THE
ANSWERS FOR AN
ACCELERATING
WORLD
2020 Logistieke Trends: kans of bedreiging? Seminarie 16 oktober 2013 - Transport & Logistics Antwerpen
WAREHOUSES WITH BRAINS
Op 16 oktober organiseerde WDP een seminarie tijdens de Transport & Logistics beurs te Antwerpen over de trends van vandaag die wel eens kansen (of bedreigingen?) vormen voor de toekomst van de volledige logistieke keten.
“D
e toekomst kunnen we niet voorspellen, we weten niet wat er komen zal”,
verklaart Nik Baerten, Future Explorer en mede-oprichter van Pantopicon. “Wat we wel kunnen doen, is naar de ontwikkelingen van vandaag kijken, de signalen van maatschappelijke aard capteren en trachten te anticiperen op de gevolgen die deze verschuivingen en evoluties
Nik Baerten, Future Explorer Pantopicon
zullen meebrengen voor de logistieke sector. Aan de hand van de vraag “wat als straks...”
dig was. Consumenten kunnen zelf producten
nodig ik jullie allen uit om na te denken over de
creëren en verkopen. Particulieren zijn vandaag
gevolgen van de huidige tendensen.”
al in staat om, bijvoorbeeld met een Square1 kaartlezer die op de smartphone aangesloten kan worden, goedkoop en snel goederen en
… Wat als straks iedere consument producent wordt?
diensten te verkopen. De toenemende groei van “Fab Labs”2 brengt
“Technologie komt nu meer en meer binnen
ons bij de volgende vraag: wat als het meren-
handbereik van consumenten en zorgt er voor
deel van de mensen ook producent worden?
dat ze weldra thuis kunnen doen waar vroeger
De logistieke stromen krijgen dan ongetwijfeld
een heel machinepark of een kostelijke aan-
een heel andere wending. Buren zouden “aan
sluiting - denk maar aan betaalterminals - no-
logistiek kunnen doen” voor mekaar. De nood aan kleinere stockageplaatsen zou toenemen. De ligging van die stockageplaatsen zou dan ook wel eens verschuivingen van de buitenstad naar het centrum kunnen bewerkstelligen.”
… Wat als straks dingen hun ei-
van het grotere publiek komt. De steeds kriti-
gen levensverhaal kunnen vertel-
scher wordende consument zou het hele leven
len?
van het aangekochte product kunnen traceren.
“Vandaag worden sensoren gebruikt voor verschillende doeleinden, om bijvoorbeeld onder de schil van een appel te kijken om te “zien” wat niet met het blote oog gezien kan worden: de appel heeft onder het transport geleden, is hier en daar aan het rotten, …
In dit scenario zou het product zelf communiceren in bijvoorbeeld welke omstandigheden het geproduceerd werd, welke tussenstops het heeft gemaakt vooraleer het bij de koper geleverd werd, of het waterschade heeft geleden, hoe het gerecycleerd kan worden. In een tijdperk waar duurzaamheid en ecologisch verantwoorde keuzes van belang zijn voor de consument kan deze hypertransparantie heel wat uitdagingen meebrengen voor de producent, maar ook voor de logistieke sector.”
… Wat als straks een meerderheid onder ons bezit als ballast ervaart? “Het aantal mensen dat zich af vraagt waarom ze voorwerpen zouden kopen en bezitten terwijl ze er maar occasioneel gebruik van maken, neemt toe. Bezit begint als ballast te wegen, onder andere door de toenemende verstedelijking, waarbij be-
© www.warrenellis.com
Wat als straks dingen hun eigen leven kunnen vertellen? De Science-fiction schrijver Bruce
“Er ontstaat een verschuiving van bezit naar toegang.”
woners ook gewoon geen plaats hebben om deze spullen op te bergen. Parkeermogelijkheden zijn in de stad
Sterling gebruikte reeds in 2004 het woord
gering, appartementsgebouwen bieden kleine-
“spime”3 om dit concept te beschrijven.
re woonruimtes met minder opslagplaatsen.
Beeld je in dat deze technologie ook in handen
We zien nu al dat diensten, werktuigen en zelfs
Alain Coninx, oud VRT-journalist en moderator panelgesprek
wagens meer en meer gedeeld of uitgeleend
Nieuwe logistieke stromen worden ontworpen
worden: je kan nu een fiets of auto huren in
omdat logistiek dan niet meer enkel gaat om
plaats van er zelf één te bezitten.
produceren, opslaan en transporteren maar
Er ontstaat een verschuiving van bezit naar
ook om herstellen en herdistribueren.
toegang. Ook voor software en muziek is dit
We staan aan het begin van een revolutie in
het geval. Je hoeft dit niet meer te bezitten, via
de productiesector. Jongeren kunnen vandaag
cloud-applicaties heb je nu toegang tot duizenden muziek- en filmbibliotheken en kan je delen van software gebruiken in plaats van het
al hun eigen gadgets laten produceren
“We staan aan het begin van een revolutie in de productiesector.”
volledige pakket aan te kopen en geniet je bovendien van alle upgrades. Deze evolutie betekent een ommezwaai voor
door middel van 3D printing. In de gezondheidssector lijden we al jaren aan een gebrek aan donors. Door middel van de 3D-techniek zouden er in de toekomst vanuit stamcellen delen van organen kun-
nen geprint worden. De technologie zorgt voor een verschuiving van evolutie naar revolutie.
de productiesector: het “designed for obso-
Dit heeft een grote impact op de logistieke
lescence-concept”4 verzwakt en maakt weer
stromen die anders georganiseerd moeten
plaats voor producten die langer meegaan.
worden. Indien we ons straks enkel en alleen moeten bevoorraden met grondstoffen en we onze producten zelf gaan produceren, hetzij thuis of in een (kleinschalige, in de stad gelegen) fabriek, zullen de logistieke processen anders bedacht moeten worden.”
… Wat als straks schetsen met één druk op de knop gebouwen worden? “Wat als schetsen van gebouwen later ook door een handzwaai vertaald kunnen worden in fysieke gebouwen? Dat je met één hand een beeld kan manipuleren en dankzij spitstechnologie het bestand zou doorgeven aan een ma-
kel gebruik maakt van luchtdruk om het afval ondergronds door pijpleidingen te vervoeren. Stel dat nieuwe transportmogelijkheden in beeld verschijnen, zoals het gebruik van drochine die alle onderdelen gaat bouwen? En wat
nes? Deze worden in andere landen reeds ge-
als de assemblage door drones zou gebeuren?
bruikt om bij een incident in afgelegen gebieden
(klik om de film te bekijken of ga naar http://www.youtube.com/wat-
- waar geen onmiddellijke hulp aangeboden
ch?v=JnkMyfQ5YfY)
kan worden - defibrillatoren tot bij de patiënt te
Al deze ontwikkelingen zouden een enorme impact hebben op de manier van consumeren en dus ook op de logistiek. Transport zou sneller
brengen. In China worden koerierdiensten in wolkenkrabbers reeds via drones verzorgd. Of je zou nog verder kunnen gaan. Zwitser-
en efficiënter worden. We gebruiken minder materialen. Misschien komt
se studenten hebben een concept
“Wat nu meer een uitzondering is dan de regel, zou in de toekomst veel meer aanhangers kunnen vinden.”
bedacht om mensen, producten en goederen in één lokaal station te laten komen en samen te vervoeren, allen “onder één vleugel”.”
productie en opslag terug naar de binnenstad – weliswaar
… Wat als straks “slechte” keu-
op kleinere schaal – en zouden deze sectoren
zes geschrapt worden?
hiernaast nog een andere, positieve functie kunnen invullen voor de omgeving waar ze gesettled zijn.”
“Wat als “on”duurzame keuzes niet meer toegestaan worden, omdat er een duurzamer alternatief bestaat? Stel dat je niet meer zou mogen vliegen voor een afstand onder de
… Wat als straks nieuwe transportmodi op het toneel verschijnen? “Momenteel worden transportsystemen herontdekt, denk maar aan de studies om zeppelins in de haven van Antwerpen in te schakelen, of het afvaltransportsysteem in Zweden dat en-
1000 km. De overheid denkt hierover na om het duurzaamheidsbeleid in stroomversnelling te brengen en om groenere alternatieven een duwtje in de rug te geven. Elektrische boten, de heropleving van de scheepsvaart, het niet meer bereikbaar maken van de stadskernen
eigen ecosysteem. Stel je voor dat enkel ecopositief gequoteerde bedrijven in aanmerking komen om zich in een bepaalde omgeving te mogen settelen? Of dat productiestromen op mekaar afgestemd
voor gewone wagens en het verhuren van elektrische wagens,… dit zijn maar een aantal initiatieven die momenteel door de overheid bestudeerd worden. Bedrijven gaan ook fysisch samen zitten om ecologische systemen te vormen of hun activiteit volledig te integreren in het milieu. Google’s datacentrum ligt in Finland omdat het klimaat de nodige koeling biedt voor de apparatuur. Een bedrijf in Japan zorgt voor zijn catering door groenten en fruit op een hoogtechnologi-
worden, om zo tot nieuwe waardeketens te
sche wijze te telen in eigen kelder.
komen?”
Wat nu meer een uitzondering is dan de regel, zou in de toekomst veel meer aanhangers kunnen vinden. De reden tot ommezwaai zal dan niet zozeer liggen bij window-dressing of brand image, maar zal onderbouwd worden door de economische meerwaarde die een dergelijke keuze met zich mee brengt.”
… Wat als straks waardeketens hyperlokaal worden? “In Zweden bestaat een torengebouw waar het volledig productieproces - van zaaien tot oogsten en verdelen - in ondergebracht wordt. De waardeketen is hier hyperlokaal en vormt een
DE TOEKOMST: EEN “VER VAN
ligt het nu nog anders. Bij e-commerce komt
MIJN BED” VERHAAL?
de Supply chain veel meer naar de voorgrond
L
ijken deze “voorspellingen” een ver van mijn bedverhaal of eerder science-fiction?
Enkel de toekomst zal het uitwijzen. Wat vandaag realiteit is, is de toename in de aankopen via het web. “In Nederland loopt 10% van de retail sector online; de waarde wordt geschat op € 11 miljard.” Dat zegt Andries van Daalen, Programma Directeur bij Wehkamp.nl. “In België liggen de cijfers een stuk lager, namelijk op 3%. Er is dus een enorm verschil in consumptiegedrag op een afstand van pakweg 60 km. Wel wordt
want de sector staat of valt bij heel het logistiek gebeuren. Bij WDP werken we aan polyvalente gebouwen, die dus ook aangepast kunnen worden aan de automatisatie-eisen van e-commerce.” “In e-commerce is het logistieke gebeuren inderdaad van essentieel belang”, vervolgt Andries Van Daalen. “Op het web kan je je niet onderscheiden door het aangeboden product, noch door de prijs. Maar je gaat je wel kunnen onderscheiden door de dienstverlening gelinkt aan het aangekochte product. Hoe snel
“e-commerce heeft veel meer te maken met logistiek dan met retail.”
kan het product geleverd worden? Hoe betrouwbaar is het betaalsysteem? Hoe goed is de dienst naverkoop? Het is dus van belang om te investeren in die
voorspeld dat 50% van
“service” om meerwaarde de creëren.”
de aankopen tegen 2025 online zullen gaan. Er staan dus heel wat opportuniteiten open voor e-commerce.” Joost Uwents, CEO WDP: “ Dit is zeker goed nieuws, ook voor de logistieke sector, want e-commerce heeft veel meer te maken met logistiek dan met retail. De groeikansen zijn reëel en de reden waarom de cijfers in Vlaanderen lager zijn dan in Nederland heeft wellicht te maken met onze mentaliteit: de Vlaming is immers meer behoudsgezind en misschien ook wat wantrouwiger tegenover nieuwe formules. Film- en concerttickets worden al zonder probleem via het net gekocht, maar voor retail
THE LAST MILE
A
lex Van Breedam, docent en CEO TRI-VISOR: “Vaak ziet men bij online-aankopen dat
transport gratis aangeboden wordt. Als er iets is dat absoluut niet gratis zou mogen zijn, dan is wel het transport. Eigenlijk is transport zeer duur, zonder te spreken over bijvoorbeeld de vervuiling die het met zich mee brengt. Daarom is “the last mile” een ingewikkelde en dure materie. Eigenlijk zou je transport en service moeten gaan classificeren: wil je het product morgen? Dan zal het je duurder uitkomen dan
Andries van Daalen, Programma Directeur bij Wehkamp.nl
als je het pakje later kan ontvangen. De consu-
uitbreiding van de Antwerpse ring bijvoorbeeld.
ment wordt de dag van vandaag veel te weinig
Als je deze vraag aan min 35-jarigen vraagt, is
gesensibiliseerd rond de kost en de gevolgen
het antwoord “neen” omdat de jongere gene-
van transport en e-commerce.”
ratie veel flexibeler is. Ze wonen in Antwerpen,
“Juist,” zegt Mario Fleurinck, CEO Melotte,”we schakelen over van een analoge economie naar een digitale economie waarbij we transportstromen creëren die niet meer deel uitmaken van de transportstromen van het ver-
“Als er iets is dat absoluut niet gratis zou mogen zijn, dan is het transport wel.”
leden. We hebben
studeren in Leuven, werken in Eindhoven; niet verbazend dat zij er niet voor te vinden zijn om te betalen voor een infrastructuur die ze niet gaan gebruiken.” Hoe reageert de overheid op deze tendens? Ilse Hoet, Afdelingshoofd van het Departement Mobiliteit en Infrastructuur: “Infrastructuur is nog altijd belangrijk en een goede infrastructuur vormt nog steeds de basis. We
een nieuwe soort economie gecreëerd die via
gaan echter meer en meer kijken naar wat er
internet gaat en waarbij de bestelling via “nul-
zich op deze infrastructuur afspeelt om zoveel
letjes en eentjes” op een totaal andere manier
mogelijk op die stromen in te spelen en er een
gekwalificeerd wordt dan bij het bestellen van
regisserende rol in te vervullen. Er wordt op het
fysieke producten. Maar we kennen er de im-
niveau van goederenstroom ook veel ingezet
pact niet van.”
op binnenvaart en spoorwegen om die shift
Mogen we spreken over “schadelijke neveneffecten” bij het gebruik van e-commerce? “Duurzaamheid werd onder “global warming” gezet, waarbij niemand eigenlijk beseft welke impact zijn of haar individueel aandeel heeft. Daarom moet transport “peer-to-peer”5 zijn zodat de impact zo laag mogelijk wordt.”, vervolgt Mario Fleurinck.
te kunnen realiseren. Maar ook de informatiestroom die met die goederenstroom gepaard gaat is belangrijk.” Moeten opslagplaatsen dus op strategische plekken liggen? “Jazeker”, claimt Alex Van Breedam. “E-commerce geeft de indruk dat het magazijn achter de hoek ligt terwijl er vaak een buitenlands distributiecentrum en “overnight” transport aan te pas komt, om toch maar
“Kijk naar de mensen vandaag hier aanwezig.
op tijd te kunnen leveren. Er zijn zelfs analysten
Ze hebben twee uur in de file gestaan, en zul-
die zeggen dat de structurele files die we sinds
len bij de volgende verkiezing de vraag krijgen
een aantal maanden kennen op maandag – ter-
of zij akkoord gaan om te investeren in de ver-
wijl we die vroeger eigenlijk enkel op dinsdag
betering van het “analoge” transport, zoals de
en donderdag kenden – rechtstreeks te maken
Prof. Alex Van Breedam, docent en CEO TRI-VISOR
hebben met het veranderende aankoopgedrag
worden zodat de drones met elkaar kunnen
van consumenten via e-commerce tijdens het
“spreken”, zodat we in een straal van 150 km
weekend.”
kunnen leveren. Om dit te realiseren gaan wij een investering aan van € 3,5 miljoen. Qua im-
Joost Uwents: “Daarom is multimodaliteit zeker
pact op het milieu zitten die toestellen ook zeer
belangrijk om de verschillende transportmodi
goed: 60 drones gaan minder verbruiken dan 2
met elkaar te combineren. Straks zal men niet meer kijken naar het aantal vierkante meters je aan opslagplaats nodig hebt, maar hoe je logistieke stromen in elkaar zitten. Van waar komen de producten? Heb je stromen vanuit Azië, e-commerce stromen, ...?
“We hebben de ambitie om binnen 6 maanden in Vlaanderen onze tandprothesen via dronetransport te leveren.”
De overheid werkt mee aan de ontwikkeling van deze evolutie. Zo zijn er bijvoorbeeld € 200 miljoen door de overheid geïnvesteerd in het project om de haven van Gent om te bouwen tot een fantastische multimodale logistieke hotspot. Deze investeringen moeten nu dus gerentabiliseerd worden.”
er is nog geen beleid rond vanuit de overheid. Qua infrastructuur moet
“De structurele files op maandag zouden rechtstreeks te maken hebben met het aankoopgedrag via e-commerce tijdens het weekend.”
er om de 15 km bij onze klanten een radar geïnstalleerd
slechts 16 dB, en aangezien
rond dit type vervoer goedgekeurd wordt binnen 6 maanden is uiterst gering maar ik heb er hoop in. Ze hebben me ooit gezegd dat ik nooit protheses zou kunnen maken met 3D-printing
40.000 per jaar.”
beuren en
luidsniveau is
beperkt zijn. De kans dat er een Vlaams beleid
ve goederenstroom, de ambitie om binnen 6
del zit momenteel nog binnen het vrijetijdsge-
op het ge-
hoogte van 21 meter vliegen, zal de last zeer
en nu produceren we er
via drone-transport te leveren. Dit vervoersmid-
de impact
ze op een
Mario Fleurinck: “Wij hebben, als alternatie-
maanden in Vlaanderen onze tandprothesen
smeltovens;
Maar wat als morgen 1.000 mensen ook drones willen gebruiken? “De drones staan met elkaar in contact en zelfs aan een snelheid van 250km/u kunnen ze nooit met elkaar botsen. Deze technologieën zijn matuur en worden vandaag geïntegreerd, om binnen dit en 5 jaar effectief te gebruiken. Ik denk ook dat dit iets zal zijn voor een kleine nichemarkt. Obama heeft vorige week € 50 miljard vrijgemaakt om de drones-toepassingen ook in de particuliere markt te gebruiken,”legt Mario Fleurinck verder uit.
Mario Fleurinck, CEO Melotte
Andries van Daalen: “Indien de e-commerce
“Stadsdistributie zoals het nu gebeurt heeft geen
in Vlaanderen stijgt tot 10% dan gaan er veel
zin,” meent Alex Van Breedam. “Als er maar pak-
meer bestelwagens rijden. De overheid moet er
weg 5 handelaars meedoen is de transportkost
zich nu op focussen want dit zal niet lang geac-
nog steeds hoog. Maar als je veel meer retailers
cepteerd worden.”
meekrijgt, dan gaat de transportkost veel lager zitten. Daarbij zou stadsdistributie nog andere
“Als je kijkt naar de te komen urbanisatiegraad
functies moeten bekleden, zoals het terugnemen
die we tegemoet gaan - mensen zullen meer
van verpakkingen, of zorgen voor de auto-
en meer in de steden wonen – moet er zeker op dit risico
“e-commerce gaat nog meer stromen naar de binnenstad trekken en als je de stad leefbaar wil houden dan ga je ook de stadsdistributiecentra moeten organiseren.”
ingespeeld worden”, stelt Alex Van Breedam. “Het toeval wil net dat stadsmensen meer e-commerce gebruiken. Zij gaan dus nog meer stromen naar de binnenstad trekken en als je de stad leefbaar wil houden dan ga je ook de stadsdistributiecentra moeten organiseren. De overheid gaat een soort regie moeten orchestreren zodat niet iedereen zomaar in de stad
matische bevoorrading van de rekken zodat je geen reserves meer nodig hebt. Dan kan je bijvoorbeeld op een meer gecontroleerde manier je winkel laten bevoorraden.” Ilse Hoet: “Vanuit de overheid zijn we bezig met verschillende initiatieven rond deze problematiek. Momenteel verzamelen we hierrond data, want meten is weten. Ik denk dat het probleem voor sommigen nog niet groot genoeg lijkt om er op te focussen. Er zijn wel gemeentelijke projecten die lopen in samenwerking met de overheid. Er bestaan projecten om de leveringsuren te reguleren, of nog om leveringen uit de spits te halen. Het drones-concept bijvoorbeeld past ook perfect in het ViA.6”
kan binnenrijden. Anders worden steden binnen de kortste keren onleefbaar. Een oplossing zou zijn om bijvoorbeeld stadsdistributiestromen aan de ingang van de steden te ontwikkelen.” “Oudere, kleinere opslagplaatsen aan de stadsrand zouden in dit scenario wel eens een nieuwe functie kunnen krijgen”, vervolgt Joost Uwents.
“In Nederland zitten we
“Er moet gewerkt worden aan een geconsolideerde logistieke stroom”
met een gelijkaardige problematiek”, zegt Andries Van Daalen. “We werken samen met de verschillende koerierdiensten om pic-
king-points in het leven te roepen. Dit zijn ontwikkelingen op kortere termijn dan 3D printing en het drones-concept.”
Joost Uwents, CEO WDP
“Kijk ook eens naar de nieuwe voedselstromen
de verwarming of koeling, de keuze in verlich-
in Japan sinds de ramp in Fukushima: gewas-
ting zoals het gebruik van LEDverlichting. In
sen worden op de daken gekweekt (rooftop
Nederland hebben we bijvoorbeeld ook warm-
farming) door gebruik van hydroponie7. Deze
tepompen geïnstalleerd zodat de warmte uit de
evolutie heeft niet alleen een impact op de
bodem naar het gebouw wordt gebracht. Maar
goederenstroom binnen de steden, maar als
duurzaamheid is een item waarmee we continu
je bedenkt dat 50% van de kinderen geboren
bezig moeten zijn.”
worden met voedselallergie en dat darmkankers stijgen - dit door onze manier van eten en telen – dan heeft deze nieuwe manier van landbouw zeker een toekomst. Sterker nog, straks zou onze smartphone zelfs kunnen aangeven wat we aan voedsel echt nodig hebben in functie van onze activiteit, wat dan ook een positief effect heeft op de duurzaamheid, de overproductie en de logistieke flows”, stelt Mario Fleurinck. Joost Uwents voegt toe: “Al die dingen bewijzen dat logistiek in zijn totaliteit aan belang wint. Duurzaamheid in onze opslagplaatsen betreft niet alleen het gebruik van zonnepanelen en de optimalisatie van de leegstand, maar het gaat ook over de isolatie van het gebouw,
Alex Van Breedam: “Er is nog veel ruimte voor verbetering. Als je bedenkt dat 1 op 4 vrachtwagens leeg rijdt, omdat we een capacteitsoverschot hebben, dan moet er echt gewerkt worden aan een geconsolideerde stroom.” “Het is inderdaad een grote uitdaging om efficiënter te gaan vervoeren”, voegt Ilse Hoet toe. “Vanuit de overheid willen we logistieke specialisten naar kleine bedrijven sturen om quickscans te maken van de logistieke flow, om nadien een analyse te maken over de optimalisatie-mogelijkheden van de logistieke stromen en van de ecologische voetafdruk.”
3D PRINTING: EEN OPLOSSING VOOR ELKE KWAAL?
keuzes moeten maken. “Er zijn tal van voordelen bij het gebruik van 3D
B
ij de optimalisatie van de logistieke stroom
printing. Er ontstaat niet enkel nieuwe tewerk-
zal 3D-printing straks ook een belangrijke
stelling, 3D heeft ook een enorme impact op
rol kunnen spelen. “3D printing is een ecosys-
de verhoging van het comfort van onze oude-
teem waarbij je vanuit de nood vertrekt,” legt
ren. We zitten in een demografische deficiet
Mario Fleurinck uit. “Je gaat enkel moeten sa-
waarbij we ons moeten afvragen hoe we de
mensmelten en assembleren waar het nodig
toenemende vergrijzing aan zorg gaan voor-
is. Als je een machineonderdeel kan maken
zien. We zouden bijvoorbeeld exoskeletons
van 160 gram in plaats van 2 kg, dan ga je dus
kunnen ontwikkelen die hen in staat stelt om op
enkel kijken naar de operationele functie van
een comfortabele manier in beweging te blijven
het product. Deze onderdelen hoeven dan niet
tot het einde van hun leven. Een ander voor-
meer uit China te komen omdat deze lokaal
beeld zijn de tandprotheses. Wij kunnen deze
geproduceerd kunnen worden en dan gaat de volledige supply chain ook helemaal veranderen.” Betekent dit dan een hele andere manier van warehousing? Joost Uwents: “Zeker, maar wij zien het als een uitdaging en niet als
“Op korte termijn gaat 3D-printing zeker een oplossing zijn voor het produceren van wisselstukken.”
een bedreiging. Het zal wel grote veranderingen brengen qua stock handling.” Maar niet alles kan via 3D printing gefabriceerd worden. Denk aan een designtafel met een lederen bekleding bijvoorbeeld. Gaan we ons dan moeten aanpassen aan de mogelijkheden van deze technologie? Gaan we nog kunnen kiezen wat we “mooi” vinden? Ja en neen; er zal zeker een mentaliteitsverandering moeten optreden.
alvast binnen de 24 uur aanleveren. Langs de klassieke wijze moet de patiënt 6 tot 8 weken wachten op zijn nieuw gebit. En dit scheelt natuurlijk veel qua comfort.
Ook bij revalidatie na een ongeluk heeft het gebruik van de 3D-techniek een grote impact. Het verschil in revalidatie van mensen die 24 uur in coma vertoeven of 6 dagen scheelt maar liefst 6 maand. We moeten technologie dus ten volle benutten en niet als bedreiging aanzien. De groei van Melotte heeft alvast geen enkele job vernietigd.”
Mario Fleurinck:”Als men kijkt naar de automo-
Mensen zijn van nature uit conservatief en
bielsector, werden auto’s 60 jaar geleden ge-
zijn bang voor verandering. Als je terugblikt
maakt van staal, hout en leder. Vandaag wordt
naar onze geschiedenis, zijn mensen altijd wat
nog slechts 5% van een auto vervaardigd uit
wantrouwig geweest als het om nieuwe tech-
staal. De rest is al composiet.” We zullen dus
nologieën gaat, terwijl de redenen niet altijd
Ilse Hoet, Afdelingshoofd Departement Mobiliteit en Infrastructuur Afdeling Water- en Havenbeleid
gegrond zijn. Maar is de kans reëel dat we
druk in de productiesector zou ook verminde-
straks enkel en alleen 3D-printproducten gaan
ren.”
gebruiken?
Als eindconclusie waren onze panelleden het
“Over 5 jaar zullen we 2 à 3% van de producten
ermee eens dat innovatieve technologie ab-
in Vlaanderen via deze techniek aanbieden. Er
soluut te ondersteunen is. De ontwikkeling
is dus nog tijd om ecosystemen en de tewerk-
van deze nieuwe technieken zal ongetwijfeld
stelling te hertekenen.”
een impact hebben op de logistiek en zal fan-
Alex van Breedam: “Op korte termijn gaat 3D-printing zeker een oplossing zijn voor het produceren van wisselstukken. Dit gaat dan rechtstreeks een grote impact hebben op de kosten-, de duurzaamheids- en de transportproblematiek waarmee de logistiek te kampen
tastische opportuniteiten creëren en nieuwe ecosystemen en samenwerkingsmogelijkheden zullen het daglicht zien. Maar eerst zullen we ons moeten concentreren op de groei van e-commerce in Vlaanderen vooraleer deze toekomstperspectieven realiteit worden.
heeft. Kortom, er gaat al een grote druk uit het logistieke systeem gehaald worden. Straks krijgen we onze grondstoffenpatronen thuisgeleverd en kunnen we van thuis uit “printen”; de
Tekst & Layout: Sandrine Roux Foto: Rudi Van Beek Film: Steven Stockbroekx Met dank aan: Alain Coninx, Andries van Daalen, Mario Fleurinck, Ilse Hoet en Alex Van Breedam © Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
EINDNOTA’S Square is een kaartlezer die op de smartphone aangesloten kan worden en die er voor zorgt, mits lidmaatschap en downloaden van de bijhorende applicatie, dat je per kredietkaart kan betalen en betaald kan worden vanuit M-commerce (aankopen doen via mobile devices).
1 Square
Meer info: https//squareup.com. Een fab lab (afkorting van het Engelse fabrication laboratory), is een coöperatieve werkplaats waar uitvinders en ontwikkelaars gebruik kunnen maken van een collectieve infrastructuur. Hier staan onder meer computers, 3D-printers, lasersnijders en frezen. 2 Fab
Om de naam fab lab te mogen dragen, moet deze werkplaats voldoen aan het Fab Lab Charter.
Labs
Bij grotere fab labs zoals onder andere in Amsterdam, Utrecht, Tilburg en Maastricht worden ook opleidingen in de vorm van cursussen en workshops gekoppeld aan de digitale werkplaats. Hierdoor ontstaan langzaamaan totaalconcepten waarin het complete traject van leren, maken, verspreiden en presenteren in de fab labs terug te vinden is. (bron: Wikipedia) Meer info: www.fablab.nl Spime is een neologisme voor een object dat kan worden gevolgd door ruimte en tijd tijdens zijn levensduur. Dit concept werd bedacht door schrijver Bruce Sterling. Sterling ziet spimes als het resultaat van de convergentie van zes opkomende technologieën, die betrekking hebben op het productieproces voor consumptiegoederen en gebruik maakt van identificatie en locatiegegevenstechnologie: identificatie via radiofrequentie, GPS-localisatie, Internet zoekmotoren, computer-aided design, 3D-printing, “cradle-to-cradle” levensduur van objecten. (bron: Wikipedia)
3 Spime
4 Obsolescence
“Obsolescence” of geplande veroudering is het concept waarbij een product als dusdanig ontworpen en gefabriceerd wordt dat de levensduur beperkt is. Het product wordt dus “geprogrammeerd” om defect te gaan. Deze geplande veroudering heeft potentiële voordelen voor een producent omdat het de consument er toe zet om bij diezelfde producent vervangstukken of zelfs een volledig nieuw toestel aan te kopen. Concurrenten kunnen dan weer inspelen op deze geplande veroudering om hun producten aan te bieden.
5 Peer-to-peer
Een peer-to-peer network is een gedecentraliseerd en gedeeld netwerk waarbij de knooppunten (hier “peers” genoemd) zowel de functie van leverancier als van gebruiker hebben.
6 ViA
(P2P)
(Vlaanderen in Actie)
Vlaanderen in Actie (ViA) is het toekomstproject voor Vlaanderen. Vlaanderen wil tegen 2020 uitmunten als een economisch innovatieve, duurzame en sociaal warme samenleving. Meer info: www.vlaandereninactie.be
7 Hydroponie
8 Exoskeletons
Hydroponie is een methode gebaseerd op hydrocultuur voor het kweken van planten met behulp van minerale nutriënten, opgelost in water en door het gebruik van een inerte drager als bodem zoals perliet, grind, minerale wol, klei kiezels of kokosnootschaven.
Een exoskelet of uitwendig skelet is een omhulling, dat dient ter bescherming van het lichaam van een organisme. Mensen hebben gedurende lange tijd harnassen gebruikt als kunstmatig exoskelet voor bescherming, vooral bij gevechten. Stilaan zijn er ook exoskeletmachines die gebruikt worden voor medische en industriële doeleinden. Ortheses zijn een beperkte medische vorm van een exoskelet, dat aangebracht wordt op een ledemaat of op de romp, om de werking of de vorm van de ledemaat of de ruggengraat te ondersteunen. (bron: Wikipedia)
Foto’s http://www.flickr.com/photos/wdp_warehouses/sets
WAREHOUSES WITH BRAINS
www.wdp.eu
