B-segment Onderzoek naar belangrijkste ontwikkelingen. Utrecht, april 2008

B-segment Onderzoek naar belangrijkste g j ontwikkelingen

Utrecht, april 2008

1

Om de ontwikkeling van het B-segment in kaart te brengen, brengen zijn mogelijke voor- en nadelen van marktwerking getoetst

Mogelijke nadelen Vrije prijzen en volumes leiden in een weinig transparante markt met beperkte kennis en macht van patiënten en verzekeraars tot: • Volumegroei B • Prijsstijging • Zwaardere/complexere patiënten weigeren of doorverwijzen

Mogelijke voordelen Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid nemen in het B B-segment segment sneller toe door: • Inspanningen (input) van verzekeraars en zorgverleners • Betere resultaten (output) • Gunstige ontwikkeling van zorgprofielen • Betere marktordening

Bron: Gupta Strategists

2

Om tot conclusies te komen over groei in B B, zijn inhoudelijke en methodologische issues uitgezocht (1/2)

Volgens jaarrekeningen is de Bsegmentomzet fors gestegen [EUR miljoen]

Echter, aangezien het B-segment in 2005 kleiner was dan verwacht verwacht, kan de stijging ook liggen aan een te lage Bsegmentomzet in 2005 [aandeel in B-segment omzet 2005]

+41%

Doel was 10% B-segment

885

5% correctie 12de maand

627 52

575

95% A-segment 2005

2006

Methodologische issues over betrouwbaarheid van DBCs in 20052005 2006 zijn nog niet geadresseerd • 2005 was het eerste jaar met landelijke DBC uitrol • DBCs zijn een totaal nieuw registratiesysteem voor ziekenhuizen. Ook international gezien is de DBCsystematiek y zeer complex p en uitdagend: g – 100,000 DBCs – Ruimte in interpretatie en keuze – Grote spreiding tussen ziekenhuizen in tijdsverloop tussen openen en declaratie van DBCs • Effect van DBC-registratie in 2005-2006 moet uitgezocht worden voor harde conclusies over de stijging mogelijk zijn


3

Om tot conclusies te komen over groei in B, B zijn inhoudelijke en methodologische issues uitgezocht (2/2) Verzekeraars zien een forse stijging van declaraties in het B-segment [2005-2006, % aantal] stijging (% aantal) kinderdiabetes ki d di b t uretersteen anoïd en tonsillen rughernia meervoudig slokdarmontsteking functionele dyspepsie di b t chronische diabetes h i h pomptherapie th i hernia van borstwervelkolom rughernia recidief niersteen knieslijtage liesbreuk bl blaastumor t rughernia spataderen cataract jicht cervixafwijking h heupslijtage lijt zwangerschapsdiabetes longweefselaandoening diabetes met complicaties incontinentie ziekte van Bechterew t d spataderen rughernia enkelvoudig mammareductie diabetes zonder complicaties

31 30 28 26 23 22 19 19 17 16 16 16 15 15 14 11 10 10 6 6 5 2 2 1 2 -2 -2 -5 -7

Echter, niet alles in B-segment groeit: sommige DBCs groeien en andere krimpen, onafhankelijk van hun belang in het B-segment

• Groei van aandoeningen en behandelingen kent meerdere oorzaken: – Wegwerken wachtlijsten – Demografische ontwikkelingen – Innovatieve mogelijkheden – Behandelrichtlijnen – Prestatiebekostiging (marktwerking)

Stijging ((% aantal)) 30% 20% 10%

Methodologische issues over de oorzaken van groei van verschillende aandoening dienen uitgezocht te worden

10%

0% -10% 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16% 18% 20%

Belang in het B-segment (% euro)

• Introductie van DBCs kan los van het Bsegment ook een “technische” oorzaak zijn van de groei: – Is er ook groei in verrichtingen? – Hoe ontwikkelt de groei zich, afgezet tegen de groei over een langere periode? – Tussen 2001-2004 – Tussen 2006-2007 – Hoe H verhoudt h dt groeii iin h hett B B-segmentt zich tot groei in het A-segment?

Ø 10%

. Bron: Vektis en BCG in NRC, Gupta Strategists

4

De B-groei is geanalyseerd vanuit verschillende perspectieven: meerdere jaren, meerdere registratiebronnen en vergelijking met A Door een langere periode te nemen (2002-2007) en naar meerdere registratiebronnen te kijken, kan het effect van B-segment op volume- en prijsgroei beter geanalyseerd worden

• Terugkijken naar de historische groei voor: • Heupen, Knieën, Staar en Diabetes (samen 70% van het B-segment in 2006) • Registratie van zorg in de LMR • Steekproef onder ~10 ziekenhuizen op basis van rekenstaten

? 2002

• Introductie B-segment • Introductie DBC

• 2005-2007 DBC analyse op DIS data • Heup, Knie, Diabetes, Staar en totaal ?

2003

• 2007 DBC analyse voor ~20 steekproef ziekenhuizen • Heup, Knie, Diabetes, Staar en totaal

? 2004

? 2005

2006

2007

Door de prijs- en volumeontwikkeling in het B-segment te vergelijken met de ontwikkelingen in het A-segment kan ingeschat worden of het B-segment door vrije prijzen en volumes “veel harder” gestegen is • Vergelijking prijsstijging per aandoening (4 belangrijkste) in het B-segment; absoluut en t.o.v. verschillende prijsindexen • Vergelijking aandeel van vakgroepen in B-segment en groei vakgroepen 2005-2006 (op basis van EPBs en patiënteenheden)

. Bron: Gupta Strategists

5

Op staar na is de groei sinds 2001 stabiel en dus is er geen bewijs voor groei-impuls na introductie marktwerking B-segment in 2005 DBC groep

Heup

Groei aantal [CAGR, 2001-2002-2004]

Groei aantal DBCs [CAGR, 2005-2006]

Groei aantal DBCs [CAGR, 2005-2007]

Operaties in rekenstaten van 9 (steekproef) ziekenhuizen 2001-2004

Steekproef 7 ziekenhuizen (dag)opnames DBC

LMR alle ziekenhuizen 2002-2004 (dag)opnames

Vektis data in NRC

6% 4%2)

Opmerkingen

Steekproef 7 ziekenhuizen

8%1) 6%

5%1)

1) Gebaseerd op de duurste DBC (96% van alle heupproductie) 2) LMR op osteo-arthrose heup

(24% o.b.v. 173)

20% 14%2)

Knie

27%1) 16% (+7% o o.b.v. b v 173)

Diabetes

Staar

8%

4%

11%1)

( 10% o (-10% o.b.v. b v 173)

-12%

-19% 5%1)

8%1) 11%

-1%

(Dag)opnames Alle DBCs

7%1)

1) Gebaseerd op de duurste DBC, beeld is vergelijkbaar voor alle knie 2) LMR op osteo-arthrose knie

1) Vektis data per dbc-type diabetes is gewogen naar relatieve omvang voor bepaling gemiddelde groei totale groep diabetes-dbcs. Groei zonder kinderdiabetes is 2% 1) Gebaseerd op de DBC met grootste volume (150145, 97% van totale volume staar)

3) Van geleverde ziekenhuisdata zijn 7 zh zeer betrouwbaar, 17 redelijk betrouwbaar. Analyse op 17 geeft beperkt andere uitkomsten, alleen de volumegroei bij diabetes valt veel hoger uit.. Bron: Streekproef ziekenhuizen, LMR, Rekenstaten, NRC, Gupta Strategists

6

Een conservatieve schatting van volumes op basis van DIS bevestigt het beeld dat er geen sprake is van explosieve groei DBC

De historische groei [CAGR, 2001-2002-2004] Operaties in rekenstaten van 9 (steekproef) ziekenhuizen 2001-2004 LMR alle ziekenhuizen 2002-2004 (dag)opnames

Heupslijtage (150189)

6% 4%5)

Staar (150145)

4%

Groei aantal DBCs o.b.v. DIS

Aandeel DBC binnen aandoeninggroep

[CAGR, feb-april 2005feb-april 2006]

[CAGR, feb-april 2005feb-april 2007]

[% van aantal, 2007]

2007 is in DIS mogelijk nog niet volledig geregistreerd als gevolg van loopduur DBCs tot max 1 jaar

6%1) 2)

20% 14%6)

Knieslijtage (150193)

Groei aantal DBCs o.b.v. DIS

9% 1) 3)

3% 1) 4)

3%1) 2)

4% 1) 3)

3% 1) 4)

96%

56%

97%

Registratie van volumes en prijzen in DIS is nog onvolledig en beperkt betrouwbaar. Bovenstaande resultaten zijn een conservatieve schatting. De registratie van Diabetes in DIS is niet bruikbaar voor analyse. 1) De schatting is gebaseerd op de ziekenhuizen die goede volumes melden in DIS (jaarlijkse verandering >-20% and <+60%). 2) Gebaseerd op 24 ZH 3) Gebaseerd op 18 ZH 4. Knie DBCs hebben een relatief lange loopduur, waardoor 2007 mogelijk nog onvolledig is) Gebaseerd op 54 ZH. 5) LMR op osteo-arthrose heup. 6) LMR op osteo-arthrose knie.. Bron: DIS, NZa, Gupta Strategists

7

Vakgroepen met groot belang in het B-segment zijn niet harder gegroeid dan het gemiddelde op eerste poliklinische bezoeken Vakgroepen zonder een belang in het B-segment zijn zelfs harder gegroeid dan vakgroepen met een groot belang in het B-segment [% EPB groei 2005-2006 vs. % EUR belang van specialisme in totale B-segment 2006] Gemiddelde: 6%

9%

Maag-Darm-Leverartsen

6%

Cardiologie Orthopedie Neurologie

Neurochirurgie

3%

Gynaecologie

Oogheelkunde

Urologie

Cardio-thoracale chirurgie

Gem.: 1,5%

0% KNO-heelkunde

Heelkunde

-3%

-1%

# EPBs

Interne geneeskunde

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

9%

10%

11%

12%

13%

14%

15% 35%

. Bron: LMR, Gupta Strategists

8

Vakgroepen met een groot belang in het B-segment zijn niet harder gegroeid dan het gemiddelde op patiënteenheden Vakgroepen zonder een belang in het B-segment zijn zelfs harder gegroeid dan vakgroepen met een groot belang in het B-segment [% patiënteenheden groei 2005-2006 vs. % EUR belang van specialisme in totale B-segment 2006] Gemiddelde: 6%

15%

Maag-Darm-Leverartsen Anesthesiologie

10%

Klinische geriatrie

5%

Cardiologie

KNO-heelkunde

Orthopedie

Interne geneeskunde Urologie

Oogheelkunde

N Neurologie l i

Gem.: 3,2%

Gynaecologie Heelkunde

0%

# P.E.

-5%

-1%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

9%

10%

11%

12%

13%

14%

15% 35%

. Bron: LMR, Gupta Strategists

9

Bij steekproefziekenhuizen is er (op diabetes na) een substantiële prijsdaling voor de belangrijkste DBCs in het B-segment DBC

Prijsstijging absoluut Streekproef 7 ziekenhuizen met betrouwbare data [CAGR 2005 [CAGR, 2005-2007] 2007]

Prijsstijging t.o.v. index [CAGR, 2005-2007] CPI1)

Aandeel DBC binnen aandoeninggroep [% van aantal, 2007]

NZa algemeen1) NZa specifiek1) Ziekenhuis FB inflatie1)

Heupslijtage p j g (150189)

0,6% (0,3% o.b.v. 17 ziekenhuizen2))

-0,8% -1,2% -1,4% 1 4% -1,7%

96%

0,1% 1 5% 1,5%

Knieslijtage (150193)

(0,4% o.b.v. 17 ziekenhuizen2))

Diabetes (150021)

-0,3% -0,4% -0,8% 5,2% 4 8% 4,8% 4,8% 4,3%

6 6% 6,6% (9,0% o.b.v. 17 ziekenhuizen2))

Staar (150145)

-0,5% (0,4% o.b.v. 17 ziekenhuizen2))

58%

-1,9% -2,3% -2,3% -2,8%

30%

97%

gg p vormen 70% (omzet) ( ) van het B-segment g en deze 4 onderzochte declaratiecodes zijn j 60% (aantal) ( ) Σ aandoeninggroepen hiervan.

. 1) CPI = Consument prijsindex, NZa algemeen is de door de NZa gebruikte zorginflatie, NZa specifiek is de methodiek van de NZa, toegepast op de werkelijke verhoudingen van materiele en loonkosten binnen de betreffende DBC. De Ziekenhuis FB inflatie is berekend op basis van de ontwikkeling van de cost-to-serve (EUR/patienteenheid). 2) Van geleverde ziekenhuisdata zijn 7 zh zeer betrouwbaar, 17 redelijk betrouwbaar. Analyse op 17 geeft beperkt andere uitkomsten Bron: ziekenhuizen, NZa, Gupta Strategists

10

Op basis van DIS zijn belangrijke B-segmentproducten sinds 2005 relatief in prijs gedaald DBC

Absolute prijsstijging ziekenhuizen in DIS [%, CAGR, feb-april 2005 feb-april 2007]

Prijsstijging t.o.v. index [%, CAGR, 2005-2007] CPI5) NZa algemeen5) NZa specifiek5) Ziekenhuis FB inflatie5)

Heupslijtage (150189)1) 2)

Knieslijtage (150193) 1) 3)

Staar (150145)1) 4)

1,8%

0,4%

0,2%

-0,2% -0,5% -1,0% 1 0% -1,3% -1,5% -1,9% -1,2% -1,5% -1,5% -2,3%

0,4% 0,1% 2) Gebaseerd op 21 ziekenhuizen.

3) Gebaseerd op 16 ziekenhuizen.

4)) Gebaseerd op p 43 ziekenhuizen.

De DIS registratie geeft nog onvoldoende betrouwbare informatie om uitspraken te kunnen doen over de prijsontwikkeling bij Diabetes 1) De schatting is gebaseerd op de ziekenhuizen die zowel volume als prijzen correct melden tijdens de periode februari-april 2005-2007 en is gebaseerd op geopende DBCs. Een gevoeligheidsanalyse werd uitgevoerd om robuustheid van de opnemingscriteria te testen. Heup en knie blijken zeer stabiel stabiel. De prijsstijging voor Staar heeft een range van ---0,7% 0 7% tot 0 0,2%. 2% We nemen hier de bovengrens op 5) CPI = Consument prijsindex, NZa algemeen is de door de NZa gebruikte zorginflatie, NZa specifiek is de methodiek van de NZa, toegepast op de werkelijke verhoudingen van materiele en loonkosten binnen de betreffende DBC. De Ziekenhuis FB inflatie is berekend obv ontwikkeling van de cost-to-serve (EUR/PE). Bron: DIS, NZa, Gupta Strategists

11

Er is geen sprake van ‘krenten krenten uit de pap halen’ halen (1): ziekenhuizen blijven ook in het B-segment zorgen voor relatief ‘dure’ patiënten Jongere heuppatiënten zijn voor ziekenhuizen gemiddeld goedkoper dan oudere heuppatiënten

Ziekenhuizen behandelden in 2005 en 2007 heuppatiëntgroepen met een vergelijkbare leeftijdsopbouw

[%, afwijking van gemiddelde kostniveau DBC “gewrichtsslijtage bekken/heup/bovenbeen | Operatie met klin. opname met gewrichtsprothese”; g p ; 20061)]

[% patiënten per leeftijdsgroep van totaal patiënten; 2005, 2007]

Financieel relatief aantrekkelijk

Financieel relatief onaantrekkelijk

30-44 -8,7%

45-59

60-69

70-79

2005 2007

30-44

2% 2%

15% 14%

45-59

-6,5%

27% 28%

60-69

-3,4%

80-89

9,6%

90+

38% 39%

70-79

1,5%

7,6%

17% 16%

80-89

90+

1% 1%

gemiddeld kostenniveau zorgprofielen

1) De afwijking van de gemiddelde kosten per leeftijdsgroep is ook getoetst voor 2005 en 2007. Deze jaren geven kwalitatief een vergelijkbaar beeld. Bron: DIS, Gupta Strategists

12

Er is geen sprake van ‘krenten krenten uit de pap halen’ halen (2): er zijn geen tekenen voor strategisch selecteren van aantrekkelijke patiënten De zwaarte van heuppatiënten per ziekenhuis verandert wel tussen 2005 en 2007, maar de verschillen blijven klein, zonder duidelijke ontwikkeling naar ziekenhuizen met ‘lichtere’ of ‘zwaardere’ casemix [Verandering index zwaarte heuppatiënten op basis van leeftijdsopbouw patiëntpopulatie per ziekenhuis 2005-2007 vs. index zwaarte heuppatiënten per ziekenhuis 2005]1)

3,0 25 2,5

De meeste ziekenhuizen hebben een zeer vergelijkbare casemix en tussen 2005 en 2007 verandert de casemix zonder een duidelijk patroon naar ziekenhuizen met een relatief zware of lichte casemix.

2,0 1,5 1,0 0,5 0,0

Bij ziekenhuizen i k h i di die een iiets t lichtere casemix krijgen, gaat het om <10 minder zware patiënten per jaar

-0,5 -1,0 2)

-2,5 25 -3,0

2005 97

98

99

100

101

103

1) Op basis van 59 ziekenhuizen met tenminste 50 heuppatiënten en bruikbare registratie in 2005 en 2007, patiënten zijn gewogen op basis van de relatieve kosten van het gemiddelde zorgprofiel dat ziekenhuizen in 2006 leverden 2) Sterke daling casemix. Deze waarde lijkt sterk beïnvloed door verschil in registratie tussen 2005 en 2007 Bron: DIS, Gupta Strategists

13

Er is geen sprake van ‘krenten krenten uit de pap halen’ halen (3): casemix ziekenhuizen met hoog en laag volume heup is en ontwikkelt gelijk De gemiddelde zwaarte van patiënten verschilde in 2005 niet tussen ziekenhuizen met hoog en laag volume heupen

Na introductie van het B-segment is de zwaarte van patiënten voor zowel ziekenhuizen met hoog als met laag volume heupen iets toegenomen

[index zwaarte heuppatiënten op basis van leeftijdsopbouw patiëntpopulatie]

[%, verandering index zwaarte heuppatiënten op basis van leeftijdsopbouw patiëntpopulatie per ziekenhuis; 2005-2007] 2005 2007]

Hoog volume

1,00

0,2%

Laag volume

1,00

0,2%

1) Op basis van 59 ziekenhuizen met tenminste 50 heuppatienten en bruikbare registratie in 2005 en 2007, patiënten zijn gewogen op basis van de relatieve kosten van het gemiddelde zorgprofiel dat ziekenhuizen in 2006 leverden Bron: DIS, Gupta Strategists

14

Er is geen sprake van ‘krenten krenten uit de pap halen’ halen (1): ziekenhuizen blijven ook in het B-segment zorgen voor relatief ‘dure’ patiënten Jongere kniepatiënten zijn voor ziekenhuizen gemiddeld winstgevender dan oudere kniepatiënten

Ziekenhuizen behandelden in 2005 en 2007 kniepatiëntgroepen met een vergelijkbare leeftijdsopbouw

[%, afwijking van gemiddelde kostniveau DBC “gewrichtsslijtage knie | Operatie met klin. opname met gewrichtsprothese”; 20061)]

[% patiënten per leeftijdsgroep van totaal patiënten; 2005, 2007]

Financieel relatief aantrekkelijk

Financieel relatief onaantrekkelijk 2005

30-44

-3,1%

2007

45-59 -3,6%

60-69

70-79

30-44

45-59

-1,3%

1% 1% 17% 15% 28%

60-69

2,7%

80-89

31% 38%

70-79

8,2%

80-89

37% 16% 16%

gemiddelde kostniveau zorgprofielen

1) De afwijking van de gemiddelde kosten per leeftijdsgroep is ook getoetst voor 2005 en 2007. Deze jaren geven kwalitatief een vergelijkbaar beeld. Bron: DIS, Gupta Strategists

15

Er is geen sprake van ‘krenten krenten uit de pap halen’ halen (2): er zijn geen tekenen voor strategisch selecteren van aantrekkelijke patiënten De zwaarte van kniepatiënten per ziekenhuis verandert wel tussen 2005 en 2007, maar de verschillen blijven klein, zonder duidelijke ontwikkeling naar ziekenhuizen met ‘lichtere’ of ‘zwaardere’ casemix [Verandering index zwaarte kniepatiënten op basis van leeftijdsopbouw patiëntpopulatie per ziekenhuis 2005-2007 vs. index zwaarte kniepatiënten per ziekenhuis 2005]1)

3 2 De meeste ziekenhuizen hebben een zeer vergelijkbare casemix en tussen 2005 en 2007 verandert de casemix zonder een duidelijk patroon naar ziekenhuizen met een relatief zware of lichte casemix

1 0 -1 -2 -3 -6 97

98

99

100

101

102

2005 103

1) Op basis van 58 ziekenhuizen bruikbare registratie in 2005 en 2007, patiënten zijn gewogen op basis van de relatieve kosten van het gemiddelde zorgprofiel dat ziekenhuizen in 2006 leverden Bron: DIS, Gupta Strategists

16

Om de ontwikkeling van het B-segment in kaart te brengen, brengen zijn mogelijke voor- en nadelen van marktwerking getoetst

Mogelijke nadelen • Er zijn geen aanwijzingingen voor een extra volumegroei in de belangrijkste DBCs in het B-segment na 2005 • De prijzen van de belangrijkste DBCs zijn (relatief) gedaald • Er is geen bewijs van (structureel) ‘krenten uit de pap halen halen’

Mogelijke voordelen Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid nemen in het B-segment B segment sneller toe door: • Inspanningen (input) van verzekeraars en zorgverleners • Betere resultaten (output) • Gunstige ontwikkeling van zorgprofielen • Betere marktordening


17

Voordelen van het B-segment zijn op drie vlakken getoetst aan de hand van de NZa criteria voor succes

NZa criteria it i

Input

Kwaliteit • Aandacht voor kwaliteit tijdens onderhandelingen

• Verandering prestatie prestatie-indicatoren indicatoren Output

Toegankelijkheid • Belang volledigheid van contractering

Betaalbaarheid • Aandacht voor kosten tijdens onderhandelingen

• Absolute en relatieve prijsontwikkeling • Productiviteit specialisten • Ontwikkeling zorgprofielen

• Specialisatie – ontstaan hoog volume aanbieders met hoge kwaliteit en lage prijs? – Kwaliteitdifferentiatie – Keuzeondersteuning – Prijsdifferentiatie Marktordening d i

• Zijn toetredingsdrempels laag genoeg? Stimuleren nieuwe aanbieders hoge kwaliteit en lage prijs? • Neemt patiëntenmobiliteit toe? Kan de vraag in het B-segment het aanbod beter vinden?

Bron: NZa, Gupta Strategists

18

Verzekeraars en ziekenhuizen nemen onderhandeling over het B-segment zeer serieus en besteden daar relatief veel tijd aan Ondanks het kleine aandeel van het B-segment in de totale omzet... [verdeling van omzet ziekenhuizen, 2006]

... nemen ziekenhuizen en verzekeraars het onderhandelen over het B-segment serieus [verdeling van % tijd besteed aan onderhandelen over zorg]

Relatiebeheer A-segment

19% 30%

A-segment

9% Administratie

94%

27% B-segment

B-segment 6%

13%

6% Betaling 5% Ketenzorg

Overige

2006

Bron: RVZ enquête, Jaarverslagen, Gupta Strategists

19

In het B-segment worden over medisch-inhoudelijke kwaliteit wederzijds meer afspraken gemaakt en beleefd dan in A-segment Er worden afspraken over medisch-inhoudelijke kwaliteit gemaakt [% aantal respondenten onder ziekenhuizen en verzekeraars]

Het beleven van afspraken over medisch-inhoudelijke kwaliteit [% aantal respondenten onder ziekenhuizen en verzekeraars]

V Verzekeraars Zeer mee eens

Mee eens

A segment 2%

B segment 2%

Neutraal

26%

29%

53%

Mee oneens

Zeer mee oneens

31%

19%

12%

17% 9%

Z

Ziekenhuizen

In het A-segment hebben ziekenhuizen en verzekeraars verschillende beleving over afspraken over kwaliteit In het B-segment B segment beleven zowel ziekenhuizen als verzekeraars dat over kwaliteit afspraken gemaakt zijn

V Z

oneens

eens

Z

oneens

V

eens

Bron: RVZ enquête (2007), Gupta Strategists

20

Verzekeraars noemen kwaliteit kwaliteit, lage prijzen in het B-segment en volledige contractering als drijvers voor het contracteren De belangrijkste doelen van verzekeraars bij de onderhandelingen over ziekenhuiszorg, volgens verzekeraars [aandeel in redenen genoemd als top 3]

Overig Verhogen kwaliteit van zorg

13%

27% Beperken van groei in het A-segment1) 13%

Afsluiten van een contract t t mett alle ll zorgverleners

23%

Kwaliteit en kosten in het B-segment zijn voor verzekeraars de belangrijkste onderhandelingsdoelstellingen

23% Lage prijzen in het B-segment

Toegankelijkheid voor iedereen van hun voorkeursziekenhuis is een belangrijk doel van verzekeraars 1. Inclusief ‘beperken van de zorgconsumptie’ Ziekenhuizen beleven beperking in A segment als belangrijkste doel van verzekeraars (43%) Bron: RVZ enquête, Gupta Strategists,

21


NZa criteria it i

Input

Output


• Verandering prestatie prestatieindicatoren





• Zijn toetredingdrempels laag genoeg? Stimuleren nieuwe aanbieders hoge kwaliteit en lage prijs? • Neemt patiëntenmobiliteit toe? Kan de vraag in het B-segment het aanbod beter vinden?


22

Marktwerking in het B-segment heeft mogelijk een positief effect op de verbetering van kwaliteit Betere registratie en rapportage

Betere processen

Betere uitkomsten

Sterke registratie Sterkeverbetering verbetering in van kwaliteitsindicatoren registratie van indicatoren

Het aantal afgezegde operaties daalt sneller

Minder ongeplande heroperaties na liesbreuk

Ziekenhuizen hebben de transparantie over kwaliteit in het Bsegment sterk vergroot

Specialismen met een groot aandeel B-segment hebben de sterkste daling gerealiseerd in afgezegde operaties

Ziekenhuizen hebben het aantal ongeplande heroperaties na een liesbreuk sterk verminderd

Snelle ontwikkeling van indicatoren per aandoening

Betere beschikbaarheid van en meting bij diabeteszorg

Minder decubitus bij heupvervanging

De eigenschappen van het Bsegment leiden tot snelle verdere ontwikkeling van indicatoren

Ziekenhuizen maken gegevens over geïntegreerde diabeteszorg en oogonderzoek bij diabetici steeds b t beschikbaar beter b hikb

Decubitus bij totale heupvervanging neemt af

B-segment heeft mogelijk een positief effect op kwaliteit


23

Ziekenhuizen Zi k h i hebben h bb de d transparantie t ti over kwaliteit k lit it in i het h t BB segment sterk vergroot De beschikbaarheid van scores op IGZ indicatoren verbetert sneller in het B-segment1) [% beschikbaarheid, verandering in procentpunt; 2004 en 2006] 2004 2006

+17%

Binnen het B-segment is de beschikbaarheid van de IGZ indicatoren overal hoog, en…

…is van een aantal indicatoren de beschikbaarheid sinds 2004 sterk verbeterd

[% beschikbaarheid per individuele IGZ indicator in het B-segment; 2006]

[procentpunt verandering beschikbaarheid per individuele IGZ indicator in het B-segment; 20042006]

+23% 86%

85%

68%

% Ongeplande heroperaties bij hernia inguinalis

95%

IIncidentie id ti decubitus d bit bij totale heupvervanging

90%

Geintegreerde diabeteszorg

90%

3%2)

43%

2%

63% Oogheelkundige controle bij diabetes mellitus Aantal HbA1c-metingen per diabetespatient per jaar3)

A-Segment

84%

72%

37%

4%

B-Segment Ø 86%

1) 100% wordt bereikt als alle ziekenhuizen volledig zouden rapporteren over alle relevante indicatoren 2) Informatie alleen beschikbaar over 2005 en 2006 3)Totaal voor onderscheid naar type I, II en geen onderscheid Bron: IGZ, “Het resultaat telt” 2005 en 2006; Gupta Strategists

24

De eigenschappen van het B-segment leiden tot snelle ontwikkeling van kwaliteitsindicatoren voor deze zorg Pl b Planbare en homogene h zorg

R l ti f goede Relatief d registratie i t ti

De patient heeft voor behandelingen in het B-segment bijzondere behoefte aan k lit it i f kwaliteitsinformatie ti

Registratie van DBC’s is het best in het B-segment vanwege het financiële belang en de rol in de onderhandelingen d h d li

De aard van de diagnoses in het Bsegment maakt het typisch producten waarbij patiënten een goed onderbouwde keus op kwaliteit zouden willen ill maken. k D Deze b behandelingen h d li zijn: ij • relatief groot in omzet • relatief homogeen • relatief planbaar • bepaalbaar.

• Voor het meten en registreren van indicatoren is bij voorkeur sprake van registratie aan de bron. Dit is nog niet beschikbaar. DBC’ en d de d daaraan gekoppelde k ld • DBC’s verrichtingen bieden een ingang om indicatoren af te leiden. • Het belang van B-segment DBCs, zowel financieel als in de onderhandelingen, leidt t t betere tot b t registratie i t ti dan d van DBC’s DBC’ iin h hett A-segment.

V ij onderhandelingen Vrije d h d li Juist door de vrije onderhandelingen zijn alle partijen gebaat bij uniforme kwaliteitsindicatoren • H Hett B B-segmentt kent k t vrije ij onderhandelingen, ook over kwaliteit. • Bij de start van het B-segment in 2005 hanteerden verzekeraars uiteenlopende kwaliteitscriteria. • Hierdoor Hi d d dreigde i d grote t administratieve d i i t ti lastendruk te ontstaan. De Orde van Medisch Specialisten en ZN besloten daarom tot versnelde samenwerking bij ontwikkeling van indicatoren.

Het aantal indicatoren voor individuele aandoeningen g ontwikkelt snel in het B-segment; g ; voor de 20% zorg in het B-segment zijn of worden ruim 40% van de meetinstrumenten ontwikkeld [aantal indicatoren] B-segment

~40%

A-segment A segment

~60% Reeds opgeleverd

Begin 2008 op te leveren

Te ontwikkelen in 2008

Totaal

~20% ~80%

Aandeel in totale zorg

Bron: www.werkenmetdbcs.nl; ZONWm; ZN; www.zichtbarezorg.nl; IGZ; Gupta Strategists

25

Specialismen met een groot aandeel B-segment hebben de sterkste daling gerealiseerd in afgezegde operaties Bij Orthopedie en Oogheelkunde is de daling in afgezegde operaties het grootst... Daling afgezegde operaties, uitgesplitst naar 10 specialismen1) [%; 2005-2006]

...is het aantal afgezegde operaties laag en... Afgezegde operaties [%; 2006]

Orthopedie

32%

Oogheelkunde

32%

Chirurgie

23%

2,3% 1 6% 1,6%

Plastische chirurgie

11%

1,7%

-4%

Urologie -17%

Neurochirurgie Kaakchirurgie

-32%

Laag aandeel B

1 9% 1,9%

11%

0%

Hoog aandeel B

1,5%

G Gynaecologie l i

KNO

... is het aandeel in het B-segment het grootst

1,7% 2,4% 3,4% 3,3%

1) Het aantal ziekenhuizen dat het percentage opgeeft ligt tussen 6-8 per specialisme in 2005 en tussen 3 en 11 in 2006 Bron: NZa 2007 B segment monitor, IGZ, “Het resultaat telt” 2005 en 2006; Gupta Strategists

26

Ziekenhuizen maken gegevens over geïntegreerde diabeteszorg en oogonderzoek bij diabetici steeds beter beschikbaar Meer ziekenhuizen hebben geïntegreerde diabeteszorg [aantal ziekenhuizen met geïntegreerde diabeteszorg; 2004-2006]

Meer ziekenhuizen publiceren gegevens over oogonderzoek bij hun diabetespatiënten [aantal ziekenhuizen met gegevens over oogheelkundig onderzoek bij diabetespatiënten; 2004-2006]

101

100 Geen antwoord

94

94 1 Nee

7

16

97

5

1

0

Onbekend

52

31

+32 +8

4

81

96 88

89

2004

2005

97

Bekend

Ja

2006

49

2004

63

2005

2006

Bron: IGZ, “Het resultaat telt” 2004, 2005 en 2006; Gupta Strategists

27

Ziekenhuizen hebben het aantal ongeplande heroperaties na een liesbreuk sterk verminderd Ongeplande heroperaties dalen [Gemiddelde % ongeplande heroperaties na een hernia inguinalis]

Extreem hoge aantallen heroperaties komen minder vaak voor [Percentage ziekenhuizen met % ongeplande heroperaties na een hernia inguinalis >10,5%1)]

~ -50%

~ -70%

36%

8,8%

32%

7,7%

4,7%

11%

2004

2005

2006

2004

2005

2006

1) 10,5% ongeplande heroperaties na hernia inguinalis is in het rapport over 2006 voor de IGZ de grens waarboven nader onderzoek wordt uitgevoerd Bron: IGZ, “Het resultaat telt” 2004, 2005 en 2006; Gupta Strategists

28

Decubitus bij totale heupvervanging neemt af

Decubitus bij heupvervanging daalt Incidentie decubitus bij totale heupvervanging in NL ziekenhuizen1) 2) [%; 2004 2004-2006] 2006] -35% 2,9% 2,3% 1,9%

2004

2005

2006

1) Gegevens zijn alleen geanalyseerd van de ziekenhuizen die gegevens over incidentie en volumes rapporteerden aan de IGZ 2) Gebaseerd op 42 ziekenhuizen in 2004, 74 in 2005 en 92 in 2006. Bron: IGZ, “Het resultaat telt” 2004, 2005 en 2006; Gupta Strategists

29


NZa criteria it i

Input









30

Marktwerking in het B B-segment segment lijkt een positief effect te hebben op productiviteitsverbetering van specialisten Specialisten met een groot belang in het B-segment wisten hun productiviteit meer dan gemiddeld te verhogen...1)

...door de toenemende zorgvraag te behandelen met slimmer of harder werken in plaats van uitbreiding van capaciteit 1)

[%, verandering patiënteenheden / specialist [% FTE; 2005-2006]

Oogheelkunde

2,7%

Orthopedie

Overige g specialismen

2,9%

1 2% 1,2%

Productiegroei

Capaciteitsgroei

[% 2005-2006] [%,

[%, verandering FTE specialist [% 2005-2006, %]

Oogheelkunde

3,0%

Orthopedie

2,9%

Overige g specialismen

3 0% 3,0%

0,3%

0,0%

1 8% 1,8%

1) Gebaseerd op 65 ziekenhuizen waarvan bruikbare data beschikbaar was Bron: NVZ, Gupta Strategists .

31

Productiviteitsverbetering van specialisten lijkt sinds de introductie van het B-segment te versnellen VOOR INTRODUCTIE B-SEGMENT Productiviteit van specialisten groeide al voor introductie van het B-segment... [%, gemid. verandering patiënteenheden / specialist FTE; 20032005]1)

NA INTRODUCTIE B-SEGMENT ...maar versnelde in het B-segment, vooral voor specialisten met een groot B-segment belang [%, gem. verandering patiënteenheden / specialist FTE, 20052006]1)

2,9%

1,8%

1,0%

Specialismen met groot belang in Bsegment

Overige

1,2%

1,1%

Specialismen met groot belang in B-segment

1,4%

Overige

1) Gebaseerd op 65 ziekenhuizen Bron: NVZ, Gupta Strategists

32

Marktwerking in B-segment lijkt te leiden tot efficiënter werken bij ziekenhuizen; de kosten van heupprofielen dalen 2005-2007 Ziekenhuizen gaan efficiënter werken bij heupprotheses [%, kosten geleverde profielen heup met prothese op basis van tarieven per verrichting1), per leeftijdsgroep, 2005=100%]

2005 2006 2007

100%

100%

100%

100%

96%

100%

96%

96%

94% 93% 92% 91%

91%

90% 89%

30-44

45-59

60-69

70-79

80-89

1) De NZa tarieven verschillen licht per jaar. Om de ontwikkeling van de inhoud van het profiel te kunnen analyseren, zijn voor elk jaar de tarieven over 2006 gebruikt Bron: DIS, Gupta Strategists

33

Marktwerking in B-segment lijkt te leiden tot efficiënter werken bij ziekenhuizen; de kosten van knieprofielen dalen 2005-2007 Ziekenhuizen gaan efficiënter werken bij knieprotheses [%, kosten geleverde profielen knie met prothese op basis van tarieven per verrichting1), per leeftijdsgroep, 2005=100%]

2005 2006 2007

100%

100%

100%

100%

97% 96%

95%

92%

45-59

96%

93%

60-69

92%

70-79

92%

80-89

1) De NZa tarieven verschillen licht per jaar. Om de ontwikkeling van de inhoud van het profiel te kunnen analyseren, zijn voor elk jaar de tarieven over 2006 gebruikt Bron: DIS, Gupta Strategists

34


NZa criteria it i

Input









35

Ziekenhuizen met een groot volume heupvervangingen realiseren gemiddeld de laagste decubitus Ziekenhuizen die zich toeleggen op heupvervangingen realiseren de beste resultaten op decubitus Incidentie decubitus bij totale heupvervanging per groep ziekenhuizen ingedeeld naar productievolume1) ziekenhuizen, [%; 2006]

<150

151-250

251-350 251 350

>350

2,5%

2,1%

1 9% 1,9%

1,7%

Ø 2,1%

1) Gegevens zijn alleen geanalyseerd van de ziekenhuizen die gegevens over incidentie en volumes rapporteerden aan de IGZ Bron: IGZ, “Het resultaat telt” 2004, 2005 en 2006; Gupta Strategists

36

Alleen bij staar gaan hoge volumes vooralsnog samen met lagere prijzen Heup – Prijzen zijn vrijwel gelijk bij ziekenhuizen met hoge en lage volumes1) [2006 100 [2006, 100=gemiddelde idd ld prijs] ij ]

Prijsindex hoog volume ziekenhuizen

Knie– Er is geen verschil in prijzen tussen hoog en laag volume ziekenhuizen2) [2006 100 [2006, 100=gemiddelde idd ld prijs] ij ]

99

Prijsindex laag volume ziekenhuizen

123%

103

100

EUR 8023

Volume t.o.v. gemiddelde volume

97

100

101

Staar – Ziekenhuizen met lage prijzen hebben hoog volume3) [2006, 100=gemiddelde prijs]

EUR 1014

EUR 9456

70%

155%

70%

150%

60%

1)) Gebaseerd op 21 ZH. 2) Gebaseerd op 17 ZH. 3) Gebaseerd op 43 ZH Bron: DIS; Gupta Strategists

37

Er is prijsdifferentiatie in het B-segment: B segment: verzekeraars die grote volumes inkopen, realiseren lagere prijzen bij ziekenhuizen Gemiddeld aandeel grootste verzekeraar in productie ziekenhuis per aandoening [%, 2006]

Heupslijtage1) (150189)

Knieslijtage es j age2) (150193)

3 4) Staar3,4) (150145)

53%

55%

64%

Gemiddeld prijsverschil tussen verzekeraar met grootste volume en overige verzekeraars per ziekenhuis [% 2006] [%,

Heupslijtage1) (150189)

-2,6% 2 6%

2) Knieslijtage K i lijt (150193)

-2,7%

Staar3,4) -2,8% (150145)

1) Gebaseerd op 19 ZH. 2) Gebaseerd op 16 ZH. 3) Gebaseerd op 41 ZH 4) Gebaseerd op de grootste 2 verzekeraars per ziekenhuis Bron: DIS; Gupta Strategists ..

38

Dit rapport geeft inzicht in kwaliteitsverbetering en is onderdeel van een brede studie naar de ontwikkeling van het B-segment

NZa criteria it i

Input


• Verbetering prestatie prestatie-indicatoren indicatoren Output



• Absolute en relatieve prijsdaling • Productiviteit specialisten • Ontwikkeling zorgprofielen




39

Opkomst van ZBCs in het B-segment geeft nieuwe dynamiek in de markt Aantal ZBCs actief in het B-segment [2004 en 2007] 2004 2007

2004

∆ 2004-2007

10

12

Zuid Holland Zuid-Holland Noord-Holland

8

Utrecht

8

Gelderland

12 6

3

Limburg 1

6 5

2007 22 20

14

9 6

Groningen 1 1 2 Noord-Brabant Overijssel

4

4

2 2

Drenthe 1 1 Friesland 1 1 Flevoland 0 Zeeland 0

. Bron: websites ZBCs, CBZ, RIVM, Gupta Strategists

40


NZa criteria it i

Input









41

De mobiliteit van patiënten lijkt zowel door vraag- als aanbodfactoren beïnvloed te worden Verandering in mobiliteit van patienten tussen 2005 en 2007 voor belangrijke aandoeningen in het B-segment [minuten, extra reistijd t.ov. minimale reistijd op basis van gedrag 2005 (grijs) en 2007 (groen / blauw), per provincie]

HEUP

KNIE

STAAR . Bron: DIS, Gupta Strategists

42

Het B-segment ontwikkelt zich goed; de voordelen zijn veel overtuigender dan de aanwijzingen voor de nadelen

Mogelijke voordelen Mogelijke nadelen • Verzekeraars en ziekenhuizen onderhandelen over • Er zijn geen kwaliteit, kosten en aanwijzingingen voor toegangelijkheid een extra volumegroei • Registratie R i int ti en de belangrijkste DBCs in uitkomsten van kwaliteit het B-segment na verbeteren 2005 • De p prijzen j van de• De kosten van belangrijkste DBCs zijn zorgprofielen van (relatief) gedaald belangrijkste DBCs • Er is geen bewijs van ontwikkelen zich gunstig ( t (structureel) t l) ‘krenten ‘k • tEr uit itt t t betere E ontstaat b t de pap halen’ marktordening in het Bsegment


B-segment Onderzoek naar belangrijkste ontwikkelingen. Utrecht, april 2008

Recommend Documents