Jaarrekening 2009
Jaarrekening 2009 Banque Privée Edmond de Rothschild Europe Naamloze Vennootschap 20, Boulevard Emmanuel Servais - L-2535 Luxemburg - Postadres P.B. 474 - L-2014 Luxemburg Tel.: (352) 24 88 1 - Fax Directie: (352) 24 88 8222 - Swift PRIBLULL - R.C. LUX B 19194 - BTW LU 121687 24 www.groupedr.eu
4
Wat is volgens u het verband tussen de bankgroep waarvan u voorzitter bent en uw niet-financiele activiteiten? Benjamin de Rothschild: Levenskunst en Financiële kunst zijn twee dimensies die elkaar de hand reiken en voeden. Financiële en niet-financiële activiteiten moeten elkaar sowieso aanvullen. Door de levenskunst, in de edele zin van het woord, krijgt het door de Bank verdiende geld een totaal andere betekenis. In onze activiteiten met betrekking tot onthaal (hotels en restaurants), de landbouw (wijnbouw en agrarische), zeilsport (Gitana) en vooral filantropie zijn de begrippen engagement en ethiek alomtegenwoordig. De Groep oefent al haar activiteiten uit in eenzelfde geest van uitmuntendheid, professionalisme en creativiteit en daarbij wordt steeds een lange termijnvisie gehanteerd. Deze twee werelden spelen op elkaar in en houden elkaar in evenwicht. In beide gelden dezelfde waarden die mijn vader, Edmond de Rothschild, aan mij heeft doorgegeven. Binnentreden in het universum Rothschild, wat betekent dat? Benjamin de Rothschild: De Rothschild-traditie is een levenswijze, een zoeken naar evenwicht, een morele verantwoordelijkheid, overtuigingen, zeer sterke engagementen, durf en...passie! Produceren, doorgeven, verbeteren, zijn vermogen zo goed mogelijk aanwenden: dit alles wordt dan verheven tot kunst. Deze wil komt tot uiting in “De levenskunst van Rothschild” en in het streven om altijd en overal het opperste te willen bereiken: wat betreft financiën, wijn, landbouw, zeilsport op hoog niveau, tuinen, stichtingen, kunsten, enz. Reeds generaties lang hebben de
Gesprek met Benjamin en Ariane de Rothschild
5
Rothschilds bewezen dat ze geld in al zijn mogelijke toepassingen ten volle weten te benutten. De historische waarden “Concordia, Integritas, Industria” staan symbool voor de begrippen evenwicht en ethiek, die onlosmakelijk verbonden zijn met het begrip arbeid. Op welke wijze zijn deze waarden een concrete leidraad voor uw activiteiten? Benjamin de Rothschild: Deze waarden betekenen in de eerste plaats dat wij moeten luisteren naar en aandacht en respect hebben voor zowel onze klanten als onze medewerkers. Een geest van vernieuwing, concurrentie en werken in groeps- en teamverband. Onze aanpak wordt gekenmerkt door een onaflatende inspanning en de permanente zoektocht om onszelf te overstijgen: al onze activiteiten zijn erdoor doordrongen. Ik zou tot besluit nog willen zeggen dat integriteit bij ons centraal staat. Wat zijn uw doelstellingen wat betreft de ontwikkeling van uw niet-bancaire activiteiten? Ariane de Rothschild: Onze activiteiten die verband houden met levenskunst zijn zeker geen bevlieging. Wij zijn er zeer nauw bij betrokken: wij tillen de praktijken op tot professioneel niveau; wij zoeken naar vernieuwing en willen iets tot stand brengen. Dat betekent een begeleiding op lange termijn. Wij werken voor onze kinderen en de komende generaties. Benjamin de Rothschild: Wij streven naar perfectie door het verschil uit te maken, alleen zó kan men verder groeien en ontwikkelen. In onze familie wordt elke generatie gedreven door de
drang naar ondernemen; wij creëren entiteiten door onze teams de ruimte te bieden waarin zij zich kunnen uiten. U maakt de link tussen levenskunst en respect voor het milieu, doet u dit met het oog op de volgende generaties? Benjamin de Rothschild: In al onze activiteiten, in onze wijngaarden, op onze boerderij, in onze tuinen, overal kiezen wij voor duurzame praktijken. Omdat wij verantwoordelijk zijn voor onze kinderen is het van fundamenteel belang dat wij ons inzetten voor het milieu. Wij willen de smaak doorgeven van producten die met respect voor de bodem zijn geteeld. Wij moeten de mensen er nog meer van bewust maken dat zij voor onze planeet moeten zorgen. Er moet tevens een efficiënte economische benadering worden ontwikkeld. Wat betekent voor u “de kunst van de handeling”? Ariane de Rothschild: Er zijn jaren nodig om kunstenaar te worden, om een zekere en vaardige hand te ontwikkelen. Het is dan ook vaak moeilijk om zich aan een van deze beroepen te wagen. Het zijn edele beroepen en het is van groot belang dat zij worden doorgegeven. Wij verdedigen de idee van een moderne begeleiding en wij doen er alles aan om het doorgeven van zeldzame kennis en ervaring te bevorderen en tegelijkertijd zetten wij ons ook in voor technische vernieuwingen. Frankrijk heeft een buitengewoon ambachtspatrimonium. Dat mogen wij zeker niet laten teloorgaan!
Inhoud 6
8
10
16
26
Mededeling van de Voorzitter
Organen van de Banque Privée Edmond de Rothschild Europe
Beheersverslag
Financiële gegevens 2009
32
58
60
Bijlage bij de jaarrekeningen
Verslag van de bedrijfsrevisor
Adressen
Respect voor de tijd
aarde passie
innovatie
creativiteit traditie uitmuntendheid
Uitzonderlijke talenten
7
Mededeling van de Voorzitter van de Raad van Bestuur 8
Reeds drie jaar wordt de wereld geplaagd door de zwaarste economische en financiële crisis sinds de jaren ’30. Aan het begin dachten tal van experts nog dat de wereld afgleed naar een Grote Depressie, die het drama van de crisis in 1929 oversteeg. Dat sombere scenario kon echter worden afgewend. En we mogen ervan uitgaan dat dit scenario in de nabije toekomst niet weer zal opduiken. Deze zware crisis heeft echter niemand gespaard. Zoals blijkt uit de term zelf bracht de systeemcrisis, en de schoktherapie om die te beteugelen, het systeem aan het wankelen: regeringen, centrale banken en het banksysteem raakten voor lange tijd ontregeld. De niet-financiële ondernemingen en dan vooral de KMO’s hadden en hebben het nog steeds moeilijk. Vele moesten de deuren sluiten en de werkloosheid bleef maar stijgen. De ondernemingen waren wel verplicht medewerkers te ontslaan om hun bestaan veilig te stellen en, hoe paradoxaal het ook mag klinken, om de resterende banen en de werkgelegenheid van morgen te redden. Omdat wij echter profesionele beheerders van beroep zijn, denken wij in de eerste plaats aan zowel particulieren als institutionele instellingen die over een vermogen beschikken en die door de gedaalde activawaarde zware klappen hebben gekregen en zich tengevolge van de nog heersende onzekerheid terecht zorgen maken. Voor de klanten van onze groep die ons hun vertrouwen zijn blijven schenken hebben onze teams permanent alles in het werk gesteld om hun kapitaal tegen te storm te behoeden. Wij zijn helaas geen alchemisten die lood in goud konden omtoveren! Zoals gebruikelijk is geen enkele activaklasse kunnen ontsnappen aan de gevolgen van een kredietcrisis die tot een systeemcrisis heeft geleid. Nu moeten wij onze beleggers veilig door de nog steeds dichte mist loodsen.
Hierbij laten wij ons door twee overtuigingen leiden: ten eerste: wij zijn dan wel aan het ergste ontsnapt, de crisis is zeker nog niet voorbij. Het verloop van deze wereldwijde crisis doet ons denken aan de woorden van Churchill na El Alamein: “Dit is niet het einde, dit is zelfs niet het begin van het einde, maar mogelijk het einde van het begin.” Ten tweede: wij mogen ons geen illusies maken over de lessen die de verantwoordelijken voor deze crisis uit hun voorbije fouten hebben getrokken. Sneller dan de pessimisten kunnen vermoeden gaan precies die mensen alweer doen alsof er niets is gebeurd. Aan degenen die denken dat niets meer zal zijn wat het ooit is geweest wil ik het volgende zeggen: “Precies vanwege de crisis zal nadien alles weer zijn zoals het daarvoor was.” Deze crisis was duidelijk een crisis van alle mogelijke excessen: door het makkelijk beschikbare geld ontbrak de nodige tijd om waarde te creëren; de niet te stillen honger naar groei, vooral de externe groei die makkelijker was geworden door de vlot toegankelijke kredieten, bij industriële ondernemingen, banken en financiële instellingen, waarvan de omvang zo groot was geworden dat zij de wereld als hun speeltuin beschouwden; het ongebreidelde consumptiegedrag van de rijke landen die zich te goed deden aan de uitbuiting van de arbeiders en aan de geldreserves van de opkomende landen en daarvan met volle teugen wilden profiteren zonder ooit de factuur voor het harde labeur te moeten betalen; de versnelde uitputting van de natuurlijke bronnen van onze planeet, de ondergrond, de zeeën en onze oceanen, de lucht, waarbij niet werd gedacht aan wat wij voor onze kinderen zullen achterlaten. Sinds meer dan tweeënhalve eeuw heeft onze familie zich door oorlogen, revoluties, vervolgingen, beurscrisissen en economische
9
crisissen geworsteld. Op het kritieke punt dat de crisis koortsachtig naar een uitweg zoekt, wil ik nederig maar ook met terechte trots herinneren aan de boodschap die door zeven bankiersgeneraties aan ons werd doorgegeven. In ons familiemotto klinkt reeds sinds de XVIIIe eeuw de roep door naar wat thans iedereen, zelfs zonder haar in praktijk te brengen, duurzame ontwikkeling noemt. “Concordia, Integritas, Industria”. Letterlijk “Eenheid, Integriteit, Activiteit”.
bestaande ethische dogma’s en de nieuwe ideeën. Is het ethisch verantwoord de natuur te onderwerpen aan het hedendaagse groeiritme? Zeker niet. En is het ethisch verantwoord om duurzame ontwikkeling als voorwendsel te gebruiken om ontwikkeling in het algemeen te verketteren? Is het ethisch verantwoord om groei te ontwikkelen waarmee mensen zich uit hun armoedige situatie opwerken om hen daarna de rekening van onze eigen excessen te laten betalen?
Aan dit motto dat als een soort gedragscode geldt, werden reeds tal van verklaringen gegeven. Een mogelijke vertaling is: “Harmonie, Respect, Stiel” en die begrippen zijn van toepassing op drie aspecten van de menselijke samenleving: het leven temidden van de anderen of de maatschappelijke organisatie; het leven volgens fundamentele principes dat deel uitmaakt van zowel leken- als religieuze ethiek; het leven temidden van de dingen overeenkomstig de regels van de economische organisatie.
Trouw aan de Stiel, i.e de dialektiek tussen de traditionele kennis en ervaring, het generatie na generatie doorgeven van de handeling van de ambacht en de vernieuwing, de continue ontwikkeling van technieken, de verkenning van nieuwe grenzen. Ook onze familieonderneming, die zo trouw blijft aan haar beheersactiviteiten, haar traditie, haar onafhankelijkheid en haar middelgrote omvang, moet voor haar klanten de meest geavanceerde financiële producten kunnen aanbieden en geeft de kunst van het vermogensbeheer door aan Indische en Chinese banken, drijfveren van de Aziatische groeieconomieën.
Harmonie van het sociale contract: in onze samenleving moeten wij van de verschillen profiteren en mogen wij die niet met tegenzin tolereren, m.a.w. wij kiezen voor eenheid zonder uniformiteit. In het afgelopen jaar zien wij die onweerstaanbare eenheid die mondialisering wordt genoemd: de crisis van het banksysteem, de klimaatproblemen, de pandemieën zijn kwalen die zich op wereldschaal ontwikkelen maar zo ook moeten worden opgelost. Hoe zou de wereld er uitzien als alleen het Amerikaanse financiële kapitalisme, dat in zeer ruime mate verantwoordelijk is voor de drama's van onze planeet, als zaligmakend werd erkend?
Mijn verre voorouders, die reeds tijdens het Ancien Régime multinationale bankiers waren en een beroep ontwikkelden dat onder het omvergeworpen regime fel werd bekritiseerd, waren er helemaal van overtuigd dat op obsessionele wijze voor slechts enkelen rijkdom verzamelen nooit een duurzame doelstelling kon zijn. Naleving van het sociaal contract, Respect voor de moraal, trouw aan de Stiel. Ik lees ons familiemotto als een les in matiging na de buitensporigheden waarmee wij aan het begin van de XXIe eeuw werden geconfronteerd.
Respect voor de moraal is soms moeilijk na te streven door de tegenstrijdigheden die er bestaan tussen de eeuwenoude
Baron Benjamin de Rothschild Voorzitter
Organen 10
Banque Privée Edmond de Rothschild Europe
Raad van bestuur
Comité van de raad van bestuur
Interne audit
Revisie-orgaan
Voorzitter Baron Benjamin de Rothschild
Voorzitter Claude Messulam
Hoofd-onderdirecteur Stéphanie Van Tieghem
PricewaterhouseCoopers S.à.r.l.
Bestuurders John Alexander Luc Baatard Didier Bottge José-Luis de Vasconcelos e Sousa Laurent Dassault Claude Messulam Frédéric Otto Yves Repiquet E. Trevor Salathé Daniel Yves Trèves
Leden John Alexander Luc Baatard Didier Bottge José-Luis de Vasconcelos e Sousa Frédéric Otto E. Trevor Salathé
11
Uitvoerend comité 1
Directiecomité Private Banking en Asset Management
Directiecomité ICB
Directiecomité Family Office en Business Development
Voorzitter Algemeen directeur Frédéric Otto
Voorzitter Frédéric Otto
Voorzitter Pierre-Marie Valenne
Voorzitter Frédéric Otto
Ondervoorzitters Pierre-Marie Valenne Jean-François Lafond Marc Ambroisien Rudy Paulet
Ondervoorzitters Jean-François Lafond Geoffroy Linard Franck Sarrazin
Ondervoorzitter Pierre-Marie Valenne
Ondervoorzitter Adjunct-algemeen directeur Pierre-Marie Valenne Ondervoorzitter Centraal directeur Jean-François Lafond Ondervoorzitters Directeuren Marc Ambroisien Geoffroy Linard Rudy Paulet Franck Sarrazin
Directeuren Didier Bensadoun Patrick Brebion Thierry de Baynast Raphael Delplanque Raymond Glodé Marc Grabowski Franck Payrar Jean-Marc Robinet Jean-Charles Schiltz Guy Verhoustraeten
Directeuren Philippe Anstett Guy Verhoustraeten
Directeuren Marc Ambroisien Rudy Paulet Franck Sarrazin Didier Bensadoun Thierry de Baynast Edward de Burlet Raphaël Delplanque Raymond Glodé Karl Guénard Alain Mestat Franck Payrar Philippe Postal Jean-Marc Robinet Jean-Charles Schiltz Guy Verhoustraeten Adjunct-directeur Elise Lethuillier
1 Directeuren erkend door de Commission de Surveillance du Secteur Financier
12
ORGANEN Banque Privée Edmond de Rothschild Europe
Secretaris-generaal
Andere directeuren, Adjunct-directeuren, Hoofd-onderdirecteuren en Onderdirecteuren
Luc Grégoire
Directeuren Denis de Montigny Pascal Delle Claudio Fernandes Dimitri Guillaume Reinald Loutsch Jean-Luc Parmentier Virgilio Ranalli Bernard Schul Jean-Marc Thomas Didrik van Zuylen Adjunct-directeuren Marie-Laure Bernard Paul Boeger Christian Burckel Michel Catulle Yves Chezeaud Emile Cremmer David Diwan Pascal Gilles Geoffroy Glenisson Philippe Godard Eliseo Graziani Jean Heckmus Catherine Menzies Francis Nilles Giulia Olivieri Claude Pech Catherine Roux-Sevelle Carlo Thewes Matthieu Tinti Eric Van der Straten Philippe Visconti Philippe Wapler Marc Zurcher
Hoofd-onderdirecteuren Jean-François Colson Jean-Louis Di Giovanni Dominique Dubois Eric Feyereisen Laurent Haag Philippe Maclot Jean-Christophe Morizot Philippe Pirenne Nathalie Plompen Onderdirecteuren Corinne Aurousseau Pascale Bartz Nicolas Bayet Christophe Bedeau Magali Berton Mark Bosquet Olivier Boulestreau Sidney Bouvier André Bovy Serge Brück Mara Claus Giuseppe Croce Arnaud de Smedt Guy de Spirlet Arnaud Decrulle Sébastien Dodo Jean-Marc Drui Renaud Durand Frédéric Fauveaux Pascal Foret Eric Guerrier Muriel Hombroise Emmanuel Kirch Christoph Lanz Martial Lavall
Thierry Lenormand Amilcar Magalhaes Ribeiro Josette Marting Marie-Thérèse Mosson-Weber Sandrine Mury Evelyne Pommeret Alain Ravaux Pierre Ruhl Ilan Schweizer Malika Sekkil Nuria Tejada-Gallardo Vincent Thiry Claude Verdin François Vial Claude Wickler
13
Bijkantoren in het buitenland
Coördinatie van de bijkantoren
Spanje / Madrid
Italië / Milaan
Portugal / Lissabon
Voorzitter van het coördinatiecomité José-Luis de Vasconcelos e Sousa
Algemeen directeur Antonio Salgado
Algemeen directeur Roberto Colapinto 1
Algemeen directeur José-Luis de Vasconcelos e Sousa 1
Directeuren Francisco Sánchez Pablo Torralba Juan Verdaguer
Onderdirecteuren Barbara Colombo Elena Giordano Giorgio Solcia
België / Brussel Algemeen directeur Marc Moles le Bailly 1 Adjunct-algemeen directeur Marie-Claire Keyzer 1 Directeuren Eric Dumoulin 1 Thierry Genouville Marc Lallemand 1 Alain Querton
Adjunct-directeur David Hayón Hoofd-onderdirecteur Alberto Cejudo Podio Onderdirecteuren Pedro Adán Bruno da Cunha David Monreal
Onderdirecteuren Jean-Pierre Heymans Pierre-Alexis Hocke Cédric Querton
1 Directeuren die bij de toezichthouders worden erkend
Adjunct-algemeen directeur Bruno de Carvalho 1 Directeuren Raul Jorge Godinho Vitor Henriques Pereira João Antunes Adjunct-directeuren Luis d’Orey Gonçalo Correa Rui Nunes dos Santos André Reid Onderdirecteuren Marta Aranha Alves Paula Alexandra Coimbra Frederico Pratas Cristina Venancio
14
ORGANEN Banque Privée Edmond de Rothschild Europe
Vertegenwoordigingskantoor
Israël / Tel Aviv
Polen / Warschau
Slowakije / Bratislava
Permanent vertegenwoordiger Ariel Seidman
Permanent vertegenwoordiger Carlo Thewes
Permanent vertegenwoordigers Marc Ambroisien Svetlana Dankovicova
geduld affinage
Kwaliteit smaken
Biodiversiteit
aandacht
Landbouwers Bodem
Reeds generaties lang hanteert de familie een benadering waarbij zij zich openstelt voor mens en natuur. Een aanpak die oog heeft voor wat essentieel is op deze aarde. Door haar grondpatrimonium met respect voor tradities en het milieu te bewerken en op te waarderen, zet de familie zich in voor de komende generaties. Zoals ook met de financiële activiteiten het geval is verandert de aanpak van tuinen en gronden in de loop der jaren. Hiervoor is permanent aandacht nodig: de vruchten, de wijn, de kaas, de bomen en bloemperken met hun zeldzame soorten vormen hiervan het resultaat.
BEHEERSVERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE vergadering van aandeelhouders 16
Economisch en financieel klimaat van 2009 2009 is in een beter klimaat geëindigd dan 2008. Bij de beleggers liggen twee markante feiten nog vers in het geheugen. Enerzijds betreft het een historische première en anderzijds waren het de voorboden van een reële structurele verandering. Het eerste feit betrof het succes van de wereldwijde, gecoör dineerde tussenkomsten op een nooit eerder geziene schaal van regeringen en centrale banken om een crisis van het banksysteem te voorkomen. De effecten van de vele herstel- en stimuleringsplannen die aan het eind van het vierde kwartaal van 2008 werden aangekondigd en geïmplementeerd werden pas in de loop van 2009 zichtbaar. Dankzij deze inspanningen konden de economische en financiële systemen worden gered, terwijl die nauwelijks 9 maanden eerder nog op de rand van de afgrond stonden. Dankzij deze acties konden aanvankelijk het vertrouwen van ondernemers, het interbancaire systeem en de consumenten worden gestabiliseerd. De programma’s ter ondersteuning van de vraag en de door de regeringen uitgetrokken gelden voor infrastructuurwerken leidden ertoe dat de reële activiteit zich enkele maanden later kon herstellen. Daarmee kwam een eind aan de algemeen heersende scepsis ten aanzien van de doeltreffendheid van het gevolgde beleid. In de loop van het tweede en derde kwartaal van 2009 was ook echt sprake van terugkeer naar groei. 2009 wordt door nog een ander feit gekenmerkt. Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog wordt de rest van de wereld niet
op sleeptouw genomen door de Verenigde Staten, die terug op groeikoers zijn gekomen, maar door China. Dit harde feit is het gevolg van de sterk toegenomen openbare bestedingen door de Chinese overheid en van de betere werking van het banksysteem. De Chinese banken hebben er zelf voor gezorgd dat de reële economie van de nodige liquiditeiten werd voorzien, terwijl de Amerikaanse en Europese handelsbanken de kredietvoorwaarden eerder verstrakten. Deze ontwikkelingen weerspiegelen de structurele verandering die aan de gang is: wij gaan steeds meer naar een multipolaire wereld waarin de jonge geïndustrialiseerde landen, en dan vooral China en Brazilië, steeds machtiger worden. De gevolgen van het keynesiaanse beleid hebben niet op zich laten wachten. Dit beleid heeft de rente laag gehouden, zodat de economie minder weerslag heeft gevoeld van de schuldafbouw van de huishoudens. Aan de keerzijde heeft dit evenwel geleid tot aanzienlijke begrotingstekorten. Het schuldprobleem is alleen verschoven, niet opgelost. De particuliere schuld is nu een openbare schuld geworden waarbij de ineenstorting van de belastingontvangsten en de stimuleringsmaatregelen in vele landen hebben geleid tot een aanzienlijke verslechtering van de overheidsfinanciën. Ondernemingen hebben drastisch in hun uitgaven gesnoeid via ontslagen, het uitstellen van investeringen en het duidelijk afbouwen van de voorraden.
17
In Europa en de Verenigde Staten werden vooral kleine en middelgrote ondernemingen, toch een belangrijk segment voor de werkgelegenheid, getroffen omdat de banken moeilijker leningen toekenden. Grotere ondernemingen konden voor de nodige liquiditeiten een beroep doen op de obligatiemarkt waar de beleggers gretig intekenden. Bovendien heeft zich een nieuwe bedreiging gemeld, die mogelijk nog rampzaliger is dan de kredietcrisis als gevolg van de subprimeleningen. Het betreft de blootstelling van Amerikaanse banken aan commercieel vastgoed, waarvan de prijzen verder blijven dalen en waardoor de vorderingen van de banken in deze
Herfstzicht met in het midden een Amerikaanse tulpenboom, Pregnypark.
sector in waarde zijn gedaald. Ook de Europese banksector blijft het moeilijk hebben vanwege de blootstelling in Oost-Europese en Baltische landen en in landen van de eurozone waar het minder goed gaat. De Federal Reserve (Fed), de Europese Centrale Bank (ECB), de Bank van Engeland (BoE) en de Bank van Japan (BoJ) bleven steun verlenen aan hun binnenlandse economie en handhaafden hun uiterst soepel monetair beleid. Om eventuele nieuwe zeepbellen, vooral in de vastgoedsector, te voorkomen ontwikkelden regeringen en centrale banken van landen met sterkere groei tezelfdertijd een enorm aantal steunmaatregelen.
18
BEHEERSVERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE vergadering van aandeelhouders
Vanaf de maand maart kwam er weer meer risicobereidheid en begonnen de financiële markten aan een spectaculaire klim die tot het eind van het jaar aanhield. Na negen maanden herstel toonden de ontwikkelde markten een sterke groei, behalve Japan, waar de winsten kleiner waren. De opkomende economieën konden gezamenlijk een winst van meer dan 60% boeken. Ondanks dit merkwaardige herstel bleven zowel de ontwikkelde als de opkomende markten nog duidelijk onder het hoogtepunt van eind 2007.
Rendement aandelen
MSCI Vereinigde Staten MSCI Japan MSCI Europa MSCI Opkomende markten
180 160 140 120 100 80 60 40 12/08
Bron: Bloomberg
03/09
06/09
09/09
12/09
19
Over het gehele jaar 2009 bleef er een sterke negatieve correlatie bestaan tussen de dollar enerzijds en de grondstoffenprijzen en de opkomende markten anderzijds. De olieprijzen lieten een krachtig herstel van 78% zien. De goudprijs steeg met bijna 25% en bereikte met 1200 USD/once in december 2009 zijn hoogste niveau ooit. Hoogrentende obligaties en obligaties van opkomende markten Kwamen ook met sterke cijfers. Het rendement van een Amerikaans schatkistpapier met een looptijd van 10 jaar steeg van 2,2% naar meer dan 3,8%. Bijgevolg daalde de index van Amerikaans schatkistpapier met 3,8% terwijl de index van Europees schatkistpapier met 4,4% steeg.
Rente op 10 jaar in euro en USD
%
Rente op 10 jaar in USD Rente op 10 jaar in euro
4,0
3,5
3,0
2,5
2,0 12/08
01/09
Bron: Bloomberg
02/09
03/09
04/09
05/09
06/09
07/09
08/09
09/09
10/09
11/09
12/09
20
BEHEERSVERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE vergadering van aandeelhouders
Terwijl de aandelenmarkten spectaculair herstelden heerste er een sterke volatiliteit in de geldmarkt. Beleggers gaven de voorkeur aan valuta’s gekoppeld aan de grondstoffenmarkten en aan valuta's met hoog rendement, waardoor deze regelmatig werden opgewaardeerd. De Amerikaanse dollar moest vanaf maart echter terrein prijsgeven en verloor 14% ten opzichte van de euro. Deze trend werd in de hand gewerkt door de grotere risicobereidheid als gevolg van de afnemende druk op de financiële markten en door het herstel na de recessie. 2010 zal een bijzonder moeilijk jaar worden voor de overheden en de centrale banken, die hun belasting- en monetair beleid weer moeten normaliseren. Alles hangt af van het tijdstip waarop zij hun uiterst soepel steunbeleid afsluiten. Wanneer zij daar te lang mee wachten kunnen zich in de markt nieuwe zeepbellen vormen en blijft de twijfel bestaan of het exponentieel gestegen
begrotingstekort houdbaar is. Een te vroeg afbreken van dit beleid kan het nog zwakke economische herstel in de kiem smoren. Hoe dit ook afloopt, wij mogen er zeker van zijn dat belangrijke structurele trends hun stempel zullen blijven drukken op de wereldeconomie en de financiële markten. De globalisering zal zich doorzetten, door de indrukwekkende machtsgreep van China en Brazilië zal de wereld steeds meer worden gepolariseerd. Wat de financiering van de staatsfinanciën en het sociaal model van onze westerse maatschappijen betreft, wachten wij op plausibele oplossingen. Ten slotte is er de opwarming van het klimaat waardoor onze bedrijfsmodellen, onze wijze van denken, en ons gedrag als burger, consument of belegger ingrijpend zal worden veranderd.
Euro / USD
1,55 1,50 1,45 1,40 1,35 1,30 1,25 1,20 01/09
Bron: Bloomberg
04/09
07/09
10/09
21
Onze ontwikkeling In dit fragiel en volatiel economisch en financieel klimaat blijft de relatie met onze klanten in de eerste plaats gebaseerd op vertrouwen, plaatselijk contact en dialoog. Dankzij deze zeer sterke band kunnen wij hun de totale service bieden die zij van hun bankier en vertrouwenspersoon verwachten, aangezien zij gehecht zijn aan deze waarden waarop onze teams zich baseren. Onze ontwikkeling blijft stevig verankerd in onze kernactiviteiten, die voornamelijk bestaan uit private banking, vermogensbeheer en het beheer van beleggingsfondsen. De sterke combinatie van deze activiteiten zorgt ervoor dat onze klanten kunnen profiteren van de meerwaarde van een relatie van het type family office die zij van hun bankier mogen verwachten. Aronskelken en plantengroei aan de oever van de vijver, Château Clarke.
Onze teams stellen alles in het werk om de Bank en haar klanten te vrijwaren tegen de risico’s verbonden aan de diepe economische en financiële crisis die ons reeds maanden teistert. Zij zijn permanent op zoek naar goede beleggingskansen in de financiële markten die stilaan herstellen van de buitensporige daling in het recente verleden. Ook op internationaal vlak gaan wij door met onze ontwikkeling. De activiteiten van onze filialen in België, Spanje, Portugal en Italië groeien zoals wij hadden verwacht. Onze samenwerking die wij sinds enkele jaren met Aziatische partners van hoge kwaliteit onderhouden, wordt versterkt: na Japan is het nu de beurt aan India en in de komende jaren zal deze samenwerking worden uitgebreid naar andere landen in volle expansie. Het feit dat wij onze bewaaractiviteiten en het volume van voor rekening van onze (particuliere of institutionele) klanten beheerde activa op hetzelfde peil hebben kunnen houden, evenals onze resultaten spreekt boekdelen over het vertrouwen dat onze klanten in ons stellen en over de kwaliteit van onze activiteiten. Dit vertrouwen en deze kwaliteit zijn gestoeld op een efficiënte organisatie die wij constant verbeteren via aanzienlijke investeringen in menselijke en materiële middelen. Daardoor hebben onze activiteiten geleid tot een nettowinst van EUR 30.170.048, een daling van 6% ten opzichte van het voorgaande boekjaar.
22
BEHEERSVERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE vergadering van aandeelhouders
Verslag over de jaarrekeningen
Resultaat
Onze jaarrekeningen en de kerncijfers daarin geven een duidelijk beeld van de degelijke financiële gezondheid van onze Bank.
Producten Ten opzichte van boekjaar 2008 liggen de inkomsten 12% lager. Deze daling is voornamelijk te wijten aan de lagere inkomsten uit renten en de lagere winsten uit financiële transacties.
Balans Per 31 december 2009 bedroeg het balanstotaal EUR 3.509.705.403 tegen EUR 5.057.116.553 per 31 december 2008. Deze daling van 31% kan worden verklaard door het feit dat onze klanten weer meer vertrouwen hadden gekregen in financiële producten. Op de actiefzijde laat de post Kas, tegoeden bij centrale banken en het bestuur der postcheques een zeer gevoelige achteruitgang zien naar EUR 397.953.167 terwijl de vorderingen op banken met 3% naar EUR 2.503.890.854 is gestegen. Vorderingen op klanten is met 19% gedaald tot EUR 508.277.768. Aan de passiefzijde zien wij bij deposito’s en rekeningen-courant van de klanten een daling van 31% tot EUR 2.937.322.645, of 84% van het balanstotaal. Verbintenissen tegenover banken bedragen EUR 316.841.062, een daling met 40% ten opzichte van vorig jaar.
Belastingen Door een goede kostencontrole hebben wij de algemene administratieve kosten met 9% kunnen verminderen. De personeelskosten zijn met 10% gedaald en bedragen EUR 77.902.750, of 67% van de totale onkosten voor algemene administratieve onkosten. De overige administratieve onkosten bedragen EUR 38.645.399, een daling van 7%. Nettowinst De nettowinst over het boekjaar bedraagt na belastingen en voorzieningen EUR 30.170.048. In dit resultaat zijn belangrijke investeringen op lange termijn opgenomen, zoals het versterken van onze teams en van onze productiemiddelen. Het rendement op eigen vermogen bedraagt 19%.
23
Kerncijfers
2009
2008
2009 / 2008
EUR
EUR
%
150
137
10%
3.510
5.057
-31%
21
33
-36%
113
114
-1%
12
16
-25%
Resultaat uit effecten
9
13
-31%
Andere baten
8
9
-11%
120
132
-9%
30
32
-6%
761
766
19%
26%
Balans (in miljoenen euro) Eigen vermogen na verdeling (exclusief fondsen voor algemene bankrisico’s en speciale posten met een bijdrage aan de reserves) Balanstotaal voor verdeling Resultaatrekening (in miljoenen euro) Resultaat van transacties op rente Resultaat van vergoede transacties en dienstverrichtingen Resultaat van financiële transacties
Bedrijfslasten (personeelskosten, overige algemene kosten en overige administratiekosten) Winst over het boekjaar (na belasting, voorzieningen en afschrijvingen) Personeelsbestand aan het eind van het jaar (incl. filialen) Rentabiliteit Rendement op eigen vermogen (in %) winst na belastingen (excl. forfaitaire voorziening en buitengewone voorzieningen)/gemiddelde van eigen vermogen na verdeling
24
BEHEERSVERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE vergadering van aandeelhouders
Doelstellingen en strategieën inzake risicobeheer Het risicobeheer van de Bank is gebaseerd op het risicobeleid dat op groepsniveau door de moedervennootschap is vastgesteld. Overeenkomstig dit beleid heeft de Bank een risicobeheer ingesteld door middel van een uitgebreid aantal grondbeginselen, een organisatorische structuur, beperkingen en processen die nauw gelinkt zijn aan de activiteiten van de Bank en de aard van de risico’s. Volledige informatie over de doelstellingen en de strategie inzake het beheer van de risico’s waaraan de Bank is blootgesteld, vindt u in toelichting 3 van de Bijlage bij de jaarrekeningen. Gebeurtenissen na afsluiten van het boekjaar Na afsluiten van het boekjaar 2009 heeft zich geen enkele gebeurtenis voorgedaan die de winstgevendheid van de Bank kan beïnvloeden of waardoor de Bank aan meer risico’s kan worden blootgesteld.
EUR De nettowinst over het boekjaar 2009 bedraagt
30.170.048
Waaraan de overdracht van het voorgaande boekjaar wordt toegevoegd
14.965.073
samen een beschikbaar saldo van
45.135.121
waarvoor wij de volgende aanwending voorstellen:
Gedurende vijf jaar geblokkeerde specifieke reserve die gelijk is aan vijfmaal de vermogensbelasting
5.161.600
Beschikbare reserves
10.000.000
Uitkering van een dividend van EUR 1.005 per aandeel
15.076.005
Overdracht naar het volgende boekjaar
14.897.516
Totaal
45.135.121
Perspectieven Rekening houdend met de grote volatiliteit op de financiële markten en met de omvang van de economische en financiële crisis pakken wij de uitdagingen van de toekomst met vertrouwen maar ook voorzichtig aan. Onder druk van de steeds strengere internationale wettelijke eisen dienen de activiteiten van de bank in de loop van de komende jaren een gevoelige verandering te ondergaan. Wij zullen er alles aan doen om deze verandering zo efficiënt mogelijk uit te voeren zodat wij optimaal kunnen inspelen op de behoeften en verwachtingen van onze particuliere en institutionele klanten. Goedkeuring van de jaarrekeningen en voorstel voor toewijzing van het beschikbare saldo In overeenstemming met het verslag van onze externe accountant leggen wij de rekeningen over het boekjaar 2009 evenals het voorstel voor toewijzing van het beschikbare saldo ter goedkeuring voor.
Statutaire benoemingen Aan het einde van de Vergadering van 13 april 2010 verstrijkt het mandaat van de bestuurders. Overeenkomstig de statutaire bepalingen stellen wij voor hun mandaat voor een termijn van een jaar te hernieuwen. Directie en personeel Wij willen de Directie en alle medewerkers van de Bank, in Luxemburg en het buitenland, gelukwensen met de behaalde resultaten. Wij danken onze trouwe klanten voor hun jarenlang vertrouwen.
Luxemburg, 1 april 2010 De raad van bestuur
Degustatie Wijnbouwers
Benamingen
Emoties vaten Assemblage Reizen Aanplant
25
In de wijnbouw gaan traditie en zin voor ondernemen samen met onze keuze om grote wijnen te maken op de kastelen Clarke en Laurets, maar ook in Zuid-Afrika en Argentinië. Het talent van de wijnbouwer komt erop neer dat hij, zoals een manager, de beste elementen kan samenbrengen en verwerken tot een subtiel evenwicht tussen overgeërfde kennis en ervaring en spitstechnologie.
Financiële gegevens 2009 26
Balans op 31 december 2009
2009
2008
EUR
EUR
5
397.953.167
1.877.065.511
6.2
138.458.658 2.365.432.196
152.882.200 2.279.527.526
2.503.890.854
2.432.409.726
508.277.768
628.117.224
1.688.384
5.396.816 5.004.617
1.688.384
10.401.433
7.1.1, 7.1.2
8.202.677
6.820.560
Participaties
6.1, 7.1.2, 8
6.356.872
5.309.901
Aandeelbewijzen in gelieerde ondernemingen
6.1, 7.1.2, 8
6.528.388
6.867.430
8
35.035.815
39.359.890
10
2.179.952
4.977.397
39.591.526
45.787.481
3.509.705.403
5.057.116.553
Toelichting(en)
Activa Kassa, tegoeden bij centrale banken en het bestuur der postcheques Schuldvorderingen op kredietinstellingen - op zicht - andere schuldvorderingen
Schuldvorderingen op klanten Obligaties en andere vastrentende effecten - van openbare emittenten - van andere emittenten
Aandelen en andere effecten met veranderlijke rente
Materiële vaste activa Andere activa
6.2 7.1.1, 7.2, 7.3, 8
Regularisatierekeningen Totaal van de activa
De bijgevoegde bijlage maakt integraal deel uit van de jaarrekeningen.
9
27
2009
2008
EUR
EUR
125.329.261 191.511.801
138.754.308 387.949.982
316.841.062
526.704.290
2.460.042.286 477.280.359
3.209.304.705 1.062.847.291
2.937.322.645
4.272.151.996
7.512.710
8.990.477
12.710.195
19.679.002
1.188.710 53.812.230
1.862.128 63.004.652
55.000.940
64.866.780
13
1.277.321
1.277.321
2.9
13.891.202
10.391.202
14, 17
31.500.000
31.500.000
15, 16, 17
88.514.207
75.370.616
Overgedragen resultaten
17
14.965.073
14.050.386
Resultaat over het boekjaar
17
30.170.048
32.134.483
9
3.509.705.403
5.057.116.553
Toelichting(en)
Passiva Schulden aan kredietinstellingen - op zicht - op termijn of met opzeggingstermijn
Schulden aan de klanten - andere schulden - op zicht - op termijn of met opzeggingstermijn
Andere passiva
6.2
6.2
11
Regularisatierekeningen Voorzieningen - voorzieningen voor belasting - andere voorzieningen
Speciale posten met een bijdrage aan de reserves Kapitaal voor algemene bankrisico’s Geplaatst kapitaal Reserves
Totaal van de passiva
De bijgevoegde bijlage maakt integraal deel uit van de jaarrekeningen.
12, 21
28
Financiële gegevens 2009 Buiten balans op 31 december 2009
Toelichting(en)
2009
2008
EUR
EUR
Eventuele passiva - waarvan: borgsommen en in garantie gegeven activa
18
111.614.416 111.614.416
143.546.727 143.546.727
Verbintenissen
19
336.924.899
354.669.405
2.995.013.493
2.248.872.322
Fiduciaire transacties
De bijgevoegde bijlage maakt integraal deel uit van de jaarrekeningen.
29
De pas geplukte druiven worden naar de gistkuipen van de Argentijnse bodega gebracht.
30
Financiële gegevens 2009 Winst- en verliesrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2009
2009
2008
EUR
EUR
32.056.641 190.224
164.229.755 348.627
(10.951.424)
(131.353.082)
806.273 8.178.853
1.990.568 11.470.152
Ontvangen commissielonen
141.558.031
149.890.430
Gestorte commissielonen
(28.902.360)
(35.459.439)
12.139.611
15.930.195
7.863.917
9.098.661
(116.548.149) (77.902.750) (63.335.623) (11.156.750) (8.851.301) (38.645.399)
(127.507.896) (86.109.058) (72.523.056) (10.510.383) (8.986.345) (41.398.838)
8
(8.267.388)
(8.156.181)
24
(3.593.677)
(4.017.256)
(348.644)
(6.085.866)
Toelichting(en)
Renten en vergelijkbare opbrengsten waarvan: op vastrentende effecten Renten en vergelijkbare lasten Inkomsten uit effecten - inkomsten uit participaties - inkomsten uit aandeelbewijzen in gelieerde ondernemingen
Resultaat van financiële transacties Andere baten
23
Algemene administratieve kosten - personeelskosten waarvan: lonen en salarissen sociale lasten waarvan deze voor pensioenen - andere administratieve kosten Waardecorrecties toegepast op immateriële en materiële vaste activa Andere bedrijfslasten Waardecorrecties toegepast op schuldvorderingen en voorzieningen voor eventuele passiva en voor verbintenissen Overnames van waardeaanpassingen op schuldvorderingen en op voorzieningen voor eventuele passiva en voor verbintenissen
25
4.085.941
127.265
Toewijzingen aan fondsen voor algemene bankrisico’s
2.9
(3.500.000)
(3.900.000)
Belasting op het resultaat afkomstig van de gewone activiteiten
(4.336.252)
(4.054.419)
Resultaat afkomstig van gewone activiteiten, na belasting
30.241.373
32.202.887
(71.325)
(68.404)
30.170.048
32.134.483
Andere belastingen die niet onder de bovenstaande posten vallen Resultaat over het boekjaar
De bijgevoegde bijlage maakt integraal deel uit van de jaarrekeningen.
Bewaring
Materie
Uitwisseling Kunstwerken Erfenis Traditie
Creatie
Restauratie
Talent
31
De kennis van weleer laten doorleven en die in een modern kader inpassen: door hun banden met tal van befaamde kunstenaars ondersteunen Benjamin en Ariane de Rothschild ambachtelijke kunstschilders, meubelmakers en stoffeerders en stele zij zich ten dienste van de creativiteit. Ook in het beroep van bankier staat de combinatie van traditie en innovatie centraal.
Bijlage bij de jaarrekeningen per 31 december 2009 32
Toelichting 1 - Algemeen
Toelichting 2 - Belangrijkste boekhoudkundige methodes
De onderneming werd op 19 februari 1982 bij notariële acte opgericht onder de naam Compagnie Privée de Finance S.A. De vennootschap was toen nog een financiële instelling zonder bankdiensten.
2.1 Presentatiebasis De jaarrekeningen werden opgesteld in overeenstemming met de boekhoudkundige principes die in het Groothertogdom Luxemburg algemeen zijn erkend in de banksector. Behalve de door de wet en de Commission de Surveillance du Secteur Financier (Toezichthouder Financiële Sector) opgelegde regels, werden het boekhoudkundig beleid en de beoordelingsgrondslagen bepaald en geïmplementeerd door de raad van bestuur.
Tijdens de buitengewone algemene vergadering van 24 oktober 1988 besloten de aandeelhouders het maatschappelijk doel te wijzigen en aan te passen aan het doel van een kredietinstelling; de naam van de vennootschap werd gewijzigd in “Banque Edmond de Rothschild Luxembourg”. Vanaf toen heeft de vennootschap van het ministerie van Financiën de vergunning om haar activiteiten van kredietinstelling in het Groothertogdom Luxemburg uit te oefenen. Op 20 juni 1989 werd de maatschappelijke benaming gewijzigd in Banque de Gestion Edmond de Rothschild Luxembourg. Op 31 mei 1999 keurde de buitengewone algemene vergadering de inbreng in natura goed van de activa en passiva van de Banque Privée Edmond de Rothschild S.A., Luxemburgs filiaal in de Banque de Gestion de Rothschild Luxembourg. Deze inbreng gebeurde op basis van de vermogenssituatie van het filiaal op 1 januari 1999. Momenteel telt de onderneming vier filialen in het buitenland: in Spanje, Portugal, België en Italië. Die werden respectievelijk geopend op 6 oktober 2000, 18 oktober 2000, 12 februari 2003 en 1 maart 2007. Bovendien werden drie kantoren opgericht in Warschau, Tel Aviv en Bratislava. De buitengewone algemene vergadering van 24 maart 2003 besloot om de benaming te veranderen in Banque Privée Edmond de Rothschild Europe, hierna de “Bank”.
Op basis van de criteria die zijn vastgesteld door de Luxemburgse wetgeving is de Bank niet verplicht om geconsolideerde rekeningen en een geconsolideerd beheersverslag op te stellen voor het boekjaar afgesloten op 31 december 2009. Overeenkomstig de wet van 17 juni 1992 worden deze rekeningen bijgevolg op een nietgeconsolideerde wijze voorgelegd om op de jaarlijkse algemene vergadering door de aandeelhouders te worden goedgekeurd. Om vergelijkingen mogelijk te maken is de presentatie van sommige posten van de winst-en-verliesrekening per 31 december 2008 gewijzigd. 2.2 Omzetting van vreemde valuta’s Het kapitaal van de Bank wordt uitgedrukt in euro (EUR); de jaarrekeningen worden in deze valuta opgesteld. De Bank gebruikt de boekhoudmethode met meerdere deviezen. Daarin worden alle transacties in andere valuta’s dan deze van het kapitaal geboekt in de valuta(‘s) waarin deze transacties werden verricht. De opbrengsten en lasten worden omgezet in de kapitaalvaluta tegen de op de transactiedatum geldende wisselkoers.
33
2.2.1 Contante transacties De in vreemde valuta luidende activa- en passivaposten worden omgezet in de kapitaalvaluta tegen de op de balansdatum geldende gemiddelde contantkoersen.
2.3 Schuldvorderingen De schuldvorderingen worden in de balans opgenomen tegen hun aanschaffingsprijs min de eventuele terugbetalingen en waardecorrecties.
De nog niet afgewikkelde contante transacties in vreemde valuta worden omgezet in de kapitaalvaluta tegen de op de balansdatum geldende contante wisselkoersen.
Overeenkomstig haar beleid wil de Bank naargelang de omstandigheden en voor de bedragen vastgesteld door de verantwoordelijke organen, specifieke voorzieningen voor dubieuze vorderingen vormen. De Bank heeft tevens belastingvrije forfaitaire voorzieningen gevormd. Deze voorzieningen worden in mindering gebracht van de desbetreffende activaposten.
2.2.2 Termijntransacties De nog niet afgewikkelde termijn transacties in vreemde valuta worden omgezet in de kapitaalvaluta tegen op de balansdatum geldende termijnkoersen voor de nog resterende looptijd. 2.2.3 Koerswinsten en -verliezen De koerswinsten en -verliezen gerealiseerd op termijn gedekte contante posten en op contant gedekte termijnposten worden in de regularisatierekeningen geneutraliseerd. De verschillen tussen de contante wisselkoersen en de termijnkoersen (overdracht of disagio) worden prorata temporis geboekt in de winst- en verliesrekeningen. De koerswinsten en -verliezen gerealiseerd op de niet op termijn gedekte contante posten worden in de winst- en verliesrekeningen geboekt. De koersverliezen gerealiseerd op ongedekte termijntransacties worden in de winst- en verliesrekeningen geboekt. De negatieve waarderingsresultaten van ongedekte termijntransacties worden gecompenseerd met voorheen vastgestelde positieve waarderingsresultaten. Om de resterende verliezen te dekken wordt een reserve aangelegd.
2.4 Waardering van effecten Met het oog op de waardering heeft de Bank haar effecten in drie types van effectenportefeuilles verdeeld: 2.4.1 Portefeuille met financiële vaste activa Deze portefeuille bestaat uit vastrentende effecten die werden aangeschaft om tot de vervaldag te worden aangehouden. Het agio dat resulteert uit de aankoop tegen een hogere prijs dan de verkoopprijs wordt prorata temporis afgeschreven tot de vervaldatum van de effecten. Vastrentende effecten met het karakter van financiële vaste activa die voldoen aan de voorwaarden vastgesteld door de toezichthoudende overheid, worden tegen hun aanschaffingsprijs gewaardeerd. Andere vastrentende effecten met het karakter van financiële vaste activa worden tegen hun laagste aanschaffings- of marktwaarde gewaardeerd. In deze portefeuille zitten tevens de participaties en deelnemingen in gelieerde ondernemingen die als vast worden beschouwd. Deze effecten moeten de activiteiten van de Bank op duurzame wijze ondersteunen en worden tegen hun laagste aanschaffings- of marktprijs gewaardeerd.
34
Bijlage bij de jaarrekeningen per 31 december 2009
2.4.2 Handelsportefeuille Deze portefeuille bestaat uit effecten met vaste en veranderlijke rente die werden aangeschaft met het oog om op korte termijn te worden verkocht. Deze effecten kunnen worden verhandeld op een markt waarvan de liquiditeit verzekerd is en waarvan de marktkoersen permanent door derden kunnen worden geraadpleegd.
In geval van een bestendige afwaardering worden op de vaste activa, met een wel dan niet met beperkte gebruiksduur, waardecorrecties toegepast om tot de lagere waarde te komen die hen op de balansdatum moet worden toegekend. Deze waardecorrecties worden gestorneerd wanneer de redenen die tot deze correcties hebben geleid, niet langer bestaan.
De effecten van de handelsportefeuille worden in de balans opgenomen tegen de laagste kostprijs of marktwaarde.
2.6 Materiële vaste activa In het kader van haar transacties maakt de Bank gebruik van materiële vaste activa. Deze activa worden gewaardeerd tegen de historische aanschaffingsprijs min de gecumuleerde afschrijvingen. De afschrijving wordt lineair berekend over de geschatte levensduur van het activum. De gebruikte afschrijvingspercentages zijn als volgt:
2.4.3 Beleggingsportefeuille De beleggingsportefeuille bestaat uit effecten gekocht om te worden belegd of rendement te leveren. Deze portefeuille bestaat uit effecten die niet in de beide overige categorieën thuishoren; hij wordt gewaardeerd tegen de laagste kostprijs of marktwaarde. De aanschaffingsprijs wordt bepaald aan de hand van de gewogen gemiddelde kostprijs. 2.5 Andere vaste activa dan financiële vaste activa Andere vaste activa dan financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de historische aanschaffingsprijs. De aanschaffingsprijs van de vaste activa met beperkte gebruiksduur wordt verminderd met de waardecorrecties die zodanig berekend worden dat de waarde van deze activa over hun geschatte gebruiksduur systematisch wordt afgeschreven.
Afschrijvingspercentage (%) Gebouwen
1,5
Inrichting van gebouwen
10 - 33
Kantoormateriaal en -meubilair
10 - 25
Computerapparatuur
20 - 33
Voertuigen
20 - 33
35
2.7 Immateriële vaste activa De oprichtingskosten van het Belgische filiaal werden sinds 14 april 2003 lineair afgeschreven over 5 jaar. 2.8 Voorziening voor riskante activa Overeenkomstig haar beleid wil de Bank in overeenstemming met de bepalingen van de Luxemburgse wetgeving een forfaitaire voorziening vormen voor riskante activa. De forfaitaire voorziening berekend op de posten van de balans wordt in mindering gebracht van de desbetreffende activaposten. De forfaitaire voorziening berekend op de posten buiten balans wordt geboekt onder “Voorzieningen: andere voorzieningen”.
Restauratie van een Thais boeddhabeeld.
2.9 Kapitaal voor algemene bankrisico’s Ter dekking van bijzondere risico’s die eigen zijn aan banktransacties heeft de Bank een fonds opgericht voor algemene bankrisico’s. De toewijzingen aan het fonds gebeuren op basis van de winst na belasting maar voor vaststelling van de netto winst. Er geldt geen enkele kwantitatieve beperking. 2.10 Schulden Schulden worden tegen het bedrag van terugbetaling op het passief geboekt. 2.11 Financiële derivaten Op dekkingsgronden gaat de Bank valutatermijntransacties aan. Winsten en verliezen worden gespreid over dezelfde periode als de opbrengsten van het gedekte activum.
36
Bijlage bij de jaarrekeningen per 31 december 2009
Toelichting 3 - Doelstellingen en strategieën wat betreft risicobeheer Het risicobeheer van de Bank is gebaseerd op het op Groepsniveau door de moedervennootschap bepaalde risicobeleid; de Bank houdt zich strikt aan het door de Groep bepaalde beleid. Overeenkomstig dit beleid heeft de Bank een risicobeheer ingesteld door middel van een uitgebreid aantal grondbeginselen, een organisatorische structuur, beperkingen en processen die nauw gelinkt zijn aan de activiteiten van de Bank en de aard van de risico’s. 3.1 Krediet- en tegenpartijrisico Op het gebied van krediet- en tegenpartijrisico past de Bank het kredietbeleid van de Groep toe. Daarin worden de beslissingsmodaliteiten en de regels met betrekking tot het sector- en het landenrisico bepaald. Het verlenen van kredieten wordt geregeld door procedures en bevoegdheidsbeperkingen. De kwaliteit van debiteurs en ontvangen garanties wordt geanalyseerd op basis van objectieve criteria. De exposure aan het risico van de verschillende tegenpartijen van de Bank wordt uitgedrukt door de verschillende bevoegdheidsbeperkingen die in overleg met de moedermaatschappij werden vastgesteld; deze exposure kan worden beperkt door middel van garanties en compensatieovereenkomsten. Overeenkomstig het beleid van de Bank wat het landenrisico betreft worden geen actieve betrekkingen onderhouden met correspondenten, bewaarders of debiteurs in risicovolle landen. Indien dergelijke risico’s aan het licht komen, zal de Bank die evalueren en er volgens de vastgestelde criteria een voorziening voor vormen.
3.2 Marktrisico’s Marktrisico’s zijn risico’s gelinkt aan veranderingen van de renten, wisselkoersen of prijzen en aan het feit dat de activa onvoldoende liquide zijn hetgeen tot herfinancieringsproblemen kan leiden. Voor de thesaurieactiviteit van de Bank geldt een aantal beperkingen die kunnen variëren naargelang van de verhandelde valuta’s en de gebruikte financiële instrumenten. Elke beperking wordt dagelijks gecontroleerd. 3.3 Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico is het risico dat de Bank niet aan haar vervallen verplichtingen kan voldoen omdat haar financieringscapaciteit dit niet toelaat. Dit risico betreft ook de mogelijke verliezen als gevolg van leningen die werden aangegaan tegen hoge rentetarieven of van beleggingen tegen tarieven lager dan het markttarief. Wat de Luxemburgse wettelijke eisen ter zake betreft heeft de Bank het vastgestelde minimum van 30% steeds in ruime mate overschreden. Deze ratio wordt regelmatig door het Uitvoerend comité in samen met de Financiële afdeling gecontroleerd. 3.4 Operationele risico's De activiteit van de Bank is gefocust op traditionele bankactiviteiten die door het personeel worden uitgevoerd en door het Uitvoerend comité worden gecontroleerd. Om haar risico’s te beperken heeft de Bank een organisatorisch proces ontwikkeld dat met name instrumenten en interne procedures omvat die de uitgeoefende activiteiten regelen, een systeem van hiërarchische verantwoordelijkheden op het niveau van elke dienst, een informatiesysteem met scheiding van functies en controle van de taken en een interne controleafdeling die rechtstreeks verslag uitbrengt aan het Uitvoerend comité.
37
Tevens heeft de Bank een continuïteitsplan ontwikkeld om de activiteiten in alle omstandigheden te kunnen voortzetten. Er wordt een backup gemaakt van het computersysteem om, in geval van ernstige problemen, zo snel mogelijk de activiteiten op normale wijze te kunnen hervatten. 3.5 Marktrisico’s en risico’s verbonden aan financiële instrumenten Via haar netwerk van correspondenten koopt en verkoopt de Bank financiële instrumenten of deviezen op georganiseerde markten of op de vrije markt. Zij is voornamelijk actief als commissionair of agent voor rekening van haar klanten. Voor de posities voor eigen rekening worden de fondsen goedgekeurd door de raad van bestuur. 3.6 Risico’s gekoppeld aan variaties van de rentetarieven en wisselkoersen Aangezien de Bank niet actief is op het gebied van handelsactiviteiten voor eigen rekening zijn de transacties op financiële instrumenten voornamelijk gekoppeld aan dekkingstransacties uitsluitend voor rekening van haar klanten. Bij beleggingen/depots streeft de Bank zoveel mogelijk naar een perfecte overeenkomst zowel wat valuta's als vervaldata betreft. In de regel worden de depots van de klanten met identieke vervaldata en in identieke valuta’s automatisch weer op de markt belegd tegen markttarief, mits aftrek van de marge voor de Bank. Het Uitvoerend comité volgt deze marge maandelijks op. In haar wisselbeleid wil de Bank het behoud van open posities beperken. Per valuta werden algemene ‘intra day’ en ‘overnight’ limieten vastgesteld. Deze worden permanent opgevolgd en regelmatig aan het Uitvoerend comité medegedeeld.
Toelichting 4 - Financiële instrumenten 4.1 Analyse van de financiële instrumenten 4.1.1 Inlichtingen over primaire financiële instrumenten In de onderstaande tabel vindt u informatie over de activiteiten van de Bank op primaire financiële instrumenten. Deze informatie is uitgesplitst in boekwaarde op basis van de resterende looptijd. Bovendien geeft de tabel de juiste totale waarde aan van de voor handelsdoeleinden gehouden instrumenten indien deze waarde aanzienlijk verschilt van de waarde waartegen deze instrumenten werden geboekt. Onder ‘juiste waarde’ wordt verstaan de waarde waartegen een activum kan worden geruild of een passivum kan worden betaald in het kader van een gewone transactie onder normale omstandigheden tussen bevoegde, volkomen onafhankelijke partijen die volkomen vrij handelen, met uitzondering van een gedwongen verkoop of een verkoop in het kader van een liquidatie.
38
Bijlage bij de jaarrekeningen per 31 december 2009
4.1.1 Analyse van de financiële instrumenten – Primaire financiële instrumenten (in boekwaarde – in duizenden EUR) ≤ 3 maanden
> 3 maanden ≤ 1 jaar
> 1 jaar ≤ 5 jaar
> 5 jaar
zonder vervaldag
Totaal
397.953
-
-
-
-
397.953
2.503.891
-
-
-
-
2.503.891
462.623
45.505
150
-
-
508.278
Obligaties en andere vastrentende effecten (*)
3
-
7
1.678
-
1.688
Aandelen en andere effecten met veranderlijke rente (**)
-
-
-
-
8.203
8.203
Participaties
-
-
-
-
6.357
6.357
Aandeelbewijzen in gelieerde ondernemingen
-
-
-
-
6.528
6.528
3.364.470
45.505
157
1.678
21.088
3.432.898
Primaire financiële instrumenten op 31 december 2009 (boekwaarde, in duizenden EUR)
Categorie van instrumenten (financiële activa) Kas, tegoeden bij centrale banken en bestuur der postcheques Schuldvorderingen op kredietinstellingen Schuldvorderingen op klanten
Totaal van de financiële activa Niet financiële activa
76.807
Totaal van de activa
3.509.705
Categorie van instrumenten (financiële passiva) Schulden aan kredietinstellingen - op zicht - op termijn of met opzeggingstermijn
125.329 171.012
20.500
-
-
-
125.329 191.512
Schulden aan de klanten - andere schulden - op zicht - op termijn of met opzeggingstermijn
2.460.042 463.324
13.956
-
-
-
2.460.042 477.280
Totaal van de financiële passiva
3.219.707
34.456
-
-
-
3.254.163
Niet financiële passiva
255.542
Totaal van de passiva
3.509.705
(*) De juiste waarde en de boekwaarde op 31 december 2009 van de verplichtingen van de handelsportefeuille bedragen respectievelijk EUR 14.867 en EUR 14.797. Op 31 december 2009 houdt de Bank geen obligaties geboekt bij financiële vaste activa. (**) De juiste waarde en boekwaarde van de aandelen van de handelsportefeuille bedragen respectievelijk EUR 6.005.646 en EUR 5.653.442.
39
≤ 3 maanden
> 3 maanden ≤ 1 jaar
> 1 jaar ≤ 5 jaar
> 5 jaar
zonder vervaldag
Totaal
Kas, tegoeden bij centrale banken en bestuur der postcheques
1.877.065
-
-
-
-
1.877.065
Schuldvorderingen op kredietinstellingen
2.371.553
60.857
-
-
-
2.432.410
560.435
55.925
11.757
-
-
628.117
Obligaties en andere vastrentende effecten (*)
-
5.399
2.962
2.040
-
10.401
Aandelen en andere effecten met veranderlijke rente (**)
-
-
-
-
6.821
6.821
Participaties
-
-
-
-
5.310
5.310
Aandeelbewijzen in gelieerde ondernemingen
-
-
-
-
6.867
6.867
4.809.053
122.181
14.719
2.040
18.998
4.966.991
Primaire financiële instrumenten op 31 december 2009 (boekwaarde, in duizenden EUR)
Categorie van instrumenten (financiële activa)
Schuldvorderingen op klanten
Totaal van de financiële activa Niet financiële activa
90.126
Totaal van de activa
5.057.117
Categorie van instrumenten (financiële passiva) Schulden aan kredietinstellingen - op zicht - op termijn of met opzeggingstermijn
138.754 355.924
20.225
11.800
-
-
138.754 387.950
Schulden aan de klanten - andere schulden - op zicht - op termijn of met opzeggingstermijn
3.209.305 1.000.126
62.722
-
-
-
3.209.305 1.062.847
Totaal van de financiële passiva
4.704.109
82.947
11.800
-
-
4.798.856
Niet financiële passiva
258.261
Totaal van de passiva
5.057.117
(*) De juiste waarde en de boekwaarde op 31 december 2008 van de verplichtingen van de handelsportefeuille bedragen respectievelijk EUR 3.067.546 en EUR 5.554.228. De juiste waarde van de verplichtingen van de portefeuille van financiële vaste activa gewaardeerd tegen aanschaffingsprijs bedraagt op 31 december 2008 EUR 5.090.250 of een latente, niet in de boeken opgenomen minderwaarde van EUR 306.075. (**) De juiste waarde en de boekwaarde op 31 december 2008 van de aandelen van de handelsportefeuille bedroegen respectievelijk EUR 3.684.724 en EUR 5.217.436.
40
Bijlage bij de jaarrekeningen per 31 december 2009
4.1.2 Inlichtingen over afgeleide financiële instrumenten Ter afdekking van het rente- en wisselrisico maakt de Bank uitsluitend gebruik van valutafutures. 4.1.3 Analyse van ter afdekking gebruikte afgeleide financiële instrumenten Op 31 december 2009 had de Bank de volgende afgeleide financiële instrumenten:
< 3 maanden Notionele waarde
> 3 maanden en ≤ 1 jaar Notionele waarde
> 1 en ≤ 5 jaar Notionele waarde
> 5 jaar Notionele waarde
Totaal Notionele waarde
(in duizenden EUR) Valutafutures
8.700.565
679.174
-
-
9.379.739
> 1 en ≤ 5 jaar Notionele waarde
> 5 jaar Notionele waarde
Totaal Notionele waarde
Totaal Juiste waarde
Actief
Passief
71.580
70.288
Op 31 december 2008 had de Bank de volgende afgeleide financiële instrumenten:
< 3 maanden Notionele waarde
> 3 maanden en ≤ 1 jaar Notionele waarde
(in duizenden EUR) Valutafutures
11.676.082
836.791
Alle transacties op afgeleide financiële instrumenten werden ter afdekking gesloten.
-
-
12.512.873
Totaal Juiste waarde
Actief
Passief
269.425
267.261
41
4.2 Kredietrisico 4.2.1 Beschrijving van het kredietrisico Het toekennen van kredieten behoort niet tot de voornaamste taken van de Bank. In het kader van haar activiteiten moet zij echter soms lombardkredieten verstrekken aan haar ICB-klanten of particuliere klanten. Doorgaans neemt de Bank geen financiële risico’s en verlangt zij eersterangs garanties zoals de in pandgeving van activa van de klanten ter waarde van het bedrag van de verbintenissen.
4.2.2 Meten van het aan financiële instrumenten gekoppelde kredietrisico Voor buiten de beurs verhandelde afgeleide instrumenten geeft de boekwaarde, dus de notionele waarde, niet de maximale blootstelling aan het risico weer. De Bank berekent het kredietrisico dat gekoppeld is aan buiten de beurs verhandelde instrumenten op basis van de methode van het initiële risico, overeenkomstig de bepalingen van de rondzendbrieven van de toezichthoudende overheid. In de onderstaande tabellen vindt u de graad van blootstelling aan het kredietrisico op basis van de notionele bedragen, van het bedrag in risico-equivalent en de netto exposure aan het risico, waarbij rekening wordt gehouden met eventuele zekerheden. Kredietrisico voor buiten de beurs verhandelde afgeleide instrumenten (methode van initieel risico) op 31 december 2009:
Solvabiliteitsgraad van de tegenpartij
Outright valutafutures - weging 2%
Notioneel bedrag* (1)
Bedragen in risico-equivalent* (2)
Garanties (3)
Netto exposure aan het risico (4) = (2) - (3)
EUR
EUR
EUR
EUR
9.381.044.850
187.620.897
187.620.897
-
* na aftrek van effecten van enige compensatieovereenkomst waarvan de instelling de uitvoering kan verlangen.
42
Bijlage bij de jaarrekeningen per 31 december 2009
Kredietrisico voor buiten de beurs verhandelde afgeleide instrumenten (methode van initieel risico) op 31 december 2008:
Solvabiliteitsgraad van de tegenpartij
Outright valutafutures - weging 2%
Notioneel bedrag* (1)
Bedragen in risico-equivalent* (2)
Garanties (3)
Netto exposure aan het risico (4) = (2) - (3)
EUR
EUR
EUR
EUR
12.515.048.715
250.300.974
250.300.974
-
* na aftrek van effecten van enige compensatieovereenkomst waarvan de instelling de uitvoering kan verlangen.
4.3 Marktrisico De effectenportefeuille van de Bank bestaat uit een effect FRN Rothschild Continuation Finance 2015 en uit deelbewijzen van het fonds Prifund Euro Bonds, die geen bijzonder risico vormen. De handelsportefeuille bestaat voornamelijk uit deelbewijzen van 2 ICB’s. Hiervoor werden voorzichtigheidshalve waardecorrecties geboekt in de rekeningen per 31 december 2009. De resterende marktrisico’s komen voor rekening van de portefeuille met participaties en aandeelbewijzen in gelieerde ondernemingen met een hogere waardering dan de aanschaffingsprijs. Gezien het voorgaande is het marktrisico voor de Bank beperkt.
43
Toelichting 5 - Kas, tegoeden bij centrale banken en het bestuur der postcheques Overeenkomstig de eisen van de Europese Centrale Bank heeft de Centrale bank van Luxemburg op 1 januari 1999 een systeem van verplichte reserves ontwikkeld, waaraan alle Luxemburgse kredietinstellingen moeten voldoen. Op 31 december 2009 bedroeg het bedrag van de minimale reserve van de Bank bij de Centrale bank van Luxemburg EUR 59.410.644 (2008: EUR 114.577.773).
De wapens hangen netjes op een rij in de wapenkast.
Op 31 december 2009 bedroegen de bedragen van de minimale reserve van de Bank bij de centrale banken van Spanje, Portugal, België en Italië respectievelijk EUR 1.369.340 (2008: EUR 1.360.376), EUR 1.429.429 (2008: EUR 1.423.816), EUR 1.603.434 (2008: EUR 3.245.403) en EUR 351.216 (2008: EUR 200.270).
44
Bijlage bij de jaarrekeningen per 31 december 2009
Toelichting 6 - Participaties en aandeelbewijzen in gelieerde ondernemingen 6.1 Detail van de participaties en aandeelbewijzen in gelieerde ondernemingen De participaties en aandeelbewijzen in gelieerde ondernemingen die de Bank in bezit heeft, zijn de volgende:
Naam
Zetel
% van participatie
Boekwaarde op 31.12.2009 EUR
Participaties Société de la Bourse de Luxembourg ECH Investments Limited Cayman Islands Cobehold S.A.
Luxemburg Kaaimaneilanden België Bruto waarde op 31.12.09 In mindering te brengen forfaitaire voorziening Netto waarde op 31.12.09
0,06% 7,50% 1,39%
20.766 18.750 6.406.759 6.446.275 (89.403) 6.356.872
45
Naam
Zetel
% van participatie
Boekwaarde op 31.12.2009
Eigen vermogen (*) op 31.12.2009
Eigen vermogen op 31.12.2009
Resultaat op 31.12.2009
Resultaat op 31.12.2009
EUR
in vreemde valuta
EUR
in vreemde valuta
EUR
Aandeelbewijzen in gelieerde ondernemingen EdR Intl Fd Bermuda (***)
Bermuda-eilanden
14,75%
40.953
5.359.540
3.850.937
2.434.182
1.749.008
LCF Edmond de Rothschild Conseil S.A.
Luxemburg
99,99%
46.834
153.930
153.930
(6.402)
(6.402)
Pri Investment S.A.
Luxemburg
99,92%
124.900
538.020
538.020
33.283
33.283
Priadvisory Holding S.A. (**)
Zwitserland
100,00%
1.617.696
15.326.211
10.171.393
10.953.727
7.269.551
Adjutoris Conseil S.A.
Luxemburg
99,68%
30.900
401.060
401.060
337.675
337.675
LCF EdR Nikko Cordial
Japan
50,00%
375.470
84.863.425
637.277
5.610.256
42.130
Immobilière du 3 Joseph II S.A.
Luxemburg
100,00%
4.321.001
783.429
783.429
363.534
363.534
Iberian Renewable Energies GP S.à r.l.
Luxemburg
100,00%
12.500
201.950
201.950
68.988
68.988
Edr Real Estate Mediacao
Portugal
100,00%
49.950
132.432
132.432
64.734
64.734
Bruto waarde In mindering te brengen forfaitaire voorziening Netto waarde
(*) Inclusief het resultaat over het boekjaar 2009. (**) De rekeningen van Priadvisory Holding S.A. werden afgesloten op 30 november 2009. (***) Gegevens beschikbaar per 31 december 2008.
6.620.204
(91.816) 6.528.388
46
Bijlage bij de jaarrekeningen per 31 december 2009
6.2 Vorderingen en schulden op gelieerde ondernemingen of ondernemingen waarmee een participatieverhouding bestaat Het detail van deze posten is als volgt:
Schuldvorderingen - schuldvorderingen op kredietinstellingen - schuldvorderingen op klanten Schulden - schulden aan kredietinstellingen - schulden aan de klanten
Verbonden ondernemingen 2009
Verbonden ondernemingen 2008
Ondernemingen met een participatieverhouding 2009
Ondernemingen met een participatieverhouding 2008
EUR
EUR
EUR
EUR
35.027.319 5.460.032
27.362.000 10.028.935
-
-
200.282.032 27.809.086
383.796.791 52.247.775
2.218.042
6.228.940
47
Toelichting 7 - Effecten 7.1 Beursgenoteerde en niet-beursgenoteerde effecten De effecten kunnen als volgt worden voorgesteld naargelang zij wel dan niet op een beursnotering zijn toegelaten. 7.1.1 Beursgenoteerde effecten
Obligaties en andere vastrentende effecten - van openbare emittenten - van andere emittenten
Aandelen en andere effecten met veranderlijke rente
2009
2008
EUR
EUR
1.688.384
5.396.816 5.004.617
1.688.384
10.401.433
32.853
66.414
48
Bijlage bij de jaarrekeningen per 31 december 2009
7.1.2 Niet-beursgenoteerde effecten
2009
2008
EUR
EUR
Aandelen en andere effecten met veranderlijke rente
8.169.824
6.754.146
Participaties
6.356.872
5.309.901
Aandeelbewijzen in gelieerde ondernemingen
6.528.388
6.867.430
49
7.2 Categorieën van portefeuilles van obligaties en andere vastrentende effecten De obligaties en andere vastrentende effecten kunnen als volgt worden onderverdeeld:
Portefeuille met financiële vaste activa Beleggingsportefeuille Handelsportefeuille
Op 30 juli 2009 verviel de Spaanse overheidsobligatie (EUR 5.396.325). Op 31 december 2009 bestaat de effectenportefeuille uit een effect FRN Rothschild Continuation Finance 2015 met een marktwaarde van EUR 1.697.123 op 31 december 2009.
2009
2008
EUR
EUR
-
5.396.816
1.673.587
1.981.124
14.797
3.067.546
7.3 Afschrijving van de agio’s van de obligaties en andere vastrentende effecten van de portefeuille met ‘financiële vaste activa’ Aangezien de looptijd van de Spaanse staatsobligatie (EUR 5.396.325) was verstreken, bedroeg het gecumuleerd bedrag van het geboekte resultaat sinds de datum van aanschaffing van de agio’s op de financiële vaste activa in portefeuille op 31 december 2009 EUR 396.325 (2008: EUR 349.731).
50
Bijlage bij de jaarrekeningen per 31 december 2009
Toelichting 8 - Vaste activa De vaste activa van de Bank hebben zich in de loop van het boekjaar als volgt ontwikkeld:
Bruto waarde aan het begin van het boekjaar
Inkomende bedragen
Uitgaande bedragen
Conversieafwijking (*)
Bruto waarde aan het einde van het boekjaar
Waardecorrecties aan het einde van het boekjaar
Netto waarde aan het einde van het boekjaar
EUR
EUR
EUR
EUR
EUR
EUR
EUR
Participaties
5.386.084
1.060.191
-
-
6.446.275
-
6.446.275
Aandeelbewijzen in gelieerde ondernemingen
6.965.960
-
(324.957)
(20.799)
6.620.204
-
6.620.204
Obligaties en andere vastrentende effecten
5.396.816
-
(5.396.816)
-
-
-
-
In mindering te brengen forfaitaire voorziening
(181.219)
Immateriële vaste activa waarvan: oprichtingskosten Materiële vaste activa waarvan: - Terreinen, gebouwen en inrichting (**) - Technische installaties en machines - Overige installaties, gereedschap en meubilair
303.200
-
-
-
303.200
(303.200)
-
86.782.332
3.891.934
(255.059)
-
90.419.207
(54.890.648)
35.528.559
31.933.514
610.312
-
-
32.543.826
(11.816.659)
20.727.167
33.490.712
2.455.419
-
-
35.946.131
(28.152.105)
7.794.026
21.358.106
826.203
(255.059)
-
21.929.250
(14.921.884)
7.007.366
In mindering te brengen forfaitaire voorziening
(492.744)
(*) De conversieafwijking is gelijk aan het verschil tussen de bruto waarde op 1 januari 2009 en deze bruto waarde omgezet tegen de op 31 december 2009 geldende wisselkoers. (**) De nettowaarde van de terreinen en gebouwen gebruikt in het kader van de eigen activiteiten vertegenwoordigt op 31 december 2009 een bedrag van EUR 14.740.996.
51
Toelichting 9 - In vreemde valuta uitgedrukte activa en passiva
Toelichting 11 - Overige passiva
Op 31 december 2009 bedroeg de tegenwaarde in de boekvaluta van de in vreemde valuta uitgedrukte activa en passiva respectievelijk EUR 1.132.345.150 (2008: EUR 1.673.995.995) en EUR 1.130.973.146 (2008: EUR 1.673.481.857).
Deze post bestond op 31 december 2009 voornamelijk uit schulden voor sociale lasten, heffingen en te betalen btw (EUR 6.267.959), evenals een schuld bij verzekeringen (EUR 750.000) betreffende een vrijstelling op verliezen op posities in de portefeuille en andere te betalen facturen.
Toelichting 10 - Overige activa Toelichting 12 - Overige voorzieningen Deze post dekt de verliezen op posities die op 31 december 2009 in bezit waren van de portefeuille en bestaat voornamelijk uit vorderingen op verzekeringen (EUR 1.533.002) en te ontvangen opbrengsten van effectenverkoop (EUR 569.589).
Overige voorzieningen
Voorzieningen voor te betalen lonen en premies Voorzieningen voor risico’s gekoppeld aan het beheer en de administratie van ICB’s Voorzieningen voor specifieke risico’s en operationeel beheer Voorzieningen voor AGDL Forfaitaire voorziening op posten buiten balans (zie toelichting 2.8)
De overige voorzieningen worden vermeld in de onderstaande tabel:
2009
2008
EUR
EUR
41.679.341
51.109.161
6.513.600
6.128.200
763.100
1.500.600
4.043.836
2.809.482
812.353
1.457.209
53.812.230
63.004.652
52
Bijlage bij de jaarrekeningen per 31 december 2009
Toelichting 16 - Overige reserves
Toelichting 13 - Speciale posten met een bijdrage aan de reserves De meerwaarde die is gevormd uit hoofde van de artikelen 53, 54 en 54bis van de wet op de inkomstenbelasting komt overeen met de in 2002 gerealiseerde meerwaarde op de verkoop van de effecten van LCF Rothschild Pri Fund Conseil S.A. Toelichting 14 - Maatschappelijk kapitaal Het maatschappelijk kapitaal bedraagt EUR 31.500.000 en wordt vertegenwoordigd door 15.001 volgestorte aandelen, zonder aanduiding van nominale waarde.
Overeenkomstig de sinds 1 januari 2002 van kracht zijnde belastingwetgeving heeft de Bank vóór verrekening van de belastingkredieten haar heffing voor vermogensbelasting gereduceerd binnen de limiet van de heffing voor vennootschapsbelasting van het jaar. Om in orde te zijn met de wetgeving heeft de Bank besloten om een bedrag gelijk aan vijfmaal het verminderde bedrag van de vermogensbelasting toe te wijzen aan een post van niet beschikbare reserves. Deze reserve blijft onbeschikbaar gedurende vijf jaar vanaf het jaar volgend op het jaar van verrekening van de vermogensbelasting. Toelichting 17 - Variatie van het eigen kapitaal
Toelichting 15 - Wettelijke reserve De variatie van het eigen kapitaal kan als volgt worden geanalyseerd: Overeenkomstig de Luxemburgse wet moet de Bank elk jaar aan de wettelijke reserve een bedrag toewijzen dat gelijk is aan 5% van de nettowinst van het boekjaar totdat deze reserve 10% van het geplaatste kapitaal bedraagt. Deze waarde werd in 2003 bereikt. De wettelijke reserve mag niet worden uitgekeerd. De wettelijke reserve is volledig gevormd.
Variatie van het eigen kapitaal
Geplaatst kapitaal
Wettelijke reserve
Overige reserves
Overgedragen resultaten
Resultaat over het boekjaar
Totaal
EUR
EUR
EUR
EUR
EUR
EUR
31.500.000
3.150.000
72.220.616
14.050.386
32.134.483
153.055.485
Toewijzing aan de overige reserves
-
-
15.153.725
-
(15.153.725)
-
Uitgekeerde dividenden
-
-
(2.010.134)
-
(16.066.071)
(18.076.205)
Toewijzing aan de overgedragen resultaten
-
-
-
914.687
(914.687)
-
Resultaat op 31.12.09
-
-
-
-
30.170.048
30.170.048
31.500.000
3.150.000
85.364.207
14.965.073
30.170.048
165.149.328
Situatie op 31 december 2008
Situatie op 31 december 2009
53
De gewone algemene vergadering van aandeelhouders van 14 april 2009 heeft besloten een dividend van EUR 16.066.071 uit te keren. Op de buitengewone vergadering van aandeelhouders van 10 november 2009 werd besloten om voor het boekjaar 2008 een extra dividend uit te keren van EUR 2.010.134. Toelichting 18 - Eventuele passiva Op 31 december 2009 en 2008 had de Bank zich verbonden in de volgende transacties buiten balans:
Garanties en andere directe kredietvervangingen
2009
2008
EUR
EUR
111.614.416
143.546.727
2009
2008
EUR
EUR
336.924.899
354.669.405
Toelichting 19 - Verbintenissen buiten balans Op 31 december 2009 en 2008 had de Bank de volgende types van transacties aangegaan:
Niet gebruikte bevestigde kredieten
54
Bijlage bij de jaarrekeningen per 31 december 2009
Toelichting 20 - Niet afgewikkelde termijntransacties Op 31 december 2009 en 2008 had de Bank zich verbonden tot de volgende transacties buiten balans:
Aan wisselkoersen gelinkte transacties - valutafutures (outrights en swaps)
2009
2008
EUR
EUR
9.379.739.054
12.512.873.077
Deze transacties gebeuren uitsluitend ter afdekking van transacties voor rekening van klanten van de Bank. Toelichting 21 - Onderlinge waarborg van de depots en vergoeding van beleggers Alle Luxemburgse kredietinstellingen zijn lid van de vereniging zonder winstoogmerk “Association pour la Garantie des Dépôts”, AGDL, het garantiesysteem van de deposito’s en van de schadeloosstelling van de beleggers in Luxemburg. De enige doelstelling van AGDL is het invoeren van een systeem van onderlinge waarborg voor depots in cash en voor vorderingen als gevolg van beleggingstransacties verricht door natuurlijke personen bij leden van de AGDL, zonder onderscheid van nationaliteit of woonplaats, door ondernemingen die onder het Luxemburgse recht vallen of onder het recht van een andere Lidstaat van de Europese Unie, en die een zodanige omvang hebben dat zij overeenkomstig de wet een verkorte balans mogen opstellen, alsmede door ondernemingen met een vergelijkbare omvang die onder het recht van een andere Lidstaat van de Europese Unie vallen.
De depositogever krijgt van de AGDL het bedrag van zijn gewaarborgde depots in cash terug terwijl de belegger het bedrag van zijn gewaarborgde vordering terugkrijgt met een minimum dat is vastgesteld op de tegenwaarde in om het even welke valuta van EUR 100.000 per gewaarborgd deposito in cash en van EUR 20.000 per gewaarborgde vordering die het gevolg is van andere beleggingstransacties dan die welke betrekking hebben op een depot in cash. In de loop van het boekjaar 2009 heeft de Bank, na een verzoek om bijdragen door de AGDL, EUR 692.921 van de voormelde voorziening gebruikt. De Bank heeft aan deze voorziening tevens een bedrag toegewezen van EUR 1.927.274 waarvan EUR 376.774 afkomstig van de terugbetaling van de eerste en tweede tranches die zijn geboekt in de post “Andere baten” van de resultaatrekening. De bedragen die aan de AGDL zijn betaald worden op 31 december 2009 als niet terugvorderbaar beschouwd, dientengevolge hebben wij er geen vordering voor geboekt.
55
Toelichting 22 - Beheers- en representatiediensten
Toelichting 24 - Andere bedrijfslasten
De Bank presteert voor derden beheers- en representatiediensten in de volgende domeinen:
Deze post bestaat voornamelijk uit een dotatie aan de voorziening voor AGDL en uit dotaties aan voorzieningen voor risico's van de Bank in het kader van haar activiteiten van bewaarder en administratief beheerder van effecten en diensten aan instellingen voor collectieve belegging.
- - - -
Vermogensbeheer en advies met betrekking tot vermogensbeheer; Bewaren en administratief beheer van effecten voor fondsen en institutionele beleggers; Fiduciaire vertegenwoordiging; Functie van agent.
Toelichting 23 - Andere baten Deze post bestaat voornamelijk uit een terugbetaling van het administratief beheer van de bijdragen met betrekking tot de btw, een terugname van voorzieningen voor belastingen evenals terugbetalingen van de AGDL.
Toelichting 25 - Terugnemingen van waardeaanpassingen op schuldvorderingen en op voorzieningen voor eventuele passiva en voor verplichtingen Op 31 december 2009 heeft de Bank de forfaitaire voorziening op balansposten en posten buiten balans voor een bedrag van EUR 3.927.400 teruggenomen. Toelichting 26 - Personeel in dienst tijdens het boekjaar Het gemiddeld aantal personeelsleden dat in de loop van de boekjaren 2008 en 2009 bij de Bank werkte, bedraagt:
Categorieën
Aantal personen 2009
Aantal personen 2008
85
79
Kaderleden
196
168
Bedienden
466
475
Totaal
747
722
Directie (directeurs en adjunct-directeurs)
56
Bijlage bij de jaarrekeningen per 31 december 2009
Toelichting 27 - Vergoedingen toegekend aan de leden van de leidinggevende organen Op datum van 31 december 2009 kunnen die als volgt worden samengevat:
Vergoedingen 2009
Vergoedingen 2008
EUR
EUR
620.000
620.000
Directie (directeurs en adjunct-directeurs)
16.670.965
18.215.179
Totaal
17.290.965
18.835.179
2009
2008
EUR
EUR
1.739.522
3.303.346
290.653
503.470
2.030.175
3.806.816
Bestuurders
Toelichting 28 - Kredieten en voorschotten toegekend aan de leden van de leidinggevende organen Op datum van 31 december 2009 kunnen die als volgt worden samengevat:
Kredieten Bankgaranties Totaal
57
Toelichting 29 - Pensioen Met ingang van 1 januari 1986 heeft de Bank voor al haar personeelsleden een aanvullend pensioenstelsel met vooraf bepaalde bijdragen opgericht. Dit stelsel werd gewijzigd met het oog op de wet van 8 juni 1999 op de aanvullende pensioenstelsels. Sinds het boekjaar 2003 werd het pensioenfonds van het personeel overgedragen aan een in het Groothertogdom Luxemburg erkende externe verzekeringsmaatschappij. Toelichting 30 - Honorarium van de bedrijfsrevisor De honoraria van de bedrijfsrevisor van de Bank zien er voor het boekjaar 2009 als volgt uit:
2009
2008
EUR
EUR
Wettelijke controle van de jaarrekeningen
403.240
371.050
Andere verzekeringsdiensten
195.250
121.275
Fiscale diensten
257.792
275.434
93.893
238.027
950.175
1.005.786
Overige
Toelichting 31 - Inlichtingen over de geconsolideerde ondernemingen De Bank is opgenomen in de geconsolideerde rekeningen van de Banque Privée Edmond de Rothschild S.A., Genève, die de kleinste en grootste ondernemingsgroep is waar de Bank als filiaal deel van uitmaakt, en waarvan de geconsolideerde rekeningen kunnen worden geraadpleegd op de zetel van de Banque Privée Edmond de Rothschild S.A., Genève - 18, rue de Hesse - Genève.
Verslag van de bedrijfsrevisor Aan de Raad van Bestuur van de Banque Privée Edmond de Rothschild Europe 58
Verslag over de jaarrekeningen Overeenkomstig de opdracht die de raad van bestuur op 26 maart 2009 heeft gegeven, hebben wij de bijgevoegde jaarrekeningen van de Banque Privée Edmond de Rothschild Europe gecontroleerd. Deze omvatten de balans per 31 december 2009 evenals de winst- en verliesrekening over het op die datum afgesloten boekjaar. Wij hebben tevens de bijlage met de samenvatting van de belangrijkste boekhoudkundige methodes en andere toelichtingen gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van de raad van bestuur bij het opstellen en de presentatie van de jaarrekeningen De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen en de correcte presentatie van deze jaarrekeningen, in overeenstemming met de in Luxemburg geldende wettelijke en reglementaire voorschriften met betrekking tot het opstellen en de presentatie van de jaarrekeningen. Deze verantwoordelijkheid omvat: de ontwikkeling, invoering en opvolging van een interne controle met betrekking tot het opstellen en de correcte presentatie van de jaarrekeningen die geen belangrijke afwijkingen als gevolg van fraude of fouten bevatten; de keuze en toepassing van gepaste boekhoudkundige principes en methodes evenals het bepalen van redelijke boekhoudkundige schattingen in het licht van de omstandigheden. Verantwoordelijkheid van de bedrijfsrevisor Het is onze verantwoordelijkheid om op basis van onze controle een oordeel over deze jaarrekeningen te geven. Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens de Internationale standaarden voor accountantscontrole zoals uitgevaardigd door het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze standaarden vereisen dat wij ons houden aan de ethische regels en de controle zodanig organiseren en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekeningen geen afwijkingen van materieel belang bevatten. Voor de controle hebben wij gebruikt gemaakt van procedures om bewijsmateriaal te verzamelen ter staving van de bedragen en inlichtingen in de jaarrekeningen. De keuze van deze procedures evenals de beoordeling van het risico dat de jaarrekeningen afwijkingen van materieel belang bevatten, als
gevolg van fraude of van het maken van fouten, is afhankelijk van het oordeel van de bedrijfsrevisor. Bij het beoordelen van het risico houdt de bedrijfsrevisor rekening met de interne controle in de onderneming met betrekking tot het opstellen en de correcte presentatie van de jaarrekeningen, met het oog op het vaststellen van de aan de omstandigheden aangepaste controleprocedures, en niet met de bedoeling zich uit te spreken over de doeltreffendheid hiervan. Tijdens een controle wordt eveneens geoordeeld over de geschiktheid van de gebruikte boekhoudkundige methodes en over de redelijkheid van de boekhoudkundige ramingen door de raad van bestuur evenals over de voorstelling van de jaarrekeningen in hun geheel. Wij zijn van mening dat de verzamelde bewijsstukken een voldoende en redelijke basis vormen voor het uitbrengen van ons oordeel. Oordeel Naar onze mening geven de jaarrekeningen een getrouw beeld van het vermogen en de financiële situatie van de Banque Privée Edmond de Rothschild Europe per 31 december 2009 evenals van de resultaten over het boekjaar dat op die datum werd afgesloten, in overeenstemming met de in Luxemburg geldende wettelijke en reglementaire verplichtingen met betrekking tot het opstellen en de presentatie van de jaarrekeningen. Verslag over andere wettelijke of reglementaire verplichtingen Het beheersverslag, dat onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur valt, is in overeenstemming met de jaarrekeningen.
PricewaterhouseCoopers S.à r.l. Luxemburg, 1 april 2010 Bedrijfsrevisor Vertegenwoordigd door Rima Adas
Familiegeest Verfijning
Ontvangen
Comfort
Uitmuntendheid
Welzijn
Discretie Onthaal
Plezier Altruïsme
59
De signatuur Rothschild staat in de eerste plaats voor aandacht voor de medemens. Mensen ontvangen begint bij een blik, een attentie, die de ander het gevoel geeft van een persoonlijk welkom. Bij ons komen niet de standaardisering en de door internationale luxehotelketens afgesproken normen op de eerste plaats, maar wel het persoonlijke onthaal. In het gehele universum van Rothschild vinden wij de waarden van aandacht en luisterbereidheid terug die zo kenmerkend zijn voor de familie.
Banque Privée Edmond de Rothschild Europe 60
Zetel
Bijkantoren
Luxemburg 20, boulevard Emmanuel Servais L-2535 Luxemburg – Luxemburg Telefoon: (352) 24 88 1 Fax Directie: (352) 24 88 8222 Fax Beurs / Valutamarket: (352) 22 39 98 www.groupedr.eu
België
Italië
Israël
Brussel Avenue Louise 480 Bte 16A 1050 Brussel – België Telefoon: (32) 02 645 57 57 Fax: (32) 02 645 57 20 www.groupedr.be
Milaan Via Ulrico Hoepli, 7 20121 Milaan – Italië Telefoon: (39) 02 72 17 44 11 Fax: (39) 02 72 17 44 57 www.bpere.groupedr.it
Tel Aviv 46, boulevard Rothschild 66883 Tel Aviv – Israël Telefoon: (972) 3-56 69 818 Fax: (972) 3-56 69 821 www.bpere.groupedr.co.il
Kantoor Luik Quai de Rome 56 4000 Luik – België Telefoon: (32) 04 234 95 95 Fax: (32) 04 234 95 75 www.groupedr.be
Portugal
Polen
Lissabon Rua D. Pedro V, 130 1250-095 Lissabon – Portugal Telefoon: (351) 21 045 46 60 Fax: (351) 21 045 46 87/88 www.groupedr.com.pt
Warschau Rondo ONZ 1, 12th Fl. 00-124 Warschau – Polen Telefoon: (48) 22 581 64 00 Fax: (48) 22 581 64 01 www.groupedr.pl
Kantoor Antwerpen Frankrijklei 103 2000 Antwerpen - België Telefoon: (32) 03 212 21 11 Fax: (32) 03 212 21 22 www.groupedr.be Spanje Madrid Calle Orfila, 8 Bajo C 28010 Madrid – Spanje Telefoon: (34) 91 364 66 00 Fax: (34) 91 364 66 63 www.groupedr.es Kantoor Barcelona Josep Bertrand, 11 08021 Barcelona – Spanje Telefoon: (34) 93 362 30 00 Fax: (34) 93 362 30 50 www.groupedr.es
Vertegenwoordigingskantoren
Slowakije Bratislava Hlavné námestie 4 811 01 Bratislava – Slowakije Telefoon: (421) 2 5443 0940 Fax: (421) 2 5443 4084 www.groupedr.sk
61
Dochterondernemingen
Vennootschap in Joint-Venture
Adjutoris Conseil 18, boulevard Emmanuel Servais L-2535 Luxemburg – Luxemburg Telefoon: (352) 26 26 23 92 Fax: (352) 26 26 23 94
LCF Edmond de Rothschild Nikko Cordial Co., Ltd Tokyo Building, 7-3 Marunouchi 2-chome, Chiyoda-ku, 100-6421 Tokyo – Japan Telefoon: (81) 3 3283-3535 Fax: (81) 3 3283-1611
Edmond de Rothschild Real Estate Mediação Imobiliária S.A. Rua D. Pedro V, 128 Lissabon 1250-095 – Portugal Telefoon: (351) 213 408 360 Fax: (351) 213 408 369 www.erremi.com Pri Investment 16, boulevard Emmanuel Servais L-2535 Luxemburg – Luxemburg Telefoon: (352) 24 88 2386 Fax: (352) 24 88 8402
Banque Privée Edmond de Rothschild S.A. 62
Zetel
Bijkantoren
Vertegenwoordigingskantoren
Genève 18, rue de Hesse 1204 Genève – Zwitserland Telefoon: (41-58) 818 91 11 Fax: (41-58) 818 91 21 www.groupedr.ch
Fribourg 11, rue de Morat - CP 144 1701 Fribourg – Zwitserland Telefoon: (41-26) 347 24 24 Fax: (41-26) 347 24 20 www.groupedr.ch
Montevideo Representación B.P. Edmond de Rothschild S.A. World Trade Center Montevideo Torre II - Piso 21 Avenida Luis Alberto de Herrera 1248 11300 Montevideo – Uruguay Telefoon: (598-2) 623 24 00 Fax: (598-2) 623 24 01
Lausanne 2, avenue Agassiz 1003 Lausanne – Zwitserland Telefoon: (41-21) 318 88 88 Fax: (41-21) 323 29 22 www.groupedr.ch
Hongkong Representative Office Suite 3006 One Exchange Square 8 Connaught Place Central - Hong Kong – China-SAR Telefoon: (852) 2869 1711 Fax: (852) 2877 2185
[email protected]
63
Dochterondernemingen
Lugano Banca Privata Edmond de Rothschild Lugano S.A. Via Ginevra 2 - CP 5882 6901 Lugano – Zwitserland Telefoon: (41-91) 913 45 00 Fax: (41-91) 913 45 01 www.privata.ch Genève Privaco Trust S.A. 2, rue Firmin-Abauzit 1204 Genève – Zwitserland Telefoon: (41-58) 818 96 19 Fax: (41-58) 818 91 78 Fribourg Rouiller, Zurkinden & Cie Finance S.A. 11, rue de Morat - CP 1296 1701 Fribourg – Zwitserland Telefoon: (41-26) 347 26 00 Fax: (41-26) 347 26 15
Londen Edmond de Rothschild Limited LCF Edmond de Rothschild Securities Limited LCF Edmond de Rothschild Asset Management Limited Orion House 5 Upper St. Martin’s Lane Londen WC2H 9EA – UK Telefoon: (44) 20 7845 5900 Fax: (44) 20 7845 5901 www.groupedr.co.uk Guernsey LCF Edmond de Rothschild Holdings (C.I.) Limited LCF Edmond de Rothschild (C.I.) Limited LCF Edmond de Rothschild Asset Management (C.I.) Limited Hirzel Court Suite D St. Peter Port - Guernsey GY1 2NH Channel Islands – UK Telefoon: (44-1481) 716 336 Fax: (44-1481) 714 416 www.groupedr.gg Monaco Banque de Gestion Edmond de Rothschild – Monaco Les Terrasses 2, avenue de Monte-Carlo - BP 317 98000 Monaco Cedex Telefoon: (377) 93 10 47 47 Fax: (377) 93 25 75 57 www.groupedr.mc Edmond de Rothschild Conseil et Courtage d’Assurance – Monaco Les Terrasses 2, avenue de Monte-Carlo 98000 Monaco Telefoon: (377) 97 98 28 00 Fax: (377) 97 98 28 01
Luxemburg Banque Privée Edmond de Rothschild Europe 20, boulevard Emmanuel Servais L-2535 Luxemburg – Luxemburg Telefoon: (352) 24 88 1 Fax Directie: (352) 24 88 8222 Fax Beurs / Valutamarket: (352) 22 39 98 Nassau Banque Privée Edmond de Rothschild Ltd. P.O. Box SP-63948 Lyford Financial Center Lyford Cay no. 2 Nassau – De Bahamas Telefoon: (1-242) 702 80 00 Fax: (1-242) 702 80 08 www.groupedr.bs Taipeh Priasia Limited (LCF Rothschild Group) Tortola, British Virgin Islands Met representatiekantoor in Taiwan Bank Tower 205 Tun Hwa North Road Suite 202 Taipeh – Taiwan 105 Telefoon: (886-2) 2545 0505 Fax: (886-2) 2545 1407
Andere banken en ondernemingen van de Groep Edmond de Rothschild 64
Genève La Compagnie Benjamin de Rothschild S.A. 29, route de Pré-Bois CP 490 1215 Genève 15 – Zwitserland Telefoon: (41-22) 319 75 00 Fax: (41-22) 319 75 09 Telefoon van de marktzaal: (41-22) 319 75 70 Fax van de marktzaal: (41-22) 319 75 60 http://cbr.groupedr.ch Parijs La Compagnie Financière Edmond de Rothschild Banque 47, rue du Faubourg Saint-Honoré 75401 Parijs cedex 08 – Frankrijk Telefoon: (33-1) 40 17 25 25 Télex : 280 585 Fax: (33-1) 40 17 24 02 www.groupedr.fr Cogifrance 47, rue du Faubourg Saint-Honoré 75008 Parijs – Frankrijk Telefoon: (33-1) 40 17 25 25 Fax: (33-1) 40 17 25 64
Het wordt avond rond het chalet Alice.
65
Foto’s p. 4 Olivier Seignette De kunst van de beweging p. 7 Sandrine Alouf De kunst van de Aarde en de Tuinen p. 15 Sandrine Alouf p. 17 Philippe Schaff p. 21 Sandrine Alouf De kunst van het wijn maken p. 25 Andries Joubert p. 29 Federico Garcia Kunstambacht p. 31 Sandrine Alouf p. 35 Sandrine Alouf p. 43 Sandrine Alouf Levenkunst p. 59 Sandrine Alouf p. 64 Sandrine Alouf
Alle rechten voorbehouden Grafisch ontwerp: Vidale-Gloesener, Luxemburg Drukwerk: Ottweiler Druckerei und Verlag GmbH, Duitsland De Nederlandse versie van dit jaarverslag is een vrije vertaling van de originele tekst, die werd opgesteld in het Frans. Met de grootst mogelijke zorg werd getracht de originele tekst zo accuraat mogelijk weer te geven. Voor alles met betrekking tot de interpretatie van informatie, standpunten of opinies in deze tekst, geldt echter dat de originele Franse versie van het document voorrang heeft op de vertaling.