1. DE WAARZEGSTER 1. EDMOND, WAARZEGSTER

EDMOND

DAVID MAMET

.................................................................................................................... 1. edmond, waarzegster

1. DE WAARZEGSTER

2. THUIS ................................................................................................................................................................ 2.

edmond, zijn vrouw ........................................................................................................................................ 3. edmond, man .................................................................................................................................... 4. 4. DE ALLEGRO edmond, b-meisje, barman, manager ................................................................................................................................ 5. 5. DE PEEPSHOW edmond, meisje .......................................................................................................... 6. 6. OP STRAAT, KAARTSPELERS edmond, toeschouwer, kaartspeler, twee lokvogels 7.STROOIBRIEFJES UITDELEN ................................................................................................................. 7. edmond, man die strooibriefjes uitdeelt ................................................................................................................................ 8. 8. HET BORDEEL edmond, (vrouwelijke) manager 9. BOVEN IN HET BORDEEL .................................................................................................................. 9. edmond, hoer ....................................................................................................10. 10. OP STRAAT, KAARTSPELERS edmond, kaartspeler, lokvogel ...................................................................................................................................11. 11. EEN HOTEL edmond, receptionist .......................................................................................................................12. 12. HET PANDJESHUIS edmond, bediende, pandjesbaas, klant ...................................................................................................................................13. 13. DE METRO edmond, vrouw ...............................................................................................14. 14. OP STRAAT VOOR DE PEEPSHOW edmond, pooier ...........................................................................................................................15. 15. DE KOFFIESHOP edmond, glenna 16. HET APPARTEMENT VAN GLENNA .................................................................................................16. edmond, glenna 17. DE PREDIKANT ...............................................................................................................................17. edmond, predikant, vrouw, politieagent ...................................................................................................................18. 18. DE ONDERVRAGING edmond, ondervrager ...........................................................................................................................19. 19. DE GEVANGENIS edmond, zijn vrouw ...........................................................................................................................20. 20. DE NIEUWE CEL edmond, gevangene .......................................................................................................................21. 21. DE AALMOEZENIER edmond, aalmoezenier .......................................................................................................................22. 22. ALLEEN IN DE CEL edmond, cipier 23. IN DE GEVANGENISCEL ..................................................................................................................23. edmond, gevangene 3. EEN BAR

1. DE WAARZEGSTER

1. EDMOND, WAARZEGSTER

_______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 2

EDMOND EN DE WAARZEGSTER ZITTEN TEGENOVER ELKAAR AAN EEN TAFEL... WAARZEGSTER Als de dingen voorbestemd zijn, moeten ze zich ook manifesteren. Als we achterom kijken -terwijl we achteromkijken- zien we dat we niks anders konden doen dan wat we gedaan hebben. (STILTE) Dan moeten er zeker tekens geweest zijn. Hadden we die tekens maar kunnen lezen. We zeggen wel, nu begrijp ik dat ik niks anders kon doen… ‘t Is de schuld van mijn dieet… Of ’t stond in de sterren… daarom deed ik wat ik deed… Of ’t zijn m’n genen, of iets anders waar ik geen controle over had, dwong me te doen wat ik deed… En die dingen die ons dwongen, moeten signalen geven, natuurlijk. Ons dieet, onze genen, onze sterren… STILTE. En tekens bestaan. Wat we zien, vertelt ons meer dan wat er is- wat er nog moet komen. (STILTE) Heb je ‘t koud? EDMOND Nee. (STILTE) WAARZEGSTER Wil je dat ik het raam dichtdoe? EDMOND Nee. Dank u. WAARZEGSTER Geef me je hand. EDMOND DOET WAT HEM GEVRAAGD WORDT. WAARZEGSTER Jij bent hier niet op je plaats. Dat geldt waarschijnlijk voor ons allemaal, maar voor jou nog het meest. We geloven allemaal graag dat we speciaal zijn. In jouw geval is dat ook zo. Luister naar wat ik zeg. (ZE PRAAT VERDER TERWIJL DE LICHTEN DIMMEN)


Om ons heen stort de wereld in elkaar. Je kijkt toe en je vraagt je af of het waar is wat je ziet. En je bent onzeker over wat je plaats is. In hoeverre je de oorzaak bent, in hoeverre je…

2. THUIS

2. EDMOND, ZIJN VROUW EDMOND EN ZIJN VROUW ZITTEN IN DE WOONKAMER. EEN STILTE. ZIJN VROUW De werkster (STILTE)

heeft

de

lamp

gebroken.

EDMOND Welke lamp? ZIJN VROUW De antieke lamp. EDMOND In mijn kamer? ZIJN VROUW Ja. (STILTE) EDMOND Huh… ZIJN VROUW Die lamp kostte meer dan tweehonderd dollar. EDMOND (STILTE) Misschien kunnen we ze laten maken. ZIJN VROUW We zullen ze nooit laten maken. Ik denk dat dat het punt is… Ik denk dat ze ’t daarom gedaan heeft. EDMOND Ja. In orde… Ik ben weg. (STILTE. HIJ STAAT OP EN MAAKT AANSTALTEN OM DE KAMER TE VERLATEN)


ZIJN VROUW Breng je een pakje sigaretten mee als je terugkomt… EDMOND Ik kom niet terug. ZIJN VROUW Wat? EDMOND Ik kom niet terug. (STILTE) ZIJN VROUW Wat bedoel je? EDMOND Ik ga weg en ik kom niet meer terug. (STILTE) ZIJN VROUW Je komt nooit meer terug? EDMOND Nee. ZIJN VROUW Waarom niet? (STILTE) EDMOND Ik wil dit soort leven niet leven. ZIJN VROUW Wat betekent dat? EDMOND Dat ik dit leven niet kan leven. ZIJN VROUW Je kan dit leven niet leven en dus laat je mij in de steek. EDMOND Ja. ZIJN VROUW Ah. Ah. Ah. En ik dan? Hou je niet meer van mij?


EDMOND Nee. ZIJN VROUW Nee? EDMOND Nee. ZIJN VROUW En waarom? EDMOND Dat weet ik niet. ZIJN VROUW En wanneer ben je daarachter gekomen? EDMOND Lang geleden. ZIJN VROUW Is dat zo? EDMOND Ja. ZIJN VROUW Hoelang geleden? EDMOND Jaren geleden. ZIJN VROUW Je weet al jaren dat je niet van me houdt. EDMOND Ja. (STILTE) ZIJN VROUW O. (STILTE) En waarom heb je dan nu besloten mij in de steek te laten? EDMOND ‘k Heb er genoeg van. ZIJN VROUW Ja. Maar waarom nu?


EDMOND (STILTE) Omdat je me niet intereseert. Niet geestelijk, niet sexueel. ZIJN VROUW Wist je dat al niet langer dan vandaag? EDMOND Wat denk jij? ZIJN VROUW Ik denk van wel. EDMOND Ja. Da’s waar. ZIJN VROUW En waarom ben je dan toen niet weggegaan? Waarom ben je toen niet weggegaan? Stomme klootzak!!! Al die jaren dat je zegt dat je hier woont?... STILTE. Hè? Onnozelaar… ‘k Heb er genoeg van. Onnozelaar… Je al die tijd naar mij zien zitten kijken en mij beoordelen... EDMOND … Ik heb je nooit beoordeeld… ZIJN VROUW … en dan zeg je me: ik ga weg. EDMOND Ja. ZIJN VROUW Ga dan weg… EDMOND ‘k Zal je bellen. ZIJN VROUW Alsjeblief. Dan kunnen we nog ’s praten. Wat doen we met het huis? In twee snijden? Weg. Maak dat je weg bent. Weg. EDMOND Je denkt dat ik het niet meen. _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 7

ZIJN VROUW Dat denk ik niet. Tot nog ‘s. Dank u. Tot nog ‘s. (STILTE) Tot nog ‘s. (STILTE) Buiten! Maak dat je buiten bent. En kom nooit meer terug. Heb je me gehoord? DE VROUW GAAT NAAR BUITEN. ZE SLUIT DE DEUR ACHTER ZICH.

3. EEN BAR

3. EDMOND, MAN

EDMOND ZIT AAN DE BAR. NAAST HEM ZIT EEN MAN. ZO ZITTEN ZE EEN TIJDJE. MAN … ik zal je zeggen wie het gemakkelijk hebben… EDMOND Wie? MAN De negers. (STILTE) Soms wou ik dat ik een neger was. EDMOND Ik ook soms. MAN ‘k Zou een winkel overvallen. Ik geef hen geen ongelijk. ‘k Zweer het. Omdat, ‘k zal ‘t u zeggen: we zijn gekweekt om te doen wat we doen. EDMOND Mm. MAN Rassen uit het Noorden, da’s één ding en rassen uit het Zuiden, da’s iets anders. En wat zij willen doen, is onder een boom zitten en naar de olifanten kijken. (STILTE) En ik geef hen geen ongelijk. Omdat… Wij staan onder veel te veel druk. EDMOND Ja.


MAN En da’s geen grap en da’s geen ‘poëzie’. ’t Is gewoon te veel. EDMOND Absoluut. Absoluut. MAN Een man moet er ’s uit… EDMOND Wat bedoel je? MAN Een man moet ’s weg van zichzelf… EDMOND … da’s waar… MAN … omdat de druk te groot is… EDMOND Hoe doe jij dat? MAN Wat bedoel je? EDMOND Hoe doe jij dat als je er ’s uit wil? MAN Wat ik doe? EDMOND Ja. MAN Wat kan je doen? Wat doet iedereen?... (STILTE) Neuken… Ik weet het niet... Kut... Macht… Geld… euh… avontuur… (STILTE) Dat is ‘t, denk ik… Euh, zelfdestructie… Ik denk dat dat het is… denk je niet?... EDMOND Ja. MAN … euh, godsdienst… Dat is ‘t, veronderstel ik, euh, loslaten, euh, goedkeuring. (STILTE)


Je moet eruit, je moet iets hebben dat je neus openzet, ’t leven is te kort. EDMOND Mijn vrouw en ik zijn niet compatibel. MAN Dat hoor ik niet graag. (STILTE) Op welke manier? EDMOND Ik vind haar niet aantrekkelijk. MAN Mm. EDMOND ’t Is vervelend om over te praten, maar ‘t zit in mijn kop. MAN Dat snap ik. EDMOND Snap je ’t? MAN Ja. (STILTE) EDMOND Dank u. MAN Geloof me, ‘t is in orde. Ik weet dat we ’t allemaal nodig hebben, en dat we niet weten waar we ’t kunnen krijgen, en ik weet wat het betekent, en ik begrijp het. EDMOND … ik voel… MAN Ik weet het. afgesneden.

Alsof

uw

ballen

werden

EDMOND Ja. Lang, lang geleden. MAN Mm-hm.


EDMOND En ik voel me geen man. MAN Weet jij wat je nodig hebt? EDMOND Nee. MAN ’s Goed neuken. EDMOND Ja. Ik weet het. MAN Daarom hebben gemakkelijk.

de

negers

het

zo

EDMOND Waarom? MAN ‘k Zal je zeggen waarom: er zijn verantwoordelijkheden die ze nooit aanvaard hebben. (STILTE) Ga naar de Allegro. EDMOND Wat is dat? MAN Een bar in de 47ste straat. EDMOND Dank u. DE MAN STAAT OP, BETAALT DE DRANK. MAN Ik trakteer. Ik wil dat jij je herinnert dat er iemand was die luisterde. Jij zou voor mij ‘tzelfde doen. DE MAN GAAT NAAR BUITEN.

4. DE ALLEGRO

4. EDMOND, B-MEISJE, BARMAN, MANAGER


EDMOND ZIT EEN TIJDJE ALLEEN AAN DE BAR. DAN KOMT ER EEN B-MEISJE BIJ HEM ZITTEN. B-MEISJE Wil jij mij een drankje betalen? EDMOND Ja. (STILTE) Ik geef mij aan u over… Da’s de eerste keer dat ik in zo’n gelegenheid kom. ‘k Wil niet bedrogen worden. STILTE. Snap je? B-MEISJE Betaal me een drankje en dan gaan we samen naar achter. EDMOND Om wat te doen? B-MEISJE Wat je maar wil. EDMOND BUIGT ZICH VOOROVER EN FLUISTERT HET B-MEISJE IETS IN HET OOR. B-MEISJE Tien dollar. EDMOND In orde. B-MEISJE Betaal mij een drankje. EDMOND Krijg je daar een commissie op? B-MEISJE Ja. ZE DOET TEKEN NAAR DE BARMAN DIE DE DRANKJES BRENGT. EDMOND Hoeveel? B-MEISJE Vijftig procent.


BARMAN (TERWIJL HIJ DE DRANKJES NEERZET) Da’s dan twintig dollar. EDMOND (STAAT OP) Da’s teveel. BARMAN Pardon? EDMOND Veel teveel. Dank u. B-MEISJE Tien! EDMOND Nee, dank u. B-MEISJE Tien! EDMOND Ik geef je vijf dollar. Ik geef je de vijf dollar commissie die je zou krijgen op dat drankje, als ik hem tien dollar gaf. Maar ik heb geen zin om hem tien dollar te geven. B-MEISJE Maar je moet mij wel een drankje betalen. EDMOND ’t Spijt me. Nee. B-MEISJE Oké. (STILTE) Geef mij dan die tien dollar. EDMOND Bovenop die andere tien? B-MEISJE Ja. Je geeft me twintig dollar. EDMOND Ik moet aan jou twintig dollar geven. B-MEISJE Ja.


EDMOND Aan jou. B-MEISJE Ja. EDMOND En jij geeft hem zijn vijf dollar. B-MEISJE Ja. Ik moet hem vijf dollar geven. EDMOND Nee. B-MEISJE Voor dat drankje. EDMOND Nee. Je moet hem niet betalen voor dat drankje. Da’s thee… B-MEISJE Da’s geen thee. EDMOND Da’s geen thee!?... HIJ DRINKT. Als ’t geen thee is, wat is ‘t dan?... Ik ben naar hier gekomen… Ik wou eerlijk zijn met jou. Waarom is dat allemaal nodig?... MANAGER Binnen of buiten. (STILTE) Niet zeveren. Binnen of buiten… (STILTE) Oké. DE MANAGER ESCORTEERT EDMOND NAAR DE UITGANG.

5. DE PEEPSHOW

5. EDMOND, MEISJE

OVERAL HOKJES MET GESLOTEN DEUREN. EEN MEISJE IN EEN GLITTER EDMOND EN WIJST HEM EEN HOK AAN WAARVAN ZE DE DEUR OPENHOUDT.

LEOTARD ZIET


MEISJE Zeven. Ga binnen in de zeven. (HIJ GAAT NAAR HOK ZEVEN) Nee. Zes! Ik bedoel zes. Ga binnen in de zes. HIJ

GAAT BINNEN IN HOK ZES. PLEXIGLAZEN WAND IN HOK ZES.

ZIJ

VERDWIJNT EN VERSCHIJNT OPNIEUW ACHTER EEN

MEISJE Haal hem eruit. (STILTE) Haal hem eruit. (STILTE) Komaan. Haal je lul eruit. EDMOND Ik ben geen hond. MEISJE Ik weet dat je geen hond bent. Haal je lul eruit. ‘k Zal je verwennen. EDMOND Hoe krijgen we dit naar beneden? MEISJE Dit kan niet naar beneden. EDMOND Hoe ga je me dan verwennen? MEISJE Kom hier. HIJ BUIGT ZICH NAAR HAAR TOE. ZE FLUISTERT. Geef me tien dollar. (STILTE) Geef me tien dollar. (STILTE) Steek ze door dat ding. ZE WIJST EEN KLEIN VENTILATIEGAT AAN IN DE PLEXIGLAZEN WAND. STILTE. Steek ze door dat ding. EDMOND (KIJKT IN ZIJN PORTEFEUILLE) Ik heb geen tien dollar. MEISJE Oké… Alleen... Ja… Oké. Geef me die twintig dollar.


EDMOND Krijg ik dan tien dollar terug? MEISJE Ja. Geef me nu die twintig. Geef ze. Goed. Haal nu je lul eruit. EDMOND Krijg ik eerst mijn tien dollar? MEISJE Laat me die tien houden. EDMOND Geef me mijn tien dollar terug. (STILTE) Geef me mijn tien dollar terug. MEISJE Laat me die tien houden… EDMOND Geef me mijn tien dollar terug en je krijgt iets van mij als je gedaan hebt. STILTE. ZE DOET WAT HIJ VRAAGT. Dank u. MEISJE Oké. Haal je lul eruit. EDMOND (OVER DE PLEXIGLAZEN WAND) Hoe krijgen we dit naar beneden? MEISJE Dat kan niet naar beneden. EDMOND Dat gaat niet naar beneden? MEISJE Nee. EDMOND Waarom heb ik je dan godverdomme tien dollar gegeven? MEISJE Kijk: je kan me aanraken. Steek je vingers hierdoor en je kan me aanraken. _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 16

EDMOND Ik wil jou niet aanraken… Ik wil dat jij mij aanraakt… MEISJE Dat mag ik niet. (STILTE) Ik zou wel willen, maar dat mag ik niet. Dan staat de politie hier. Gegarandeerd. Ik zweer het. (STILTE) Kijk: steek je vinger hierdoor… Vooruit. (STILTE) Vooruit. EDMOND RITST ZIJN BROEK DICHT EN LOOPT HET HOKJE UIT. Je bedriegt alleen jezelf.

6. OP STRAAT, KAARTSPELERS

6.

EDMOND, TOESCHOUWER, KAARTSPELER, TWEE LOKVOGELS EEN KAARTSPELER, EEN TOESCHOUWER EN TWEE LOKVOGELS. KAARSTPELER Rood wint, en twintig inzetten is veertig winnen. Zet je geld in. Zwart verliest. Rood wint… Wie zag rood?... Wie zag rood? Wie heeft ze gezien?... TOESCHOUWER (TOT EDMOND) Die vent daar is een lokvogel… EDMOND Wie?... TOESCHOUWER (WIJST) Wil je weten hoe je kan winnen? EDMOND Hoe? TOESCHOUWER Je beslist welke kaart er volgens jou moet winnen… EDMOND Uh-huh…


TOESCHOUWER … en dan wed je op de andere. KAARTSPELER Wie zag rood?... TOESCHOUWER ’t Zijn allemaal lokvogels, ze zitten allemaal in ‘t complot. KAARTSPELER Wie zag haar? Vijf inzetten tien winnen… LOKVOGEL (DIE OP WACHT STAAT) Flikken… Flikken.. Flikken… niet rennen… niet rennen… IEDEREEN STUIFT UITEEN. EDMOND LOOPT VERDER.

7.STROOIBRIEFJES UITDELEN

7.

EDMOND, MAN DIE STROOIBRIEFJES UITDEELT EDMOND LOOPT DOOR DE STRAAT. EEN MAN DEELT STROOIBRIEFJES UIT. MAN DIE STROOIBRIEFJES UITDEELT Geïnteresseerd… Geïnteresseerd… Dit is wat je zoekt… Neem het… Ik geef je iets… Neem het… EDMOND NEEMT HET BRIEFJE. En? Is ’t dat wat je zoekt of niet?... EDMOND (LEEST HET BRIEFJE) Is dat waar?... MAN DIE STROOIBRIEFJES UITDEELT Zou ik het je geven als ‘t niet waar was? EDMOND

LOOPT DOOR TERWIJL HIJ HET BRIEFJE LEEST. STROOIBRIEFJES UIT.

DE

MAN DEELT VERDER

MAN DIE STROOIBRIEFJES UITDEELT Geïnteresseerd…


8. HET BORDEEL

8. EDMOND, (VROUWELIJKE) MANAGER

EDMOND KOMT BINNEN MET HET STROOIBRIEFJE IN ZIJN HAND. HIJ PRAAT MET DE MANAGER, EEN VROUW . MANAGER Hallo. EDMOND Hallo. MANAGER Bent u hier al eerder geweest? EDMOND Nee. MANAGER En hoe hebt u over ons gehoord? (EDMOND TOONT HAAR HET STROOIBRIEFJE) Van buiten de stad? EDMOND Ja. Wat zijn de condities hier? MANAGER Dit is een fitnesscentrum. EDMOND … Dat weet ik. MANAGER Onze tarieven zijn per uur. (STILTE) EDMOND Ja? MANAGER Achtenzestig dollar voor ‘t eerste uur, sauna, drankjes, douche inbegrepen… (STILTE) ‘t Uur begint pas te lopen als je met de masseuse in de kamer bent. EDMOND In orde. MANAGER Wat er verder in de kamer gebeurt, moet je onder elkaar regelen.


EDMOND Dat snap ik. MANAGER Je snapt het? EDMOND Ja. MANAGER … Dus, voor twee uur is ‘t hondervijftig dollar. Tenzij je twee hostessen wil, dan is ‘t tweehonderd dollar voor één uur. (STILTE) Om het even welke afspraak je met hen maakt, da’s tussen jullie. EDMOND Goed. MANAGER Wat zou je willen? EDMOND Eén uur. MANAGER Dan moet je nu betalen. Hoe wil je betalen? EDMOND Hoe kan ik betalen? MANAGER Cash. Of met een credit-card. Op je uittreksel zal staan: Atlantic Ski and Tennis Club. EDMOND Ik betaal cash.

9. BOVEN IN HET BORDEEL

9. EDMOND, HOER

EDMOND EN DE HOER IN HET ACHTERAFKAMERTJE. HOER Hoe gaat het? EDMOND Goed. Ik heb dit nog nooit gedaan. _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 20

HOER Nee? (ZE BEGINT MASSEREN)

ZIJN

NEK

TE

EDMOND Nee. Dat doet deugd. (STILTE) HOER Je hebt een goed lichaam. EDMOND Dank u. HOER Doe je er iets aan? EDMOND Ik jog. HOER Mmm. (STILTE) EDMOND En vroeger op school heb ik gevoetbald. HOER Je hebt jezelf goed in vorm gehouden. EDMOND Dank u. HOER (STILTE) Wat zullen we doen? EDMOND Ik zou graag ‘betrekkingen’ met je hebben. HOER Dat klinkt mooi. Dat zou ik ook wel willen. EDMOND Echt? HOER Ja. EDMOND Hoeveel moet dat kosten? HOER Gewoon neuken, is honderdvijftig dollar. _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 21

EDMOND Da’s teveel. HOER Je beseft toch dat ik je een gunst bewijs. EDMOND ... nee… HOER … Omdat het je eerste keer is … EDMOND Nee. ‘t Is teveel. Bovenop die achtenzestig dollar aan de ingang… HOER ‘k Weet het, ‘k weet het, maar da’s niet allemaal voor mij. Ik moet het met hen delen. Ja. Zij betalen mij niet. Ik betaal hen. EDMOND ‘t Is teveel. (STILTE. DE HOER ZUCHT) HOER Hoeveel heb je? EDMOND Alles wat ik heb, is honderd dollar. Voor alles. HOER Je bedoelt honderd dollar voor alles? EDMOND Dan hou ik er nog maar dertig over. HOER Nee, schat, daar krijg je helemaal niks voor. EDMOND Bon. Hoeveel wil je? HOER (ZUCHT) Oké. honderdtwintig dollar.

Gewoon

neuken,

EDMOND Dat kan ik niet betalen. HOER Da’s dan jammer. ‘t Had mooi kunnen zijn. _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 22

EDMOND Ik geef je tachtig dollar. HOER Nee. EDMOND Honderd. HOER Oké, maar alleen omdat het je eerste keer is. EDMOND Ik weet het. HOER … omdat we met hen delen, snap je… EDMOND Ik snap het. HOER Oké. Honderd dollar. EDMOND Dank u. ‘k Appreciëer het. (STILTE) Heb je er bezwaar tegen als ik een condoom gebruik?… HOER Helemaal niet. (STILTE) EDMOND Heb jij er een?… HOER Ja. (STILTE) Wil je me nu betalen? EDMOND Ja. Natuurlijk. (HIJ HAALT ZIJN PORTEFEUILLE BOVEN EN GEEFT HAAR ZIJN CREDIT-CARD) HOER Alleen cash, schat. EDMOND Aan de ingang zeiden ze me dat ik met... HOER … Dat was aan de ingang… _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 23

Hier is ‘t cash… EDMOND Ik denk niet dat ik zoveel bij heb… (HIJ DOORZOEKT ZIJN PORTEFEUILLE) Ik heb het niet… HOER Hoeveel heb je dan wel? EDMOND Ik, euh, net zestig. HOER Jezus, schat, ‘t spijt me, maar daarvoor kan ik het niet doen… EDMOND Wacht, wacht, wacht, wacht, misschien kunnen we… wacht…

wacht,

HOER Waarom ga je niet iets afhalen en kom je dan terug naar hier… EDMOND Waar kan ik iets afhalen? HOER Ga naar een restaurant en schrijf een cheque. Tot vier uur ben ik hier. EDMOND Ik zal. Ik zal… mm,mm… Ja. Dank u. HOER Zonder dank. EDMOND GAAT NAAR BUITEN.

10. OP STRAAT, KAARTSPELERS

10.

EDMOND, KAARTSPELER, LOKVOGEL EDMOND LOOPT VOORBIJ DE KAARTSPELER, DIE ZICH OPNIEUW GEÏNSTALLEERD HEEFT. KAARTSPELER Je kan niet winnen als je niet speelt… (TOT EDMOND) Mijnheer… _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 24

EDMOND Ik?... KAARTSPELER Ga je ’t nog ’s proberen?... EDMOND Nog ‘s?... KAARTSPELER Je hebt me toen vijftig dollar doen verliezen, toen met je lief… EDMOND … Wanneer? KAARTSPELER In de veertiende straat… Ga je ’t nog ’s proberen?... EDMOND Euh… KAARTSPELER Voor die vijftig dollar… Vijftig inzetten, honderd winnen, zien hoe snel je bent… Rood wint, zwart verliest… Waar is de koningin?… De koningin wint… Waar is de koningin?... Wie heeft ze gezien?... Vijftig inzetten, honderd winnen… Nu. Wie zag de koningin?... LOKVOGEL Ik… KAARTSPELER Hoeveel? Zet je geld in. Hoeveel? LOKVOGEL Wedden voor vijftig dollar. KAARTSPELER Inzetten. DE LOKVOGEL DOET WAT HEM GEVRAAGD WORDT. LOKVOGEL Daar! DE KAARTSPELER DRAAIT DE KAART OM. _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 25

KAARTSPELER Vandaag ben ik te snel, vriend. Wie zag de koningin? Nog twee kaarten. De rode koningin wint, wie heeft haar gezien? EDMOND Ik. KAARTSPELER Shit. Jij bent veel te snel voor mij, vriend. EDMOND … Voor vijftig dollar… KAARTSPELER Oké. Oké. Inzetten. (STILTE) EDMOND Ga je me betalen als ik win? KAARTSPELER Ja. Als je wint. Maar je moet eerst winnen… EDMOND Al wat ik omdraaien.

moet

doen

is

de

koningin

KAARTSPELER Da’s alles wat je moet doen. EDMOND Ik wed vijftig dollar. KAARTSPELER Zeker? EDMOND Ja. Zeker. KAARTSPELER Inzetten. (EDMOND DOET WAT HEM GEVRAAGD WORDT) Nu… Welke wil je zien? EDMOND (DRAAIT EEN KAART OM) Daar! KAARTSPELER (NEEMT HET GELD) ’t Spijt me, vriend. Deze keer verlies je… _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 26

Nu staan we gelijk. Nog ’s proberen? Pak de koningin en je wint … nog ’s voor vijftig dollar… EDMOND Laat mij die kaarten zien. KAARTSPELER Die kaarten zijn oké, jij bent te traag. EDMOND Ik wil die kaarten zien. KAARTSPELER Er is niks mis met die kaarten, vriend, jij verliest. EDMOND Jij laat me die kaarten zien. KAARTSPELER Jij gaat die stomme kutkaarten niet zien, vriend, we zijn hier een spel aan ‘t spelen… LOKVOGEL Je hebt verloren, maak dat je wegkomt. EDMOND Geef me die kaarten. KAARTSPELER Wil je die kaarten zien? Wil je die kaarten zien? … Hier zijn je stomme kutkaarten… HIJ SLAAT EDMOND IN ZIJN GEZICHT. GEDURENDE EEN PAAR SECONDEN SLAAN HIJ EN DE LOKVOGEL EDMOND IN ELKAAR. EDMOND VALT OP DE GROND.

11. EEN HOTEL

11. EDMOND, RECEPTIONIST

EDMOND STAAT ZWAAR TOEGETAKELD EN MET GESCHEURDE KLEREN BIJ DE RECEPTIONIST. EDMOND Ik wil een kamer. RECEPTIONIST Tweeëntwintig dollar. (STILTE)


EDMOND Ik ben mijn portefeuille kwijt. RECEPTIONIST Ga naar de politie. EDMOND Je kan naar American Express bellen. RECEPTIONIST Ga naar de politie. (STILTE) Ik wil er niks mee te maken hebben. EDMOND Jij kan gerust de credit-card mensen bellen. Ik ben verzekerd. RECEPTIONIST Bel ze zelf. Aan de overkant van de hall. EDMOND Ik heb geen geld. RECEPTIONIST Ik ben er zeker van dat het een gratis gesprek is. EDMOND Heb ik voor die telefoons een muntstuk nodig? RECEPTIONIST (STILTE) ‘k Zou ‘t niet weten. EDMOND Je weet toch of je een muntstuk nodig hebt of niet. Om verbinding te krijgen… Je weet toch of je een muntstuk nodig hebt, Jezus Christus. Wil jij in zo’n wereld leven? Wil jij leven in zo’n wereld? Ik ben gekwetst! Ben je blind? Zou jij ‘t appreciëren als ik je zo zou behandelen? (STILTE) Ik heb je iets simpels gevraagd. Heb ik een muntstuk nodig? RECEPTIONIST Nee. Ze hebben geen muntstuk nodig. Telefoneer en maak dat je weg bent.


12. HET PANDJESHUIS

12. EDMOND, BEDIENDE, PANDJESBAAS, KLANT

DE PANDJESBAAS IS BEZIG MET EEN KLANT. KLANT Hoeveel krijg je daarvoor? Wat is ‘t? Veertien of achttien karaat? PANDJESBAAS Veertien. KLANT Ja? Laat ‘s zien. Hoeveel is dat? PANDJESBAAS Zeshonderdvijfentachtig. KLANT Waarom? Hoe oud is dat, Is dat oud? PANDJESBAAS Weet je hoeveel goud hierin zit? Voel. Dat. Voel dat. KLANT Waar is ‘t merkteken? PANDJESBAAS Hier. Wil je die loupe? KLANT Nee. Ik zie het. EDMOND KOMT BINNEN EN GAAT BIJ HEN STAAN. PANDJESBAAS (TOT EDMOND) Wat? EDMOND Ik wil iets verpanden. PANDJESBAAS Dan moet je achteraan zijn. KLANT Heb je nog iets anders in dit genre? PANDJESBAAS Weet ik veel wat ik heb. Wat je ziet is wat er is. _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 29

KLANT (WIJST NAAR IETS IN HET UITSTALRAAM) Laat me dat ‘s zien. EDMOND (GAAT NAAR EEN MAN ACHTERAAN HET PANDJESHUSI) Ik wil iets verpanden. BEDIENDE Wat? EDMOND Mijn ring. (STEEKT ZIJN HAND OP) BEDIENDE Doe hem af. EDMOND Da’s moeilijk. BEDIENDE Spuug erop. (EDMOND DOET DAT) KLANT Hoeveel is dat? PANDJESBAAS Tweehonderdtwintig. EDMOND (BLIJ) ‘k Heb hem eraf gekregen. (HIJ GEEFT DE RING AAN DE BEDIENDE) BEDIENDE Wat wil je ermee doen? Je wil hem verpanden. EDMOND Ja. Hoe gaat dat? BEDIENDE Ben je zeker? EDMOND Ja. Zijn er andere dingen die ik kan doen? BEDIENDE Dingen die jij kan doen, nee, ik bedoel, als je hem wil laten schatten…


EDMOND … Euh-euh… BEDIENDE … of wil je hem verkopen… EDMOND … Euh-euh… BEDIENDE … of je wil hem verpanden… EDMOND Ik snap het. BEDIENDE Oké? EDMOND Hoeveel kost het om hem te laten schatten, BEDIENDE Vijf dollar. KLANT Heb je dat ook in ‘t zwart. EDMOND Wat geef je mij als ik het verpand? BEDIENDE Wat wil je ervoor? EDMOND Wat is ‘t waard? BEDIENDE Als je ‘t verpandt, krijg je er ongeveer… je weet toch hoe dit werkt? EMOND Nee. BEDIENDE Wat je krijgt is een kwart van de waarde. EDMOND Mm.


BEDIENDE Bij benadering. Voor een jaar. Je betaalt twaalf procent. Binnen het jaar kan je je pand terughalen als je je twaalf procent betaalt. Plus het bedrag van de lening. EDMOND Wat is mijn pand? BEDIENDE Wel… Dat hangt ervan af wat het is. EDMOND Wat bedoel je? BEDIENDE Wat het is. Snap je? EDMOND Nee. BEDIENDE Hoe hoog het bedrag is,da’s jouw pand. EDMOND Het bedrag van de lening? BEDIENDE Juist. EDMOND Ik snap het. BEDIENDE Oké. Wat had je gedacht? De ring? KLANT Nee. Vandaag niet. Misschien een andere keer. Laat me dat mes ‘s zien. EDMOND Hoeveel is hij waard? BEDIENDE Ik kan je Hoogstens.

honderdtwintig

dollar

geven.

KLANT Mooi.


EDMOND Ik neem ze. BEDIENDE Oké. Ik ben direct terug. Geef me de ring. EDMOND GEEFT HEM DE RING. HIJ KIJKT NAAR DE KLANT. KLANT (HET MES TONEND) Wat vraag je hiervoor? PANDJESBAAS Drieëntwintig… Laat ons zeggen twintig dollar. KLANT (TOT ZICHZELF) Twintig dollar… EDMOND Waarom is het zo duur? PANDJESBAAS Waarom is het zo duur? KLANT Nee. Ik pas. (HIJ GEEFT HET MES TERUG) Later misschien. PANDJESBAAS Oké. EDMOND Waarom is dat mes zo duur? PANDJESBAAS Da’s een overlevingsmes. Voor GI’s. Tweede Wereldoorlog. Daarom. EDMOND Een overlevingsmes. PANDJESBAAS Exact. EDMOND Is ‘t een goed mes? PANDJESBAAS ‘t Beste mes dat er voor geld te koop is. HIJ WIL HET MES OPBERGEN, MAAR BEDENKT ZICH DAN. _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 33

Wil jij het? EDMOND Laat me efkens nadenken.

13. DE METRO

13. EDMOND, VROUW

EDMOND WACHT OP EEN METRO. EEN VROUW MET EEN HOED OP WACHT SAMEN MET HEM. EDMOND (STILTE) Mijn moeder had ook zo’n hoed. (STILTE) Mijn moeder had ook zo’n hoed. (STILTE) Ik… Ik probeer echt niet om een conversatie op gang te krijgen. Ze heeft hem jaren gedragen. Ze droeg hem toen ik een kind was. DE VROUW WANDELT WEG. EDMOND GRIJPT HAAR VAST. EDMOND Ik verzin niet zomaar iets. ‘t Is echt waar… VROUW (PROBEERT ZICH LOS TE MAKEN UIT ZIJN GREEP) Excuseer… EDMOND ... wie denk jij verdomme wel dat je bent?… Ik praat tegen je… Wat ben ik? Een steen?… Heb ik soms gezegd: mag ik je kut ‘s likken? … Ik zei: mijn moeder had dezelfde hoed…Kut… Wat ben ik? Een hond? Ik heb zin om op je kutsmoel open te snijden... Ik heb zin om je stomme kutsmoel aan stukken te snijden… VROUW … WIL ER MIJ IEMAND HELPEN… EDMOND Jij weet niet eens wie ik ben… (ZE MAAKT ZICH LOS) Is iedereen krankzinnig in deze stad? Fuck you… fuck you… fuck you… fuck you… Allemaal… ik heb jullie niet nodig… Ik heb heel mijn leven gewerkt! _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 34

14. OP STRAAT VOOR DE PEEPSHOW

14. EDMOND, POOIER

POOIER Wat zoek je? EDMOND Wat? POOIER Wat zoek je? EDMOND Ik zoek godverdomme helemaal niks. POOIER Je zoekt die keet. Die is dicht. EDMOND Welke keet? POOIER Die keet die je zocht. EDMOND Dank u, nee. Ik zoek niet naar die keet. POOIER Je zoekt iets. En ik denk dat ik weet wat jij zoekt. EDMOND Wat zoek ik? POOIER Kom maar mee. Ik bezorg je wat je wil. EDMOND En wat wil ik? POOIER Vertrouw me. Wij gaan voor een beetje actie zorgen, vriend. Wij gaan je iets lekkers bezorgen. (STILTE) Vertrouw me. Daarom ben ik hier. EDMOND Wat zeg jij nu eigenlijk?


POOIER Ik zeg dat ik iets moois voor je zal vinden. EDMOND Je bedoelt dat je een vrouw voor mij zal vinden. POOIER Daarom ben ik hier, vriend. EDMOND Hoeveel? POOIER Wat wil je? EDMOND Ik wil iemand die proper is. POOIER Oké. EDMOND Ik wil een blow-job. POOIER Geen probleem. EDMOND Hoeveel? POOIER Dertig dollar. EDMOND Da’s teveel. POOIER Hoeveel wil je uitgeven?... EDMOND Laat ons zeggen: vijftien dollar. POOIER Vijfentwintig. EDMOND Nee. Twintig. POOIER Ja. _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 36

EDMOND Is dat in orde? POOIER Geef me die twintig dollar. EDMOND Ik geef ze als we ’t meisje gezien hebben. POOIER Hé, ik laat je niet achter, vriend, jij komt met me mee. We gaan samen naar dat meisje zien. EDMOND Goed. Ik geef ze je dan. POOIER Je geeft ze me nu, snap je? Huh? (STILTE) Da’s de afspraak. (STILTE) Snap je? Tenzij je een flik bent. (STILTE) Je geeft me het geld nu. Anders lok je me in de val. (STILTE) Snap je? EDMOND Ja. Ik ben geen flik. POOIER Zoveel te beter. Snap je wat ik wil zeggen, EDMOND Sorry. POOIER Geen probleem. (EDMOND NEEMT ZIJN PORTEFEUILLE. OVERHANDIGING VAN GELD) Je komt met mij mee. We wandelen en we doen alsof we aan ‘t praten zijn. EDMOND Ze is toch proper? POOIER Ja. Ze is proper. Ik snap je, vriend. STILTE. ZE WANDELEN. Ik versta wat je wil. (STILTE) Geloof me. STILTE. _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 37

EDMOND Verdien je hier iets aan? POOIER Wel, vriend, er zijn toch… je moet de flikken betalen, deze vent hier… doktersrekeningen, rekeningen tout court, snap je? EDMOND Hoeveel krijgt het meisje? POOIER Zestig procent. EDMOND Mm. POOIER Ja. (HIJ WIJST EEN PLAATS AAN) Daar. DE POOIER HAALT EEN MES BOVEN EN HOUDT HET TEGEN EDMONDS NEK. POOIER Geef me al je geld, klootzak! Nu! EDMOND In orde. POOIER Alles. Draai je niet om… draai je niet om… leg het in mijn hand. EDMOND In orde. POOIER … En maak godverdomme geen lawaai… EDMOND Ik doe alles wat je zegt… POOIER Nu. Geef me alles wat je hebt. EDMOND DRAAIT ZICH OM EN SLAAT DE POOIER IN HET GEZICHT. EDMOND Vuile strontneger! POOIER Kalmaan… _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 38

EDMOND Stom stuk stront… chimpansee (HIJ SLAAT DE POOIER OPNIEUW. DIE LAAT HET MES VALLEN.) POOIER Ik… EDMOND Strontneger, kutneger, lulzuiger… POOIER Ik… EDMOND Mij de hemel beloven?... POOIER Jezus Christus… (DE POOIER IS OP HET VOETPAD GEVALLEN EN EDMOND SCHOPT HEM.) EDMOND Klootzak. Stinkneger. Stomme zak… Strontvreter… Strontvreter… (STILTE) Vuile neger! (STILTE) Niet met mijn kloten rammelen, chimpansee… STILTE. EDMOND SPUWT OP DE POOIER. EDMOND Ik hoop dat je dood bent. STILTE. Niet met mijn chimpansee…

kloten

rammelen,

STILTE. HIJ SPUWT OP HEM.

15. DE KOFFIESHOP

15. EDMOND, GLENNA

EMOND ZIT IN EEN KOFFIESHOP EN SPREEKT DE DIENSTER AAN, GLENNA. EDMOND Ik wil een kop koffie. Nee. Bier. Nee. Bier met whiskey. Nee. Ierse whiskey. _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 39

GLENNA Ierse whiskey? EDMOND Ja. Een dubbele. Huh. GLENNA Nogal opgepept vandaag. EDMOND Je hebt godverdomme gelijk. ‘k Ben opgepept, en wil je dat ik je vertel waarom? Omdat ik leef. Weet jij hoe veel we van ons leven echt leven, jij en ik? Niks. Twee minuten op een jaar. Snap je, snap je, wij leven beschermd… GLENNA Wie? EDMOND Jij en ik. Blanken. Wij allemaal. Allemaal. We zijn verdoemd. ‘t Blanke ras is verdoemd. En weet je waarom?... Ga zitten… GLENNA Ik kan niet. Ik ben aan ‘t werk. EDMOND En weet je waarom… Je kan alles doen wat je wil. ’t Is niet omdat je aan ‘t werken bent, dat je niet gaat zitten. De reden waarom je niet gaat zitten, is dat je niet wil gaan zitten. Omdat het gemakkelijker is om een wet te accepteren dan die in vraag te stellen en je leven te leiden. Wij allemaal. Wij allemaal. We hebben ’t leven in onszelf kapotgemaakt. En we leven in een mist. We leven in een droom. Ons leven is een schoolgebouw en wij zijn allang dood. STILTE. Hoe oud ben je? GLENNA Achtentwintig. EDMOND Ik heb vierendertig jaar in een mist geleefd. _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 40

’t Grootste gedeelte van mijn leven. ’t Is voorbij. ’t Is voorbij. ‘k Heb het verspild. Omdat ik het niet wist. En weet je wat het antwoord is? Leven. (STILTE) Ik wil met je mee naar huis vanavond. GLENNA Waarom? EDMOND Waarom denk je? Ik wil je neuken. (STILTE) Zo simpel als dat. Hoe heet je? GLENNA Glenna. (STILTE) En jij? EDMOND Edmond.

16. HET APPARTEMENT VAN GLENNA

16. EDMOND, GLENNA

EDMOND EN GLENNA ZITTEN IN GLENNA’S APPARTEMENT, HALF AANGEKLEED. TOONT GLENNA ZIJN OVERLEVINGSMES.

EDMOND

EDMOND Zie je dat? GLENNA Ja. EDMOND Die vuile stinkneger komt op me af, wat moet ik doen? Hij komt op me af, geef me al je geld. Vierendertig jaar, ik zweet en ik zeg: hij is onderbetaald, en hij kan geen job krijgen, hij is groter dan ik… ’t is een moordenaar, hij geeft niets om zijn leven, snap je, dus is hij tot alles in staat … Hè? Dat moet ik doen. In mijn broek pissen als een bescheten intellectueel terwijl die chimpansee mijn lul afsnijdt… Hè? Omdat mij geleerd is te haten. Ik zal je ’s iets vertellen. Iets sprak tot mij. Ik weet het niet. Ik werd razend… en ik antwoordde hem. Blaas uw zak op, chimpansee… Je wil vechten, we zullen _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 41

vechten, ik snij je godverdomse hart eruit, hè, ’t kan me geen kloten schelen… GLENNA Ja… EDMOND Hè? Ik zei: ’t kan me geen kloten schelen, ik heb ook oorlogsbloed in mijn aderen, strontneger, chimpansee… ‘t Bloed liep in zijn nek… GLENNA (KIJKT NAAR HET MES) Daarmee? EDMOND Zeker weten... GLENNA Heb je hem vermoord? EDMOND Of ik hem vermoord heb? GLENNA Ja. EDMOND ’t Kan me niet schelen. (STILTE) GLENNA Da’s gewoon fantastisch. EDMOND En op dat moment… Toen ik sprak, snap je, want dat was belangrijker dan het mes, dat ik hem tegensprak, IK WOU HET VERDOMME NIET BEGRIJPEN… ik wou dat hij mij begreep… Ik wou hem VERMOORDEN. (STILTE) Op dat moment kwamen er dertig jaar vooroordelen naar buiten. (STILTE) Dertig jaar. Als al die um um um kuisvrouwen… GLENNA .. uh-huh… EDMOND .. uh?... die de lamp gebroken hebben. EN DAN? Snap je? Voor de eerste keer, ik zweer


het, voor de eerste keer besefte ik: ‘T ZIJN OOK MENSEN. GLENNA Weet je wie ik haat? EDMOND Wie? GLENNA Flikkers. EDMOND Ja. Ik haat hen ook. En weet je waarom? GLENNA Waarom? EDMOND Ik haat ze omdat ze aan mekaars lul zuigen. (STILTE) ‘k Kan ‘t niet juister zeggen. GLENNA Ik haat ze omdat ze geen vrouwen kunnen uitstaan. EDMOND Ze haten vrouwen. GLENNA Dat weet ik. EDMOND ’t Doet goed om het ’s te kunnen zeggen. Nee? GLENNA Ja. EDMOND Zeg het dan. Zeg het. Als je je er meer uit één stuk door voelt, moet je ’t altijd zeggen. Voor jezelf… GLENNA ’t Is moeilijk. EDMOND Ja.


GLENNA Soms is ‘t moeilijk. EDMOND Je hebt godverdomme gelijk dat ‘t moeilijk is. En daar is een reden voor, dat ‘t moeilijk is. GLENNA Waarom? EDMOND Omdat we zouden opstaan. Omdat we onszelf zouden zijn. Glenna… (STILTE) Glenna, deze wereld is een stuk stront. (STILTE) ’t Is een stronthuis. (STILTE) … Er zijn GEEN WETTEN… er is geen geschiedenis… er is alleen nu… en als er een god is, dan houdt hij misschien van de zwakken, Glenna. (STILTE) Maar hij respecteert de sterken. (STILTE) En als je een man bent, moet je gevreesd worden. (STILTE) Je moet gevreesd worden… (STILTE) Weten dat je respect afdwingt. GLENNA Daarom hou ik zo van het theater… (STILTE) Omdat je respect moet vragen voor jezelf... EDMOND Wat bedoel je? GLENNA Als je op de scène staat. EDMOND Ja. GLENNA Voor je gevoelens… EDMOND Absoluut. Absoluut, ja… GLENNA En, en , en niet iemand anders zijn. EDMOND Waarom zou je?...


GLENNA … Daarom ben ik zo fier dat ik dit beroep kan uitoefenen… EDMOND … Dat kan ik mij voorstellen… GLENNA … Omdat je verwachtingen… EDMOND ... ik durf wedden dat je er goed in bent… GLENNA … ze… EDMOND … ze kennen geen grenzen. GLENNA Er is niks… EDMOND … Ja. Dat begrijp ik… GLENNA … dat je inperkt, behalve je ziel… EDMOND (STILTE) Doe ’s iets. GLENNA … Euh… EDMOND ‘Speel’ ’s iets voor mij. Wil je iets voor mij spelen?... GLENNA Nu? EDMOND Ja. GLENNA Terwijl we hier zitten?... EDMOND Ja. (STILTE)


GLENNA Zou je dat echt willen? EDMOND Dat weet je. Je ziet me hier zitten en je weet dat ik dat graag zou hebben. Ik zou het echt op prijs tellen. Alleen al omdat we ’t alletwee willen. Ik zou het echt op prijs stellen. (STILTE) GLENNA Wat zou je willen dat ik speel? EDMOND Wat je maar wil. Welke stukken heb je gespeeld? GLENNA Wel, we hebben alleen maar scènes gedaan. EDMOND Je hebt alleen maar scènes gedaan. GLENNA Eigenlijk mag ik dat niet zeggen: alleen maar scènes. Ze bevatten de kern van het stuk. EDMOND Uh-huh. STILTE. Welke stukken heb je gedaan? GLENNA Op de universiteit heb ik Julia gespeeld. EDMOND Van Shakespeare? GLENNA Ja. Van Shakespeare. Wat dacht je? EDMOND Wel, ik bedoel er zijn ook stukken die ‘Julia’ heten. GLENNA Denk je?


EDMOND Ja. GLENNA Ik denk het niet. EDMOND Toch is het zo. Doe niet, doe niet, doe niet. Doe niet zo bekrompen… En veronderstel niet onmiddellijk dat ik dom ben omdat ik een kostuum en een das draag. GLENNA Dat veronderstel ik niet. EDMOND Om wat we gedaan hebben vannacht. Sinds je mij bent tegengekomen. ‘t Maakte toen niets uit. Vergeet het. Ik bedoel alleen maar, je zegt dat je een actrice bent… GLENNA Ik ben een actrice… EDMOND Ja. Ik zeg: dat zeg jij. Dus vraag ik: welke stukken heb je gedaan? Da’s alles. GLENNA ‘t Werk dat ik gedaan heb, deed ik voor mijn collega’s. EDMOND Wat wil dat zeggen? GLENNA In de klas. EDMOND In de klas. GLENNA In de klas of in een workshop. EDMOND Niet, niet voor een publiek dat moest betalen. GLENNA Nee. Zeker niet. _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 47

EDMOND Dan ben je geen actrice. Geef toe. Laat ons op de juiste voet beginnen. Wij alletwee. Ik lieg niet tegen jou en jij liegt niet tegen mij. En lieg niet tegen jezelf. Geef toe. Je bent een mooie vrouw. Je hebt nog een hele wereld voor je. Ik ook. Dingen die je kan doen. Dingen die je kan ontdekken. Wat ik zeg is: begin nu, begin vannacht. Met mij. Blijf bij mij. Blijf wie je bent. GLENNA Ik ben wie ik ben. EDMOND Da’s absoluut waar. En da’s waar ik zo van hield toen ik je zag vannacht. Waar ik van hield. Ik gebruik dat woord. (STILTE) Ik heb dat woord gebruikt. Ik hield van een vrouw. Ze stond daar. Een werkende vrouw. Die leven gaf aan wat ze deed. Die de tijd nam om een beetje met mij te zeveren. Dat is… dat is… dat is… God zegen je wat je bent. Zeg het: ik ben een dienster. STILTE. Zeg het. GLENNA Wat betekent het als ik iets zeg? EDMOND Zeg het met mij. (STILTE) GLENNA Wat? EDMOND Ik ben een dienster. GLENNA Ik denk dat je beter kan gaan.


EDMOND Als je wil dat ik ga, ga ik. Zeg het samen met mij. Zeg wat je bent. En ik zeg wat ik ben. GLENNA … Wat jij bent… EDMOND Ik heb iets ontdekt. Nu. Ik wil dat jij je leven verandert samen met mij. Nu. Voor wat we kunnen zijn. Ik weet niet wat dat is, jij weet het niet. Praat met mij. Nu. Zeg het. GLENNA Ik weet niet waar jij het over hebt. EDMOND Jezus Christus, jawel, je weet het wel. Zeg het met mij. (ZE NEEMT EEN DOOSJE PILLEN) Wat is dat? GLENNA Pillen. EDMOND Waarvoor? Neem dat niet. GLENNA Ik word makkelijk bang. EDMOND (SLAAT ZE UIT HAAR HAND) Neem dat niet. Je moet hier door. Je moet hier door met mij. GLENNA Je maakt me bang. EDMOND Dat doe ik niet. Ik weet wanneer ik je bang maak. Geloof me. (STILTE) GLENNA Ga weg. (STILTE) EDMOND Glenna. (STILTE) GLENNA Ga weg! GA WEG GA WEG! LAAT ME GODVERDOMME GERUST!!! WAT HEB IK GEDAAN, MIJN LEVEN AAN JOU _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 49

VERPAND? IK LIET JE MET MIJ NEUKEN. GA WEG. EDMOND Luister naar me. Weet je wat waanzin is? GLENNA Ik heb je gezegd ga weg. (GAAT NAAR DE TELEFOON, VORMT EEN NUMMER) EDMOND Ik ben ook eenzaam. Ik weet ook wat het is. Geloof me. Weet jij wat waanzin is? GLENNA (IN DE TELEFOON) Suzie?... EDMOND ‘t Is zelfgenoegzaamheid. GLENNA Suzie, kan je komen?... EDMOND Wil je dat alsjeblief neerleggen. Besef je wel hoe uitzonderlijk dit is?... HIJ SLAAT DE HOORN UIT HAAR HAND. GLENNA KRIMPT IN ELKAAR. GLENNA Verdomme… EDMOND Doe niet belachelijk. Ik praat tegen je. GLENNA Doe me geen pijn. Nee. Nee. Ik kan dit niet aan. EDMOND Doe niet belach… GLENNA Ik… Nee. Help! Help. EDMOND … Je bent… GLENNA … HELP!


EDMOND Ben je gek? Wat probeer jij godverdomme te doen? GLENNA HELP! EDMOND Jij wil de buren wakker maken? GLENNA WIL IEMAND MIJ HELPEN?... EDMOND Zwijg zwijg! GLENNA Wil iemand mij helpen blijf uit mijn buurt! Jij bent de duivel. Ik weet wie je bent. Ik weet wat je wil dat ik doe. Ga weg ik vervloek je, je kan me niet vermoorden, blijf uit mijn buurt ik ben goed. EDMOND WIL JE GODVERDOMME ZWIJGEN, GODVERDOMME? Stomme heks. Je bent getikt… HIJ STEEKT HAAR MET HET MES. Ben je gek ? Ben je gek, stomme koe?... Godverdomse, stomme heks… Godverdomse, stomme… kijk nu wat je gedaan hebt. STILTE. Kijk nu wat je godverdomme gedaan hebt, godverdomme.

17. DE PREDIKANT

17. EDMOND, PREDIKANT, VROUW, POLITIEAGENT

AANDACHT WORDT GETROKKEN DOOR EEN PREDIKANT. VAN DE KERK EN LUISTERT.

EDMONDS

HIJ

GAAT NAAR DE DEUR


PREDIKANT ‘O nee, ik niet!’ Zeg je, ‘O nee, ik niet. Ik niet, Heer, naar wie Jij je handen uitsteekt. Ik niet aan wie Jij je eeuwige genade schenkt. Ik niet die kan gered worden… Maar wie behalve jij, vraag ik? Wie behalve jij. Je zegt dat je een verschrikkelijke zondaar bent? Hij weet dat. Jij zegt Hij kent de diepte van mijn zondigheid niet. Geloof me, vrienden, dat doet Hij wel. En nog zeg je, Hij weet het niet -dat zeg je diep in je binnenste- Hij kent de verschrikkelijke diepte van mijn ongeloof niet. Geloof me vrienden, ook dat weet Hij. Tot al diegenen die zeggen dat Zijn genade zich niet uitstrekt tot iemand die zo zwart is als jij zeg ik tot WIE anders? Alleen tot jou. Niet voor de gelukzaligen. Denk je dat Cristus stierf voor de gelukzaligen? Dat Hij stierf voor de uitverkorenen? Dat heeft Hem niet tot God gemaakt, vrienden, er is geen God nodig om zich op te offeren voor engelen. Er is een God nodig om zich op te offeren voor de MENS. Hoor je dat? Voor jullie… er is niemand zo zwart dat Hij niet stierf voor jou. Hij stierf speciaal voor jou. Bij mijn leven. Bij de graven van mijn familie, en bij de zekerheid die ik heb over Zijn Eeuwige Zaligheid HIJ STIERF VOOR JULLIE EN JULLIE ZIJN GERED. God zij geloofd, vrienden. Prijs de Heer en getuig. Wie wil naar voor komen en met mij getuigen, vrienden? (STILTE) DE VROUW UIT DE METRO WANDELT VOORBIJ. ZE ZIET EDMOND EN KIJKT NAAR HEM. EDMOND (ROEPT) Ik zal getuigen. PREDIKANT Wie is dat? EDMOND Ik zal getuigen. PREDIKANT Lieve Heer, laat die man naar voor komen! EDMOND LOOPT NAAR DE INGANG VAN DE KERK. _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 52

VROUW (ROEPT) Da’s de man! Iemand! Roep een politieagent! Da’s de man! PREDIKANT … Wie wil zijn ziel blootleggen? Hallelujah, vrienden. Blijf bij mij. VROUW Da’s de man! Hou hem tegen! EDWARD

BLIJFT STAAN EN DRAAIT ZICH OM. HIJ KIJKT VERWONDERD NAAR DE VROUW EN MAAKT AANSTALTEN OM DE KERK BINNEN TE GAAN.

POLITIEAGENT Momentje, mijnheer. EDMOND Ik…ik…ik…ik…ik ben op weg naar de kerk. PREDIKANT Lieve Heer, laat die man naar voor komen… VROUW Da’s de man die probeerde mij te verkrachten op de trein. Hij had een mes… EDMOND … Dit moet een vergissing zijn… VROUW Hij probeerde mij te verkrachten op de trein. EDMOND … Dit is een vergissing, ik ben op weg naar de kerk… POLITIEAGENT Wat is hier het probleem? EDMOND Geen probleem, ik ben op weg naar de kerk. VROUW Die man probeerde mij te verkrachten op de trein gisteren. EDMOND Die vrouw is duidelijk gek.


PREDIKANT Wil niemand naar voor komen? EDMOND Ik…ik…ik…moet naar de kerk. POLITIEAGENT Mag ik uw identiteitskaart zien, alsjebief? EDMOND Alsjeblief, ik heb geen tijd. Ik…ik… ’t is een lange… Ik heb mijn portefeuille niet bij. Mijn naam is Gregory Brock. Ik woon op nummer 428 in de tweeëntwintigste straat. Ik ben de eigenaar van het gebouw. Ik… Ik moet naar binnen in de kerk. POLITIEAGENT Kan je mij een identiteitsbewijs tonen? EDMOND Ik zeg het je. Ik heb er geen bij. POLITIEAGENT Dan zal je met mij moeten meekomen. EDMOND Ik.. alsjeblief… ja. Een minuut. Niet… niet nu. Ik moet preken… POLITIEAGENT Kom mee. EDMOND Je begaat, je begaat, je begaat een… Alsjeblief. Laat me binnengaan. En ik ga daarna met je mee. Ik zweer dat ik het doe. Ik zweer het op mijn leven. Dit is een vergissing. Ik ben lid van deze kerk. Kom met mij mee als je wil. Ik moet naar binnen, ik moet spreken. POLITIEAGENT Kijk. (VERZOENEND LEGT HIJ ZIJN ARM ROND EDMOND. HIJ VOELT IETS EN ZET EEN STAP ACHTERUIT) Wat is dat?


EDMOND Niks. (DE POLITIEAGENT VINDT HET OVERLEVINGSMES) Een mes. Zelfverdediging. DE POLITIEAGENT GOOIT EDMOND OP DE GROND EN SLAAT HEM IN DE BOEIEN.

18. DE ONDERVRAGING

18. EDMOND, ONDERVRAGER

EDMOND EN EEN ONDERVRAGER IN HET POLITIEBUREAU ONDERVRAGER Waar was dat mes voor? EDMOND Bescherming. ONDERVRAGER Tegen wie? EDMOND Iedereen. ONDERVRAGER Je weet dat dat illegaal is? EDMOND Nee. ONDERVRAGER Toch is het zo. EDMOND (STILTE) ’t Spijt me. ONDERVRAGER Op die manier tegen die vrouw spreken, wordt als een aanranding beschouwd. EDMOND Ik heb nooit tegen haar gesproken. ONDERVRAGER Ze heeft je geïdentificeerd als de man die haar gisteren in de metro aanrandde. EDMOND Dan heeft ze zich serieus vergist. _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 55

ONDERVRAGER Als ze klacht indient, word je misschien wel beschuldigd van aanranding. EDMOND Omdat ik tegen haar praatte? ONDERVRAGER Je geeft toe dat je met haar gesproken hebt. EDMOND (STILTE) Ik wil je iets vragen. (STILTE) ONDERVRAGER Oké. EDMOND Heb je ooit een hond geschopt? STILTE. Wel, dat heb ik gedaan. Van man tot man. Dat heb ik gedaan. Ik maakte een simpele, onschuldige opmerking tegen haar, ze reageerde verdomme als een furie. ONDERVRAGER Probeerde je haar te versieren? EDMOND Waarom zou ik haar proberen te versieren? ONDERVRAGER ’t Was een aantrekkelijke vrouw. EDMOND ’t Was geen aantrekkelijke vrouw. ONDERVRAGER Ben je homo? EDMOND Wat gaat jou dat aan? ONDERVRAGER Ben je homo? EDMOND Nee.


ONDERVRAGER Ben je getrouwd? EDMOND Ja. Inderdaad. Ik ging terug naar mijn vrouw. ONDERVRAGER Je ging terug naar je vrouw? EDMOND Ik ging terug naar huis. ONDERVRAGER Je zei dat je naar haar terug ging, wat bedoelde je daarmee? EDMOND Ik had mijn vrouw verlaten, oké? ONDERVRAGER Je verliet je vrouw. EDMOND Ja. ONDERVRAGER Waarom? EDMOND Ik verveelde me. Is jou dat nooit overkomen? ONDERVRAGER En waarom loog je tegen die agent? EDMOND Welke agent? ONDERVRAGER Die agent die jou oppikte. Er woont geen Gregory Brock op het adres dat je opgaf. Je hebt hem je echte naam niet gegeven. EDMOND Ik was beschaamd. ONDERVRAGER Waarom? EDMOND Ik had mijn portefeuille niet bij.


ONDERVRAGER Waarom? EDMOND Thuis gelaten. ONDERVRAGER En waarom was je daarover beschaamd? EDMOND Ik weet het niet. Ik heb niet geslapen. Ik wil alleen maar naar huis. Ik ben een respectabel… Kijk. Mijn naam is Edmond Burke, ik woon op nummer 485, 79ste straat West. Ik werk bij Stearns en Harrington. Ik had ruzie gemaakt met mijn vrouw. Ik ging de stad in. Ik heb mijn les geleerd. Geloof me. Ik wil alleen maar naar huis. Wat ik ook gedaan heb, ik maak het weer goed. (STILTE) In orde? (STILTE) In orde? Die dingen gebeuren en dan zijn ze voorbij. Toen hij me tegenhield, ging ik naar de kerk. Ik voelde me niet goed. Ik beken u dat ik in de war was, maar… Ik heb mijn les geleerd en ik ben klaar om naar huis te gaan. ONDERVRAGER Waarom heb je dat meisje vermoord? EDMOND Welk meisje? ONDERVRAGER Dat meisje dat je vermoord hebt.

19. DE GEVANGENIS

19. EDMOND, ZIJN VROUW

EDMOND KRIJGT BEZOEK VAN ZIJN VROUW . ZE ZITTEN EEN OGENBLIK ZWIJGEND TEGENOVER ELKAAR. EDMOND Alles goed? ZIJN VROUW Dat gaat. (STILTE)


EDMOND Met mij ook. Alles in orde. ZIJN VROUW Da’s goed. EDMOND Kom je me vertellen dat je kwaad bent op mij of zo? ZIJN VROUW Heb jij dat meisje vermoord? In haar appartement? EDMOND Ja, maar ik wil je iets vertellen… Ik wou het niet doen. Maar wil je iets grappigs horen? Niet lachen… Ik denk dat ik net iets te veel koffie op had. (STILTE) Ik zal je nog iets anders zeggen. Ik denk dat er gewoon teveel mensen zijn op de wereld. Ik denk dat we elkaar daarom vermoorden. (STILTE) Ik… Ik… Ik veronderstel dat je kwaad bent op mij omdat ik je in de steek liet. (STILTE) Ik veronderstel niet dat je geneigd bent om -dat hoeft ook niet- om mij te steunen. Dat begrijp ik. (STILTE) Ik ben er zeker van dat in sommige huwelijken de vrouw dat zou doen. Of de echtgenoot als ‘t zo zou uitdraaien. (STILTE) Maar ons huwelijk is niet van dat soort. (STILTE) Ik weet dat je op een bepaald ogenblik wou dat het zo zou zijn. Ik ook. Op een bepaald ogenblik. (STILTE) Ik weet dat we op sommige momenten wilden dat we… dichter bij elkaar kwamen. Dat kan ik nu zeggen. Ik ben er zeker van dat dit de manier is waarop je je voelt als iemand uit je naaste omgeving sterft. De dingen die je wanhopig graag had willen zeggen, zei je nooit. ‘t Zou zo gemakkelijk geweest zijn om ze te zeggen. (STILTE) Maar je deed het nooit. ZIJN VROUW Heb je de kranten gekregen? EDMOND Ja.


ZIJN VROUW Goed. EDMOND O, ja. Ik krijg ze. ZIJN VROUW Heb je iets nodig? EDMOND Nee. Niet dat ik weet. DE VROUW STAAT OP,

ZE ZOEKT HAAR SPULLEN BIJ ELKAAR.

EDMOND Zorg goed voor jezelf.

20. DE NIEUWE CEL

20. EDMOND, GEVANGENE

EDMOND HEEFT EEN NIEUWE CEL GEKREGEN. ZIJN CELGENOOT IS EEN GROTE, EDMOND GAAT EVEN OP ZIJN BRITS ZITTEN, IN STILTE.

ZWARTE MAN.

EDMOND Je weet, je weet, je weet, je weet dat we geen onderscheid kunnen maken tusssen angst en vrees. Snap je wat ik bedoel? Ik heb het niet over vrees. Ik bedoel, ik heb het wel over vrees. Ik, ik heb het niet over angst. (STILTE) Wij… Als we dingen vrezen, denk ik dat we ze eigenlijk graag willen. (STILTE) Dood. Of inbrekers. (STILTE) Denk je niet? We bedoelen dat we willen dat ‘t ons overkomt. Elke vrees verbergt een wens. Denk je niet? STILTE. ‘k Heb altijd geweten dat ik hier zou eindigen. (STILTE) (TOT ZICHZELF) Elke vrees verbergt een wens. Ik denk dat ik hier graag zal zijn. GEVANGENE Denk je?


EDMOND Ja, dat denk ik. Weet je waarom? ’t Is simpel. Daarom denk ik dat. Ik heb altijd gedacht dat blanken in de gevangenis thuishoorden. Ik weet wel dat het de zwarten zijn die we in de gevangenis steken. Maar ik denk, eigenlijk moeten wij hier zitten. Weet je waarom? GEVANGENE Waarom? EDMOND Om bij de zwarten te zijn. (STILTE) Klinkt dat te simpel voor u? (STILTE) GEVANGENE Nee. EDMOND Omdat we eenzaam zijn. (STILTE) Maar wat ik weet… (STILTE) Wat ik weet ik denk dat al deze vrees, deze godverdomse vrees die we voelen een wens verbergt. Want ik voel het niet meer sinds ik hier ben. Ik voel het niet meer. Ik denk dat dit de eerste keer in mijn leven is. (STILTE) In mijn hele volwassen leven voel ik geen vrees meer sinds ik hier ben. Ik denk dat we zijn zoals vogels. Ik denk dat mensen zijn zoals vogels. Wij vermoeden wanneer er een aardbeving komt. Vogels weten dat. Ze vertrekken drie dagen eerder. Iets in hun binnenste verwittigt hen. GEVANGENE De vogels vertrekken aardbeving komt?

wanneer

er

een

EDMOND Ja. En ik denk, in ons binnenste, wij, wij voelen ook dat er een… GEVANGENE … uh-huh… EDMOND … een cataclysme komt. Maar wij kunnen niet vliegen. Wij zitten vol vrees. De hele tijd.


Omdat we wat we weten niet kunnen vertrouwen. Dat belletje dat rinkelt. (STILTE) Ik denk dat wij voelen. Iets zegt ons: ga weg van hier. (STILTE) Blanken voelen dat. Voelen jullie dat ook? (STILTE) Wel. Maar ik voel het niet meer sinds ik hier ben. (STILTE) Ik voel het niet sinds ik hier ben. Ik ben hier. Ik denk dat ik hier op mijn gemak ben. Dus, dus, dus moet ik ergens zijn waar ‘t veilig is. Vind je dat niet grappig? GEVANGENE Nee. EDMOND Je vindt van niet. GEVANGENE Ja. EDMOND Dank u. GEVANGENE Geen probleem. EDMOND Huh. (STILTE) GEVANGENE Wil je een sigaret? EDMOND Nee, dank u. Nu niet. GEVANGENE Geen probleem. EDMOND Misschien later. GEVANGENE Tuurlijk. Weet je wat? EDMOND Wat? GEVANGENE Ik denk dat je op mij moet komen liggen.


EDMOND Ik, ja. Wat bedoel je? GEVANGENE Dat je op mij moet komen liggen. Nu. EDMOND Ik begrijp niet wat dat betekent. GEVANGENE Dat betekent mijn lul afzuigen. (STILTE) Wel. Wil je dat niet doen? EDMOND Nee. GEVANGENE Wel. ‘k Zou ‘t toch maar doen. EDMOND Dat meen je niet. GEVANGENE Jawel. EDMOND Ik denk niet dat ik dat kan. GEVANGENE Wel. Probeer of crepeer. Laat ons dat snel regelen. (STILTE) Ik ga mezelf niet herhalen. EDMOND Ik ga schreeuwen. GEVANGENE Schreeuw en je beledigt me. Ik maak je kapot. Kijk naar mij. Zie je mij lachen? EDMOND Ik…ik…ik…ik…ik kan niet, ik kan niet, ik…ik… GEVANGENE ’t Zal godverdomme wel zijn dat je ’t niet kan. Onmiddellijk, juffrouw. DE GEVANGENE SLAAT EDMOND EEN PAAR KEER HARD EN SMERIG IN ZIJN GEZICHT.


GEVANGENE Onmiddellijk, Felix. Zorg dat je goed bent.

21. DE AALMOEZENIER

21. EDMOND, AALMOEZENIER

EDMOND ZIT TEGENOVER DE AALMOEZENIER. AALMOEZENIER Je hoeft niet te praten. EDMOND Ik wil niet praten. (STILTE) AALMOEZENIER Geraak je ’t leven hier zo’n beetje gewoon? EDMOND Weet je wat er met mij gebeurd is? AALMOEZENIER Nee. (STILTE) EDMOND Ze hebben mij gesodomiseerd. AALMOEZENIER Heb je ‘t gerapporteerd? EDMOND Ja. AALMOEZENIER Wat hebben ze gezegd? EDMOND ‘Dat gebeurt.’ (STILTE) AALMOEZENIER ’t Spijt me dat het jou overkomen is. EDMOND Dank u. AALMOEZENIER (STILTE) Voel je je alleen? EDMOND Ja. (STILTE) Ja. (STILTE) Ik voel mij alleen… _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 64

AALMOEZENIER Shhhh… EDMOND Ik voel me leeg. AALMOEZENIER Misschien ben je dan klaar om gevuld te worden. EDMOND Da’s bullshit, da’s bullshit. Da’s hypocriete bullshit. AALMOEZENIER Is dat zo? EDMOND Ja. AALMOEZENIER Dat je klaar bent om gevuld te worden. Is dat onmogelijk? EDMOND Ja. Ja. Ik weet niet wat onmogelijk is. AALMOEZENIER Niets is onmogelijk. EDMOND O. Niets is onmogelijk. Niet voor ‘God’, is ‘t dat wat je wil zeggen? AALMOEZENIER Ja. EDMOND Wel, dan, jij zit boordevol zeik. Dat snap je toch. Als niets onmogelijk is voor God, laat Hem mij dan hier naar buiten wandelen en vrij zijn. Laat Hem een nieuwe dag scheppen. In een perfect land vol leven. En lucht. Waar de mensen vriendelijk zijn tegen elkaar en werk is er ook. Waar we opgroeien in liefde, en in de zekerheid dat we gewild zijn. (STILTE) Laat hem dat doen. Laat hem. Zeg hem dat te doen. (STILTE) Stomme kloot… Als niets onmogelijk is… Dan moet _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 65

dat denk ik gemakkelijk zijn. Ik vraag niet: laat me vliegen of, als er een God is laat hem de zon ’s nacht doen verschijnen. Vooruit. Alsjeblief. Alsjeblief. Alsjeblief. Ik smeek je. Als je zo slim bent. Laat hem dat doen. Laat hem dat doen. (STILTE) Alsjeblief. Alsjeblief. Ik smeek je. AALMOEZENIER Heb je er spijt van dat je dat meisje hebt vermoord? STILTE. Edmond? EDMOND Ja. (STILTE) AALMOEZENIER Heb je er spijt van dat je dat meisje hebt vermoord? EDMOND Ik heb overal spijt van. AALMOEZENIER Maar heb je er spijt van dat je gedood hebt? (STILTE) EDMOND Ja. (STILTE) Ja, ik heb er spijt van. (STILTE) Ja. AALMOEZENIER Waarom heb je dat meisje vermoord? EDMOND Ik… (STILTE) Ik… (STILTE) Ik denk… Ik… Ik denk… (STILTE) Ik… (STILTE) Ik denk… (STILTE) Ik denk… (STILTE) Ik denk niet… (STILTE) Ik… (STILTE) DE AALMOEZENIER HELPT EDMOND RECHT EN BEGELEIDT HEM NAAR DE DEUR.

22. ALLEEN IN DE CEL

22. EDMOND, CIPIER


EDMOND ZIT ALLEEN IN ZIJN CEL EN SCHRIJFT… EDMOND Beste mevrouw Brown. Je zal me niet meer kennen. Of misschien wel. Ken je Eddy Burke nog die op Euclid woonde? Misschien wel. Ik nam Debbie mee naar het schoolbal. Ik weet dat ze me nooit aantrekkelijk heeft gevonden, en ik denk, misschien werd ze wel op een of andere manier gedwongen om met mij mee te gaan –al weet ik niet hoe. Terwijl ik dit schrijf bedenk ik plots dat ze misschien wel uit vrije wil meeging, maar dat ik het belangrijk vond te denken dat ze het tegen haar zin deed. (STILTE) Ik denk echter niet dat dat de waarheid is. (STILTE) Ze was een lief meisje. Ik ben er zeker van dat als je mij nog kent, je je ook nog zal herinneren dat ik weg was van haar… EEN CIPIER KOMT DE CEL BINNEN. CIPIER Er is bezoek voor u. EDMOND Zeg alsjeblief dat ik ziek ben. DE

CIPIER GAAT NAAR BUITEN. KIJKT NAAR BUITEN.

EDMOND

STAAT OP, REKT ZICH UIT, GAAT NAAR HET RAAM,

EDMOND (TOT ZICHZELF) Wat een dag! (HIJ GAAT TERUG NAAR ZIJN TAFEL, GAAT ZITTEN, GEEUWT, NEEMT HET PAPIER OP)

23. IN DE GEVANGENISCEL

23. EDMOND, GEVANGENE

EDMOND EN DE GEVANGENE LIGGEN ELK OP HUN BRITS. EDMOND Je hebt geen controle over wat je van je leven maakt. GEVANGENE Da’s juist godverdomme.


EDMOND Er is een noodlot dat ons einde bepaalt… GEVANGENE ... Uh-huh… EDMOND Hoe we ‘t ook mogen plannen. GEVANGENE Hoe we ‘t ook mogen plannen godverdomme. EDMOND En da’s de waarheid. GEVANGENE Da’s zeker de waarheid. EDMOND … En de mensen zeggen ’t is erfelijkheid, of ’t is uw omgeving… maar, maar ik denk dat het iets anders is. GEVANGENE Wat denk jij dat het is? EDMOND Ik denk dat het verder gaat dan dat. GEVANGENE Uh-huh… EDMOND Voorbij de dingen die we kunnen weten. (STILTE) Ik denk dat we misschien in dromen zien wat het is. (STILTE) Wat denk jij? (STILTE) GEVANGENE Ik weet het niet. EDMOND Ik denk niet dat we ’t kunnen weten. Ik denk dat als we ’t wisten, we dood zouden zijn. GEVANGENE We zouden God zijn. EDMOND We zouden God zijn. Je hebt absoluut gelijk.


GEVANGENE Of, of een of ander genie. EDMOND Nee, ik denk dat zelfs genieën niet kunnen weten wat het is. GEVANGENE Nee, een groot genie, (STILTE) of een of andere filosoof… EDMOND Ik denk dat zelfs een genie niet kan zien wat we zijn. GEVANGENE Jij denkt niet… dat… (STILTE) EDMOND Ik denk dat we ’t niet kunnen vatten. GEVANGENE Er is iets bezig, dat zeg ik je. Ik beweer dat ergens een of andere arme sukkelaar weet wat er gebeurt. EDMOND Denk je dat? GEVANGENE Godverdomme ja. Een of andere geflipte sukkelaar. Ergens. In de Ozarks? (STILTE) Godverdomme ja. Een of andere inteeltkloot, wandelt de hele dag rond… STILTE. EDMOND Denk je? GEVANGENE Ja. Misschien is hij het niet… maar dan is ’t iemand anders. Een of andere opgesloten lul, die tijd zat heeft om na te denken… STILTE. Of een of andere stomme… ‘ k Weet het niet, een of ander pasgeboren kind. (STILTE)


EDMOND Een of ander pasgeboren kind. GEVANGENE Ja. En weet vooroordelen…

je

wat:

‘t

heeft

geen

EDMOND Ja. GEVANGENE Al wat het heeft… EDMOND … Da’s absoluut juist... GEVANGENE Huh?... EDMOND Ja. GEVANGENE ’t Is… EDMOND Misschien is ’t geheugen… GEVANGENE Da’s wat ik zeg. Dat het wel ‘s… EDMOND ’t Zou kunnen. GEVANGENE Of… EDMOND … of een of andere GEVANGENE … een of andere… EDMOND … kennis… GEVANGENE … een of andere… EDMOND Een of andere intuïtie… _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 70

GEVANGENE Ja. EDMOND Ik bedoel zelfs niet intuïtie… Iets… Iets… GEVANGENE Of een of ander beest… EDMOND Waarom niet?… GEVANGENE Dat al die jaren dat we zeggen we wachten op de marsmannetjes, dat ze misschien hier zijn… EDMOND … Dat zou best kunnen… GEVANGENE .. Misschien zijn het beesten… EDMOND Ja. GEVANGENE Die hier achtergelaten werden… EDMOND Eons geleden. GEVANGENE Lang geleden. EDMOND … en zich hier voortgepland hebben… GEVANGENE Of misschien zijn wij de beesten… EDMOND … Misschien wel… GEVANGENE Ze zijn oppermachtig op hun… EDMOND … Ja.


GEVANGENE Op hun planeet waar ze vandaan komen… EDMOND Maar als ze hier op aarde gezet worden… GEVANGENE Wij zeggen ’t zijn maar honden, of beesten en we verachten ze… EDMOND … Ja GEVANGENE In onze angst verachten we ze. Maar… denk je niet? EDMOND … ’t Zou zeer goed kunnen… GEVANGENE Maar op hun planeet… EDMOND … Uh-huh… GEVANGENE … zijn ze oppermachtig… EDMOND Ik denk dat dat zeer … GEVANGENE En wat wij gedaan hebben is onszelf te schande gemaakt. EDMOND Da’s waar. GEVANGENE Omdat we ze niet met respect behandelden. EDMOND (STILTE) Misschien waren wij de beesten. GEVANGENE Dat zeg ik juist. EDMOND Misschien zijn ze hier om over ons te waken. Misschien zijn ze daarom hier. Of om ons te _______________________________________________________________________________________ EDMOND - DAVID MAMET Blz.: 72

observeren. Misschien zijn we hier om gestraft te worden. STILTE. Denk jij dat er een hel is? GEVANGENE Ik weet het niet. (STILTE) EDMOND Denk je dat wij erin zitten? GEVANGENE Ik weet het niet. (STILTE) EDMOND Denk je dat we ergens naartoe gaan als we sterven? GEVANGENE ‘k Weet het niet. ‘k Zou ‘t wel willen geloven. EDMOND Ik ook. GEVANGENE Ik zou ‘t echt wel willen geloven. (STILTE) EDMOND Misschien is ‘t wel de Hemel. GEVANGENE (STILTE) ‘k Weet het niet. EDMOND Ik weet het ook niet, maar misschien is ‘t zo. GEVANGENE Ik zou ’t wel willen geloven. EDMOND Ik ook. (STILTE) Slaapwel. (STILTE) GEVANGENE Slaapwel. EDMOND STAAT OP,

GAAT NAAR DE ANDERE KANT VAN DE CEL EN WISSELT EEN NACHTZOEN MET DE GEVANGENE. DAN KEERT HIJ TERUG NAAR ZIJN BRITS EN GAAT LIGGEN.


1. DE WAARZEGSTER 1. EDMOND, WAARZEGSTER

Recommend Documents