16 oktober Antwerpen, SGS HOUSE

16 oktober 2014 Antwerpen, SGS HOUSE

1

Timing Voormiddag - Mireille Inleiding

10u

10u15

Begrippen en definities

10u15

11u15

PAUZE

11u15

11u30

Juridische onderbouwing Selectieve inzamelplichten en transport Exploitatie

11u30

1st VRAGENLIJST

12u45

13u

LUNCH

13u

14u

12u45

Namiddag - Werner Actoren in de afvalsector Afvalbeheer in België: cijfers en resultaten Wie betaalt wat?

14u

2de VRAGENLIJST + BEOORDELING

16u

2

16u 16u30

Inleiding Wie zijn jullie ? Tour de table • Voornaam, Naam, Bedrijf, Functie • Wat is je ervaring in de afvalsector? Enkele afspraken 1. GSM op trilfunctie tijdens de ‘les’ 2. Vragen beantwoorden vandaag en nadien 3. Resultaten van de vragenlijst

3

Inleiding Werner Annaert, Anita Cosaert, Baudouin Ska, Cedric Slegers, Mireille Verboven

Wie zijn wij ? FEBEM-FEGE vzw 

Werkgeversfederatie



Doelstelling: sector verdedigen leden informeren



180 leden (240 exploitatiezetels)    



Ophaling, valorisatie en verwijdering van afvalstoffen, Industriële reiniging, Centra voor grondreiniging, Energieopwekking uit afvalstoffen.

Samenwerking met COBEREC, Feredeco, ODE, …

Inleiding Wie doet wat bij FEBEM/Coberec? WG B&S WG CGR’s WG QESH

WG WG WG WG

Sociaal Metals Textiles Paper

WG GA WG Treatment WG Belshore FEAD, FERVER

WG Metals WG Textiles WG Paper COBEREC

WG Comm WG Plastics

FEBEM

WG WG WG WG

NGA Banden Glas Wallonië

Inleiding Hoe kan je ons bereiken/aanspreken? 

Vragen

via mail [email protected] telefonisch 02/757.91.70

Hoe bereiken wij onze leden?       

Maillinglijsten per werkgroep, task force, ad hoc, … WEBSITE www.febem-fege.be EXTRANET o.a. verslagen van vergaderingen (intern en extern) JAARBERICHT EN DUURZAAMHEIDSVERSLAG FLASH – tweewekelijkse nieuwsbrief FEBOOK – Bibliotheek Infoavonden / netwerkevents

Inhoudstafel 1. 2.

3. 4.

7

Begrippen en definities Juridische onderbouwing Selectieve inzamelplichten en transport Exploitatie

Wat is dat, een afvalstof ? Definitie « afvalstof »: « elke stof of elk voorwerp waarvan de houder zich ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen »

Hoe zit dat met: a) gassen? b) Dierlijke mest? c) (afval)water? d) (on)uitgegraven bodem? e) radioactief afval? 8

Afvalstof ? Ja  EURAL - code Europese Afvalstoffenlijst (EURAL of CED of LoW) = geharmoniseerde lijst om afvalstoffen te coderen

6-delige code XX . XX . XX 20 hoofdstukken ifv herkomst van de afvalstof (met uitzondering van Hfst 13-14-15-16)

Gebruik OVAM handleiding om juiste keuze te maken tussen - stofgeoriënteerde insteek en - sector/proces-georiënteerde insteek 9

Huishoudelijk en Bedrijfsafval Huishoudelijk afval (HA): Afval afkomstig van de gebruikelijke activiteit van huishoudens en afval dat daarmee gelijkgesteld is. Bedrijfsafval (BA): Afval dat geen huishoudelijk afval is, ook met huishoudelijk afval vergelijkbaar bedrijfsafval.

«gelijkgesteld» is niet hetzelfde als «vergelijkbaar»

10

HA – BA in Vlaams gewest Huishoudelijke afvalstoffen / déchets ménagers

Bedrijfsafvalstoffen / déchets industriels

Afvalstoffen die ontstaan door de normale werking van een particuliere huishouding en afvalstoffen die daarmee gelijkgesteld worden bij een besluit van de Vlaamse Regering

Afvalstoffen die ontstaan ten gevolge van een industriële, ambachtelijke of wetenschappelijke activiteit, en de afvalstoffen die daarmee gelijkgesteld worden bij een besluit van de Vlaamse Regering

Straat- en veegvuil

Met huishoudelijke afvalstoffen vergelijkbare bedrijfsafvalstoffen: bedrijfsafvalstoffen van vergelijkbare aard, samenstelling en hoeveelheid als huishoudelijke afvalstoffen, die ontstaan ten gevolge van activiteiten die van dezelfde aard zijn als activiteiten van de normale werking van een particuliere huishouding;

HA – BA in Brussels Hfdst.gewest Huishoudelijke afvalstoffen / déchets ménagers


Afvalstoffen die afkomstig zijn van normale huishoudelijke activiteiten;

"stedelijke afvalstoffen": huishoudelijke afvalstoffen en de afvalstoffen die ermee worden gelijkgesteld krachtens een besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, vanwege hun aard, samenstelling, oorsprong, hoeveelheid of wijze van beheer;

HA – BA in Waals gewest Huishoudelijke afvalstoffen / déchets ménagers


Les déchets provenant de l'activité usuelle des ménages et les déchets assimilés à de tels déchets en raison de leur nature ou de leur composition par arrêté du Gouvernement Wallon

Les déchets provenant d'une activité à caractère industriel, commercial ou artisanal non assimilés aux déchets ménagers;

Mais Un déchet est assimilé à un déchet provenant de l'activité usuelle des ménages s'il est visé à la colonne 5 du tableau figurant à l'annexe I et qu'il est pris en charge par une personne légalement tenue d'assurer l'enlèvement des déchets ménagers

Déchets Industriels Banals of « DIB »

Huishoudelijk of Bedrijfsafval ? Gemengd Stedelijk Afval (GSA): Huishoudelijk afval, alsmede bedrijfs-, industrieel en institutioneel afval dat qua aard en samenstelling te vergelijken is met huishoudelijk afval

Behoudens de onder 20.01 genoemde fracties die afzonderlijk aan de bron worden ingezameld, en de onder 20.02 genoemde andere afvalstoffen

Zie Materialendecreet, art.3, 11°

14

HA – BA onderscheid in praktijk

Huishoudelijk afval ? Bedrijfsafval ?

Conclusie: Niet altijd even duidelijk in de praktijk! Waarom is dat belangrijk ? 15

HA – BA belang van het onderscheid

I. Principes van zelfvoorziening Lidstaten moeten adequaat geïntegreerd netwerk tot stand brengen - Afvalverwijderingsinstallaties - Nuttige toepassing van GSA, ingezameld bij huishoudens, inclusief waar deze inzameling afval omvat van andere producenten __________________________________________________ GEVOLG in Vlaams Gewest: •

Strenge interpretatie bij gezamelijke inzameling/stockage GSA met BA

•

Grenzen gesloten voor GSA (= beschermig van eigen verwerking)

•

Uitzondering: - voldoende uitgesorteerd én - « wezelijke verandering » ondergaan fluff of pellet >15MJ/kg en <30mm of mechanisch-biologische behandeling 16


II. Rol en bevoegdheden van de gemeente •

ZORGPLICHT, zie ontwerp politieverordening: "Niemand mag HA inzamelen zonder uitdrukkelijke toelating en opdracht van gemeentebestuur (of IC)" FEBEM onderzoekt deze exclusiviteit op niveau GSA.

•

Openbare sector richt zich op markt van bedrijfsafvalstoffen (zonder integrale kosten door te rekenen!)

•

Registers van ingezameld HA afval per gemeente (jaarlijkse rapportage aan OVAM), maar ook van de verwerkte afvalstoffen en geproduceerde afvalstoffen

Intercommunale Papier/karton

Privé

Huur

Ledigen

Huur

Ledigen

240 liter

€0

€ 3,40

€2à3

€6à9

1.100 liter

€0

€ 7,80

€7à8

€ 8 à 13

Ca. 400.000 ton/j BA ingezameld door IC in Vlaanderen 17


III. Verplichting van een CONTRACT vanaf 1 juli 2013

VLAREMA art. 6.1.1.4 … De inzamelaar, afvalstoffenhandelaar of -makelaar die bedrijfsrestval inzamelt, is verplicht om met de afvalstoffenproducent een contract af te sluiten, … VLAREMA art. 4.3.2 … De afvalstoffenproducent die bedrijfsrestafval heeft, is verplicht om met de inzamelaar, afvalstoffenhandelaar of -makelaar van het bedrijfsrestafval een contract te sluiten … Uitzondering (cumulatieve voorwaarden): - vergelijkbaar naar aard, samenstelling en hoeveelheid met HA - ingezameld in één ronde met HA; - volledige en reële kost wordt doorgerekend aan de afvalstoffenproducent

18

Huishoudelijk of Bedrijfsafval ? Hoofdcategorieën: HA versus BA Afvalstoffen kunnen bovendien in een of meer van de volgende aanvullende categorieën worden ingedeeld : 1° 2° 3°

gevaarlijke afvalstoffen; bijzondere afvalstoffen; gemengd stedelijk afval.

19

Gevaarlijk afval

Verschillende interpretatie in de 3 gewesten Bvb Min.Olie

Afval met een gevaarseigenschap Zie bijlage aan WFD: hazard codes H1 tem H15 => HP1 tem HP15 Steeds een EURAL-code met * Opgelet geen één op één relatie met ADR 20

Komende weken verwacht: -

- nieuwe bijlage aan WFD

-

- nieuwe LoW (5 extra codes)

Indeling als gevaarlijke afvalstof Evolutie naar 

Harmonisatie met GHS-CLP omschakeling mengsels < 1/6/2015

CHEMISCHE PRODUCTEN Evolutie qua etiketten

Gevolgen bij stockage/verwerking •

Milieuvergunning

•

Seveso richtlijn

Vroegere collectie

Nieuwe collectie

Indeling van gevaarlijke afvalstoffen EG-code

eigenschap

H1

ontplofbaar

H2

oxiderend

H3-A

licht ontvlambaar

H3-B

ontvlambaar

H4

irriterend

H5

schadelijk

omschrijving stoffen en preparaten die bij aanraking met een vlam kunnen ontploffen of voor stoten of wrijving gevoeliger zijn dan dinitrobenzeen stoffen en preparaten die bij aanraking met andere stoffen, met name ontvlambare stoffen, sterk exotherm kunnen reageren stoffen en preparaten die: -in vloeibare toestand een vlampunt beneden de 21 °C hebben (zeer licht ontvlambare vloeistoffen inbegrepen) -bij normale temperatuur aan de lucht blootgesteld, zonder toevoer van energie, in temperatuur kunnen stijgen en ten slotte kunnen ontbranden -in vaste toestand, door kortstondige inwerking van een ontstekingsbron, gemakkelijk kunnen worden ontstoken en na verwijdering van de ontstekingsbron blijven branden of gloeien -in gasvormige toestand bij normale druk met lucht ontvlambaar zijn -bij aanraking met water of vochtige lucht licht ontvlambare gassen in een gevaarlijke hoeveelheid ontwikkelen vloeibare stoffen en preparaten die een vlampunt van ten minste 21 °C en ten hoogste 55 °C hebben niet-corrosieve stoffen en preparaten die door directe, langdurige of herhaalde aanraking met de huid of de slijmvliezen een ontsteking kunnen veroorzaken stoffen en preparaten die door inademing of door opneming via de mond of de huid gevaren van beperkte aard kunnen opleveren

H6

vergiftig

H7

kankerverwekkend

H8

corrosief

H9

infectieus

H10

vergiftig voor de voortplanting

H11

mutageen

H12

H13

sensibiliserend

H14

ecotoxisch

H15

23

stoffen en preparaten die door inademing of door opneming via de mond of de huid ernstige, acute of chronische gevaren en zelfs de dood kunnen veroorzaken (zeer giftige stoffen en preparaten inbegrepen) stoffen en preparaten die door inademing of door opneming via de mond of de huid kanker veroorzaken of de frequentie van kanker kunnen doen toenemen; stoffen en preparaten die bij aanraking een vernietigende werking op levende weefsels kunnen uitoefenen stoffen en preparaten die levensvatbare micro-organismen of hun toxinen bevatten waarvan bekend is of waarvan sterk wordt vermoed dat ze ziekten bij de mens of bij andere levende organismen veroorzaken stoffen en preparaten die door inademing of door opneming via de mond of de huid niet-erfelijke misvormingen veroorzaken of de frequentie daarvan kunnen doen toenemen stoffen en preparaten die door inademing of door opneming via de mond of de huid erfelijke genetische schade veroorzaken of de frequentie daarvan kunnen doen toenemen afvalstoffen en preparaten die in contact met water, lucht of zuur vergiftig of zeer vergiftig gas ontwikkelen stoffen en preparaten die bij inademing of bij opneming via de huid aanleiding kunnen geven tot een zodanige reactie van hypersensibilisatie dat latere blootstelling aan de stof of het preparaat karakteristieke nadelige effecten veroorzaakt afvalstoffen waarvan het gebruik onmiddellijk of na verloop van tijd gevaar voor een of meer sectoren van het milieu oplevert of kan opleveren afvalstoffen die na verwijdering op de een of andere wijze een andere stof doen ontstaan (bijvoorbeeld een uitlogingsproduct) die een van de bovenvermelde eigenschappen bezit

Indeling van gevaarlijke afvalstof, bvb: 

Euralcode met * :

spiegelcode



Welke gevaarseigenschap

H1 tot H15 ?

Bijzonder afval (29 soorten) drukwerkafval; Afval waarvoor een 2. afgedankte voertuigen; bijzondere regeling is uitgewerkt 3. afvalbanden; 4. afgedankte elektrische en elektronische apparatuur; Uitgebreide producenten5. afgedankte batterijen en accu’s; verantwoordelijkheid (UPV) 6. afgewerkte olie; 7. oude en vervallen geneesmiddelen; 8. gebruikte dierlijke en plantaardige vetten en oliën; 9. gebruikte wegwerpluiers; 10. afvallandbouwfolies; 11. zwerfvuil; 12. afval van de zee- en binnenvaart; 13. gebruikte injectienaalden; 14. afgedankte fotovoltaïsche zonnepanelen; 1.

baggerspecie en ruimingsspecie; 16. afval van onderhoud, herstel of sloop van motorvoertuigen e.d.; 17. klein gevaarlijk afval; 18. papier- en kartonafval; 19. asbesthoudend afval; 20. pvc-afval; 21. afgedankte apparatuur/recipiënten die ozonafbrekende stoffen of gefluoreerde broeikasgassen bevatten; 22. gebruikte pcb’s; 23. medisch afval; 24. bouw- en sloopafval; 25. dierlijke bijproducten die voldoen aan de definitie van afvalstof; 26. afvalstoffen van de titaandioxide-industrie; 27. landbouwafvalstoffen; 28. mijnbouwafvalstoffen; 29. slib van de drinkwaterproductie, de reiniging van riolen, septische putten en vetvangers, en van waterzuiveringsinstallaties. 15.

27

Inhoudstafel 1. 2.

3. 4.

28


Europees niveau   

Verordeningen Richtlijnen Beschikkingen

Gewestelijk niveau   

Wetteksten Koninklijke besluiten 



Wetteksten en uitvoeringsbesluiten Milieubeleidsovereenkomsten Uitvoeringsplannen

Gemeentelijk niveau •

Federaal niveau

Politiereglement 29

Europese Verordeningen (Regulations)  EVOA of Europese verordening inzake overbrenging afvalstoffen 1013/2006

 Europese verordening inzake dierlijke bijproducten 1069/2009 en 142/2011

 REACH (Registration, Evaluation,

Authorisation and Restriction of Chemicals)

1907/2006

 CLP (Classification, Labelling and Packaging of Substances and Mixtures) 1272/2008

30

Europese Richtlijnen (Directives)  Europese kaderrichtlijn afvalstoffen 2008/98/EG (WFD)  Richtlijn Industriële Emissies 2010/75/EU (IED) vervangt IPPC-richtlijn

 Stortplaatsenrichtlijn  ADR richtlijn

31

(integrated pollution prevention & control directive)

Europese Beschikkingen (Decisions)  Europese Afvalstoffenlijst => EURAL codes (LoW)

 Europese beschikking over de aanvaarding van afvalstoffen op stortplaatsen

32

Federale bevoegdheden  Koninklijke Besluiten – Ministeriële Besluiten  Geluid, radioactief afval, lucht, klimaat, biodiversiteit,

Marie-Christine MARCHEM

producten, chemische stoffen, ...

 FOD Volksgezondheid, Veiligheid vd voedselketen en leefmilieu

33

Gewestelijke materie Decreten/ordonnanties  parlement (wetgevend) Bvb decreet milieuvergunningen, materialendecreet, bodemdecreet, …

Besluiten regering (uitvoerend) Bvb VLAREM, VLAREMA, VLAREBO, ...

Milieubeleidsovereenkomsten (MBO) Ministeriële Besluiten / Omzendbrieven Beleidsplannen en uitvoeringsplannen Codes van Goede Praktijk 34

Gewestelijke materie

ministers Joke Schauvliege (CD&V), Carlo Di Antonio (CDH), Celine Fremault (CDH) en staatssecretaris Fadila Laanan (PS)

35

Materialenkringloop Productie

Natuurlijke grondstoffen

Bijproducten

Energie

Energie

Extractie

Recyclage afvalstoffenbeheer

Gebruik van product

Afval Ontdoen 36

Energie en materialen

Materialenkringloop Toegang en beschikbaarheid in EU Natuurlijke grondstoffen

Duurzame processen Ecodesign Productie

Bijproducten

Energie

Exportrestricties

Levensduur

Afval=>grondstofstatuut Extractie Energie Gebruik van Recyclage product afvalstoffenbeheer Biomassa Efficiente recycling Legaal transport

Energie en materialen Efficient gebruik

Afval Ontdoen Valorisatie / Verwijdering 37

Selectieve ophaling

Afvalstatuut => Grondstofstatuut? End-of-Waste (EoW): einde afvalfase op Europees niveau, op 4 voorwaarden: 1.

Wordt toegepast voor specifieke doelen

2.

Voldoet aan technische voorschriften, geldende wetgeving, normen

3.

Er bestaat een markt voor / er is vraag naar

4.

Geen ongunstige effecten voor milieu of menselijke gezondheid

38

Einde afvalfase (EU) End-of-Waste op EU-niveau: vandaag Bepaalde soorten metaalschroot (ijzer, staal en aluminium) Publicatie op 08.04.2011 Verordening n° 333/2011 in voege sinds 9 oktober 2011 Kringloopglas Publicatie op 11.12.2012 Verordening n°1179/2012 in voege sinds11 juni 2013

Definities Criteria Conformiteitsverklaring Beheersysteem

Koper Publicatie op 26.07.2013 Verordening n°715/2013 in voege sinds1 januari 2014

39

Verificatie 1x/3j

Einde afvalfase (EU) End-of-Waste op EU niveau: verwacht •

Papier

Geweigerde verordening ! Lobby Tetra Pack (drankcartons) en motie CEPI (papierfabrikanten) Voorlopig geen nieuw initiatief •

Plastic

JRC verwacht het finaal rapport met criteria voor EOW Plastics af te ronden (on hold) •

Compost en digestaat (Biodegradable waste)

Debat over compost rechtstreeks afkomstig van huishoudelijk restafval Voorstel van Verordening verwacht op basis van het finaal rapport van de JRC (on hold) Omweg via Richtlijn Fertilizers? •

Granulaten?

Nauwelijks opgestart

40

Einde afvalfase (Vl.gewest) Einde-afval via VLAREMA 

Bestemd voor gebruik als bodemverbeterend middel /meststof (VLACO-attest ; soms grondstofverklaring )



Bestemd voor gebruik als bouwstof (COPRO/CERTIPRO-certificaat volgens eenheidsreglement ; soms grondstofverklaring )



Bestemd voor gebruik als bodem (verwijzing naar VLAREBO)



Bestemd voor gebruik in kunstmatige afdichtingslagen met waterglas op stortplaatsen



Afkomstig van en bestemd voor metallurgische productieprocessen voor non-ferrometalen



Afkomstig van metallurgische productieprocessen voor ferrometalen



Materialen volgens conformiteitsattest van bodemsaneringsproject



Niet vermelde materialen <=> grondstofverklaring afgeleverd door OVAM 41

Einde afvalfase (Vl.gewest) Einde-afval via VLAREBO Cfr Materialendecreet artikel 38:

Uitgegraven bodem wordt niet beschouwd als een afvalstof indien gebruikt overeenkomstig de voorwaarden voor het gebruik van uitgegraven bodem, vermeld in het bodemdecreet en het VLAREBO. Gebruik

als bodem Gebruik als bouwkundig bodemgebruik of vormvast product Grondverzetregelgeving: Technisch Verslag > Traceerbaarheid > Bodembeheerrapport Bodembeheersorganisaties: Grondbank en Grondwijzer 42

Nooit als afval bestempeld? Bijproduct! Bijproducten hebben geen afvalstatuut op voorwaarde: 1.

Integraal onderdeel van productieproces (maar niet als hoofddoel)

2.

Geschikt voor onmiddellijk gebruik zonder speciale behandeling

3.

Verder gebruik zeker is

4.

Verder gebruik rechtmatig is (vervullen voorschriften, geen negatieve gevolgen milieu/gezondheid)

VLAREMA definitie ‘grondstoffen’: bijproducten of materialen die het einde van de afvalfase hebben bereikt

43

Niet verwarren met ‘Dierlijke bijproducten’

44

CONCLUSIE: Wanneer géén afvalstatuut ?  End of Waste op Europees niveau  Einde afvalfase op Vlaams niveau Geen Eural-code  Bijproduct (nooit afval geweest) Wel allen in materialenregister! => Materiaalcode 

Uitgegraven bodem

die voldoet aan voorwaarden voor gebruik

- als bodem - als bouwkundig bodemgebruik of vormvast product

Wanneer grondstofverklaring? Vervangt -het vroegere gebruikscertificaat secundaire grondstoffen -de vroegere productverklaring Wordt opgelegd voor: - Vermelde afvalstromen VLAREMA bijlage 2.2 - Niet vermelde afvalstromen - Bijproducten (bij twijfel)

46

Inhoudstafel 1. 2. 3.

4.

47


Belangrijk om weten in uw relatie met de klant Selectieve inzamelplichten:  Voor burger (HA) én bedrijf (BA)  Verstrengde controle BA  Verantwoordelijkheid van de IHM Inzamelaar/Handelaar/Makelaar (nieuwe terminologie!)  Verplicht inzamelcontract voor bedrijfsrestafval (sinds 01/07/2013)

48

Verplichte selectieve inzamelingen :

VOOR BURGERS VOOR BEDRIJVEN 1. Klein gevaarlijk afval; 1. Klein gevaarlijk afval; 2. Glazen flessen en bokalen; 2. Glasafval; 3. Papier- en kartonafval; 3. Papier en karton; 4. Grofvuil; 4. Gebruikte dierlijke en plantaardige oliën en vetten; 5. Groenafval; 5. Groenafval; 6. Textielafval; 6. Textielafval; 7. Afgedankte elektrische en 7. Afgedankte elektrische en elektronische apparatuur AEEA; elektronische apparatuur AEEA; 8. Afvalbanden; 8. Afvalbanden; 9. Puin; 9. Puin; 10. Afgewerkte olie; 10. Asbestcementhoudende afvalstoffen; 11. Gevaarlijke afvalstoffen; 11. PMD; 12. Asbestcementhoudende afvalstoffen; 12. Houtafval*; 13. Afgedankte apparatuur en recipiënten die ozonafbrekende 13. Metaalafval*. stoffen of gefluoreerde broeikasgassen bevatten; 14. Afvallandbouwfolies; 15. Afgedankte batterijen en accu’s; 16. PMD; 17. Houtafval; 18. Metaalafval 49

Contractverplichting gemengd BA VLAREMA art. 6.1.1.4: bijkomende taken voor IHM 1) Informatie verstrekken aan de afvalstoffenproducenten 2) Bij bedrijfsrestafval: contract met afvalstoffenproducent => zie voorbeeldcontract op OVAM-website

•

Restafval dat geen van 18 selectieve stromen meer bevat

•

Samengevoegde niet-gevaarlijke droge afvalstromen (te preciseren), afgevoerd naar sorteerinrichting waar de fracties volledig worden uitgesorteerd;

50

Waarmee rekening houden bij transport? Registraties en Erkenningen : Niet-gevaarlijk afval versus Gevaarlijk afval IHM / Collecteur

Brussel Vlaanderen Wallonië

Vervoerder /Transporteur

Gevaarlijk

Nietgevaarlijk

Gevaarlijk

Nietgevaarlijk

Erkenning

Registratie

/

Registratie

Registratie

Registratie

Registratie (*)

Registratie (*)

Erkenning

Registratie

Erkenning

Registratie

Kwaliteitsborgingssysteem voor « IHM » inzamelaar/handelaar/makelaar van GA (*) Vervoerder: geregistreerd in andere regio of ander EU-land? => oké voor Vlaams gewest

51

Algemene vervoersvoorschriften 1°

de afvalstoffen moeten degelijk zijn verpakt;

2°

de vervoerders moeten de verschillende soorten afvalstoffen die gescheiden worden aangeboden, van elkaar gescheiden houden en moeten de gevaarlijke afvalstoffen gescheiden houden van de niet-gevaarlijke afvalstoffen;

3°

het is verboden afvalstoffen te verdunnen als vermeld in artikel 4.4.2;

4°

de vervoersmiddelen en de recipiënten moeten technisch geschikt zijn voor de afvalstoffen die worden vervoerd, en moeten over de nodige keuringsattesten en certificaten beschikken. Ze moeten in goede staat van werking worden gehouden;

5°

de vervoersmiddelen en de recipiënten moeten in- en uitwendig worden gereinigd om vermenging van verschillende soorten afvalstoffen te vermijden;

6°

bij calamiteiten moeten onmiddellijk efficiënte maatregelen worden genomen om hinder en schade voor mens en milieu zo veel mogelijk te beperken. Daarvoor zijn de nodige kennis, richtlijnen en middelen beschikbaar. De afvalstoffen mogen in geen geval rechtstreeks naar het grondwater, de openbare riolering of het oppervlaktewater worden afgevoerd. Ze moeten worden verzameld en verwerkt overeenkomstig de aard van de afvalstoffen; de vervoerder mag afvalstoffen alleen vervoeren als er een identificatieformulier als vermeld in artikel 6.1.1.2, bijgevoegd is.

7°

52

Transportdocumenten Identificatieformulier (NGA en GA) uniek volgnummer; 2. datum van vervoer; 3. naam en adres van de afvalstoffenproducent en het adres van verzending van de afvalstoffen; 4. naam, adres en registratienummer van de inzamelaar, afvalstoffenmakelaar of - handelaar, indien van toepassing; 5. naam, adres en registratienummer van de vervoerders; 6. naam, adres en ondernemingsnummer van de verwerk er, met vermelding van de aard van de verwerking (R- of D-code, vermeld in afdeling 4.2) en de gebruikte techniek van de verwerking; 7. omschrijving, hoeveelheid in ton, chemische samenstelling en de EURAL-codes van de afvalstoffen, vermeld bijlage 2.1; 8. fysische eigenschappen van de afvalstoffen; 9. type en aantal verpakkingen; 10. speciale instructies voor het transport, indien van toepassing. 1.

53

Transportdocumenten “DISPOSAL” of handelingen met D-code D1

storten op of in de bodem (bijvoorbeeld op een vuilstortplaats)

D2

D6

uitrijden (bijvoorbeeld biologische afbraak van vloeibaar of slibachtig afval in de bodem) injectie in de diepe ondergrond (bijvoorbeeld injectie van verpompbare afvalstoffen in putten, zoutkoepels of van natuurlijk gevormde holten) opslag in waterbekkens (bijvoorbeeld het lozen van vloeibaar of slibachtig afval in putten, vijvers of lagunen) verwijderen op speciaal ingerichte locaties (bijvoorbeeld in afzonderlijk beklede, afgedekte cellen die van elkaar en van de omgeving afgeschermd zijn) lozen/storten in wateren, behalve zeeën en oceanen

D7

lozen/storten in zeeën en oceanen, inclusief inbrengen in de zeebodem

D3 D4 D5

R1 R2 R3

“RECOVERY” of handelingen met R-code hoofdgebruik als brandstof of als ander middel voor energieopwekking (*) terugwinning/regeneratie van oplosmiddelen recyclage/terugwinning van organische stoffen die niet als oplosmiddel worden gebruikt (met inbegrip van compostering en andere biologische omzettingsprocessen) (**)

R4

recyclage/terugwinning van metalen en metaalverbindingen

R5

recyclage/terugwinning van andere anorganische materialen (***)

R6 regeneratie van zuren of basen biologische behandeling op een andere wijze dan de wijzen, vermeld in terugwinning van bestanddelen die worden gebruikt om R7 vervuiling tegen te gaan dit artikel, waardoor verbindingen of mengsels ontstaan die worden verwijderd volgens een van de methoden, vermeld in D1 tot en met R8 terugwinning van bestanddelen uit katalysatoren D12 R9 herraffinage van olie en ander hergebruik van olie D9 fysisch-chemische behandeling op een andere wijze dan de wijzen, uitrijden voor landbouwkundige of ecologische vermeld in dit artikel, waardoor verbindingen of mengsels ontstaan die R10 verbetering worden verwijderd volgens een van de methoden, vermeld in D1 tot en met D12 (bijvoorbeeld verdampen, drogen, calcineren) R11 gebruik van afvalstoffen die bij een van de D10 verbranding op het land handelingen, vermeld in R1 tot en met R10 vrijkomen D8

D11 verbranding op zee (*) D12 permanente opslag (bijvoorbeeld plaatsen van houders in mijnen) D13 vermengen voorafgaand een van de handelingen, vermeld in D1 tot en met D12 (**) D14 herverpakken, voorafgaand aan de behandelingen, vermeld in D1 tot en met D13 D15 opslag, in afwachting van de behandelingen, vermeld in D1 tot en met D14 (met uitsluiting van voorlopige opslag die voorafgaat aan inzameling op de plaats van productie) 54

uitwisseling van afvalstoffen voor een van de R12 handelingen, vermeld in R1 tot en met R11 (****) R13 opslag van afvalstoffen voor een van de handelingen, vermeld in R1 tot en met R12 (met uitsluiting van tijdelijke opslag, voorafgaand aan inzameling op de plaats van productie)(*****)

Transportdocumenten Geen identificatieformulier vereist 1.

2. 3.

4.

5.

6.

7.

8. 9.

Bij inzameling in één ophaalronde van HA, met HA vergelijkbaar BA of niet-gevaarlijk BA; De particulier die zijn afvalstoffen naar inzamelpunten van afvalstoffen brengt; De zelfstandige of kleine ondernemer, die geen afvalstoffenverwerker is, met minder dan tien werknemers, die de afvalstoffen waarvan hij de producent is, naar inzamelpunten van afvalstoffen brengt; De afvalstoffenproducent van afvalstoffen die zijn ontstaan uit verleende onderhoudsdiensten bij derden, die de afvalstoffen naar zijn bedrijfsterrein of naar een verwerkingsinrichting brengt; De leverancier van goederen die in het kader van de terugnameplicht/aanvaardingsplicht/vrijwillige terugname, ter gelegenheid van een levering van goederen, lege verpakkingen of afgedankte goederen naar zijn bedrijfsterrein of naar een inzamelpunt voor afgedankte goederen brengt; De houder van afvalstoffen die in het kader van de terugnameplicht/aanvaardingsplicht/ vrijwillige terugname de afvalstoffen terugbrengt naar zijn leverancier van soortgelijke goederen; Het kringloopcentrum of het hergebruikcentrum voor EEA dat de ingezamelde afgedankte EEA, die een visuele voorselectie op herbruikbaarheid hebben ondergaan, vervoert naar een hergebruikcentrum voor EEA, met het oog op de voorbereiding voor hergebruik; De afvalstoffenproducenten die hun afvalstoffen via pijpleidingen vervoeren. De IHA die NGA van een containerpark naar een inzamelpunt van afvalstoffen of naar een verwerkingsinrichting brengt. OOK: transportdocumenten volgens EVOA 55

Import/Export van afvalstoffen waste shipment regulation (EVOA): Procedure

met informatieverplichting Groene lijst afvalstof én nuttige toepassing Transportbegeleidingsdocument ‘bijlage VII’ Reken 1 à 2 mnd Kostprijs €400/dossier

Kennisgevingsprocedure

(alle andere gevallen)  Goedkeuring betrokken autoriteiten Kennisgevings- en overbrengingsformulier

56

Inhoudstafel 1. 2.

3. 4.

57


Waarmee rekening houden op exploitatie-site? Vergunningen: Hinderlijke inrichtingen – rubrieken uit VLAREM I, bijlage I Klasse 1 , 2 of 3 vergunning => vrw VLAREM II en bijz.vrw Acceptatie voorwaarden

Maximale stockage

MER- of VR-plichtig GPBV-inrichtingen => VLAREM III 58

Te rapporteren:   

Integraal milieujaarverslag (IMJV) Andere: rapporten aan beheersorganisaties, enquêtes, ... GPBV inrichtingen: monitoring- en emissiegegevens

Registers bijhouden • • • •

•

Van Van Van Van Van

59

geproduceerde afvalstoffen ingezamelde/verhandelde/gemakelde afvalstoffen ingezamelde afvalstoffen iov gemeente verwerkte afvalstoffen (ook geweigerde afvalstoffen) materialen die geen afvalstoffen (meer) zijn

Afvalstoffen hiërarchie

Hiërarchie inzake beheer

60

(ladder van Lansink)

Afvalstoffen hiërarchie Enkele bedenkingen uit de praktijk: Houtachtige afvalstoffen Spanningsveld tussen materiaalrecyclage en (groene) energie 

Discussie R1 versus D10



R1

Hoofdgebruik als brandstof of een andere wijze van energieopwekking;

D10

Verbranding op het land;

Stortplaatsen (=definitieve opslag?) ELFM (Enhanced Landfill Mining): ontginning oude stortplaats 

61

TEN SLOTTE Waar kan ik wat vinden?      

 

www.febem.be: uw federatie www.ovam.be: Vlaanderen (uitvoeringsplannen, CvGP,…) www.emis.vito.be: Vlaamse wetteksten (via navigator) www.environnement.wallonie.be: Wallonië www.ibgebim.be: Brussel www.eur-lex.europa.eu/nl: Europa www.vmx.be: milieu globaal www.umio.be: samenwerking milieu-industrie

63


64

Actoren in de afvalsector Afvalbeheer in België: cijfers en resultaten Wie betaalt wat?

5. Actoren in de afvalsector 5.1. Gewestelijke autoriteiten 5.2. Bedrijven  

Intercommunales Privaatrechtelijke actoren

5.3. Anderen 



65

Instellingen Specialisatie in bepaalde afvalstromen

5.1 Gewestelijke autoriteiten Vlaams Gewest

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Waals Gewest

66



5.3. Anderen 



67


5.2.1 Intercommunales (intergemeentelijke samenwerkingsverbanden) 23 intercommunales in Vlaanderen, gegroepeerd onder INTERAFVAL (+ Hooge Maey)

Bvb:

1 Brussels agentschap: Net Brussel / Bruxelles Propreté (participaties en gelieerde bedrijven oa. RECYCLIS, SIOMAB) 8 intercommunales in Wallonië, gegroepeerd onder COPIDEC Bvb:

68

Openbare actoren: intercommunales (Vlaams gewest)



  

    

 

ZUIVERE EN GEMENGDE INTERCOMMUNALES (nog tot 2018, erna?) 1: IVVO* 11:IVLA 21:Interza 2:IVOO 12:ILVA 22:Interrand 3:IVBO 13:VERKO* 23:ECOWERF 4:Knokke 14:IDM 24:IGEAN 5:IVIO* (Ecowest) 15:MI-WA 25:IOK 6+ 7:Mirom 16:IBOGEM* 26:Limburg.net (IVMO +IVRO) 17:ANTWERPEN 27: Hooge Maey* 8:IVM 18:IGEMO *: gemengde ic’s 9:IVAGO* (ECOV) 19:HAVILAND Aparte gemeenten 10:IMOG 20:INCOVO

Speciaal:  Concessies: TIENEN (AARSCHOT niet meer) (met SITA) Langetermijn contracten met integrale dienstverlening  Intercommunales kunnen provinciegrenzen overschrijden: Bvb Limburg.net (Diest)  ”Afstand van bevoegdheid” – wat doet een gemeente nog zelf?  Grote diversiteit in activiteit: van heel beperkt (Bvb IVLA, HAVILAND…) tot zeer uitgebreid (Bvb IOK, IMOG).  LIMBURG: Limburg.net versus BIONERGA

5.2.2 Privaatrechtelijke actoren 



Privaatrechtelijke-afvalsector in België : 

2,8 miljard EURO omzetcijfer in België



10.000 jobs



Privaatrechtelijk versus privé versus publiek

Voornaamste leden van de Federatie :

73

SITA:

500 mio € / 2200 personen

VAN GANSEWINKEL:


SHANKS:


INDAVER:


VANHEEDE EG:


VEOLIA:

14 mio € /45 personen

!! GALLOO

750 mio € /850 personen



  

Geïntegreerde bedrijven versus gespecialiseerde Internationale groepen, familiebedrijven, KMO’s Concurrentiële markt Sectoren:     

Glas (GRL, Minérale, Maltha…) Papier (Belfibres, Oud Papier Michel, CVB, Stora, KAPPA,…) Kunststoffen (Plastirec, RCMD, Socaplast, Ravago, Govaerts, Rymoplast,Verpola, Tivaco, Jeritop, …) PMD-sortering (SITA,VGW, Vanheede) Puin (Adams, …)

          

Sorteercentra (Vandenbosch, De Coninck, André Celis…) Compost (De Bree, Eurocompost, ..) Hout (Geldof, …) Olie (WOS, Recupoil, Recycoil…) Vetten (SAF, Allvet, Belgras, Electrawinds…) Banden (Alfamet, Havelange, SIBA, Commet Tyres…) Schroot (Galloo, BST, Commet,Vermetal AEEA (SIMS, Apparec/Recydel, Out of Use,…) SRF (Garwig,Vanheede, Shanks, Indaver…) Havenontvangstinstallaties (MAC2, Marpos, TWZ, Kayak, MTD, SmetJet…) CGR’s (DEC, Envisan, Bioterra, BSV…)

ACTIVITEITEN *OPHALING (IHM-VERVOERDERS) *OVERSLAG *SORTEREN *(VOOR)BEHANDELING *PRODUCTIE SRF/RDF *RECUPERATIE *RECYCLAGE *THERMISCHE BEHANDELING- VERBRANDING *CO-VERBRANDING (belangrijk inzake heffingen, emissies…) *STORTEN

STORTPLAATSEN: klasse 1- vergunning  Stortplaats voor gevaarlijke en niet-gevaarlijke afvalstoffen (Cat. 1 en 2) (Bijvoorbeeld Remo, OVMB, Indaver)  Stortplaats voor niet-gevaarlijke afvalstoffen (Cat. 2) (Bijvoorbeeld: Vanheede Landfill Solutions, IMOG, IHM, ILVA, …)  Stortplaats voor inerte afvalstoffen (Cat.3) (Bijvoorbeeld: Gielen, …)  Bedrijfseigen stortplaatsen.

Voorbehandeling (MBT): IOK-IVAREM… Soorten VERBRANDINGSINSTALLATIES Roosterovens (meestal), wervelbed (slib +), trommeloven (gevaarlijk, medisch), co-verbranding Verbrandingsinstallatie ipv Verbrandingsoven

Verbranding

78

Co-verbranding

79

Verwerkingscapaciteiten verbrandingsinstallaties Gewest

80

Naam

Vlaanderen IVBO Vlaanderen Dalkia Vlaanderen IVM Vlaanderen Indaver Vlaanderen Bionerga Vlaanderen ISVAG Vlaanderen IVAGO Vlaanderen IMOG Vlaanderen MIROM Vlaanderen IVOO Totaal Vlaanderen Brussel SIOMAB Totaal Brussel Wallonie Intradel (Uvélia) Wallonie ICDI Wallonie IBW (Virginal) Wallonie IPALLE Totaal Wallonië Totaal België

Locatie Brugge Knokke-Heist Eeklo Doel (Beveren) Houthalen Wilrijk Gent Harelbeke Roeselare Oostende

Capaciteit

195.000 30.000 90.000 383.000 78.000 149.000 94.000 75.000 63.000 73.000 1.230.000 NO-Heembeek 500.000 500.000 Herstal 320.000 Pont-de-Loup 110.000 Braine Le compte 116.000 Thumaide 300.000 846.000 2.576.000

(ton/jaar) CO-VERBRANDING (of niet?): Naam Sleco Biostoom Stora Enso Holcim CBR TOTAAL

Locatie Beveren Oostende Gent Mons Oupeye

Capaciteit 466.000 180.000 150.000 170.000 500.000 1.466.000

Belangrijk: toekenning R1/D10 statuut R1= verbranding met energierecuperatie (valorisatie) voor IVOO, IMOG, MIROM, IVM, Ivago, Indaver, ISVAG, Bionerga (Houthalen en Oostende)

D10 = verbranding op het land (verwijdering) voor Dalkia

Toekomstige installaties en beroepen: Bionerga, Recover-Energy

Buurlanden Nederland: -Van Gansewinkel -SITA -SHANKS -ATTERO -INDAVER (DELTA MILIEU)

FRANKRIJK: SITA-VEOLIA, grote concentratie DUITSLAND: REMONDIS, ALBA,VEOLIA, SITA VK: zeer gefragmenteerd, VEOLIA, BIFFA, SITA, SHANKS, VIRIDOR,FCC, CORY (Grote 7)



5.3. Anderen 



83


5.3. Andere actoren Openbare instellingen - gespecialiseerd in studie

Andere actoren - gespecialiseerd in bepaalde afvalstromen

84



85

Afvalproductie in EUROPA Ca. 3000 miljoen ton afvalstoffen in België 30 30 Ca. 60 miljoen ton

30

25 20 15

13

12

10 5

5 0

86

Bedrijfsafval

Bouw - en sloopafval

Dienstensector

Huishoudelijk afval

Grondverzet

Enkele cijfers (2012) Vlaanderen

Wallonië

Brussel

Niet-gescheiden (huisvuil + grofvuil) Gescheiden

913.694

686.351

336.355

2.331.810

1.189.055

128.645

Totaal

3.245.504

1.875.406

465.000

Totaal aantal inwoners

6.366.312

3.554.695

1.146.745

Totaal kg/inwoner

510

528

405

Percentage gescheiden inzameling

72%

63%

28%

kg/inwoner/huisvuil

114

149

280

Productie Huishoudelijk afval (2012) Hoeveelheid (kg) per inwoner per jaar België: 2% gestort 38% verbrand 35% gerecycleerd 25% gecomposteerd

88

Huishoudelijk afval, %gestort (2012)

89

Bedrijfsafval Informatie wordt overgemaakt door de bedrijven, maar traag en onvolledig verwerkt door de gewesten Men kan evenwel inschatten dat  88% van het bedrijfsafval nuttig toegepast wordt  minder dan 5% van het afval geëxporteerd wordt (buiten België)

90

Bedrijfsafval: sorteren aan de bron of achteraf? Aan de bron: verplicht contract af te sluiten met ophaler restafval (engagement sorteren aan de bron + selectieve fracties mogen bij elkaar worden gevoegd als je ze achteraf uitsorteert) Achteraf: sorteercentra – code van goede praktijk (is er nog niet)? Code wordt gebruikt voor controle op export (huishoudelijk afval, bedrijfsafval dat voldoende is uitgesorteerd en meer dan 15 MJ heeft en als pellets is verwerkt kan op export) Bedrijfsafval met HH vergelijkbaar en apart ingezameld: mits voldoende uitsortering

Bedrijfsafval: mits voldoende uitsortering 91


92


7. Wie betaalt wat?  Heffingen  Producentenverantwoordelijkheden

93

7.1 Wie betaalt wat? HEFFINGEN     

Doelstelling: sturen van de afvalstromen Wettelijke basis: decreet! Rekenhof controleert OVAM, beroep mogelijk bij minister Ladder van Lansink: moet verweven zitten in de heffingen Wat? Vooral storten, ook verbranden en zelfs nuttig toepassen heeft heffing Verlaagde heffingen: om recyclage te bevorderen, opgelet voor misbruik en fraude 94

7.1 Wie betaalt wat? HEFFINGEN 



 

(vervolg)

Evenwicht andere gewesten: - EVOA bestaat niet tussen de gewesten - eigen bedrijven niet bevoordelen/benadelen Compensatiefactor 0,7 voor privaatrechtelijke bedrijven, want op heffing moet vennootschapsbelasting betaald worden Jaarlijkse indexatie, voor de rest nu vrij stabiel, wel duidelijke daling inkomsten Heffing op co-verbranding: energieproductie of materiaalgebruik? 95

7.1 Wie betaalt wat? HEFFINGEN 

Vlaanderen: Heffing gevaarlijk en niet gevaarlijk afval: verbranden, coverbranding (brief minister, asgehalte en gloeiverlies), storten. Verlaagd voor PST en residu brekers (1%)



Brussel: Heffing verbranding (gevaarlijk en niet gevaarlijk)



Wallonie Heffing voor gevaarlijk en niet gevaarlijk afval: storten en verbranden + voor gevaarlijk afval co-verbranding 96

7.1La Wie betaalt wat? (vervolg) difficulté deHEFFINGEN calcul des taxes Moeilijke berekening van de heffing

Heffingsplichtige? Uitbater stortplaats, (co)verbrandingsoven Overbrenger bij gewestgrensoverschrijding •Cascadesysteem •Non bis in idem •Melding

Even toelichten 

CASCADE: verschillende stappen na elkaar en de vraag is welke stap er wordt belast?



NON BIS IN IDEM: algemene fiscale regel die zegt dat de overheid maar één keer hetzelfde kan belasten – in Wallonië voor afvalheffingen niet gevolgd



MELDING: gezien mogelijks verschil tussen gewesten moet men gewestgrensoverschrijdend transport melden 98

7.1 Wie betaalt wat? HEFFING-voorbeeld 





Voorbeeld 1: 100 ton productie in Wallonië, 100 ton gesorteerd in Vlaanderen, waarvan 40 ton verbrand in Vlaanderen en assen gestort in Vlaanderen Voorbeeld 2: 100 ton productie in Vlaanderen, 100 ton gesorteerd in Wallonië, waarvan 40 ton verbrand in Wallonië en assen gestort in Vlaanderen Even aan de slag,…(HEFFING VLAANDEREN: X voor storten en XX voor Verbranden, HEFFING WALLONIE:Y voor storten en YY voor verbranden + aanname dat 25% van wat wordt verbrand nog assen is). 99

7.2 Producentenverantwoordelijkheid 

Aanvaardingsplicht of Terugnameplicht = Verantwoordelijkheid van de producent



De producent is verantwoordelijk voor hele levenscyclus   

Tijdens het fabricageproces Wanneer de producten gebreken vertonen op het moment van consumptie Wanneer het afval wordt

100

7.2 Producentenverantwoordelijkheid 1.Voor welke stromen?  2. Welke juridische achtergrond?  3. Doelstellingen  3.1 Preventie  3.2 Selectieve inzameling en recyclage  3.3 Andere 

101


102

Welke afvalstromen betrokken? Type afval

103

Batterijen en accu’s Wegwerpfototoestellen Wegwerpscheermesjes Drankhouders Fytoproducten Verpakkingsafval Gebruikte banden Papierafval Vervallen geneesmiddelen Afgedankte voertuigen AEEA Verlichtingstoestellen Speelgoed Lampen Medische apparaten Automaten Controle- en meetinstrumenten

Jaar 1993 1993 1993 1993 1996 2002 2002 2002 2002 2002 2004 2004 2005 2005 2005 2005

Hoeveelheden België 5.000 t

374.000 t 800 t 1.471.000 t 71.000 t 170.000 t 500 t 113.468 t 68.000 t -

Welke afvalstromen betrokken? (vervolg) Type afval Uitrusting voor vrije tijd en sport Afgewerkte oliën Landbouwfolie Loodaccu Fotografisch afval Frituurolie en -vet (enkel huishoudelijk!) Zonnepanelen Zwerfvuil Injectienaalden Luiers TOTAAL

104

Jaar Hoeveelheden 2005 2002 2002 10.000 t 2002 17.000 t 2003 9.447 t 2003 21.500 t 2013 Beperkt 2013 2013 Beperkt 2013 (70000 t) 2.350.000 t


105

Europese Richtlijnen

1. 2. 3. 4.

106

Verpakkingsrichtlijn (94/62/EG – 2004/12/EG) Richtlijn betreffende autowrakken (2000/53/EG) AEEA-Richtlijn (2002/96/EG) Richtlijn betreffende batterijen (2006/66/EG)

Federale richtlijnen De ECOTAX (1993) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

8.

Recipiënten voor dranken Wegwerpbare fototoestellen – 7,44 € Batterijen – 0,50 € Recipiënten met bepaald industrieel product (lijmen, inkten, …) – 0,6197 € Onkruidbestrijders Papier Wegwerp-scheermesjes Plastic zakjes, wegwerpbestek, aluminium- en andere folies (Picknick Tax)

Een technische, socio-economische en politieke saga Laatste wijziging door programmawet van 27/12/2012 107

Interregionaal Samenwerkingsakkoord (ISA) van 4 november 2008 voor de preventie en het beheer van verpakkingsafval Één tekst voor de 3 regio’s  Één administratie – IVC(IE) 

108

VLAANDEREN: VLAREMA Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid 

Aanvaardingsplicht: MILIEUBELEIDSOVEREENKOMST (MBO) = Zware procedure via Regering en Parlement



Andere vormen: collectief plan, vrijwillige systemen

109

.

VLAREMA art.3.1.1 producentenverantwoordelijkheid

Type

drukwerkafval;

/

afgedankte voertuigen;

MBO

afvalbanden;

MBO

afgedankte elektrische en elektronische apparatuur;

MBO

afgedankte batterijen en accu’s;

MBO

afgewerkte olie als vermeld in bijlage 3.4.6;

MBO

oude en vervallen geneesmiddelen;

MBO

gebruikte dierlijke en plantaardige vetten en oliën, huishoudelijke oorsprong; Collectief plan afgedankte fotovoltaïsche zonnepanelen;

MBO

afvallandbouwfolies;

Collectief plan

zwerfvuil;

Collectief plan

gebruikte injectienaalden;

Collectief plan

gebruikte wegwerpluiers

Collectief plan

110


111

Lichtere flessen: -15% sinds 1987

Preventief effect?

Lichtere flessen: -45% sinds 1971 1971

1988

1993

2000

2007

2010

47,3 gr

51g

112

42,6g

37,5g

34g

31g

28,5g


113

Selectieve inzameling: producenten werken samen in collectief systeem

114

Zelden individueel plan 60% van eenzelfde merk

115

60 % van alle batterijen

Alle producten ingezameld?

Nee !

116

Selectieve inzameling: afval komt vrij bij huishoudens en in bedrijven

117

OPDELING EN GEVOLGEN  HUISHOUDELIJK AFVAL: MET GEMEENTEN; BEDRIJFSAFVAL: ZONDER GEMEENTEN 

HUISHOUDENS: MOET GRATIS ZIJN BEDRIJVEN: MOET GRATIS ZIJN / IS BETALEND



DAAROM BIJ VERPAKKINGEN TWEE SYSTEMEN: FOST PLUS EN VAL-I-PAC (BOVENDIEN HIER INTERREGIONALE AANPAK)

118

HUISHOUDELIJK versus BEDRIJFSPRODUCT: opdeling die men maakt in functie van financiering (verpakkingen) 1. Huishoudelijke producten zijn huishoudelijk afval Bvb. fles bij u thuis (Producent betaalt aan FOST Plus en via FP ingezameld) 2. Huishoudelijke producten zijn bedrijfsafval Bvb. fles in een bedrijf (Producent betaalt aan FP maar enkel ingezameld via PMD-bedrijven (niet voor glas en niet voor papier, karton eventueel ongewild bij VALIPAC) 3. Bedrijfsmatige producten zijn huishoudelijk afval Bvb. pallet op containerpark (Producent betaalt aan VALIPAC en via VALIPAC ingezameld) 4. Bedrijfsmatige producten zijn bedrijfsafval Bvb. pallet op een bedrijf (twee maal VALIPAC)

Verpakkingsafval Huishoudelijke verpakkingen Historiek (Fost … Plus …)  Erkend in 1997  110 mio € budget (verkoopopbrengst: van 2 naar 40 % van budget)  83% gerecycleerd  Te noteren : 780.736 ton « herbruikbaar » (98% glas) 

Terreinorganisatie samen met de Gemeenten  Totale financiering (reële en volledige kostprijs) 

120

Verpakkingsafval Huishoudelijke verpakkingen Verpakkingsverantwoordelijke FOST PLUS aanduiden operator Betaling gemeente Operator Rapportering gemeente/Fost+ GELDSTROMEN FOST PLUS

121

Het groene punt  

Betekenis Berekening Stoffen

Per kg stof (tarief 2013)

Voorbeeld (onder voorbehoud !!!)

Glas

0,0233 €

Fles wijn : 0,009 €

Papier/karton

0,0176 €

Doos met 12 eieren: 0,001 €

Staal

0,0471 €

Teissere 75 cl : 0,006 €

Aluminium

0,0397 €

Bakje lasagne: 0,008 €

PET-flessen

0,1090 €

Oasis 2 liter : 0,02 €

HDPE-flessen

0,1090 €

Drankkartons

0,2310 €

Melk 1 liter : 0,007 €

Andere, geschikt voor terugwinning

0,2654 €

Pot platte kaas : 0,01€

Andere, niet geschikt voor terugwinning

0,4119 €

122

Bedrijfsmatige Verpakkingen Historiek  Erkend in 1997  10,5 mio € budget  80% recyclage  Te noteren : 2.149.000 ton « hergebruikt » (52% hout) 

Marktconformiteit  Stimuli  Aanpak voor de KMO’s 

123

Hoe werkt het VAL-I-PAC systeem?

Jaarlijks rapport

Verpakkingsverantwoordelijken

Info A

Info B

€ bijdrage

€ vergoeding

Operatoren

€ premie

Ontpakkers Hoeveelheid nuttig verwerkt verpakkingsafval (info B) Hoeveelheid op de markt gebrachtte verpakkingen (info A) 124

≥ 85%

ANDERE SYSTEMEN: 

REGIONAAL



BEPERKT ONDERSCHEID HUISHOUDELIJK – BEDRIJFSPRODUCT (bv RECUPEL)



WEL BELANG: BEDRIJFSAFVAL OF HUISHOUDELIJK AFVAL (bij tweede altijd gemeenten betrekken)



Belangrijkste: BEBAT RECUPEL RECYTYRE

Principes voor Batterijen - BEBAT   



BEBAT Opgericht in 1995, « Op de markt brenger » betaalt BEBAT die acties organiseert, inzameling containerparken, winkels, scholen Vroeger bij wet vastgelegde opbrengsten (nu door BEBAT te bepalen)  0,1239 €/batterij  0,20 €/zaklamp € 17,5 miljoen Budget

Resultaten  

  

5000 ton op de markt gebracht, waarvan 1700 t herlaadbaar (+ 80 % in 5 jaar tijd) Ophaling : 2.446 ton (59 % / 45 % Richtlijn in 2016 !) Recyclage van 20 naar 60 % Beste resultaat over de hele wereld (55% in Zweden, 39 % in Duitsland, 32 % in Nederland… 16 % in Frankrijk) 126

Principes voor AEEA - RECUPEL 9,3 kg in 2009  42 mio € budget (250 in reserve … BEVEK !)  98.738 ton opgehaald  Objectief voor recyclage 

 

per type: KVkoel/vries, GWgroot wit, TVMtelevisie/monitors, OVEoverige, LMPgasontladingslampen per materiaal: ijzerhoudend, niet-ijzerhoudend, plastic, andere

Terugname georganiseerd door de producenten van A tot Z  Distributie / Sociale economie … andere ? 

127

Principes voor Banden - RECYTYRE Enkel de vervangingsmarkt  Geen fietsbanden  17,8 miljoen €  6309 ophaalpunten – 5.859.598 banden !  77.998 ton opgehaald 



  



28 % in de vorm van energie ( 24% in de cementindustrie) 56 % recyclage + 3% andere vormen van terugwinning van materie 3 % hergebruik 10% gerechappeerd

Groot financieel probleem – oplossing in de maak?

128

En nog enkele voorbeelden …      

RECOVINYL (PVC) FOTINI (fotochemisch afval) FYTOPHAR (fytopharmaceutisch afval) CLEAN SITE SYSTEM (VAL-I-PAC ; plastic op werven) FEBELAUTO (wrakken) …

129

Marktorganisatie: WAT ?

WIE ?

PROCEDURE

ORGANISATIE van de MARKT

Verpakkingen huishoudens

Fost Plus

Erkenning

Via intercommunales + FOST Plus bepalend

Verpakkingen industrie

Val-I-Pac

Erkenning

Vrije markt – Prikkelend

AEEA huishoudens

Recupel

MBO

Via intercommunales + RECUPEL bepalend

AEEA industrie

Recupel

MBO

Vrije markt - Prikkelend Fijnmazig: RECUPEL Vierde circuit wel sturend qua afzet

Batterijen huishoudens

Bebat

MBO

Geen duidelijke markt

Gebruikte olie

Valorlub

MBO

Vrije markt – Prikkelend

Frituuroliën

Valorfrit

Collectief plan

Vrije markt - Prikkelend

Banden

Recytyre

MBO

Vrije markt aan nultarief


131

Andere doelstellingen  Internalisering van de kosten (ook preventief effect)  Wijziging in het design van de producten  Ontwikkeling van innovatie  Milieubewustzijn

132

Maar …  Institutioneel monopolie van de regulerende

organismen ? Macht over het afval (materialen)  Nog andere stromen?  Moeilijkheid met het grote aantal systemen  E-Commerce – free riders … Wie betaalt uiteindelijk ?

133

134

16 oktober Antwerpen, SGS HOUSE

Recommend Documents