1 De Vrije School Den Haag

1 De Vrije School Den Haag De vrijescholen zijn geïnspireerd door Rudolf Steiner (1861-1925), de grondlegger van de antroposofie. Aan het eind van de Eerste Wereldoorlog zette hij zich sterk in voor een sociale vernieuwing, die de mensen zou moeten bevrijden uit de loonslavernij. Steiner hield veel voordrachten over het sociale vraagstuk, onder andere voor arbeiders in de Waldorf-Astoriafabriek. Toen hij daar een pleidooi hield om kinderen langer naar school te laten gaan, om ze meer ontplooiingskansen te geven, sloeg dat aan bij deze mensen. Zij wilden graag zo'n school voor hun kinderen. Emil Molt, de directeur van de fabriek, vroeg aan Steiner of hij de leiding ervan op zich zou willen nemen. Zo ontstond in 1919 in Stuttgart de eerste vrijeschool, de Freie Waldorfschule. De school groeide snel en wekte enthousiasme bij haar bezoekers. Tijdens een congres (1922) in het Gymnasium Haganum besloot een aantal toehoorders om in Den Haag ook zo'n school te stichten. In 1923 kwamen de eerste kinderen bij elkaar in een huiskamer in de Columbusstraat. Dat was de eerste vrijeschool in Nederland. De school groeide op bijzonder snelle wijze, zodat in 1929 een groot eigen gebouw aan de Waalsdorperweg kon worden gebouwd. In 1982 kwam daar het eveneens in organische architectuur ontworpen gebouw aan de Abbenbroekweg bij. Tot in de jaren ’60 was er slechts een tiental vrijescholen in Nederland. In de jaren ’70 en ’80 groeide de beweging explosief en nu zijn er bijna 100 vrijescholen met 19.000 leerlingen. Ook in andere landen ontstonden vrijescholen, eerst in de Scandinavische landen en Engeland, later ook in andere landen en op andere continenten. Er zijn nu zo'n 900 vrijescholen in 50 landen over de hele wereld. Bestuur van de stichting Vrijescholen Zuidwest Nederland (ZWN) Met ingang van 31 december 2014 is onze basisschool aan de Abbenbroekweg gefuseerd tot één scholengemeenschap met de (vrije) scholen voor voortgezet onderwijs van de middelbare scholen in Den Haag, Leiden en Rotterdam (vmbo-t, havo en vwo). Daarmee valt de school nu onder de Stichting Vrijescholen Zuidwest Nederland (ZWN). De bestuurder van de stichting ZWN is Artho Jansen. Hij vormt 'het bevoegd gezag' van onze school en van de scholen voor voortgezet onderwijs aan de Waalsdorperweg. Naast deze school vallen nog twee scholen voor voortgezet onderwijs in Rotterdam (Rudolf Steiner College) en Leiden (Marecollege) onder deze stichting. De schoolleider van de Abbenbroekweg, Niels Schieman, staat aan het hoofd van deze vestiging en is, binnen het vastgestelde beleid en de begroting, verantwoordelijk voor de goede gang van zaken. Hij legt daarover periodiek verantwoording af aan de bestuurder. Raad van toezicht De school kent een raad van toezicht die toeziet op het functioneren van de bestuurder en de directie. Besluiten van de bestuurder die een zwaarwegend karakter hebben (bijvoorbeeld het vaststellen van de begroting en de jaarrekening, fusie met andere scholen en beleidsplannen) moeten door de raad van toezicht worden goedgekeurd. Gebouw Het gebouw aan de Abbenbroekweg heeft een organische structuur en is speciaal ontworpen voor kinderen van vier tot en met twaalf jaar. De kleuterklassen hebben een eigen vleugel in het gebouw en een eigen omheinde speeltuin, grenzend aan het duinparkje dat achter de school ligt. De aparte kleuteringang ligt aan de Abbenbroekweg, de hoofdingang van de onderbouw (zes tot en met twaalf jaar) ligt aan de Gerrit pagina 1 van 23

Kasteinweg. De ingang voor de peuters van De Vrije Speelklas en de kinderen van buitenschoolse opvang Het Grote Huis bevind zich aan de zijde van de Jean François van Royenweg. De school heeft een volwaardige gymnastiekzaal, een handenarbeidlokaal, een kleine en een grote zaal. Er is een grote fietsenstalling in de kelder. Het parkje achter de school, met één hoog duin, is voor kleuters en onderbouw een mooi stukje natuur binnen handbereik. Als het mooi weer is, wordt daar gretig gebruik van gemaakt voor feesten, extra buitenspelen of om buiten les te geven. Een Groen Schoolplein Ons plein is vrij toegankelijk en wordt ook door omwonenden en buurtkinderen van verschillende leeftijden gebruikt. Buurtkinderen komen er om te voetballen, te tennissen of tafeltennis te spelen en omwonenden kunnen verpozen op de diverse bankjes. Of komen er spelen met hun kleinkinderen. Het Groene Schoolplein vergroot het welzijn van de kinderen en legt verbindingen in de wijk. Immers kinderen uit de buurt komen er ook spelen en nemen hun (groot)ouders mee. Het is grotendeels een openbaar plein. Alleen de peutertuin is niet publiek toegankelijk en het kleuterplein is alleen toegankelijk voor buurtbewoners. Op dat kleuterplein zijn twee nieuwe zandbakken gerealiseerd en een waterstroom. Ook is het hekwerk rondom het plein vernieuwd en is er een houten schuur gekomen om alle tuinmaterialen en fietsjes e.d. goed en veilig op te bergen. Op het grote plein voor de school is een deel van de bestrating weggehaald en daar zijn de struinduinen gekomen. Naast die struinduinen op het grote plein is er ook op het peuter- en kleuterplein voldoende mogelijkheid om te spelen met water en zand en is voorzien in speelelementen zoals takken, blokken en gevlochten wilgentenen. De kinderen kunnen tussen de bomen met touwen zwieren of met behulp van takken en touwen zelf een schommel maken. Ook is er een klimboom geplaatst. Langs de gevel van het schoolgebouw zijn diverse borders gemaakt met bloeiende planten, die aantrekkelijk zijn voor vlinders, bijen en insecten. Er is sprake van een brede biodiversiteit. Voor de hoofdingang zijn vier dukdalven geplaatst, waar de kinderen ’s ochtends kunnen ‘aanmeren’ voor een nieuwe schooldag. Bij de dukdalf ontmoeten ze hun juf of meester om naar hun klas te gaan. Het zijplein is omgetoverd tot een duinbos met dichtere vegetatie en een tunnel van wilgentenen met daaromheen bloemen en planten. Een Groen Schoolplein nodigt uit tot nieuwe spelvormen en tot experimenteren met de natuurlijke materialen die aanwezig zijn. Heemkunde en plantkunde zijn al vaste onderdelen van het lesprogramma van de Vrije School en kunnen na aanleg van het groene schoolplein ook aan de hand van het groene schoolplein worden toegelicht. De kinderen kunnen zo de lesstof zien en ervaren op het schoolplein. De Vrije School viert de jaarfeesten uitgebreid. Deze jaarfeesten worden met de leerlingen van alle klassen gezamenlijk gevierd.

pagina 2 van 23

2 Wie, wat, waar Primair onderwijs De Vrije School Abbenbroekweg 7 2597 NT Den Haag T 070 – 352 21 77 E [email protected] W www.vrijeschooldenhaag.nl In noodgevallen: Ralph v.d. Heuvel tel. 06-39552621 Peutersspeelzaal Vrije Speelklas Abbenbroekweg 7, ingang François van Royenweg 2597 NT Den Haag E [email protected] W www.vrijespeelklas.nl Buitenschoolse opvang BSO Het Grote Huis Abbenbroekweg 7, ingang François van Royenweg 2597 NT Den Haag E [email protected] of telefonisch bereikbaar op vrijdag tussen 10:00 en 12:00 uur 06 41331656 Directie Schoolleider Niels Schieman (afspraak via Therèse Jobse 070-3522177) Algemeen Directeur/Bestuurder 3244300)

Artho Jansen (afspraak via Manon Vinkenborg 070-

De Raad van Toezicht Voorzitter: Drs. P.M. Wormer (Paul) Overige leden: R.J. de Wolf (Roland) H. Galenkamp (Henk) Drs. F.J.M. van Montfort MEM (Joep) C. Vogel (Casper) R. Bakker (Remko) Medezeggenschapsraad (MR) Voorzitter: Remco van Wijk Overige leden: Sanne Hille Andreas Driessen Joyce Emons Annmart Hoogland Marit Roeloffs-Jooren Tjitske Irausquin-Land

pagina 3 van 23

Medewerkers Kleuterafdeling Teamleider kleuters: Helianne Huisman Kleuterleidsters: Monique Dekker Brigitte van Gent Marian Rust Dhruva Lanting Jolanda van Leeuwen Anja van Wallenburg Marjanne de Boer Emmanuelle Commandeur Marion Vreugdenhil Helianne Huisman

Klas 1 t/m 6 Teamleider klas 1 t/m 6: Frédérique Gorkovoi             

1a Carolien Kaptein 1b Jasmijn Stoelman 1c Nicolet Goedhart 2a Lot Hooghiemstra 2b Annemiek de Leeuw 3a Christel Houtermans 3b Kari Liv Breivik 4a Andreas Driessen 4b Annemart Hoogland 5a Jacomijn de Groot 5b Fréderique Gorkovoi 6a Joyce Emons 6b Irene Schluter

Vakleerkrachten Gym: Nicolas Kamper Marie de Geus Godsdienst: Helianne Huisman Frederique van Spaendonck Katelijne Huijbregts Lot Hooghiemstra Tatiana Albrecht Handwerken: Marijke Koops Marjo Wilders

pagina 4 van 23

Euritmie: Sanneke Potgieser Janneke Besjes Houtbewerken: Tatiana Albrecht Muziek en Koor: Marie de Geus Talen: Diverse leerkrachten Zorg Intern begeleider, zorgcoördinator 1 t/m 6 Zorgcoördinator kleuters Remedial Teacher Euritmietherapie Ambulant begeleider Schoolmaatschappelijkwerker Onderwijs Ondersteunend Personeel Office Manager Conciërge Leerlingenadministratie, receptie Toneelkleding

Moniek Terlouw Rodette van Dunné Leonie van Grinsven Brigitte van Gent Eva de Lange (extern) Lucia Pultrum

Therèse Jobse Ralph van den Heuvel Helma Blommaert Emmy van Aalst-Bakker Grace Palm

Vereniging van vrijescholen Diederichslaan 25, 3971 PA, Driebergen. Tel. 0343-536060, e-mail [email protected], website www.vrijescholen.nl De Vereniging van vrijescholen (Vereniging) is een vereniging van besturen van vrijescholen. De activiteiten die de Vereniging op het gebied van onderwijs ontplooit zijn gericht op samenwerking en kwaliteit, voorlichting en communicatie, bestuurlijke en pedagogische aangelegenheden en maatschappelijke ontwikkelingen. Zij heeft drie taken: vertegenwoordiging én belangenbehartiging bij de overheid (lobby), presentatie naar buiten van het vrijeschoolonderwijs, het binden van haar leden op de ontwikkeling van het vrijeschoolonderwijs en het stimuleren van overleg tussen (groepen van) partners. Via de website kunt u zich aanmelden voor de nieuwsbrief zodat u op de hoogte blijft van de actualiteiten. Schoolgrootte De Vrije School Den Haag is dubbelstrooms en heeft 6 kleuterklassen. In totaal een leerlingenaantal van + 450 leerlingen.

pagina 5 van 23

3 Waar de school voor staat De brede ontwikkeling van het kind centraal Onze school biedt geïntegreerd onderwijs aan kinderen vanaf de kleuterleeftijd tot en met het voortgezet onderwijs. “Geïntegreerd” wil zeggen dat de innerlijke ontwikkeling van het kind zoveel mogelijk parallel loopt met de uiterlijke wereld waarin het kind leeft. De onderwijsmethode en de lesstof die de leerling worden aangeboden worden, in ons klassikale onderwijs, zoveel mogelijk op zijn ontwikkeling afgestemd. Ook de peuterspeelzaal en de naschoolse opvang zijn georganiseerd vanuit deze vrijeschoolpedagogie die haar oorsprong vindt in de inzichten van Rudolf Steiner (antroposofie). Ieder kind is uniek Ieder kind draagt eigen kwaliteiten en ontwikkelingsmogelijkheden in zich. Wij zien het als een uitdaging om die unieke impuls te herkennen en bij het kind te stimuleren zodat het zich bewust wordt van zijn mogelijkheden en die optimaal leert benutten. Ons onderwijs is er op gericht een rijke leeromgeving te creëren met leerervaringen van zowel intellectuele, emotionele, sociale en kunstzinnige aard. Om het kind zoveel mogelijk instrumenten te bieden en ruimte te geven voor een eigen accent in de ontwikkeling en harmonie van hoofd, hart en handen. Vrijheid, zelfstandigheid en respect Binnen onze school behoeden wij enerzijds de geborgenheid van onze leerlingen, anderzijds stimuleren we hun zelfstandigheid, in het leren, in spel en creativiteit en in de omgang met elkaar. Zo ontdekken ze in de loop van hun schooltijd waar ze uit vrijheid kunnen handelen en leren ze de vrijheid van de ander te respecteren. Daar ligt onder andere de oorsprong van het woord ‘Vrije’ in de naam van onze school. Een veilige omgeving stimuleert zelfontplooiing Wij vinden het belangrijk om met elkaar, leerlingen, ouders en leerkrachten, een sociaal geheel te vormen, waarin kinderen zich veilig voelen en zich open leren stellen voor de ander. Waarin de kwaliteiten van leerlingen zichtbaar worden en alle ruimte krijgen om tot ontwikkeling te komen. Onderwijzen is het ontsteken van een vuur! Daarom houden wij de klassen (als gemeenschap van kinderen, leerkracht en ouders) zo lang mogelijk bij elkaar en zijn veel sociale activiteiten, zoals bijv. toneelspelen met de hele klas tot en met het vieren van jaarfeesten met de schoolgemeenschap als geheel, onderdeel uit van ons lesprogramma. Rijk onderwijs, breed aanbod Wij streven ernaar de leerlingen een breed scala aan kennis en vaardigheden mee te geven die de maatschappij van hen vraagt. Wij begeleiden hen naar een examen of ander vervolgonderwijs en helpen hen te worden tot vrij denkende, sociaal voelende en creatief handelende mensen. Net als in het reguliere onderwijs worden onze leerlingen regelmatig getoetst en voldoen zij aan de algemene eisen die voor deze toetsen en examens gelden. Gezien het belang dat wij hechten aan de complete ontwikkeling van het kind, bieden wij naast het reguliere pakket, ook een groot aantal andere vakken en werken we zoveel mogelijk met duurzame en kwalitatief hoogwaardige materialen. Muziek en toneel, pagina 6 van 23

schilderen, handenarbeid, tekenen en euritmie (bewegingskunst), zijn niet alleen bedoeld om de creativiteit te stimuleren, ze dragen ook bij aan een veelzijdige en evenwichtige persoonlijkheidsontwikkeling. Er worden veel uitdagingen geboden om individueel of met de klas tot stand te brengen: werkstukken, toneelstukken, kampen, kooruitvoeringen en stages. Zulke veelzijdige projecten vragen om intellectuele inzet, creativiteit, respectvol overleg met elkaar en om daadkrachtig handelen. Het draagt bij aan de ontwikkeling van hoofd (verstand), hart (gevoel) en handen (daadkracht).

4 Ouderparticipatie Onderwijs en opvoeding hebben veel met elkaar te maken. Een goed contact tussen ouders (verzorgers) en leerkrachten is daarom van groot belang. Sterker nog, uit onderzoek van Harvard-professor Robert D. Putnam is gebleken dat als je schoolprestaties wil verbeteren, niets effectiever is dan ouders betrekken bij het onderwijs. Samenwerking tussen ouders en school Het gaat hierbij niet alleen om de communicatie rond het eigen kind. Het is essentieel dat de ouders openstaan voor onze pedagogische aanpak. Een warme interesse voor het kind en wat het in de klas doet is van het grootste belang. Dat kan op elk moment zijn uiting vinden: thuis bijvoorbeeld, als het kind over school wil vertellen of iets wil laten zien. Bij het wegbrengen en ophalen, bij het sociale leven rondom de kinderen. Daarnaast worden ouders vaak uitgenodigd om activiteiten op school te ondersteunen. Ook op deze manier zien kinderen hoe hun ouders deel uitmaken van de schoolgemeenschap waar zij ook zelf toe behoren. Ouderavonden Ouderavonden zijn onmisbaar. Daar krijgen de ouders informatie over de gang van zaken in de klas, over periodes die gegeven worden, over de ontwikkelingsfase van de kinderen, over de diepere betekenis van de vertelstof of waar verder behoefte aan mag zijn in de oudergroep. Deze behoefte wordt door de klassenouders gepeild en gecommuniceerd met de klassenleerkracht. Vakleerkrachten kunnen komen vertellen wat de klas in hun lessen doet. Er wordt uitgegaan van wat de ouders en leerkrachten gemeen hebben: een pedagogische relatie tot het kind. In de laagste klassen en kleuterklassen hebben ouders een groot aandeel op werkavonden om jaarfeesten voor te bereiden. Dat niet alle ouders daar evenveel tijd voor hebben spreekt voor zich: ieder draagt daar naar vermogen aan bij. Er zijn ook enkele algemene ouderavonden over onderwerpen die voor verschillende klassen actueel zijn. Aan het begin van het schooljaar geeft de schoolleider altijd een vooruitblik op het schooljaar en een verantwoording van de financiën en de leerresultaten van de gehele school in het voorafgaande jaar. Daarnaast is er bijvoorbeeld voor kleuterouders een avond over schoolrijpheid. Een groepje ouders kan

pagina 7 van 23

ook zelf een leerkracht vragen een algemene ouderavond over een onderwerp van hun keuze te organiseren. Contact met leerkrachten Voor alle zaken die uw kind, of de algemene gang van zaken in de klas of op school betreffen, kunt u de klassenleerkracht aanspreken. Iedere klassenleerkracht zal aan het begin van het schooljaar aangeven wanneer en hoe hij/zij bereikbaar is. Ook kunt u de klassenleerkracht mailen voor een afspraak, bellen graag alleen in zeer dringende gevallen. De ouders wordt nadrukkelijk gevraagd er ’s morgens rekening mee te houden dat de leerkracht met zijn aandacht bij de leerlingen moet zijn. Een briefje meegeven aan je kind is dan een goede manier om de leerkracht van iets op de hoogte te stellen. Bij de kleuters maakt de leerkracht hierover met u afspraken. Zie ook het schoolreglement m.b.t. e-mail verkeer Klassenouders Uit de oudergroep van iedere klas stellen enkele ouders zich beschikbaar als klassenouders. Zij hebben een heel belangrijke rol. Zij verzorgen namelijk een groot deel van de communicatie tussen de ouders van de klas en de leerkracht(-en) en tussen de ouders onderling. Daarnaast helpen de klassenouders de leerkracht bij de voorbereiding en uitvoering van activiteiten en stimuleren zij mede-ouders om ook actief binnen de verschillende activiteiten te participeren. Een keer per jaar komen alle klassenouders samen met de schoolleider bijeen om te bespreken welke zaken er leven binnen hun respectievelijke klassen. Activiteiten en jaarfeesten Veel activiteiten kunnen alleen maar plaatsvinden dankzij de actieve hulp van ouders. Bij uitstapjes, de jaarfeesten en toneelstukken wordt regelmatig een beroep gedaan op ouders voor begeleiding. Bij de handwerklessen en lessen tutorlezen worden ouders ingeschakeld. Onze jaarlijkse BAZAR op de eerste zaterdag van november wordt zelfs volledig door ouders georganiseerd! Gebruik van expertise ouders Wij maken graag gebruik van de professionele expertise en ervaring van ouders. Er zitten ouders in de Medezeggenschapsraad waarbinnen zij dan veelal vanuit hun professionele expertise een deelgebied behartigen. Ook op het gebied van communicatie, faciliteitenbeheer en ICT bieden ouders hun expertise aan de school beschikbaar. Wilt u uw professionele expertise ook ten dienst van de school stellen? Laat ons dat dan zeker even weten. Vrijwilligers Er zijn verschillende vrijwilligers actief binnen onze school. Zo hebben we een tuinman die iedere dinsdag de peutertuin bijhoudt en actief is met onze eigen composthoop. Het groene schoolplein wordt wekelijks bijgehouden door een gepensioneerde leerkracht. Op de kleuterafdeling heeft iedere kleuterjuf inmiddels een vrijwillige klassenassistent. Onze receptie wordt ondersteund door een vrijwilligster die o.a. kopieerwerk en allerhande klusjes in en om de school verzorgt.

pagina 8 van 23

5 Organisatie van het onderwijs 5.1

Peuters

De Vrije Speelklas De Vrije Speelklas geeft peuters vanaf 2 ½ jaar de mogelijkheid om in een harmonieuze en omhullende omgeving met leeftijdgenootjes te spelen en te leren. De antroposofie is de grondslag van waaruit de leidsters handelen. Antroposofie betekent letterlijk wijsheid omtrent de mens. Rudolf Steiner, de grondlegger van de antroposofie, vond het belangrijk dat elk individu de mogelijkheid krijgt zich te ontplooien. Bij kinderen is hierin het vrij ontwikkelen van voelen, denken en willen van het grootste belang. Net zoals op de vrijeschool begeleiden de peuterleidsters de peuters hierin, opdat deze drie vermogens een harmonieuze en creatieve basis vormen in de volwassenheid. Respect voor mens en natuur wordt in alle facetten en handelingen in de klasjes tot uitdrukking gebracht. Er wordt met name met natuurlijke materialen gewerkt. In de klasjes heerst een duidelijk dag-, week- en jaarritme. Een speelochtend bij de Vrije Speelklas is van 8.45u (inloop vanaf 8.30u) tot 12.15u. De kinderen spelen bij ons twee of drie ochtenden per week in een klasje met maximaal 15 peuters. Er is altijd een gediplomeerd leidster en een vrijwilliger bij de kinderen. De inrichting van het klasje is omhullend en huiselijk. Het eten en drinken is van biologische kwaliteit. De ochtend volgt een ritme van spelen en rusten. In de ochtendkring wordt de dag samen met de vaders en moeders geopend met een liedje of een versje. Daarna gaan de ouders naar huis en volgt een ochtendbegin in het teken van het seizoen. Dan is het tijd voor een activiteit zoals broodjes bakken, schilderen of knutselen. Er volgt vrij spel, er wordt fruit gegeten, opgeruimd en aan tafel (zelfgebakken) brood gegeten. Als het weer het toelaat, spelen we aan het eind van de ochtend buiten in onze prachtige tuin. Er worden gedurende de speelochtend veel liedjes gezongen, (vinger-) spelletjes gedaan en mooie korte verhalen verteld. 5.2

Kleuters

Uitgangspunten Een kleuter leert door te spelen en minder door wat wordt uitgelegd. Veel van wat een kleuter zich eigen maakt, gebeurt door nabootsing. Het spel bestaat uit het naspelen van wat het kind aan gebeurtenissen en handelingen meegemaakt heeft of wat hem/haar daarin heeft aangesproken. In de kleuterklas krijgt het kind de ruimte en de tijd om te spelen en op die manier ontwikkelt het kind zich op verschillende gebieden. Het leert zijn plaats te vinden in de klas, en ook ruimte te geven aan andere kinderen. In de kleutertijd is ook de fysieke ontwikkeling erg belangrijk. Daarom wordt er in de kleuterklas veel aandacht gegeven aan de beweging. Door te bewegen krijgt het kind beheersing over zijn lichaam en wordt de basis gelegd voor de verdere ontwikkeling wat betreft de grove en de fijne motoriek. Ritme en herhaling De vaste volgorde geeft veiligheid en vertrouwen en brengt structuur aan in de dag. Het dagritme brengt afwisseling in gezamenlijk en vrije activiteiten, er is steeds de afwisseling tussen beweging en rust. Het weekritme legt accenten door bepaalde dagen met een vaste activiteit te verbinden bv. Maandag schilderen, dinsdag brood bakken enz. Het jaarritme met de seizoenen en de feesten is een bron van inspiratie voor sfeer pagina 9 van 23

verhalen en activiteiten in de kleuterklas. Kleuters zijn ontvankelijk voor wat groeit en bloeit, ze staan open naar de wereld, steeds weer zijn er momenten van eerbied voor de natuur. In de viering van de jaarfeesten wordt daar dankbaar gebruik van gemaakt. Dankzij herhaling van verhalen, spelletjes, liedjes enz. krijgt het kind de mogelijkheid met de dingen vertrouwd te raken en zich ermee te verbinden. Het zien en nabootsen van zinvolle handelingen is belangrijk en huishoudelijk en ambachtelijk werk zijn hiervoor zeer geschikt. Materiaal Het kind kan zijn eigen wereld scheppen door spelmateriaal waarmee de fantasie wordt aangesproken. Het aanbod van natuurlijk materiaal geeft het kind de zintuiglijke ervaring die voor zijn ontwikkeling nodig is. Muziek en bewegen zijn met elkaar verbonden, zeker voor jonge kinderen. In de kleuterklas wordt veel gezongen. Ritme, maat en melodie spreken het kind aan. Gedurende de ochtend worden door de kleuterleidster liedjes ingezet. Dit gebeurt vaak terloops, zonder vooraankondiging. Vaak omlijst de kleuterleidster een overgang van de ene naar de andere activiteit door te zingen. Ook de verjaardagen en jaarfeesten kennen hun eigen rituelen en daarbij behorende liedjes en muziek. In de kring of in een andere opstelling waarbij de kleuters de kleuterleidster goed kunnen zien, worden er handgebaarspelletjes gedaan. De kinderen bootsen met hun eigen vingers de bewegingen van juffies vingers na. Daarvoor is aandacht en concentratie van het kind nodig. De vorm, kleur en aankleding van de kleuterklas zijn zo gekozen dat het kind zich geborgen kan voelen. Er zijn verschillende speelhoeken. Met houten rekken en speeldoeken kan gebouwd worden, ook zijn er kisten, planken en stronken om mee te sjouwen en te bouwen. Daarnaast is er materiaal om te tekenen, te handwerken of te knutselen. Dagelijks wordt er buiten gespeeld en soms wordt er een wandeling gemaakt in de omgeving. De praktijk Een ochtend in de kleuterklas: Iedere ochtend is ingedeeld volgens een vast patroon. De volgorde van de activiteiten per dag kan verschillen per klas. Nadat de ouders afscheid hebben genomen, begint de dag in de kring met het zingen van liedjes en een ochtendspreuk en daarna kringspelen of een ochtendspel. Er zijn ook klassen die direct na het binnenkomen beginnen met het vrije spel. Het vrije spel neemt een belangrijke plaats in gedurende de ochtend. Een uur lang spelen de kinderen, daarna verzamelt de kleuterleidster de kinderen met een liedje of een spelletje om daarna samen de klas op te ruimen. Als alles weer opgeruimd is, komen de kinderen in de kring en worden er handgebaren/vingerspelletjes gedaan. Daarna gaan de kinderen aan de door hen zelf gedekte tafel, of zij gaan naar buiten, na eerst een stukje appel gegeten te hebben. Na het buitenspelen is er tijd voor een gezamenlijke activiteit, afhankelijk van de dag van de week: tekenen, schilderen, broodbakken, boetseren. Een keer per week hebben de kleuters euritmie. Buiten wordt er gespeeld op het klimrek, met karren gereden, in de zandbak gespeeld, geschommeld enz., tot het tijd is om naar binnen te gaan. Aan het eind van de dag komen de kinderen bij elkaar in de kring en wordt door de kleuterleidster een verhaal verteld. Gewoonlijk wordt hetzelfde verhaal enkele weken achter elkaar verteld. De dag wordt afgesloten met een lied of een spreuk. In de gang staan de ouders te wachten om hun kind weer mee naar huis te nemen of de kinderen worden opgehaald door een van de leidsters van de naschoolse opvang Tatatoek. pagina 10 van 23

Lestijden De kleuterklassen beginnen om 8.20 uur. Vanaf dit tijdstip kunnen de ouders hun kind in de klas brengen. Om 8.30 uur gaat de klassendeur dicht. De kleuters zijn om 12.45 uur uit, de ouders dienen dan bij de deur aanwezig te zijn. School en thuis, contact met ouders De kleuterperiode is voor veel ouders de tijd waarin ze kennismaken met de pedagogie van de school. Belangrijk is dat deze kennismaking goed verloopt om zo in de toekomst een basis te zijn om op verder te bouwen. Voor de ouders zijn er de ouderavonden en daarnaast werkavonden om de viering van de jaarfeesten voor te bereiden. Op de ouderavonden krijgen ouders meer te horen over achtergronden en de pedagogie van de school en de mogelijkheid daarover in gesprek te komen. Op de werkavonden wordt er iets gemaakt voor het betreffende jaarfeest. Werken ouderavonden zijn een goede mogelijkheid om de school en de ouders te leren kennen, zo zijn school en thuis geen aparte werelden, maar wordt er een brug geslagen, waardoor kinderen optimaal kunnen gedijen. Ook bezoeken de kleuterleidsters minimaal een keer alle kleuters thuis. De overgang naar de eerste klas Voor een kind is de overgang van kleuterklas naar eerste klas een belangrijk moment. Dit houdt in dat er heel bewust gekeken moet worden naar de voorwaarden die nodig zijn om deze stap te kunnen zetten. De kleuterleidsters volgen samen met de ouders de ontwikkeling van het kind vanaf het moment dat het in de kleuterklas komt. Er komt een moment in deze ontwikkeling dat het kind deze fase af gaat sluiten, het kind wordt rijp om de wereld gericht in zich op te nemen. Na Pasen wordt gekeken welke kinderen schoolrijp zijn. Op onze school wordt dit beoordeeld door een commissie, waarin naast de betreffende kleuterleidster, de coördinator van de kleuterafdeling, een euritmie therapeut en de interne begeleider zitten. Er wordt gekeken naar motorische vaardigheden, naar de taalontwikkeling, de fysieke ontwikkeling, onder andere lengtegroei en tandenwisseling, ook wordt gekeken naar de sociale en emotionele ontwikkeling. Zo komt een advies aan de ouders tot stand. Een enkele keer wordt geadviseerd om een kind een jaar extra in de kleuterklas te laten blijven. Als ouders het niet met het advies eens zijn, is het goed als ze daarover in gesprek gaan met de kleuterleidster en/of leden van de schoolrijpheidscommissie. Voorafgaand aan het schoolrijpheidsonderzoek wordt er een algemene ouderavond gehouden over het onderwerp schoolrijpheid. Bij de samenstelling van de eerste klassen wordt gestreefd naar een evenwichtige opbouw in leeftijd en verhouding jongens – meisjes. Kinderen uit één kleuterklas blijven zoveel mogelijk bij elkaar in de klas. Vóór de zomervakantie maken kinderen en ouders kennis met de toekomstige leerkracht van de eerste klas.

pagina 11 van 23

5.3

Onderbouw, klas 1 t/m 6 (groep 3 t/m 8)

Klassen en klassenleraren Onze leerlingen zitten in de onderbouw hun hele schooltijd in dezelfde klas. De leerkracht ‘verhuist’ voor zover mogelijk elk jaar mee. Deze speelt een centrale rol in het volgen en begeleiden van de ontwikkeling van de kinderen. Een goed contact met de ouders wordt nagestreefd door ouderavonden en -gesprekken, eventueel huisbezoek en een spreekuur. Lestijden Voor de klassen 1 t/m 6 begint de school om 8.25 uur. Dan nemen de leerkrachten de kinderen mee naar binnen. De school is uit om 14.50 uur. Behalve op woensdag dan is de school uit om 12.30 uur. De klassen 1 en 2 zijn daarnaast op elke maandag- en vrijdagmiddag uit om 12.30 uur. De pauzetijden zijn van 10.40-10.55 uur en van 12.40-13.15 uur. Periode lessen De schooldag begint met het periodeonderwijs. Elke ochtend wordt, gedurende drie tot vier weken, in de eerste twee lesuren hetzelfde vak onderwezen. De leerstof gaat ‘door de nacht heen’. Wat de ene dag als beeld is neergezet, wordt de volgende dag meer bewust en concreet uitgewerkt. Het onderwerp wint aan diepgang en de leerling kan zich er grondig mee verbinden. De behandelde stof sluit nauw aan bij de leeftijd en de ontwikkelingsfase van de leerlingen. Van deze wijze van aanbieden van leerstof gaat een grote rust uit. Wanneer het vak opnieuw aan de beurt is en de ogenschijnlijk “vergeten” kennis weer is opgefrist, blijkt wat eerst nog heel moeilijk leek, meestal veel gemakkelijker te zijn geworden. De leerlingen zijn opnieuw in staat hun grenzen fundamenteel te verleggen. Dit periodeonderwijs wordt in de onderbouw door de eigen klassenleerkracht gegeven. De kinderen krijgen als ‘periode’ voornamelijk de cognitieve vakken zoals rekenen, taal, heemkunde, aardrijkskunde, geschiedenis, plantkunde, dierkunde, natuurkunde, sterrenkunde of scheikunde. Het bewegende klaslokaal In de eerste, tweede en derde klas wordt les gegeven vanuit het principe van het bewegende klaslokaal. In deze klassen worden banken en kussens als meubilair gebruikt. Dit geeft de leerkracht en de kinderen ruimte om binnen het vrijeschoolonderwijs veel te bewegen. In het bewegende klas lokaal vullen niet de meubels maar de kinderen het klaslokaal. De bewegende klassen gaan uit van de kring als basis vorm. De kringvorm, al bekend vanuit het kleuteronderwijs, draagt sterk bij aan de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor elkaar en voor het klaslokaal. De leerkrachten van het bewegende klaslokaal denken vernieuwend en dit heeft een verfrissende invloed op de ontwikkeling van het jonge kind. Voor meer informatie zie, Den Haag bouwt verder aan de bewegende klas of lees het inhoudelijk aanhangsel: Leren en bewegen gaan samen pagina 12 van 23

Vaklessen Op het periodeonderwijs volgt de kleine pauze. Daarna krijgen de leerlingen volgens een vast weekrooster andere vakken en activiteiten. Deze vakken spreken meer het gevoel en de wil tot handelen in de kinderen aan. Ze krijgen dan geleidelijk steeds meer te maken met verschillende vakleerkrachten. We beginnen direct met de vreemde talen. In de lagere klassen zingen de kinderen in die talen. Vanaf de eerste klas leveren de lessen een schat aan spelletjes en liedjes, waarmee de kinderen worden gestimuleerd om zich in de vreemde taal uit te drukken. Zo leven ze zich in in het eigene van de andere taal, die met name tot uitdrukking komt in de muzikale elementen (klankrijkdom, klankplastiek en zinsmelodie). Daarmee wordt gebruik gemaakt van het gegeven dat kinderen op jonge leeftijd heel toegankelijk zijn voor de fijnere nuances in een taal en nog heel gemakkelijk klanken kunnen nabootsen. Vanaf de vierde klas, als de kinderen tien jaar zijn, wordt het leren van de taal bewuster gemaakt. Er wordt aandacht aan grammatica besteed en de kinderen gaan lezen en schrijven in de vreemde taal. Er wordt in ieder geval vanaf de eerste klas Engels gegeven. De tweede vreemde taal is afhankelijk van wat de aanwezige leerkrachten aan actieve talenkennis te bieden hebben. Dit kan Duits of Frans zijn, maar ook iedere andere taal waarin een leerkracht zich thuis voelt. Het belangrijkste is het stimuleren van de klanknabootsingen van een vreemde taal en in de hogere klassen het ontdekken van universele taalaspecten in de grammatica.' Door de specifiek kunstzinnige vakken als (vorm)tekenen, schilderen, toneel en muziek ontwikkelen de kinderen hun gevoel voor schoonheid. In de lessen handwerken, handvaardigheid en de bewegingsvakken (euritmie en gymnastiek) oefent een kind zijn wilskracht en zijn sociale en lichamelijke vermogens. 5.4

Buitenschoolse opvang Het Grote Huis

Het Grote Huis is een zelfstandige buitenschoolse opvang voor kinderen van vier tot en met twaalf jaar, gevestigd in het schoolgebouw van de Vrije School Den Haag waar we vier lokalen tot onze beschikking hebben die we delen met de Vrije Speelklas. Het Grote Huis en de Vrije Speelklas zijn onderdeel van De Sprank CV. In Het Grote Huis creëren we een leefruimte waarin kinderen tot hun recht komen binnen het geheel. We geven dit idee vorm door er werkelijk te zijn, met aandacht en bewustzijn voor ieder kind. We zien ze, luisteren naar hun verhalen, voelen aan wat ze nodig hebben en verzorgen zo met elkaar een tweede thuis. We werken vanuit een antroposofische grondslag. Om voor kinderen en ouders een goede kwaliteit te kunnen waarborgen hebben we vaste leidsters op de groepen, werken we met meerdere leidsters, zorgen we voor een extra aanbod voor de oudere kinderen en zijn we naast alle schoolvakanties ook de hele zomervakantie open. Vrije tijd De tijd die kinderen bij Het Grote Huis doorbrengen is vrije tijd, dus plezier beleven, zelf kunnen kiezen en geen prestatie hoeven leveren. We willen kinderen de kans geven om hun eigen fantasie te gebruiken, zichzelf te vermaken en activiteiten te ondernemen. Wij worden enthousiast wanneer we leuke activiteiten kunnen bedenken met de kinderen in verschillende leeftijden. We willen bijvoorbeeld graag in de tuin werken, koken in de grote keuken van Oldeslo, de duinen verkennen, pijl en boog maken van zelf gevonden stokken maar vooral lekker vrij spelen en kijken wat voor leuke plannen de kinderen zelf weten te verzinnen. http://www.bsohetgrotehuis.nl

pagina 13 van 23

6 Zorg voor kinderen Leerlingenzorg Alle leerlingen worden in de kleuterklassen en in de onderbouw goed in hun ontwikkeling gevolgd door de leerkracht, zowel op cognitief gebied als op motorisch en sociaal emotioneel gebied. Hiertoe worden vanaf klas 1 toetsen afgenomen, wordt het kind gevolgd door de leerkracht en indien nodig besproken met de intern begeleider (IB-er) Rodette van Dunné is de IB-er van de kleuterklassen en Moniek Terlouw voor de klassen 1 t/m 6. Voor algemene vragen over de zorg kunt u terecht bij: Moniek Terlouw, IB-er onderbouw. Rodette van Dunné, IB-er kleuters. Voor specifieke vragen over uw eigen kind dient u zich te richten tot de eigen leerkracht. Wanneer wij zien dat een leerling extra ondersteuning bij de ontwikkeling nodig is zal dit in eerste instantie in de eigen klas door de leerkracht geboden worden. Dit is onderdeel van het onderwijs en wordt in de reguliere oudergesprekken met de ouders besproken. Wanneer blijkt dat een leerling meer begeleiding nodig heeft dan biedt de school de volgende mogelijkheden:    

Bespreking in het ZorgTeam Bespreking in de Pedagogische Vergadering Onderzoek door de Remedial Teacher Onderzoek door de begeleidingsdienst voor vrijescholen

Voor deze onderzoeken of besprekingen zal de instemming van de ouders gevraagd worden. Wanneer uit zo’n bespreking of onderzoek naar voren komt dat een kind extra begeleiding nodig heeft dan heeft de school daarvoor de volgende mogelijkheden:      

Remedial Teaching Euritmie Therapie Kunstzinnige begeleiding Maatschappelijk werk Kick Training Individueel arrangement

Voor al deze vormen van begeleiding wordt de ouders vooraf toestemming gevraagd. De aanmelding verloopt altijd via de leerkracht en IB-er. Remedial Teaching (RT) Er is voor drie dagen per week een RT-er aan de school verbonden: Leonie van Grinsven. Het is binnen haar aanstelling niet mogelijk alle kinderen die dat nodig hebben en zo lang als ze dat nodig hebben individuele begeleiding te bieden. Daarom werkt Leonie vooral met en voor de leerkrachten. Leonie onderzoekt vanuit haar expertise wat een kind nodig heeft en stelt dan in samenspraak met de leerkracht een oefenprogramma voor het kind op. In veel gevallen zal de ouders gevraagd worden dit traject d.m.v. thuisoefenen te ondersteunen. Voordeel is dat de kinderen dagelijks oefenen en dat de leerkracht steeds pagina 14 van 23

meer instrumenten in hadden krijgt om ook de zwakkere leerlingen gerichte hulp te geven. Voor leerlingen met een (ernstige) leerstoornis zoals dyslexie of dyscalculie zal deze steun in veel gevallen onvoldoende zijn. Voor dyslextische kinderen is er de mogelijkheid om onderzoek en behandelingen door de zorgverzekering vergoed te krijgen. Wanneer een kind hiervoor in aanmerking komt, worden de ouders door de school op de hoogte gesteld. In andere gevallen zijn de ouders vrij om zelf een RT-er in te schakelen. Onze ervaring is dat deze RT-er buiten school het meest effectief is wanneer er afstemming is tussen de RT-er en de leerkracht en dat het kind dagelijks thuis oefent. De externe RT zal na schooltijd ingezet moeten worden, zodat de leerling geen lessen mist. Euritmie Therapie (ET) De school heeft de beschikking over een ET-er Brigitte van Gent. Zij heeft de mogelijkheid om een aantal weken twee maal per week individueel met een kind te werken. De euritmie wordt therapeutisch ingezet ter ondersteuning van het leerproces. Omdat ET niet binnen het budget van de school valt, zal de ouders om een bijdrage gevraagd worden. Kunstzinnige begeleiding De school heeft ieder jaar stagiaires van de opleiding kunstzinnige therapie, beeldend en spraak/drama, die onder begeleiding individueel met leerlingen kunnen werken. Wij hebben hiermee tot nu toe goede ervaringen. Maatschappelijk werk Lucia Pultrum is als maatschappelijk werkster aan de school verbonden. Zij heeft de mogelijkheid om gesprekken te voeren met leerlingen en ouders en om leerlingen met kunstzinnige middelen te begeleiden. Tevens wordt zij betrokken bij gezinssituaties waar extra steun nodig is. Kick Training Dit is een kunstzinnige sociale vaardigheidstraining die op school, na schooltijd, gegeven wordt voor kinderen uit klas 4 tot en met 6 die extra steun nodig hebben in het sociale. Van de ouders wordt hiervoor een kleine bijdrage gevraagd. Individueel Arrangement (zie ook Passend Onderwijs) Voor leerlingen die structureel meer zorg nodig hebben dan de school vanuit de basis ondersteuning kan bieden, bestaat de mogelijkheid bij het samenwerkingsverband een individueel arrangement aan te vragen. De school ontvangt dan extra gelden om de leerling individuele begeleiding te bieden. Deze aanvraag verloopt in samenwerking met de ouders. Passend Onderwijs Op 1 augustus 2014 is Passend Onderwijs van start gegaan. Onder het motto ‘Ieder kind een kans’ werken in de gemeenten Den Haag, Leidschendam-Voorburg en Rijswijk 27 schoolbesturen en een kleine 200 scholen samen aan een plezierige en succesvolle basisschooltijd van ruim 56.000 kinderen. De samenwerking in onze regio vindt plaats binnen Stichting Passend Primair Onderwijs Haaglanden (SPPOH). SPPOH houdt zich in pagina 15 van 23

het bijzonder bezig met de ondersteuning van leerlingen, met hulp bij het leren. Zo veel mogelijk wordt uitgegaan van de mogelijkheden van de kinderen. Wat spreekt dit kind aan, welke (kleine) succesjes kunnen worden geboekt en hoe kan daar vandaag zo goed mogelijk op worden ingespeeld? Passend onderwijs kijkt niet alleen naar de leerling. De mogelijkheden van de groep, de leerkracht, de school en de ouders zijn net zo goed bepalend voor plezier en succes. Passend onderwijs is dan ook meer dan het regelen van extra ondersteuning in de vorm van arrangementen en toelaatbaarheidsverklaringen. Een goede samenwerking van de schoolbesturen, scholen, professionals, ouders en externe partijen moet voor ieder kind leiden tot de best passende combinatie van onderwijs, ondersteuning, opvoeding en waar nodig zorg, bij voorkeur zo dicht mogelijk bij huis. Alle scholen die bij SPPOH zijn aangesloten, bieden een vast en stevig pakket van basisondersteuning. Dat betekent bijvoorbeeld dat alle scholen goed hebben nagedacht over het pedagogisch klimaat op school, dat de leerkrachten hun werkwijze iedere dag weer goed afstemmen op de (individuele) kinderen in hun groep, dat de school weet wat nodig is bij dyslexie of bij sociaal-emotionele vragen en dat de school samenwerkt met het Centrum voor Jeugd en Gezin. En nog veel meer. Voor een klein gedeelte van de leerlingen (zo’n vijf procent) is meer ondersteuning nodig, soms in combinatie met zorg. Vaak kan die extra ondersteuning worden gegeven op de school waar de leerling zit of wordt aangemeld. De school bepaalt in overleg met de ouders hoe die ondersteuning het beste kan worden gegeven en kan daarvoor extra middelen aanvragen bij SPPOH. Vroeger heette dit een rugzakje. Omdat extra ondersteuning op basis van de ondersteuningsbehoefte van de betreffende leerlingen uniek is, en elke aanvraag daarom anders zal zijn, spreken we voortaan van een “arrangement”. We arrangeren als het ware iets wat speciaal voor dit specifieke kind nodig is. Soms is het niet haalbaar om de extra ondersteuning op de eigen school te organiseren en wordt er voor de leerling een lesplaats in het speciaal (basis)onderwijs of op een andere basisschool georganiseerd. De school vraagt in zo’n situatie, in overleg met de ouders, een toelaatbaarheidsverklaring aan bij SPPOH. Het is dus niet zo dat met de komst van passend onderwijs de scholen voor speciaal basisonderwijs of voor speciaal onderwijs worden afgeschaft! Wat is handig om over passend onderwijs te onthouden? 1.Binnen passend onderwijs hebben scholen de zorgplicht. Wanneer een leerling bij een school wordt aangemeld, gaat de school binnen zes weken na of zij de leerling een passende onderwijsplek kan bieden. Wanneer extra ondersteuning voor de leerling nodig is, probeert de school deze te organiseren. Wanneer dat niet haalbaar is, zorgt de school ervoor, in overleg met de ouders, dat een andere school de leerling wel inschrijft. Alleen wanneer de school geen plaatsingsruimte heeft of de ouders zich niet kunnen verenigen met de wijze waarop de school vormgeeft aan haar identiteit, telt de zorgplicht niet. Van ouders wordt wel verwacht dat zij bij aanmelding de school zo goed mogelijk informeren over de situatie van hun kind. 2.SPPOH heeft de samenwerking van de scholen georganiseerd in tien kleinere werkgebieden: acht stadsdelen en de gemeentes Leidschendam-Voorburg en Rijswijk. Binnen die werkgebieden werken de scholen onderling samen en vindt nauwe samenwerking met de Centra voor Jeugd en Gezin plaats. In elk werkgebied is een school voor speciaal basisonderwijs. 3.SPPOH probeert extra ondersteuning zo veel mogelijk in de eigen omgeving van de leerlingen te organiseren.

pagina 16 van 23

4.Het is de bedoeling dat ouders en school als partners samenwerken, als het gaat om de zorg of extra ondersteuning rond een leerling. Dat maakt de kans op succes voor de leerling veel groter! 5.Elke school heeft een schoolondersteuningsprofiel. In dit profiel beschrijft de school welke ondersteuning de school kan bieden. Tot slot: Voor meer en uitgebreide informatie over Passend Onderwijs verwijzen wij u naar de website van SPPOH Andere interessante sites zijn: www.passendonderwijs.nl - Het centrale informatiepunt rond de invoering van Passend Onderwijs van het ministerie van OCW. www.steunpuntpassendonderwijs.nl - Een website over Passend Onderwijs, speciaal voor ouders.

7 Medezeggenschapsraad Medezeggenschapsraad Hierbij willen we ons als ouder- en personeelsleden* van de medezeggenschapsraad (MR) van De Vrije School aan de Abbenbroekweg aan u voorstellen. Wat doet een MR eigenlijk? Alle scholen en onderwijsinstellingen moeten een MR hebben. Op deze manier zijn ouders en personeelsleden betrokken bij het beleid van de school. De MR heeft bepaalde rechten om invloed uit te oefenen op het beleid van de school. Zoals informatierecht, adviesrecht en instemmingsrecht. Het schoolbestuur moet de MR dus tijdig informatie verstrekken die de MR nodig heeft om goed te functioneren. Het schoolbestuur moet de MR voorgenomen besluiten voor advies voorleggen en voor sommige besluiten is zelfs instemming nodig, bijvoorbeeld wanneer het schoolreglement veranderd wordt. * De personeelsleden zijn zowel onderwijzend personeel als ondersteunend personeel. Remco van Wijk, ouder en voorzitter van de MR Ik ben de vader van Nova en Liesl. Nova is 5 jaar en zit in de klas van juf Jolanda. Mijn dochter Liesl is 3 jaar en gaat naar de Vrije speelklas. Ik ben ondernemer en help (publieke) organisaties bij het verminderen van de bureaucratie. Ik heb zelf geen achtergrond in het vrijeschoolonderwijs maar sta positief tegenover de waarden van de Vrije School. Ik treed graag op als klankbord voor de bestuurders wanneer dit bij kan dragen aan de vorming van bestendig beleid. Daarom heb ik mij aangemeld voor de medezeggenschapsraad. Ik hoop voldoende gevoel te ontwikkelen voor wat ouders op de lange termijn belangrijk vinden aan het onderwijs. Ik vind de samenwerking met de andere ouders en personeelsleden uit de medezeggenschaps- raad erg prettig en steek daar veel van op. pagina 17 van 23

Andreas Driessen, personeel Mijn naam is Andreas Driessen. Ik ben de meester van klas 3A. De MR spreekt mij aan, omdat ik graag mee wil denken in te nemen stappen in het spanningsveld tussen oude waarden van de Vrije school én nodige vernieuwingen van het onderwijs en de organisatiestructuur. Ik hoop hier mijn steentje aan bij te kunnen dragen voor de school! Joyce Emons, personeel Ik ben sinds december 2009 verbonden aan de vrijeschool. Eerst als moeder van vier basisschoolkinderen en snel daarna als juf van een tweede klas. In 2010 mocht ik een eigen eerste klas starten en aan die groep ben ik nog steeds verbonden als juf. Vanuit mijn communicatiewetenschap-achtergrond ben ik geïnteresseerd in communicatieprocessen en hecht ik veel belang aan een open en duidelijk dialoog – zeker ook op onze school. Ik hoop hier via de MR een steentje aan bij te kunnen dragen. Tjitske Irausquin-Land, verzorger Mijn naam is Tjitske Irausquin-Land en ik ben getrouwd met de vader van Talisa Irausquin (klas 5A, juf Joyce). Talisa gaat sinds augustus 2012 naar De Vrije School Den Haag en komt elke dag stralend thuis; enthousiast vertelt ze over wat ze leert, hoe ze het leert en wat ze met haar klasgenootjes samen ontdekt! Dit doet mij weer terugdenken aan mijn eigen schooltijd. Zelf heb ik op de Vrije School gezeten, vanaf de peuterklas in Leeuwarden tot en met het eindwerkstuk in de 12e klas in Groningen. Vanuit mijn achtergrond als orthopedagoog, mijn eigen ervaringen als leerling op de Vrije School en de ervaringen als verzorger van Talisa, wil ik graag mijn betrokkenheid bij de Vrije School concreet vormgeven binnen de medezeggenschapsraad. Ik wil graag de visie van de Vrije School verenigen met de veranderende omstandigheden in het onderwijs, zodat al onze kinderen verzekerd blijven van onderwijs waarbij de kinderen kunnen ‘worden wie je bent, in de wereld die je kent’. Ik kijk er naar uit om met het bestuur en de andere leden van de medezeggenschapsraad samen te werken en hierin de stem van jullie als ouders te vertegenwoordigen. Marit Roeloffs-Jooren, ouder Mijn naam is Marit Roeloffs-Jooren, moeder van 2 dochters waarvan de oudste Olivia in de kleuterklas zit. Ik ben oud leerling van De Vrije school Den Haag. In het dagelijks leven werk ik bij de Nederlandse Orde van Advocaten en ben ik woonachtig in Den Haag. Sanne Hille, ouder Ik ben moeder van Ole uit klas 2A van juffie Christel en Tove die in de kleuterklas zit bij juffie Anja en Dhruva. Ik heb zelf vanaf de peuters tot de 12e klas op de Vrije School Den Haag gezeten en heb dat ervaren als een heerlijke schooltijd die ik ook mijn kinderen gun. Nu ben ik werkzaam als promotie-onderzoeker en hogeschooldocent aan de School voor Journalistiek in Utrecht. Ik hoop door mijn eigen schoolervaring, nu als ouder en mijn werk als docent in het hoger onderwijs op het gebied van communicatie en journalistiek, een bijdrage te kunnen leveren aan de toekomst van de school. Ik wil me binnen de MR vooral inzetten voor het verbeteren van het communicatiebeleid van de school. Annemart Hoogland, personeel Mijn naam is Annemart Hoogland, leerkracht en moeder van twee kinderen in de onderbouw. Ik voel me betrokken bij het wel en wee van de Vrije School en ben daarom pagina 18 van 23

dit jaar MR-lid geworden. Als leerkracht kun je je stem laten horen in een teamvergadering, de MR geeft je als leerkracht ook de mogelijkheid om samen met ouders advies en instemming te geven in beleidszaken. Ik vind het belangrijk om mee te denken en te weten hoe ouders en leerkrachten denken over zaken die de school aangaan. We kunnen zo via de MR onze bijdrage leveren aan het nog beter functioneren van de school. Uiteindelijk hebben we allemaal hetzelfde doel voor ogen, het allerbeste voor de kinderen. Contact Als medezeggenschapsraad van De Vrije School Den Haag willen wij u graag op de hoogte houden over alles waar wij ons als MR mee bezig houden. U kunt ons volgen via een weblog. Hier kunt u o.a. de notulen opvragen, de agenda inzien en met ons in contact komen. Wanneer u een overleg bij wilt wonen kan dat. Voor vragen, opmerkingen en suggesties zijn we bereikbaar per mail bereikbaar.

8 Vrijwillige ouderbijdrage Vanuit haar visie biedt De Vrije School Den Haag al haar leerlingen een veel bredere ontwikkeling aan dan uitsluitend wat door de overheid wordt vereist. Wij hechten grote waarde aan een gezonde ontwikkeling van onze leerlingen. Daarom vinden het belangrijk dat onze leerlingen wanneer ze de school verlaten weten wie ze zijn, wat ze kunnen en hoe ze zich tot andere mensen verhouden. De kunst- en ambachtsvakken vormen een rode draad in ons onderwijs. Zij vormen een wezenlijk element in het ontdekken van de eigen vermogens en beperkingen. Het ministerie vergoedt de personele en materiële kosten op basis van het leerlingenaantal. Dit gebeurt via een zogenaamde lumpsum, een bedrag dat is gebaseerd op de kosten van een gemiddelde reguliere school. Deze financiering dekt niet de extra kosten die wij maken met ons vrije - schoolonderwijs. Met de ouderbijdragen maken ouders ons onderwijs mogelijk. De ouderbijdrage als onderdeel van de gehele begroting is besproken met de medezeggenschapsraden, evenals de vaststelling van de jaarrekening, waarbij verantwoording wordt afgelegd. De ouderbijdrage wordt onder andere besteed aan ambachtelijke en kunstzinnige vakken, aan pianobegeleiding bij euritmie en zang, aan drama, jaarfeesten en de wijze waarop onze leerlingenzorg is ingericht. Daarnaast zijn voor ons onderwijs meer lokalen nodig dan uit de overheidsnormen gefinancierd kunnen worden. Kortom: de vrijeschool biedt veel extra’s die zonder de ouderbijdragen niet mogelijk zijn. In de schoolgids wordt hier uitvoeriger op ingegaan. Wij zijn verheugd dat steeds weer blijkt dat het overgrote deel van de ouders zich medeverantwoordelijk voelt voor het verwezenlijken van ons leerplan en bereid is deze verantwoordelijkheid tot uitdrukking te brengen in een jaarlijkse financiële bijdrage. De bijdrage is vrijwillig; wij vragen geen inzage in de jaaropgave van ouders. Men draagt bij wat men voor zichzelf kan verantwoorden. Als men de ouderbijdrage geheel of gedeeltelijk niet kan betalen, is er voor de leerling geen belemmering om deel te nemen aan alles wat door de ouderbijdrage mogelijk wordt gemaakt. Aan het begin van het schooljaar ontvangt u een ouderbijdragekaart, waarin een adviestabel is opgenomen met richtbedragen. Korting met de Ooievaarspas

pagina 19 van 23

Wanneer u een inkomen rond het minimum heeft dan raden wij u aan bij de gemeente Den Haag een Ooievaarspas voor uw kind aan te vragen. Als uw kind in het bezit is van een ooievaarspas en dit is bij de school bekend, ontvangt de school van de gemeente Den Haag een bijdrage van € 50,- welke wij ten gunste van de ouderbijdragen laten komen. U kunt dit bedrag dan in mindering brengen op de ouderbijdrage. Betalingsproblemen Indien ouders, door welke oorzaken dan ook, hun financiële afspraak niet na kunnen komen, is het schoolbestuur uiteraard bereid om samen tot een oplossing te komen. De actie hiertoe zal wel van de betrokken ouders moeten uitgaan.

9 Klachtenprocedure Waarheen met een probleem? Vragen, problemen, zorgen en klachten kunnen in elke school ontstaan over de meest uiteenlopende zaken. Zij kunnen zich voordoen in alle mogelijke combinaties tussen leerlingen, personeelsleden en ouders. Het is belangrijk dat diegene die met een probleem rondloopt, dit zo snel mogelijk meldt. Hiertoe is deze klachtenprocedure opgesteld. Wij onderscheiden een binnenschoolse en buitenschoolse klachtenprocedure: A. Binnenschools:vragen, problemen en (meestal mondelinge) klachten, die intern behandeld worden. B. Buitenschoolse: de klachtencommissie van de Vereniging Bijzonder Scholen(VBS). Deze treedt in werking: a. Na de binnenschoolse procedure. b. Zonder de binnenschoolse procedure doorlopen te hebben. In geval van een buitengewone ernstige situatie of moeilijk bespreekbare situatie. C. Vertrouwenspersoon: In het geval van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag kan men zich wensen tot onze interne vertrouwenspersoon. A. De binnenschoolse procedure 1. Eerste aanspreekpunt: de klassenleerkracht. In geval van pedagogische problemen, omgangsproblemen, praktische vragen, enzovoorts. 2. Tweede aanspreekpunt: de teamleider. Als het niet lukt de problemen met de leerkracht op te lossen of als er een vertrouwensprobleem is, kunt u contact opnemen met de teamleider. Bij ‘ons team’ kunt u zien wie dat is. 3. Tweede aanspreekpunt: de schoolleider. Als de problemen ook met de teamleider niet naar tevredenheid zijn opgelost kan u terecht bij de schoolleid 4. Blijft het probleem onopgelost, dan komt het bij de bestuurdervan de stichting Vrije School Den Haag (VSDH). Deze gaat na of bij de behandeling van het probleem/de klacht alles is gedaan om tot een goede oplossing te komen. 5. Als ook dit niet tot oplossing leidt is er de mogelijkheid om een officiële, schriftelijke klacht in te dienen bij de Klachtencommissie van de VBS. Daaraan gaat een verwijzing vooraf naar de externe vertrouwenspersoon van de vrijescholen ZWN,

pagina 20 van 23

mevrouw A. Bongers, haar contactgegevens zijn op te vragen bij de administratie. Deze kan begeleiding bij het indienen van de klacht bij de klachtencommissie. Zie verder B.

B. De buitenschoolse procedure Mevrouw A. Bongers, haar contactgegevens zijn op te vragen bij de administratie, begeleidt de klager in de buitenschoolse behandeling van de klacht door de landelijke klachtencommissie voor het algemeen bijzonder onderwijs, die werkt volgens ‘Regeling landelijke klachtencommissie voor het algemeen bijzonder onderwijs’ en bereikbaar is via: Postbus 95572 2509 CN Den Haag Tel. 070-3315244 [email protected] C. Vertrouwenspersoon In bovenstaande situaties gaan we er vanuit dat de communicatie helder is en de intenties zuiver, maar dat er verschil van inzicht is. Dit is soms niet het geval, of wordt soms niet zo ervaren. Als het moeilijk is om een probleem uit te spreken wanneer het normoverschrijdend gedrag betreft, vooral als men zich onzeker voelt omdat het om gedrag gaat dat als intimiderend wordt ervaren, kan contact op worden genomen met de vertrouwenspersoon. Onder ongewenst gedrag valt intimidatie/bedreiging, seksuele intimidatie, ongewenste intimiteiten, pesterijen, discriminatie, agressie. De vertrouwenspersoon kan eerst hulp opvang en advies bieden. In tweede instantie nagaan of er een oplossing in de informele sfeer mogelijk is. Een gesprek met de vertrouwenspersoon is in eerste instantie altijd vertrouwelijk. Vandaar dat zij zich ook buiten school bevindt. Na een analyse van het probleem kan zij ook verwijzen en helpen bij het bewandelen van binnen en buitenschoolse procedures. Haar gegevens zijn: Bertien den Dulk Tel. 06-10272916 [email protected]

pagina 21 van 23

10 Schoolvakanties

Schoolvakanties schooljaar 2015/2016         

◾Prinsjesdag: dinsdag 15 september 2015 (alle kinderen zijn vrij na 10.30 uur) ◾Herfstvakantie: maandag 19 oktober 2015 t/m vrijdag 23 oktober 2015 ◾Kerstvakantie: maandag 21 december t/m vrijdag 1 januari 2016 ◾Voorjaarsvakantie: maandag 22 februari t/m vrijdag 26 februari 2016 ◾Goede Vrijdag: vrijdag 25 maart 2016 ◾Tweede Paasdag: 28 maart 2016 ◾Meivakantie: maandag 25 april t/m vrijdag 6 mei 2016 ◾Tweede Pinksterdag: maandag 16 mei 2016 ◾Zomervakantie: maandag 11 juli t/m vrijdag 19 augustus 2016

Deze vakanties worden niet door De Vrije School Den Haag bepaald. De gemeente maakt afspraken met de Haagse en Regionale schoolbesturen over de schoolvakanties. Scholen dienen deze data over te nemen. Een uitzondering wordt gemaakt voor de mei- en pinkstervakantie. De vakantieregeling is ook te vinden op www.denhaag.nl. Let op: de vakantieregeling van de gemeente Den Haag kan afwijken van de regionale vakantiedagen en die van het ministerie van onderwijs. Verlofaanvraag Ouders van leerplichtige kinderen moeten zich houden aan de vastgestelde schoolvakanties. Extra vrij nemen, langer met vakantie gaan of tussendoor op vakantie gaan mag niet. Dit staat in de leerplichtwet. Soms kan hierop een uitzondering worden gemaakt. Via het verlofaanvraag formulier kunt u uw aanvraag indienen. Beroep ouders Extra verlof kan worden aangevraagd als de leerling door de aard van het beroep van (één van) de ouders niet binnen de schoolvakanties met hen op vakantie kan. Dit verlof mag niet langer zijn dan 2 aansluitende weken per schooljaar en mag niet vallen in de eerste 2 lesweken van het schooljaar. Aangetoond moet worden dat een gezamenlijke vakantie van 2 aaneensluitende weken binnen de gewone schoolvakanties onmogelijk is. Als het gezin al een gezamenlijke vakantie heeft gehad, kan in dat schooljaar geen verlof meer worden aangevraagd. Religieuze redenen Voor bepaalde feesten of verplichtingen op grond van godsdienst of levensovertuiging kan verlof worden aangevraagd. Bij dit verlof is een mededeling voldoende van de ouder(s)/verzorger(s), minimaal 2 dagen voorafgaand aan de vrije dag. Per verplichting wordt 1 dag vrij gegeven. Gewichtige omstandigheden Gewichtige omstandigheden zijn uitzonderlijke omstandigheden buiten de wil van ouders en/of leerling, waardoor de leerling de school niet kan bezoeken. Als het om minder dan 10 schooldagen gaat, beslist de directeur van de school over het verlof. Als er voor meer dan 10 schooldagen verlof wordt aangevraagd, beslist de leerplichtambtenaar. Elke

pagina 22 van 23

school heeft een eigen leerplicht- ambtenaar. Als u niet weet wie dit is, neem dan contact op met de afdeling Leerplicht via (070) 353 54 54. Folder In de folder ‘Alles wat u moet weten over luxeverzuim en verlof’ kunt u nakijken of u in aanmerking komt. Deze folder kunt u hier downloaden. Bron: Gemeente Den Haag

pagina 23 van 23