AIAS Amsterdam Institute for Advanced labour Studies
Studiegids Minor Arbeid 2008-2009
AIAS
University of Amsterdam
Amsterdam Institute for Advanced labour Studies
Minor Arbeid - 2008-2009 Coördinator: prof dr P.T. de Beer, AIAS, Plantage Muidergracht 12, 1018 TV, Amsterdam
Inleiding De minor arbeid biedt een afgerond, interdisciplinair opleidingsprogramma rond het thema arbeid en organisatie. In de minor worden theoretische en praktische aspecten van arbeid gecombineerd vanuit verschillende wetenschappelijke invalshoeken. De vakken worden aangeboden op bachelorniveau. De minor staat open voor studenten uit de brede bachelor Gedrag en Samenleving en ook voor studenten die een extra kwalificatie willen verwerven op het gebied van arbeid, hetzij naast een major in een ander vak, hetzij naast een volledige bachelorstudie. De minor is ook te volgen voor andere dan reguliere studenten, in de vorm van contractonderwijs. Het onderwijs kan ook in deeltijd worden gevolgd, en wordt overdag of ’s avonds aangeboden. De roosters zijn te vinden bij de diverse modules in deze gids (wijzigingen voorbehouden) en ze zijn op te vragen bij de desbetreffende faculteit. De minor wordt aangeboden door de Faculteit der Maatschappij en Gedragwetenschappen in samenwerking met het Amsterdams Instituut voor ArbeidsStudies (AIAS), een samenwerkingsverband van de volgende afdelingen van de Universiteit van Amsterdam: arbeidseconomie, arbeids- en organisatiesociologie, arbeids- en organisatiepsychologie en arbeids- en sociaal verzekeringsrecht. Het AIAS is een interdisciplinair instituut en is actief op zowel het terrein van onderzoek als dat van onderwijs. Het organiseren van de minor is een van de onderwijsactiviteiten van het AIAS. Voor de minor Arbeid kan worden gekozen uit een beperkt en gespecialiseerd (30 EC) of een meer uitgebreid en breder (60 EC) programma. In deze studiegids wordt alleen het beperkte programma weergegeven.
Einddoel De minor arbeid biedt in de brede variant kennis van en inzicht in het beheer van de factor ‘arbeid’, waarbij de economische, juridische, medische, psychologische en sociologische benaderingen van arbeid en organisatie centraal staan. Studenten dienen methodologische en inhoudelijke kennis te hebben van de organisatie en structuur van het arbeidsbestel en de positie en onderlinge relaties van ondernemingen, belangenorganisatie en de overheid daarbinnen, met name van de positie van de menselijke arbeid op individueel, groeps- en organisatieniveau en de vormgeving en inhoud van sociale voorzieningen en –verzekeringen op sectoraal en maatschappelijk niveau. Studenten moeten samen kunnen werken in een multidisciplinair samengestelde groep en daarbij de eigen kennis en opvattingen over arbeid samenvoegen met de kennis en opvattingen uit andere disciplines.
Voor wie is de minor bedoeld? De minor staat open voor alle studenten die een kwalificatie willen verwerven op het gebied van arbeid en organisatie. Het is met name gericht op studenten die zich, vanuit hun toekomstig beroepsperspectief of vanuit persoonlijke belangstelling, willen verdiepen in de verschillende aspecten van het thema arbeid en organisatie. De minor sluit -afhankelijk van de bacheloropleidingaan op de Masterprogramma’s in Social policy in urban areas en in Comparative Labour and Organisation Studies (COLOS).
1
De ingangseis is minimaal een propedeusediploma en een equivalent van enkele ondersteunende bachelormodules. Afhankelijk van de vooropleiding kunnen gediplomeerde HBO-studenten toegang
Amsterdam Institute for Advanced labour Studies krijgen. Iedere student moet een plan met de invulling van de minor ter goedkeuring voorleggen aan de onderwijscoördinator van het AIAS. Het programma van de minor staat onder toezicht van de stuurgroep van het AIAS bestaande uit de deelnemende hoogleraren. Daarnaast is er een examencommissie die dagelijkse besluiten neemt en de werkstukken in de interdisciplinaire module beoordeelt. De minor bestaat uit 30 of 60 EC, verdeeld over een of twee studiejaren. De kleine variant (30 ECTS) bestaat uit een verplichte module Arbeid, organisatie en beleid, de module Arbeidsverhoudingen en een kleine scriptie (10 ECTS). De grote variant (60 ECTS) bestaat uit de kleine variant aangevuld met vakken op het terrein van arbeidsrecht, arbeidseconomie en A&Opsychologie. Ook wordt een grote (20 ECTS) in plaats van kleine scriptie (10 ECTS) geschreven. In verband met ingangseisen en roostering van vakken is het aan te raden ten minste drie maanden voor de daadwerkelijke aanvang van de minor een planning te maken. Binnen de minor Arbeid bestaat de mogelijkheid te kiezen en te combineren. De gemaakte keuzes worden vastgelegd.
2
Amsterdam Institute for Advanced labour Studies
Verplichte Onderwijsmodule Module Sociologie Basismodule Arbeid, Organisatie & Beleid: Inleiding Arbeids- & Organisatiesociologie (Open UvA college) Vakcode Admin. code Studielast Ingangseis Periode(n)
30G1 SOCA 10 Bachelor- en minorstudenten: propedeusebul; premasterstudenten: geen Semester 1 blok 1 en 2
Onderwijsinstituut Docent(en)
Amsterdams Instituut voor Maatschappijwetenschap dr. J.P. Bruggeman, dr. J.J. De Deken (coördinator), drs. O. Nuys en mw. drs. L. Putman dr. J.J. De Deken OZ Achterburgwal 185 kamer SPH 304 +31 20 525 7374 Bachelor Sociologie Minor Sociologie Schakelprogramma Sociologie
Inlichtingen Onderdeel van
Inhoud De sociologische studie van arbeid en organisatie vraagt aandacht voor de zeer uiteenlopende manieren waarop arbeid georganiseerd kan zijn en organisaties ingericht kunnen worden. De nadruk ligt op de samenhang tussen arbeidsprocessen op microniveau, de organisatie als sociale eenheid op mesoniveau en de samenleving en haar instituties (arbeidsmarkt, verzorgingsstaat) op macroniveau. De principiële vragen waarmee we ons zullen bezig houden zijn: Waarom zijn er organisaties? Hoe werkt de arbeidsmarkt? Wie controleert de arbeid? Wie controleert de controleur? Hoe kunnen leden het beleid en de leiding van hun organisatie beïnvloeden? Wanneer werken organisaties beter dan markten? Wat zijn de gevolgen van technologische innovaties voor de structuur van organisaties? Onder welke omstandigheden zijn organisaties in staat van hun fouten te leren? Wat is flexibilisering en wat betekent dit voor mens en organisaties? Waarom werken mensen niet voor zichzelf maar voor organisaties? Voor goede antwoorden op deze vragen hebben we theorie nodig. Theorieën richten de aandacht op een kernvraag waarop een antwoord - een steekhoudende verklaring - gezocht wordt. Daartoe moeten we begrippen vormen en een analysekader ontwerpen. In dit programma zullen we enkele van deze kernvragen, theorieën, begrippen en analysekaders behandelen. Enerzijds behandelt deze module de belangrijkste historische mijlpalen in de arbeids- en organisatiesociologie. Anderzijds gaan we systematisch te werk en volgen we recente wetenschappelijke theorieën om de gestelde vragen te beantwoorden. Tot slot plaatsen we de sociologische bijdragen ten opzichte van inzichten uit andere wetenschappen, met name de economie en de psychologie. Aanmelden via Studieweb (http://studieweb.student.uva.nl) Onderwijsvorm hoorcollege en werkgroep
3
Amsterdam Institute for Advanced labour Studies Onderwijstijden zie roosterinformatie op de roosterpagina van de opleidingssite (Http://www.student.uva.nl/soc/roosters.cfm) Studie-materiaal Handel, Michael J. (2003) The Sociology of Organizations. London: Sage. Ehrenreich, Barbara (2005) De Achterkant van de Amerikaanse droom. Amsterdam: Atlas een reader over arbeidssociologie teksten uit de digitale bibibliotheek Toetsvorm opdrachten, tussentoets en tentamen Toetsdata zie roosterinformatie op de roosterpagina van de opleidingssite (http://www.student.uva.nl/soc/roosters.cfm)
Verplichte Onderwijsmodule Verdiepingsmodule specialisatie: Arbeidsverhoudingen Vakcode Admin. code Studielast Ingangseis Studiejaar Periode(n) Onderwijsinstituut Docent(en) Inlichtingen Onderdeel van
31G105 SOCA 10 bachelor- en minorstudenten: propedeusebul en Basismodule/A-module AO&B of V&B; premasterstudenten: geen 2008-2009 Semester 2 blok 1 en 2 Amsterdams Instituut voor Maatschappijwetenschap prof.dr. P.T. de Beer prof.dr. P.T. de Beer Plantage Muidergracht 12 +31 20 525 7128 Bachelor Sociologie Minor Sociologie Schakelprogramma Sociologie
Leerdoel Doel van de verdiepingsmodule is om de studenten inzicht te bieden in de verschillende aspecten van arbeidsverhoudingen. Het gaat hierbij om kennis van de actoren en instituties op het terrein van arbeidsverhoudingen (vakbonden, werkgevers(organisaties), OR, SER, Stichting van de Arbeid, CAO, AVV, etc.), basale kennis van de belangrijkste theoretische inzichten t.a.v. arbeidsverhoudingen (sociologisch, economisch en juridisch) en kennis van de geschiedenis en van het huidige functioneren van de arbeidsverhoudingen. De nadruk ligt in de module op de Nederlandse arbeidsverhoudingen, oftewel het ‘Poldermodel’, maar er wordt ook enige aandacht besteed aan de ontwikkeling van de arbeidsverhoudingen op Europees niveau.
4
Amsterdam Institute for Advanced labour Studies Inhoud In de verdiepingsmodule komen de volgende onderwerpen aan de orde: 1. Introductie: wat zijn arbeidsverhoudingen? 2. Actoren: werknemers, werkgevers, vakbonden, werkgeversorganisaties, OR, overheid. 3. Geschiedenis van de arbeidsverhoudingen in Nederland (met nadruk op de periode sinds 1945). Sociologische perspectieven op arbeidsverhoudingen: conflictbenadering, functionalistische benadering. 4. Economische perspectieven op arbeidsverhoudingen: theorie van collectieve actie en publieke goederen; effect van vakbonden en CAO’s op de loonvorming. 5. Juridische perspectieven op arbeidsverhoudingen: het arbeidscontract, de CAO, driekwart dwingend recht. 6. Arbeidsverhoudingen op ondernemingsniveau: directe participatie (autonomie, werkoverleg), indirecte participatie (OR) en financiële participatie (aandelenbezit). 7. 8.Arbeidsverhoudingen op sectorniveau: de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO), algemeen verbindend verklaring, O&O-fondsen. 8. Arbeidsverhoudingen op nationaal niveau: de instituties van het poldermodel, zoals de Sociaaleconomische Raad (SER), de Stichting van de Arbeid (STAR), het belang van centrale akkoorden, en de invloed van de overheid. 9. Arbeidsverhoudingen op supranationaal niveau: grensoverschrijdende samenwerking tussen vakbonden en werkgeversorganisaties, de Europese sociale dialoog, de Europese Ondernemingsraad (EOR), op weg naar een Europese CAO?, de rol van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO). 10. Als capita selecta worden verder, in samenwerking met enkele gastdocenten, enkele specifieke thema’s behandeld, zoals CAO-onderhandelingen, stakingen en het opstellen van een SERadvies. Aanbevolen voorkennis geen Aanmelden via Studieweb http://studieweb.student.uva.nl Onderwijsvorm werkgroep met verplichte aanwezigheid Onderwijstijden zie roosterinformatie op de roosterpagina van de opleidingssite (http://www.student.uva.nl/soc/roosters.cfm) Studie-materiaal reader met artikelen Aantal deelnemers max. 25 Toetsvorm opdrachten en literatuurtentamen
5
Amsterdam Institute for Advanced labour Studies
Verplichte Onderwijsmodule Scriptiemodule EC’s Docent(en) Onderwijsvorm
10 (grote variant: 20) dhr. prof. dr. P.T. de Beer en dhr. dr. M.J.S.M. van der Meer individueel project
In de scriptie wordt aan de hand van een in overleg met de docenten gekozen thema een probleemstelling geformuleerd. Vervolgens wordt een theoretisch argument ontwikkeld en wordt empirisch materiaal verzameld om de probleemstelling in het licht van de theorie te beantwoorden.
Keuzevakken Human Resources Management (HRM) [VV] Vakcode Admin. code Studielast Ingangseis Periode(n) Onderwijsinstituut Docent(en)
7132 AFEE 5 ( 140 uren) Propedeuse Semester 1 blok 1, voertaal Engels Zie ook Semester 2 blok 2, voertaal Engels Zie ook Onderwijsinstituut Faculteit Economie en Bedrijfskunde mw. Dr. A.E. Keegan (coördinator)
Verdiepingsmodule specialisatie: Organisatieadviesprocessen (OAP) Vakcode Admin. code Studielast Ingangseis Periode(n) Docent(en) Inlichtingen
31G104 SOCA 10 Bachelor- en minorstudenten: propedeusebul en minimaal Basismodule/Amodule AO&B of vergelijkbare kennis; premasterstudenten: geen Semester 2 blok 1 en 2 Onderwijsinstituut Amsterdams Instituut voor Maatschappijwetenschap drs. R.J.A.M. Hulst drs. R.J.A.M. Hulst OZ Achterburgwal 185 kamer SPH 307 +31 20 525 2623
6
Amsterdam Institute for Advanced labour Studies
Economie van Organisatie en Management 1 [VV] Vakcode Admin. code Studielast Ingangseis
Periode(n) Onderwijsinstituut Docent(en) Inlichtingen
7121 AFEE 10 ( 280 uren) Propedeuse + Industriële Organisatie: Marktwerking en Mededinging [BV] (5 EC) of Strategisch Management [BV] (5 EC) of Micro-economie [BV] (10 EC) of Microeconomics [CC] (10 EC) of Financiering [BV] (5 EC) of Finance [CC] (5 EC) Semester 1 blok 1 en 2 Zie ook Onderwijsinstituut Faculteit Economie en Bedrijfskunde mw. dr. S. Dominguez Martinez (coördinator) mw. dr. S. Dominguez Martinez Roetersstraat 11 kamer E11.11 +31 20 525 6932
Strategisch Management [BV] Vakcode Admin. code Studielast Periode(n) Onderwijsinstituut Docent(en)
6019 AFEE 5 ( 140 uren) Semester 1 blok 1 Semester 2 blok 2 Onderwijsinstituut Faculteit Economie en Bedrijfskunde drs. E. Dirksen (coördinator), drs. ing. A.C.J. Meulemans, dr. M.L. van der Veen en dr. C. Williams
Microeconomics: Labour Economics [VV-AEC] Vakcode Admin. code Studielast Ingangseis Periode(n) Onderwijsinstituut Docent(en) Inlichtingen
335BEU AFEE 5 ( 140 hours) Propedeuse + Microeconomics [CC] (10 EC) / Micro-economie [BV] (10 EC) or Industrial Organisation [CC] (5 EC) / Industriële Organisatie: Marktwerking en Mededinging [BV] (5 EC) Semester 2 block 2, voertaal English Zie ook Educational institute Faculty of Economics and Business prof.dr. J Hartog (coördinator) prof.dr. J Hartog Roetersstraat 11 kamer E10.05 +31 20 525 4298
7
Amsterdam Institute for Advanced labour Studies
Arbeidsrecht Vakcode Admin. code Studielast Periode(n) Onderwijsinstituut Verzorgd door Docent(en) Inlichtingen
B1100 FDRA 5 Semester 2 blok 2 Amsterdam College of Law Leerstoelgroep Arbeidsrecht mw. mr. Y.B. Berkeljon (coördinator), mw. mr. drs. B.B.B. Lanting en prof. dr. E. Verhulp mw. M.A.H. Kroon Oudemanhuispoort 4-6 kamer B212 +31 20 525 3400
Heffingen sociale zekerheid (uitkering en premie in de sociale zekerheid) Privatissimum Vakcode Admin. code Studielast Periode(n) Onderwijsinstituut Verzorgd door Docent(en) Inlichtingen
M2150 FDRA 5 Semester 1 blok 2 Amsterdam Graduate Law School Leerstoelgroep Arbeidsrecht mw. mr. drs. B.B.B. Lanting en prof. dr. J. Riphagen mw. M.A.H. Kroon Oudemanhuispoort 4-6 kamer B212 +31 20 525 3400
Arbeids- & Organisatiepsychologie Vakcode Admin. code Studielast Periode(n) Onderwijsinstituut Docent(en)
512P PSY 4 Semester 2 Psychologie Dr. M.J.J. Handgraaf
8
Amsterdam Institute for Advanced labour Studies
Arbeid, gezondheid en werkstress Vakcode Admin. code Studielast Ingangseis Periode(n) Onderwijsinstituut Verzorgd door Docent(en) Inlichtingen
BA01V PSY 9 Propedeuse en onderzoekspracticum Semester 1 blok 1 Psychologie programmagroep arbeids- en organisatiepsychologie mw. Dr M van Hooff Secretariaat Arbeids- & Organisatie psychologie Roetersstraat 15 kamer A. 720 +3120525 6860
Motivatie en arbeidsgedrag Vakcode Admin. code Studielast Ingangseis Periode(n) Onderwijsinstituut Verzorgd door Docent(en) Inlichtingen
BA03V PSY 6 Propedeuse en onderzoekspracticum Semester 1 blok 2 Psychologie programmagroep arbeids- en organisatiepsychologie mw. dr. ing. I.E. de Pater Secretariaat Arbeids- & Organisatie psychologie Roetersstraat 15 kamer A. 720 +3120525 6860
Leiderschap Vakcode Admin. code Studielast Ingangseis Periode(n) Onderwijsinstituut Verzorgd door Docent(en) Inlichtingen
BA04 PSY 6 Propedeuse en onderzoekspracticum Semester 1 blok 2 Psychologie programmagroep arbeids- en organisatiepsychologie mw. Dr A. de Hoogh Secretariaat Arbeids- & Organisatie psychologie Roetersstraat 15 kamer A. 720 +3120525 6860
9
Amsterdam Institute for Advanced labour Studies University of Amsterdam
Plantage Muidergracht 12 ● 1018 TV Amsterdam ● The Netherlands Tel +31 20 525 4199 ● Fax +31 20 525 4301
[email protected] ● www.uva-aias.net