Rapport naar aanleiding van het Thematisch Toezichtbezoek aan Bureau Jeugdzorg Flevoland/Almere en Jeugd GGZ-instelling de Meregaard Kinderen en Jeugd op 31 oktober 2005
Rijswijk, februari 2006
Inhoudsopgave
1
Inleiding
3
2
Resultaten inspectiebezoek
4
2.1
Inleiding
4
2.2
Aanmelding en screening
4
2.3
Diagnostiek binnen BJz
6
2.4
Indicatiebesluit BJz
7
2.5
Aanmelding bij J-GGZ/uitvoering indicatiebesluit
8
2.6
Opstellen hulpverleningsplan binnen de J-GGZ
9
2.7
Uitvoeren en volgen van de geïndiceerde zorg door BJz
10
3
Beschouwing
12
3.1
Visieontwikkeling
3.2
Werkprocessen integreren
12
3.3
Invulling casemanagement
12
12
Bijlage: Bijlage 1: Toelichting score-classificaties Bijlage 2: Overzicht gebruikte documenten
2
Inleiding
1
Deze rapportage omvat de resultaten van het gezamenlijke thematisch toezichtbezoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en de Inspectie jeugdzorg (IJZ) aan BJz Flevoland (locatie Almere) en aan J-GGZ-instelling de Meregaard Kinderen en Jeugd (Almere). Het toezicht is op 31 oktober 2005 uitgevoerd door de heer dr. P.B.M. Robben (inspecteur IGZ) en mevrouw ir. R. Vervoordeldonk (inspecteur IJZ). Het doel van het toezichtbezoek is om zowel BJz Almere als de Meregaard te scoren op de kwaliteit van hun beider samenwerking. Het inspectieonderzoek is toegespitst op de toegangsfunctie waarlangs jeugdigen met GGZproblematiek via BJz worden doorgeleid naar de J-GGZ. In dit licht zijn de volgende zes thema’s bij het BJz Almere én bij de Meregaard onderzocht: 1.
aanmelding bij BJz/screening;
2.
diagnostiek (basis/indicatiediagnostiek);
3.
indicatiebesluit;
4.
aanmelding bij de J-GGZ-instelling/uitvoering indicatiebesluit;
5.
opstellen hulpverleningsplan;
6.
uitvoeren en monitoren van de verleende GGZ door BJz.
Om tot een oordeel te komen maken de inspecties gebruik van het instrument ‘thematisch toezicht samenwerking Bureau Jeugdzorg – J-GGZ 2005’. Dit instrument is gebaseerd op bepalingen uit de Wet op de Jeugdzorg, het Uitvoeringsbesluit, het Referentiewerkmodel, het HKZ-certificatieschema Jeugdzorg/J-GGZ, de Wet BIG en de Kwaliteitswet Zorginstellingen. Deze rapportage is gebaseerd op: a.
Gesprekken met: -
Een hulpverlener, de gedragswetenschapper/GZ-psycholoog en de voorzitter van het indicatie-
-
de leidinggevende van het Regionaal Diagnostisch Team/kinder- en jeugdpsychiater, de coördinator van
overleg/teamleider van BJz Almere en de directeur van BJz Flevoland; het Regionaal Diagnostisch Team/GZ-psycholoog, de coördinator van het behandelprogramma 6-12 jaar/GZ-psycholoog/psychotherapeut, de manager Zorg van de Meregaard Kinderen en Jeugd en de divisiedirecteur Kinderen en Jeugd van Symfora. b.
Documenten zoals weergegeven in bijlage I.
Op basis van de bezoekronde langs in totaal 15 koppels van BJz en J-GGZ-instellingen stellen de inspecties een geaggregeerde rapportage op. Op grond van de scores die zijn opgenomen in deze rapportage op instellingsniveau wordt de regionale samenwerking tussen BJz Almere en de Meregaard in de geaggregeerde rapportage getypeerd en vergeleken met samenwerkingsrelaties die elders in het land operationeel zijn. In de geaggregeerde rapportage worden - naast de presentatie van vergelijkingsmateriaal - conclusies en aanbevelingen geformuleerd en gemeenschappelijke aandachtspunten nader toegelicht. Zowel deze rapportage op instellingsniveau als de geaggregeerde rapportage zijn openbaar.
3
2
Resultaten inspectiebezoek
2.1
Inleiding
In dit hoofdstuk leest u hoe BJz Almere en de Meregaard Kinderen en Jeugd scoren op de kwaliteit van hun beider samenwerking, toegespitst op de toegangsfunctie waarlangs jeugdigen met psychiatrische problematiek via BJz worden doorgeleid naar de J-GGZ. Per thema treft u telkens eerst een beschrijving van de streefsituatie en vervolgens een tabel met scores, die in de tekst worden toegelicht. Zie bijlage 1 voor de gehanteerde score-classificaties.
2.2
Aanmelding en screening
Streefsituatie Een adequate werking van de keten begint bij voldoende toegankelijkheid van de jeugdzorg voor alle doelgroepen en een goede relatie met en dienstverlening aan verwijzers. Onder voldoende toegankelijkheid voor alle doelgroepen wordt verstaan: heldere informatie aan potentiële cliënten, zoveel mogelijk één toegangspoort (geringe omvang rechtstreekse verwijzingen naar de J-GGZ), voldoende deskundige bejegening en beoordeling van de problematiek bij de aanmelding/screening, voldoende snelheid in handelen. Artsen/verwijzers mogen bij het vermoeden van ernstige psychiatrische problematiek rechtstreeks naar de J-GGZ verwijzen. Het gaat hierbij om huisartsen of artsen naar wie de huisarts doorverwijst, een BIGgeregistreerde behandelaar of een arts verbonden aan een JJI ten behoeve van daar door de rechter geplaatste jongeren. Ook dient de J-GGZ of de verwijzer gegevens over die rechtstreekse verwijzingen aan te leveren aan BJz (de aard van de vermoedelijke stoornis en de reden van het vermoeden). Daarnaast heeft BJz de taak om 7 x 24 uur bereikbaar te zijn. Onder een goede relatie met en dienstverlening aan verwijzers in de fase van aanmelding wordt verstaan: heldere informatie aan mogelijke verwijzers over de actuele procedures en wachttijden, accurate terugkoppeling van informatie (wettelijk vereist voor huisartsen). Aanmelding
Score a:
Vormgeving voordeur
√
Bekendheid met gedeeld/gebruik van
√
Score b:
Score c:
Score d:
aanmeldingsformulieren of procedures √
Bereikbaarheids/crisis dienst
√
Deskundigheid voor beoordeling psychiatrische problematiek bij de voordeur √
Informatie en terugkoppeling naar de verwijzers Omlegging cliëntenstroom/
√
zij-instroom J-GGZ Terugkoppeling gegevens naar BJz over rechtstreekse aanmeldingen bij J-GGZ
√
4
Vormgeving voordeur Zowel BJz als de J-GGZ hebben een eigen voordeur voor cliënten. Er zijn geen afspraken gemaakt over integratie van de toegang. In 2003 is een richtlijn ontwikkeld voor wederzijdse verwijzing van cliënten maar dit document wordt niet genoemd in de gesprekken. Medewerkers geven aan dat ze in grote lijnen wel weten wanneer ze een beroep moeten doen op elkaar. Bekendheid met/gedeeld gebruik van aanmeldingsprocedure Medewerkers van BJz en J-GGZ geven aan dat ze niet goed op de hoogte zijn van de aanmeldprocedures van de andere organisatie. Vooral J-GGZ medewerkers ervaren het als een gemis dat ze beperkt zicht hebben op de werkwijze van BJz. Bereikbaarheids/crisisdienst BJz en de J-GGZ beschikken beiden over hun eigen bereikbaarheids/crisisdienst. De bereikbaarheidsdienst van BJz kan niet rechtstreeks contact opnemen met de GGZ crisisdienst; daarvoor is de tussenkomst nodig van een huisarts. Deskundigheid voor beoordeling psychiatrische problematiek bij de voordeur BJz heeft vertrouwen in de (groeiende) deskundigheid van het eigen personeel om psychiatrische problematiek te signalen en zo nodig door te verwijzen naar de J-GGZ. Men beschikt over een GZ-psycholoog. De medewerker die de intake verzorgt doet een voorstel voor het vervolg, dat altijd gezien wordt door de GZ-psycholoog. Bij afwezigheid van de GZ-psycholoog is er geen sluitende vervangingsregeling. Op dit moment levert de J-GGZ een bijdrage aan het indicatieproces in de vorm van diagnostisch onderzoek op verzoek van BJz. Op basis van productie-afspraken voert de J-GGZ jaarlijks bij ongeveer 40 cliënten een diagnostisch onderzoek uit. Het verzoek aan de J-GGZ om diagnostisch onderzoek kan in een vroeg stadium gebeuren, maar het komt volgens J-GGZ medewerkers ook regelmatig voor dat het Regionaal Diagnostisch Team een cliënt ziet die al geruime tijd behandeld is in de jeugdzorg. De huidige samenwerking tussen de organisaties is beperkt van aard, maar wordt door beide partijen positief beoordeeld. Op dit moment vindt overleg op directieniveau plaats over intensivering van de samenwerking. De directeur van BJz Flevoland is positief over structurele inbreng van J-GGZ expertise in het indicatieproces, bijvoorbeeld in de vorm van detachering. Informatie en terugkoppeling naar verwijzers Almere beschikt over een Verwijsoverleg, waarbinnen uiteenlopende partijen werken aan het stroomlijnen van zaken rondom verwijzingen van cliënten. Naast BJz en J-GGZ zijn bijvoorbeeld ook de huisartsen vertegenwoordigd in het Verwijsoverleg. De J-GGZ heeft een checklist gemaakt voor huisartsen die aangeeft wanneer ze rechtstreeks kunnen verwijzen naar de J-GGZ. Er is door BJz en J-GGZ geen gezamenlijke informatie verspreid onder mogelijke verwijzers. Het BJZ neemt deel aan het “Eerste LijnsOverleg”. In dit overleg worden samenwerkingsafspraken gemaakt en geëvalueerd tussen huisartsen en de (J-)GGZ. Omlegging cliëntenstroom/zij-instroom J-GGZ BJz heeft op dit moment geen zicht op de aard en instroom van cliënten vanuit de locatie Almere bij de J-GGZ, wel is duidelijk dat huisartsen nog steeds bij voorkeur rechtstreeks verwijzen. Medewerkers schatten in dat dit deels te verklaren is door de lange wachttijden van BJz uit het verleden. Uit cijfers van de J-GGZ blijkt dat circa 90% van de aanmeldingen bij de J-GGZ rechtstreeks via de huisarts gebeurt.
5
Terugkoppeling gegevens naar BJz over rechtstreekse aanmeldingen bij J-GGZ Momenteel stuurt de J-GGZ geen informatie over rechtstreekse verwijzingen naar BJz.
2.3
Diagnostiek binnen BJz
Streefsituatie Een adequate werking van de keten vergt een goede en gedegen beoordeling van de problematiek. Daarvoor is voldoende diagnostische kennis en vaardigheden van de professionals nodig en voldoende mogelijkheden om diagnostiek uit te voeren. Wanneer BJz niet voldoende mogelijkheden heeft voor (specialistische) toegangsdiagnostiek van psychische problematiek en indien op voorhand al een sterk vermoeden is dat GGZ is geïndiceerd, dan kan het voor die taak ook een J-GGZ-instelling inhuren. Ook kunnen hiervoor medewerkers van de J-GGZ gedetacheerd worden bij BJz. Volgens het Referentiewerkmodel is sprake van een specialistische diagnose als voor het bepalen van het diagnostisch beeld gebruik wordt gemaakt van een specialistisch classificatiesysteem. In deze definitie is het stellen van een specialistische diagnose voorbehouden aan een gedragswetenschapper/BIG-geregistreerde professional. De specialistische diagnose van BJz is ter ondersteuning van het bepalen van het diagnostisch beeld. Indien de aard van de problematiek dit vergt, vindt multidisciplinaire beoordeling (dat wil zeggen dat de gedragswetenschapper/BIG-geregistreerde professional wordt ingeschakeld) van de gegevens plaats conform vastgestelde afspraken. Diagnostiek
Score a:
Score b:
Score d:
√
Uitvoering diagnostiek
Bekendheid met gedeeld/gebruik
Score c:
√
van diagnostische instrumenten √
Deskundigheid voor beoordeling psychiatrische problematiek
Multidisciplinaire beoordeling
√
Positionering toegangsdiagnostiek
√
en behandeldiagnostiek
Uitvoering diagnostiek De indicatiediagnostiek wordt uitgevoerd binnen BJz, tenzij het multidisciplinair overleg besluit dat diagnostisch onderzoek van de J-GGZ noodzakelijk is. De medewerkers van het Regionaal Diagnostisch Team van de J-GGZ werken regelmatig op het kantoor van BJz. Ze zijn dan ook beschikbaar voor consultatie door medewerkers van BJz. De contactpersoon van BJz is aanwezig bij het eerste gesprek van de cliënt met het Regionaal Diagnostisch Team van de J-GGZ én bij het afrondende adviesgesprek. In veel gevallen resulteert het diagnostisch onderzoek in een advies aan de cliënt voor een vervolg in de jeugdzorg. Het diagnostische onderzoek dat BJz inkoopt bij de J-GGZ is zeer uitgebreid. BJz zou het waarderen indien dit onderzoek meer flexibel beschikbaar was, afhankelijk van de problematiek van de cliënt. Dit zou de wachttijden verkorten en de kosten verlagen.
6
Bekendheid met/gedeeld gebruik diagnostische instrumenten BJz beschikt niet over gestandaardiseerde diagnostische instrumenten. De medewerkers maken vooral gebruik van gesprekstechnieken en hun klinische blik, in overleg met de GZ-psycholoog en de teamleider. Deskundigheid voor beoordeling psychiatrische problematiek Medewerkers van BJz beschikken naar hun eigen oordeel over voldoende deskundigheid om signalen van psychiatrische problematiek op te merken. In geval van twijfel vragen ze advies aan de medewerkers van het Regionaal Diagnostisch Team en zonodig wordt een diagnostisch onderzoek aangevraagd. Enige aarzeling wordt uitgesproken aan de kant van de J-GGZ. Men heeft namelijk enige zorg over de beperkte inbreng van GGZ expertise in het indicatieproces bij BJz en de mogelijke consequenties voor kinderen met lastig te signaleren psychiatrische problemen. Positionering toegangsdiagnostiek en behandeldiagnostiek De beoordeling die binnen de BJz-toegang plaatsvindt, leidt vooral tot een sectorkeuze. Behandeldiagnostiek voor J-GGZ cliënten vindt plaats binnen de J-GGZ instelling.
2.4
Indicatiebesluit BJZ
Streefsituatie In de zorgketen is het indicatiebesluit een kerndocument. Het vat samen wat er aan de hand is, motiveert de keuze voor jeugdzorg en stuurt de uitvoering van de hulp door de zorgaanbieder (o.a. J-GGZ) aan. De zorgaanbieder legt de manier waarop hij de geïndiceerde zorg gaat verlenen vast in een hulpverleningsplan/behandelplan. Op basis van het diagnostische beeld en de wensen en verwachtingen van de cliënt stelt BJz in het kader van de indicatiestelling vast welke zorg nodig is. BJz heeft de taak te indiceren voor onder meer bepaalde vormen van AWBZ-zorg (bijvoorbeeld J-GGZ). Dit wordt vastgelegd in een indicatiebesluit dat voldoet aan de eisen die de Wet op de Jeugdzorg hieraan stelt (beschrijving van de problemen; ernst en mogelijke oorzaken; beschrijving benodigde zorg; beschrijving korte en lange termijn doelen van die zorg; termijn gedurende welke de aanspraak geldt nadat de in het besluit voorziene zorg is aangevangen; termijn waarbinnen de aanspraak tot gelding moet zijn gebracht; een advies wie de zorg kan verlenen; oordeel over zorgcoördinatie; aanduiding van eventuele vervangende zorg). Voorts wordt in het indicatiebesluit beschreven hoeveel en op welke wijze hulp moet worden uitgevoerd (thuissituatie, bij zorgaanbieder, individueel of in groepsverband, benodigd aantal contacturen, inclusief bandbreedte). Om goed te kunnen vaststellen welke zorg nodig is, dient BJz te beschikken over voldoende deskundigheid over de wijze waarop psychische problematiek kan worden aangepakt. Om deze deskundigheid te verhogen kunnen medewerkers van de J-GGZ hiervoor worden gedetacheerd naar BJz. BJz neemt geen indicatiebesluit voordat een gedragswetenschapper het ontwerpbesluit heeft beoordeeld.
7
Indicatiestelling/indicatiebesluit
Score a:
Score b:
Score d:
√
Organisatie proces indicatiestelling √
Vertrouwen in kwaliteit indicatiestelling
Specifiteit uitkomst indicatiestelling
Score c:
√
Tevredenheid samenwerking
√
Gemiddelde doorlooptijd BJz
onbekend
Organisatie proces indicatiestelling De werker die de intake verzorgt maakt een ontwerp-indicatiebesluit, dat besproken wordt in het indicatie-overleg van BJz. Dit overleg bestaat uit een sociaal geneeskundige (BIG-geregistreerd, voorzitter) en een gedragswetenschapper (GZ-psycholoog, BIG-geregistreerd). Vertrouwen in kwaliteit indicatiestelling Circa 10% van de cliënten van de J-GGZ komt binnen met een verwijsbrief van BJz. Medewerkers van de J-GGZ vragen zich af of alle psychiatrische problematiek die langskomt bij BJz wordt herkend. Specificiteit uitkomst indicatiestelling Het indicatiebesluit voor de J-GGZ is globaal geformuleerd en kan gezien worden als een sectorkeuze. Een cliënt met een dergelijk indicatiebesluit volgt bij de J-GGZ hetzelfde traject als een cliënt die via de huisarts aangemeld wordt. Tevredenheid samenwerking De samenwerking bestaat uit de inhuur van de J-GGZ expertise in de vorm van diagnostisch onderzoek bij vermoeden van psychiatrische problematiek. Beide organisaties zijn tevreden over deze samenwerking. Gemiddelde doorlooptijd BJz Op het moment van het onderzoek waren geen cijfers beschikbaar over de doorlooptijd bij BJz. Het ontbreekt aan voldoende betrouwbare landelijke gegevens over doorlooptijden. Daarom is geen score afgegeven die de Flevolandse situatie afzet tegen het landelijke gemiddelde.
2.5
Aanmelding bij J-GGZ/uitvoering indicatiebesluit
Streefsituatie Een adequate werking van de keten voorziet in een soepele overgang van indicatiestelling naar hulpverlening door de zorgverlenende instelling. De indicatiesteller ondersteunt de cliënt bij het verkrijgen van die zorg en de uitvoerende instelling accepteert het indicatiebesluit. Het terugverwijzen van cliënten naar de indicatiesteller komt slechts bij uitzondering voor. Bij aanmelding van de cliënt bij J-GGZ moet er een indicatiebesluit zijn zoals bedoeld in de Wet op de Jeugdzorg. Op grond van het indicatiebesluit kan een cliënt aanspraak maken op de zorg die daarin is genoemd. BJz dient de cliënten bij te staan/te motiveren voor het tot gelding brengen van het indicatiebesluit. Alleen als de instelling aan de cliënt kan aantonen dat het verlenen van de zorg niet binnen de opdracht/missie van de instelling past, kan de instelling de cliënt terugverwijzen naar de indicatiesteller. 8
In alle andere gevallen wordt door de instelling met de cliënt een gesprek gehouden waarbij tot een overeenkomst wordt gekomen. Het zorgkantoor toetst de indicatiebesluiten aan de wettelijke vereisten (niet inhoudelijk), zorgt ervoor dat de cliënt de geïndiceerde AWBZ-zorg kan verzilveren en registreert de geïndiceerde en uitgevoerde hulp Aanmelding J-GGZ uitvoeren
Score a:
Score b:
Score c:
Score d:
indicatiebesluit Afspraken BJZ en J-GGZ over
√
overdracht van informatie en cliënten Wachttijd tussen aanmelding bij onbekend
J-GGZ en eerste face-to face contact Terugverwijzingen
√
Afspraken BJz en J-GGZ over overdracht van informatie en cliënten Op dit moment zijn er geen werkafspraken tussen BJz en J-GGZ over de samenwerking in het geval van een volledige verwijzing. Het document ‘Richtlijn verwijzingen van Bureau Jeugdzorg naar de Meregaard en van de Meregaard naar Bureau Jeugdzorg’ bevat duidelijke aanwijzingen, maar op basis van het toezichtbezoek bestaat de indruk dat dit document geen leidraad vormt voor de praktijk. Wachttijd tussen aanmelding bij J-GGZ en eerste face-to-face contact Na aanmelding door BJz bij de J-GGZ moet de cliënt circa 19 weken wachten tot het eerste face-to-face contact. Het ontbreekt aan voldoende betrouwbare landelijke gegevens over wachttijden. Daarom is geen score afgegeven die de Flevolandse situatie afzet tegen het landelijke gemiddelde. Terugverwijzingen Circa 10% van de cliënten die BJz doorverwijst naar de J-GGZ wordt terugverwezen naar BJz.
2.6
Opstellen hulpverleningsplan binnen de J-GGZ
Streefsituatie Voor een adequaat werkende zorgketen is continuïteit in de aanpak van de problematiek van cliënten van belang. In het verlengde van de inhoud van het indicatiebesluit, dient de zorgaanbieder i.c. J-GGZ instelling een hulpverleningsplan op te stellen voor de cliënt (zie ook thema 3). BJz heeft de taak dit te bevorderen. Het hulpverleningsplan is afgestemd met eventuele andere zorg- of hulpverleners en op eventuele andere hulpverleningsplannen. Daarnaast legt hij het plan voor aan de cliënt en BJz. Nadat hij hun fiat heeft gekregen start de zorgaanbieder de zorg.
9
Opstellen hulpverleningsplan
Score a:
Score b:
Score c:
Score d:
J-GGZ √
Afstemmen hulpplan op indicatiebesluit
√
Overleg/toetsing hulpverleningsplan door BJz
Afstemmen hulpplan op indicatiebesluit Het traject binnen de J-GGZ start meestal met het specificeren van de problematiek. De J-GGZ ontvangt een verwijsbrief van BJz, maar geen kopie van het indicatiebesluit. Indien in het indicatietraject al een diagnostisch onderzoek is uitgevoerd door de J-GGZ, wordt die informatie wel gebruikt. Overleg/toetsing hulpverleningsplan door BJz Indien BJz een J-GGZ indicatiebesluit afgeeft voor behandeling in het eerste jaar sluit zij het dossier van de cliënt. BJz stuurt in dat geval een kopie van het indicatiebesluit naar de huisarts. Er is niet voorzien in een manier waarop BJz het behandelplan van de J-GGZ toetst. In voorkomende gevallen is er aanvullend inhoudelijk contact over een cliënt tussen de medewerkers van de J-GGZ en de BJz-medewerkers.
2.7
Uitvoeren en volgen van de geïndiceerde zorg door BJz
Streefsituatie Een adequate zorgketen wordt door een casemanager gevolgd en vanuit het perspectief van de situatie/problematiek bij aanmelding geëvalueerd. De J-GGZ instelling doet aan BJz mededeling van de aanvang en de beëindiging van de zorg conform het indicatiebesluit. J-GGZ houdt BJz op de hoogte van de voortgang van de zorg, geeft wijzigingen in het zorgaanbod door en kondigt aan wanneer de zorg zal worden beëindigd. BJz kan hierdoor de zorg volgen en de zorg bij beëindiging evalueren (samen met de cliënt en de zorgaanbieder). Op vooraf vastgestelde momenten wordt door BJz bij de J-GGZ instelling en bij de cliënt geïnformeerd hoe de verleende zorg verloopt. De cliënt wordt door BJz bijgestaan bij vragen over de inhoud van deze zorg, alsmede de evaluatie van de zorg. In het kader van de monitoring registreert BJz een aantal vaste gegevens per cliënt (datum van aanvang van de zorg; datum van einde van de zorg; reden van beëindiging van de zorg; gegevens over het wachten na het indicatiebesluit tot de zorg is gestart; gebruik van vervangende zorg; gegevens over het behalen van het in het indicatiebesluit omschreven doel). De tussenevaluatie wordt uitgevoerd conform afspraken tussen het Bureau Jeugdzorg en de aanbieder en in overeenstemming met het indicatiebesluit. Resultaten van de (tussen)evaluatie worden geregistreerd. Uitvoeren en monitoren van zorg
Score a:
Score b:
Score c:
Score d:
√
Verstrekken van vervolggegevens door J-GGZ aan BJz Evaluatie J-GGZ door BJz
√
10
Verstrekken van volggegevens door J-GGZ aan BJz Momenteel verstrekt de J-GGZ geen gegevens over aanvang, verloop of afsluiting van de behandeling aan BJz. De sturend behandelaar van de J-GGZ zoekt contact met BJz indien de situatie samenwerking vereist, zoals bij de aanvraag van een VOTS. Evaluatie J-GGZ door BJz Op dit moment verricht BJz geen activiteiten in het kader van evaluatie van de J-GGZ behandeling.
11
3
Beschouwing
De samenwerking tussen BJz Almere en de Meregaard Kinderen & Jeugd in het kader van de Wet op de Jeugdzorg is beperkt van aard. Op dit moment is nog geen sprake van een gezamenlijke toegang voor cliënten in Almere. De positieve ervaringen van beide partijen met de inkoop van J-GGZ diagnostisch onderzoek én de recente besprekingen op directieniveau bieden perspectief op een nauwere samenwerking in de nabije toekomst. Uiteraard is het van belang de toekomstige samenwerking zodanig vorm te geven, dat het recht van cliënten op adequate zorg steeds op de voorgrond blijft staan.
3.1
Visieontwikkeling
Op dit moment bestaan binnen en tussen beide organisaties uiteenlopende opvattingen over de noodzaak en het juiste tijdstip van de inzet van (meer) J-GGZ expertise in het indicatieproces. Het is van belang dat BJz Almere en de Meregaard Kinderen & Jeugd een gezamenlijke visie ontwikkelen op de randvoorwaarden voor een adequate indicatiestelling, als basis voor de toekomstige samenwerking.
3.2
Werkprocessen integreren
Het verdient aanbeveling om te verkennen hoe gezamenlijke werkprocessen winst kunnen betekenen voor de cliënt, bijvoorbeeld wat betreft doorloopsnelheid. Het document ‘Richtlijn verwijzingen van Bureau Jeugdzorg naar de Meregaard en van de Meregaard naar Bureau Jeugdzorg’ vormt mogelijk een basis voor de ondersteuning van medewerkers in de dagelijkse praktijk.
3.3
Invulling casemanagement
Op dit moment geeft BJz niet of nauwelijks invulling aan het casemanagement voor de cliënten die doorverwezen worden naar de J-GGZ. Het verdient aanbeveling om op korte termijn te starten met het uitvoeren van deze taak. Immers, alleen door zicht te houden op deze cliënten kan BJz een coördinerende rol vervullen bij uitvoering van de behandeling en eventuele vervolghulp.
12
Bijlage 1: Toelichting score-classificaties per onderwerp Aanmelding en screening Aanmelding
Score a:
Score b:
Score c:
Score d:
Organisatie voordeur
Er zijn feitelijk twee voordeuren; er zijn geen op elkaar afgestemde afspraken tussen BJ en J-GGZ over
BJz en J-GGZ hebben onderling afspraken over uitvoering van aanmeldingsfunctie. Ieder neemt grotendeels aanmeldingen voor de ‘eigen’ sector voor eigen rekening.
BJz en J-GGZ hebben de werkwijze t.a.v. aanmelding grotendeels geïntegreerd.
De vormgeving van de voordeur wordt volledig gedragen door BJz en J-GGZ samen; deskundigheid van beide deelsectoren is voldoende aanwezig.
Men kent het bestaan van Men kent de de gebruikte aanmeldingsgebruikte formulieren en aanmeldings–procedures over en weer formulieren en/of maar maakt geen gebruik procedures over en van elkaars of gezamenweer niet of lijke producten. nauwelijks. BJz en J-GGZ beschikken niet over een gezamenlijke bereikbaarheids/crisisdienst
Er wordt gebruik gemaakt van elkaars of gezamenlijke aanmeldings-formulieren en procedures.
Eén team beoordeelt a.d.h.v. een vastgesteld en door medewerkers van BJz en J-GGZ gedragen werkproces alle aanmeldingen.
Deskundigheid voor beoordeling psychiatrische problematiek bij de voordeur
Onvoldoende deskundigheid bij BJz.
Nog niet voldoende deskundigheid bij BJz maar bij twijfel (aan beide kanten) wordt overlegd. Mede door bijdrage JGGZ neemt deskundigheid bij BJz toe.
Informatie en terugkoppeling naar verwijzers
BJz en J-GGZ hebben geen gezamenlijke voorlichting en informatie verstrekt aan mogelijke verwijzers; huisartsen krijgen (nog geen) standaard terugkoppeling van hun verwijzing naar BJz.
BJz en J-GGZ hebben gezamenlijke voorlichting op dit punt verstrekt o.a. door actieve benadering van externe verwijzer (uitleg rol BJz en mogelijkheid rechtstreekse verwijzingen).
Omlegging cliëntenstroom/
Vaak melden cliënten zich bij BJz en J-GGZ zelf aan. Zij-instroom: >80% aan-meldingen bij J-GGZ.
Cliëntenstroom is grotendeels omgelegd Zij-instroom: tussen 10-40% aanmeldingen bij J-GGZ.
aanmelding. Bekendheid met/gedeeld gebruik van aanmeldingsformuliere n of –procedures Bereikbaarheids/crisisdienst
zij-instroom J-GGZ
Onvoldoende deskundigheid bij BJz maar bij twijfel wordt incidenteel overlegd met J-GGZ.
Cliëntenstroom is onvoldoende omgelegd. Zij-instroom: 40-80% aanmeldingen bij JGGZ.
Terugkoppeling Op dit punt vindt geen structurele terugkoppeling gegevens naar BJz over plaats. rechtstreekse aanmeldingen bij JGGZ
BJz en J-GGZ beschikken over een gezamenlijke bereikbaarheids/crisisdienst Voldoende deskundigheid bij BJz o.a. door uitwisseling en/of detachering van medewerkers over en weer.
Vrijwel alle J-GGZ-cliënten komen via de integrale toegangspoort bij BJz binnen. Zij-instroom: <10% aanmeldingen bij J-GGZ.
Op dit punt vindt structureel terugkoppeling plaats.
13
Diagnostiek binnen BJz Diagnostiek
Score a:
Score b:
Score c:
Score d:
Uitvoering diagnostiek
Er zijn geen op elkaar afgestemde afspraken tussen BJz en J-GGZ over de uitvoering van toegangs-diagnostiek.
BJz en J-GGZ hebben onderling afspraken gemaakt over de manier waarop diagnostiek wordt gepleegd, waarbij ieder de aan-meldingen die voor de ‘eigen’ sector lijken te zijn, voor de rekening neemt.
BJz en J-GGZ hebben de (eerder bestaande) werkwijzen t.a.v. diagnostiek besproken en op elkaar afgestemd.
De diagnostiekfunctie is georganiseerd en ingevuld door BJz en J-GGZ gezamenlijk aan de hand van een vastgesteld en door medewerkers van BJz en JGGZ gedragen werkproces
Bekendheid met/gedeeld gebruik diagnostische instrumenten
Men kent de (voorheen) gehanteerde diagnostische instrumenten over en weer niet of nauwelijks.
Men kent het bestaan van gebruikte diagnostische instrumenten over en weer, maar men maakt geen gebruik van elkaars/gezamenlijk ontwikkelde of gekozen instrumenten.
Er wordt gebruik gemaakt van elkaars of van gezamenlijk ontwikkelde/ gekozen diagnostische instrumenten.
Eén team behandelt aan de hand van een vastgesteld en door medewerkers van BJz en J-GGZ gedragen werkproces de diagnostiek voor alle cliënten in de toegangsfase.
Deskundigheid voor beoordeling psychiatrische problematiek
Geen specifieke deskundigheid bij BJz.
Geen specifieke deskundigheid bij BJz maar wordt incidenteel ingehuurd door BJz bij JGGZ.
Toenemende deskundigheid bij BJz; aanvullend inhuren van J-GGZ medewerkers of diagnostiek.
Voldoende specifieke deskundigheid bij BJz (mede door inzet J-GGZ in het verleden).
Multidisciplinair e beoordeling
Adequate uitwerking van criteria voor multidisciplinaire beoordeling in de toegangsfase van BJz, maar deze is niet bekend bij de medewerkers van J-GGZ.
Positionering toegangsdiagnostiek en behandeldiagnostiek
Binnen BJz beoordeling die leidt tot ‘sectorkeuze’, diagnostiek voor GGZ-cliënten vinden grotendeels plaats binnen J-GGZ.
Adequate uitwerking van criteria voor multidisciplinaire beoordeling in de toegangsfase van BJz en deze is bekend bij de medewerkers van J-GGZ.
Binnen BJz toegangsdiagnostiek. Evt. behandeldiagnostiek binnen J-GGZ. Soms doet J-GGZ diagnostisch onderzoek t.b.v. de toegangs-functie over.
14
Indicatiebesluit BJz Indicatiestelling/
Score a:
Score b:
Score c:
Score d:
Organisatie proces indicatiestelling
Binnen BJz worden vrijwel geen of weinig indicatiebesluiten afgegeven voor J-GGZ.
Er is deelname van J-GGZ aan proces van indicatiestelling binnen BJz, waarbij ieder vooral aan-meldingen voor de ‘eigen’ sector beoordeelt.
Er is deelname van J-GGZ aan het proces van indicatiestelling binnen BJz. Er wordt in feite gezamenlijk een indicatiebesluit genomen.
Het proces van indicatiestelling binnen BJz is door BJz en J-GGZ samen voorbereid en wordt gezamenlijk gedragen. BJz voert het uit.
Vertrouwen in kwaliteit indicatiestelling
J-GGZ heeft geen of weinig vertrouwen in indicatiestelling BJz.
J-GGZ heeft – onder bepaalde condities – vertrouwen in indicatiestelling BJz.
Specificiteit uitkomst indicatiestelling
--
Beoordeling leidt tot ‘sectorkeuze’: zeer globaal geformuleerde indicatiebesluiten.
Er worden globale tot redelijk specifieke indicaties voor J-GGZ gesteld.
Tevredenheid samenwerking
Geen of stagnerende samenwerking, weinig wederzijdse affiniteit.
Samenwerking op papier geregeld, wel kennis werkwijze wederpartij, geen gedeelde werkprocessen.
Intensieve ‘technische’ Gedeelde werkprocessen, integrale teams. ver-bindingen tussen (voorheen) eigen werkprocessen.
Gemiddelde doorlooptijd BJz
Beduidend hoger dan het landelijke gemiddelde
Hoger dan het landelijke gemiddelde.
Op het landelijke gemiddelde.
indicatiebesluit
Er worden specifieke indicaties voor J-GGZ gesteld.
Lager dan het landelijke gemiddelde.
Aanmelding bij J-GGZ/uitvoering indicatie Aanmelding
Score a:
Score b:
Score c:
Score d:
Geen afspraken
Afspraken zijn vooral gericht op zo vroeg mogelijke overdracht van cliënten/niet of minder gericht op informatieoverdracht. Hoger dan het landelijke gemiddelde.
Afspraken zijn gericht op soepele overdracht van informatie en ondersteuning van cliënten bij het verzilveren van indicatiebesluit.
J-GGZ/uitvoeren indicatiebesluit Afspraken BJz en J-GGZ over overdracht van informatie en cliënten Wachttijd tussen aanmelding bij J-GGZ en eerste face-to-face contact
Beduidend hoger dan het landelijke gemiddelde van beide sectoren.
Terugverwijzingen
Terugverwijzing komt regelmatig voor; aantal (beduidend) hoger dan het landelijke gemiddelde.
Op het landelijke gemiddelde.
Lager dan het landelijke gemiddelde.
Terugverwijzing komt vrijwel niet voor; aantal lager dan het landelijke gemiddelde.
15
Opstellen hulpverleningsplan binnen de J-GGZ Score a:
Score b:
Score c:
Afstemming hulpplan op indicatiebesluit
Geen afstemming...
Afstemming maar indicatiebesluit is zeer globaal en biedt veel ruimte.
Intentie om altijd af te stemmen. Maar soms wordt beoordeling aanpak problematiek overgedaan. BJz wordt hiervan dan op de hoogte gebracht.
Overleg/toetsing hulpverleningsplan door BJz
Geen toetsing
Ad hoc/in voorkomende gevallen.
Opstellen hulpverleningsplan
Score d:
J-GGZ Afgestemd op indicatiebesluit: geaccepteerd als uitgangspunt voor hulpplan. Meningsverschillen worden in structureel overleg besproken en leiden tot hernieuwde afspraken. Structureel, aan de hand van geïmplementeerde werkafspraken hieromtrent.
Uitvoeren en volgen van de geïndiceerde zorg door BJz Uitvoeren en monitoren van zorg
Score a:
Score b:
Score c:
Score d:
Verstrekken van volggegevens door
Worden niet verstrekt.
Worden verstrekt en worden gerapporteerd door BJz.
Wordt niet geëvalueerd.
Wordt incidenteel geëvalueerd.
J-GGZ aan BJz Evaluatie J-GGZ door BJz
Wordt structureel geëvalueerd.
16
Bijlage 2: Overzicht gebruikte documenten -
Beschrijving werkprocessen Bureau Jeugdzorg Flevoland (2005)
-
Helpteksten registratiesysteem Bureau Jeugdzorg Flevoland (2004)
-
Een ingevuld exemplaar van de vragenlijst ‘Kengetallen BJz’
-
Herontwerp behandelaanbod, herontwerp logistiek en implementatieplan van de Meregaard Kinderen en Jeugd (2003)
-
Richtlijn verwijzingen Meregaard Kinderen en Jeugd - Bureau Jeugdzorg Almere (2003)
-
Een ingevuld exemplaar van de vragenlijst ‘Kengetallen J-GGZ’
17
