Adalimumab (Humira®) bij reumatische aandoeningen
Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel adalimumab te willen gaan behandelen. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel. Heeft u na het lezen nog vragen, dan kunt u daarmee altijd bij uw reumatoloog/ verpleegkundig reumaconsulent terecht.
Hoe werkt adalimumab?
Adalimumab behoort tot de nieuwe - zogenaamde biologische - antireumatica (biologicals). Hoewel de precieze oorzaak van reumatoïde artritis (RA) niet bekend is, wordt bij patiënten met RA een verhoogde hoeveelheid van het ontstekingseiwit tumor necrosis factor (TNF) gevonden. Dit eiwit speelt een rol bij het ontstaan en onderhouden van gewrichtsontstekingen. Adalimumab is een antilichaam tegen TNF dat geheel gemaakt is van menselijke eiwitten. Adalimumab blokkeert de effecten van TNF. Daardoor worden de gewrichtsontstekingen geremd en nemen de zwelling, pijn en stijfheid af. Ten gevolge van vermindering van gewrichtsontstekingen neemt de kans op beschadigingen aan de gewrichten af. Ook voelen veel patiënten zich minder moe en kunnen zij beter functioneren in het dagelijks leven. Het effect van adalimumab treedt over het algemeen op binnen enkele weken, maar kan in een enkel geval enkele maanden duren.
Hoe wordt adalimumab gebruikt?
Adalimumab wordt toegediend via onderhuidse (subcutane) injecties. De gebruikelijke dosering is 40 mg eenmaal per twee weken. Soms is het nodig om tijdelijk de dosering aan te passen. Adalimumab wordt soms als enig antireuma middel gebruikt, maar bij voorkeur gecombineerd met methotrexaat of andere antireuma middelen, omdat de combinatie effectiever is. De injecties worden toegediend door patiënten zelf of eventueel door hun partners of andere hulpverleners. Tijdens de spuitinstructie wordt precies uitgelegd hoe u uzelf kan spuiten. Hoewel dit misschien een eng idee is, blijkt in de praktijk dat zelf spuiten heel goed is te leren. U moet adalimumab altijd koel bewaren (in de koelkast tussen 2 en 8 º C).
1
Welke bijwerkingen kunnen optreden tijdens behandeling met adalimumab? Meest voorkomend (meer dan 10%): Voorbijgaande huiduitslag, jeuk of pijn op de plaats van de injecties. De uitslag is vrijwel altijd mild en in het beloop van de behandeling verdwijnen deze klachten bij de meeste patiënten. Milde infecties zoals verkoudheid, griep, gordelroos en urineweginfecties. Indien u klachten hiervan heeft, adviseren wij u contact op te nemen met uw (huis)arts.
• •
Zelden (minder dan 1%): Tijdens behandeling zijn zelden ernstige infecties beschreven. Als u klachten of symptomen heeft die kunnen passen bij een ernstige infectie zoals onder andere hoge koorts, ernstige kortademigheid of hoesten, overleg dan met uw (huis)arts/verpleegkundig reumaconsulent. Tijdens het gebruik van andere TNF blokkerende middelen is bij patiënten die lijden aan hartfalen (decompensatio cordis) verslechtering in de hartfunctie beschreven. Daarom is voorzichtigheid geboden bij patiënten met ernstig hartfalen. Zeer zelden zijn tijdens anti-TNF behandeling andere autoimmuunziekten ontstaan zoals een lupusachtig syndroom. Zeer zelden zijn tijdens anti-TNF behandeling aandoeningen van het zenuwstelsel beschreven zoals multipele sclerose (MS). Het ontwikkelen van een huidtumor komt voor bij minder dan 0,7% van de patiënten. Hierbij is het van belang dat u zelf jaarlijks u huid nakijkt van armen, benen, hoofd en hals. Indien u een afwijking aan de huid bemerkt is het verstandig om uw huisarts te raadplegen.
• • • • •
Wat u verder nog moet weten
•
In het verleden is bij een klein aantal patiënten tijdens behandeling tuberculose ontstaan. Dit betrof vrijwel altijd het opnieuw opvlammen van een oude tuberculose. Daarom wordt bij alle patiënten die beginnen met behandeling met adalimumab gekeken of er een vroegere besmetting met tuberculose heeft
2
•
plaatsgevonden. Dit wordt gedaan door middel van een huidtest (Mantoux reactie) en een röntgenfoto van de longen. Adalimumab mag niet worden toegediend op het moment dat u een ernstige infectie heeft. Als u klachten of symptomen heeft die kunnen passen bij een infectie zoals onder andere hoge koorts, ernstige kortademigheid of hoesten, overleg dan met uw arts. Bij ernstige infecties kan uw arts adviseren adalimumab tijdelijk te staken.
Operaties en andere (tandheelkundige) ingrepen
Er bestaat bij het gebruik van adalimumab mogelijk een verhoogd risico op postoperatieve infecties. Bespreek het met uw arts als u een operatie of tandheelkundige ingreep moet ondergaan. Informeer degene die de ingreep uitvoert dat u wordt behandeld met adalimumab.
Andere geneesmiddelen
TNF blokkerende middelen kunnen voor zover bekend, veilig worden gebruikt naast andere geneesmiddelen. Alleen de combinatie met andere biologicals moet worden vermeden vanwege vergrote kans op (ernstige) infecties. Overleg bij twijfel met uw arts.
Zwangerschap en borstvoeding
Omdat de veiligheid van TNF blokkerende middelen tijdens zwangerschap en borstvoeding niet onderzocht is, wordt het gebruik daarvan ontraden in deze situaties. Overleg met uw arts voordat u zwanger wilt worden of als u onverwacht toch zwanger bent geworden.
Autorijden
TNF blokkerende middelen geven geen sufheid of slaperigheid. U mag daarom gewoon autorijden of apparaten bedienen tijdens behandeling. Echter indien u na toediening van adalimumab last krijgt van duizeligheid, mag u geen voertuig besturen of machines bedienen.
3
Vaccinaties
Wij raden het gebruik van een verzwakt levend vaccin af, zoals bof, mazelen, rode hond (BMR), gele koorts, orale poliovaccin, orale tyfusvaccin of BCG. Wij adviseren u om u jaarlijks tegen griep (influenza) te laten vaccineren door uw huisarts.
Vragen
Voor vragen of bijzonderheden is uw reumatoloog of verpleegkundig reumaconsulent bereikbaar via het secretariaat reumatologie: maandag t/m vrijdag van 9.00 - 12.00 uur op telefoonnummer: 024 - 361 45 80. In noodgevallen is het secretariaat bereikbaar van 12.00 - 16.30 uur onder telefoonnummer: 024 - 361 76 87. De Radboud Apotheek is 24 uur per dag bereikbaar via telefoonnummer: 024 - 361 91 91.
• • •
Buiten kantooruren verloopt het contact in principe via de huisarts/huisartsenpost. Wilt u meer informatie over de afdeling Reumatische Ziekten? Kijkt u daarvoor op: www.radboudumc.nl/Zorg/Afdelingen/Reumatische Ziekten
4
09-2011-4929
Adres Reumatische Ziekten Geert Grooteplein-Zuid 8, route 433 6525 GA Nijmegen Postadres Radboudumc 470 Reumatische Ziekten Postbus 9101 6500 HB Nijmegen Contact Secretariaat Reumatische Ziekten 024 - 361 45 80, bereikbaar van 9.00 tot 12.00 uur
Radboud universitair medisch centrum
