Aanwinsten november 2009

BIBLIOTHEEK

Aanwinsten november 2009 202 titels

MUSEA CENTRA VOOR DE KUNSTEN EN AMATEURKUNST CULTUUR EN MAATSCHAPPIJ BELEID ONDERWIJS KUNST EN CULTUUR KUNST- EN CULTUUREDUCATIE CONFERENTIE ONDERZOEK IN CULTUUREDUCATIE 2009 CONFERENTIE ONDERZOEK IN CULTUUREDUCATIE 2008 CULTUREEL ERFGOED BEELDENDE KUNSTEN MUZIEK FILM/MEDIA THEATER DANS LITERATUUR OVERIG INSTELLINGENDOCUMENTATIE

MUSEA Children's education in Istanbul's museums / S. Neuerburg. - [S.l.] : [s.n.], 2007. - 30 p. - Met lit.opg. en bijl. The aim of this research is twofold: firstly, to map out the state of affairs regarding museum education for children in Istanbul and secondly, to formulate an advise - based on this information to the educational department at Santralistanbul. Contents: 1. Introduction; 2. Theories of museum education; 3. Museums and museum education in Turkey; 4. Educational programmes; 5. Problems concerning museum education in Istanbul. 069 NEU Gevonden voorwerpen in het Nationaal Historisch Museum : een collectief verleden en identiteit? / L. de Jong. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 59 p. - Met lit.opg. - Masterscriptie Universiteit Utrecht, Geschiedenis van Politiek en Cultuur vanaf 1750. Een studie naar de rol die musea hebben gespeeld binnen het proces van natie- en identiteitsvorming en specifiek naar de rol die aan het Nationaal Historisch Museum is toebedeeld in de zoektocht naar de Nederlandse identiteit. Daarbij wordt gekeken naar de ontwikkeling van het museumwezen in Nederland, en hoe het museumwezen en museumeducatie hebben bijgedragen aan het creëren of (her-)formuleren van een Nederlandse identiteit. Ook wordt aandacht besteed aan het 'Deutsches Historisches Museum' en wordt dit museum vergeleken met het Nationaal Historisch Museum in Nederland.

1

AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND NOVEMBER 2009

Digitale versie: igitur-archive.library.uu.nl/student-theses/2008-1126-200653/Mathesis%20E.P.%20de%20Jong.doc 069 JON Kulturelle Bildung im Museum : Aneignungsprozesse - Vermittlungsformen - Praxisbeispiele / H. Kunz-Ott (redacteur), S. Kudorfer (redacteur), T. Weber (redacteur). - Bielefeld : Transcript, 2009. 199 p. : ill., tab. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN 978-3-8376-1084-0 Wie erfüllen Museen ihren kulturellen Bildungsauftrag? Museumexpertinnen und -experten aus Deutschland und anderen Ländern sowie Wissenschaftlerinnen und Wissenschaftler aus der Lernpsychologie untersuchen in diesem Buch Aneignungsprozesse und geben in Praxisberichten einen Überblick über erprobte Vermittlungsformen und innovative Konzepte. 069 KUL Museums, libraries and 21st century skills / IMLS, Institute of Museum and Library Services. – Washington, DC : Institute of Museum and Library Services, 2009. - 36 p. : graf., ill., tab. - Met lit.opg. The report outlines a vision for the role of libraries and museums in the national dialogue around learning and 21st century skills and includes case studies of innovative audience engagement and 21st century skills practices from across the country. Digitale versie: www.imls.gov/pdf/21stCenturySkills.pdf 370 MUS Museumspsychologie : Erleben im Kunstmuseum / M. Schuster (redacteur), H. Ameln-Haffke (redacteur). - Göttingen [etc.] : Hogrefe, 2006. - 348 p. : graf., ill., tab. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 3-8017-1682-1 Das Buch stellt in einer interdisziplinären Zusammenarbeit von Museumsdirektoren, Kunstwissenschaftlern, Kunstpädagogen und Kunstpsychologen verschiedene Aspekte des Museumsbesuchs und der Museumsgestaltung dar. Erstmalig wird damit ein Band zur Museumspsychologie vorgelegt, der das Bewusstsein für die unterschiedlichen Funktionen schärft, die das Museum für den Menschen hat. 069 MUS Unbound by place or time: museums and online learning / W.B. Crow, H. Din. - Washington, DC : AAM, 2009. - 132 p. : fig., ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-1-933253-12-1 This book examines how online learning environments provide a set of new tools for museum educators to expand the museum's audience and create new ways of interacting with visitors, online and on site. Providing practical advice and case studies while advocating a learner-centric, participatory model of education, the book challenges museums to re-examine their roles as 21st century educational institutions. 069 CRO

CENTRA VOOR DE KUNSTEN EN AMATEURKUNST 1 op 3 doet het in mijn gemeente : tips voor het lokaal amateurkunstenbeleid / K. Peeters ... [et al.]. - Gent : Forum voor Amateurkunsten, 2009. - 31 p. : ill., tab. Eén op drie Vlamingen houdt zich actief bezig met kunst in de vrije tijd. Reden genoeg voor het Vlaamse Forum voor Amateurkunsten om deze publicatie te schrijven voor gemeentebesturen. Het Forum geeft aan hoe een gemeente binnen een realistisch kader haar amateurkunstenaars kan ondersteunen. Naast een overzicht van verschillende ondersteuningsmechanismen, worden tips en good practices gegeven. Bevat o.a. de volgende hoofdstukken: Beleid en structuur van de

2


amateurkunstensector; Enkele bevindingen uit het onderzoek naar lokaal ondersteuningsbeleid; Wat een gemeentebestuur kan betekenen voor amateurkunstenaars en vice versa. Digitale versie: www.amateurkunsten.be/files/FAK_BUPLI_1OP3_A1.pdf 379 1OP Nieuwe competenties in de kunsteducatie : sectorontwikkeling en professionalisering : lezing startcongres Scholingsnetwerk Kunstencentra Limburg (SKL), Centrum voor de Kunsten Roermond, 12 oktober 2009 / A. de Vries. - Utrecht : Kunstconnectie, 2009. - 7 p. Lezing ter gelegenheid van de start van het Scholingsnetwerk Kunstencentra Limburg (SKL), een nieuw regionaal scholingsnetwerk in de branche kunsteducatie. Digitale versie: www.kunstconnectie.nl/downloadattachment.aspx?intAttachmentSetId=54520 701 VRI Eindelijk tijd voor kunst / L. Groen. - 2009. (Kaap kunst; Vol. 1, nr. 4, okt. 25-28 p.) Door veel kunstencentra wordt de ouderendoelgroep verwaarloosd, stelt Arend Nijhuis. Hij organiseerde vorig jaar de interdisciplinaire talentenjacht 'Age on Stage'. Karin Idzinga maakte een succesvolle voorstelling met acteurs van rond de tachtig. Een verslag. TIJDSCHRIFTEN Ocker van Munster: 'Kunstbeoefening bindt niet alleen maar onderscheidt ook: iedereen is toch bezig met zijn eigen feestje' : interview / A. Embrechts. - 2009. (Kaap kunst; Vol. 1, nr. 2, jun. 3-6 p.) Interview met Ocker van Munster, de nieuwe directeur van de SKVR in Rotterdam. Hij wil dat de organisatie zich meer toespitst op haar kerntaak en schuwt tegendraadse opinies niet. TIJDSCHRIFTEN 'De tijd is rijp om continuïteit voor amateurkunst veilig te stellen' : interview / R. Mazure. - 2009. (Kaap kunst; Vol. 1, nr. 1, apr. 28-29 p.) Tom de Rooij, directeur van Kunstfactor, vertelt welke rol zijn organisatie wil spelen in de verdere ontwikkeling van de amateurkunst. TIJDSCHRIFTEN Tijd om de drempel te slechten : mensen met een beperking komen nauwelijks over de vloer / T. Loeffen, D. Monsma. - 2009. (Kunstconnected; Nr. 13, sep. 4-6 p.) Leerlingen met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking dienen in gelijke mate toegang te hebben tot buitenschoolse kunsteducatie en brede scholen. Dit adviseerde de Londense professor Anne Bamford in 2007 aan minister Plasterk over de toegankelijkheid van de kunsteducatie in Nederland, na haar rondreis op zijn verzoek langs onder andere centra voor de kunsten. De onderzoeksprojectgroep Kunst Inclusief ontdekte tijdens een recente inventarisatie inspirerende voorbeelden, enthousiaste directies en docenten die interessante werkwijzen hanteren. TIJDSCHRIFTEN

CULTUUR EN MAATSCHAPPIJ De sociale staat van Nederland 2010 / Sociaal en Cultureel Planbureau. - Den Haag : SCP, 2009. fig., tab., graf. - Met lit.opg - Verschijnt tweejaarlijks. - De bijlagen zijn uitsluitend te vinden op internet, zie media-link (SCP-Publicatie)

3


De publicatie biedt een systematische beschrijving en analyse van de levensomstandigheden van de Nederlandse bevolking. Onderwerpen zijn: inkomen, arbeid, onderwijs, gezondheid, huisvesting, veiligheid en vrijetijdsbesteding. De ontwikkelingen in de leefsituatie worden beschreven aan de hand van kerncijfers over een periode van circa tien jaar. Ook zijn gegevens opgenomen die betrekking hebben op de publieke opinie over het overheidsbeleid. Website: www.socialestaat.nl 301 SOC Geen mooier woord dan Feyenoord : casestudy van community art productie Hand in Hand / A. van Veenen, P. van den Hurk (medewerker) ... [et al.]. - Rotterdam : Codarts, 2009. - 75 p. + dvd 'Hand in hand, the movie'. - Met lit.opg. en bijl. - In opdr. van het lectoraat Community Arts van Codarts Hogeschool voor de Kunsten Rotterdam. De theatervoorstelling Hand in Hand werd gemaakt ter gelegenheid van het 100-jarig jubileum van de Rotterdamse voetbalclub Feyenoord. In maart en april 2008 werd het stuk tien maal opgevoerd in Theater Zuidplein, voor een publiek van vooral Feyenoordsupporters. De voorstelling was een coproductie van het Rotterdams Wijktheater (RWT) en Codarts Hogeschool voor de Kunsten. Initiator was het lectoraat Community Arts van Codarts dat de productie opzette als een praktijkonderzoek naar community arts en opdracht gaf voor deze methodische procesbeschrijving van het maakproces. De casestudy heeft onder meer tot doel om de kennis over community art die werd opgedaan bij het maken van Hand in Hand te kunnen benutten voor de ontwikkeling van een opleidingsprogramma Master in Community Arts bij Codarts. Het eerste hoofdstuk geeft een beschrijving van de voorstelling. Hoofdstuk 2 vormt de kern van het onderzoek, met een beschrijving van het productieproces van Hand in Hand. In hoofdstuk 3 analyseren de makers de reacties van de bezoekers tijdens de voorstellingen en hoofdstuk 4 bevat een samenvatting van het maakproces. In een naschrift schetst de onderzoeker, in discussie met de artistiek leider, enkele dilemma's in community theatre die uit de beschrijving van het proces naar voren komen. Digitale versie: www.rotterdamswijktheater.nl/user_files/file/documentatie/CasestudieGEEN%20MOOIER%20WOORD %20DAN%20FEYENOORD2009.pdf 301 VEE [DV] 301 VEE Allemaal anders : jongeren in Nederland / R. van Voorst, I. Strouken (redacteur). - Utrecht : NCV, 2009. - 80 p. : ill. - Verschenen in het kader van het Jaar van de Tradities 2009. - ISBN 978-907184-076-0 Publicatie over jongerencultuur waarin journalist/antropoloog Roanne van Voorst een aantal jongeren met een diverse etnische en culturele achtergrond aan het woord laat. Opvallend is dat deze jongeren veel waarde hechten aan tradities en daarmee aan hun identiteit. 301 VOO Community art is meer dan een dansje rond een versierde lantaarnpaal / P. van den Hurk. - 2009. (Kaap kunst; Vol. 1, nr. 3, aug. 17-19 p.) Peter van den Hurk, o.a. lector Community Arts bij Codarts Hogeschool, legt uit wat community art is. TIJDSCHRIFTEN 'Ik vind het niet verkeerd via kunstpolitiek een sociaal-maatschappelijk ideaal uit te dragen' : interview / A. Embrechts. - 2009. (Kaap kunst; Vol. 1, nr. 1, apr. 16-19 p.) Een achtergrondverhaal over het recent opgerichte Fonds voor Cultuurparticipatie, dat jaarlijks circa

4


25 miljoen euro te verdelen heeft, een bedrag dat oploopt tot 31 miljoen vanaf 2010. Een interview met Jan Jaap Knol, directeur van het Fonds voor Cultuurparticipatie. TIJDSCHRIFTEN Je moet met kunst achter de voordeur zien te komen : interview / A. Embrechts. - 2009. (Kaap kunst; Vol. 1, nr. 3, aug. 7-10 p.) Interview met Tys de Ruijter, cultuurwethouder in de Amsterdamse probleemwijk GeuzenveldSlotermeer. TIJDSCHRIFTEN Radi Suudi 'Ja, ik pleit voor kunst om de kunst. En niet om de integratie' : opinie / R. Suudi. - 2009. (Kaap kunst; Vol. 1, nr. 1, apr. 25-27 p.) Een essay van Radi Suudi over de cultuurdeelname van mensen met een niet-Nederlandse achtergrond. TIJDSCHRIFTEN To be, know, and see : investigating identity, cross-cultural interactions, and photography in community art education / L. Hart. - 2009. - Met lit.opg. (The Canadian art teacher/Enseigner les arts au Canada; Vol. 8, nr. 1, 6-11 p.) A description of the inter-cultural art program 'Crossing cultures'. Crossing cultures brings together teenagers from a variety of cultural and ethnic backgrounds with the goal of sharing stories across cultures and generations. The youth then explore these stories and their personal responses through new media art forms. The author's role in the project is the organization and implementation of the new media arts and photography component. Her goal within the project is threefold: she teaches youth to use photography for: individual identity enrichment, understanding one's family/cultural identity, and aiding the development of a positive cross-cultural communal identity. TIJDSCHRIFTEN

BELEID Cultural policy in the Netherlands : edition 2009 / I. van Hamersveld (redacteur), J. van Kranendonk (auteur van voorwoord) ; OCW, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. - The Hague/Amsterdam : Ministry of Education, Culture and Science/Boekmanstudies, 2009. - 208 p. : fig., tab., graf., fig. - Met bijl. en lit.opg. - ISBN 978-90-6650-094-5 (Boekmanstudies) This publication deals with the three areas covered by Dutch cultural policy: cultural heritage; media, literature and libraries; and the arts (the fine arts, the performing arts, photography and design, architecture, film, the amateur arts, and cultural education). The book also considers a number of cultural policy themes, for example cultural diversity, the National History Museum and international cultural policy. Intended for everyone interested in Dutch cultural policy, its history, and recent trends in the field. This edition covers policy up to the beginning of 2009, although the statistics presented relate mainly to the 2005-2008 funding period. 351 CUL Culture in motion : the Culture Programme 2007-2013 / European Commission. Directorate-General for Education and Culture. - Luxembourg : Office for Official Publications of the European Community, 2009. - 47 p. : graf., ill., tab. - ISBN 978-92-79-12865-3 This brochure presents a snapshot of the projects funded by the EU's Culture Programme. The Programme has a budget of 400 million euros for the 2007-2013 period. It offers examples of projects promoting the mobility of artists, the mobility of works, access by young people to culture

5


and synergies with education, access to our cultural heritage, digitisation, intercultural dialogue, and creativity and innovation. Digitale versie: ec.europa.eu/dgs/education_culture/publ/pdf/culture/brochure_culture_2009_en.pdf 351 CUL Culture in motion : the Culture Programme 2007-2013 / J. Figel (auteur van voorwoord) ; European Commission. Directorate-General for Education and Culture. - Luxembourg : Office for Official Publications of the European Community, 2008. - 56 p. : graf., ill., tab. - ISBN 978-92-79-09513-9 This brochure presents a snapshot of the projects funded by the EU's Culture Programme. The Programme has a budget of 400 million euros for the 2007-2013 period. It offers examples of projects promoting the mobility of artists, the mobility of works, access by young people to culture and synergies with education, access to our cultural heritage, digitisation, intercultural dialogue, and creativity and innovation. 351 CUL De kloof tussen cultuur en politiek : een vergelijking van gemeentelijke modellen voor de verdeling van cultuursubsidies : presentatie voor het Paradiso-debat zondag 30 augustus 2009 / B. Vinkenburg. - Utrecht : Berenschot, 2009. - 12 p. : graf., ill., tab. - In opdr. van Kunsten '92, Kunst van Vooruitzien, ACI en Paradiso. Berenschot onderzocht de cultuurplannen van 10 gemeenten met veel kunst & cultuur en vergeleek ze met elkaar. De betreffende steden zijn: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Eindhoven, Groningen, Haarlem, Arnhem, Enschede, Maastricht. Digitale versie: www.kunsten92.nl/pdf-bestanden/documenten/407_Paradiso-debat%202009%20%20presentatie%20Berenschot%20%20gemeentelijke%20modellen%20voor%20verdeling%20cultuursubsidies.pdf 351 VIN Onze stad! : actieprogramma Cultuurbereik 2004-2008 / S. Thissen (samensteller) ; Centrum Beeldende Kunst Rotterdam. - Rotterdam : CBK, 2009. - 196 p. : ill. - ISBN 978-90-812416-7-0 Deze publicatie bespreekt bijna veertig projecten die in de periode 2004-2008 door het Centrum Beeldende Kunst Rotterdam (CBK) zijn uitgevoerd in het kader van het Actieprogramma Cultuurbereik. De betrokken kunstenaars kijken terug op hun projecten en het belang van de steun die zij van het CBK hebben gekregen. Ook wordt ingegaan op onderwerpen als: community arts, publieksbereik, urban culture, hiphop, en 'zwarte' versus 'witte' cultuur. 351 ONZ Een stap verder : een onderzoek naar het flankerend beleid bij de Regeling Versterking Cultuureducatie in Rotterdam / J. Gilsing ; SKVR, Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam. Rotterdam : SKVR/Gemeente Rotterdam, 2009. - 41 p. : ill., tab., graf. - Met bijl. en lit.opg. - In opdr. van de Dienst Kunst en Cultuur van de gemeente Rotterdam. Terugblik op vijf jaar 'Regeling Versterking Cultuureducatie' voor het primair onderwijs in Rotterdam. Dit onderzoek bestaat uit twee delen. Het eerste gedeelte geeft een overzicht van de uitvoering van het flankerend beleid in Rotterdam. Hierbij worden onder andere de cursussen voor Interne Cultuurcoördinatoren (ICC'ers) geëvalueerd. Het tweede gedeelte gaat in op het effect dat de subsidie en het flankerend beleid hebben gehad op de cultuureducatie op scholen in Rotterdam. Hiervoor zijn coördinatoren en directeuren van zeven scholen geïnterviewd. Digitale versie: www.skvr.nl/onderwijs/brochures/Rapport%20_%20Een%20stap%20verder.pdf 351 GIL

6


Toon karakter, zet in op cultureel erfgoed : gemeentelijk erfgoed, belangrijk voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat / Kunsten '92. - [Den Haag] [etc.] : Kunsten '92 [etc.], 2009. - Ongepag. Deze erfgoedagenda, samengesteld door Kunsten '92 en verschillende erfgoedorganisaties, biedt een aantal handreikingen aan gemeenteraadsleden en wethouders voor het maken van erfgoedbeleid. Vier praktische aanbevelingen worden hierbij gedaan: 1. Bundel krachten en verbeter de slagvaardigheid; 2. Geef erfgoed een stevige plek in ruimtelijke ontwikkeling; 3. Betrek burgers bij uw beleid; 4. Laat erfgoed doorklinken in alle gemeentelijke communicatie. Digitale versie: www.debibliotheken.nl/dsc?c=getobject&s=obj&!sessionid=1s5Wz8ZWno7t!8nlb9oWM9x@GwuyBTeg M75UuUC!RV1DyOvofxaqyo3h50uVxzYX&objectid=24667&!dsname=VobExtern 351 TOO Kunsten '92 en de Gemeenteraadsverkiezingen. - 2009. - Themanummer. (Kunsten '92 magazine; Nr. 42, nov. 3-25 p.) Dit themanummer is gewijd aan het gemeentelijke cultuurbeleid met het zicht op de gemeenteraadsverkiezingen die op 3 maart 2010 in Nederland gehouden zullen worden. Verschillende wethouders en cultuurmakelaars komen aan het woord. Ook wordt aandacht besteed aan best practices (gemeente Westland, Enschede, Maastricht en Amersfoort) en wat de politieke partijen als leidraad stellen voor de lokale afdelingen. TIJDSCHRIFTEN

ONDERWIJS Global education digest 2009 : comparing education statistics across the world. - Quebec : UNESCO, 2009. - 262 p. : graf., tab. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN 978-92-9189-070-5 The 2009 Global Education Digest (GED) presents the latest education statistics from primary to tertiary education levels for more than 200 countries. Data are provided for the school year ending in 2007 or the latest year available, as well as for 2008 for a small number of countries. The wide range of education indicators presented in the report helps assess progress towards Education for All and Millennium Development Goals. It presents the latest statistics on pre-primary, primary, secondary and tertiary education, education finance, literacy and educational attainment. In addition to national data, the tables offer global values and regional values for the Arab States, Central and Eastern Europe, Central Asia, East Asia and the Pacific, Latin America and the Caribbean, North America and Western Europe, South and West Asia, and Sub-Saharan Africa. [NA] 370 GLO Key data on education in Europe 2009 / J. Figel (auteur van voorwoord), J. Almunia (auteur van voorwoord) ; EACEAEurydice, European UnitEurostat. - Brussels : EACEA P9 Eurydice, 2009. - 276 p. : fig., tab., graf. - Met bijl. en lit.opg. - ISBN 978-92-9201-033-1 - ISSN 1725-1621 Key Data on Education in Europe sets out a very wide variety of both qualitative and quantitative indicators on different aspects of education systems in 31 European countries. The report presents a comparative analysis on how the education systems are organised, the human and financial resources invested in them, teaching processes and qualifications awarded. 370 KEY Kritische succesfactoren voor samenwerking tussen onderwijs, buitenschoolse opvang en cultuureducatie op drie brede scholen in Weert / J. van Tuel. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 65 p. : tab. Masterscriptie [Fontys Hogeschool voor de Kunsten], Master Kunst en Educatie. Deze masterscriptie onderzoekt de volgende vraag: 'Wat zijn de kritische factoren die het succes van samenwerking tussen bso, onderwijs en cultuureducatie, aangeboden door Rick bepalen in Weert in

7


het kader van de brede scholen die zich daar ontwikkelen?' Rick staat voor 'Regionaal Instituut voor Cultuur- en Kunsteducatie' en is in Weert de belangrijkste aanbieder aan brede scholen. 371 TUE Universiteiten en onderzoeksinstellingen in Nederland 2010 / KNAW, Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Afdeling Onderzoek Informatie (samensteller). - Den Haag : SDU, 2009. - Versch.pag. - Met reg. - Voortzetting van de gidsen 'Universiteiten in Nederland' en 'Adreslijst onderzoeksinstituten'. - ISBN 978-90-12-13268-8 Namen, adressen en telefoonnummers van hoogleraren, onderzoekers, projectleiders, docenten en voorzitters van alle vakgroepen van alle universiteiten en onderzoeksinstellingen in Nederland. [NA] 378 UNI De Wereld op Zuid : bouwen aan een brede school / T. Kupers (redacteur), E. Jap Sam (redacteur), J. Linders (redacteur), D. Broekhuizen. - Heijningen : Jap Sam Books, 2009. - 188 p. : fig., ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-94-90322-04-5 Boek over een nieuwe onderwijsvoorziening voor kinderen in de Rotterdamse wijk Zuidwijk. De Wereld op Zuid is als eerste brede school in deze wijk een belangrijke schakel in een gebied waar één van de grootste stedelijke vernieuwingsoperaties in Nederland plaatsvindt. Deze integrale aanpak heeft als doel de sociale, economische en ruimtelijke kwaliteiten van de naoorlogse wijken te verbeteren. De multifunctionele accommodatie is geheel gebouwd voor kinderen tot twaalf jaar, waarbij naast ruimte voor onderwijs en buitenschoolse activiteiten veel aandacht is besteed aan ontmoetingsruimten voor ouders en speelpleinen en sportzalen. Deze publicatie geeft in woord en beeld een inzicht in de totstandkoming en ingebruikname van dit project. De tekstbijdragen en essays presenteren dit project tegen de achtergrond van de sociaal-maatschappelijke, economische en culturele ontwikkelingen in de stad Rotterdam. 371 WER WHW = Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek : tekst & toelichting 2009 / P.J.J. Zoontjes (redacteur). - 's-Gravenhage : Reed Business, 2009. - 294 p. - Met bijl. - ISBN 978-903524-301-9 Tekst en toelichting bij de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. De tekstuitgave bevat: de integrale tekst van de wet; de (financiële) hoofdlijnen van de wet; de belangrijkste actuele ontwikkelingen. [NA] 377 WET Wordt vervolgd! : aan de slag met dagarrangementen en combinatiefuncties in Amsterdam / A. Kat (projectleider) ; [Dagarrangementen en Combinatiefuncties Amsterdam]. - Amsterdam : OSA [etc.], 2009. - 51 p. : ill. - In opdr. van Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (DMO) van de gemeente Amsterdam. In deze publicatie wordt verslag gedaan van de werkzaamheden vanuit het project Dagarrangementen en Combinatiefuncties Amsterdam dat liep van 2006 t/m 2008. Dit project richtte zich vooral op het versterken van de samenwerking tussen scholen, welzijnswerk en kinderopvang. Eén van de resultaten is dat het wijkgerichte dagarrangement in Amsterdam op de kaart is gezet. Er wordt ook kort ingegaan op samenwerking met culturele instellingen, zoals jeugdtheaterscholen. Digitale versie: www.dencamsterdam.nl/documenten/eindbrochure%20D&C%20definitief%20kleine%20versie.pdf 371 WOR Leren denken... : kunst(je) of nieuwe cultuur? / P. van Kessel. - 2009. - Met lit.opg. (Kunstzone; Vol. 8, nr. 11, nov. 6-8 p.)

8


Peter van Kessel, werkzaam als docent vmbo, heeft binnen het vmbo onderzoek gedaan naar een methode die het kritisch denken en het creatieve en oplossende vermogen van de leerlingen mogelijk zou kunnen ondersteunen. In dit artikel houdt Van Kessel een pleidooi voor het denken, het aanleren van denkvaardigheden met behulp van CoRT (denkmethode van Edward de Bono) in alle vakken, dus ook CKV. TIJDSCHRIFTEN

KUNST EN CULTUUR The art instinct : zit kunst in onze genen? / D. Dutton. - Amsterdam : Nieuw Amsterdam, 2009. - 359 p. - Vert. van: The Art instinct : beauty, pleasure & human evolution. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-90-468-0621-0 In dit boek verbindt de auteur twee ogenschijnlijk tegenstrijdige disciplines: kunst en evolutionaire wetenschap. De voorkeur van de mens voor bijvoorbeeld vorm, kleur en compositie is volgens Dutton geenszins cultureel bepaald of het gevolg van 'sociale constructie', zoals veel academici en critici beweren. Op heldere en overtuigende wijze toont Dutton in dit boek aan dat onze liefde voor schoonheid aangeboren is en elk mens op de wereld bepaalde universele waarden kent wanneer het om kunstbeleving gaat. 100 DUT Culturele diversiteit in de Amsterdamse cultuursector / A. van Hemel. - Amsterdam : Gemeente Amsterdam, 2009. - 26 p. - Met bijl. en lit.opg. - In opdr. van gemeente Amsterdam DMO/Kunst en Cultuur. Hoe staat het met culturele diversiteit in de Amsterdamse cultuursector? En welke instrumenten zijn er om de vraag naar cultuur van Amsterdammers met een niet-Nederlandse achtergrond te versterken? In deze publicatie wordt kort antwoord gegeven op deze vragen. Digitale versie: biodata.asp4all.nl/andreas/2009/09012f978064a4a9/09012f978064a4a9.pdf 700 HEM Cultuurbezoek en cultuurdeelname in 2008 : gemeente Almere / Dimensus beleidsonderzoek. Almere : Gemeente Almere, 2008. - 102 p. : graf., tab. - Met bijl. De gemeente Almere heeft in 2008 voor de derde keer een onderzoek gehouden naar de deelname van de inwoners aan culturele evenementen en activiteiten in de stad. Almeerders bezochten iets vaker een culturele voorstellingen (exclusief films) dan in 2005. Tweederde van de bewoners zag een of meerdere films in bioscoop of filmtheater, in de meeste gevallen in Almere zelf. Van de overige culturele voorstellingen werd 60-80% in Almere bezocht. Vooral jongeren bezoeken culturele voorstellingen. Hoe ouder men is, hoe minder vaak men een culturele voorstelling bezoekt. Hoger opgeleiden en gezinnen met kinderen bezoeken vaker voorstellingen dan anderen. Digitale versie: poalmere.asp4all.nl/postaging/mmbase/attachments/2610922/20090223_Cultuurparticipatie2008.pdf 700 CUL Onderzoek naar de participatie van elf- en twaalfjarigen aan culturele activiteiten, aangeboden door de stad Roeselare / B. Deldaele. - [S.l.] : [s.n.], 2006. - 124 p. - Met lit.opg. - Bachelorscriptie Hogeschool West-Vlaanderen, Kortrijk, Departement HIEPSO, Studiegebied Sociaal Agogisch Werk, Opleiding Sociaal Werk. Het theoretisch gedeelte van dit onderzoek wordt onderzocht wat kinderen van 11 en 12 jaar ervan weerhoudt deel te nemen aan culturele activiteiten en wie of wat hen juist stimuleert om wel te participeren. Ook wordt nagegaan wat er aan beleid ontwikkeld is op dit gebied door de gemeente Roeselare. In het praktijkgedeelte komt de vraag aan de orde: Hoe kun je deze kinderen enthousiast

9


maken voor minder populaire cultuurvormen (zoals erfgoed), die georganiseerd worden door de Stedelijke Cultuurdienst van Roeselare. Digitale versie: dspace.howest.be/bitstream/10046/236/1/deldaele_bram.pdf 700 DEL Het kleine atelier van Magritte / R. Russo Ricci. –[Arnhem] : Lannoo, 2009. - 47 p. : ill. Gepubliceerd ter gelegenheid van het de opening van het Musée Magritte Museum in Brussel in juni 2009. - ISBN 978-2754103688 Aan de hand van de collectie van het Musée Magritte Museum, wordt het leven en het werk van de surrealistische schilder René Magritte besproken. Welke mensen hadden invloed op hem? Wat heeft hij betekend voor de kunst? Waar, wat en hoe schilderde hij? Bestemd voor jonge kinderen. 700 RIC Van mollenhoop tot kruisbestuiving : alles over het ontdekken en inzetten van jouw creatieve proces, met name bij het schrijven van songs / A. de Koning. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 62 p. : fig., ill. - Met lit.opg. en bijl. - Scriptie [Hogeschool voor de Kunst Utrecht], Opleiding Docent Muziek. Deze scriptie heeft als onderwerp hoe je het best kunt aanpakken als je zelf creatieve liedjes wilt schrijven. De scriptie bestaat uit drie delen: 1. Een theoretische onderbouwing van het concept 'creativiteit'; 2. Een praktijkonderzoek in de vorm van een persoonlijk logboek en de bijbehorende reflectie die uit gaat van de vragen: Hoe ziet het creatieve proces eruit? Wat is de meerwaarde van het in kaart brengen van een creatief proces?; 3. Aan de hand van vijf workshops wordt de mogelijkheid geboden om creativiteit te vergroten door het proces te sturen. 159 KON Thema: Internationalisering / R. van der Meer (hoofdredacteur). - 2009. - Themanummer (Kunstzone; Vol. 8, nr. 7/8, jul/aug. 4-18 p.) Artikelen besteden onder andere aandacht aan de Europese conferentie in Brussel van 12 en 13 maart 2009, 'Cultural education Innovation, Creativity and Youth' (CICY); de invloeden van culturele instellingen op de Europese Agenda voor Cultuur; en voorbeelden van internationale projecten binnen het onderwijs. TIJDSCHRIFTEN

KUNST- EN CULTUUREDUCATIE AIR : artists in residence / P. Delpeut (auteur van voorwoord), J. Blauw (redacteur), Y. Boekhout (redacteur), M. Hoogenboom ... [et al.]. - Amsterdam : AHK, 2008. - 71 p. : ill. - Tekst tevens in het Engels. Sinds 2004 stimuleert en produceert het lectoraat Kunstpraktijk en artistieke ontwikkeling het 'Artist in Residence programma' (AIR) aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Veertien kunstenaars zijn tot 2008 te gast geweest en hebben een bijdrage geleverd aan de wisselwerking van het kunstonderwijs met de internationale 'state of the art'. Dit boekje getuigt van de diversiteit aan interpretaties die zijn toegepast en van de gastvrijheid die aan regisseurs, theater- en filmmakers, componisten, choreografen, musici, architecten, schrijvers en wetenschappers is verleend. Tevens geven de projecten inzicht in de mogelijkheden die het programma verder nog te bieden heeft. 377 AIR Art school : (propositions for the 21st Century) / S.H. Madoff (redacteur), E. Pujol ... [et al.]. Cambridge : MIT, 2009. - XI, 373 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-0-262-13493-4 The last explosive change in art education came nearly a century ago, when the German Bauhaus was formed. Today, dramatic changes in the art world - its increasing professionalization, the power

10


of the art market, and fundamental shifts in art-making itself in our post-Duchampian era - combined with a revolution in information technology, raise fundamental questions about the education of today's artists. This book brings together more than thirty leading international artists and art educators to reconsider the practices of art education in academic, practical, ethical, and philosophical terms. 377 ART Bauhaus : Kunst und Pädagogik / R.K. Wick. - Oberhausen : Athena, 2009. - 536 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-3-89896-378-7 Dieses Buch thematisiert die 1919 von Walter Gropius in Weimar gegründete und 1933 unter dem Druck der Nationalsozialisten geschlossene 'Kunstschule der Moderne' als eine der herausragenden kulturellen Initiativen des 20. Jahrhunderts. Ihr Ziel war nicht nur die Etablierung einer neuen Form-, Produkt- und Baukultur, sondern auch die Erneuerung der (Kunst-)Pädagogik mit Blick auf einen 'Neuen Menschen' in einer humaneren, sozial gerechteren Neuen Gesellschaft. Im Mittelpunkt der vorliegenden Textsammlung stehen Aspekte der künstlerischen und kunstpädagogischen Arbeit prominenter Bauhäusler wie Walter Gropius, Johannes Itten, László Moholy-Nagy, Josef Albers, Paul Klee und Oskar Schlemmer. Behandelt werden aber auch Spezialgebiete wie die farbige Baugestaltung oder die Fotografie am Bauhaus. 377 WIC Competentiekit / Kunstconnectie. - Utrecht : Kunstconnectie, 2009. - Ongepag. - Losbl. Een kaartenset waarin 16 competenties zijn verwerkt bestemd voor de branche kunsteducatie. Competentiemanagement maakt het mogelijk medewerkers aan te sturen en te begeleiden op herkenbaar en gewenst gedrag en vaardigheden. Bevat vier doosjes kaarten met de volgende thema's: 1) Persoonlijke effectiviteit, 2) Cultureel ondernemerschap, 3) Kunsteducatieve competenties, 4) Leidinggevende competenties. 370 COM Cultuur gewogen: cultuureducatie in de Gelderse gemeenten : tweede meting / T. Lefers ; Edu-Art Gelderland, Stichting Ondersteuning Kunst- en Cultuureducatie. - Arnhem : Edu-Art, 2009. - 70 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg. en bijl. Dit verslag is het vervolg op de meting onder de Gelderse gemeenten uit 2007. Destijds hebben 34 gemeenten aan het onderzoek deelgenomen. Aan dit onderzoek hebben 42 gemeenten hun medewerking verleend, een representatief responspercentage van 76,4%. Het onderzoek focust op een aantal aspecten: algemeen cultuurbeleid; culturele instellingen binnen de eigen gemeente; schoolgerelateerde cultuureducatie; samenwerking; middelen en faciliteiten; ambities; ondersteuningsbehoeften. Deze aspecten worden per hoofdstuk besproken. De resultaten werden (indien mogelijk) getoetst aan de doelstellingen met betrekking tot cultuureducatie, zoals geformuleerd in de provinciale beleidsnota 'Meer Verbindingen 2009 - 2012'. Ook werd een aantal gegevens vergeleken met de resultaten die naar voren kwamen uit de meting van januari 2007. Digitale versie: www.edu-art.eu/uploads/091013_Verslag_onderzoek_Gelderse_Gemeenten_2009.pdf 701 LEF Cultuureducatie bij de Kunstuitleen Utrecht: uitgangspunten voor samenwerking met het Amadeus Lyceum te Leidsche Rijn / A. Attema. - Utrecht : Kunstuitleen Utrecht, 2007. - 37 p. : tab. - Met lit.opg. Wat zijn de uitgangspunten voor samenwerking op het gebied van cultuureducatie tussen de Kunstuitleen Utrecht en de cultuurprofielschool Amadeus Lyceum in Leidsche Rijn? Dat is de vraag die in dit onderzoek gesteld wordt. De jongeren zelf staan hierbij centraal. Wat zijn de aanknopingspunten voor de opzet en ontwikkeling van cultuureducatieve projecten? 701 ATT

11


Cultuureducatie in het primair en voortgezet onderwijs : monitor 2008-2009 / K. Hoogeveen (auteur van voorwoord), C. Oomen (auteur van voorwoord), I. Visser ... [et al.]. - Utrecht : Oberon/Sardes, 2009. - 56 p. : ill., tab. - Met lit.opg. - In opdr. van het ministerie van OCW. - ISBN 978-90-7773752-1 Onderzoek naar de stand van zaken en ontwikkelingen rondom het kunsten cultuuronderwijs in Nederland. De monitor brengt onder andere in beeld welke kunstdisciplines aan bod komen en op welke manier (in lessen, projectmatig, etc.), welke culturele activiteiten er zijn en met welke culturele instellingen scholen samenwerken. Ook worden de organisatorische kant van cultuureducatie belicht en de door de scholen waargenomen opbrengsten. De monitor sluit af met de 'verankeringsmaat', een model om op basis van een aantal kwaliteitscriteria de verankering van cultuureducatie in het onderwijs vast te stellen. Na een beschrijving van de uitkomsten verankering cultuureducatie in PO en VO volgen de conclusies. Digitale versie: www.sardes.nl/uploads/Sardes/publicaties_bestanden/CEPO-CEVO2009DEFLR.pdf 701 CUL Cultuurmonitor Primair Onderwijs : de kwaliteit van cultuureducatie / P. Vogelezang (samensteller/redacteur), J. Poll (samensteller/redacteur), E. Alberts ... [et al.] ; Cultuurnetwerk Nederland. - Utrecht : Cultuurnetwerk Nederland, 2009. - 4 dl. (43, 16, 6, 30 p.) : fig., ill., tab. Bevat: Handleiding 'De kwaliteit van cultuureducatie', Vragenlijst cultuureducatie, Vragenlijst culturele educatieve activiteit, Het gestuurde gesprek cultuureducatie. - Met begrippenlijst. (Cultuurmonitor) Een evaluatie-instrument specifiek voor cultuureducatie ontbrak tot op heden. Met de Cultuurmonitor Primair Onderwijs is een instrument ontwikkeld dat alle aspecten van cultuureducatie in de basisschool in ogenschouw neemt. De cultuurmonitor kan - op beleid- en op praktijkniveau - gebruikt worden om te achterhalen: 1. Hoe de visie ten aanzien van cultuureducatie is vertaald in het onderwijsprogramma; 2. Hoe de organisatie bijdraagt aan het vormgeven van cultuureducatie; 3. Hoe de randvoorwaarden mede bepalend zijn voor de uitvoering van cultuureducatie. Met het gebruik van deze cultuurmonitor hebben de cultuurcoördinator, de directie en het hele team een evaluatie instrument in handen dat zicht geeft op cultuureducatie in de eigen school en bespreekbaar maakt of de uitkomsten van cultuureducatie passen bij de eigen verwachting. Website: cultuurmonitor.cultuurnetwerk.nl/ 701 CUL Educational design research / J. van den Akker (redacteur) ... [et al.]. - Abingdon : Routledge, 2006. - XI, 163 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-0-415-39635-6 Educational design research is the systematic study of designing, developing and evaluating educational programs, processes and products. This book addresses a growing need to better understand and address the challenges faced by educational design researchers. The publication contains four parts. First, a mixture of substantive information is presented for those interested in learning about the essence of design research. The second part of the book features examples of design research, and in the third, researchers share their views on quality assurance. Finally, policy implications are offered and discussed, with particular attention paid to understanding and evaluating design research work. 371 EDU De effecten van het Amsterdams Fonds voor de Kunst stimuleringstraject Meer Cultuur op school / R. Sybesma, P. Brandon (auteur van inleiding). - Amsterdam : MOCCA [etc.], [2009]. - 37 p. : fig., graf., ill. - Met lit.opg. en bijl. - [In opdr. van Amsterdams Fonds voor de Kunst]. Met het programma Cultuureducatie steunt het Amsterdams Fonds voor de Kunst projecten die de Amsterdamse schoolgaande jeugd laten kennismaken met kunst en cultuur. Scholen blijken deze

12


regeling nog niet ten volle te benutten. Om een extra impuls aan het programma Cultuureducatie te geven heeft het Amsterdams Fonds voor de Kunst in het najaar van 2008 het 'meer cultuur op school' stimuleringstraject opgezet en Mocca gevraagd dit uit te voeren. Het proces rondom de uitvoering van het stimuleringstraject is onderdeel gemaakt van dit onderzoekstraject. In dit rapport is een overzicht van de effecten van het stimuleringstraject en een samenvatting van de belangrijkste bevindingen gegeven, waarna een overzicht van voorbeeldprojecten op de scholen volgt en een weergave van het bij het traject horende onderzoek. Digitale versie: www.moccaprijs.nl/website%20documenten/Meer%20Cultuur%20op%20school%202009.pdf 701 SYB Handboek en Cultuurmonitor Pabo : de kwaliteit van cultuureducatie / P. Vogelezang (samensteller/redacteur), M. de Groot-Reuvekamp (samensteller/redacteur), P. Hagenaars (samensteller/redacteur), R.H.A. Plasterk (auteur van voorwoord), E. Heijdanus ... [et al.] ; Cultuurnetwerk Nederland. - Utrecht : Cultuurnetwerk Nederland, 2009. - 5 dl. (112, 8, 7, 31, 18 p.) : fig., tab. - Met lit.opg., begrippenlijst en bijl. - Bevat: Handboek Cultuureducatie in de Pabo 'Van Basis naar Verdieping', Vragenlijst cultuureducatie, Vragenlijst culturele educatieve activiteit, Het gestuurde gesprek cultuureducatie, en De kwaliteit van cultuureducatie. (Cultuurmonitor) Dit pakket bevat praktisch toepasbaar materiaal over kunst, erfgoed en media en geeft alle achtergrondinformatie aan die docenten en managers nodig hebben om zelf met het onderwerp aan de slag te gaan. Ook zijn teksten opgenomen die gebruikt kunnen worden als studiemateriaal voor studenten. Daarnaast maakt een cultuurmonitor deel uit van het pakket. Deze is bedoeld om de Pabo, maar ook het primair onderwijs, een spiegel voor te houden. De vragenlijsten geven zicht op resultaten en maken het mogelijk de eigen culturele activiteiten te vergelijken met andere scholen. Website: cultuurmonitor.cultuurnetwerk.nl/ 701 CUL Handreiking schoolexamen klassieke culturele vorming vwo : Tweede fase / M. Goris, H. Bonset (auteur van voorwoord), H. Mulder (auteur van voorwoord). - Enschede : SLO, 2007. - 33 p. - Met bijl. Examenprogramma klassieke culturele vorming vwo. - In opdr. van het Ministerie van OCW. (Herziening examenprogramma's havo/vwo) De handreiking opent met een beschrijving van de positie van het vak in de vernieuwde tweede fase die in augustus 2007 inging, en een weergave van de veranderingen ten opzichte van het vigerende examenprogramma. Vervolgens worden de eindtermen voor het schoolexamen en de mogelijkheden voor toetsing en weging (PTA) geschetst. Tenslotte wordt ingegaan op afstemmingsmogelijkheden met andere vakken in de tweede fase, en wordt besproken welke mogelijkheden scholen vanaf 2007 hebben om eigen onderdelen toe te voegen aan de onderdelen die in het schoolexamen wettelijk voorgeschreven zijn. Digitale versie: www.slo.nl/downloads/archief/Handreiking_kcv_DEFINITIEF.pdf/ 700 GOR Horizonte : internationale Kunstpädagogik : Beiträge zum Internationalen InSEA-Kongress 'Horizons/Horizonte - InSEA 2007 Germany': Pädagogische Hochschule Heidelberg und Pädagogische Hochschule Karlsruhe, 17 bis 20 Juli 2007 / C.-P. Buschkühle (redacteur), J. Kettel (redacteur), M. Urlass (redacteur). - Oberhausen : Athena, 2009. - 600 p. : fig., ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-389896-371-8 Der Kongress untersuchte Wirkungen und Entwicklungspotenziale der ästhetisch-künstlerischen Bildung und trug zu einem vertiefenden Austausch hinsichtlich deutscher und internationaler kunstpädagogischer Forschung und Vermittlungspraxis bei. Mit Blick auf die deutsche Kunstpädagogik, die jahrzehntelang international eine führende Stellung einnahm, wurde deutlich,

13


dass sie in den Debatten um neue Wege in dieser Disziplin kaum noch wahrgenommen wird. Im Rahmen der Tagung in Heidelberg und Karlsruhe gelang es, innovative deutsche Konzeptionen in den internationalen Diskurs einzubringen und die brachliegende Kommunikation der deutschen mit der internationalen Kunstpädagogik erneut in Gang zu bringen. Zugleich befruchteten ausländische Kolleginnen und Kollegen durch die Vorstellung ihrer vielfältigen Ansätze die deutsche Fachentwicklung. Der vorliegende Band enthält ausgewählte Beiträge aus beiden Kongressteilen, die sich auf drei Inhaltbereiche: 'Konzepte', 'Projekte' und 'Visuelle Kultur' konzentrieren. Er begreift sich als erster Schritt einer zunächst für den deutschsprachigen Raum herausgegebenen Sammlung aussagefähiger und zeitgenössischer Überlegungen zu einer internationalen künstlerischen Pädagogik bzw. Kunstpädagogik. 701 HOR Klassieke culturele vorming : verhalengoed - drama - beeldende kunst - bouwkunst / H. Steneker (redacteur). - Leuven [etc.] : Garant, 1999. - 154 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 90-5350-880-5 Voorlichting over inhoud en werkwijze van het vak Klassieke Culturele Vorming (KCV) in de vernieuwde tweede fase van het voortgezet onderwijs op grond van experimenten die in het schooljaar 1996/97 en 1997/98 in een netwerk van zes scholen hebben plaatsgevonden. Na een inleiding wordt in hoofdstuk 2 een historisch overzicht gegeven van de ontwikkeling van het vak KCV uit het onderwijs in de klassieke talen. Hoofdstuk 3 gaat over de regelgeving rond KCV en de inhoudelijke structuren van het vak. Hoofdstuk 4 belicht de binnen de studiehuisgedachte passende nieuwe didactische werkvormen. Daarna volgen in 5, 6, 7 en 8 de verslagen die de scholen van het netwerk hebben gemaakt over hun ervaringen. Het betreft respectievelijk de thema's Paleis op de Dam, Antigone, Sokrates en Augustus. In hoofdstuk 9 wordt het ontwikkelde lesmateriaal besproken en in hoofdstuk 10 wordt aandacht geschonken aan de start van KCV in augustus 1998. 700 KLA Kunstpädagogik und Biografie : 52 Kunstlehrerinnen und Kunstlehrer erzählen aus ihrem Leben Professionsforschung mittels autobiografisch-narrativer Interviews / G. Peez (redacteur). - München : Kopaed, 2009. - 795 p. : ill., tab. + cd-rom - Met lit.opg. - ISBN 978-3-86736-068-5 Wodurch zeichnen sich Lehrerinnen und Lehrer des Faches 'Kunst' an allgemein bildenden Schulen aus? Gibt es Gemeinsamkeiten und charakteristische Prägungen über Altersgruppen und Schulstufen hinweg? Diese empirische Studie untersucht die Frage nach den Merkmalen von Kunstpädagog/inn/en. Hierfür erzählten über 50 Kunstlehrende, wie der eigene Lebenslauf, die Berufswahl und die derzeitige Berufsausübung zusammenhängen. In jeder Biografie sind gesellschaftlich-kulturelle Strukturen und subjektive Sinnkonstruktionen eng miteinander verwoben. Sowohl in Einzelfall-Analysen als auch in der Typisierung des Exemplarischen dieses Berufsstandes der Kunstlehrerinnen und Kunstlehrer werden beide Ebenen berücksichtigt. Die Untersuchung leistet somit einen Beitrag zur Professionalisierung in der Kunstpädagogik, denn in unserer reflexiven Moderne ist es notwendig, sich über die Merkmale der eigenen Profession Aufklärung zu verschaffen. Auf der CD-ROM ist das gesamte Forschungmaterial dieser Studie ungekürzt gespeichert: 52 Interview-Transkriptionen mit den hierzu hörenden 52 Fotografien von Objekten bzw. Gegenständen aus dem Leben der Befragten. 701 KUN [CR] 701 KUN Het Rijk van Heen en Weer : lesmateriaal / Museum voor Communicatie. - Den Haag : Museum voor Communicatie, 2009. - 45 p. : ill. - Het boek van Wim Hofman 'Het Rijk van Heen en Weer' ontbreekt. Bij de tentoonstelling 'Het Rijk van Heen en Weer' en het gelijknamige boek van Wim Hofman heeft het Museum voor Communicatie lesmateriaal over het thema reizen ontwikkeld. Ook los van de tentoonstelling en het boek zijn de lessen goed te gebruiken. Er zijn vijftien opdrachten op literair,

14


beeldend, theater- en muziekgebied. Ze sluiten aan op de kerndoelen van kunstzinnige oriëntatie, Nederlandse taal en 'oriëntatie op jezelf en de wereld'. Per opdracht wordt beschreven bij welke kerndoelen en leerdoelen de opdracht aansluit en hoe het boek van Wim Hofman kan worden gebruikt. Voor de docent is er steeds een instructie en voor de leerlingen zijn er werkbladen. Digitale versie: www.muscom.nl/documents/lesmateriaalbijHetRijkvanHeenenWeer_004.pdf 701 RIJ Schulkunst : Kunst verändert Schule / U. Reeh. - Weinheim : Beltz, 2008. - 192 p. : fig., ill. - ISBN 978-3-407-62632-5 Das Buch beinhaltet u.a. die künstlerisch-pädagogische Arbeit der Düsseldorfer Künstlerin Ute Reeh mit unterschiedlichsten Projekten an der Dieter-Forte-Gesamtschule. Das Buch soll anderen Schulen Möglichkeiten neuer Wege aufzuzeigen, Schülerinnen und Schülern selbst gesteuertes, fachübergreifendes Lernen über Kulturprojekte näher zu bringen. 701 REE Art education through tattoo culture : Taboo? Or just Tattoo? / M. A. Ledo. - 2009. (The Canadian art teacher/Enseigner les arts au Canada; Vol. 8, nr. 1, 48-51 p.) The author, an art teacher at 'Lester B. Pearson High' public high school, has personally experienced body modification. She provides a unique perspective in adapting tattooing into the provincial art curriculum. By developing a project where health education, history and art making came together, she hopes that students would make educated decisions regarding the practice of tattooing. TIJDSCHRIFTEN Bekijk 't / A. van der Velde. - 2009. (Kunstzone; Vol. 8, nr. 11, nov. 12-14 p.) Informatie over de organisatie Bekijk 't. Bekijk 't laat jongeren actief en op een heel directe manier kennis maken met kunst en cultuur. Jaarlijks organiseert Bekijk 't een landelijke tournee met een speciaal voor scholieren samengesteld programma. Daarin kunnen ze kennismaken met theater, dans, film, muziek, digitale media en games. Doelgroep: voortgezet onderwijs (met name vmbo), daarnaast ook praktijkonderwijs, voortgezet speciaal onderwijs en jeugdzorg. Website: www.bekijkt.nl TIJDSCHRIFTEN Bik-opleiding naar het kunstvakonderwijs / Kunstenaars&CO. - 2009. (Bikbrief; Vol. 10, nov. 4-6 p.) Sinds het studiejaar 2009-2010 is de bik-opleiding ondergebracht bij vijf kunstvakopleidingen. Zij bieden de eenjarige post-hbo-opleiding aan in nauwe samenwerking met de voormalige opleider, de cultuureducatie-instellingen. De kwaliteit, eigenheid en continuïteit van de opleiding zijn hiermee veiliggesteld. TIJDSCHRIFTEN Bildkompetenzen und Kunstunterricht : Überlegungen zu Fragen von Bildungsstandards und Bildkompetenzen / M. Blohm. - 2009. (BDK-Mitteilungen; Vol. 45, nr. 4, 2-5 p.) Der Autor formuliert zehn Bildkompetenzen: 1. Bilder in einem Kontext wahrnehmen und in Kontexte einordnen können; 2. Bilder herstellen, um sie intentional verwenden zu können; 3. Mit Bildkontexten experimentieren können; 4. Über Bilder kritisch kommunizieren können; 5. Auf Bilder und Bildimpulse körperlich angemessen reagieren können; 6. Bedeutungsunschärfen von Bildern aushalten können: 7. Bilder selektieren können, das bedeutet auch, Bilder nicht wahrnehmen zu müssen; 8. Bilder in ihrem fiktionalen oder realen Gehalt wahrnehmen und verwenden können; 9. Sich an Bilder und

15


Bildkontexte erinnern und die Erinnerungen reflektieren können; 10. Bilder geniessen und den Vorgang des Betrachtens geniessen können. TIJDSCHRIFTEN Do schools kill creativity? / K. Robinson. - 2009. - Artikel in het Engels en in het Duits. (Kulturkontakt; Summer 4-9 p.) Article about the need to let schools be more organic, to work with movable people and to start the shift and give students space for making mistakes. The author is Sir Ken Robinson. He is an expert on the development of creativity, innovation and human resources. Digitale versie: www.kulturkontakt.or.at/upload/medialibrary/KK_S_4_9_Focus_Robinson_Langfassung_engl69693.p df TIJDSCHRIFTEN De handicap van de kunsteducatie : interview / K. Vogel. - 2009. (Kaap kunst; Vol. 1, nr. 1, apr. 30-32 p.) Een interview met Toinette Loeffen, projectleidster Kunst Inclusief. Zij houdt een pleidooi voor een grotere toegankelijkheid van de kunstencentra voor verstandelijk en fysiek gehandicapten. TIJDSCHRIFTEN Kunsteducatie ondergeschoven kindje bij kunstvakopleidingen? / R. Mazure. - 2009. (Kaap kunst; Vol. 1, nr. 3, aug. 31-34 p.) Afgestudeerden van kunstvakopleidingen zijn volgens Kunstconnectie onvoldoende voorbereid op de arbeidsmarkt van de kunsteducatie. De HBO-raad en de hogescholen zijn verbaasd over de kritiek. Drie betrokkenen komen in dit artikel aan het woord. TIJDSCHRIFTEN Met liefde gemaakt / M-Th. Van de Kamp. - 2009. - Met lit.opg. (Kunstzone; Vol. 8, nr. 11, nov. 38-41 p.) In Kunstzone nr. 10 (2009) heeft Marie-Thérèse van de Kamp tien criteria beschreven waar een goede productieve opdracht aan zou moeten voldoen. Dat was een theoretische beschrijving. In dit artikel geeft Van de Kamp een concreet voorbeeld van een productieve opdracht waarbij de criteria als uitgangspunt zijn genomen. TIJDSCHRIFTEN Schule als Spiegel gesellschaftlicher Sehnsüchte = Schools as society's wishing mirror: what do we want to see? : interview with Anton Dobart & Ernst Strouhal. - 2009. - Artikel in het Engels en in het Duits. (Kulturkontakt; Summer 10-17 p.) On the concepts of creativity and innovation, the meaningfulness of having artists as 'role models', and how to deal with 'traitors to the old system'. Interview with Anton Dobart, chairman of the board KulturKontakt Austria, and Ernst Strouhal, professor at the University of applied arts Vienna. Digitale versie: www.kulturkontakt.or.at/upload/medialibrary/KK_S_10_17_Interview_Dobart_Strouhal_Langfassung _engl_HP9464.pdf TIJDSCHRIFTEN De vmbo-leerling als maker van kunst / N. van der Geest, T. Groenendijk, S. Lutke. - 2009. (Kunstzone; Vol. 8, nr. 11, nov. 6-8 p.) Vmbo-leerlingen worden steeds afgemeten aan hun taal- en rekenvaardigheden en dat is niet vaak hun sterke kant. In het project 'De vmbo-leerling als maker van kunst' - een project door HKU

16


(Hogeschool voor de Kunsten Utrecht) in samenwerking met vmbo-scholen en kunstinstellingen uit de stad Utrecht - wordt een ander gebied centraal gesteld: creatief vermogen. Door de vmbo-leerlingen te benaderen als potentiële kunstenaar wil de HKU hen uitdagen om kunst te maken. Website: www.vmbokunstenaars.nl TIJDSCHRIFTEN

CONFERENTIE ONDERZOEK IN CULTUUREDUCATIE : 2009 Conferentie onderzoek in cultuureducatie : 2009 / Cultuurnetwerk Nederland, ArtEZ In Zwolle vond de derde Conferentie Onderzoek in Cultuureducatie plaats op 22 juni 2009. De conferentie werd georganiseerd door Cultuurnetwerk Nederland en het lectoraat kunsteducatie van ArtEZ Hogeschool voor de kunsten. Onderzoekers en deskundigen uit uiteenlopende disciplines presenteerden hun bevindingen in dertien verschillende sessies: kunstenaars en overdracht, voorschoolse educatie, cultuureducatie en zelfbewustzijn, media-educatie, functies en waarden van cultuur, culturele invloeden op de esthetische beoordeling van beeldend werk, amateurkunst 2.0, kwaliteit van cultuureducatie, ontwikkeling van de cultuureducatieve praktijk via onderzoek, maatschappelijke effecten van cultuur, curricula bekeken, kunst(vakken) in vmbo, educatie bij instellingen. Keynote speaker was Henk Smeijsters, lector van de kenniskring Kennisontwikkeling Vaktherapieën en hoofdopleider van de Masteropleiding Vaktherapieën aan de Hogeschool Zuyd. Digitale versie: www.cultuurnetwerk.nl/producten_en_diensten/eerdere_evenementen/detail_evenementen.asp?evid =28 KEYNOTE: Ontwikkeling van de cultuureducatieve praktijk via onderzoek / H. Smeijsters. - 2009. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Keynote: Ontwikkeling van de cultuureducatieve praktijk via onderzoek) Henk Smeijsters sprak in zijn keynotelezing over de voor- en nadelen van verschillende onderzoeksmethoden en over parallellen tussen zijn eigen onderzoek en onderzoek in cultuureducatie. Smeijsters is lector van de kenniskring Kennisontwikkeling Vaktherapieën en hoofdopleider van de Masteropleiding Vaktherapieën aan de Hogeschool Zuyd. In vaktherapie (ofwel creatieve therapie) is het meten van intrinsieke en extrinsieke effecten evenzeer een discussiepunt als in cultuureducatie. Henk Smeijsters heeft zijn keynotelezing voorgedragen op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2009. Lezing is niet beschikbaar. SESSIE A: KUNSTENAARS EN OVERDRACHT De rol van kunstenaars in Toeval Gezocht / M. Hoekstra. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 2 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie A: Kunstenaars en overdracht) Informatie over de deelsessie 'De rol van kunstenaars in Toeval gezocht'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie 'Onderzoek in cultuureducatie 2009'. De presentatie was gebaseerd op een praktijkonderzoek naar de manier waarop de deelnemende kunstenaars aan het project 'Toeval Gezocht' het eigen kunstenaarschap inzetten in het werken met jonge kinderen. Zie voor het volledige onderzoek: Een onderzoek naar de rol van de kunstenaar in Toeval Gezocht / M. Hoekstra. [S.l.] : [s.n.], 2008. 701 CON Aanwezigheid van muzische creativiteit in de lagere school / F. De Backer. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 2 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie A: Kunstenaars en overdracht)

17


Informatie over de deelsessie 'Aanwezigheid van muzische creativiteit in de lagere school'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2009. Presentatie was gebaseerd op een onderzoek naar de manier waarop muzische creativiteit tot uitdrukking komt in het lager onderwijs in Vlaanderen in kunsteducatieve projecten waarbij een kunstenaar in de klas komt. Zie voor het volledige onderzoek: Muzische creativiteit in het lager onderwijs : gevalstudies uit de Federatie Organisaties voor Kunsteducatie / F. De Backer. - [S.l. : s.n.], 2008 701 CON Passen kunstenaars in een constructivistische bemiddeling? / M. Van Eeckhaut. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 2 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie A: Kunstenaars en overdracht) Informatie over de deelsessie 'Passen kunstenaars in een constructivistische bemiddeling?' Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2009. Onderwerp van de presentatie was een doctoraatsonderzoek naar de bemiddeling bij hedendaagse beeldende kunst: in hoeverre zijn een progressief bemiddelingsmodel gebaseerd op het 'constructivist museum' en de wereld van de hedendaagse kunst compatibel? In hoeverre kan een 'post-museum' voor hedendaagse kunst in de praktijk worden gerealiseerd? 701 CON SESSIE B: VOORSCHOOLSE EDUCATIE Muziek in beweging : beweging in de muziekles van jonge kinderen / J. Retra. - [S.l.] : [s.n.], 2009. 14 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie B: Voorschoolse educatie) Paper over een onderzoek dat als doel had te onderzoeken hoe kennis van muzikale elementen bij jonge kinderen in de leeftijd van 18 tot 36 maanden zich representeert en ontwikkelt in beweging in muzikale activiteiten in een Nederlandse voorschoolse muziekeducatie context. 701 CON Living books to facilitate entrance to a literate culture? / M.T. de Jong, A.G. Bus. - Baltimore [etc.] : [s.n.], 2008. - 263-276 p. - Zie ook: Elektronische boeken in de vroegschoolse educatie / M.J.A.J. Verhallen, A.G. Bus, M.T. de Jong. - Amsterdam : Stichting Lezen, 2004. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie B: Voorschoolse educatie) Presentatie van een onderzoek naar de effecten van electronische prentenboeken op jonge kinderen met de vraag of electronische prentenboeken kinderen in achterstandssituaties die vaak slecht op school presteren kunnen helpen. Presentatie is gebaseerd op een artikel gepubliceerd in 'Educating the Other America' onder de titel: Design features in living books and their effects on young children's vocabulary'. 701 CON Talentenkracht, de rol van de volwassene bij talentvol redeneren van jonge kinderen / H. Meindertsma, H. Steenbeek, P. van Geert. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 12 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie B: Voorschoolse educatie) Paper over de vraag welke invloed het gedrag van de volwassene heeft op het talentvol redeneren bij kinderen in de kleuterleeftijd. Doel van die vraag is om leerkrachten en ouders een richtlijn te geven om het talentvolle gedrag van kinderen te stimuleren. 701 CON SESSIE C: CULTUUREDUCATIE EN ZELFBEWUSTZIJN Cultuur in de spiegel / B. van Heusden. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 1 p. - Zie ook: website: http://cultuurindespiegel.slo.nl. - Zie ook: Onderzoeksvoorstel 'Cultuur in de spiegel: naar een theoretisch kader en een raamleerplan cultuureducatie' / B. van Heusden. - Groningen :

18


Rijksuniversiteit Groningen, [2009?], en Projectplan voor subsidiepartners 'Cultuur in de spiegel: naar een doorlopende leerlijn geïntegreerde cultuureducatie' / B. van Heusden (projectleider) ; A. Rass (projectleider) ; M. van der Hoeven (projectleider) ; H. de Jong (coördinator) ; Rijksuniversiteit Groningen. Faculteit der Letteren, Kunst en Kunstbeleid ; SLO. - [S.l.] : [s.n.], [2009?]. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie C: Cultuureducatie en zelfbewustzijn) Informatie over de deelsessie 'Cultuur in de spiegel'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2009. In deze deelsessie hebben wetenschappers uit verschillende disciplines met het publiek gediscussieerd over het idee dat cultuureducatie het zelfbewustzijn van leerlingen appelleert. 701 CON SESSIE D: MEDIA-EDUCATIE Mediawijsheid 2.0 / H. van Driel. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 4 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie D: Media-educatie) Paper. Hans van Driel van de Universiteit van Tilburg bespreekt vijf stellingen tijdens zijn presentatie: media groeien in aantal en in tempo steeds sneller; wijzelf - jongeren en ouderen - maken steeds vaker zaken mee die in letterlijke zin be-middel-d door media; wij menen abusievelijk dat mediawijsheid 1.0 ons en onze kinderen tot kritische mediagebruikers maakt; wij zijn partner in een dialoog met media-uitingen en een stem van een maker als medepartners, een besef dat aan het verdwijnen is; theorievorming hieromtrent is een belangrijk issue i.v.m. mediawijsheid. 701 CON Children's use of the online play-educational technology Cinekidstudio / V. Pattipeilohy. - Amsterdam : Cinekid Foundation, 2009. - 4 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie D: Media-educatie) This paper reports the results of an exploratory study conducted on the play-educational technology CinekidStudio. The aim of this study was to identify which variables have the most impact on children's success in accomplishing tasks in the CinekidStudio. 701 CON Urway.nl / M. Verstelle. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 1 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie D: Media-educatie) Informatie over de deelsessie 'Urway.nl'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2009. Onderwerp van de presentatie is hoe nieuwe media kunnen helpen een klimaat te scheppen waarin leren uit interesse en plezier wordt beleefd. Hoe kunnen online communities leren uit intrinsieke motivatie stimuleren en hoe kun je dat vormgeven? Website: www.urway.nl/ 701 CON SESSIE E: FUNCTIES EN WAARDEN VAN CULTUUR Individuele en maatschappelijke waarde van kunstervaring : of wat er zo bijzonder is aan kunst / Q. van den Hoogen. - Groningen : Rijksuniversiteit Groningen, 2009. - 20 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie E: Functies en waarden van cultuur) In deze paper onderzoekt Van den Hoogen de waarden die ten grondslag liggen aan kunstbeleid incl. kunsteducatie. Zonder een gedegen inzicht in welke maatschappelijke waarden en functies aan kunst kunnen worden toegedicht, is het niet mogelijk vast te stellen of het kunstbeleid ook succes heeft stelt de onderzoeker. 701 CON

19


Terug naar de vraag 'Wat is kunst?' : kunsttheorie en teacher beliefs in de kunsteducatie / E. van Meerkerk. - Nijmegen : Radboud Universiteit Nijmegen, 2009. - 11 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie E: Functies en waarden van cultuur) Paper. Edwin van Meerkerk bespreekt het resultaat van de eerste fase van wat een langjarig onderzoeksprogramma moet gaan worden aan de Radboud Universiteit Nijmegen op het gebied van de kunsteducatie, in samenwerking met het lectoraat Kunsteducatie van ArtEZ Hogescholen. De doelstelling van het onderzoeksprogramma is enerzijds te achterhalen welke kunsttheoretische vooronderstellingen schuilgaan achter kunsteducatieve activiteiten en anderzijds te verkennen welke grenzen en mogelijkheden uit de kunsttheorie kunnen of moeten worden afgeleid voor de praktijk van de kunsteducatie. 701 CON SESSIE F: CULTURELE INVLOEDEN OP DE ESTHETISCHE BEOORDELING VAN BEELDEND WERK Een replicatieonderzoek naar de theorie van de U-vormige beeldende ontwikkeling / F. Haanstra, M. van Hoorn. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 2 p. - Zie ook: Culturele invloeden op de esthetische beoordeling van beeldend werk : een replicatieonderzoek naar de theorie van de U-vormige beeldende ontwikkeling / F. Haanstra, M. van Hoorn, M-L. Damen (medewerker). - Utrecht : Cultuurnetwerk Nederland, 2009. (Cultuur + Educatie; 24) (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie F: Culturele invloeden op de esthetische beoordeling van beeldend werk) Informatie over de deelsessie 'Een replicatieonderzoek naar de theorie van de U-vormige beeldende ontwikkeling'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2009. Presentatie was gebaseerd op de resultaten uit een Nederlands replicatieonderzoek naar de Uvormige beeldende ontwikkeling. Beoordelaars van verschillende leeftijd, expertise en culturele achtergrond hebben beeldend werk van vijf-, acht, elf- en veertienjarigen en van volwassenen (amateurs en professionele kunstenaars) beoordeeld. 701 CON SESSIE G: AMATEURKUNST 2.0. 'Bastard' Culture! / M.T. Schaefer. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 41 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie G: Amateurkunst 2.0) Powerpoint presentatie van Mirko Tobias Schaefer van de Universiteit Utrecht getiteld 'The amateur's workshop : media practices & cultural production online'. Gepresenteerd op de Conferentie onderzoek in cultuureducatie 2009. 701 CON Twee keer amateurkunst 2.0 / B. Kamphuis. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 34 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie G: Amateurkunst 2.0) Powerpoint presentatie van Ben Kamphuis van De Loef training & advies gepresenteerd op de Conferentie onderzoek in cultuureducatie 2009. 701 CON SESSIE H: KWALITEIT VAN CULTUUREDUCATIE Kwaliteit van cultuureducatie / K. Hoogeveen, S. Beekhoven, C. Oomen. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 6 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie H: Kwaliteit van cultuureducatie) Paper over een onderzoek van Oberon en Sardes naar o.a. de kwaliteit van cultuureducatie. Vanaf 2006 monitoren Oberon en Sardes de stand van zaken op het gebied van cultuureducatie in het primair en voortgezet onderwijs. 701 CON

20


Wat werkt? / I. Visscher-Voerman, Tj. Huizinga. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 2 p. - Zie ook: De erfenis van 4 jaar projecten Erfgoed à la Carte : handreikingen voor het integreren van erfgoededucatie in het curriculum van het basisonderwijs : eindrapportage / I. Visscher-Voerman, Tj. Huizinga. - Enschede : Universiteit Twente, 2009. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie H: Kwaliteit van cultuureducatie) Informatie over de deelsessie 'Wat werkt?'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2009. Presentatie van een onderzoek over 4 jaar Erfgoed à la Carte, een project dat als doel had erfgoed in het curriculum van het basisonderwijs te integreren. 701 CON SESSIE J: MAATSCHAPPELIJKE EFFECTEN VAN CULTUUR Correlaten van cultuur : the contribution of cultural participation to social cohesion in multi-ethnic Holland / A. van den Broek. - Den Haag : SCP, 2009. - 15 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie J: Maatschappelijke effecten van cultuur) This paper analyses what evidence there is to be found about the notion that cultural participation yields beneficiary effects for society, focusing on aspects of bridging between ethnic groups. Addressing the three weaknesses in 'cultural effects' studies mentioned in 'The Gifts of The Muse' (McCarthy et al. 2004), the issues of causality, specificity and efficiency are addressed, the latter by including the correlates of sports into the analysis. 701 CON Geleefd burgerschap en musea / S. Trienekens, N. Vlasman. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 1 p. - Zie ook: Cultuur + Educatie: (2009)25(30-47 p.) (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie J: Maatschappelijke effecten van cultuur) Informatie over de deelsessie 'Geleefd burgerschap en musea'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2009. Presentatie is gebaseerd op een artikel van Sandra Trienekens en Niels Vlasman, 'Stad en Taal: de relatie tussen kennis en thuis voelen' gepubliceerd in Cultuur + Educatie nr. 25. Onderwerp van de presentatie is een onderzoek naar de effecten van het museumprogramma 'Stad en Taal' van het Amsterdams Historisch Museum en het Verzetsmuseum. Primaire doel van het programma was om de taalvaardigheden van cursisten (NT2) te verbeteren maar daarnaast hen kennis te laten maken met de cultuur, culturele instellingen en geschiedenis van de stad Amsterdam om uiteindelijk een grotere betrokkenheid bij hun leefomgeving te ervaren. 701 CON SESSIE K: CURRICULA BEKEKEN Het curriculum dans en drama in de PABO / E. Heijdanus-de Boer. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 2 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie K: Curricula bekeken) Informatie over de deelsessie 'Het curriculum dans en drama in de PABO'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2009. In deze presentatie werd een promotieonderzoek toegelicht over een analyse van het curriculum dans en drama op de PABO. 701 CON Niet-westerse muziek in de basisvorming revisited / E. Bisschop Boele. - Groningen : Prins Claus Conservatium, Hanzehogeschool Groningen, 2009. - 18 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie K: Curricula bekeken) Paper over een herhalingsonderzoek dat eerst werd uitgevoerd in 1997 over o.a. de plaats van nietwesterse muziek in de basisvorming. 701 CON

21


SESSIE L: KUNST(VAKKEN) IN VMBO VMBO-kunstenaars / N. van der Geest. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 2 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie L: Kunst(vakken) in VMBO) Paper van een praktijkonderzoek naar de specifieke werkwijze die nodig is om in de Basisberoepsgerichte (BB) leerweg en in de kaderberoepsgerichte (KB) leerweg van het vmbo op een verdiepende manier met kunst te werken. Website: www.vmbokunstenaars.nl/ 701 CON Examens beroepsgerichte leerweg / K. van Ingen. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 3 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie L: Kunst(vakken) in VMBO) Informatie over de deelsessie 'Examens beroepsgerichte leerweg'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2009. Onderwerp van deze deelsessie was beeldende vorming binnen het centrale examen van het beroepsgerichte vak 'Mode en Commercie' in de basisen kaderberoepsgerichte leerweg van het vmbo. 701 CON CE beeldende vakken gemengde en theoretische leerweg / M. Knüppe. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 1 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie L: Kunst(vakken) in VMBO) Informatie over de deelsessie 'CE beeldende vakken gemengde en theoretische leerweg'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2009. Onderwerp van deze presentatie was het Centraal Examen BV vmbo 2009 'Proeven van kunst'. 701 CON SESSIE M: EDUCATIE BIJ INSTELLINGEN Education in Istanbul's museums / S. Neuerburg. - Leiden : [s.n.], 2009. - 30 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie M: Educatie bij instellingen) Paper. Presentation of a research that investigated the state of affairs in museum education for children in Istanbul and extending from this research an advice to the educational department at Santralistanbul. This research was carried out as part of a Master's education in Heritage studies at the University of Amsterdam. 701 CON De operaworkshops van de Koninklijke Muntschouwburg uit de doeken /L. De Cang. - Etterbeek : Centre for the Studies on Media and Culture, 2009. - 22 p. - Zie ook: De operaworkshops van de Koninklijke Muntschouwburg uit de doeken : kwalitatief onderzoek naar de educatieve omkadering in het lager onderwijs / L. De Cang. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 173 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie M: Educatie bij instellingen) Paper over een onderzoek naar het belang van kunstzinnige vorming in het onderwijs in het algemeen, en opera-educatie in het bijzonder. Als casestudy werden de operaworkshops van de Koninklijke Muntschouwburg in Brussel voor het Nederlandstalige lager onderwijs tijdens het seizoen 2007-2008 onder de loep genomen. 701 CON

CONFERENTIE ONDERZOEK IN CULTUUREDUCATIE : 2008 Conferentie onderzoek in cultuureducatie : 2008 / Cultuurnetwerk Nederland, Rijksuniversiteit Groningen. Opleiding Kunsten, Cultuur en Media Op 19 juni 2008 vond in het Academiegebouw in Groningen de tweede Conferentie Onderzoek in Cultuureducatie plaats. Organisatoren van deze dag waren de opleiding Kunsten, Cultuur en Media

22


van de Rijksuniversiteit Groningen en Cultuurnetwerk Nederland. Tijdens de conferentie presenteerden onderzoekers ruim twintig papers. De presentaties vonden plaats in acht sessies met de volgende thema's: paradigma's in onderzoek en educatie, instrumentele toepassingen, creatieve processen, inventarisatie en evaluatie in het onderwijs (twee sessies), reflectie op Bamfords onderzoek naar Nederland en Vlaanderen, begeleiding en deelname van jongeren, en artistieke ontwikkeling. Keynote speaker was Lois Hetland, universitair hoofddocent kunsteducatie aan het Massachusetts College of Art en onderzoeker bij Project Zero aan de Harvard Graduate School of Education. Digitale versie: www.cultuurnetwerk.nl/producten_en_diensten/eerdere_evenementen/detail_evenementen.asp?evid =18 KEYNOTE: Studio thinking : the real benefits of visual arts education / L. Hetland. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 2 p. Zie ook o.a.:Studio thinking : the real benefits of visual arts education / L. Hetland ... [et al.]. - New York : Teachers College Press, 2007. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Keynote: Studio Thinking: the real benefits of visual arts education) Informatie over de keynotelezing gehouden op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2008. Lois Hetland liet onder meer zien wat het Studio Thinking Framework is en hoe docenten het gebruiken om de kwaliteit van hun onderwijs en hun beoordeling van het (beeldend) werk van hun leerlingen te verbeteren. 701 CON SESSIE A: PARADIGMA’S IN ONDERZOEK EN EDUCATIE Cultuureducatie in transitie : eCultuur als nieuw cultureel paradigma in niet-formele educatie / T. De Mette. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 15 p. : tab. - Met lit.opg. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie A: Paradigma's in onderzoek en educatie) In deze paper presenteert de onderzoeker de eerste, exploratieve resultaten van een kwalitatief onderzoek waarin wetenschappelijke methoden als tekstanalyse, discoursanalyse, principle-based conceptanalyse en expertinterviews gecombineerd worden met als doel inzicht te verwerven in de conceptualisering van het begrippenapparaat met betrekking tot culturele of creatieve industrie. Het onderzoek beschrijft verschillende invullingen van de synergie tussen cultuur, creativiteit, economie en industrie en toont kritisch de problematiek van conceptualisering en mapping. 701 CON Barsten in ons wereldbeeld / H. van Driel. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 1 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie A: Paradigma's in onderzoek en educatie) Ter voorbereiding van zijn paper herinnert Hans van Driel, docent 'Media & Cultuur' aan de letterenfaculteit van de Universiteit van Tilburg, de impact die de moord op John F. Kennedy had op zijn wereldbeeld. Hans van Driel verricht mediavergelijkend onderzoek in historisch perspectief. 701 CON Cultuureducatie bestaat niet : over diversiteit en heterogeniteit in de Nederlandse cultuureducatiepraktijk / C. Dieleman. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 17 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie A: Paradigma's in onderzoek en educatie) Paper. Het woord cultuureducatie is een containerbegrip waaronder allerlei vormen van onderwijs in kunst en cultuur geschaard worden. Door het gebruik van de term cultuureducatie in het overheidsbeleid worden ingewikkelde discussies over kwaliteit, kunst en canon uit de weg gegaan. Het onderzoek naar cultuureducatie in Nederland, dat veelal in opdracht van het ministerie van OCW wordt uitgevoerd, richt zich vooral op de ontwikkeling en werking van cultuureducatie als een

23


samenhangend geheel en geeft zich onvoldoende rekenschap van de grote verschillen die er tussen kunstvormen, culturele instellingen, scholen, docenten en leerlingen bestaan. Door in onderzoek de actoren zelf aan het woord te laten komen de verschillen beter aan het licht. 701 CON SESSIE B: INSTRUMENTELE TOEPASSINGEN De representatie van cultuur & educatie als cultuureducatie : een onderwijskundige verkenning / K. Rutten. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 27 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie B: Instrumentele toepassingen) Paper. Presentatie van de resultaten van een onderzoeken onderwijsproject uitgevoerd aan de Universiteit Gent bij studenten uit de lerarenopleiding en de pedagogische wetenschappen. Via literacy narratives (verhalen waarin de hoofdpersonages 'geletterd' worden: gaande van het leren schrijven en lezen tot het leren waarderen van literatuur) is een aantal onderzoeksvragen gesteld: hoe worden cultuur- en literatuuronderwijs (en de lesgevers) gerepresenteerd in fictie? Hoe kunnen dergelijke narratieven aan bod komen in onderwijs? Welke specifieke kennis en betekenisgeving worden hierbij geconstrueerd? In het eerste deel worden een aantal theoretische inzichten rond cultuur en educatie in het algemeen en culturele geletterdheid in het bijzonder gerepresenteerd. In het tweede deel wordt ingegaan op het design en de voorlopige resultaten van een casestudy. 701 CON De leerkracht als DJ? : onderzoek naar het gebruik van popmuziek in de klas / P. De Bruyckere. [S.l.] : [s.n.], 2008. - 7 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie B: Instrumentele toepassingen) Paper van een onderzoek naar de muzikale voor- en afkeuren van leerlingen en leerkrachten in het secundair onderwijs. Waarvoor wordt popmuziek gebruikt in de les? Hoe denken leerkrachten hierover en hoe reageren leerlingen hierop? Welke factoren bepalen de houding van de leerkracht tegenover popmuziek in de klas. Het onderzoek is uitgevoerd in februari en maart 2006 onder 1783 leerlingen. 701 CON SESSIE C: CREATIEVE PROCESSEN Coöperatief leren in muziek / F. Evelein. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 2 p. - Zie ook: Coöperatief leren in muziek / F. Evelein. - Baarn : HB, 2009 (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie C: Creatieve processen) Informatie over de deelsessie 'Coöperatief leren in muziek'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2008. 701 CON Muziek is als geluiden heel mooi door elkaar gaan / M .Bremmer, A. Huisingh. - 2008. [S.l.] : [s.n.], 2008. - 2 p. - Zie ook: Muziek is als geluiden heel mooi door elkaar gaan : onderzoek naar muziekonderwijs dat aansluit bij het beeld van het competente kind / M. Bremmer ; A. Huisingh. Amsterdam : AHK, 2009 (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie C: Creatieve processen) Informatie over de deelsessie 'Muziek is als geluiden heel mooi door elkaar gaan'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2008. 701 CON Creative processes in motion : students' different approaches in creating a computer animation / T. Groenendijk, T. Janssen, T. Rijlaarsdam . - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 25 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie C: Creatieve processen)

24


Paper. In this study the creative process of making a computer animation was studied. Six students with varying abilities participated (tenth grade, pre-university education). The students thought aloud while carrying out the task and were interviewed afterwards. In addition, screen recording and videotaping was used to register students' online processes. The aim was to give a detailed and vivid description of certain 'episodes' that took place in the creative process, in particular with regards to orientation, problem solving, and critical evaluation. The results give an insight into how an episode is situated in the process, how a student acted at a specific moment and how students acted differently from each other at certain moments in the observed process. 701 CON SESSIE D: INVENTARISATIE EN EVALUATIE IN HET ONDERWIJS Cultuur in beweging / K. Hoogeveen. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 2 p. - Zie ook: Cultuur + Educatie: (2008)21(84-108 p.) (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie D: Inventarisatie en evaluatie in het onderwijs) Informatie over de deelsessie 'Cultuur in beweging'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2008. Presentatie is gebaseerd op een artikel van Karin Hoogeveen en Anne Luc van der Vegt van Sardes, 'Evaluatie van de regeling Versterking cultuureducatie in het primair onderwijs' gepubliceerd in Cultuur + Educatie nr. 21. 701 CON Verlangen naar de eindeloze zee / M. Prieckaerts. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 2 p. - Zie ook: Cultuur + Educatie: (2006)16(34-61 p.) (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie D: Inventarisatie en evaluatie in het onderwijs) Informatie over de deelsessie 'Verlangen naar de eindeloze zee'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2008. Presentatie is gebaseerd op het artikel 'Effecten van cultuureducatie in het primair onderwijs' van Marion Prieckaerts gepubliceerd in Cultuur + Educatie nr.16. 701 CON Het Wanita-concept op de 'de werkvloer' : van aanbods- naar authentiek vraaggericht onderwijs / W. Oud. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 8 p. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie D: Inventarisatie en evaluatie in het onderwijs) Paper over 'Het Wanita-project'. Het project startte in 2003 met het doel de ontwikkeling en implementatie van 'Authentiek Onderwijs' in scholen voor basisen voortgezet onderwijs te realiseren. Leidinggevenden van de Stichting Kunstzinnige Vorming in Rotterdam en van scholen in Rotterdam en omgeving hadden een onderwijsconcept ontwikkeld in het kader van een prijsvraag, die was uitgeschreven door het ministerie van OCW, om een plan te ontwerpen voor een school voor de toekomst. Het project omvat een complexe en ingrijpende innovatie op groeps- en schoolniveau van alle onderwijskundige kenmerken als visie, doelen, inhoud, en randvoorwaarden van het onderwijs. Authentiek kunstonderwijs vormt een centraal kenmerk van het concept. Het project werd gemonitord door Wil Oud van het SCO-Kohnstamm Instituut en is in 2007 afgesloten. 701 CON SESSIE E: REFLECTIE OP BAMFORDS ONDERZOEK NAAR NEDERLAND EN VLAANDEREN Een glaasje port bij het rapport van Prof. Bamford / W. Elias. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 2 p. - Zie ook: Netwerken en verbindingen : arts and cultural education in The Netherlands / A. Bamford. - [S.l]. : [s.n.], 2007. - Zie ook: Kwaliteit en consistentie : arts and cultural education in Flanders / A. Bamford. - [S.l]. : [s.n.], 2007. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie E: Reflectie op Bamfords onderzoek naar Nederland en Vlaanderen)

25


Informatie over de deelsessie 'Een glaasje port bij het rapport van Prof. Bamford'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2008. 701 CON The Wowfactor van goede kunsteducatie / D. Schönau . - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 1 p. - Zie ook: Cultuur + Educatie: (2008)22(70-78 p.) (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie E: Reflectie op Bamfords onderzoek naar Nederland en Vlaanderen) Informatie over de deelsessie 'The Wowfactor van goede kunsteducatie'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2008. Presentatie is gebaseerd op een artikel gepubliceerd in Cultuur + Educatie nr. 22. Schönau onderwerpt de kenmerken en criteria van Anne Bamford voor goede cultuureducatie zoals omschreven in de Wowfactor aan een kritische analyse. 701 CON SESSIE F: BEGELEIDING EN DEELNAME VAN JONGEREN Jong publiek voor opera / L. Ranshuysen. - Rotterdam : Letty Ranshuysen, 2008. - 3 p. - Zie ook: Cultuur + Educatie: (2008)22(32-50 p.) - Zie ook: Marketing van Atalanta: infiltreren in de straatcultuur / L. Ranshuysen. - Rotterdam : Letty Ranshuysen, 2006 - Zie ook: Yo! opera festival 2007 : ervaringen en beeldvorming van uiteenlopende tieners / L. Ranshuysen ; J. Berkers. Rotterdam : Letty Ranshuysen, 2008 (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie F: Begeleiding en deelname van jongeren) Letty Ranshuysen presenteerde haar onderzoek naar het Yo! Opera Festival 2007 te Utrecht en de hiphopopera Atalanta in Theater Hal 4 te Rotterdam (in 2006). Beide evenementen wilden nadrukkelijk (ook) jong publiek trekken. Ranshuysen onderzocht hoe dit werd aangepakt en welke methoden wel en niet succesvol waren. Ze verwerkt haar resultaten in haar jongerenmarketingmodel. 701 CON Team teaching in an interdisciplinary concept / N. Kors. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 2 p. - Zie ook: Cultuur + Educatie: (2008)22(52-68 p.) - Zie ook: Team teaching in an interdisciplinary context : pilot project Royal Conservatoire The Hague, 2006-2007 : final report / N. Kors; North Netherlands Conservatoire Groningen and Royal Conservatoire The Hague.Lectorate Lifelong Learning in Music. Den Haag : Royal Conservatoire, 2007. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie F: Begeleiding en deelname van jongeren) Informatie over de deelsessie 'Team teaching in an interdisciplinary concept'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2008. Presentatie is gebaseerd op een artikel in Cultuur + Educatie nr. 22. Ninja Kors (WMDC/Prins Claus Conservatorium) presenteerde haar onderzoek naar het project interdisciplinaire kunst aan de School voor Jong Talent in Den Haag. Kors ging na of interdisciplinair werken kan bijdragen aan de professionele ontwikkeling van jonge kunstenaars en welke docentcompetenties van belang zijn om dat proces optimaal te begeleiden. 701 CON Voetstappen in de nacht / K. Vandendriessche, B. Vanobbergen. - 2008. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie F: Begeleiding en deelname van jongeren) Informatie over de deelsessie 'Voetstappen in de nacht'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2008. In deze presentatie werd ingegaan op de economische (kind als consument) en politiek-pedagogische (kind als participerende burger) veranderingen die zich in de tweede helft van twintigste eeuw in de westerse samenleving rond kindzijn hebben voorgedaan. Specifiek werd aandacht besteed aan kinderen jeugdtheater als een voorbeeld van een eigentijdse leeromgeving. 701 CON

26


SESSIE G: ARTISTIEKE ONTWIKKELING De esthetische ontwikkeling van jonge kinderen / D. Kolen-van Loon. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 2 p. Zie ook: Cultuur + Educatie: (2008)22(12-30 p.) (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie G: Artistieke ontwikkeling) Informatie over de sessie 'De esthetische ontwikkeling van jonge kinderen'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2008. Presentatie is gebaseerd op een artikel in Cultuur + Educatie nr. 22 met de titel 'Hoe jonge kinderen foto's zien'. Dineke Kolen-van Loon, onderzoeker cultuur en media bij IVA, presenteerde haar onderzoek naar de esthetische ontwikkeling van kinderen. Haar onderzoek richtte zich op fotografie en maakt duidelijk dat jonge kinderen letterlijk met andere ogen naar foto's kijken. 701 CON Literaire ontwikkeling in de tweede fase van het voortgezet onderwijs / Th. Witte. - Groningen : UOCG/RUG, 2008. - 6 p. - Zie ook : Het oog van de meester / Th. Witte. - Delft : Eburon, 2008. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie G: Artistieke ontwikkeling) Paper. Theo Witte presenteerde zijn onderzoek naar de wijze waarop het literaire ontwikkelingsproces bij adolescenten verloopt en welke fasen daarin kunnen worden onderscheiden. Tevens bood hij een didactische 'gereedschapskist' aan waarmee docenten kunnen bepalen welke boeken en opdrachten voor een bepaald niveau geschikt zijn. 701 CON SESSIE H: INVENTARISATIE EN EVALUATIE IN HET ONDERWIJS De nieuwe onderbouw en de kunstvakken / F. Konings, T. Hagen. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 3 p. - Zie ook: Grenzen aan samenhang : de kunstvakken in de vernieuwde onderbouw / T. Hagen, F. Konings, F. Haanstra. - Amsterdam : AHK, 2009 (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie H: Inventarisatie en evaluatie in het onderwijs) Informatie over de deelsessie 'De nieuwe onderbouw en de kunstvakken'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2008. Fianne Konings en Timon Hagen presenteerden hun onderzoek naar hoe beeldende vakken worden gegeven in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. 701 CON Cultuureducatie in het voortgezet onderwijs / C. Oomen. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 3 p. - Zie ook: Cultuur + Educatie: (2008)21(110-131 p.) (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie H: Inventarisatie en evaluatie in het onderwijs) Informatie over de deelsessie 'Cultuureducatie in het voortgezet onderwijs'. Deze deelsessie is gepresenteerd op de conferentie onderzoek in cultuureducatie 2008. Sinds 2006 voert Oberon in opdracht van het ministerie van OCW de Monitor cultuureducatie voortgezet onderwijs uit. Claudy Oomen sprak over de aanpak van het onderzoek en de belangrijkste resultaten. Haar presentatie is gebaseerd op een artikel dat zij samen met Michiel van der Grinten schreef voor Cultuur + Educatie, nr. 21. 701 CON De canon in het onderwijs : een nulmeting / A.L. van der Vegt. - Utrecht : Sardes/Oberon, 2008. - 21 p. - Zie ook: Canon in het onderwijs : een nulmeting / A.L. van der Vegt ...[et al.]. - Utrecht : Sardes, 2008. (Conferentie onderzoek in cultuureducatie; Sessie H: Inventarisatie en evaluatie in het onderwijs) Paper gepresenteerd door Anne Luc van der Vegt over een onderzoek uitgevoerd door Sardes/Oberon in opdracht van OCW over de stand van zaken met betrekking tot de canon. De centrale vragen waren: kennen de scholen de canon, gebruiken ze hem en welke ondersteuningwensen hebben ze

27


daarbij? Het onderzoek is met medewerking van Folkert Haanstra, lector Kunst- en cultuureducatie bij de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten uitgevoerd. Digitale versie: www.cultuurnetwerk.nl/producten_en_diensten/eerdere_evenementen/papers/Anne_Luc_van_der_Ve gt_paper_def.pdf 701 CON

CULTUREEL ERFGOED Verslag 'Ontmoeting op niveau' : doelen en evaluatie van erfgoededucatie : praktijk en onderzoek in wisselwerking / C. van Boxtel, D. de Hond, J. Snoijink, F. Ruepert (redacteur), M. Mulders (eindredacteur). - [Amsterdam] : Erfgoed Nederland, 2009. - 27 p. : ill. - In samenw. met de Erasmus Universiteit Rotterdam, OPEN en Cultuurnetwerk Nederland. Studiedag op 22 september gehouden op de Erasmus Universiteit in Rotterdam over het evalueren van erfgoededucatieve projecten. Directeur van Erfgoed Nederland Richard Hermans sprak in zijn openingswoord over de studiedag als een uitgelezen gelegenheid om theorie en praktijk dichter bij elkaar te brengen. Op het programma stonden: een interview met Irene Visscher en Peter van der Zant over de theorie en praktijk van evaluatie; het nieuwe onderzoeksprogramma 'Heritage education, plurality of narratives and shared historical knowledge' dat door de Erasmus Universiteit wordt uitgevoerd door een team van vijf onderzoekers onder leiding van bijzonder hoogleraar Carla van Boxtel; een lezing van Barend van Heusden, universitair hoofddocent Rijksuniversiteit Groningen over het onderzoek 'Cultuur in de spiegel: naar een doorlopende leerlijn cultuureducatie'; en een lezing van Peter van Mensch, lector Cultureel Erfgoed aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Daarnaast werd aandacht geschonken aan de lancering van het Platform Erfgoededucatie, de maatschappelijke stage en een aantal evaluaties van praktijkervaringen. Digitale versie: www.erfgoednederland.nl/documenten/verslag-studiedag-ontmoeting-op-niveau 725 BOX Synergie² 2010 : het cultureel-erfgoedconvenant als hedendaags beleidsinstrument / M. Jacobs, B. Rzoska, G. Vercauteren. - Brussel : FARO, 2009. - 134 p. : ill. - Met lit.opg. en adressen. - ISBN 97890-8992-008-9 Deze publicatie staat stil bij de praktijk van tien jaar cultureel-erfgoedconvenanten. Het boek bestaat uit twee delen. Marc Jacobs beschrijft de totstandkoming van de eerste convenanten. Vervolgens stellen de achttien erfgoedconvenanten zichzelf voor. Per convenant volgt een overzicht van de adressen, medewerkers en een bloemlezing van recente en oudere projecten. 725 JAC Tell me about... living heritage / M. Renault. - Paris : UNESCO, 2008. - 48 p. : ill. - Met begrippenlijst. - ISBN 978-92-3-104049-8 Many people derive their sense of identity more from 'living heritage' or 'intangible heritage' as from historic monuments or sites. This living heritage includes languages, tales, stories, music, dance, the performing arts, ceremonies, weaving, pottery, etc. - in short, all the skills that are handed down from generation to generation. This book shows the diversity of living heritage. 725 REN Themanummer volkscultuur en overheidsbeleid / I. Strouken (hoofdredacteur). - 2009. (Volkscultuur magazine; Vol. 4, nr. 1, voorjaar 2-37 p.) In dit themanummer een verslag van het congres 'Volkscultuur en overheidsbeleid' gehouden op 12 februari 2009 in het Geldmuseum in Utrecht. Met de instelling van het nieuwe Fonds voor Cultuurparticipatie is volkscultuur op de cultuurpolitieke agenda gezet. Het fonds wil

28


volkscultuurprojecten stimuleren die cultuurparticipatie verhogen. Maar wat is volkscultuur? Wie houden zich met volkscultuur bezig? Hoe geef je volkscultuur beleidsmatig vorm? Overige artikelen: Vanuit het perspectief van onderop inzicht geven in cultuurveranderingen, interview met Peter Jan Margry, onderzoeker etnologie bij het Meertens Instituut; Volkscultuur als een manier om het maatschappelijk debat te stimuleren, interview met Pieter-Matthijs Gijsbers, directeur van Oriëntalis; Het geheugen activeren door aan te sluiten bij de roots van het publiek, interview met Charles de Mooij, directeur van het Noordbrabants Museum over hoe je volkscultuur kunt gebruiken om een niet traditioneel museumpubliek te bereiken; Cultureel erfgoed minderheden: weten waar je vandaan komt, interview met Boudewijn Sittrop, beleidsmedewerker bij Lize; Volkscultuur als belevingsfactor van het cultuurtoerisme, interview met Wil Munsters, lector Toerisme en Cultuur; Samen een breed publiek bereiken met verhalen, interview met cultuurambtenaar Rob Bangert van de gemeente Alkmaar; Traditionele cultuur gekoppeld aan een modern leven, interview met Reinie van Goor, publicist en projectleider van het project 'Kuiven en kraplappen' over Spakenburgse vrouwen in klederdracht als levende traditie. TIJDSCHRIFTEN 'Het verhaal van Nederland bestaat niet' / B. Ros. - 2009. (Didaktief opinie en onderzoek voor de schoolpraktijk; Vol. 39, nr. 9, nov. 4-6 p.) De historische canon is opgenomen in de kerndoelen en wel 'als uitgangspunt ter illustratie' bij geschiedenis. Aanvankelijk zou de canon verplicht worden gesteld. In dit artikel een interview met Carla van Boxtel, hoogleraar Historische Cultuur & Educatie waarin zij stelt dat dit absurd is. Ook de discussie over het Nationaal Historisch Museum getuigt van weinig inzicht in hoe je mensen historische kennis kunt bijbrengen, volgens van Boxtel. TIJDSCHRIFTEN

BEELDENDE KUNSTEN Context en kunst : operatie 003: een andere kijk op kinderen met gedrags- en emotionele problemen / J. Decuypere, C. De Lombaert, M. Hendrickx. - Antwerpen [etc.] : Garant, 2007. - 115 p. : ill. ISBN 978-90-441-2144-5 Operatie 003 is een kunstproject dat in het leven werd geroepen met als belangrijkste doel de beeldvorming over kinderen met gedragsproblemen te verruimen en te verduidelijken. Het gaat om 'over' of 'door' het moeilijke gedrag heen te kijken naar wat hun verhaal is: wat maakt hen tot wat ze zijn en wat willen ze vertellen? Kunst wordt op die manier het toonbaar en tastbaar maken van de binnenkant van de kinderen. 730 DEC Inside or outside the outsider art : kunst van mensen met een verstandelijk beperking / J-P. Van de Vijver. - Antwerpen [etc.] : Garant, 2005. - 135 p. : ill. - Met bijl. en lit.opg. - ISBN 978-90-4411743-1 De Franse kunstenaar Jean Dubuffet introduceerde circa vijftig jaar geleden het begrip 'Art Brut'. Hiermee verwees hij naar kunst die in heel specifieke omstandigheden tot stand kwam, meestal binnen psychiatrische instellingen, door kunstenaars die totaal geen opleiding hadden genoten. Vanaf de jaren 1960 bleek dit begrip te beperkt en werd door de Britse criticus Roger Cardinal de term 'Outsider Art' geïntroduceerd. Deze publicatie is een reflectie op deze ontwikkelingen en wil op die manier tot een gemotiveerd standpunt komen over de status van kunst door personen met een verstandelijke handicap. De auteur formuleert zijn standpunt op basis van het leven en werk van de Belgische kunstenaar Sylvain Cosijns. Inhoud: 1. Outsider Art; 2. Sylvain Cosijns; 3. Perspectieven en

29


invalshoeken; Korte vlucht door het denken over 'Kunst van personen met een verstandelijke handicap'; 5. Sylvain Cosijns: 'Inside or outside the Outsider Art?' 730 VAN Picasso en Guernica : een meesterwerk en zijn maker / A. Serres. - Gent : Ludion, 2009. - 51 p. : ill. - ISBN 978-90-55448142 In deze publicatie staat het kunstwerk 'Guernica' van de Spaanse schilder Pablo Picasso centraal. Dit kunstwerk verbeeldt de oorlog in Guernica (een stadje in Spaans Baskenland). Naast 'Guernica' komt ook het leven van Picasso aan bod. Publicatie is bestemd voor kinderen. 730 SER Schilderen op school : een werkboek voor primair, voortgezet en beroepsonderwijs, ontwikkeld vanuit de vrijeschoolpedagogie / D. Bruin, A. Lichthart. - Zeist : Christofoor, 2009. - 303 p. : ill. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN 978-90-6038-619-4 Dit boek biedt een doorlopende leerlijn in het schilderen met kinderen vanaf vier jaar vanuit het perspectief van de Vrije School. Een boek voor zowel leraren als ouders, oudere leerlingen en studenten met achtergronden, praktische aanwijzingen, oefeningen en voorbeelden. Het boek bevat didactische aanwijzingen en informatie over kleurgebruik, diverse schildertechnieken en -materialen en basisoefeningen voor de leerkracht. Het boek biedt allerlei lesvoorbeelden en thema's aan, geschikt voor groep 1 tot en met 8 van het primair onderwijs en het voortgezet onderwijs. 750 BRU Warum das Huhn vier Beine hat : das Geheimnis der kindlichen Bildsprache / K. Philipps. - Darmstadt : Toeche-Mittler Verlag, 2008. - 152 p. : ill. - ISBN 978-3-87820-128-1 Wenn man mit Kindern malen will, wenn man ihre Fähigkeit, sich in Bildern auszudrücken, angemessen fördern will, muss man als Voraussetzung ihre Bildsprache verstehen. Knut Philipps versucht mit diesem Buch, Eltern und Erzieher/innen die Bildsprache des Kindes und ihre Eigengesetzlich-keiten zu erschließen. 741 PHI Goed gevormd / A. Vermeulen-Teebaal. - 2009. (Kunstzone; Vol. 8, nr. 11, nov. 35-37 p.) Een beschrijving van het project 'Goed gevormd'. Het project gaat over architectuur en vormgeving en is bedoeld voor leerlingen van het voortgezet onderwijs, van vmbo tot en met gymnasium. Doel van het project is leerlingen bewust te maken dat alles om hen heen is vormgegeven. Aanleiding voor het project vormde het CKV-project 'Spacesoup', een digitaal lesprogramma over architectuur en vormgeving. 'Goed gevormd' kan in combinatie met dit lesprogramma plaatsvinden, maar kan ook op zichzelf staan. De beschrijving van het project is gebaseerd op een interview met Irma Enklaar en met Marijke Kraft, lerares beeldende vorming, handvaardigheid en CKV van het Comenius Lyceum te Amsterdam en een aantal verslagen van leerlingen die aan dit project deelnamen. TIJDSCHRIFTEN Malerei aktuell / F. Schulz ... [et al.]. - 2009. - Themanummer. (Kunst + Unterricht; Nr. 336/337, Nov. 4-83 p.) Dieses materialhaltige Themenheft zeigt vielfältige Positionen figurativer Malerei heute und verdeutlicht, wie mit den spezifischen Gestaltungsmitteln der Malerei auf höchst unterschiedliche Art und Weise erfahrene Lebenswirklichkeit zum Ausdruck gebracht wird. Vorgestellt werden entsprechende Unterrichtsbeispiele, in denen sich Schülerinnen und Schüler selbst im Bereich der

30


Malerei produktiv mit ihrer eigenen Lebenswirklichkeit auseinandersetzen. Im Vordergrund stehen dabei die Mittel sachlicher Dokumentation, hintersinniger Manipulation oder des collageartigen Schaffens neuer Zusammenhänge. TIJDSCHRIFTEN

MUZIEK Musical futures : an approach to teaching and learning : resource pack / A. D'Amore (samensteller/redacteur), Sting (auteur van voorwoord). - 2nd ed. - London : Musical Futures, 2009. - 215 p. : fig., ill., tab. + dvd. - 1st ed.: 2006. - ISBN 978-1-905500-19-2 Musical Futures brings non-formal teaching and informal learning approaches into schools. It aims to make music learning relevant to young people, connect in school and out-of-school experiences, and find ways of engaging all 11-18 year olds in sustainable music making and learning. Digitale versie: media.musicalfutures.org.uk/documents/resource/27389/Musical%20Futures%202nd%20Edition%20 Teacher%20Resource%20Pack.pdf 780 MUS [DV] 780 MUS Muziek en dyslexie: het luisteren van dyslectici / A. Wilms. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 30 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg. en bijl. - Afstudeerscriptie Prins Claus Conservatorium Groningen, opleiding Docent Muziek. Onderzoek naar de mate waarin dyslexie een rol speelt bij muziek beluisteren, muziek lezen en musiceren. Centrale vraag bij dit onderzoek is: Welke rol speelt dyslexie in muziek en muziekonderwijs en hoe kan de docent hiermee omgaan? Daarnaast wordt ingegaan op de vragen: Wat is dyslexie? Hoe speelt dyslexie een rol bij het lezen en schrijven, bij het musiceren en bij het luisteren naar muziek? 780 WIL Pre-college music education in Europe : final report / Polifonia. Pre-college working group. - Utrecht [etc.] : AEC [etc.], 2007. - 37 p. : fig. - Met lit.opg. en bijl. The objective of this report was to collect information about levels of music education before the higher education level and about the preparation and admission of music students to higher education. The following questions were addressed: How and where have music students been prepared for admission to higher music education? Does research exist on how young musicians learn that proves that it is really necessary to start early in music and why? Do differences in subjects/instruments exist? Could this information help institutions in their debates within larger educational conglomerates and/or governments on the necessity to support preparatory or junior divisions? What kind of admission procedures and standards exist and are these somehow related, connected to or relevant/compatible with the use of learning outcomes for the 1st (Bachelor) and 2nd (Master) study cycles? Digitale versie: aecsite.cramgo.nl/DownloadView.aspx?ses=20559 780 PRE Preparing young musicians for professional training: what does scientific research tell us? : literature study / F. Werner. - Utrecht [etc.] : AEC, 2007. - 97 p. : fig. - Met lit.opg. en bijl. In order to address the question 'Is music education at an early age necessary to reach a professional level in music?', an independent study was performed for Polifonia in 2005. In this study the focus is on music education that takes place before the level of higher education and especially on the necessity of students receiving music education before they enter higher music education. Several

31


factors that are known to influence the development of young musicians are discussed, such as the influence of the parents, the amount of practice and the starting age. This literature study tries to determine which factors are the major contributors to professional musical development. Therefore, in the first chapter several questions and hypotheses are stated about factors expected to influence musical development that are tested through the literature discussed and reviewed in the present study. 780 WER Bandcoaching in de klas : niet zo moeilijk als men denkt! / R. Jillissen. - 2009. (Kunstzone; Vol. 8, nr. 11, nov. 24-25 p.) Muziek biedt uiteenlopende mogelijkheden om met leerlingen in het vmbo te werken. Bandcoaching is daar één van. Door een geleidelijke opzet kunnen de vmbo-leerlingen zich al snel competent voelen in het instuderen, spelen en zelf ontwerpen van eenvoudige popstukken en songs. In het artikel wordt een aantal voorwaarden en tips gegeven om bandcoaching in de les te laten slagen. TIJDSCHRIFTEN Bij hoog en bij laag : tips voor het zingen in de klas / H. van Eerden. - 2009. (Praxisbulletin; Vol. 27, nr. 3, nov. 22-26 p.) In dit artikel wordt de vraag gesteld of de kinderstem in de afgelopen jaren lager is geworden. Allereerst analyseert de auteur of dit inderdaad het geval is en geeft hij een aantal suggesties voor de verbetering van de zangkwaliteit van kinderen. Hij onderscheidt vijf aandachtspunten waarop een leerkracht kan letten: houding, ademhaling, resonans, articulatie en stembanden. Bij elk aandachtpunt geeft hij praktische tips. TIJDSCHRIFTEN The community in music / W. Bowman. - 2009. - Met lit.opg. (International journal of community music; Vol. 2, nr. 2/3, 109-128 p.) An understanding of 'community music' requires careful thought about what community means, how it is created and sustained, the kinds of community we wish to create and sustain and why, and how music and education relate to such considerations. Communities are fluid, porous, negotiated affairs: dynamic patterns of human interaction. To understand communities we need to understand the practices that stitch and weave them together. To ask 'What community?' is also to ask 'What kind of practice?', 'What kind of people are deemed capable of engaging in it?', 'What kinds of attitudes, beliefs, and actions does it exist to sustain?', and 'What kinds of attitudes, beliefs, and actions are necessary to sustain and nourish it?' Communities are not just places where we engage in musically educational practices: they are also creations of those practices. It is thus imperative that we consider both the kind of community we presume to serve and the kinds of community that predominate the music(s) we endorse as educational vehicles. TIJDSCHRIFTEN Het Concertgebouw mag worden gesubsidieerd. De amateurkunst ook? : debat / R. Mazure. - 2009. (Kaap kunst; Vol. 1, nr. 1, apr. 8-10 p.) De Tweede Kamerleden Nicolien van Vroonhoven (CDA) en Han ten Broeke (VVD) komen aan het woord over amateurkunstbeleid. Van Vroonhoven vindt dat amateurkunst en volkscultuur bijdragen aan de sociale cohesie. Ten Broeke gelooft dat je kunst en cultuur niet moet belasten met politieke idealen. TIJDSCHRIFTEN

32


Docent muziek : vakmanschap en passie in een beroepsregister? / F. Evelein. - 2009. (Kunstzone; Vol. 8, nr. 11, nov. 30-31 p.) In dit artikel stelt Frits Evelein de volgende vragen: Wat kunnen we als collega's, beroepsgroep, vakverenigingen, opleidingen en overheden doen om muziekdocenten te ondersteunen in hun vakmanschap? Zou er bijvoorbeeld een beroepsregister moeten komen? Een gerichte verplichte professionalisering? Of expertisenetwerken in verschillende regio's? Kortom: hoe kan de kwaliteit van docenten vergroot worden? TIJDSCHRIFTEN A generative model of teachers' thinking on musical creativity / O. Odena, G. Welch. - 2009. - Met lit.opg. (Psychology of music; Vol. 37, nr. 4, 416-442 p.) This article draws on and extends a four-year investigation of creativity in music education with particular reference to the perceptions of six secondary school teachers. A comprehensive review of recent literature in musical creativity is provided, which complements and reinforces the theoretical framework of the original study. A qualitative approach was used for data gathering, including a video elicitation interview technique and Musical Career Path questionnaires. Transcripts were subsequently categorized using NVivo. Taking into account other recent studies, previously unpublished data is examined and a generative model of how the teachers' thinking about creativity might develop over time is suggested: the teachers' past in-and out-of-school experiences and their daily classroom teaching shape their perceptions of musical creativity; this occurs as a continuing interaction that has the potential to modify the teachers' perceptions over time. Educational implications are considered in the conclusion. TIJDSCHRIFTEN Ieder kind een instrument / E. Segeren. - 2009. (Cultuurbericht; Vol. herfst p. 8) De Rotterdamse muziekschool, die onderdeel uitmaakt van de Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam (SKVR), heeft in 2007 het project 'Ieder Kind een Instrument' opgezet om kinderen uit achterstandswijken in contact te brengen met instrumentaal onderwijs. De leerlingen kunnen op school een instrument naar eigen keuze uitproberen. Een interview met Iris de Boer (SKVR). TIJDSCHRIFTEN 'Ik kon vroeger niet op muziekles, mijn drie kinderen wel' / E. Linneman. - 2009. (Kaap kunst; Vol. 1, nr. 1, apr. 4-7 p.) Vijftig kinderen uit minimagezinnen in Veendam, Pekela en Bellingwedde profiteerden in 2009 van de gelden uit het Jeugdcultuurfonds. Wat vroeger voorbehouden was aan de elite, zoals piano- of balletles, wordt voor steeds meer groepen toegankelijk. Maar de drempel blijkt niet alleen financieel van aard, er is ook sprake van een culturele barrière. TIJDSCHRIFTEN Learning through music festivals / S. Karlsen. - 2009. - Met lit.opg. (International journal of community music; Vol. 2, nr. 2/3, 129-141 p.) This article explores one particular music festival, the Festspel i Pite Älvdal, as a source of musical learning. It is grounded in the empirical data of a case study that was gathered through observation, a survey, in-depth interviews, documentation and archival records. The theoretical framework was taken from modernity theory, and the study's epistemological basis was Lave and Wenger's theories of situated learning. The festival was seen as a community of practice, in which the attendees learned through peripheral participation. The findings showed that the audience learned music, about music and via music. When the outcome was compared with theories of musical knowledge, it became evident that it was similar to what people are expected to gain from other informal as well as formal

33


music educational settings. The findings are discussed in relation to music education philosophy and research as well as perspectives found within ethnomusicology. TIJDSCHRIFTEN Music lessons enhance IQ / E.G. Schellenberg. - 2004. - In: tijdschrift Psychological science. - Met lit.opg. (Psychological science; Vol. 15, nr. 8, 511-515 p.) The idea that music makes you smarter has received considerable attention from scholars and the media. The present report is the first to test this hypothesis directly with random assignment of a large sample of children (N5144) to two different types of music lessons (keyboard or voice) or to control groups that received drama lessons or no lessons. IQ was measured before and after the lessons. Compared with children in the control groups, children in the music groups exhibited greater increases in full-scale IQ. The effect was relatively small, but it generalized across IQ subtests, index scores, and a standardized measure of academic achievement. Unexpectedly, children in the drama group exhibited substantial pre- to posttest improvements in adaptive social behavior that were not evident in the music groups. Digitale versie: www.psychologicalscience.org/pdf/ps/musiciq.pdf TIJDSCHRIFTEN Muziek in het Mytylonderwijs / M. Smedema. - 2009. (De pyramide; Vol. 63, nr. 5, nov. 9-11 p.) Muziek neemt bij de Mytylschool de Trappenberg een belangrijke plaats in. Waar veel leerlingen moeite hebben met de leergerichte vakken, biedt muziek op ontspannende wijze een mogelijkheid tot ontwikkeling en ontplooiing op muzikaal, creatief, sociaal, emotioneel en fysiek gebied. Als voorbeeld is er een muziekles voor mytylleerlingen opgenomen. TIJDSCHRIFTEN Muziekles is verder welk oké : improvisatie in onderbouw van vmbo-bb en -lwoo / M. van der Vaart. 2009. (Kunstzone; Vol. 8, nr. 11, nov. p. 27) Mariska van der Vaart, muziekdocent RSG Noord Oost Veluwe, beschrijft hoe vmbo-leerlingen via improvisatie-opdrachten intrinsiek gemotiveerd raken door het vak muziek. TIJDSCHRIFTEN

FILM/MEDIA Cinekid Studio.nl / Cinekid. - Amsterdam : Cinekid, 2007. - Bevat: Handleiding, 3 stappenplannen, 8 lesbrieven en docenthandleidingen, informatieblad, webcam en microfoon. (Moovl; ClipCamDance; KijkRadio; TekenFilmMaker; TekeningMaker; GeluidMixer; Foto- & Film Makers; MontageMaker) Koffer met lesbrieven en docentenhandleidingen van programma’s van CinekidStudio.nl inclusief handleiding en stappenplannen. CinekidStudio.nl is een website waar kinderen zelf filmpjes kunnen maken. Kinderen kunnen o.a. animaties, videoclips, muziek, nieuwsuitzendingen en games produceren. Zelfgemaakte filmpjes kunnen op de site worden gezet. Digitale versie: www.cinekidstudio.nl/p/cinekidstudio 790 CIN An introduction to visual culture / N. Mirzoeff. - 2nd ed. - London [etc.] : Routledge, 2009. - XXII, 321 p. : ill. - 1e dr.: 1999. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-0-415-32759-6

34


This book begins by defining what visual culture is, and explores how and why visual media - fine art, cinema, the Internet, advertising, performance, photography, television - have become so central to contemporary everyday life. The author argues that the visual is replacing the linguistic as our primary means of communicating with each other and of understanding our postmodern world. He then examines the importance of race and ethnicity, gender and sexuality, and the body in visual culture. These various forms of social discourse provide essential tools for reading images and thus define the study of visual culture as an inherently political project. 659 MIR Integrative Medienerziehung in der Grundschule : Konzeption am Beispiel medienpädagogischen Handelns mit auditiven Medien / W. Schill. - München : Kopaed, 2008. - 398 p. : fig., ill., tab. - Met lit.opg. - ISBN 978-3-86736-047-0 Vor allem mit Blick auf eine veränderte Medienlandschaft und deren Bedeutung für die Sozialisation von Kindern und Jugendlichen gewann die medienpädagogische Perspektive seit Beginn der 1990er Jahre für die Institution Schule zunehmend an Bedeutung. Leitidee schulischer Medienpädagogik ist seit dieser Zeit der integrative Ansatz der Medienerziehung. Er besagt, dass alle Fächer und Lernbereiche an der Förderung von Medienkompetenz mitwirken müssen, weil Kinder und Jugendliche auf ein Leben in der Mediengesellschaft vorzubereiten sind. Der integrative Ansatz hat sich allerdings bis heute nicht mit erkennbarem Erfolg in der Schulpraxis durchsetzen können, weil vielfach ein kohärentes Konzept für die sinnvolle Zusammenarbeit von Fächern und/oder Lernbereichen fehlt. Dieses Problem greift der Verfasser auf, um einen theoretisch fundierten Ansatz für die integrative Medienerziehung in der Grundschule zu entwickeln. 659 SCH Cinekid educatie : de leukste manier om kinderen mediawijs te maken / V. Pattipeilohy. - 2009. (Mediacoach; Vol. 25, nr. 5, 24-26 p.) Cinekid Educatie biedt verschillende activiteiten en materialen aan om kinderen binnen en buiten het onderwijs vaardiger te maken op het gebied van media. Een belangrijke doelstelling hierbij is het bevorderen van mediawijsheid. Activiteiten die door Cinekid Educatie ontwikkeld zijn: Cinekid Festival, Filmcompetentieprogramma, MediaLab, CinekidStudio en CinekidKlappers. TIJDSCHRIFTEN Gebildet und kompetent : Medienbildung statt Medienkompetenz? / B. Schorb. - 2009. - Met lit.opg. (Merz; Vol. 53, nr. 5, 50-56 p.) Medienkompetenz beschreibt die Fähigkeit, sich Medien auf Basis strukturierten zusammenschauenden Wissens und einer ethisch fundierten Bewertung der medialen Erscheinungsformen und Inhalte anzueignen. In den letzten Jahren war auch unter Vertreterinnen und Vertretern der Erziehungswissenschaft die Tendenz zu verzeichnen, den Begriff 'Medienkompetenz' durch den der 'Medienbildung' zu ersetzen, da deren Ansicht nach beide Begriffe zueinander im Gegensatz stehen. Ob und inwieweit das gerechtfertigt erscheint, wird anhand einschlägiger Werke der Medienpädagogik untersucht. TIJDSCHRIFTEN Ich sehe was, was du auch siehst / Chr. Ohrens. - 2009. (Merz; Vol. 53, nr. 5, 64-69 p.) Eine Studie über die Präferenzen blinder Fernsehrezipientinnen und -rezipienten. Schalten sie den Fernseher aus denselben Gründen ein und nutzen dann die gleichen Sendungen wie Sehende? Dient Fernsehen bei blinden Kindern und Jugendlichen, trotz neuer Medien wie Internet oder Handy, auch als Leitmedium, wie es bei Sehenden in diesem Alter noch der Fall ist? Was sind die Motive und Gründe der Fernsehnutzung blinder Menschen? Inwieweit unterscheidet sich der zeitliche Rahmen der

35


Fernsehnutzung von Blinden und Sehenden? Diesen Fragen wurde anhand einer quantitativen OnlineBefragung nachgegangen. TIJDSCHRIFTEN Medienpädagogik international / Chr. Wijnen (redacteur), V. Donoso ... [et al.]. - 2009. - Met lit.opg. - Themanummer. (Merz; Vol. 53, nr. 5, 8-49 p.) Themenheft über Medien und Pädagogik international. Inhalt: Medienerziehung in Chile : Realität und Perspektiven von V. Donoso; Medienerziehung in Portugal : eine Baustelle von C. Ponte und A. Jorge; Medienerziehung in Estland : Standortbestimmung von K. Ugur; Media education in Italien von R. Giannatelli und B. Weyland; Medienpädagogik in den Vereinigten Staaten von Amerika von R. Hobbs. TIJDSCHRIFTEN

THEATER Leerplannen op de Jeugdtheaterschool / Y. van Ginneken. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 60 p. : tab., fig. Met bijl. en lit.opg. - Afstudeeronderzoek Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, Opleiding Docent Drama. De centrale vraag van de scriptie luidt: Wat is de huidige stand van de leerplanontwikkeling binnen jeugdtheaterscholen (JTS) en wat is wenselijk m.b.t. de verdere implementatie en toepassing van leerplannen? Bevat vier hoofdstukken. In het eerste hoofdstuk worden bestaande leerplannen op JTS beschreven. Het tweede hoofdstuk gaat in op de implementatie van het leerplan. Het derde hoofdstuk gaat over evalueren van de leerlingen aan de hand van de doelen in de leerplannen. En ten slotte gaat het laatste hoofdstuk in op de effecten van leerplannen op de verdere ontwikkeling van de JTS. 792 GIN Drama in het vmbo : een eigen plek in het onderwijs / J. van Gemert. - 2009. (Kunstzone; Vol. 8, nr. 11, nov. 19-20 p.) Het vak drama krijgt in het vmbo steeds meer erkenning. De examens, de verbinding van kunst en sociale vaardigheden, de plaats binnen onderwijsvernieuwingen geven het vak een eigen identiteit. Dramadocenten Bas Jacobs (Het Baken Almere) en Jules Noyons (Schoter Scholengemeenschap Haarlem) vertellen over de plaats die drama inneemt op hun school. TIJDSCHRIFTEN Lokale helden op ontdekkingsreis tijdens Kettingreactie / R. Mazure. - 2009. (Kaap kunst; Vol. 1, nr. 4, okt. 22-24 p.) Tijdens het festival Kunstfactor Live! werd driemaal de voorstelling Kettingreactie gespeeld. Acht professionele kunstenaars werkten samen met dertig amateurs. Een verslag. TIJDSCHRIFTEN Poppentheater is geen ondergeschoven kindje meer / H. Alkema. - 2009. (TM; Vol. 13, nr. 8, nov. 8-10 p.) Het beeldend, objecten poppentheater is de laatste jaren bezig aan een comeback. Niet alleen binnen het genre, ook op ander podia spelen beelden, objecten en poppen steeds vaker een rol. In de Basisinfrastructuur is Feikes Huis, een nieuw landelijk productiehuis voor dit genre opgenomen, waarmee het beeldend theater een nieuwe toekomst tegemoet gaat. Dit productiehuis biedt plek aan jonge theatermakers, met als kwaliteitseis dat zij een kunstvakopleiding volgen of net hebben afgerond. Feikes Huis gaat jong talent begeleiden bij zijn eerste producties om de kwalitatieve en inhoudelijke ontwikkeling van de discipline te ondersteunen en te verdiepen. Omdat er nog steeds

36


geen poppenspelopleiding bestaat, wordt via workshops gezorgd voor kennisoverdracht en uitwisseling van ervaring. TIJDSCHRIFTEN Het RO Theater, de Brede School en de Krachtwijk / R. Mazure. - 2009. (Kaap kunst; Vol. 1, nr. 2, jun. 24-26 p.) In de 31 grootste steden zijn vanaf 2009 cultuurcoaches ingezet. De cultuurcoach heeft één werkgever en is actief voor de sectoren cultuur en onderwijs. In dit artikel komt cultuurcoach Elles Leferink aan het woord. Zij is actief bij RO Theater én bij Openbare Scholengemeenschap Hugo de Groot in Rotterdam. TIJDSCHRIFTEN Eén weekje theater heeft weinig zin. Wij investeren in continuïteit : interview / R. Mazure. - 2009. (Kaap kunst; Vol. 1, nr. 4, okt. 3-6 p.) Artikel over het programma 'Find your Talent'. Hierin onderzoekt de Engelse overheid methoden om de kunstparticipatie onder de Engelse jeugd te vergroten. TIJDSCHRIFTEN

DANS Audit of dance provision in English schools 2006/07 : final report / Youth Sport Trust. - Loughborough : Youth Sport Trust, 2008. - 75 p. : tab. The main focus of the study is to identify the characteristics of the delivery of dance provision in English schools. This focus relates to the inclusion of time devoted to the teaching of dance education in the curriculum and as an out of school activity. This baseline data identified the dance styles and genres offered in schools, the qualifications of those employed to teach this subject in an educational setting, and the facilities available. It provides a detailed commentary on the results of the survey highlighting the characteristics of the delivery of dance provision in responding schools including the time given over to the provision of dance education in curriculum and out of school hours provision, the kinds of dance, dance techniques and genres provided by schools, and the staffing qualifications and patterns. Schools were also asked to provide comment on the quality of the school facilities used to provide dance, and identify further external links involved in the delivery of dance in schools who responded to the survey. 795 AUD Dance / P. Howard. - 2nd ed.. - Deddington : Philip Allan Updates, 2009. - 266 p. : fig., ill., tab. - 1st ed.: 2007. - Met lit.opg., begrippenlijst en reg. - ISBN 978-0-340-98662-2 This textbook covers the content GCSE students require to carry out all the coursework tasks and to prepare for the written paper for AQA GCSE Dance. It is designed to help students enjoy and discover more about the world of dance, as well as helping them achieve their full potential in each part of the examinations. The book is divided into four sections: performance skills, choreographic skills, appreciation skills, and resources. The first three sections link with the three strands of the specification, and the fourth gives information about performances, agencies, and dance companies, to help students broaden their knowledge and understanding of dance. 795 HOW Dansonderwijs in Engeland / S. Fokkens-van der Maas, R. Schouwenaar, R. Mazure (redacteur). Utrecht : Kunstfactor, 2009. - 23 p. : tab. In deze publicatie wordt de Engelse situatie op het gebied van danseducatie beschreven. Dans is daar sinds 1988 verplicht op de basisschool, als onderdeel van het vak lichamelijke opvoeding. Inmiddels

37


biedt 96 procent van alle Engelse basisen middelbare scholen dans als vak aan. De publicatie kan dienen als inspiratie voor de Nederlandse situatie, waar dans op school nog in de kinderschoenen staat. Bestemd voor iedereen die binnen de danseducatie werkt én voor consulenten, beleidsmedewerkers, gemeenten en directies van scholen en opleidingen. Bevat de volgende hoofdstukken: 1) Dans als verplicht vak in het basisonderwijs, 2) Eindexamen dans in het voortgezet onderwijs, 3) Methodieken in het dansonderwijs, 4) Wie geven dansles in het (reguliere) onderwijs, 5) Landelijke organisaties die het dansonderwijs ondersteunen, 6) Lokale initiatieven, 7) Beleid ten aanzien van kunsteducatie, 8) Dans als carrière, 9) Samen op weg naar de Olympische Spelen in 2012. Digitale versie: www.kunstfactor.nl/blobs/Kunstfactor/Dansonderwijs_in_Engeland_2.pdf 795 FOK VMBO on the move : 'dansend na(ar) school', verslag van vijf danspilots op het vmbo / R. Mazure, M. van Miert (medewerker). - Utrecht : Kunstfactor, 2009. - 36 p. - Samenwerkingsproject van Kunstfactor en het NISB. Vijf vmbo-scholen voerden in het schooljaar 2008-2009 in samenwerking met vijf dansscholen het proefproject 'Dansend na(ar) school' uit. Samen zetten ze een naschools dansaanbod op. Deze rapportage doet verslag van het verloop van het project op de verschillende scholen, en biedt inzicht in de effecten van het project. Daarnaast dient dit rapport als stimulans voor scholen die alternatieven zoeken om hun leerlingen meer te laten bewegen. Digitale versie: www.kunstfactor.nl/blobs/Kunstfactor/Dansend_na_ar__school_-_rapport_13_10.pdf 795 MAZ Why dance? : a comprehensive resource for traditional country dancing / J. Downes, P. King, S. Collins (auteur van voorwoord). - [S.l.] : Japacow Publishing, 2009. - 50 p. : fig. + 2 cd's. - Met lit.opg. en begrippenlijst. - ISBN 978-0-9561242-0-3 An instruction book for traditional British country dancing. Facts about the origins of the music and dances, fitting the dance to the music, dancing with adults and children and suggestions for arranging a 'barn dance' are included. With over 60 dance notations and diagrams at differentiated levels. Included are 2 cd's of music for the dances. 795 DOW [CM] 795 DOW Als ik later groot ben : uniek dansproject op Scholengemeenschap Helinium / P. Rooyackers. - 2009. (Kunstzone; Vol. 9, nr. 11, nov. 42-44 p.) Een interview met Marjolijn Breuring, dansmaker en docente dans aan Scholengemeenschap Helinium te Hellevoetsluis. In 2008 stond zij met een lesgroep dans van 6-vwo een week lang in theater De Twee Hondjes te Hellevoetsluis met een eigen dansproductie voor basisschoolkinderen. Aan de orde komen onder andere de inhoud van het project en werken met competenties. TIJDSCHRIFTEN Dansend na(ar) school / R. Mazure, M. van Miert. - 2009. - Zie ook het evaluatierapport van dit project 'Vmbo on the move' (2009). (Dans magazine; Vol. 27, nr. 5, okt/nov. 45-46 p.) Op initiatief van Kunstfactor en het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) voerden vijf vmbo-scholen in het schooljaar 2008-2009 in samenwerking met vijf dansscholen het proefproject 'Dansend na(ar) school' uit. Samen zetten ze een naschools dansaanbod op. Het doel van het project is vmbo-jongeren stimuleren meer te bewegen door dans. Een beschrijving van de praktijkervaringen. TIJDSCHRIFTEN

38


Wie wordt er nou verliefd op 'n zwaan / F. van der Wiel. - 2009. (Kaap kunst; Vol. 1, nr. 3, aug. 20-22 p.) Artikel over 'Zwanenmeer Bijlmermeer' dat begon als een ontmoeting tussen professionele balletdansers en danslustige jongeren en uitmondde in een grote-zalen-productie en een spin-off voor scholieren in 20 steden. TIJDSCHRIFTEN

LITERATUUR 'Help, de woorden en zinnen ontglippen me!' : een literatuuronderzoek naar het lezen van literaire teksten in een digitaal tijdperk / N. Bakker. - Amsterdam : Stichting Lezen, 2009. - 53 p. - In opdr. van Stichting Lezen. - Met lit.opg. De digitalisering van literatuur is in volle gang, waardoor steeds meer romans en dichtbundels een nieuw leven krijgen op internet. Ook experimenteren schrijvers en dichters met de mogelijkheden van digitale media, zoals interactiviteit en het in beweging brengen van woorden en zinnen, in hyperfictie en e-poëzie. Het is de vraag welke gevolgen deze ontwikkelingen hebben voor het leesproces. Hoe worden literaire teksten op het internet gelezen? Welke overeenkomsten en verschillen zijn er met het lezen van literaire teksten van papier? Wat is de invloed van de kenmerken van nieuwe media op het leesproces? Dit rapport is een overzichtsstudie naar de vakliteratuur op dit gebied, waarbij met name wordt gefocust op resultaten uit empirisch leesonderzoek. Digitale versie: www.lezen.nl/index.html?spsearch=&age_group_id=0&menu_item_id=2001&sp1=81 820 BAK De vier pijlers van Kunst van Lezen / F. van den Berg. - 2009. (Bibliotheekblad; Vol. 13, nr. 21, 22 okt. 20-21 p.) In opdracht van het ministerie van OCW is in 2008 door de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) en Stichting Lezen het project 'Kunst van Lezen' in het leven geroepen. Doel van het project is kinderen vanaf jonge leeftijd in contact te brengen met lezen en literatuur. De bibliotheek vervult hierbij een hoofdrol. Een interview met projectleider Adriaan Langendonk over de inhoud van de vier programmalijnen van 'Kunst van Leven': 1) Boekstart, 2) achterstandenpilots, 3) cultuurhistorische canon, 4) leesbevorderingsnetwerk. Website: www.kunstvanlezen.nl TIJDSCHRIFTEN

OVERIG Europese almanak 2010 / A.D. Turlings (eindredacteur), A.H.G. Oldeman (auteur van voorwoord) ; Europese Commissie. Vertegenwoordiging in Nederland. - Den Haag : SDU, 2009. - 340 p. : fig., tab. + cd-rom - Met reg. - ISBN 978-90-12-13265-7 Informatie over Europese instellingen, informatie- en adviescentra en Europese netwerken, subsidieprogramma's en financiële instrumenten, ambassades van de EU-lidstaten, besluitvormingsprocedures, Europese data, culturele hoofdsteden en themajaren, documentatiecentra en publicaties, Europese begrippen. [CR] 341 EUR [NA] 341 EUR Pyttersen's Nederlandse Almanak 2009-2010 : jaarlijks verschijnend handboek van organisaties, instellingen en personen in Nederland / A.M. Garritsen (samensteller). - Houten : Bohn Stafleu Van Loghum, 2009. - Versch.pag. - Met reg. - ISBN 978-90-313-6944-7

39


Bevat de adressen en gegevens over bestuur, directie en doel van ca. 11.500 organisaties, verenigingen en stichtingen die in de Nederlandse samenleving actief zijn. Daarnaast zijn gegevens opgenomen betreffende: de centrale overheid; lagere overheden; rechtspraak; onderwijsinstellingen; instellingen voor gezondheidszorg; openbare bibliotheken. [NA] (058) PYT VRIND 2009 : Vlaamse Regionale Indicatoren / Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. - Brussel : Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, [2003-2007]. - 440 p. - graf., ill. - Met bijl. en lit.opg. Statistieken inzake de volgende Vlaamse beleidsdomeinen: Buitenlands beleid, Mobiliteit, Energie, Gezondheid en welzijn, Cultuur en jeugd, Onderwijs en vorming, Wetenschap en technologie, Werkgelegenheid, Toerisme, Leefmilieu, Landbouw, Monumenten en landschappen, Sport, Wonen, Economie, Ruimtelijke ordening, Media, Stad en platteland, Werking Vlaamse overheid. [NA] (0:31) VRI

INSTELLINGENDOCUMENTATIE Actieplan 2009 / Locus, België. - Brussel : Locus Begroting 2010 / Scala, Centrum voor de kunsten, Meppel. - Meppel : Scala Begroting 2010 / De Blauwe Schuit, Centrum voor Kunsteducatie in West-Friesland. - Hoorn : Blauwe Schuit Beleidsplan 2009-2011 / Opus 3, Centrum voor muziek in Noordoost Friesland, Dokkum. - Dokkum : Opus Beleidsplan 2009-2012 : It Toanhus op koers! / SKV, Stichting voor Kunstzinnige Vorming 'It Toanhûs', Joure. - Joure : SKV It Toanhûs Beleidsplan 2009-2013 / Locus, België. - Brussel : Locus Cultuur als magneet : culturele en museale agenda 2009-2012 / Provincie Drenthe. - Assen : Provincie Drenthe Cursusjaarverslag 2008 / De VAK, centrum voor de kunsten, Delft. - Delft : De VAK, centrum voor de kunsten Inhoudelijk jaarverslag 2008 / Factorium, Tilburg. - Tilburg : Factorium Jaarrapportage 2008 / Schunck, Heerlen. - Heerlen : Schunck Jaarverslag 2008 / ICO, Centrum voor Kunst en Cultuur, Assen. - Assen : ICO Jaarverslag 2008 / H19, Centrum voor de Kunsten, Oosterhout. - Oosterhout : H19 Jaarverslag 2008 / Parnas, Centrum voor de Kunsten, Leeuwarden. - Leeuwarden : Parnas Jaarverslag 2008 / Muziekschool Hunsingo, Bedum. - Bedum : Muziekschool Hunsingo

40


Jaarverslag 2008/009 / Trias, Gemeentelijk Centrum voor Kunstzinnige Vorming, Rijswijk. - Rijswijk : TRIAS Jaarverslag 2008 / Wherelant, Centrum voor de Kunsten, Purmerend. - Purmerend : Wherelant Jaarverslag 2008 / Idea kunstencentrum, theater en bibliotheek, Soest. - Soest : Idea Jaarverslag 2008 / SKV, Stichting voor Kunstzinnige Vorming 'It Toanhûs', Joure. - Joure : It Toanhûs Jaarverslag 2008 / St. Muziekschool Gerard Boedijn, Hoorn. - Hoorn : St. Muziekschool Gerard Boedijn Jaarverslag 2008 / Muzelinck, Centrum voor de Kunsten Oss. - Oss : Muzelinck Jaarverslag 2008 / Servicepunt Amateurkunst Oost-Achterhoek. - Winterswijk : Servicepunt Amateurkunst Oost-Achterhoek Jaarverslag 2008 / Kreatief Centrum Almelo. - Almelo : Kreatief Centrum Jaarverslag 2008 / Parkexpressie, Alphen aan den Rijn. - Alphen aan den Rijn : Parkexpressie Jaarverslag 2008-2009 / Scala, Centrum voor de kunsten, Meppel. - Meppel : Scala Jaarverslag 2008 / Muziek- en Dansinstituut Best-Oirschot. - Best : Muziek- en Dansinstituut Jaarverslag 2008 / Muziekschool Oostelijk Westfriesland, Wervershoof. - Wervershoof : Muziekschool Oostelijk Westfriesland Jaarverslag 2008 / Muzarthe, Centrum voor de Kunsten, Annaparochie. - Annaparochie : Muzarthe Statistieken muziek-, dans en theaterschool Veendam/Pekela 2008 / Muziekschool Veendam. Veendam : Muziekschool Veendam Werkplan 2009 / Huis voor de Kunsten Limburg. - Roermond : Huis voor de Kunsten

41


Aanwinsten november 2009

Recommend Documents