologie innovatie corporate communicatie
Decision Support Systems
interface
-
simulatie
checklist/protocol dashboard, agent-based decision tools
-
-
(TU Delft/industrie)
(overheid) mens-machine interactie constructie / deconstructie van sociaal (psyh.) theorie (diensten (energie)) agent-based modelling consumer behaviour
| 6
Neem een besluit!
7
Wat? • Waar hebben we het over?
• Wat kunnen we ermee, eraan doen?
• Zelf aan de slag
| 8
Beslissen
“Decision making arises from the need to select the best possible course of action (or a set of optimized actions) from a set of alternatives” (Jain & Lim, 2009) - select - best possible - optimized
| 9
Individu / groep • Ik: • • • • •
vooroordelen (techniek: panacee, embrace, exorcist, etc.) voorkeuren angsten waarden sociale oriëntatie: • self / positive other / negative other / self-other (cooperation)
Groep: N >1 dynamiek wederzijdse beïnvloeding (Vrije wil discussie!?)
| 10
Kiezen in sociale processen
I
I
I
I
I
-strong ties -medium ties -weak ties -interaction frequency (Sutcliffe & Di Wang, 2012) | 11
Rationaliteit / Irrationaliteit Mensen: “Mensen trekken geen conclusies maar nemen beslissingen” (Leibniz, rond 1700) “De cartesiaanse catastrofe” (Dijksterhuis, 2007) Complexe processen: (Michael, 2004) -
geen eenduidig antwoord; open vragen multi-dimensionele strategie dynamisch heeft een historie niet-lineaire respons
communicatie is een ill-structured, wicked problem en toch lukt het ons om heel goede of beste keuzes te maken! | 12
Beslisboom: rationeel (HF-W) ST (HF-W) MT HF-W
(HF-W) LT
W LF-W
(HF-W) ST (HF-W) MT (HF-W) LT
| 13
Maar………. “Such narrow interpretation of choice behavior allows paradoxically very little behavioral freedom to individuals and social agents. The “freedom” they possess is more in deciding their objectives, what and how they value things. But it is precisely these matters which are left unexplained by the theory.” (Burns & De Ville, 1985) “Actor-System Dynamics (ASD) theory takes as a point of departure a general principle as being basic to any attempt at social theory and social explanation: human agents, individuals, groups, organizations and nations, are subject to material, social structural and cultural constraints on their actions. At the same time they are creative, active forces; they shape and reshape social structures and institutions as well as their material circumstances” (Baumgartner et al, 1985) | 14
Wat missen we dan? Irrationaliteit, chaos • heel veel parameters • dynamische aspecten (versnellen, vertragen) • wanneer evalueren? • Systeem eigenschappen (o.a. emergentie)
t? V?
t? V?
| 15
Toch kiezen we! • Volgend jaar mag de Tweede Kamer zich opnieuw buigen over de aankoop van het tweede testtoestel, zei De Vries. De prijs is dan bekend, evenals meer informatie over de JSF, zoals de te verwachten geluidsoverlast rond de vliegbases bij Leeuwarden en Volkel. Als de keuze dan toch niet op de JSF valt, kan het eerste testtoestel zelfs worden teruggestuurd, hield De Vries de Tweede Kamer te elfder ure voor.
| 16
Professionals zijn ook maar mensen Wat hebben we als professionals/mensen extra waardoor we in staat zijn om te kiezen, maar ons tegelijkertijd onzeker voelen en daar dan wel weer mee om kunnen gaan? • • • •
ervaring tacit knowledge creativiteit intuïtie
timmermansoog! ondersteunen: eliciteren: van kennis, ervaring, tacit knowledge, intuïtie en creativiteit
| 17
Wat is wijsheid?
Data, informatie, kennis, begrip/betekenis en wijsheid
Machine denken dat stopt op het niveau van kennis en begrip
Wat is wijsheid?
| 18
Wijsheid via interactie Wisdom is the ability to evaluate understanding in any context. Wisdom is the capability of interacting with and within systems or organizations, and promoting effective improvements according to “information”, only after “knowledge” and “understanding” are clear. Obviously, wisdom allows us to make choices considering most of the possible variables.” (Corrao et al, 2009) “[…] sharing eventually operates to bolster trust and commitment, increasing the likelihood of success of the most marketing relationship-oriented sellers.” (Watkins & Hill, 2009)
| 19
Ontwerpen = expliciete wijsheid • Expliciteren van keuzes • Productontwerpen is: (Roozenburg & Eekels, 1998) “Eerst en vooral is productontwerpen een gericht denkproces, waarin problemen worden geanalyseerd, doelen worden gesteld en bijgesteld, voorstellen voor oplossingen worden ontwikkeld en de eigenschappen van die oplossingen worden beoordeeld.”
• Design as (Schellens et al, 2002).
“ Designing communication processes is a systematic approach solving communication problems. A problem when a situation does not fit to societal values or there is a difference between recent state and wanted state’.”
| 20
Ontwerpen (Rozenburg & Eekels, 1998)
functie analyse
criteria
synthese
voorlopig ontwerp
simulatie
• kennis • impl./expl. • ervaring • intuïtie • creativiteit • onzekerheid
verwachtte eigenschappen
evaluatie
waarde van ontwerp beslissing
| 21
In vergelijking
P = (T x
cr design)
SL3021 | 22
Rariteiten kabinet: logboek
| 23
Iets uitgebreider (vergl. Tassoul & Buijs, 2007) despair
despair converge/ focus/ explicit
diverge/ widen/ explicit
O2
O1
P0
novice line
knowledge & creativity & inspiration & experience analyse
strategie
uitvoering
SL3021 |
24
Wat? • Waar hebben we het over? • complexe besluiten in professionele communicatie context
• Wat kunnen we ermee, eraan doen? • ontwerpen van sociale processen
• Zelf aan de slag • ontwerpen vooral leren door het te doen
| 25
Workshop • Groep van 5 • notulist • plenaire terugkoppeling • 20 min. / fase • denk hardop! Denk van je af! Bevraag je teamleden waarom zij juist tot die keuze komen
| 26
‘Score’ formulier: morphological chart Kennis: welke theoretische kennis of combinatie van kennis zet ik in? En hoe?
Ervaring: welke ervaringen professioneel/persoonlijk kan ik gebruiken? En hoe?
Intuïtie: wat voelt gewoon goed denk je? En hoe zet je dit in?
Creativiteit: wat is out of the box in je gedachten en ideeën? En hoe zet je dit in?
(On)zekerheid: wat is onzeker/zeker in mijn gedachten en ideeën? En hoe ga je daarmee om?
Analyse: divergeren wat is er precies aan de hand en wat zijn de communicatieve risico’s en kansen.
Beschrijf je analyse:
Strategie: convergeren welke keuzes moet Multikidney maken op basis van de analyse? Wat is onzeker?
Beschrijf je strategie:
Operatie: oplossing wat moet het bedrijf precies doen? Hoe (on)zeker is dat? Beschrijf je operatie:
| 27
Case/score formulier • Wat weet ik wel? Wat niet?
• Wat zijn de risico’s? Wat is mijn verwachtingsmanagement? Onzekerheid insluiten i.p.v. uitsluiten Professionaliseren in een complexe communicatie-wereld
| 28
Overwegingen/discussie • Hoe onzeker is een echte professional?
• Hoe pas je ontwerpen in jouw praktijk toe?
• Hoe reageert je opdrachtgever hierop?
| 29
