4e kwartaal 2014 Per 30 september Guide to the Markets EUROPA

4e kwartaal | 2014 Per 30 september 2014

Guide to the Markets EUROPA

Global Market Insights Strategy Team NoordNoord- en ZuidZuid-Amerika

Europa

Azië

Dr. David P. Kelly, CFA

Stephanie H. Flanders

Tai Hui

New York

Londen

Hongkong

Andrew D. Goldberg

Maria Paola Toschi

Geoff Lewis

New York

Milaan

Hongkong

Anastasia V. Amoroso, CFA

Vincent Juvyns

Yoshinori Shigemi

Houston

Benelux

Tokio

James C. Liu, CFA

Manuel Arroyo Ozores, CFA

Grace Tam, CFA

Chicago

Madrid

Hongkong

Julio C. Callegari São Paulo

Tilmann Galler, CFA

Ian Hui

Frankfurt

Hongkong

David M. Lebovitz

Dr. David Stubbs

Ben Luk

New York

Londen

Hongkong

Gabriela D. Santos

Lucia Gutierrez

New York

Madrid

Ainsley E. Woolridge

Kerry Craig, CFA

New York

Londen

Hannah J. Anderson

Alexander W. Dryden

New York

Londen Nandini L. Ramakrishnan

Londen

Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor vergelijkbare resultaten in de toekomst. Merk op dat deze communicatie wat de verspreiding in China en Australië betreft, alleen bedoeld is voor de beoogde ontvangers en in Australië alleen voor groothandelscliënten. Raadpleeg voor verdere informatie de volledige disclaimer aan het einde van dit document. Tenzij anders vermeld zijn alle gegevens op datum van 30 september 2014 of de recentste beschikbare gegevens.

Inhoudsopgave Europese economie 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.

Europa: bbp en inflatie Overzicht van het herstel in de eurozone Kredietvraag en -aanbod in de eurozone Europa: Werkloosheid en arbeidskosten Verschillen binnen de eurozone Deflatierisico's eurozone Rente Europese staatsobligaties Spaarrekeningen Europa Financiële cijfers Europese bedrijven

Wereldeconomie 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32.

Mondiale economische cijfers Wereldwijde inkoopmanagerindex voor de maakindustrie Economische zwakte en de aandelenmarkt Verschillen in economisch en monetair beleid Staatsschulden Besparingsmaatregelen en schuldenniveaus Wereldwijde handel: het belang van export Beleid van de Amerikaanse Federal Reserve Economische groei en bbp-samenstelling VS Werkgelegenheid VS Inflatie in de VS Cyclische indicatoren VS Consumentenfinanciën VS Japan: bbp en inflatie Japan: Abenomics en de economie Economische groei China Economische indicatoren China Structurele dynamiek opkomende markten Valuta’s opkomende markten Uitdagingen opkomende markten Pluspunten opkomende markten

Aandelen 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41.

Aandelenmarktrendementen wereldwijd (EUR en lokale valuta) Europese sectorale rendementen Relatieve waarderingen obligaties en aandelen MSCI Europe Index op inflectiepunten Aandelenwaarderingen MSCI Europe Index Europese winst en winstmarges Amerikaanse S&P 500 op inflectiepunten Aandelenwaarderingen Amerikaanse S&P 500 Amerikaanse winst en winstmarges

42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52.

Rentevoeten en aandelen Aandelenwaarderingen ontwikkelde markten, per land Aandelenwaarderingen opkomende markten, per land Waarderingen en rendementen opkomende markten Samenstelling aandelen opkomende markten Opkomende markten: Rendement, dividenden en winstgroei Opkomende markten: Samenstelling wereldwijd bbp en aandelenmarkten Inkomsten uit aandelen Dividenden en waarderingen aandelen Correlaties en volatiliteit aandelen Jaarlijkse rendementen en intra-jaarlijkse dalingen

Vastrentende waarden 53. Sectorale rendementen Vastrentende waarden 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63.

Cijfers markt voor vastrentende waarden Beleids- en reële rente Europese Centrale Bank (ECB) Renterisico vastrentende waarden Kenmerken vraag en aanbod Amerikaanse staatsobligaties Staatsobligatierente en inflatieverwachtingen Amerikaanse high yield-obligaties Europese high yield-obligaties Schuld opkomende markten Samenstelling schuld opkomende markten

Overige activa en beleggersgedrag 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73.

Rendementen naar beleggingscategorie Correlatie van rendementen (EUR) Grondstoffenrendementen Grondstoffen Aardolieverbruik en -productie Levensverwachting en pensioentekorten Consumentenvertrouwen en de aandelenmarkt Kapitaalstromen beleggingsfondsen Amerikaanse rendementen naar beleggingstermijn Rendementen in verschillende inflatiescenario's

Economie Europa

Europa: bbp en inflatie Reëel bbp

Gem. sinds 2e kw. 2014 1999

EU27, verandering kwartaal op kwartaal 1,5

Reëel bbp

0,3%

Inflatie

Gem. sinds Aug 2014 1999

EU27, verandering jaar op jaar 5

0,2%

%

%

1,0

Feitelijke CPI*

2,4%

0,5%

Kern-CPI

1,9%

1,0%

Gemiddeld 4

0,5

0,0

3 -0,5

-1,0

2 -1,5

-2,0

1

-2,5

-3,0 '99

'01

'03

'05

'07

'09

'11

'13

0 '99

'01

'03

'05

'07

Bron: (Beide grafieken) Eurostat, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. *CPI is de consumentenprijsindex. Kern-CPI is gedefinieerd als CPI exclusief voedsel en energie. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

3

'09

'11

'13

Economie Europa

Overzicht van het herstel in de eurozone Wereldwijde indices van de inkoopmanagers uit de maakindustrie

Economisch sentiment

Indexniveau

Indexniveau

65

120 115 110 105 100 95 90 85 80 75 70 '07

60 55 50 45 40 35 30

Griekenland

Duitsland

Italië

Frankrijk

Spanje

25 '07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

'14

Aantal werkenden 3e kw. 2008: 148

'09

Italië

Frankrijk

Spanje

'10

'11

'12

Griekenland

'13

'14

Consumentenverkopen

146,7 miljoen

Miljoen

'08

Duitsland

Verandering jaar-op-jaar

Juli 2014: 0,8%

4

%

146

2

1e kw. 2014: 139,7 miljoen

144

0

142 -2

140

-4

138 136 '05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

'14

-6 '00

'01

'02

'03

'04

'05

'06

'07

'08

Bron: (Boven links) Markit, J.P. Morgan Asset Management. (Boven rechts) Europese Commissie, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Onder links) Eurostat, J.P. Morgan Asset Management. (Onder rechts) FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

4

'09

'10

'11

'12

'13

Economie Europa

Kredietvraag en -aanbod in de eurozone Kredietvraag en bbp-groei eurozone

Uitstaande bankleningen eurozone

Netto % banken die een positieve vraag naar kredieten rapporteren

Herberekend op basis 100 per december 2010, huishoudens en niet-financiële bedrijven 110

100

4

Sterkere leningvraag

%

%

105

3 100 95

2

50

1

Banken niet-periferie Eurozone samengenomen

85

Banken periferie

80

0

0

90

'10

'11

'12

-1

Bankleningen eurozone

-2

15 % 12

-3

9

'13

Verandering jaar-op-jaar

-50

Totaal bedrijven (links)

6

Woningleningen (links)

-100

-4

Consumptiekrediet (links)

Zwakkere leningvraag

Bbp-groei eurozone (j/j) (rechts)

-5 -6

'04

'05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

3 0 -3

-150 '03

Woningaankopen Niet-financiële bedrijven

'14

-6 '03

'04

'05

'06

'07

'08

'09

'10

Bron: (Links) Markit, J.P. Morgan Asset Management. (Boven en onder rechts) ECB, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

5

'11

'12

'13

Economie Europa

Europa: Werkloosheid en arbeidskosten Werkloosheidscijfer

Werkloosheid voor geselecteerde Europese landen

Eurozone

14 %

Frankrijk Duitsland

12

30 %

Griekenland

25

Spanje

VS

Portugal 20

10

Italië

15

8

Ierland

10

6

5

4 '99

'01

'03

'05

'07

'09

'11

'13

0 '99

'01

'03

'05

'07

'09

Arbeidskosten per eenheid: geen aanpassingen

Arbeidskosten per eenheid: grote aanpassingen

Herberekend op basis 100 per december 2005

Herberekend op basis 100 per december 2005

120

120

'13

Spanje

Frankrijk 115

'11

Ierland 115

Duitsland Italië

Griekenland

110

110

105

105 100

100 95

95

'05

'07

'09

'11

'13

'05

'07

Bron: (Boven rechts en links) Eurostat, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Onder links en rechts) ECB, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

6

'09

'11

'13

Economie Europa

Verschillen binnen de eurozone Rente bedrijfskredieten

Bruto-export

Niet-financiële bedrijven, nieuwe bedrijfsleningen tot € 1 miljoen

Herberekend op basis 100 per december 2007, voortschrijdend gemiddelde over twee kwartalen

7.5 % 6.5

140

Periferie 130

5.5 4.5 Kern

120

Spanje Portugal Duitsland Italië Ierland Frankrijk

3.5 2.5 '05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

'14

110

Inflatie Verandering jaar-op-jaar 5 % 4 Periferie 3

100

90

2 1

Kern 80

0 -1 -2 '05

7

'06

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

'14

70 '07

'08

'09

'10

'11

Bron: (Boven links) ECB, Thomson Reuters Datastream, J.P. Morgan Asset Management. (Onder links en rechts) Eurostat, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Kern omvat Duitsland en Frankrijk; periferie omvat Spanje, Italië, Griekenland, Portugal en Ierland. Alle totalen zijn gebaseerd op eenvoudige gemiddelden. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'12

'13

Economie Europa

Deflatierisico's eurozone Bijdrage afname inflatie

Nominale bbp-groei

Sinds januari 2013 0.3 % 0.0

2.5 % 2.0

VS

-0.3

VK 1.5

-0.6 Voeding (links)

-0.9

-1.5 -1.8 Jan 13

Apr 13

Jul13

Okt 13

0.5

Apr 13

Jul 13

0

Consumentenvertrouwen

-5 -10

-1 '03

100

-15

2

0

Eurozone kern

105

3

1

110

0.0 Jan 14

Inflatie en consumentenvertrouwen eurozone 5 % 4

115

1.0

Energie (links) Industriegoederen (links) Diensten (links) CPI* (rechts)

-1.2

8

Herberekend op 100 per 1e 2008 120

Eurozone periferie

-20 -25

CPI* zes maanden terug (j/j)

95

-30 -35

'04

'05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

-40

90 '08

'09

'10

'11

Bron: (Boven links) Eurostat, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Onder links) Eurostat, Europese Commissie, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Rechts) IMF, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. *CPI is de consumentenprijsindex. Opmerking: Eurozone-kern is Frankrijk en Duitsland en eurozone-periferie is Griekenland, Italië, Ierland, Portugal en Spanje. Beide totalen zijn bbp-gewogen gemiddelden. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'12

'13

Economie Europa

Rente Europese staatsobligaties Financieringskosten Europese staten Tienjarige obligatierente benchmark 35 % 30

25

20

Griekenland Portugal VK Italië Spanje Ierland Duitsland

LTRO

30 sep 2014 Wijziging één rente jaar 6,6% -260 bp 3,2 -378 2,4 -11 2,4 -208 2,2 -214 1,8 -206 0,9 -88

OMT

15

10

5

0 '06

9

'07

'08

'09

'10

'11

'12

Bron: Tullett Prebon, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. De ECB kondigde de tweede ronde van de Long Term Refinancing Operations (LTRO) aan in februari 2012. Het Outright Monetary Transaction (OMT) programma werd formeel vastgelegd in september 2012. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'13

Economie Europa

Spaarrekeningen Europa Deposito’s eurozone

Inkomen gegenereerd met € 100.000 op een eenjarig bankdeposito

€ biljoen Aug. 2012: € 3,3 biljoen

3.5

5,000

5 Inkomen

€

Inflatie (j/j)

2007: € 4.580

€

%

4,000

4

3,000

3

2,000

2

1,000

1

3.0

2.5 Aug 2014: € 1,5 biljoen 2.0

1.5

1.0

Jun 2014: € 365

0.5

0

0.0 '06

10

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

'14

0 '00

'02

'04

'06

'08

Bron: (Links) ECB, J.P. Morgan Asset Management. (Rechts) Bloomberg, Eurostat, J.P. Morgan Asset Management. Oranje markeringspunten weerspiegelen de jaar-opjaar gemeten inflatie en illustreren de waarde van het inkomen dat door de inflatie verdampt zou zijn in dat jaar. Inflatie is gerealiseerde inflatie van 2000-2006, daarna de verwachte jaarlijkse inflatie. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'10

'12

'14

Economie Europa

Financiële cijfers Europese bedrijven Totale schuldpositie

MSCI Europe Index: Geografische bronnen van omzet

MSCI Europe, ratio totale schuld/totaal eigen vermogen, per kwartaal 340

Azië 9%

RvdW* 11%

% 320

Europa 55%

300

Noord- en ZuidAmerika 25%

280

Gemiddeld: 256%

260

Rentedekkingsratio (EBIT / netto rente) MSCI Europe, per kwartaal 8

3e kw. 2014: 5,1x

x

7

240

6 220

5

Gemiddeld: 4,2x

4 200

3

3e kw. 2014: 192%

2 1

180

'95

'97

'99

'01

'03

'05

'07

'09

'11

'13

'95

'97

'99

'01

'03

'05

'07

Bron: (Boven links) MSCI, Thomson Reuters Datastream, Worldscope, J.P. Morgan Asset Management. (Rechts en onder links) MSCI, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. *RvdW (rest van de wereld) omvat omzet uit wereld exclusief Europa, Azië en de Amerika’s. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

11

'09

'11

'13

Mondiale economische cijfers Geselecteerde landen

Wereldeconomie

Bruto binnenlands product (bbp) € per capita Zwitserland Zweden Verenigde Staten Finland Nederland Duitsland VK Frankrijk Japan Eurozone Italië Spanje Griekenland Rusland Brazilië China India

€ miljard

Reëel bbp %

Inflatie %

2013

2014*

2013

2014*

Beleidsrente %

Werkloosheid %

62.449 45.844

499 442

1,9 0,9

1,8 2,0

0,1 0,4

0,1 0,1

0,00 0,25

4,4 7,4

39.996

12.656

1,9

2,1

1,5

1,9

0,25

5,9

36.685 38.763 35.302 34.733 33.873 27.361 27.151 25.563 21.776 16.774 10.302 8.283 4.892 1.137

193 651 2.901 2.202 2.138 3.482 10.516 1.572 1.032 181 1.478 1.665 6.602 1.388

-1,1 -1,0 0,5 1,8 0,3 1,7 -0,4 -1,9 -1,3 -3,8 0,0 2,2 7,7 5,0

-0,2 0,5 1,5 3,0 0,4 1,1 0,8 -0,2 1,2 0,3 0,3 0,3 7,3 5,4

2,0 2,6 1,6 2,6 1,0 0,4 1,4 1,3 1,5 -0,8 6,8 6,2 2,6 6,1

1,2 0,6 1,0 1,7 0,7 2,8 0,6 0,4 0,1 -1,0 7,3 6,3 2,3 7,2

0,05 0,05 0,05 0,50 0,05 0,10 0,05 0,05 0,05 0,05 8,25 11,00 6,00 8,00

7,4 8,0 6,7 6,2 9,7 3,5 11,5 12,5 24,5 26,6 5,0 5,0 4,1 8,8

Bron: Bloomberg, FactSet, nationale statistiekenbureaus, J.P. Morgan Asset Management. Tabel gerangschikt naar bbp per capita. Nominaal bbp betreft geannualiseerd cijfer laatste kwartaal. *Voorspellingen zijn consensusschattingen van Bloomberg. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

12

Wereldwijde inkoopmanagerindex (PMI) voor de maakindustrie

Europa Opkomend

Ontwikkeld

Wereldeconomie

Sep

Aug

Jul

Jun

Mei

Apr

Maa

Feb

Jan

Dec

Nov

Okt

Sep

Aug

Jul

Jun

Mei

Apr

Maa

2014

Expansie

34% 34% 46% 49% 60% 60% 60% 54% 51% 60% 57% 71% 80% 91% 80% 83% 89% 86% 83% 80% 71% 71% 74% 71% 72%

Eurozone

46,1 45,4 46,2 46,1 47,9 47,9 46,8 46,7 48,3 48,8 50,3 51,4 51,1 51,3 51,6 52,7 54,0 53,2 53,0 53,4 52,2 51,8 51,8 50,7 50,3

Frankrijk

42,7 43,7 44,5 44,6 42,9 43,9 44,0 44,4 46,4 48,4 49,7 49,7 49,8 49,1 48,4 47,0 49,3 49,7 52,1 51,2 49,6 48,2 47,8 46,9 48,8

Duitsland

47,4 46,0 46,8 46,0 49,8 50,3 49,0 48,1 49,4 48,6 50,7 51,8 51,1 51,7 52,7 54,3 56,5 54,8 53,7 54,1 52,3 52,0 52,4 51,4 49,9

Italië

45,7 45,5 45,1 46,7 47,8 45,8 44,5 45,5 47,3 49,1 50,4 51,3 50,8 50,7 51,4 53,3 53,1 52,3 52,4 54,0 53,2 52,6 51,9 49,8 50,7

Spanje

44,5 43,5 45,3 44,6 46,1 46,8 44,2 44,7 48,1 50,0 49,8 51,1 50,7 50,9 48,6 50,8 52,2 52,5 52,8 52,7 52,9 54,6 53,9 52,8 52,6

Ierland

51,8 52,1 52,4 51,4 50,3 51,5 48,6 48,0 49,7 50,3 51,0 52,0 52,7 54,9 52,4 53,5 52,8 52,9 55,5 56,1 55,0 55,3 55,4 57,3 55,7

VK

48,4 47,9 48,2 50,7 51,0 48,2 50,1 50,4 51,9 52,6 54,4 57,7 57,0 56,4 58,2 57,1 56,6 56,5 55,5 57,0 56,4 56,8 54,7 52,2 51,6

VS

51,1 51,0 52,8 54,0 55,8 54,3 54,6 52,1 52,3 51,9 53,7 53,1 52,8 51,8 54,7 55,0 53,7 57,1 55,5 55,4 56,4 57,3 55,8 57,9 57,5

Japan

48,0 46,9 46,5 45,0 47,7 48,5 50,4 51,1 51,5 52,3 50,7 52,2 52,5 54,2 55,1 55,2 56,6 55,5 53,9 49,4 49,9 51,5 50,5 52,2 51,7

Brazilië

49,8 50,2 52,2 51,1 53,2 52,5 51,8 50,8 50,4 50,4 48,5 49,4 49,9 50,2 49,7 50,5 50,8 50,4 50,6 49,3 48,8 48,7 49,1 50,2 49,3

Rusland

52,4 52,9 52,2 50,0 52,0 52,0 50,8 50,6 50,4 51,7 49,2 49,4 49,4 51,8 49,4 48,8 48,0 48,5 48,3 48,5 48,9 49,1 51,0 51,0 50,4

India

52,8 52,9 53,7 54,7 53,2 54,2 52,0 51,0 50,1 50,3 50,1 48,5 49,6 49,6 51,3 50,7 51,4 52,5 51,3 51,3 51,4 51,5 53,0 52,4 51,0

China

47,9 49,5 50,5 51,5 52,3 50,4 51,6 50,4 49,2 48,2 47,7 50,1 50,2 50,9 50,8 50,5 49,5 48,5 48,0 48,1 49,4 50,7 51,7 50,2 50,2

Z-Korea

45,7 47,4 48,2 50,1 49,9 50,9 52,0 52,6 51,1 49,4 47,2 47,5 49,7 50,2 50,4 50,8 50,9 49,8 50,4 50,2 49,5 48,4 49,3 50,3 48,8

Taiwan

45,6 47,8 47,4 50,6 51,5 50,2 51,2 50,7 47,1 49,5 48,6 50,0 52,0 53,0 53,4 55,2 55,5 54,7 52,7 52,3 52,4 54,0 55,8 56,1 53,3

Laagste t.o.v. PMI 50

13

Feb

Jan

2013 Dec

Nov

Okt

Sep

2012

50

Hoogste t.o.v. PMI 50

Bron: Markit, J.P. Morgan Asset Management. Kleuren hebben betrekking op het PMI-niveau 50, dat de grens is voor expansie of krimp voor de sector in de getoonde periode. Expansie is het percentage van het uit 35 landen bestaande universum dat door Markit wordt verwerkt, met een hogere PMI dan 50 of een stijging in de index over zes maanden groter dan of gelijk aan vier. De index van de aankoopmanagers (PMI) beoordeelt de economische gezondheid van de productiesector door te peilen naar de intenties op het vlak van productie en tewerkstelling. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

Economische zwakte en de aandelenmarkt Reëel bbp ontwikkelde markten

Output gap en aandelenmarkt ontwikkelde markten

Index 2010 = 100

Indexniveau, output gap weergegeven als % van potentiële bbp

Wereldeconomie

120

Aandelenmarkt ontw. m. (logaritmische schaal) Smalle output gap

Output gap ontw. m.

2

% 1

1.000 900 800

115

Trend vóór 2008 110

0

700

Potentieel

600

-1

500 400

105

-2

300

100

-3

Werkelijk 200

-4

95 Brede output gap 100

90 '03

14

'04

'05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

-5

-6 '81 '83 '85 '87 '89 '91 '93 '95 '97 '99 '01 '03 '05 '07 '09 '11 '13

Bron: (Links) J.P. Morgan Economic Research, J.P. Morgan Asset Management. (Rechts) MSCI, IMF, J.P. Morgan Asset Management. De output gap is het verschil tussen de werkelijke output en de output die zou kunnen worden bereikt als de economie op volledige capaciteit zou draaien (ook potentieel bbp genoemd). Aandelenmarkt ontwikkelde markten is de MSCI World Index. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

Verschillen in economisch en monetair beleid Marktverwachtingen voor de officiële beleidsrentes van centrale banken 3.0 % 2.5

Dec 2016: 2,15%

VK

Wereldeconomie

VS 2.0

Eurozone

Dec 2015: 1,50%

1.5

Dec 2016: 1,80%

Dec 2015: 0,75%

1.0

Dec 2016: 0,20%

Dec 2015: 0,10%

0.5 0.0 Okt 14

Feb 15

Jun 15

Okt 15

Feb 15

Jun 16

Okt 16

Feb 17

Jun 17

Bbp-voorspelling centrale bank 2015

Inflatieverwachtingen versus historisch gemiddelde

3.5

3.5

Historisch gemiddelde

% 3.0

Inflatieverwachtingen lange termijn Middellange termijn inflatieverwachtingen

% 3.0

3,2% 3,0%

2.5 2.5 2.0 2.0 1,6% 1.5 1.0

15

1.5 1.0 0.5

VS

VK

Eurozone

VS

VK

Bron: (Boven) Bloomberg, J.P. Morgan Asset Management. (Onder links) US Federal Reserve, Bank of England, ECB, J.P. Morgan Asset Management. (Onder rechts) Bloomberg, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Langetermijninflatie is 5 jaar op 5 jaar voorwaartse breakeven inflatieverwachtingen. Middellange termijn is 2 jaar op 2 jaar voorwaartse breakeven inflatieverwachtingen. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

Eurozone

Staatsschulden Bbp-groei, schuld t.o.v. bbp en leenkosten 8

Cirkelgrootte = rente 10-jarige staatsobligatie

China

% 10% Indonesië

5%

6 India

Reële bbp-groei groei (2013 – 2015V)

Wereldeconomie

7

5 Maleisië Singapore

4

Zuid-Korea

Turkije

3

VK

Mexico

Australië

VS

2

Brazilië Japan Zuid-Afrika

Duitsland Frankrijk

1

Rusland

Portugal

EU Spanje

Italië

0

Griekenland*

Opkomende markten

-1

Ontwikkelde markten -2 0

20

40

60

80

100

120

140

160

Brutoschuld t.o.v. bbp (2014V)

16

Bron: IMF World Economic Outlook april 2014, FactSet, Barclays, J.P. Morgan Asset Management. Leenkosten gebaseerd op schulden in lokale valuta. Totale leenkosten EU zijn gebaseerd op Barclays Capital Euro-Aggregate 7-10 Year Treasury Index. Leenkosten Zuid-Afrika zijn gebaseerd op zevenjarige staatsobligatierente vanwege beschikbaarheid cijfers. *Griekenland is in november 2013 heringedeeld als opkomende markt. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

180

%

240 200

Besparingsmaatregelen en schuldenniveaus Strenger begrotingsbeleid

Niveaus van overheidsschuld

Daling in structureel tekort* als % van het bbp 5

Brutoschuld als % van het bbp

Wereldeconomie

%

Voorspelling

140

2010-2013 2013-2016V

% Italië Portugal

120

Ierland

4

VS Spanje

100

Frankrijk 3

VK 80

2

Duitsland 60

1

40

0 UK

17

US

RD17

Eurozone**

Japan

20 '04

'05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

Bron: (Beide grafieken) IMF World Economic Outlook april 2014, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. *Structureel tekort is het cyclisch aangepaste begrotingstekort of het tekort dat zou bestaan als de economie op volledige capaciteit zou draaien. **Gegevens over de eurozone hebben betrekking op de verandering tussen 2013 en 2015 vanwege de beschikbaarheid van gegevens. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'14

'15

'16

Slide 18 RD17

UK > VK US > VS Eurozone > Eurozone Japan> Japan RR Donnelley, 08/10/2014

Wereldwijde handel: het belang van export Export als % van bbp Alleen geëxporteerde goederen in 2013

Wereldeconomie

Brazilië 1.2 India

1.9

1.9

China

2.2 2.0

1.2 3.0

2.7

Eurozone

1.9

VK

1.7

7.0 1.1

Italië

18

7.6

26,2%

14,6% 18,5%

1.0

8.3

1.8

20,7% 24,6%

11.2

14.7

10

19,6%

9.0 1.4

9.9

5

Overige

9,4%

9.8

2.4

0

13.2

14.1

1.7

Duitsland

2.3

2.5

Frankrijk 1.2

BRIC*

24,9%

16.1

3.2

7.9

Eurozone

16,0%

1.5

10.1

VS 1.2 1.2 Japan

VS

10.8

4.3

Rusland 0.6

10,8%

5.5

3.9

15

37,6%

16.6

20

25

30

Bron: IMF, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Cijfers hebben alleen betrekking op geëxporteerde goederen en zouden hoger zijn als ook diensten waren inbegrepen. *BRIC staat voor Brazilië, Rusland, India en China. Waarden tellen mogelijk niet op tot de totale export vanwege afrondingsverschillen. Guide to the Markets Europa. Gegevens per 30 september 2014.

35

%

40

Beleid van de Amerikaanse Federal Reserve Voorspellingen individuele FOMC-leden voor de fedfundsrente

Balans van de Amerikaanse Federal Reserve versus woordentelling FOMC-verklaring Totaal activa in biljoen USD 1,000

5.0 5.0 USD

Wereldeconomie

Woordentelling FOMC-verklaring 900

4.5

800

4.0

700

3.5

600

3.0

500

2.5

400

2.0

300

1.5

200

1.0

% 4.5

Gemiddelde van FOMC-voorspellingen

4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0

Activa Federal Reserve 100

0.5

0.5

0

0.0

0.0

'06

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

'14

2014

2015

2016

Bron: (Links) Deutsche Bank, US Federal Reserve, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Rechts) US Federal Reserve, J.P. Morgan Asset Management. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

19

2017

Langere termijn

Economische groei en bbp-samenstelling VS Reëel bbp

Wereldeconomie

Verandering kwartaal op kwartaal, SAAR 10 %

Gem. sinds 2e kw. 1999 2014 Reëel bbp

2,0%

4,6%

Componenten bbp 2e kw. 2014 nominaal bbp, USD biljoen 18

3,2% Woningmarkt

USD

8

6

4

16

13,2% Invest. excl. woningen

14

18,3% Overheidsuitgaven

12

Gemiddeld 2

10

0

8

-2

6

-4

4

-6

2

-8

0

68,5% Consumptie

-3,2% Netto-export -10 '99

-2 '01

'03

'05

'07

'09

'11

'13

Bron: (Beide grafieken) BEA, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. SAAR is het seizoensgecorrigeerde jaarlijkse cijfer (Seasonally Adjusted Annual Rate). Waarden tellen mogelijk niet op tot 100% vanwege afrondingsverschillen. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

20

Werkgelegenheid VS Werkloosheidscijfer

Participatiegraad arbeidsmarkt

Seizoensgecorrigeerd

% van de bevolking van 16+ dat werkt of werk zoekt

11

67

Wereldeconomie

%

%

66

10

65 9

64 63

8

'93 7

Sep 2014: 62,7%

'95

'97

'99

'01

'03

'05

'07

'09

'11

'13

Arbeidskostenindex: lonen en salarissen Verandering jaar-op-jaar voor werknemers in de privésector 5 %

Gemiddeld: 6,2% 6

Sep 2014: 5,9%

4

5

3

Juni 2014: 1,9%

4

3 '65

2

1 '70

'75

'80

'85

'90

'95

'00

'05

'10

'85

'87

'89

'91

'93

Bron: (Alle diagrammen) BLS, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

21

'95

'97

'99

'01

'03

'05

'07

'09

'11

'13

Inflatie in de VS Inflatie Verandering jaar-op-jaar 15

Feitelijke CPI*

Wereldeconomie

%

Kern-CPI

Inflatievooruitzichten Amerikaanse Federal Reserve

Gem. sinds 1964

Gem. sinds 1999

Aug 2014

4,2%

2,4%

1,7%

4,1%

2,0%

Voorspelling gemiddelde PCE**, juni 2014 2.5 % 2.0

1,7%

1.6%

1.9%

2.0%

2.0%

2017

Langere termijn

1.5 12

1.0 0.5

9

0.0 2014

2015

2016

Geplande t.o.v. werkelijke loonsverhogingen

6

25

%

Lonen en salarissen*** negen maanden achteraf (j/j)

20

3

4.5

% 4.0 3.5

0

15

3.0

10

2.5

5

% van kleine bedrijven dat van plan is om salarissen te verhogen

0

-3 '64

22

1.8%

'69

'74

'79

'84

'89

'94

'99

'04

'09

2.0 1.5 1.0

'87 '89 '91 '93 '95 '97 '99 '01 '03 '05 '07 '09 '11 '13

Bron: (Links) BLS, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Boven rechts) Amerikaanse Federal Reserve, J.P. Morgan Asset Management. (Onder rechts) National Federation of Independent Business (NFIB), BLS, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. *CPI is de consumentenprijsindex. **Persoonlijke consumptie-uitgaven (Personal Consumption Expenditure – PCE), meet de prijzen die door consumenten worden betaald voor goederen en diensten, exclusief prijzen voor voeding en energie. ***Lonen en salarissen is de burgerlijke arbeidskostenindex (Employment Cost Index, ECI). Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

Cyclische indicatoren VS Verkoop lichte voertuigen

Voorraden maaksector en handel

Miljoen, SAAR

Verkoopdagen, seizoensgecorrigeerd

24

48

Wereldeconomie

22

46

20

Sep 2014: 16,4

18 16

44 42

Jul 2014: 39,2

Gemiddeld: 15,3

14

40

12

38

10 8 '93

'95

'97

'99

'01

'03

'05

'07

'09

'11

'13

36 '93

'95

'97

'99

'01

'03

'05

'07

'09

'11

'13

Nieuwbouw

Reële orders kapitaalgoederen

Duizend, SAAR 2.400

Niet-defensieve orders kapitaalgoederen excl. vliegtuigen, USD mld., seizoensgecorrigeerd

2.000

Aug 2014: 956

75 $ 70

Aug 2014: 63,0

65

1.600 60

Gemiddeld: 1.353

1.200

55 50

800

45

400 '93

23

Gemiddeld: 57,3

'95

'97

'99

'01

'03

'05

'07

'09

'11

'13

'99

'01

'03

'05

'07

'09

Bron: (Boven links) BEA, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Boven rechts, onder rechts en onder links) Census Bureau, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Orders kapitaalgoederen gedeflateerd op basis van de producentenprijsindex voor kapitaalgoederen. SAAR is het seizoensgecorrigeerde jaarlijkse cijfer . Guide to the Markets Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'11

'13

Consumentenfinanciën VS Nettovermogen huishoudens

3e kw. 2014*: $ 82.112

2e kw. 2007: $ 68.901

USD miljard, SAAR 80.000

$

Verkoop, prijzen en nieuwbouw woningen VS Herberekend op 100 per december 1999 175

Wereldeconomie

70.000 60.000

150

50.000 40.000

+22,1%

30.000

125

20.000 10.000 '89

'91

'93

'95

'97

'99

'01

'03

'05

'07

'09

'11

'13

100

Schuldbetalingen als % van besteedbaar persoonlijk inkomen, seizoensgecorrigeerd 14 4e kw. 2007: 13,2% %

+46,4% 75

13

Prijs-index Verkoop bestaande woningen

12 50

+100,0%

Nieuwbouw

11 10 '80

24

3e kw. 2014*: 9,9% '85

'90

'95

'00

'05

'10

25 '99

'01

'03

'05

'07

'09

Bron: (Boven en onder links) Amerikaanse Federal Reserve, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Rechts) National Association of Realtors, US Census Bureau, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Indices herberekend op 100 per december 1999. Prijsindex is de mediaan van de woningverkoopprijzen. SAAR is het seizoensgecorrigeerde jaarlijkse cijfer . *Cijfers 2e kw. 2014 voor nettovermogen huishoudens en Debt Service Ratio VS zijn voorspellingen van J.P. Morgan Asset Management. Guide to the Markets Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'11

'13

Japan: bbp en inflatie Reële bbp-groei Verandering kwartaal op kwartaal

Gem. sinds 1999

2e kw. 2014

0,2%

-1,8%

Wereldeconomie

Reëel bbp

Gem. sinds Aug 2014 1999

Inflatie Verandering jaar-op-jaar

3

5

%

%

Feitelijke CPI*

-0,1%

3,3%

Kern-CPI

-0,5%

2,2%

4

2

Gemiddeld 3

1

2 0 1 -1 0 -2 -1 -3 -2 -4 '99

25

'01

'03

'05

'07

'09

'11

'13

'99

'01

'03

'05

'07

Bron: (Links) Japan Statistics Bureau & Statistics Centre, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Rechts) Japan Ministry of Health, Labour and Welfare, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. *CPI is de consumentenprijsindex. Kern-CPI is gedefinieerd als CPI exclusief voedsel en energie. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'09

'11

'13

Japan: Abenomics en de economie Japanse yen en de aandelenmarkt

Balans van de centrale bank Voorspelling*

% van het nominale bbp 80 % Japan

Nikkei 225 Index

130

¥ per $

¥

Eurozone VK

60

Wereldeconomie

20.000

18.000

Wijziging YTD Yen -4,4% Nikkei 225 -0,7%

VS 40

120

16.000

20

110

0 '06

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

'14

'15

14.000 100

Loongroei Japan Verandering jaar-op-jaar, voortschrijdend gemiddelde op drie maanden 2

Kerninflatie

%

Loongroei

12.000 90

1

10.000

0

80

8.000 -1 -2 '97

26

'99

'01

'03

'05

'07

'09

'11

'13

6.000 '03

70 '04

'05

'06

'07

'08

'09

'10

Bron: (Boven links) US Federal Reserve, Bank of England, Bank of Japan, ECB, J.P. Morgan, J.P. Morgan Asset Management. (Onder links) Japan Ministry of Health, Labour, and Welfare, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Rechts) FactSet, J.P. Morgan Asset Management. *Voorspellingen zijn gebaseerd op de verklaringen van de centrale banken. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'11

'12

'13

Economische groei China Bbp-groei en bijdrage China

Li Keqiang index* en MSCI China

Verandering jaar-op-jaar 21

Bbp-groei

Li Keqiang index*

Investeringen

%

Wereldeconomie

30

Consumptie

18

Netto export

%

160

MSCI China Index

Omvat: • Elektriciteitsproductie • Kredietgroei • Goederenvervoer per spoor

25

% 120

15 20 80

12 15

9

40 6

10 0

3 5 0

-40

0 -3

-5

-6 '90

27

'92

'94

'96

'98

'00

'02

'04

'06

'08

'10

'12

'14

-80 '00

'02

'04

'06

'08

'10

Bron: (Links) National Bureau of Statistics of China, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Rechts) MSCI, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. *Li Keqiangindex verwijst naar een niet-officiële economische index die wordt gebruikt om de economische activiteit in China te meten. Die index, populair geworden onder de Chinese premier Li Keqiang, kan uiteenlopende economische indicatoren omvatten. Rendementen van de MSCI China weergegeven als een voortschrijdend gemiddelde over twee maanden van de verandering jaar-op-jaar. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'12

'14

Economische indicatoren China Goederenhandel

Krediet vs. bbp-groei

Verandering jaar-op-jaar

Verandering jaar-op-jaar, voortschrijdend gemiddelde op drie maanden voor krediet 25 35 Krediet (rechts)

80

%

Export

Wereldeconomie

Bbp-deflator/inflatie (links)

%

60

%

Reëel bbp (links)

Import 40

20

30

15

25

10

20

5

15

0

10

-5

5

20 0 -20 '09

'10

'11

'12

'13

Inflatie Verandering jaar-op-jaar 9

Feitelijke CPI*

% 6

Aug 2014: 2,0% 3

0

Aug 2014: 1,5%

Kern-CPI -3 '99

28

'01

'03

'05

'07

'09

'11

'13

'03

'04

'05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

Bron: (Boven links) National Bureau of Statistics of China, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Onder links) National Bureau of Statistics of China, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Rechts) National Bureau of Statistics of China, The People’s Bank of China, EM Advisors Group, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. *CPI is de consumentenprijsindex. Kern-CPI is gedefinieerd als CPI exclusief voedsel en energie. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'12

'13

'14

Structurele dynamiek opkomende markten Verstedelijking en economische groei

Aandeel in wereldconsumptie

Verstedelijkingsgraad en bbp per capita, 1960-2013

% van de wereldconsumptie 40 % 35

60,000

VS

50,000

Japan

30 25

Bbp per capita

Wereldeconomie

$

2012: 36%

2012: 27% Consumptie opk. m.

20

40,000

Consumptie VS

15 '90 30,000

'94

'98

'02

'06

'10

Bijdrage aan de wereldwijde bbp-groei*

ZuidKorea

6 %

20,000

3

10,000

China

0 Wereldwijde economische groei Groei opk. m.

India 0 0

20

40

60

Verstedelijkingsgraad

29

80

%

100

Groei ontw. m.

-3 '80

'84

'88

'92

'96

'00

Bron: (Links) IMF, J.P. Morgan Asset Management. (Boven rechts) Verenigde Naties, J.P. Morgan Asset Management. (Onder rechts) IMF World Economic Outlook april 2014, J.P. Morgan Asset Management. Verstedelijkingsgraad verwijst naar het aandeel van de totale bevolking dat woont in een stedelijk gebied zoals gedefinieerd door nationale statistiekenbureaus. *Voorspellingen voor 2014 van de IMF World Economic Outlook april 2014. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'04

'08

'12

Valuta’s opkomende markten Opkomende markten: Saldo op de lopende rekening en valutarendement in 2013* Valutarendement 2014 sinds het begin van het jaar 5 Thaise baht %

Zuid-Korea

Hongarije

Indiase roepie

0,2%

0 0,0%

Zuid-Koreaanse won Mexico -5 2013 valutarendement (%)

Wereldeconomie

1,3%

China

Chili

-10

Filippijnen

Brazilië

-0,2%

Filippijnse peso

-1,1%

Chinese renminbi

-1,4%

Mexicaanse peso Valutarendement Waardestijging

-20

Maleisische ringgit

Rusland

India -15

-0,1%

Maleisië

Thailand Colombia

Indonesische roepia

Tussen 0% en -10%

Turkije

-2,5%

Braziliaanse real

-3,8%

Colombiaanse peso

-4,5%

Turkse lira

Meer dan -10%

-6,2%

Zuid-Afrikaanse rand

Zuid-Afrika -25

-7,9%

Chileense peso

-13,7%

Hongaarse forint

-14,1%

Indonesië Russische roebel -20,4%

-30 -8

30

-4

0 Lopende rekening (% van bbp)

4

%

8

-30

-20

Bron: (Links) IMF World Economic Outlook april 2014, FactSet, J.P Morgan Asset Management. (Rechts) FactSet, J.P. Morgan Asset Management. *Valutarendement ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Cijfers voor de lopende rekening zijn schattingen van het IMF uit de World Economic Outlook van april 2014. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

-10

0 % 10

Uitdagingen opkomende markten Reële beleidsrente: Opkomende en ontwikkelde markten

Consensusvoorspellingen voor de groei Schattingen voor 2014 6.0

8.5

Wereldeconomie

% 5.5 5.0

China (rechts)

Turkije

Thailand Indonesië (rechts)

Rusland Brazilië

% 8.0

India (rechts)

4.5

Opkomende markten

2 1 0

7.5

4.0

Ontwikkelde markten

-1 -2

7.0 -3

3.5

'04

3.0

6.5

2.5 6.0 2.0 5.5

1.5 1.0

5.0 0.5 0.0

4.5 Jan 13

31

4 % 3

Apr 13

Jul 13

Oct 13

Jan 14

Apr 14

Jul 14

RD66

'05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

'14

Politieke onzekerheid opkomende markten % opkomende markten die verkiezingen organiseren, volgens bbp 40 Gehouden verkiezingen % Geplande verkiezingen 30 28% 26% 26% 22% 22% 21% 20% 20 17% 15% 12% 12% 11% 10

0 '04

'05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

Bron: (Links) Bloomberg, J.P. Morgan Asset Management. (Boven rechts) J.P. Morgan Economic Research, J.P. Morgan Asset Management. (Onder rechts) IMF World Economic Outlook april 2014, National Democratic Institute, J.P. Morgan Asset Management. Voor 2015 zijn er momenteel alleen voorgestelde verkiezingen en dit kan nog worden gewijzigd. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'12

'13

'14

'15

Slide 32 RD66

Jan 13 > Jan 13 Apr 13 > Apr 13 Jul 13 > Jul 13 Oct 13 > Okt 13 Jan 14 > Jan 14 Apr 14 > Apr 14 Jul 14 > Jul 14 RR Donnelley, 09/10/2014

Opkomende markten: balans lopende rekening

Bbp-groei opk. markten: Gevoeligheid voor groei ontw. markten

% van bbp 8 % 4

Geschatte stijging in de reële bbp-groei door een stijging van de groei met 1% in ontwikkelde markten Voorspelling

0 -4

Azië

-8

Latijns-Amerika

Grondstoffenexporteur s

Wereldeconomie

Pluspunten opkomende markten

'90

'93

'96

'99

'02

'05

'08

'11

'14

VS

Z- Afrika

Japan Chili Mexico

Als de Amerikaanse economie met 1% groeit, dan zal de Zuid-Koreaanse economie naar schatting met 0,2% groeien, als alle andere omstandigheden gelijk blijven.

'17

Volatiliteit valuta’s opkomende markten 14 % 12

Europa

Rusland

Europa

-12

Brazilië

Turkije

Financiële crisis

Hongarije Crisis eurozone

10 8

QEafbouw

6 4

Maaksector

Aziatische crisis

Z- Korea Singapore Taiwan

2 Thailand 0 '94

32

'96

'98

'00

'02

'04

'06

'08

'10

'12

'14

0.0

0.2

0.4

0.6

0.8

Bron: (Boven links) IMF, J.P. Morgan Asset Management. (Onder links) Bloomberg, J.P. Morgan Asset Management. (Rechts) FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Het bovenstaande veronderstelt een stijging van 1% in de bbp-groei van Japan, Europa en de VS, en schat een reactiefunctie via een regressie in meerdere fasen die de gevoeligheid van de economieën van opkomende markten voor exportvolumes meet. De import van ontwikkelde markten wordt gebruikt als alternatief voor de vraag uit ontwikkelde markten en geschat op basis van een herstel van het binnenlandse bbp van 1%. Stijgingen in industriële productie worden geschat terwijl de binnenlandse vraag van opkomende markten wordt gecontroleerd om feedbackloops te beperken en de impuls van de vraag uit ontwikkelde markten alleen te isoleren. In de voorbeeldperiode werden bereiken getest tussen 1993 en 2013 die kwartaalgegevens weerspiegelden. India is niet opgenomen in het model wegens de gesloten aard van zijn economie, die betrouwbare voorspellingen verhindert. China is niet opgenomen wegens een gebrek aan beschikbare gegevens in zijn nationale rekeningen. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

1.0

1.2 % 1.4

Aandelenmarktrendementen wereldwijd (EUR en lokale valuta)

€

Aandelen

Plaatselijk

33

2004

2005

16,9% MSCI EM 16,4%

55,0% MSCI EM 35,8%

15,8% Sm all Caps 20,9%

2006

3e kw. 2014

10 jr geann.

2008

2009

20,2% MSCI Europe 19,6%

26,7% MSCI Asia ex Japan 38,0%

-23,0% Japan TOPIX -40,6%

73,4% MSCI EM 62,8%

35,4% Sm all Caps 24,4%

5,5% US S&P 500 2,1%

20,8% MSCI Asia ex Japan 19,7%

27,2% Sm all Caps 35,8%

18,2% US S&P 500 8,3%

9,6% US S&P 500 1,1%

10,5% MSCI EM 11,4%

45,3% Japan TOPIX 45,2%

19,6% MSCI Asia ex Japan 28,6%

26,1% MSCI EM 33,6%

-33,7% US S&P 500 -37,0%

67,2% MSCI Asia ex Japan 67,2%

28,3% MSCI Asia ex Japan 15,6%

3,5% HDY Equity 1,5%

18,1% MSCI Europe 16,4%

26,7% US S&P 500 32,4%

14,5% MSCI Asia ex Japan 5,3%

6,7% MSCI Asia ex Japan 0,2%

10,0% MSCI Asia ex Japan 10,5%

12,6% MSCI Europe 12,7%

41,9% MSCI Asia ex Japan 24,1%

18,6% MSCI EM 28,8%

4,6% Portfolio 11,1%

-37,9% HDY Equity -34,4%

40,2% Sm all Caps 40,8%

27,5% MSCI EM 14,4%

-5,7% Sm all Caps -8,7%

16,8% MSCI EM 17,4%

21,5% Japan TOPIX 54,4%

13,5% HDY Equity 7,6%

5,9% Japan TOPIX 5,8%

9,2% Sm all Caps 9,6%

11,8% HDY Equity 15,6%

33,8% Sm all Caps 23,3%

16,0% HDY Equity 21,6%

3,2% MSCI Europe 6,5%

-38,6% Sm all Caps -40,4%

37,6% Portfolio 35,8%

23,9% Japan TOPIX 1,0%

-5,8% Portfolio -7,5%

16,3% Sm all Caps 18,4%

20,5% MSCI Europe 22,3%

12,1% MSCI EM 5,5%

4,7% MSCI EM 0,7%

8,0% Portfolio 8,5%

10,6% Portfolio 13,4%

33,6% Portfolio 23,9%

12,5% Portfolio 19,4%

-1,0% HDY Equity 4,7%

-40,3% Portfolio -40,1%

34,0% HDY Equity 30,2%

23,1% US S&P 500 15,1%

-7,5% MSCI Europe -8,8%

15,6% Portfolio 17,1%

15,3% Portfolio 23,6%

11,8% Portfolio 5,8%

4,7% HDY Equity 0,6%

7,8% HDY Equity 8,4%

9,2% MSCI Asia ex Japan 11,9%

27,0% HDY Equity 17,7%

5,2% Sm all Caps 13,6%

-4,9% US S&P 500 5,5%

-43,3% MSCI Europe -38,5%

32,5% MSCI Europe 28,6%

20,9% Portfolio 11,1%

-9,6% Japan TOPIX -17,0%

14,2% US S&P 500 16,0%

13,9% HDY Equity 20,5%

8,6% Sm all Caps 1,6%

4,7% Portfolio 0,7%

6,9% MSCI Europe 7,1%

8,1% Japan TOPIX 11,3%

26,7% MSCI Europe 25,5%

3,6% US S&P 500 15,8%

-8,8% Sm all Caps -3,8%

-49,8% MSCI Asia ex Japan -47,7%

22,5% US S&P 500 26,5%

16,2% HDY Equity 8,0%

-14,3% MSCI Asia ex Japan -14,6%

13,6% HDY Equity 14,0%

-1,1% MSCI Asia ex Japan 6,2%

8,5% Japan TOPIX 3,8%

1,3% Sm all Caps -3,9%

6,5% US S&P 500 7,4%

2,9% US S&P 500 10,9%

20,9% US S&P 500 4,9%

-8,7% Japan TOPIX 3,0%

-14,5% Japan TOPIX -11,1%

-50,8% MSCI EM -45,7%

1,5% Japan TOPIX 7,6%

11,7% MSCI Europe 7,5%

-15,4% MSCI EM -12,5%

5,9% Japan TOPIX 20,9%

-6,5% MSCI EM 3,8%

7,5% MSCI Europe 5,2%

0,8% MSCI Europe -0,2%

3,3% Japan TOPIX 4,0%

2010

2011

YTD

2007

2012

2013

Bron: MSCI, TOPIX, Standard & Poor’s, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Rendement in lokale valuta is gelijk aan het rendement van een afgedekte positie. Geannualiseerde rendementen omvatten de periode 2004 tot 2013. HDY Equity is de MSCI AC World High Dividend Yield Index. Small Caps is de MSCI Europe Small Cap Index. Portefeuille: 15% aandelen opk. m., 10% Azië excl. Japan, 30% Europa, 10% Japan, 10% HDY Equity, 20% S&P 500, 5% Small Caps. Alle indices betreffen totaalrendement. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

34

Basismat.

Telecom

Nutsbedr.

Techn.

Europa

Weging Europa

22,8%

13,2%

13,8%

10,9%

9,7%

9,3%

7,6%

4,9%

4,4%

3,3%

100%

Weging groei

12,8%

21,7%

18,9%

16,3%

13,5%

2,9%

6,4%

1,1%

0,0%

6,3%

100%

Weging waarde

32,8%

4,7%

8,8%

5,6%

5,8%

15,7%

8,8%

8,8%

8,7%

0,3%

100%

3e kw. 2014

3,2

-0,9

7,6

-3,6

-6,1

-5,9

-4,8

0,0

0,8

5,8

-0,2

YTD

4,6

4,8

20,3

-1,9

-2,5

5,5

-0,1

2,0

19,1

3,4

5,2

Sinds marktpiek*

-33,3

71,0

98,9

10,8

39,8

26,1

-5,4

30,2

-3,8

-8,4

11,8

Sinds marktbodem*

183,6

150,1

185,4

159,7

209,2

73,1

124,3

95,6

69,3

131,7

139,7

Bèta t.o.v. Europa

1,35x

0,62x

0,61x

1,14x

0,95x

0,99x

1,33x

0,78x

0,85x

1,00x

1,00x

Bèta t.o.v. rente**

14,1

5,0

4,7

10,7

9,3

8,8

12,3

7,1

7,5

9,1

9,3

Voorwaartse K/W-ratio

11,4x

17,5x

17,8x

14,7x

13,0x

10,7x

13,3x

17,3x

14,9x

18,6x

13,9x

15-jr. gem.

11,2x

15,9x

16,6x

14,2x

14,8x

12,3x

12,2x

20,3x

13,8x

23,4x

13,9x

Historische K/W-ratio

13,3x

18,3x

18,6x

16,8x

14,8x

11,5x

15,6x

16,9x

14,7x

23,3x

15,3x

15-jr. gem.

13,0x

17,3x

17,9x

16,5x

17,5x

12,9x

14,1x

23,4x

14,5x

23,3x

15,5x

Dividendopbrengst

3,4%

3,0%

2,7%

2,8%

2,7%

4,6%

3,1%

4,7%

4,7%

1,7%

3,3%

15-jr. gem.

3,7%

2,7%

2,6%

2,7%

2,8%

3,7%

2,9%

4,2%

4,6%

1,7%

3,2%

Bron: FactSet, MSCI, J.P Morgan Asset Management. Alle berekeningen zijn totaalrendementen in lokale valuta, niet geannualiseerd. ‘Sinds marktpiek’ omvat de periode van 9 oktober 2007 tot eind van het laatste kwartaal. 'Sinds marktbodem' omvat de periode van 9 maart 2009 tot het eind van het laatste kwartaal. **Bèta t.o.v. rente is de regressiecoëfficiënt gebaseerd op een 10-jarige regressie van dagelijkse sectorrendementen op de dagelijkse wijziging in de rente op de 10-jarige Duitse Bund. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

Rendementen

Energie

β

Duurz. cons.g.

βi

Gezondh. Industrie zorg

P/E

Aandelen

Financials Basiscons.g.

Div

MSCI Europe Index

Wegingen

Europese sectorale rendementen

Relatieve waarderingen obligaties en aandelen Waarderingen per activaklasse

Aandelenrisicopremie

100

100

8

Minder aantrekkelijk % 75

6

50

50

4

25

25

Aandelen relatief minder duur

75 Obligaties

Aandelen

Aandelen

2

Gemiddeld: 1,7%

Meer aantrekkelijk 0 '85

'90

'95

'00

'05

Aandelen relatief duurder

0

0

'10

1-jarig voorwaarts rendement per waarderingssegment (mnd. gem.) Waardering

35

Obligaties

Aandelen

Meer aantrekkelijk

11,4%

17,3%

Gemiddeld

5,9%

11,7%

Minder aantrekkelijk

3,5%

-5,1%

-2

-4 '89

'91

'93

'95

'97

'99

'01

'03

'05

'07

Bron (Links): Barclays, Standard & Poor’s, IBES, Oxford Economics, Bloomberg, J.P. Morgan Asset Management. Obligaties betreffen de rente op 10-jarige Amerikaanse staatsobligaties minus de verwachte kern-CPI-inflatie. Aandelen betreffen de toekomstige K/W voor de S&P 500. ’Meer aantrekkelijk’ en ’Minder aantrekkelijk’ worden gedefinieerd als de waarderingsstochastiek die valt in het laagste resp. het hoogste kwartiel van de waarnemingen. De tabel onderaan toont het maandelijkse gemiddelde van de gerealiseerde 1-jarige toekomstige totaalrendementen voor de respectievelijke onderliggende index, gebaseerd op de waarderingsstochastiek. (Rechts) Tullett Prebon, Standard & Poor’s, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. De aandelenrisicopremie is het verwachte winstrendement van de S&P 500 min de rente op 10-jarige Amerikaanse staatsobligaties. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'09

'11

'13

MSCI Europe Index op inflectiepunten MSCI Europe Index

Kenmerk

1.800

Indexniveau

Sep 2000

4 sept. 2000: K/W-ratio (verw.) K/W = 21,3x Dividendopbrengst 1.623

Euro-st.obl.rente

Jul 2007

Sep 2014

1.623

1.641

1.385

21,3x

13,5x

13,8x

1,9%

2,9%

3,2%

5,4%

4,5%

1,3%

16 juli 2007: K/W = 13,5x 1.641

1.600

30 sep 2014: K/W = 13,8x 1.385

Aandelen

1.400

Totaalrendement +133%

-55%

+180%

-54%

+140%

1.200

1.000

800

31 dec 1996: K/W = 16,3x 714 '96

36

'97

'98

9 maa 2009: K/W = 8,3x 714

12 maa 2003: K/W = 11,9x 676 '99

'00

'01

'02

'03

'04

'05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

Bron: MSCI, FactSet, BoA/Merrill Lynch, J.P. Morgan Asset Management. Rendementen in lokale valuta. K/W-ratio’s zijn verwachte K/W-ratio’s. Verwachte K/W-ratio is een bottom-upberekening gebaseerd op de meest recente koerscijfers gedeeld door consensusschattingen voor de winsten in de komende 12 maanden en is geleverd door FactSet Market Aggregates. Euro-staatsobligatie is de BoA/Merrill Lynch Euro Government (7-10Y) Index. Rendementsberekeningen getoond in groen zijn gebaseerd op de totaalrendementsindex. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'12

'13

Aandelenwaarderingen MSCI Europe Index

Aandelen

MSCI Europe: Waarderingsmaatstaven

Historische gemiddelden

Waarderingsmaatstaf

Beschrijving

Laatste

1-jarig geleden

3-jarig gemiddelde

5-jarig gemiddelde

10-jarig gemiddelde

15-jarig gemiddelde

K/W

Koers tot winst

13,8x

13,0x

12,0x

11,7x

11,9x

13,9x

K/B

Koers-boekwaarde

1,75

1,76

1,58

1,58

1,82

2,02

K/CF

Koers tot cashflow

8,6

8,3

7,6

7,3

7,6

8,2

K/O

Koers tot omzet

1,1

1,0

0,9

0,9

1,0

1,0

KWG

Koers/winst tot groei

1,2

1,2

1,2

0,9

-0,4

0,1

Div. opbr.

Dividendopbrengst

3,7%

3,7%

4,0%

3,9%

3,8%

3,4%

Voorwaartse K/W-ratio

Relatieve waarderingen Europa – VS

28

MSCI Europe vs. voorwaartse K/W-ratio MSCI US

x

1,1

24

x Europa relatief duurder

1,0

20 16

30 sep 2014: 13,8x

Gemiddeld: 13,7x

0,9

Gemiddeld: 0,84x

12

0,8

8 4 '99

Europa relatief minder duur '01

'03

'05

'07

'09

'11

'13

0,7 '99

'01

'03

'05

'07

Bron: (Bovenste tabel) MSCI, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Alle waarderingscijfers zijn verwachte cijfers met uitzondering van de koers/boekwaarde (K/B). (Onderste grafieken) MSCI, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

37

'09

'11

'13

Europese winst en winstmarges Winst en rendement van de STOXX 600

Schattingen van de economische groei en omzetgroei

Indexniveau, analistenschattingen van de volgende twaalf maanden van winsten 30 380 Niveau van de STOXX 600-index Winst STOXX 600 € 360 28

Omzetgroei en PMI voor maakindustrie over 12 maanden (12 maanden vooraf) 15 70 % 10 60

340 26

320

5

50

0 40

-5

30

Aandelen

-10 300

24

PMI maakindustrie

Omzetgroei

-15

20 '03

'04

'05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

'15

280 22

Amerikaanse en Europese winstmarges 260

20

240

Winst per aandeel/omzet per aandeel voor MSCI Europe en S&P 500* 11 % VS 10

220

18

9 200

8 Europa

16 180 14 '07

160 '08

'09

'10

'11

'12

'13

7 6 '04

'05

'06

'07

'08

'09

'10

Bron: (Links) STOXX, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Boven rechts) Markit, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Onder rechts) MSCI, Standard & Poor’s, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. *Gegevens laatste 12 maanden. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

38

'14

'11

'12

'13

Amerikaanse S&P 500 op inflectiepunten S&P 500 Index Kenmerk

2.000

1.800

Aandelen

Indexniveau

1.527

1.565

1.972

K/W-ratio (voorw.)

25,6x

15,2x

15,3x

Dividendopbrengst

1,1%

1,8%

2,1%

10-jarig schatkistpapier

6,2%

4,7%

2,5%

9 okt. 2007: K/W = 15,2x 1.565

24 maa 2000: K/W = 25,6x 1.527

1.600

30 sep 2014: K/W = 15,3x 1.972

Maa 2000 Okt 2007 Sep 2014

1.400

Totaalrendement +116%

+227%

-55%

+121%

-47%

1.200

1.000

800

31 dec 1996: K/W = 16,0x 741 '96

39

'97

'98

9 maa 2009: K/W = 10,3x 677

9 okt 2002: K/W = 14,1x 777 '99

'00

'01

'02

'03

'04

'05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

Bron: Standard & Poor’s, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. De K/W-ratio’s zijn voorwaartse K/W-ratio’s. Voorwaartse K/W-ratio is een bottom-upberekening gebaseerd op de meest recente koerscijfers gedeeld door consensusschattingen voor de winsten in de komende 12 maanden en is geleverd door FactSet Market Aggregates. Rendementsberekeningen getoond in groen zijn gebaseerd op de totaalrendementsindex. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'12

'13

Aandelenwaarderingen Amerikaanse S&P 500 Opbrengst en rente op een Baa bedrijfsobligatie

Voorwaartse K/W-ratio

11

28 x

%

31 dec 1999: 25,4x

24

10

30 sep 2014: 6,6%

Rente op Baa bedrijfsobligaties

9

20

30 sep 2014: 15,3x

16

Gemiddeld: 16,2x

Aandelen

12

8 8 '89

7

'91

'93

'95

'97

'99

'01

'03

'05

'07

'09

'11

'13

S&P 500 Shiller aan de conjunctuur aangepaste K/W Aangepast op basis van de historische 10-jarige inflatiegecorrigeerde winst 50

6

30 sep 2014: 26,3x

x 40

5

30

30 sep 2014: 4,8%

4

40

'91

'93

'95

'97

'99

'01

'03

20 10

Winstrendement (omgekeerde van voorw. K/W) 3 '89

Gemiddeld: 16,5x

'05

'07

'09

'11

'13

0 '00

'10

'20

'30

'40

'50

'60

'70

Bron: (Links) Standard & Poor’s, Moody's, IBES, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Boven rechts) Standard & Poor’s, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Voorwaartse K/W-ratio is een bottom-upberekening gebaseerd op de meest recente koerscijfers gedeeld door consensusschattingen voor de winsten in de komende 12 maanden en is geleverd door FactSet Market Aggregates. (Onder rechts) Robert Shiller, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'80

'90

'00

'10

Amerikaanse winst en winstmarges Winst en rendement van de S&P 500

Amerikaanse operationele winstmarges

Indexniveau, analistenschattingen van de winsten van de komende twaalf maanden

Winst per aandeel/omzet per aandeel voor S&P 500 12 % 10

130

Winst S&P 500

Niveau van de S&P 500 Index

2.000

$

2e kw. 2014*: 9,8%

8 120

1.800

6 4

Aandelen

110

1.600

2 0 -2

100

'93

1.400

'95

'97

'99

'01

'03

'05

'07

'09

'11

'13

Vergoeding van werknemers en winstgevendheid % van bbp

90

60

1.200

%

Vergoeding van werknemers

Bedrijfswinst

12

%

58

10

56

8

54

6

52

4

80 1.000 70 800 60 '07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

50 '60

'65

'70

'75

'80

'85

'90

'95

Bron: (Links en boven rechts) Standard & Poor’s, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Onder rechts) BEA, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. *Winstmarges 2e kw. 2014 zijn gebaseerd op een schatting van Standard & Poor’s. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

41

'00

'05

'10

2

Rentevoeten en aandelen Correlaties tussen wekelijkse aandelenrendementen en renteschommelingen Correlatie van wekelijkse rendementen van de S&P 500, de MSCI Europe Index en de rente op Amerikaanse staatsobligaties op tien jaar over voortschrijdende perioden van twee jaar, 1980 – 2014 0.8 Marktreactie toen de Amerikaanse Fed de rente verhoogde S&P 500 0.6

Positieve relatie tussen renteschommelingen en aandelenrendementen

0.4

S&P 500 koersrendement

‘87

’87-’89

’94-’95

’99-’00

‘04-’06

Eerste reactie

-5%

-8%

-0%

-7%

-8%

Latere marktreactie

32%

27%

7%

18%

20%

Totale reactie

26%

17%

-2%

10%

11%

0.2 Correlatie

Aandelen

MSCI Europe

0.0

-0.2 Negatieve relatie tussen renteschommelingen en aandelenrendementen

-0.4

-0.6

-0.8 0

42

2

4

6 8 10 Rente op 10-jarig Amerikaans schatkistpapier

12

14

Bron: Standard & Poor’s, US Treasury, MSCI, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Rendementen zijn enkel gebaseerd op prijsindexen en omvatten geen dividenden. De “Eerste reactie" staat voor de periode waarin, naar ons oordeel, markten de eerste renteverhoging begonnen in te prijzen tot de datum van de tweede renteverhoging. De “Latere marktreactie" is de periode van de tweede renteverhoging tot een besloten punt dat het einde van de renteverhogingencyclus markeert. De “Totale reactie" is de markt beweging over de volle cyclus van renteverhogingen. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

%

16

Aandelenwaarderingen ontwikkelde markten, per land Ontwikkelde markten Toelichting grafiek

43

Std. afw. van mondiaal gemiddelde

Aandelen

+6 Std. afw. +5 Std. afw.

Duur t.o.v. wereld

+4 Std. afw. +3 Std. afw.

Duur t.o.v. eigen geschiedenis

+2 Std. afw. +1 Std. afw.

Nu

Gemiddeld

Gemiddeld

-1 Std. afw.

Goedkoop t.o.v. eigen geschiedenis

-2 Std. afw. -3 Std. afw.

Goedkoop t.o.v. wereld

-4 Std. afw. -5 Std. afw.

Italië

Spanje

VK

Frankrijk Duitsland

Huidige samengestelde index Voorw. K/W

ACWI

Japan

Index Zwitserland Ontw. m.

Nu

VS 10-jarig gemiddelde

K/B

K/CF

Dividendopbrengst

Voorw. K/W

K/B

K/CF

Dividendopbrengst

Italië

-1,81

13,3x

1,0x

3,9x

3,1%

11,4x

1,0x

3,8x

4,6%

Spanje

-1,66

14,7

1,5

4,9

4,9

11,1

1,5

4,5

6,1

VK

-0,75

13,5

1,9

7,6

3,7

11,7

1,9

6,9

3,8

Frankrijk

-0,65

13,6

1,5

7,8

3,3

11,5

1,4

5,8

3,9

Duitsland

-0,64

12,5

1,6

7,5

2,9

11,6

1,5

5,2

3,5

ACWI

0,44

14,2

2,0

8,5

2,5

13,3

2,1

7,1

2,5

Japan

0,47

13,5

1,3

7,5

1,9

16,6

1,2

6,2

2,1

Index Ontw. m.

0,77

14,9

2,1

9,2

2,5

13,6

1,9

7,3

2,7

Zwitserland

1,53

15,8

2,6

11,7

3,1

13,9

2,3

10,0

3,1

VS

2,18

15,6

2,7

10,6

1,9

14,3

2,3

8,5

2,1

Bron: MSCI, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Elke waarderingsindex toont een gelijk gewogen samenstelling van vier metrieken: koers/voorwaartse winst (voorw. K/W), koers/huidige boekwaarde (K/B), koers/cashflow laatste 12 maanden (K/CF) en koers/dividend laatste 12 maanden. De resultaten worden dan genormaliseerd aan de hand van gemiddelden en de gemiddelde variatie in de laatste 10 jaar. De grijze balken weerspiegelen de koersindexvariatie t.o.v. van de All Country World Index (ACWI). Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

Aandelenwaarderingen opkomende markten, per land Opkomende markten Toelichting grafiek

44

Std. afw. van mondiaal gemiddelde

Aandelen

+6 Std. afw.

Duur t.o.v. wereld

+5 Std. afw. +4 Std. afw. +3 Std. afw.

Duur t.o.v. eigen geschiedenis

+2 Std. afw. +1 Std. afw.

Nu

Gemiddeld -1 Std. afw.

Goedkoop t.o.v. eigen geschiedenis

-2 Std. afw. -3 Std. afw.

Gemiddeld Goedkoop t.o.v. wereld

-4 Std. afw. -5 Std. afw.

Rusland

China

Brazilië Index opk.m. Taiwan

ACWI

Z-Korea

Z- Afrika

Mexico

Nu

India 10-jarig gemiddelde

Huidige samengestelde index

Voorw. K/W

K/B

K/CF

Rusland

-4,82

4,5x

0,6x

2,3x

5,2%

China

-2,84

8,6

1,3

3,3

Brazilië

-2,02

10,5

1,3

Index opk.m.

-1,52

10,8

Taiwan

-0,86

Z-Korea

Dividendopbrengst Voorw. K/W

K/B

K/CF

Dividendopbrengst

7,6x

1,3x

4,4x

2,6%

3,5

11,8

2,1

4,5

2,8

6,2

4,0

10,0

1,9

5,7

3,3

1,5

5,4

2,8

11,3

1,9

5,9

2,7

13,0

1,8

6,1

3,1

14,5

1,9

6,2

3,7

0,25

10,0

1,1

5,6

1,2

9,5

1,4

5,3

1,7

ACWI

0,44

14,2

2,0

8,5

2,5

13,3

2,1

7,1

2,5

Z- Afrika

1,14

14,2

2,5

11,5

3,1

11,9

2,5

8,5

3,2

Mexico

3,63

19,2

2,8

8,7

1,3

14,9

2,9

6,5

1,9

India

3,72

16,6

2,9

12,1

1,4

15,7

3,2

12,4

1,4

Bron: MSCI, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Elke waarderingsindex toont een gelijk gewogen samenstelling van vier metrieken: koers/voorwaartse winst (K/W), koers/huidige boekwaarde (K/B), koers/cashflow laatste 12 maanden (K/CF) en koers/dividend laatste 12 maanden. De resultaten worden dan genormaliseerd aan de hand van gemiddelden en de gemiddelde variatie in de laatste 10 jaar. De grijze balken weerspiegelen de koersindexvariatie t.o.v. van de All Country World Index (ACWI). Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

Waarderingen en rendementen opkomende markten MSCI Emerging Markets Index: Koers/boekwaarde en rendementen

MSCI Emerging Markets Index: Koers-boekwaarde

Koers/boekwaarderatio en koersrendement over de komende 12 maanden 100

3,00

x

Huidige niveau

% 2,75

80

+2,0 Std. afw. 2,50

60

Aandelen

2,25

40

2,00

20

1,75

0

Gemiddeld: 1,81x 1,50

-20 Sep 2014: 1,60x -40

1,25

-2,0 Std. afw. 1,00

-60

0,75 '95

-80 0.75

'97

'99

'01

'03

'05

'07

'09

'11

'13

1.00

1.25

1.50

1.75

2.00

2.25

Bron: (Alle grafieken) MSCI, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Lineaire regressie van koers-boekwaarderatio's op het koersrendement van de volgende twaalf maanden van september 1995 tot september 2014 resulteert in een R-kwadraat van 0,17%. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

45

2.50

2.75

3.00

3.25

Samenstelling aandelen opkomende markten MSCI Emerging Markets Index naar regio

19%

MSCI Emerging Markets Index naar sector

16%

Defensief

13%

17% EMEA

Ind. & mat.

Azië

15%

Latijns-Amerika

Energie

17%

Financials 10%

65%

Techn.

Aandelen

28%

Consument

MSCI Emerging Market indices: landenindex naar sector 100

9%

% 80

18%

8% 10%

15%

60 57%

40

4% 16%

18%

13%

9%

12%

14%

20%

20% 1%

28%

15%

10% 17% 4%

11% 3%

39%

18%

33%

15%

36%

18%

36%

49%

13%

16% 18% 8%

0 Brazilië

Rusland

India

34% 24%

10%

China

Mexico

Z- Korea

32% 20%

Turkije

Indonesië

Bron: (Alle grafieken) MSCI, FactSet, J.P. Morgan Asset Management.‘Defensief’ omvat de sectoren gezondheidszorg, telecomdiensten en nutsbedrijven. ‘Ind. & mat.’ omvat de sectoren materialen en industrie. Waarden tellen mogelijk niet op tot 100% vanwege afrondingsverschillen. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

46

Energie Financials

Consument

3% 22%

Ind. & mat.

Techn.

23%

20

Defensief

Opkomende markten: rendement, dividenden en winstgroei Rendement van de MSCI-landenindices

MSCI EM Index: Langetermijngroei in dividenden per aandeel (DPA) en winst per aandeel (WPA)

YTD, totaalrendement in USD

Herberekend op 100 per december 1995 500

Rusland -19,5% Hongarije

-16,8%

Chili

Opk.m. DPA -7,3%

Z- Korea

-0,2%

Maleisië

Aandelen

450

Opk.m. WPA (toek.)

400

Ontw.m. WPA (toek.)

-3,3%

Polen

0,4%

China

1,0%

Brazilië

1,2%

Z- Afrika

2,6%

MSCI EM

2,7%

Mexico

3,4%

Colombia

4,0%

Index Ontw. m.

4,3%

300 250 200 150

6,7%

Turkije

Ontw.m. DPA

350

India

24,7%

Thailand

24,8%

100

25,5%

Filipijnen Indonesië

50

26,4%

Egypte

41,5% -25

-15

-5

5

15

25

35 % 45

0 '95

'97

'99

'01

'03

'05

Bron: (Links) MSCI, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Rechts) MSCI, IBES, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Reguliere dividenden alleen in lokale valuta. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

47

'07

'09

'11

'13

Opkomende markten: samenstelling wereldwijd bbp en aandelenmarkten Aandeel in mondiaal bbp

Publieke aandelenmarkten % van bbp

Gebaseerd op nominaal bbp, 2013

Ontwikkelde markten

160 % 120

Opkomende markten

Opkomende markten 38%

80 40

Europa ex VK 21% VK 3% Verenigde Staten 23%

Aandelen

0 Overige ontwikkeld 8%

Weging in MSCI All Country World Index

Opkomend marktaandeel in mondiaal bbp en marktweging

% van mondiale marktkapitalisatie, ‘float adjusted’ Opkomende markten 11%

50 % 40

Japan 7%

Opkomend aandeel in mondiaal bbp Weging opkomende markten in MSCI ACWI

Pacific ex Japan 4%

30 Japan 8%

Europa ex VK 17%

20

VK 8%

Canada 4% 10

Verenigde Staten 49%

0 88

48

90

92

94

96

98

00

02

04

06

08

10

12

14

Bron: (Boven links) IMF World Economic Outlook april 2014, FactSet, J.P Morgan Asset Management. (Boven rechts) IMF, J.P. Morgan Asset Management. Aandeel in mondiaal bbp gebaseerd op nominaal bbp zoals berekend door de VN voor 2013. (Onder links en rechts) MSCI, FactSet, J.P Morgan Asset Management. Waarden tellen mogelijk niet op tot 100% vanwege afrondingsverschillen. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

Inkomsten uit aandelen S&P 500 totaalrendement: Dividenden en vermogensgroei Vermogensgroei

Gemiddelde geannualiseerde rendementen 20 % 15 10

Dividenden

13.6%

13.9%

12.6%

3.0%

15.3%

5.8%

4.4%

5 6.0%

5.4%

4.7%

5.1%

1.8%

4.4%

4.2%

3.3%

0

2.5%

Aandelen

4.0%

2.1% -2.7%

-5.3%

-5 -10

1926-1929

1930s

1940s

1950s

1960s

1970s

1980s

1990s

MSCI Europe indices: Koers vs. totaalrendement*

Bronnen van inkomen

Herberekend op 100 per december 1999

7 % 6

220 200

Hoge dividendopbrengst totaalrendement

180

Totaalrendement

160

+114%

+47%

Koersrendement

4 3

120

-9%

100

2010-2013

1926-2013

5.8

Gemiddelde CPI-inflatie eurozone (12 maanden tot sep 2014) 3.2 2.7

2 1

80

0.9

6.1

4.1 3.6

1.2

0.1

0

60 40 '99

2000s

5

140

49

13.5%

1.6%

'00

'01

'02

'03

'04

'05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

Contanten Bunds Euro Opk. m. Convert. MSCI REITS High Opk. m. bedr.obl. aandelen obl. Europa mondiaal yield schuld

Bron: (Boven) Standard & Poor’s, Ibbotson, J.P. Morgan Asset Management. (Onder links) MSCI, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Onder rechts) Eurostat, Tullett Prebon, Barclays, J.P. Morgan, MSCI, BoA/Merrill Lynch, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Totaalrendementsindex is de S&P 500. Index voor euro-bedrijfsobligaties is de BarCap European Aggregate Credit – Corporate Index, EM schuld (schuldpapier van opkomende markten) is de JP Morgan EMBI+, High yield is de BofA/Merrill Lynch High Yield Master II, EM aandelen (aandelen opkomende markten) is de MSCI Emerging Markets Index, Converteerbare obligaties is de Barclays Global Convertibles. NAREITs is de mondiale Reit-index. Rendementen van obligatie-indices betreffen yield-to-worst en dividendrendementen voor de aandelenindices. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

Dividenden en waarderingen aandelen Relatieve waardering van aandelen met hoge dividenden

Waarderingen S&P 500 naar dividendkwartiel

Waardering vs. langetermijngemiddelde, 3-maands voortschrijdend gemiddelde 125

Waardering gebaseerd op toekomstige K/W 26

Geen of laag dividend

24

Hoog dividend

22

VS

120

Gemiddeld dividend

20

Europa

18 Opkomende markten

115

16 14 12

Aandelen

110

10 8 105

'94

'96

'98

'00

'02

'04

'06

'08

'12

Dividenduitkering volgens regio 100

95

80 %

Gemiddeld (laatste 13 jaar)

60

Nu

40 90 20 85

0

80 '00

'02

'04

'06

'08

'10

'12

Bron: (Links) IBES, Compustat, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Boven rechts) MSCI, IBES, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Alleen gewone dividenden. (Onder rechts) MSCI, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

50

'10

Correlaties en volatiliteit aandelen Large-cap aandelen wereldwijd Correlaties tussen aandelen 70 % Grote Depressie/ 60

Staatsschuldencrisis Lehman failliet

1987 Crash

WO II

50

Cubacrisis

Technocrash & 9/11

OPEC Oliecrisis

40 30 20

Sep 2014: 26,4%

Aandelen

Gemiddeld: 26,9% 10 0 '26

'32

'38

'44

'50

'56

'62

Volatiliteit aandelenmarkt 3,5 % 3,0

'74

Volatiliteitsmaatstaven DJIA (links) VIX (rechts) VDAX

DJIA-volatiliteit getoond als driemaands voortschrijdend gemiddelde

2,5

'68

'80

'86

Piek 2008 3,30% 80,9 74,0

'92

'98

Gemiddeld 0,71% 20,0 22,3

'04

'10

Laatste 0,42% 16,3 15,3

90 75 60

2,0 45 1,5 30

1,0

15

0,5 0,0

0 '30

51

'35

'40

'45

'50

'55

'60

'65

'70

'75

'80

'85

'90

'95

'00

'05

Bron: (Boven) Empirical Research Partners LLC, Standard & Poor’s, J.P. Morgan Asset Management. (Onder) CBOE, Deutsche Boerse, Dow Jones, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Naar kapitalisatie gewogen correlatie van de eerste 750 aandelen naar marktkapitalisatie, dagelijkse rendementen, 1926 – 2014. DJIA-volatiliteit wordt getoond als het driemaandelijkse voortschrijdende gemiddelde van het dagelijkse absolute percentage van verandering van de Dow Jones Industrial Average. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'10

Jaarlijkse rendementen en intra-jaarlijkse dalingen Intra-jaarlijkse dalingen MSCI Europe Index t.o.v. rendementen per kalenderjaar Ondanks gemiddelde intra-jaarlijkse dalingen van 15,7% (mediaan 12,0%), zijn de jaarrendementen positief in 26 van de 34 jaren 39 40

28

30

20

28

22

21

18

17 13

13

23

22

20

20

16

15

16

12

12 9

10

Aandelen

35

34

34

%

Rendement kalenderjaar Intra-jaarlijkse daling

6 -18

0

-4

-6

-7 -11

-4

-19

-3

-4

-10

-11

-10

-8

-6

-18

-31

-41

-5

-11

-11

-12

-6 -8

-9 -12

-12

-15

-20

4

3

2

-12

-12

-12 -15

-15

-16 -18 -22 -24

-25

-26

-30 -31 -35

-40

-35

-37

-50 '80

52

'82

'84

'86

'88

'90

'92

'94

'96

'98

'00

'02

'04

'06

-48

'08

Bron: MSCI, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Rendementen zijn alleen gebaseerd op koers en zijn exclusief dividenden. Intra-jaarlijkse daling verwijst naar de grootste marktdaling van piek tot dal binnen een korte periode tijdens het kalenderjaar. Getoonde rendementen betreffen kalenderjaren 1980-2013. Guide to the Markets Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'10

'12

Rendement vastrentende sector

€

Vastrentende waarden

Plaatselijk

53

10 jr YTD 3e kw. 2014 geann.

2008

2009

2010

2011

2012

2013

7,5% US Treas. 9,0%

14,2% US Treas. 13,7%

58,2% Global HY 57,7%

23,7% EM Sov (LC) 11,1%

12,9% EM Sov (USD) 9,2%

18,6% Global HY 19,2%

6,2% Global HY 6,5%

16,9% EM Sov (USD) 7,2%

6,1% EM Sov (USD) -2,1%

8,6% EM Sov (LC) 0,6%

3,1% EM Sov (LC) 8,6%

6,5% EM Sov (LC) 6,4%

8,8% Govt. (ex-US) 8,1%

22,0% EM Sov (USD) 25,9%

19,6% EM Sov (USD) 11,8%

10,6% US Treas. 9,8%

16,2% EM Sov (USD) 18,0%

0,9% Govt. (ex-US) 1,1%

6,7% EM Sov (LC) 6,5%

4,7% EM Sov (LC) 0,6%

8,3% Global HY -1,7%

6,4% Portfolio 5,4%

2,2% Portfolio 5,2%

3,4% Govt. (ex-US) 4,9%

0,1% Portfolio 1,0%

18,2% EM Sov (LC) 8,6%

15,2% Global HY 15,1%

5,8% Portfolio 6,0%

15,0% EM Sov (LC) 14,4%

-0,1% Global IG 0,1%

6,2% Govt. (ex-US) 6,1%

1,9% Govt. (ex-US) 1,9%

7,3% EM Sov (USD) -2,1%

6,1% Global IG 5,5%

4,4% Global HY 5,6%

1,4% Global IG 3,6%

3,2% Portfolio 4,9%

-0,3% EM Sov (LC) 10,9%

16,6% Global IG 16,6%

8,8% Portfolio 7,1%

5,2% Global IG 4,8%

10,7% Global IG 10,9%

-1,5% Portfolio 0,2%

5,9% Portfolio 5,5%

1,4% Portfolio 0,6%

5,4% Portfolio 0,6%

5,8% Govt. (ex-US) 5,2%

4,4% Govt. (ex-US) 5,5%

1,2% Govt. (ex-US) 3,4%

1,8% Global IG 3,2%

-5,0% EM Sov (USD) -9,7%

13,9% Portfolio 13,1%

7,2% Global IG 7,2%

4,9% Govt. (ex-US) 4,2%

9,2% Portfolio 9,5%

-2,9% US Treas. -2,7%

5,7% Global IG 5,7%

0,6% Global IG 0,6%

4,4% Global IG 0,6%

4,2% US Treas. 3,5%

2,3% Global IG 3,5%

0,9% US Treas. 3,1%

0,6% Global HY 2,0%

-5,3% Global IG -5,1%

2,4% Govt. (ex-US) 2,3%

6,1% US Treas. 5,9%

3,5% Global HY 3,6%

5,2% Govt. (ex-US) 5,4%

-12,3% EM Sov (USD) -8,3%

4,1% Global HY 4,3%

0,3% US Treas. 0,3%

4,0% Govt. (ex-US) 1,9%

3,7% EM Sov (USD) 11,8%

1,6% US Treas. 2,8%

-1,2% EM Sov (USD) 10,5%

-4,0% EM Sov (USD) 6,5%

-27,9% Global HY -25,2%

-3,8% US Treas. -3,6%

3,0% Govt. (ex-US) 2,9%

1,5% EM Sov (LC) 9,7%

1,9% US Treas. 2,0%

-12,9% EM Sov (LC) -0,2%

3,1% US Treas. 3,1%

-1,8% Global HY -1,7%

3,9% US Treas. 0,3%

2004

2005

2006

14,1% EM Sov (LC) 10,5%

28,9% EM Sov (USD) 11,9%

9,8% Global HY 12,2%

12,6% Global HY 12,0%

22,5% EM Sov (LC) 10,7%

7,1% Portfolio 6,6%

2007

Bron: Barclays Capital, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Geannualiseerde rendementen omvatten de periode 2004 tot 2013. Mondiaal HY: Am. schatkistpapier is de Barclays US Aggregate Government – Treasury Index. Barclays US Aggregate Government – Treasury; Govt. (ex-US) (staatsobligaties buiten VS): Barclays Global Treasury x US; EM Sov Debt (USD) (staatsobligaties opkomende markten in USD): JP Morgan EMBI+; Global Corp (IG): Barclays Global Aggregate – Corporates; EM Sov Debt (LC) (staatsobligaties opkomende markten in lokale valuta): JPMorgan GBI-EM Global. Portefeuille: 15% Amerikaans schatkistpapier; 30% schatkistpapier (excl. VS); 5% opkomende schuld (USD); 10% mondiale HY; 10% opkomende staatsschuld(LV); 30% mondiale bedrijfsobligaties (IG). Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

Cijfers vastrentende markt Opbrengst Staatsobligaties Europa

Aant. uitgiften

Rendement

Marktwaarde* Gem. looptijd 30/09/2014 30/06/2014 3e kw. 2014 (miljoen)

YTD

Correlatie op 10 jaar 10-jarige 10-jarig Amerikaans Bund schatkistpapier

Staatsobligaties: Europa 1-3 jaar

103

1.502

2,0 jaar

0,36%

0,49%

0,37%

1,43%

0,45

0,17

5-7 jaar

58

1.059

6,0

1,03

1,35

2,12

8,12

0,83

0,57

10+ jaar

129

2.269

21,0

2,43

2,82

6,17

17,62

0,86

0,66

2 jaar

87

29

2,0 jaar

0,59%

0,46%

0,04%

0,49%

0,51

0,64

5 jaar

59

35

5,0

1,78

1,63

-0,19

1,73

0,51

0,91

10 jaar

19

45

9,9

2,51

2,52

0,75

6,93

0,78

1,00

30 jaar

20

29

29,9

3,21

3,34

3,33

17,56

0,63

0,92

427

3.938

7,2 jaar

2,88%

2,79%

0,18%

4,22%

0,63

0,81

IG-krediet

8.692

5.950

8,6

2,61

2,54

0,65

5,74

0,09

0,25

High yield

3.233

1.738

6,4

6,04

5,02

-1,69

4,27

-0,28

-0,20

Vlottende rente

228

201

1,9

0,31

0,54

-7,41

-7,36

-0,22

-0,27

Converteerbare obligaties

837

392

0,0

2,81

2,91

3,20

6,90

-0,48

-0,51

Opk. staatsschuld in USD

324

422

12,0

5,32

4,85

-1,03

7,81

0,08

0,23

Opk. bedr.obl. in USD

542

332

6,8

4,99

4,79

-0,31

6,12

-0,03

0,12

Opk. staatsoblig. LV

427

1.431

7,1

5,44

5,36

0,37

3,31

-0,17

-0,07

Vastrentende waarden

Amerikaanse staatsobligaties

54

Sector MBS

Bron: Barclays Capital, FactSet, J.P. Morgan, J.P. Morgan Asset Management. *Marktwaarde in euro voor alle sectoren m.u.v. Amerikaans schatkistpapier, dat in Amerikaanse dollar luidt. De afgebeelde vastrentende sectoren worden vertegenwoordigd door de volgende indices: Staatsobligaties Europa – Barclays Pan-Euro Aggregate Government-Treasury indices, Staatsobligaties VS – Barclays US Bellwether indices, MBS – Barclays US Aggregate Securitized-MBS, IG-krediet – Barclays Global Aggregate-Bedrijfsobligaties, high yield – Barclays Global High Yield, Vlottende rente – Barclays Euro Floating Rate Notes, Converteerbare obligaties – Barclays Global Convertibles Composite, Staatsobligaties opk. m. in USD – Barclays Emerging Markets USD Aggregate – Sovereign, Bedrijfsobligaties opk. m. in USD – Barclays Emerging Markets USD Aggregate – Corporate, Staatsobligaties opk. m. LV – Barclays Emerging Market Local Currency Government. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

Beleids- en reële rente Amerikaanse Federal Reserve

Bank of England %

8

6

% 6

4

Basisrente 30 sep 2014: 0,50%

2

4

Fed funds 30 sep 2014: 0,25%

2

0

0

Reële rente aug 2014: -1,44%

-2

Reële rente aug 2014: -1,48%

Vastrentende waarden

-2 '99

'01

'03

'07

'09

'11

'13

'99

'01

Europese Centrale Bank

Bank of Japan

%

2,0 % 1,5

4

'03

'05

'07

'09

'11

'13

Call-rente 30 sep 2014: 0,10%

1,0 0,5 0,0

2

Reporente 30 sep 2014: 0,05%

-0,5

Reële rente Aug 2014: -2,16%

-1,0 -1,5

0

Reële rente aug 2014: -0,65% '99

55

'05

'01

'03

'05

'07

-2,0 -2,5 '09

'11

'13

'99

'01

'03

'05

'07

'09

Bron: (Boven links) Bank of England, ONS, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Boven rechts) US Federal Reserve, BLS, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Onder links) ECB, Eurostat, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Onder rechts) Bank of Japan, Japanse Statistics Bureau & Statistics Centre, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Reële rente is beleidsrente minus CPI-inflatie. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'11

'13

Europese Centrale Bank (ECB) Balans ECB: activa

Vraag naar bedrijfskredieten

€ biljoen 3,5

Netto % banken die een positieve vraag naar kredieten rapporteren 70 %

€

Jun 2012 – sep 2014: -34%

60 40

3,0

30 20 10

2,5

Vastrentende waarden

Grote bedrijven

50

Midden- en kleinbedrijf

0

Jan 2005 – jun 2012: 248%

-10 -20 '04

2,0

'05

'06

'07

'08

'09

'10

'12

'13

Balans ECB en de euro € biljoen, reële brede effectieve wisselkoers (REER) 115

1,2

€ 1,5

Balans ECB (rechts, omgekeerd)

110

1,0

0,5 '04

'05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

1,6

105

2,0

100

2,4

Euro REER (links)

95 90 '07

'08

'09

2,8

'10

'11

Bron: (Links en boven rechts) ECB, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Onder rechts) ECB, J.P. Morgan Economics, J.P. Morgan Asset Management. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

56

'11

'12

'13

3,2

Renterisico vastrentende waarden Bron: (Beide grafieken) Barclays, FactSet J.P. Morgan Asset Management.

Huidige en historische rendementen voor geselecteerde indices Laatste 10 jaar* 25 %

Toelichting grafiek

20 Max

15 Gemiddeld

10

Nu

5

Vastrentende waarden

0

Min

Schatkist: Europa

1-3 jaar

5-7 jaar

10+ jaar

Vlottende Investment High yield Opk. Bedr.obl. in Opk. rente grade-krediet staatsschuld in USD staatsschuld in USD lokale valuta

Illustratie van de impact van een stijging van 1% van de lokale rente op geselecteerde indices Gaat uit van een parallelle verschuiving in de rentecurve en behouden spreads 0 % Koersrendement

-5

Totaalrendement

-10

-15

57

Schatkist: Europa

1-3 jaar

5-7 jaar

10+ jaar

Opk. Vlottende Investment High yield grade-krediet staatsschuld rente in USD

Opk. Opk. bedr.obl. Staatsschuld in USD in lokale valuta

*Analyse historische spreads gebaseerd op de laatste 10 jaar van gegevens, behalve over Britse staatsobligaties op meer dan 10 jaar en schuld van opkomende markten uitgedrukt in lokale valuta's, die gebaseerd zijn op respectievelijk negen jaar en zes jaar van gegevens, wegens de gegevensbeschikbaarheid. De afgebeelde vastrentende sectoren zijn verstrekt door Barclays Capital en worden vertegenwoordigd door – Schatkist Europa: Barclays Pan-Euro Aggregate Government - Treasury Index; Vlottende rente – Barclays US Floating Rate Notes (BBB); IGkrediet : Barclays Global Aggregate – Corporates Index; High yield: Barclays Global High Yield Index; Staatsobligaties opkomende markten ($): Barclays Emerging Markets – Sovereigns index; Bedrijfsobligaties opkomende markten ($): Barclays Emerging Markets – Corporates Index; Staatsobligaties opkomende markten (lokale valuta): Barclays Emerging Market Local Currency Government Index. Uitsluitend voor illustratieve doeleinden. Verandering in obligatiekoers berekend a.d.h.v. duration en convexiteit. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

Kenmerken vraag en aanbod Amerikaanse staatsobligaties Houders van Amerikaanse staatsobligaties

Begrotingsoverschot/-tekort overheid

Voorspelling

% van bbp, 1990 – 2014 4

Totaal uitstaand bedrag: $ 12,6 biljoen

% 0

Vastrentende waarden

Buitenlands privaat 15%

Beleggingsfondsen 9%

-4

Huishoudens 7%

-8

Financiële instellingen 7%

Federal Reserve 18%

-12 '90

Staten / lokale overheden 6%

Buitenlands officieel 32%

'94

'98

'02

'06

'10

'14

'18

'22

Netto kopers van Amerikaanse staatsobligaties

Pensioen 4% Overige 1%

$ miljard 600 $ 400 200 0 -200 -400

58

Federal Reserve

Rest v.d. wereld

Financiële instellingen

Overige

Bron: (Links) US Federal Reserve, J.P. Morgan Asset Management. (Boven rechts) CBO, J.P. Morgan Asset Management. (Onder rechts) US Federal Reserve, J.P. Morgan Asset Management. Uitstaande Amerikaanse staatsobligaties omvatten totale uitgiften van Amerikaanse staatsobligaties plus effecten van overheidsinstellingen en federale hypotheekleningen. 'Overige' omvat nietfinanciële vennootschappen, niet-financiële andere bedrijven, emittenten van door vermogen gedekte effecten en holdingmaatschappijen. Netto aankopen is het gemiddelde van de jaarlijkse cijfers over de laatste vier kwartalen. Buitenlandse officiële activa gehouden door officiële buitenlandse instellingen (zoals monetaire autoriteiten, overheidsinstellingen), buitenlandse private schatkisteffecten gehouden door andere buitenlanders (zoals financiële instellingen, particulieren). Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

Huishoudenss

Staatsobligatierente en inflatieverwachtingen Rente op 10-jarige obligaties

Verwachte gemiddelde inflatie komende 10 jaar Break-evenrendementen op 7-10 jaar

5,5

6

%

VS

%

5,0

5

VK

VK

4

Eurozone

Duitsland

3

VS

4,5

4,0

2 1

Vastrentende waarden

3,5 0 '04

3,0

'05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

Helling van de rentecurve Rente op 10-jarige staatsobligatie min rente op 2-jarige staatsobligatie 4 VS % VK 3 Duitsland

2,5

2,0

2 1,5

1 1,0

0,5 '06

0

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

-1 '06

'07

'08

'09

'10

'11

Bron: (Links en onder rechts) Tullett Prebon, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Boven rechts) Barclays, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

59

'12

'13

Amerikaanse high yield-obligaties Amerikaanse high yield-spreads en wanbetalingen

Activaklasse

20 % 15

Gemiddeld

Laatste

Spreads hefboomleningen

4,4%

5,0%

HY-spreads

5,8%

4,9%

HY-wanbetalingen

4,1%

1,9%

10

5

Vastrentende waarden

0 '86

'88

'90

'92

'94

'96

'98

'00

'02

'04

Historisch realisatiepercentage Amerikaanse high yield

High yield-uitgifte

High yield-obligaties, cent per dollar 70

$ miljard 400

60 Gemiddeld: 41,8 cent

50

'06

'08

'10

'12 2014 YTD: $ 284,9 miljard

$

Herfinanciering

300

Overname/LBO Algemeen*

40 200

30 20

100

10 0

0 '82

60

'85

'88

'91

'94

'97

'00

'03

'06

'09

'12

'05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

Bron: (Boven) US Treasury, J.P. Morgan, Credit Suisse, J.P. Morgan Asset Management. Wanbetalingspercentages gedefinieerd als het nominalewaardepercentage van de totale markt dat wordt verhandeld tegen of onder 50% van de nominale waarde, inclusief Chapter 11-aanvragen of vooraanvragen, en achterstallige rentebetalingen. Hefboomleningenspread is de discount margin-to-maturity. (Onder links en rechts) J.P Morgan, J.P. Morgan Asset Management. *Algemene uitgiften omvat uitgiften met het oog op de uitbetaling van dividenden. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'12

'13

'14

Europese high yield-obligaties Europese high yield-obligaties: spread naar laagste niveau en wanbetalingen 20

Beleggingscategorie

Gemiddelde

2.500

Laatste

bps

%

HY spreads (rhs)

15

653bps

365bps

5,4%

0,7%

HY wanbetalingen (lhs)

2.000 1.500

10 1.000

Vastrentende waarden

5

0

500

'00

'01

'02

'03

'04

'05

'06

Europese high yield-uitgifte naar kredietrating € miljard 80 € 70 60 50 40

'07

YTD: € 74,7 miljard

Europa

BB

25

Mondiaal

B

20 15

20

10

10

5

'05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

'14

'11

'12

'13

'14

0

Staatsobligaties zijn 5-jarige Duitse Bunds en 5-jarig Amerikaans schatkistpapier

CCC

'04

'10

Verhouding high yield-rente tot staatobligatierente

30

'03

'09

35 x 30

Zonder rating

0

61

'08

0 '05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

Bron: (Boven) Credit Suisse, J.P. Morgan Asset Management. High yield spread is de spread naar het laagste niveau (Links) J.P. Morgan, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Onder rechts) FactSet, Barclays, J.P. Morgan Asset Management. Europese high yield is de BoA/Merrill Lynch European High yield index. Mondiale high yield is de Barclays high yield index. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'12

'13

Schuld opkomende markten Schuldrente opkomende markten

Reële beleidsrente

14

6 %

Ontwikkelde markten

4

Opkomende markten

% 2 12 0 -2 -4

Vastrentende waarden

10

Rente staatsobligaties opk. marktenen Baa bedrijfsobligaties 7,0 %

8

Staatsobligaties opk. m.

6,5 6,0 5,5

6 Staatsobl. opk. m. (lokale valuta)

5,0

Staatsobl. opk. m. (USD) Bedr.obl. opk. m. (USD) 4 '01

62

'03

'05

'07

Baa bedrijfsobligatie ($)

4,5 '09

'11

'13

4,0 '09

'10

'11

'12

Bron: (Links en boven rechts) J.P. Morgan, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Onder rechts) Moody’s, J.P. Morgan, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Staatsobl. opk. m. (USD) is de JP Morgan EMBI+. De lokale valuta betreft de JPMorgan GBI-EM Global. EM-bedrijfsobligaties (USD) betreft de JPMorgan CEMBI Index. De JPMorgan EMBI Global (EMBIG) Index is een in USD luidende buitenlandseschuldindex die gericht is op obligaties uitgegeven door overheden en semi-overheidsorganen in opkomende landen. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'13

Samenstelling schuld opkomende markten EMBI Global: verdeling kredietrating

Uitstaande schuld opkomende markten

% van de index

$ biljoen

100

3.5

%

$

Bedr.obl. opk. m. (USD)

90

3e kw. 2014

Staatsobl. opk. m. (USD) 3.0 Staatsobl. opk. m. (lokale valuta)

80 Zonder rating

70

2.5

B

Vastrentende waarden

60

BB

2.0

IG

50

1.5

40 30

1.0

20 0.5 10 0 1994-97 1998-01 2002-05 2006-09 2010-13 2014 YTD

63

0.0 2001

2003

2005

2007

2009

Bron: (Beide grafieken) J.P. Morgan, J.P. Morgan Asset Management. De JPMorgan EMBI Global (EMBIG) Index is een in USD luidende buitenlandseschuldindex gericht op obligaties uitgegeven door overheden en semi-overheidsorganen in opkomende landen. Opkomende staatsobligaties in USD is de JPMorgan EMBI Global Index, en opkomende staatsobligaties in lokale valuta is de Global Bond Index Emerging Market Broad Diversified Index (GBI-EM). De som van de cijfers is mogelijk niet gelijk aan 100 door afrondingsverschillen. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

2011

2013

Overige activa en beleggersgedrag

Rendementen naar beleggingscategorie

64

10 jr geann.

2009

2010

2011

2012

2013

YTD

3e kw. 2014

G ovt bonds 9 , 1%

EME 62,8%

REITS 27,6%

REITS 7,3%

REITS 2 0 , 1%

World e quitie s 29,6%

REITS 13 , 1%

G ovt bonds 1, 5 %

EME 11, 4 %

Cmdty 16 , 2 %

Ca sh 5 ,7 %

HY bonds 57,7%

Cmdty 16 , 8 %

EMD 7,0%

HY bonds 19 , 2 %

P ortfolio 9 ,7 %

World e quitie s 6,8%

World e quitie s 0,9%

HY bonds 9 ,2 %

World e quitie s 16 , 1%

He dge funds 12 , 6 %

IG bonds - 5 , 1%

EMD 34,2%

HY bonds 15 , 1%

G ovt bonds 5,5%

EMD 17 , 9 %

He dge funds 9 ,7 %

EMD 6,6%

EME 0,7%

EMD 8 ,5 %

P ortfolio 12 , 6 %

He dge funds 13 , 9 %

P ortfolio 7,3%

EMD - 14 , 7 %

REITS 27,4%

EME 14 , 4 %

IG bonds 4,8%

EME 17 , 4 %

HY bonds 6 ,5 %

IG bonds 5,7%

IG bonds 0,6%

REITS 7 ,8 %

World e quitie s 11, 8 %

EMD 12 , 3 %

P ortfolio 12 , 7 %

G ovt bonds 5,6%

He dge funds - 19 , 1%

World e quitie s 26,5%

EMD 12 , 8 %

HY bonds 3,6%

World e quitie s 16 , 4 %

EME 3 ,8 %

EME 5,5%

He dge funds 0,6%

P ortfolio 7 , 1%

P ortfolio 10 , 7 %

REITS 8 ,3 %

HY bonds 12 , 2 %

World e quitie s 5,2%

P ortfolio - 22,6%

P ortfolio 26,3%

He dge funds 10 , 9 %

Ca sh 1, 7 %

P ortfolio 12 , 6 %

REITS 3 ,2 %

G ovt bonds 5,3%

Ca sh 0 , 1%

World e quitie s 7 ,0 %

He dge funds 9,6%

He dge funds 7 ,6 %

EMD 10 , 0 %

EMD 5,2%

HY bonds - 25,2%

Cmdty 18 , 9 %

P ortfolio 10 , 7 %

P ortfolio - 1, 1%

IG bonds 10 , 9 %

Ca sh 0 ,2 %

P ortfolio 5,3%

P ortfolio - 0,2%

He dge funds 6 ,4 %

Cmdty 9 , 1%

HY bonds 5 ,6 %

IG bonds 3,6%

Ca sh 4,4%

Cmdty - 35,6%

He dge funds 18 , 6 %

World e quitie s 10 , 6 %

He dge funds - 2,5%

He dge funds 7,7%

G ovt bonds 0 , 1%

HY bonds 4,3%

EMD - 0,8%

IG bonds 4 ,9 %

IG bonds 5,5%

G ovt bonds 5 ,0 %

G ovt bonds 3,3%

IG bonds 3,2%

REITS - 37,3%

IG bonds 16 , 6 %

IG bonds 7 ,2 %

World e quitie s - 5 ,0 %

G ovt bonds 4,5%

IG bonds 0 , 1%

He dge funds 3,4%

HY bonds - 1, 7 %

G ovt bonds 4 ,2 %

G ovt bonds 4,8%

IG bonds 3 ,5 %

Ca sh 3,0%

HY bonds 2,0%

World e quitie s - 38,3%

Ca sh 2,3%

G ovt bonds 3 ,6 %

EME - 12 , 5 %

Ca sh 1, 2 %

EMD - 4 , 1%

Ca sh 0,3%

REITS - 2,6%

Ca sh 2 ,4 %

Ca sh 2,2%

Ca sh 2 ,2 %

Cmdty 2 , 1%

REITS - 17 , 8 %

EME - 45,7%

G ovt bonds 1, 0 %

Ca sh 1, 1%

Cmdty - 13 , 3 %

Cmdty - 1, 1%

Cmdty - 9,5%

Cmdty - 5,6%

Cmdty - 11, 8 %

Cmdty 0 ,9 %

2004

2005

2006

2007

REITS 30,4%

EME 35,8%

REITS 34,4%

EME 33,6%

EME 16 , 4 %

Cmdty 2 1, 4 %

EME 28,8%

HY bonds 12 , 0 %

World e quitie s 16 , 3 %

EMD 11, 9 %

2008

Bron: MSCI, Barclays Capital, Bloomberg/UBS, NAREIT, J.P. Morgan, Credit Suisse/Tremont, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Rendementen zijn berekend in de valuta van de onderliggende beleggingscategorie als het een index met één valuta betreft, en anders zijn ze gehedged (‘local currency’) als de index activa bevat die in verschillende valuta’s luiden. Geannualiseerde rendementen omvatten de periode 2004 tot 2013. EME: MSCI EM Emerging Market; Staatsobl.: Barclays Global Aggregate Government Treasuries; HY-obligaties: Barclays Global High Yield; Schuld opk. markten: Barclays Emerging Markets (USD); IG-obligaties: Barclays Global Aggregate – Corporates; Grondstoffen: Bloomberg/UBS Commodity; REIT's: FTSE NAREIT All REITS; Wereldwijde aandelen: MSCI World; Hedgefondsen: Credit Suisse/Tremont Hedge Fund; Contanten: JP Morgan Cash Index ECU (3M). Portefeuille: 15% staatsobligaties, 5% HY-obligaties, 15% IG-obligaties, 5% schuldpapier van opkomende markten (EMD), 5% grondstoffen, 5% cash, 5% REIT's, 5% hedgefondsen, 7,5% aandelen van opkomende markten (EME), 35,2% aandelen wereldwijd. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

Correlatie van rendementen (EUR)

Overige activa en beleggersgedrag

Correlaties op 10 jaar MSCI Europa

S&P 500

MSCI EM

MSCI Asia Pan-Europ. High yield Opk. schuld ex Japan oblig. oblig.

Mondiale oblig.

Grondst.

Hedgefondsen

Hefboomleningen

Vastgoed

MSCI Europa

1,00

0,76

0,80

0,77

-0,14

0,55

0,72

-0,29

0,35

0,70

0,67

0,19

S&P 500

0,49

1,00

0,64

0,65

-0,05

0,27

0,50

0,12

0,31

0,44

0,54

0,21

MSCI EM

0,62

0,47

1,00

0,96

-0,08

0,59

0,67

-0,18

0,45

0,69

0,61

0,04

MSCI Asia ex Japan

0,56

0,45

0,96

1,00

-0,02

0,53

0,64

-0,10

0,38

0,63

0,58

0,01

Pan-Europ. oblig.

0,01

0,06

0,28

0,37

1,00

0,17

-0,12

0,58

-0,12

-0,27

-0,21

-0,16

Opk. schuld

0,71

0,23

0,67

0,61

0,33

1,00

0,75

-0,25

0,22

0,55

0,53

-0,06

High yield oblig.

0,80

0,39

0,66

0,63

0,28

0,76

1,00

-0,33

0,32

0,80

0,88

-0,12

Mondiale oblig.

-0,38

0,22

0,01

0,10

0,64

-0,08

-0,19

1,00

-0,01

-0,43

-0,25

-0,17

Grondst.

0,34

0,33

0,29

0,28

0,08

0,29

0,34

0,23

1,00

0,48

0,39

0,23

Hedgefunds

0,74

0,28

0,54

0,52

0,05

0,54

0,75

-0,43

0,16

1,00

0,81

0,10

Hefboomleningen

0,66

0,34

0,61

0,58

0,04

0,58

0,86

-0,31

0,29

0,78

1,00

-0,05

Vastgoed

0,03

-0,01

-0,37

-0,36

-0,56

-0,56

-0,45

-0,46

-0,41

-0,09

-0,32

1,00

Correlaties op 3 jaar

65

Bron: Citigroup, Barclays, Credit Suisse, NCREIF, Standard & Poor’s, MSCI, Federal Reserve, Bloomberg, J.P. Morgan, Bloomberg/UBS, J.P. Morgan Asset Management. Pan-Europ. obligaties: Citigroup Europe Government Bond; Schuld opk. m.: JP Morgan EMBI Global; High yield-obligaties: JP Morgan Domestic High Yield; Wereldwijde obligaties: Barclays Global Aggregate; Hefboom- leningen: Credit Suisse Leveraged Loans; Grondstoffen: Bloomberg/UBS Commodity; Hedgefondsen: CS/Tremont Multi-Strategy; Vastgoed: gemengde index die gegevens omvat uit de NCREIF Property Index en schattingen door de Federal Reserve van de veranderingen in kapitaalwaarde. De waarden van de 10-jarige correlaties zijn berekend voor de periode van september 2004 tot september 2014. Alle indices, behalve vastgoed, betreffen totaalrendementen, gebaseerd op maandelijkse rendementscijfers in EUR. Vastgoedcorrelaties zijn gebaseerd op kwartaalcijfers en luiden per 30 juni 2014. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

Overige activa en beleggersgedrag

Grondstoffenrendementen 2013

YTD

3e kw. 2014

10 jr geann.

Corn 18,9%

Crude Oil 6,8%

Coffee 63,6%

Coffee 7,9%

Copper 12,8%

Corn 1,1%

Wheat 9,7%

Nat. gas 5,0%

Nickel 16,1%

Alum inum 2,1%

Silver 9,7%

Nickel 32,0%

Crude Oil -3,7%

Silver 7,0%

Copper -8,8%

Alum inum 3,5%

Copper -6,6%

Gold 8,5%

Alum inum 33,6%

Corn 30,5%

Silver -10,2%

Gold 6,0%

Nickel -20,1%

Nat. gas 2,6%

Gold -8,4%

Crude Oil -0,6%

Nat. gas -38,0%

Gold 22,7%

Copper 29,4%

Coffee -11,2%

Copper 4,9%

Alum inum -20,8%

Gold 0,6%

Nat. gas -9,3%

Nickel -0,9%

Corn -2,3%

Wheat -39,4%

Coffee 10,1%

Gold 28,5%

Alum inum -21,7%

Alum inum -4,1%

Wheat -27,2%

Crude Oil -1,8%

Crude Oil -11,8%

Alum inum -3,9%

Gold 16,0%

Coffee -6,4%

Alum inum -41,0%

Crude Oil 4,2%

Wheat 21,0%

Copper -24,5%

Nickel -10,3%

Gold -28,7%

Copper -11,4%

Nickel -14,7%

Corn -5,1%

Wheat -8,8%

Coffee 1,0%

Nickel -16,9%

Copper -53,8%

Corn -10,3%

Alum inum 5,2%

Nickel -24,7%

Crude Oil -11,8%

Corn -30,3%

Silver -12,7%

Silver -19,3%

Coffee -6,0%

Corn -29,3%

Coffee -11,7%

Crude Oil -16,7%

Alum inum -18,9%

Crude Oil -53,9%

Wheat -26,1%

Crude Oil 3,7%

Wheat -34,0%

Nat. gas -30,7%

Coffee -30,6%

Wheat -25,7%

Wheat -19,7%

Wheat -10,5%

Wheat -30,3%

Corn -18,4%

Nat. gas -72,1%

Nat. gas -22,9%

Nickel -56,8%

Nat. gas -51,6%

Nat. gas -40,7%

Nat. gas -47,1%

Coffee -41,6%

Silver -36,7%

Corn -27,6%

Corn -25,8%

Nat. gas -33,7%

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Crude Oil 47,2%

99

Copper 56,1%

Nickel 167,2%

Wheat 52,1%

Gold 2,4%

Copper 129,6%

Silver 81,6%

Gold 9,6%

Copper 42,2%

Nat. gas 52,8%

Copper 45,1%

Crude Oil 40,1%

Corn -23,1%

Nickel 54,6%

Coffee 66,8%

Coffee 33,5%

Silver 25,0%

Corn 40,0%

Gold 24,2%

Silver -26,6%

Silver 47,4%

Alum inum 22,2%

Crude Oil 21,9%

Silver 37,8%

Silver 9,1%

Coffee -27,3%

Silver 12,4%

Alum inum 15,5%

Wheat 20,0%

Copper 4,1%

Gold 3,4%

Gold 13,8%

Alum inum 19,4%

Nickel -5,6%

Nickel -8,1%

Nat. gas -26,5%

2012

Bron: UBS/Bloomberg, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Rendementen in de basisvaluta van de index. Geannualiseerde periode loopt van 2004 tot 2013. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

66

Slide 67 99

All commodities untranslated Chris Oosterom, 08/10/2014

Grondstoffen Volatiliteit grondstoffen

Energie-import EU

Standaardafwijking van wekelijkse rendementen, 10 jaar

% van bbp 4.0 6,0%

Aardgas

4,5%

Ruwe aardolie Graan

3,5%

3.0

Industriemetalen

3,5%

2.5

2,5%

1.5

2,3%

ACWI

1.0

1,9%

Levende have

0

0.5

2

'03

'04

'05

'06

'07

'08

'09

'10

'11

'12

'13

'14

Grondstoffenprijzen en inflatie VS

2.500

Inflatiegecorrigeerde goudprijs

31 jan 1980: $ 2,043

Goudprijs

30 sep 2014: $ 1,210

2.000

Overige activa en beleggersgedrag

'02

6 %

4

Goudprijs $/ounce

2e kw. 2014: 2,6%

2.0

3,2%

Edelmetalen Bloomberg/UBS Cmdty Index

Verandering jaar-op-jaar 8 % 6

Feitelijke CPI*

80 % 60

Bloomberg/UBS Commodity Index

4

40

2

20

0

0

1.500 1.000

-2

-20

-4

-40

500 0 '70

67

%

3.5

-6

'75

'80

'85

'90

'95

'00

'05

'10

-60 '95

'97

'99

'01

'03

'05

'07

Bron: (Boven links) Bloomberg/UBS, MSCI, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Onder links) BLS, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Boven rechts) Eurostat, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Onder rechts) Bloomberg, UBS, BLS, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. *CPI is de consumentenprijsindex. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'09

'11

'13

Aardolieverbruik en -productie Geschatte niet-geplande productieverstoringen aardolie

Energieproductie en knelpunten Midden-Oosten

Miljoen vaten per dag 5 Overige

% van mondiale vloeibare brandstofproductie, 2013

4

Irak

Syrië

Nigeria

Soedan

Libië

Koeweit 3,1%

Syrië 0,1%

Iran Suezkanaal 2,2%

Irak 3,4%

3

Iran 3,5%

2 Libië 1,1%

1

Egypte 0,8%

Saoedi-Arabië 12,9%

0 '11

'12

'13

Soedan 0,3%

Prijzen ruwe olie en Henry Hub aardgas $/vat 160

Brent

Overige activa en beleggersgedrag

68

30 sep 2014: $ 97

120

12

8

80

30 sep 2014: $ 4,1 6

60

4

40 '07

'08

'09

'10

'11

'12

Bab el-Mandeb 3,4%

10

100

'06

VAE 3,6%

$/mlnBTU 14 Aardgas

140

20 '05

Straat van Hormuz 17,0%

'14

Geselecteerde producenten % van mondiaal totaal, 2013

Geselecteerde consumenten % van mondiaal totaal, 2013

VS

14% China

5% VS

21% India

2

SaoediArabië

13% Canada 5% China 11% Rusland

0

Rusland

12% Iran

4% Japan

'13

Bron: (Boven links) EIA, J.P. Morgan Asset Management. Laatste cijfers 2011 voor het VK, Duitsland, Japan, VS en Canada, 2010 voor China en India. (Onder links) FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Brent is de benchmark voor Europese ruwe olie. Henry Hub is de standaard binnenlandse benchmark voor de VS, gemeten in miljoen Britse thermische eenheden. (Rechts) EIA, IMF, J.P. Morgan Asset Management. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

4% 3%

5% Saoedi-Arabië 3%

Levensverwachting en pensioentekorten Kans op halen specifieke leeftijd als men nu 65 is

Verwacht pensioentekort per land

100

25

Verwacht spaartekort (jaren)

94%

Spaartegoed naar verwachting voldoende voor (jaren)

Mannen

%

Vrouwen 78%

80

Koppels - ten minste één haalt betreffende leeftijd

20

70%

11

7 66%

10

15 60

8 8

10

10

8

8

10

5

6

47% 10 40

36%

10

9

9

VAE

10

Mexico

9

India

12

11

9

8 20

Brazilië

Singapore

VS

Australië

90 years

Canada

RD63

Frankrijk

80 years

VK

0 0

69

11

10

China

5

Gemiddeld

Overige activa en beleggersgedrag

14

Bron: (Links) ONS 2010-2012 Life Tables, J.P. Morgan Asset Management. (Rechts) ‘The Future of Retirement: A new reality’, onderzoek door HSBC, J.P. Morgan Asset Management. Cijfers weerspiegelen het verwachte deel van de pensioenen die niet worden gedekt door pensioengelden, gebaseerd op onderzoekscijfers. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

Slide 70 RD63

80 years > 80 jaar 90 years > 90 jaar RR Donnelley, 08/10/2014

Consumentenvertrouwen en de aandelenmarkt Consumentenvertrouwen eurozone 5

Aug 2000: -23,8%

Gemiddeld rendement 12 maanden MSCI Europe Index: Na een piek: -3,4%

0

-5

Na een dal: +27,4%

Totale periode: +8,2%

Jun 2007: -22,5%

Jul 1989: +4,4% Jun 1995: +17,7%

Mei 1986: +12,1%

Nov 2010: -8,3% -10

Sep 2014 -15

Feb 1988: +19,6%

Overige activa en beleggersgedrag

-20

Nov 1996: +30,1% Maa 2003: +32,5%

-25

Dec 2012: +18,1%

-30

Maa 1993: +19,4%

Maa 2009: +44,7%

-35 '85

70

'87

'89

'91

'93

'95

'97

'99

'01

'03

'05

'07

'09

Bron: Europese Commissie, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Piek wordt gedefinieerd als de hoogste indexstand vóór een reeks lagere standen, terwijl een dal wordt gedefinieerd als de laagste indexwaarde vóór een reeks hogere standen. De daaropvolgende rendementen over 12 maanden van de MSCI Europe Index betreffen alleen de koersrendementen, dus zonder dividenden. De totale rendementsperiode is het gemiddelde lopende rendement over 12 maanden. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

'11

'13

Kapitaalstromen beleggingsfondsen Cumulatieve kapitaalstromen beleggingsfondsen

Maandelijkse kapitaalstromen beleggingsfondsen

In VS gevestigde fondsen, USD miljard

Netto nieuwe kasstromen naar Amerikaanse beleggingsfondsen, USD miljard

$1.175bn Aandelenfondsen

1,200 $

Obligatiefondsen

$

Aandelenfondsen

60

Obligatiefondsen

1,000 40

$837bn 800

20

600 0

Overige activa en beleggersgedrag

400 -20

200 $107bn

-40

$64bn 0 1997-2000

2009-2012

Techn.-zeepbel

Post-crisis

-60 '09

'10

'11

'12

Bron: (Links) Strategic Insight, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. (Rechts) Investment Company Institute, FactSet, J.P. Morgan Asset Management. Laatste cijfers per mei 2014. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

71

'13

Amerikaanse rendementen naar beleggingstermijn Totaalrendementen van aandelen, obligaties en gemengde portefeuille Maandelijkse totaalrendementen, 1950 - 2014 75 Large-cap aandelen Obligaties

%

61%

50/50-portefeuille

50 48%

49%

30%

25

24%

24%

21% 17%

17%

18% 13%

1%

0

Overige activa en beleggersgedrag

-7%

-3%

-1%

-3%

4%

4% 1%

0%

-18% -24% -25

-43% -50

1 jr. (voortschrijdend)

5 jr. (voortschrijdend)

10 jr. (voortschrijdend)

20 jr. (voortschrijdend)

Bron: Strategas/Ibbotson, J.P. Morgan Asset Management. Getoonde rendementen luiden per jaar en zijn gebaseerd op maandelijkse rendementen van 1950 tot mei 2014. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

72

15%

Rendementen in verschillende inflatiescenario's Scenario’s met stijgende inflatie

Scenario’s met dalende inflatie

Hoge en dalende inflatie

Hoge en stijgende inflatie Voorgekomen in 14 jaren sinds 1972 30

30

Voorgekomen in 6 jaren sinds 1972 Gemiddeld 30 inflatieklimaat 22%

%

%

20

20

20

10

10

13%

12%

10

%

9%

8%

2%

0

0

%

20

14%

11%

7%

7%

30

12%

10

na

0

0

-1%

-10 -20 Aandelen Contanten Grondst.

Staatsoblig.

High yield*

Vastgoed

-10

-10

-20

-20 Aandelen Contanten Grondst. Staatsoblig.

Nutsbedr.

Overige activa en beleggersgedrag

Voorgekomen in 7 jaren sinds 1972 30 20 10

20%

17% 13% 4%

-10 -20

Vastgoed

Nutsbedr.

-20 Mediane inflatie: 3,2%

Staatsoblig.

High yield*

Voorgekomen in 14 jaren sinds 1972 30

Vastgoed

Nutsbedr.

30

%

%

%

20

20

20

10

10

0

0

11%

0

Aandelen Contanten Grondst.

73

30

17%

3%

High yield*

Lage en dalende inflatie

Lage en stijgende inflatie %

-10

-8%

-10

-10

-20

-20

13%

11% 4%

3%

6%

5%

6%

10 0 -10

Aandelen Contanten Grondst.

Staatsoblig.

High yield*

Vastgoed

Nutsbedr.

Bron: (Alle grafieken) BLS, Barclays Capital, Robert Shiller, Federal Reserve, NCREIF, Dow Jones, Strategas/Ibbotson, J.P. Morgan Asset Management. Perioderendementen zijn het rekenkundig gemiddelde van de nominale jaarlijkse rendementen voor de per categorie gespecificeerde jaren. Het onderscheid hoge of lage inflatie weerspiegelt of de inflatie in het hoogste of laagste kwartiel zat op basis van cijfers in de periode 1972-2013. *High yield-rendementen zijn gebaseerd op de periode 1984 – 2013. Het onderscheid stijgende of dalende inflatie is relatief gezien t.o.v. het vorige jaar. Grondstoffenrendementen zijn gebaseerd op de GSCI, aandelen op de S&P 500 Total Return Index, staatsobligaties betreffen de Barclays Aggregate US Treasury Index, high yield is de Barclays US Corporate High Yield Index, vastgoed is een gemengde index gebaseerd op cijfers van NCREIF en Federal Reserve, en nutsbedrijven is een gemengde index gebaseerd op de DJ Utilities Average Index. Guide to the Markets - Europa. Gegevens per 30 september 2014.

-20

J.P. Morgan Asset Management Alle indexen zijn onbeheerd en personen kunnen niet direct in een index beleggen Indexrendementen omvatten geen vergoedingen of kosten. De S&P 500 Index wordt algemeen beschouwd als de beste graadmeter voor de Amerikaanse aandelenmarkt. Deze wereldberoemde index omvat een representatief staal van 500 toonaangevende bedrijven in toonaangevende sectoren van de Amerikaanse economie. Hoewel de S&P 500 Index gericht is op het large-cap segment van de markt, bestrijkt de index ongeveer 75% van alle Amerikaanse aandelen, en hij is dan ook een ideale afspiegeling van de totale markt. Een belegger kan niet direct in een index beleggen. De S&P 400 Mid Cap Index is representatief voor 400 aandelen in het middensegment van de binnenlandse aandelenmarkt en vertegenwoordigt alle belangrijke sectoren. De Russell 3000 Index® meet de prestaties van de 3000 grootste Amerikaanse bedrijven op basis van hun totale marktkapitalisatie. De Russell 1000 Index ® meet de prestaties van de 1000 grootste bedrijven in de Russell 3000. De Russell 1000 Growth Index ® meet de prestaties van die bedrijven uit de Russell 1000 met hogere koers-boekwaarderatio's en hogere verwachte groeiwaarden. De Russell 1000 Value Index ® meet de prestaties van die bedrijven uit de Russell 1000 met lagere koers-boekwaarderatio's en lagere verwachte groeiwaarden. De Russell Midcap Index ® meet de prestaties van de 800 kleinste bedrijven in de Russell 1000 Index. De Russell Midcap Growth Index ® meet de prestaties van die bedrijven uit de Russell Midcap met hogere koersboekwaarderatio's en hogere verwachte groeiwaarden. De aandelen maken ook deel uit van de Russell 1000 Growth index. De Russell Midcap Value Index ® meet de prestaties van die bedrijven uit de Russell Midcap met lagere koers-boekwaarderatio's en lagere verwachte groeiwaarden. De aandelen maken ook deel uit van de Russell 1000 Value index. De Russell 2000 Index ® meet de prestaties van de 2000 kleinste bedrijven in de Russell 3000 Index. De Russell 2000 Growth Index ® meet de prestaties van die bedrijven uit de Russell 2000 met hogere koers-boekwaarderatio's en hogere verwachte groeiwaarden. De Russell 2000 Value Index ® meet de prestaties van die bedrijven uit de Russell 2000 met lagere koers-boekwaarderatio's en lagere verwachte groeiwaarden. De Russell Top 200 Index ® meet de prestaties van het segment van de grootste marktkapitalisaties van het Amerikaanse aandelenuniversum. Hij omvat circa 200 van de grootste effecten op basis van een combinatie van hun marktkapitalisatie en hun huidige lidmaatschap van een index en vertegenwoordigt circa 68% van de Amerikaanse markt. De MSCI® EAFE (Europe, Australia, Far East) Net Index wordt beschouwd als de meest vooraanstaande benchmark in de Verenigde Staten om de prestaties van internationale aandelen te meten. Hij omvat 21 MSCI-landenindices en vertegenwoordigt de ontwikkelde markten buiten Noord-Amerika. De MSCI Emerging Markets IndexSM is een marktkapitalisatie-index aangepast aan het aantal vrij verhandelbare aandelen (de 'free float'), ontworpen om de prestaties van de aandelenmarkten in de wereldwijde opkomende markten te meten. Per juni 2007 bestond de MSCI Emerging Markets Index uit de volgende 25 indices van landen met een opkomende markt: Argentinië, Brazilië, Chili, China, Colombia, Tsjechië, Egypte, Hongarije, India, Indonesië, Israël, Jordanië, Korea, Maleisië, Mexico, Marokko, Pakistan, Peru, Filipijnen, Polen, Rusland, Zuid-Afrika, Taiwan, Thailand en Turkije. De MSCI ACWI (All Country World Index) Index is een marktkapitalisatie-index aangepast aan het aantal vrij verhandelbare aandelen (de 'free float'), ontworpen om de prestaties van de aandelenmarkten in ontwikkelde en opkomende markten te meten. Per juni 2009 bestond de MSCI ACWI uit 45 landenindices: 23 landenindices van ontwikkelde markten en 22 landenindices van opkomende markten. De MSCI Small Cap IndicesSM zijn gericht op 40% van het in aanmerking komende small-cap universum binnen elke sectorgroep, binnen elk land. MSCI definieert het small-cap universum als alle genoteerde effecten met een marktkapitalisatie tussen USD 200 miljoen en 1.500 miljoen.

74

De MSCI All Country Asia Pacific ex-Japan Index is een marktkapitalisatie-index aangepast aan het aantal vrij verhandelbare aandelen (de 'free float'), ontworpen om de prestaties van de aandelenmarkten van ontwikkelde en opkomende markten in de Pacific-regio te meten. De MSCI All Country Asia Pacific ex-Japan Index bestaat uit de volgende 11 ontwikkelde en opkomende markten: Australië, China, Hongkong, Indonesië, Japan, Korea, Maleisië, Nieuw-Zeeland, de Filipijnen, Singapore, Taiwan en Thailand. De MSCI China Index is een onbeheerde index die als representatief voor aandelen uit China wordt beschouwd. De MSCI KOKUSAI Index is een marktkapitalisatie-index aangepast aan het aantal vrij verhandelbare aandelen (de 'free float'), ontworpen om de prestaties van de aandelenmarkten van ontwikkelde markten zonder Japan te meten. De MSCI KOKUSAI Index bestaat uit de volgende 23 landenindices van ontwikkelde markten: Australië, Oostenrijk, België, Canada, Denemarken, Finland, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Hongkong, Ierland, Israël, Italië, Nederland, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Portugal, Singapore, Spanje, Zweden, Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten*. De Nikkei 225 Index is een koersgewogen gemiddelde van de 225 Japanse bedrijven met de hoogste rating genoteerd op de eerste afdeling van de Tokyo Stock Exchange. De Tokyo Price Index (TOPIX) is een kapitalisatiegewogen index van alle bedrijven die geacht worden zich onder de 'eerste afdeling' van de TSE te bevinden, die alle grote bedrijven op de beurs in één groep onderbrengt. In de tweede afdeling worden de resterende kleinere bedrijven gegroepeerd. De FTSE 100 Index is een index van de 100 grootste bedrijven (volgens marktkapitalisatie) in het Verenigd Koninkrijk. De FTSE All Share Index is een index van de 630 grootste bedrijven (volgens marktkapitalisatie) in het Verenigd Koninkrijk. De MSCI Value and Growth IndicesSM bestrijken het volledige scala van aandelenindices van MSCI uit ontwikkelde markten, opkomende markten en alle landen. Bij de sluiting van 30 mei 2003 heeft MSCI een geoptimaliseerde methode voor de MSCI Global Value and Growth Indices ingevoerd, met een tweedimensionaal kader voor stijlsegmentering waarin waarde- en groei-effecten worden ingedeeld aan de hand van verschillende eigenschappen - drie voor waarde en vijf voor groei, inclusief toekomstgerichte variabelen. De doelstelling van het ontwerp van de index bestaat erin componenten van een onderliggende MSCI Standard Country Index onder te verdelen in een waarde-index en een groei-index, die elk gericht zijn op 50% van de aan de free float aangepaste marktkapitalisatie van de onderliggende landenindex. De waarde- en groei-indices van landen worden vervolgens gecombineerd in regionale waarde- en groeiindices. Vóór 30 mei 2003 gebruikten de indices koers-boekwaarderatio's (K/BW) om de standaard MSCI-landenindices onder te verdelen in waarde- en groei-indices. Alle effecten werden ofwel ingedeeld als 'waarde-effecten' (effecten met een lage K/BW-ratio) ofwel als 'groeieffecten' (effecten met een hoge K/BW-ratio) voor elke MSCI-landenindex. De volgende MSCI Total Return IndicesSM worden berekend met brutodividenden: Deze reeks benadert de maximale mogelijke dividendherbelegging. Het herbelegde bedrag is het dividend dat is uitgekeerd aan natuurlijke personen die wonen in het land waar het bedrijf is gevestigd, maar omvat geen belastingtegoeden. De MSCI Europe IndexSM is een marktkapitalisatie-index aangepast aan het aantal vrij verhandelbare aandelen, ontworpen om de aandelenprestaties van de ontwikkelde markten in Europa te meten. Per juni 2007 bestond de MSCI Europe Index uit de volgende 16 indices van ontwikkelde landen: Oostenrijk, België, Denemarken, Finland, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Ierland, Italië, Nederland, Noorwegen, Portugal, Spanje, Zweden, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk. De MSCI Pacific IndexSM is een marktkapitalisatie-index aangepast aan het aantal vrij verhandelbare aandelen (de 'free float'), ontworpen om de prestaties van de aandelenmarkten in de Pacific-regio te meten. Per juni 2007 bestond de MSCI Pacific Index uit de volgende 5 ontwikkelde landen: Australië, Hongkong, Japan, Nieuw-Zeeland en Singapore. Credit Suisse/Tremont Hedge Fund Indexwordt samengesteld door Credit Suisse Tremont Index, LLC. Het is een activagewogen hedgefondsindex die alleen fondsen omvat, en geen afzonderlijke rekeningen. De Index maakt gebruik van de database van Credit Suisse/Tremont, die meer dan 4500 fondsen volgt en alleen is samengesteld uit fondsen met een minimaal beheerd vermogen van USD 50 miljoen, die al 12 maanden bestaan en waarvan de jaarrekening is gecontroleerd. Hij wordt maandelijks berekend en aangepast, en wordt gepresenteerd na aftrek van alle prestatievergoedingen en kosten. Hij is de exclusieve eigendom van Credit Suisse Tremont Index,LLC. De NCREIF Property Index is een maatstaf voor het samengestelde totaalrendement over driemaandelijkse tijdreeksen van de beleggingsprestaties van een zeer grote pool van afzonderlijke commerciële vastgoedpanden die op de privémarkt louter voor beleggingsdoeleinden zijn verworven. Alle panden in de NPI zijn, althans gedeeltelijk, verworven namens van belastingen vrijgestelde institutionele beleggers - waarvan de overgrote meerderheid pensioenfondsen zijn. Als dusdanig worden alle panden gehouden in een fiduciaire omgeving.

J.P. Morgan Asset Management De NAREIT EQUITY REIT Index is ontworpen om de meest uitgebreide beoordeling te verstrekken van de globale prestaties van de sector, en omvat alle voor belastingdoeleinden in aanmerking komende Real Estate Investment Trusts (REIT's) die genoteerd zijn aan de NYSE, de American Stock Exchange of de NASDAQ National Market List. De Dow Jones Industrial Average meet de aandelenprestaties van 30 toonaangevende Amerikaanse blue-chipbedrijven. De Dow Jones-UBS Commodity Index is samengesteld uit futurescontracten op materiële grondstoffen en vertegenwoordigt tweeëntwintig afzonderlijke grondstoffen die worden verhandeld op Amerikaanse beurzen, met uitzondering van aluminium, nikkel en zink. West Texas Intermediate (WTI) is de onderliggende grondstof voor de oliefuturescontracten van de New York Mercantile Exchange. De S&P GSCI Index is een samengestelde index van grondstoffensectorrendementen die alleen longposities zonder hefboomwerking in grondstoffenfutures vertegenwoordigen die breed gediversifieerd zijn over het grondstoffenspectrum. De rendementen worden berekend op basis van een volledige zekerstelling met volledige herbelegging. Individuele componenten komen in aanmerking voor opname in de index op basis van liquiditeit en worden gewogen volgens hun respectieve aandeel in de wereldproductie. De Barclays Capital U.S. Aggregate Index vertegenwoordigt effecten die bij de SEC zijn geregistreerd, belastbaar zijn en in USD luiden. De index bestrijkt de Amerikaanse markt van de vastrentende obligaties van beleggingskwaliteit (‘investment grade’), met indexcomponenten voor overheids- en bedrijfsobligaties, 'mortgage pass-through'-effecten en door vermogen gedekte effecten. Deze belangrijke sectoren worden onderverdeeld in specifiekere indices die regelmatig worden berekend en waar regelmatig verslag over wordt uitgebracht. Deze U.S. Treasury Index is een component van de U.S. Government index. De Barclays Capital High Yield Index bestrijkt het universum van de vastrentende schuld onder beleggingskwaliteit. Pay-in-kindobligaties (PIK-obligaties), Eurobonds en schuldemissies van landen die zijn aangemerkt als opkomende markten (bijv., Argentinië, Brazilië, Venezuela, enz.) zijn uitgesloten, maar Canadese en wereldwijde obligaties (geregistreerd bij de SEC) van emittenten in landen die geen opkomende markten zijn, worden opgenomen in de index. Originele emissies met nulcoupon, step-upcouponstructuren en Rule 144-A-effecten worden eveneens opgenomen. De Barclays Capital 1-3 Month U.S. Treasury Bill Index omvat alle op de beurs uitgegeven Amerikaanse staatsobligaties met nulcoupon met een resterende looptijd tot de vervaldatum van minder dan drie maanden en meer dan één maand, die over een IG-rating beschikken en een uitstaande nominale waarde hebben van $250 miljoen of meer. Daarnaast moeten de effecten in USD luiden en moeten ze vastrentend en niet-converteerbaar zijn. De Barclays Euro-Aggregate Index bestaat uit obligaties uitgegeven in euro of in de vroegere valuta's van de soevereine landen die lid zijn van de Europese Monetaire Unie (EMU). De Global Bond Index Emerging Market Broad Diversified Index (GBI-EM) is een uitgebreide wereldwijde lokale index van opkomende markten die bestaat uit liquide, vastrentende overheidsobligaties luidend in binnenlandse valuta's. De Barclays Global Aggregate Corporate Index is samengesteld uit bedrijfsemissies in Europa, de VS en de regio Azië-Pacific. De Barclays Capital Global High Yield Index is een onbeheerde index die als representatief wordt beschouwd voor vastrentende schuld onder beleggingskwaliteit van bedrijven in de VS, ontwikkelde markten en opkomende markten. De Barclays Capital Emerging Markets Index omvat in USD luidende schuld van opkomende markten in de volgende regio's: Noorden Zuid-Amerika, Europa, Midden-Oosten, Afrika en Azië. Net als andere vastrentende benchmarks die door Barclays Capital worden geleverd, is de index gebaseerd op regels, wat een onbevooroordeelde visie op de markt mogelijk maakt en waardoor hij eenvoudig kan worden gereproduceerd. De Barclays Capital MBS Index bestrijkt de door hypotheek gedekte 'pass-through-effecten' van Ginnie Mae, Fannie Mae en Freddie Mac. De totale componenten moeten een gewogen gemiddelde looptijd hebben van ten minste één jaar, een uitstaand nominaal bedrag van $250 miljoen en vastrentende hypotheken vertegenwoordigen. De Barclays Capital Corporate Bond Index is de bedrijfscomponent van de U.S. Credit index. De Barclays Capital TIPS Index bestaat uit tegen de inflatie beschermde effecten uitgegeven door de Amerikaanse schatkist. De J.P. Morgan EMBI Global Index omvat in USD luidende Brady bonds, Eurobonds, verhandelde leningen en schuldinstrumenten van lokale markten uitgegeven door overheden en semi-overheidsorganen. De Li Keqiang Index is een samengestelde maatstaf die de Chinese elektriciteitsproductie, leningen van financiële instellingen en het vrachtvervoer per spoor vertegenwoordigt.

75

De Euro Stoxx 600 Index vertegenwoordigt bedrijven met een grote, middelgrote en kleine marktkapitalisatie uit 18 Europese landen. De JPMorgan GBI-EM Global Diversified bestaat uit regelmatig verhandelde, liquide, vastrentende overheidsobligaties die luiden in binnenlandse valuta's en waarin door internationale beleggers kan worden belegd. De wegingen over de landen zijn binnen deze index gelijkmatiger verdeeld. De JPMorgan Corporate Emerging Markets Bond Index (CEMBI): De CEMBI volgt de totaalrendementen van in USD luidende schuldinstrumenten uitgegeven door bedrijven in opkomende markten, en bestaat uit een beleggingsuniversum van bedrijfsobligaties. Beide indices zijn ook beschikbaar in een Diversified-versie. De JPMorgan CEMBI Index is een in USD luidende index van buitenlandse schuld die obligaties volgt die zijn uitgegeven door staten en semi-overheidsorganen in ontwikkelingslanden. De J.P. Morgan Domestic High Yield Index is ontworpen om het beleggingsuniversum van de in USD luidende markt voor binnenlandse high yield-bedrijfsobligaties te weerspiegelen. De CS/Tremont Equity Market Neutral Index neemt zowel long- als shortposities in aandelen op om de blootstelling aan het systeemrisico van de markt tot een minimum te beperken (d.w.z. een bèta van nul). De CS/Tremont Multi-Strategy Index bestaat uit fondsen die kapitaal toewijzen op basis van waargenomen kansen binnen verschillende hedgefondsstrategieën. Strategieën van een fonds dat meerdere strategieën hanteert, omvatten mogelijk, doch zonder beperking, arbitrage van converteerbare obligaties, aandelen long-short, statistische arbitrage en fusiearbitrage. De Barclays U.S. Dollar Floating Rate Note (FRN) Index biedt een maatstaf van de in USD luidende markt voor obligaties met vlottende rente (FRN's). *Marktneutrale rendementen voor november 2008 zijn ramingen van J.P. Morgan Funds Market Strategy, en zijn gebaseerd op een op 8 december 2008 gepubliceerde schatting voor rendementen in november door CS/Tremont waarin de marktneutrale rendementen geschat werden op +0,85% (waarbij 69% van alle CS/Tremont-componenten rendementsgegevens hebben gerapporteerd). Drie fondsen worden verondersteld uitgesloten te zijn van het rendement van november. Die fondsen zijn later door CS/Tremont gewaardeerd op $0 in verband met het Bernard Madoff-schandaal J.P. Morgan Funds is van oordeel dat deze vertekening de rendementen in de categorie niet accuraat weergeeft. CS/Tremont publiceerde later een definitief rendement voor november van -40,56% over de maand, wat rekening hield met deze afwaardering. CS/Tremont aanvaardt geen verantwoordelijkheid voor deze schattingen. De Office of National Statistics (ONS) Index is een aan het aanbod aangepaste index van gemiddelde woningprijzen. De index wordt maandelijks berekend aan de hand van door hypotheek gefinancierde transacties die via de Regulated Mortgage Survey worden verzameld door de Council of Mortgage Lenders. De Nationwide House Price Index is een aan het aanbod aangepaste index die is afgeleid van landelijke kredietgegevens op maandelijkse basis in het hele VK. De Halifax House Price Index is samengesteld op basis van hypotheekgegevens afgeleid van kredietgegevens van Halifax op kwartaalbasis in het hele VK. De MSCI AC World High Dividend Yield Index is samengesteld uit effecten met een bovengemiddeld dividendrendement binnen de moederindex, een geschiedenis van consequente dividendbetalingen en het vermogen om toekomstige dividendbetalingen te kunnen dragen.

J.P. Morgan Asset Management – Risico's en informatieverschaffing

De Market Insights-reeks biedt uitgebreide gegevens en commentaren op de mondiale markten, zonder te verwijzen naar producten. De Markets Insights-reeks is ontworpen als instrument om klanten te helpen om de markten te begrijpen en hen te ondersteunen bij de besluitvorming over beleggingen, en is gericht op het onderzoeken van de implicaties van actuele economische gegevens en veranderendemarktomstandigheden. Dit document is opgesteld voor informatieve doeleinden en de visies hierin moeten dan ook niet worden beschouwd als advies of aanbeveling om beleggingen of belangen te kopen of te verkopen. Het is volledig ter beoordeling van de belegger of hij vertrouwt op de informatie in dit document. Alle research in deze publicatie is verkregen door J.P. Morgan Asset Management, die op basis daarvan voor eigen doeleinden actie kan hebben ondernomen. De resultaten van dergelijke research worden als aanvullende informatie beschikbaar gesteld en komen niet noodzakelijkerwijs overeen met de standpunten van J.P. Morgan Asset Management. Alle voorspellingen, cijfers, opinies, verklaringen van financiële marktontwikkelingen en beleggingstechnieken en -strategieën zijn, tenzij anders weergegeven, die van J.P. Morgan Asset Management per de datum van dit document. Ze worden geacht nauwkeurig te zijn op het moment van schrijven. Ze kunnen zonder verwijzing of kennisgeving aan u worden gewijzigd. In het verleden behaalde resultaten en inkomsten bieden geen garantie voor het toekomstige rendement en u dient er rekening mee te houden dat de waarde van beleggingen en het inkomen daaruit kan fluctueren al naar gelang de marktomstandigheden. Er is geen garantie dat voorspellingen ook daadwerkelijk uitkomen. J.P. Morgan Asset Management is de handelsnaam van de vermogensbeheeractiviteiten van JPMorgan Chase & Co en zijn filialen wereldwijd. Als u telefonisch contact opneemt met J.P. Morgan Asset Management dient u er rekening mee te houden dat de telefoongesprekken kunnen worden opgenomen en gevolgd voor juridische, veiligheids- en trainingsdoeleinden. Informatie en gegevens worden verzameld, opgeslagen en verwerkt door J.P. Morgan Asset Management, in overeenstemming met het privacybeleid van de Europese registratieautoriteit (EMEA). Uitgegeven in continentaal Europa door JPMorgan Asset Management (Europe) S.à.r.l., European Bank & Business Centre, 6 route de Trèves, L-2633 Senningerberg, Groothertogdom Luxemburg, R.C.S. Luxemburg B27900, maatschappelijk kapitaal EUR 10.000.000.

In het verleden behaalde prestaties bieden geen garantie voor vergelijkbare toekomstige resultaten. Diversificatie is geen garantie voor beleggingsrendementen en elimineert het risico van verlies niet.

Opgesteld door: Stephanie Flanders, David Stubbs, Vincent Juvyns, Maria Paola Toschi, Kerry Craig, Alexander Dryden, Nandini Rama Krishnan. Tenzij anders vermeld zijn alle gegevens op datum van 30 juni 2014 of de recentste beschikbare gegevens. Guide to the Markets - Europa. JP-LITTLEBOOK