Concept – 10 juni 2015
Verslag Commissievergadering Waterketen van woensdag 10 juni 2015 Aanwezig: J. van Hoek (voorzitter, ChristenUnie/SGP), R.K. van der Veen ( Algemene Waterschapspartij), P. Rijtema (VVD), M.J. Seijger (CDA), W.A. Siebring (Landbouw), K. de Vries (ChristenUnie), L. WaandersWaanders (Water Natuurlijk), J. Westerhof (Water Natuurlijk) H. Petter (CDA), P.R.C.M. Schnellen (Bedrijven). Later aanschuivend: G. Engberts (SGP), A.F. Kolkman (Fractie Kolkman). Ambtelijk: M.J.L.A. Langeslag-Linssen (secretaris commissie, directielid), R.S. te Velde, J. Jogems, P. Rutte en T.J. Voskamp (verslag). Afwezig met kennisgeving: R.A.W.L.C. Ekelmans (Bedrijven), P. de Reus (Algemene Waterschapspartij), J. Alberts (Ouderenpartij)
Onderwerp I. Algemeen 1. Opening 2. Verslag 25 maart 2015
Omschrijving De voorzitter opent de commissievergadering om 9.35 uur. Er worden door de commissieleden geen wijzigingen in het verslag gevraagd. Ook zijn er geen reacties op de inhoud. Fractie bedrijven vraagt of het mogelijk is na afronding van de werkzaamheden een commissievergadering op de RWZI Emmen te houden en de installatie te bekijken. Portefeuillehouder Van der Veen zegt toe dat dit geregeld wordt. De actiepuntenlijst wordt behandeld. Stand van zaken energiefabriek blijft op de agenda staan Onderhoudsprogramma staat op de agenda van de commissie waterketen op 16 september 2015 Overige punten staan op de agenda van deze commissie. Het verslag wordt vastgesteld.
3. Ingekomen stukken en mededelingen a. Voortgang concept Waterbeheerplan 2016-2021
b. Innovatiestrategie waterschap Vechtstromen
De memo wordt voor kennisgeving aangenomen. Fractie Water Natuurlijk is positief en vraagt om de voortgang m.b.t. de uitvoering van de maatregelen terug te koppelen met de commissie. De informatie wordt voor kennisgeving aangenomen. Fractie CU/SGP vraagt of het budget wel toereikend is om op 4 innovatiethema’s voortgang te boeken. De voorzitter geeft aan dat het aanjaaggeld betreft. De daadwerkelijke investeringen in innovaties zitten in de projecten. Fractie Landbouw vindt het budget fors en acht het wenselijk dat in de commissie gerapporteerd wordt wat het effect/resultaat is van de inzet van de middelen. De voorzitter geeft aan dat verantwoording afgelegd
1
Onderwerp
c.
Omschrijving wordt via de bestuursrapportages.
Terugkoppeling gesprek met de Portefeuillehouder van der Veen geeft een terugkoppeling van het heer De Reus inzake publiek gesprek dat gevoerd is met de heer de Reus en mevrouw Merz over de private samenwerking wijze waarop het waterschap invulling geeft aan publiek private samenwerking rond innovatieve ontwikkelingen in de waterketen. In essentie ging het gesprek over het creëren van een level playing field voor private partijen bij innovatieve ontwikkelingen. De waterschapsorganisatie zal hier extra aandacht voor hebben bij opstart van nieuwe trajecten. Fractie Landbouw vindt de gehanteerde werkwijze met betrekking tot de beantwoording van vraag van de heer de Reus discutabel en had liever gezien dat het gesprek met de commissie was gevoerd. Portefeuillehouder Van der Veen antwoordt dat het gesprek anderhalf uur duurde. In een commissie is die tijd er niet, waardoor het gesprek ook minder diepgang zou kennen.
II. Opiniërend 4. Oplegnotitie jaarverslag en meerjarenverkenning a. Jaarverslag 2014
Voorzitter stelt de fracties de gelegenheid om te reageren in een eerste termijn en verzoekt de fracties zich te richten op de waterketen. Fractie CDA stelt vraag of veiligheid personeel voorop staat bij het werken aan biogasveiligheid. Daarnaast is de fractie benieuwd hoeveel ongebonden lozers het beheergebied kent en inzet van het antiafhaakinstrument frequent zal plaatsvinden. Tot slot is de fractie benieuwd of fosfaatverwijdering via het SNB spoor niet conflicteert met de fosfaatverwijdering in de rioolwaterzuiveringsinstallatie. Fractie LTO complimenteert alle betrokkenen voor het behaalde resultaat in het eerste jaar na de fusie. De overige fracties onderschrijven het compliment. Fractie Water Natuurlijk vraagt zich af of duurzaamheid en veiligheid wel voldoende meegenomen zijn. In het rapport signaleert de fractie op twee plaatsen geen eenduidigheid in gebruikte getallen m.b.t. de hoeveelheid afvalwater en het aantal gemeenten. Fractie ChristenUnie/SGP is opgevallen dat de prestatie op het gebied van afkoppelen van verhard oppervlak op de ene plek in het document resulteert in een oranje smiley en op de andere in een groene. Fractie Bedrijven wil graag weten of er ontwikkelingen zijn op het gebied van het terugwinnen van fosfaat nu Thermphos niet meer actief is. Tevens verbaasd het de fractie dat de indicator voldoen aan de vergunning niet per definitie op 100% staat. De fractie spreekt de wens uit om als commissie geïnformeerd te worden over de voortgang op het gebied van operational excellence en assetmanagement. Waar het de Energiefabriek betreft vraagt de fractie zich af op welke wijze de raming en werkelijke uitgaven met betrekking tot de bouw van de Energiefabriek is terug te vinden in de stukken. De voorzitter geeft portefeuillehouder van der Veen gelegenheid tot antwoorden. De heer van der Veen geeft aan dat veiligheid personeel een belangrijk aspect is. Dit blijkt ook uit de stukken die in de gecombineerde commissievergadering over biogasveiligheid 2
Onderwerp
Omschrijving geagendeerd zijn. De heer Voskamp licht het verschil toe tussen gebonden en ongebonden lozers. Wat te betitelen is als een ongebonden lozer is per situatie verschillend. Dit is afhankelijk van de mogelijkheden van een bedrijfsmatige lozer om zelf zijn afvalwater te verwerken. Door voortschrijdende zuiverings- en verwerkingstechnologie zijn steeds kleinere stromen efficiënt te zuiveren. Zeker als dit gecombineerd wordt met het terugwinnen van energie, warmte of grondstoffen. In het hele beheergebied van Vechtstromen betreft het slechts een handvol ongebonden lozers die op enig moment ook als potentiele afhaker betiteld kunnen worden. Fractie CDA stelt naar aanleiding van de toelichting de vraag hoe het speelveld verandert als het waterschap zuiveringsactiviteiten voor ongebonden lozers verricht. Daarbij wordt ook gedoeld op de mogelijke relaties met mestverwerkers. Fractie VVD en fractie Water Natuurlijk vragen daarop wie er toezicht houdt en hoe het zit als het misgaat. De voorzitter stelt dat hiervoor altijd het instrument van vergunningen, AMvB’s en de handhaving daarvan beschikbaar blijft. De heer van der Veen vervolgt beantwoording van de vragen door aan te geven dat SNB inmiddels samenwerkt met Ecophos voor het terugwinnen van fosfaat uit vliegas van de slibverwerker in Moerdijk. Door Ecophos wordt een terugwinfabriek gebouwd die in 2017 in bedrijf moet zijn. Door de waarde van het fosfaat in het slib zal de verwerkingsprijs van het slib zich gunstiger ontwikkelen. De heer Jogems geeft aan dat de gesignaleerde discrepanties voortkomen uit het verschil tussen begrote hoeveelheid en werkelijk verwerkte hoeveelheid. Het verschil in aantal gemeenten vloeit waarschijnlijk voort uit de bestuursdienst Ommen –Hardenberg. De essentie is dat we met alle gemeenten in het beheergebied een afvalwaterakkoord hebben gesloten. Extra inspanningen op het thema duurzaamheid zijn mogelijk. Echter, duurzaamheid is onderdeel van projecten, beleid en beheer en onderhoud. Daardoor zullen besluiten over extra inspanningen op dit thema via de reguliere bestuurlijke besluitvormingsroutes verlopen. De heer Ten Klooster geeft aan dat de groene en oranje smiley beide juist zijn. Het beoordelingsverschil vloeit voort uit het gebruik van een andere referentie. Op de vraag van de fractie bedrijven antwoordt de heer Ten Klooster dat het een bewuste keuze is om in het jaarverslag niet op het niveau van individuele projecten getallen te presenteren. De fractie vraagt op welke wijze dan te volgen is wat begroot en uitgegeven is. De secretaris geeft aan dat de vraag daarmee gaat over het detailniveau dat gewenst is voor een jaarverslag. Fractie Bedrijven benadrukt dat zij graag van de majeure projecten, zoals de Energiefabriek, de begrote en bestede middelen wil kunnen controleren in jaarverslagen en niet in tussendoor notities. Nb vraag over percentage voldoen aan vergunning is ten tijde van verslaglegging nog niet beantwoord De voorzitter stelt de fracties in de gelegenheid om in een tweede termijn te reageren.
3
Onderwerp
Omschrijving Fractie CDA heeft moeite met een voetnoot. De heer Ten Klooster geeft aan dat in de betreffende voetnoot passiva, activa moet zijn. Deze correctie wordt doorgevoerd.
Fractie Landbouw is benieuwd hoe vertraging in het traject van de Energiefabriek is ontstaan ten gevolge van het assetmanagement denken. De heer te Velde geeft aan dat assetmanagement een vorm van risicomanagement is. Dat vergt een andere wijze van denken en werken wat voor een grote organisatie tijd vergt. De fractie bedrijven spreekt de wens uit dat bij aanpassing van de RWZI Emmen wel de principes van assetmanagement zijn toegepast. Portefeuillehouder van der Veen beaamt dit en geeft aan dat maatregelen op Emmen om die reden naar voren zijn gehaald. b. Meerjarenverkenning 2016-2019 De voorzitter stelt de commissie in de gelegenheid te reageren in een eerste termijn. Fractie Bedrijven vraagt of de Energiefabriek onderdeel is van de investeringsbudgetten in tabel 15. Fractie ChristenUnie/SGP is benieuwd wat het watertechnologiecluster Oost Nederland is. Fractie Water Natuurlijk vraagt waarom bij de indicator over afvalwaterakkoorden ‘niet van toepassing’ wordt aangegeven. Fractie CDA heeft meerdere vragen: • Wat wordt bedoeld met meer aandacht voor samenhang waterketen/watersysteem en bedrijven/gemeenten? • Wat is er nodig om de 40% eigen opwekking van energie wel te realiseren? • Hoe zit het met veiligheidsaspecten indien een rol wordt vervult bij mestverwerking? • Wat verstaat de organisatie onder een factsheet Energie. • Wat betekent herallocatie van het budget internationale activiteiten. 11.00 uur Fractie Kolkman schuift aan in de vergadering. De heer Voskamp geeft aan dat het watertechnologiecluster nog aan het begin van de verkennende fase staat. Het gaat daarbij om clustering van private en publieke partijen in de watertechnologiesector in Oost Nederland ter versterking van deze sector in Oost Nederland. De fractie ChristenUnie/SGP benadrukt dat ook in Drenthe partijen actief zijn die hierin wat kunnen betekenen. Over de mestverwerking geeft de heer Voskamp aan dat ook dit onderwerp nog aan het begin van een verkenningsfase staat. Vanuit de provincie Overijssel is gevraagd om als waterschappen eens na te denken of de waterschappen daar op enigerlei wijze een rol in kunnen of willen vervullen. De heer ten Klooster legt uit dat ‘niet van toepassing’ in de geschetste situatie het gevolg is van het feit dat de discussie over de juiste indicatoren nog loopt. In de eerstvolgende begroting zullen de indicatoren benoemd zijn. Herallocatie van het budget internationaal betekent dat middelen die voorheen in programma 1 en 2 gepositioneerd waren, ondergebracht zijn in programma 3. Dit is nu het programma waar internationaal onder valt. De Energiefabriek maakt 4
Onderwerp
Omschrijving deel uit van tabel 15. De heer Voskamp licht aan de hand van enkele voorbeelden toe dat de samenhang in stedelijk gebied kansen biedt om activiteiten efficiënter en effectiever uit te voeren. Dat is de reden dat hier in de meerjarenverkenning het accent op gelegd is. De heer Jogems geeft aan dat een factsheet energie een basis biedt om toekomstige acties, maatregelen en investering op te kunnen baseren. De voorzitter stelt de commissie in de gelegenheid om in een tweede termijn te reageren. Fractie Christen Unie/SGP signaleert dat op de innovatieagenda van de Rijn oost waterschappen medicijn problematiek ontbreekt. De heer Voskamp antwoordt dat er drie innovatiesagenda’s naast elkaar bestaan. Een Stowa agenda, een Rijn Oost agenda en een Vechtstromen agenda. Daardoor is het mogelijk dat relevante onderwerpen niet op alle drie agenda’s als acties benoemd zijn. Medicijnresten is een dermate universeel thema dat dit een prominente plaats op de Stowa agenda heeft. De fractie vraagt of de commissie hierover geïnformeerd kan worden. (redactie: zie voor informatie (http://monitoringnieuwestoffen.stowa.nl/?pId=2006) De voorzitter concludeert dat de commissie positief adviseert met betrekking tot jaarverslag en meerjarenverkenning.
III. Informerend 5. Stand van zaken Energiefabriek De portefeuillehouder deelt mee dat bericht ontvangen is van de provincie dat een derde verlening van de subsidie op de deelstroombehandeling geaccodeerd is. Deze subsidie bedraagt 0,5 miljoen euro. De voorzitter stelt de commissie in de gelegenheid om te reageren. Fractie bedrijven vraagt wat er precies bedoeld wordt met ‘herijking businesscase 2014’. De sectretaris licht toe dat het een herijking betreft van eerdere uitgangspunten op basis van voortschrijdende kennis, daarbij neemt de onzekerheidmarge af. De fractie bedrijven vraagt of de commissie goed geinformeerd kan blijven over de ontwikkeling van de investeringen in de Energiefabriek. Portefeuillehouder van der Veen geeft aan dat het onderwerp ‘’Stand van zaken energiefabriek’’ daarom reeds een vast punt is op de agenda van de commissie. 6. Rijn-Oost beleidsnotitie “Water Raakt!”
De voorzitter licht toe dat de notitie inhoudelijk besproken wordt in de commissie watersysteem en de notitie gaat over harmonisatie van beleid in Rijn Oost verband. Stedelijk water projecten die investeringen vergen zullen via de reguliere routes bestuurlijke goedkeuring vergen. Deze notitie heeft daarom geen financiele consequenties. Fractie CDA en Fractie Water Natuurlijk onderschrijven het belang van zichtbaarheid en harmonisatie van beleid in stedelijk gebied.
IV. Afronding
5
Onderwerp 7. Rondvraag
Omschrijving Fractie CDA informeert of de reactienota die opgesteld is naar aanleiding van de inspraak op het waterbeheerplan voldoende gecommuniceerd wordt met de indieners van zienswijzen. Tevens vraagt de fractie zich af of de problemen die in sommige zienswijzen benoemd worden, opgepakt worden door de ambtelijke organisatie. De voorzitter antwoordt dat indieners geïnformeerd worden en de ambtelijke organisatie de gesignaleerde problemen meeneemt in de werkzaamheden. Fractie CDA vraagt verduidelijking omtrent de post baggeren in de innovatiestrategie. De heer ten Klooster licht toe dat het aanjaaggeld betreft. Slim inzetten van dit geld kan resulteren in innovatieve omgang met de baggerproblematiek en leiden tot cofinanciering. Fractie ChristenUnie/SGP stelt voor om als commissie een bezoek te brengen aan bijvoorbeeld de Energiefabriek Apeldoorn. De secretaris neemt de suggestie mee. Fractie bedrijven signaleert dat op de innovatieagenda melding wordt gemaakt van de ontwikkeling van koude anammox op de RWZI Tubbergen. Concrete vraag is of er contact is met Dokhaven waar reeds een experiment loopt. De heer Jogems geeft aan dat de contacten er zijn en in STOWA verband doorontwikkeld wordt op de kennis en leerpunten van het experiment Dokhaven.
8. Sluiting
De voorzitter sluit de vergadering om 11.55 uur. De volgende vergadering zal op 16 september 2015 plaatsvinden.
6
Actiepunten Commissievergadering 16-04-2014 03-09-2014 25-3-2015
Actie
Planning
Actiehouder
Stand van zaken Energiefabriek Agenderen van het beheer- en onderhoudsprogramma Voortgang biogasveiligheid Emmen
September 2015 September 2015
J. Jogems J. Jogems
Juni 2015
J. Jogems
7
