Adalimumab (Humira®)
Maatschap reumatologie Kennemerland
ADALIMUMAB (HUMIRA®) U heeft in overleg met uw arts besloten Adalimumab te gaan gebruiken. Deze folder geeft u informatie over dit geneesmiddel. Heeft u na het lezen nog vragen, dan kunt u daarmee altijd terecht bij uw arts. Hoe werkt het? Adalimumab behoort tot de nieuwe (zogenaamde biologische) antireumatische geneesmiddelen. Hoewel de precieze oorzaak van reumatische aandoeningen niet bekend is, wordt bij patiënten met deze ziekten een verhoogde hoeveelheid van het ontstekingseiwit tumor necrosis factor (TNF) gevonden. Dit eiwit speelt een rol bij het ontstaan en onderhouden van gewrichtsontstekingen. Adalimumab is een antistof tegen TNF dat helemaal gemaakt is van menselijke eiwitten. Adalimumab blokkeert de effecten van TNF. Daardoor wordt de gewrichtsontsteking geremd en nemen de zwelling, pijn en stijfheid af. Ook voelen veel patiënten zich minder moe en kunnen zij beter functioneren in het dagelijks leven. Daarnaast zorgt Adalimumab dat beschadiging van gewrichten vertraagd wordt. Het effect van Adalimumab treedt over het algemeen snel op, dat wil zeggen binnen enkele weken. Hoe wordt het gebruikt? Adalimumab wordt toegediend via onderhuidse injecties. De gebruikelijke dosering is eenmaal 40 milligram per twee weken. Soms is het nodig om de dosering aan te passen. Adalimumab wordt soms als enig antireumamiddel gebruikt, maar ook vaak gecombineerd met methotrexaat of andere antireumamiddelen omdat de combinatie effectiever is en zorgt voor minder bijwerkingen. De injecties worden toegediend door patiënten zelf of eventueel door hun partners of andere hulpverleners. Spuitinstructies kunnen geregeld worden bij u thuis of in het ziekenhuis. Tijden deze instructie wordt precies
1
uitgelegd hoe men zichzelf kan spuiten. Hoewel dit misschien een eng idee is, blijkt in de praktijk dat zelf spuiten heel goed te leren is. Bijwerkingen Meest voorkomend • Huiduitslag of jeuk op de plaats van de injecties. De uitslag is vrijwel altijd mild en op den duur verdwijnen deze klachten bij de meeste patiënten. • Milde infecties zoals verkoudheid en griep. • Andere klachten zoals hoofdpijn, huiduitslag en maagdarmbezwaren. Zelden • Bij een klein aantal patiënten is tijdens behandeling tuberculose ontstaan. Dit betreft vrijwel altijd het opnieuw opvlammen van een oude tuberculose-infectie. Daarom wordt bij alle patiënten die beginnen met behandeling gekeken of er een vroegere besmetting met tuberculose heeft plaatsgevonden. Dit wordt gedaan met een huidtest (Mantoux reactie) en een röntgenfoto van de longen. • Tijdens de behandeling komen zelden ernstige infecties voor. Als u klachten of symptomen heeft die kunnen passen bij een ernstige infectie zoals hoge koorts, ernstige kortademigheid of hoesten, overleg dan met uw arts. • Tijdens het gebruik van Adalimumab kan een aanwezige levercelontsteking (virale hepatitis) weer opvlammen. Daarom wordt u voor de start met Adalimumab gescreend op de aanwezigheid van hepatitis. • Tijdens gebruik van andere TNF blokkerende middelen is bij patiënten die lijden aan hartfalen (decompensatio cordis) verslechtering in de hartfunctie beschreven. Hoewel dit niet het geval lijkt te zijn bij Adalimumab, is voorzichtigheid geboden bij patiënten met ernstig hartfalen. • Zeer zelden zijn tijdens anti-TNF behandelingen andere auto-immuunziekten ontstaan zoals multiple sclerose (MS) of systemische lupus erythematosus (SLE). Als u klachten merkt van tintelingen, krachts2
verlies of slechter zien, meld het dan aan uw arts. Wat te doen bij infecties? De afweer tegen bepaalde infecties is minder goed tij dens Adalimumab. Overleg daarom met uw behande lend reumatoloog of huisarts in geval van een (moge lijke) infectie. U moet met de injecties stoppen bij: • ernstige infecties zoals bloedvergiftiging (sepsis), een abces, tuberculose, ernstige terugkerende oorontsteking, longontsteking en dergelijke;• infecties door parasieten; • koorts en/of het starten van antibiotica. U kunt doorgaan met de therapie bij virusinfecties en/ of verkoudheid. Na behandeling van de infectie kan in overleg met de reumatoloog Adalimumab worden hervat. Ernstige infecties U mag niet met Adalimumab beginnen als u een infectie of ‘vieze’ wondjes heeft (wondjes met pus). Wanneer u een ernstige infectie krijgt terwijl u Adalimumab gebruikt (bijvoorbeeld een longontsteking of hoge koorts die niet overgaat), neem dan altijd contact op met uw reumatoloog. In bijna alle gevallen moet u dan tijdelijk stoppen met Adalimumab. Uw afweersysteem krijgt dan de kans om de infectie te bestrijden. Als u volgens uw arts genezen bent van uw infectie, kunt u over het algemeen weer beginnen met Adalimumab. Bij koorts of het gebruik van antibiotica stoppen met Adalimumab en contact opnemen met de poli reumatologie. Tuberculose Het is voor uw reumatoloog belangrijk te weten of u in het verleden tuberculose (TBC) heeft gehad of ermee in contact bent geweest. De behandeling met Adalimumab kan er namelijk voor zorgen dat de TBC weer de kop op steekt. Voordat u met de behandeling begint, wordt daarom een longfoto bij u gemaakt. Ook ondergaat u een huidtest voor tuberculose (een zogenoemde Mantoux), via een injectie vlak onder de huid. 3
Wanneer uit de longfoto of uit de huidtest blijkt dat u vroeger TBC heeft gehad of dat u ermee in aanraking bent geweest, kan uw reumatoloog na overleg met de longarts besluiten om u uit voorzorg medicijnen te geven tegen TBC. U krijgt ook een pneumokokkenvaccin, deze beschermt u 5 jaar tegen een infectie, bv. ernstige longontsteking veroorzaakt door een pneumokok. Meer kans op kanker? Het is onderzocht of mensen die Adalimumab gebruiken, meer kans hebben op kanker. Tot nu toe lijken mensen die Adalimumab gebruiken, niet vaker kanker te hebben dan mensen die geen Adalimumab gebruiken. Gebruik van Adalimumab bij operaties Als u binnenkort een operatie ondergaat, overleg dan met uw reumatoloog. Bij grotere operaties moet u waarschijnlijk een of twee weken voor de operatie stoppen met het gebruik van Adalimumab. Als de operatie voorbij is en uw operatiewond is genezen, kunt u over het algemeen weer met Adalimumab beginnen. Uw arts zal u hierover verder adviseren. Zwangerschap Omdat de veiligheid van Adalimumab tijdens zwangerschap en borstvoeding niet onderzocht is, wordt het gebruik daarvan ontraden in deze situaties. Overleg met uw arts voordat u of uw partner zwanger wilt worden of als u ondanks gebruik van voorbehoedsmiddelen, zwanger bent geworden. Het is niet bekend of Adalimumab in de moedermelk komt. Daarom mag u geen borstvoeding geven tijdens de behandeling met Adalimumab. Vaccinaties Als u Adalimumab gebruikt, mag u niet worden ingeënt met een levend of verzwakt levend vaccin zoals gelekoorts, bof, mazelen, rode hond (BMR), poliomyelitis, oraal tyfus of BCG. De griepprik of vaccinaties met dode of niet-actieve bacteriën of virsussen mag u wel
4
krijgen. Reisadvies en uitleg over vaccinaties krijgt u via de reumaconsulenten. Het gebruik van Adalimumab Hoe moet u Adalimumab bewaren? Zorg ervoor dat kinderen niet bij de Adalimumab kunnen komen. Bewaar Adalimumab bij een temperatuur van 2 tot 8º C (in de koelkast). U mag Adalimumab niet invriezen. Als u op vakantie gaat, moet u Adalimumab tijdens de reis en op uw vakantieverblijf gekoeld bewaren bij een temperatuur van 2 tot 8º C. Bij reizen heeft u een medicijnpaspoort, een douaneverklaring en een koeltasje nodig. Tot wanneer is Adalimumab houdbaar? U kunt Adalimumab gebruiken tot de uiterste gebruiksdatum (EXP) die op de verpakking staat. U moet het dan wel volgens de voorschriften bewaren (bij 2 tot 8º C). De spuit is al gevuld. Haal de spuit een uur voor gebruik uit de koelkast. Wat moet u doen als u een dosis bent vergeten? Als u de Adalimumab een keer vergeet toe te dienen, neem de injectie dan de volgende dag. Wanneer u het langer dan een dag vergeet, sla dan een keer over en neem de volgende dosis volgens uw gebruikelijke schema. Neem nooit een dubbele dosis om een overgeslagen dosis in te halen! Gebruik van Adalimumab samen met andere medicijnen Licht uw arts in over uw behandeling met Adalimumab. Vertel uw huisarts, uw apotheker, uw tandarts en uw specialist altijd welke medicijnen u gebruikt. Denk hierbij ook aan uw eventuele gebruik van zelfzorgmedicatie. Heeft u vragen? Misschien hebt u na het lezen van deze folder nog vragen. Aarzel dan niet om contact op te nemen met uw reumatoloog of met de reumaconsulent. Telefoon poli reumatologie (023) 545 3170. december 2011 vakgroep reumatologie Kennemerland
5
www.kg.nl
Locatie noord Vondelweg 999 Haarlem Locatie zuid Boerhaavelaan 22 Haarlem Postadres Postbus 417 2000 AK Haarlem Telefoon: (023) 545 35 45 e-mail:
[email protected]
1099076-12-2011
