Gemeente Amersfoort
B en W-voorstel
Beleidsterrein: Org. onderdeel: Opsteller: Onderwerp:
Economische Zaken SOB/EO/EC T. v. Nijen
User-id: Tel:
mersfoort
NIJT 4614
AANPAK EN MARKETING EN ACQUISITITE; AMERSFOORT: TOT UW DIENST! Kader:
I /
Reg.nr. Datum
1676487 01-03-2005
verantwoordelijken
____
Toeltchting:
De nota "Aanpak marketing en acquisitite; Amersfoort: tot uw dienst!" is een belangrijke vervolgstap uit het PvA Economie "Amersfoort werkt". Deze nota handelt primair over de invulling van acquisitie via de contacten bij dienstverlening richting bedrij fsleven. Daarnaast geven we marketing integraavgemeentebreed vorm via stadspromotie. Met een goede dienstverlening kunnen we werken aan een uitnodigend investerings- en vestigingsklimaat en daarmee aan het behouden en stimuleren van hier steeds gevestigde bedrijven en aan het aantrekken van nieuwe. Bedrijven moeten zich hier welkom voelen en tevreden bedrijven functioneren als ambassadeurs van de stad. Met deze nota geven we een kader aan waarbinnen onze activiteiten -bestaand en nieuw- om dit te bevorderen zullen plaatsvinden. Financiele toelichtin VoOr de extra personele inzet zullen we, conform m sectorcontroller: organisatie-ontwikkelingsplan voor de hoofdafdeling ' , EO, voor de begroting 2006 e.v. nadere voorstellen doen. Indien deze niet kunnen worden gehonoreerd zal -een nieuwe afweging van de uit te voeren activiteiten 0 gemeentecontrolli worden gemaakt.
H
datum
afdelingshoofd sectorcontroller
0 iuridisch advies 0 gemeentecontroller
staf d.d. 7-2-2005
EZ
B en W behandeling agendastuk 0 hamerstuk 0 kabinet 0 embargo datum:
tijd:
B en W vergadering datum
1. Instemmen met de nota "Aanpak marketing en acquisitie; Amersfoort
tot uw dienst", met de bijbehorende oplegnotitie.
agd.pnt pa af
d3
0 secretaris
Voorstel:
paraaf
p3-CLO Q5
parafering B en W-harnerstuk
akkoord
I
secretaris 0 burgemeester
0 weth. de Wilde 0 weth. Jonkman 0 weth. Brink 0 weth. Eerdmans 0 weth. Strengers
-
0 weth. van der Weg
advies raads- en/of commissiebehandeling 0 bespreekstuk raad 0 harnerstuk raad 0 raad via commissie 0 peiling commissie 0 info commissie (op agenda) 0 tk commissie (op lijst) geen overige: 0 CST (begr.wijz.) 0 G.O. 0 Ondernemingsraad
B en W - besluit dad.:
n
E conform 0 aangehouden 0 vervallen
,
Aanpak marketing en acquisitie;Amersfoort: tot uw dienst!
Oplegnotitie Aanpak marketing en acquisitie; Amersfoort tot uw diensfl lnleiding De bijgaande nota waarin we het thema dienstverlening als pijler binnen de gemeentelijke aanpak voor marketing en acquisitie richting bedrijfsleven uitwerken vormt een belangrijke vervolgstap uit het PvA Econornie “Amersfoort werkt”. Met marketing en acquisitie willen we de bedrijvigheid in Amersfoort behouden en doen toenemen. De gemeente heeft in dit verband vooral een faciliterende rol, die we echter we1 degelijk actief kunnen invullen. Marketing geven we vorm via stadspromotie, acquisitie via de contacten die we bij dienstverlening met de bedrijven hebben. Stads prornotie ;In Amersfoort werken we gemeentebreed samen aan de promotie van de stad. Momenteel evalueren we de interne organisatie hiervan, wat tot nieuwe voorstellen kan leiden. Dit maakt echter geen onderdeel uit van deze nota. Het blijft zaak om stadspromotie integraal uit te blijven voeren, want dat biedt vanwege de overlap het meeste rendement. Het gezamenlijk profileren van Amersfoort als aantrekkelijke stad zal zowel bij bedrijven als bij bewoners als bij toeristen landen. Voor ons imago is het essentieel om gezamenlijk een heldere en gerichte boodschap te formuleren en consequent uit te dragen. Dienstverlening Via een goede dienstverlening kunnen we werken aan een uitnodigend investerings- en vestigingsklimaat en daarmee aan het behouden en stimuleren van hier reeds gevestigde bedrijven en aan het aantrekken van nieuwe. Bedrijven rnoeten zich hier welkorn voelen en tevreden bedrijven functioneren als arnbassadeurs van de stad. Met deze nota geven we een kader aan waarbinnen onze activiteiten -bestaand en nieuw- om dit te bevorderen zullen plaatsvinden. Het is primair aan het bedrijfsleven om de kansen en mogelijkheden te onderkennen en te benutten. De afgelopen periode zijn we ons al meer op dienstverlening richting het bedrijfsleven gaan richten en we willen deze lijn de komende tijd graag nadrukkelijker voortzetten. Het is niet de bedoeling om met deze nota een scala aan financieel kostbare activiteiten te lanceren. Belangrijke elementen bij de aanpakformuleringzijn effectiviteit van de inzet van tijd en geld, benutten wat er al plaatsvindt en streven naar samenwerking, zowel binnen als buiten de gemeentelijke organisatie. Desondanks gaan extra ambities en inspanningen niet zonder de inzet van extra middelen. Om tot een breed gedragen aanpak te komen hebben we diverse gesprekken gevoerd, zowel binnen als buiten de gemeentelijke organisatie. De focus op een goede dienstverlening sluit nauw aan op wat de vertegenwoordigers van het bedrijfsleven naar voren brachten. Voordeel van dienstverlening is dat we dit direct richting de doelgroep van gevestigde en ge’interesseerde bedrijven kunnen uitvoeren. Immers, het gros van de bedrijfsverplaatsingen vindt binnen de regio plaats en de ervaring leert dat de ontwikkeling van het gevestigde bedrijfsleven een belangrijk deel van de werkgelegenheidsgroei voor haar rekening neemt. Voor de goede orde: het op korte termijn vullen van de leegstaande kantoren en oplossen van de werkloosheid liggen buiten het bereik van deze aanpak. Om dat te bewerkstelligen spelen er te veel andere ontwikkelingen en factoren mee. Doe1 is we1 het stimuleren van de economie (kansen benutten) en dat draagt bij aan de vraag naar vestigings- en kantoorruimte bij bedrijven en aan het creeren van werkgelegenheid.
1
Aanpak marketing en acquisitie; Amersfoort: fof uw diensfl
Onze dienstverleningsactiviteitenrichting bedrijfsleven verdelen we over drie categorieen: a) informatievoorziening, b) relatiebeheer en c) samenwerking. We zullen ze hieronder kort aangeven, voor meer informatie over inhoud en planning verwijzen we naar de nota zelf. a. lnforrnatievoorziening 0 Digitaal Bedrijvenloket; Website; Digitale informatie voor buitenlandse bedrijven; Brochures; Public relations; Infowinkel; Deelname beurzen; lmagocampagne Taskforce Innovatie; Trendrapportage Vastgoed; Bedrijvenpeiling. b. Relatiebeheer Onder de noerner van relatiebeheer willen we gevestigde bedrijven koesteren en nieuwe bedrijven bij hun vestiging begeleiden. 0 Bedrijfsbezoeken; “Bedrijfsbezoeken” aan overheids-, zorg- en onderwijsinstellingen; 0 Netwerkbijeenkomstenen recepties; Evenementen; Overleg met bedrijfsleven, andere overheden, makelaars; Database relaties; Vestigingsbegeleiding nieuwe bedrijven - Serviceteams nieuwe locaties; - Rode loper aanpak; - Amersfoort Aangenaam. c. Sarnenwerking Gezamenlijke beleidsontwikkeling; Binnenstadsmanagement en binnenstadsmarketing; Parkmanagement; Taskforce Innovatie; 0 Benchmark-overleg met ontwikkelaars.
Forrnatie De in dit plan geformuleerde ambities en inspanningen zijn zonder de inzet van extra middelen (geld en tijd) niet mogelijk. Voor de dekking van de directe kosten kunnen we gebruik maken van het werkbudget Economische Zaken (vanaf 2005). Wat de extra personele inzet betreft hebben we in het organisatie-ontwikkelingsplan voor de hoofdafdeling Economische Ontwikkeling aangegeven dat we in 2006 de formatie die vrijvalt vanwege het afbouwen van de functie coordinator CSG zullen toevoegen aan de afdeling Economische Zaken. De huidige EZ-formatie is te beperkt om de aangegeven uitbreiding en intensivering van werkzaamheden in te kunnen vullen. De dekking voor deze formatieplaats zullen we conform eerdere besluitvorming zoeken in het resultaat van de grondexploitaties. Hiertoe zullen we in de begroting 2006 e.v. nadere voorstellen doen.
2
Aanpak marketing en aquisitie; Amersfoort: tot uw dienst!
SOB/EO/EZ drs. S.T. van Nijen Februari 2005
Inho udsopgave pagina 1. lnleiding
3
1.1 Aanleiding 1.2 Doelstelling 1.3 Opbouw nota
3 3 3
2. Economisch kader
4
--
2.1 Kenmerken Amersfoortse economie 2.2 Speerpunten Plan van Aanpak Economie 2.3 SWOT-analyse van Amersfoort als vestigingsplaats
3. Locatiekeuzeproces bedrijven
4 4 6 8
3.1 lnleiding 3.2 Pull-factoren 3.3 Push-factoren 3.4 Aanknopingspunten voor marketing en aquisitie
4. lnvulling marketing en aquisitie 4.1 4.2 4.3 4.4
lnleiding lnformatievoorziening (a) Relatiebeheer (b) Samenwerking (c)
5. Samenvatting aanpak dienstverlening Bijlage 1 Externe gesprekspartners Bijlage 2 Beschrijving vestigingslocaties
11 11 12 14 16 18 20 21
Docsnummer 1673815
Aanpak marketing en acquisitie; Amersfoort: fof uw diensf!
1.
lnleiding
1.1
Aanleiding
De Nederlandse economie functioneert de laatste jaren moeizaam en Amersfoort vormt daarop geen uitzondering. De zorg hierover wordt breed gedeeld, evenals de overtuiging dat de gemeente en haar economische partners zich extra moeten inspannen om de economie te stimuleren. Daarom hebben we samen met de partners het Plan van Aanpak Economie “Amersfoort werkt” opgesteld. Een belangrijke vervolgstap uit het PvA Econornie is het uitwerken van het thema dienstverlening als pijler binnen de gemeentelijke aanpak voor marketing en acquisitie richting bedrijfsleven.
-1.2
Doelstelling
Met marketing en acquisitie willen we de bedrijvigheid in Amersfoort behouden en doen toenemen. De gemeente heeft in dit verband vooral een faciliterende rol, die we echter we1 degelijk actief kunnen invullen. Marketing geven we vorm via stadspromotie, acquisitie via de contacten die we bij dienstverlening met de bedrijven hebben. Stadsprornotie In Amersfoort werken we gemeentebreed samen aan de promotie van de stad. Momenteel evalueren we de interne organisatie hiervan, wat tot nieuwe voorstellen kan leiden. Dit maakt echter geen onderdeel uit van deze nota. Het blijft zaak om stadspromotie integraal uit te blijven voeren, want dat biedt vanwege de overlap het meeste rendement. Het gezamenlijk profileren van Amersfoort als aantrekkelijke stad zal zowel bij bedrijven als bij bewoners als bij toeristen landen. Voor ons imago is het essentieel om gezamenlijk een heldere en gerichte boodschap te formuleren en consequent uit te dragen. Dienstverlening Via een goede dienstverlening kunnen we werken aan een uitnodigend investerings- en vestigingsklimaat en daarmee aan het behouden en stimuleren van reeds gevestigde bedrijven en aan het aantrekken van nieuwe. Bedrijven rnoeten zich hier welkorn voelen en tevreden bedrijven functioneren als arnbassadeurs van de stad. Met deze nota geven we een kader aan waarbinnen onze activiteiten -bestaand en nieuw- om dit te bevorderen zullen plaatsvinden. Het is primair aan het bedrijfsleven om de kansen en mogelijkheden te onderkennen en te benutten. De afgelopen periode zijn we ons al meer op dienstverlening richting het bedrijfsleven gaan richten en we willen deze lijn de komende tijd graag nadrukkelijker voortzetten. Belangrijke elementen bij de aanpakformulering zijn effectiviteit van de inzet van tijd en geld, benutten wat er a1 plaatsvindt en streven naar samenwerking, zowel binnen als buiten de gemeentelijke organisatie. Desondanks gaan extra ambities en inspanningen niet zonder de inzet van extra middelen. Om tot een breed gedragen aanpak te komen hebben we diverse gesprekken gevoerd, zowel binnen als buiten de gemeentelijke organisatie (zie bijlage 1). De focus op een goede dienstverlening sluit nauw aan op wat de vertegenwoordigers van het bedrijfsleven naar voren brachten. 1.3
Opbouw nota
Hoofdstuk 2 behandelt het economisch kader met een SWOT-analyse van Amersfoort als vestigingsplaats. Hoofdstuk 3 geeft informatie over het locatiekeuzeproces bij bedrijven. Deze beide hoofdstukken vormen de basis voor de invulling van marketing en acquisitie en in het bijzonder dienstverlening in hoofdstuk 4. Hoofdstuk 5 geeft een samenvattend overzicht.
3
Aanpak marketing en acquisitie; Amersfoorf: tot uw dienst!
2.
Economisch kader
2.1
Kenrnerken Arnersfoortse econornie
De economie van Amersfoort kenmerkt zich door een dienstenprofiel. lnmiddels nemen de zakelijke en financiele diensten eenderde deel van de werkgelegenheid voor hun rekening, tegenover landelijk eenvijfde deel. lndustrie komt hier daarentegen minder voor. wat ook enigszins geldt voor handellhoreca en overheidsdiensten. De nadruk op diensten geldt ook voor de economie van de provincie Utrecht als geheel.
Bouwnijverheid Handel en horeca Vervoer en communicatie Zakelijke en financiele diensten Overheid Onderwijs Gezondheidszorg -
5
.. 6
18 5 33 6 7 14
21 6 20 8 6
15
De afgelopen tien jaar is de Amersfoortse economie fors gegroeid. Het aantal gevestigde bedrijven is toegenomen van circa 3.500 in 1995 tot 6.600 in 2004 (+ 89%) en het aantal werkzame personen van circa 45.000 tot 65.000 (+ 44%). De groei heeft met name op het vlak van zakelijke en financiele diensten plaatsgevonden. Analoog aan de algemene economische ontwikkeling is onze economie de laatste jaren in een impasse geraakt. Dit uit zich in toegenomen werkloosheid en minder goede prestaties van het bedrijfsleven qua omzet, winstgevendheid, export en dergelijke. De uitgifte van nieuwe bedrijvenen kantorenlocaties is vertraagd en de leegstand op de kantorenmarkt is toegenomen. De dienstensector, en daarbinnen vooral de ICT, heeft overal forse klappen gekregen. Toch is de algemene verwachting dat de toekomst van onze nationale economie voor een belangrijk deel in zakelijke en financiele dienstverlening ligt' en dat juist deze sector bij een aantrekkende economie weer zal gaan groeien. We1 heeft de aanwezigheid van bijvoorbeeld gezondheidszorg en onderwijs in tijden van conjuncturele tegenspoed een stabiliserende werking en had een wat zwaardere vertegenwoordiging van overheidsdiensten dit kunnen versterken. Immers, toen de investeringen en werkgelegenheid in het grootste deel van de economie terugliepen, bleven deze landelijk gezien bij de overheid nog groeien. 2.2
Speerpunten Plan van Aanpak Econornie
Amersfoort wil profiteren van de nieuwe grote stad-status en daarbij het goede uit het verleden behouden. Deze tweesporenbenadering klinkt door in het ruimtelijk-economisch beleid: versterken van de historische binnenstad en ontwikkelen van nieuwe, moderne werklocaties als herstructureren van verouderde werklocaties; ruimte voor wonen, werken en recreeren in een groene en een stedelijke omgeving; nieuwe en bestaande bedrijven; hoogwaardige, kennisintensieve bedrijven en lokaal gerichte bedrijven (MKB); werkgelegenheid voor laag- tot hoogopgeleiden.
' Bedrijven in de industrie blijven werkgelegenheid verplaatsen naar lage lonenlanden in 0.m. Azie en Oost-Europa. 4
Aanpak marketing en acquisitie:Amersfoort: tot uw dienst!
In het Samen met de economische partners opgestelde PvA Economie trekt Amersfoort de reeds ingezette lijn door: verdere ontwikkeling van een moderne diensteneconomie. Hoogwaardige, kennisintensieve bedrijvigheid, innovatie en ICT in de economie zijn en blijven belangrijk. Veel innovaties in bestaande producten en diensten zijn te danken aan ICT. Ook de aanwezigheid van zorg- en vetzekeringsinstellingen en (inter-)nationale adviesdiensten bieden aanknopingspunten. De activiteiten zijn wat EZ-beleid betreft in vier werkvelden verdeeld: ruimte voor bedrijvigheid, commerciele voorzieningen, dienstverlening en Grote Stedenbeleid.
1. Ruimte voor bedrijvigheid Ter bevordering van de ontwikkeling en diversiteit van de Amersfoortse economie streven we ernaar voldoende en gevarieerde vestigingsruimte te bieden om verschillende typen bedrijven goed te kunnen accommoderen. Om de kwaliteit en het functioneren extra te waarborgen stirnuleren we parkmanagement. Een kort overzicht van de locaties (zie ook bijlage 2): 'Bestaande locaties: Centrum met de historische binnenstad en de binnenstadsring; Bergkwartier; Isselt, dat we als traditioneel productiegeorienteerd bedrijventerrein herstructureren; De Hoef, De Brand en Calveen als gemengde bedrijven4kantorenterreinen. Nieuwe locaties: Stationsgebied/CSG voor kantoren op een centrum-/stationslocatie; Podium (Vathorst) voor kantoren op een snelweglocatie in een parkachtige omgeving; Bedrijvenpark Vathorst als hoogwaardig bedrijventerrein; WiekenNinkenhoef als modern-functioneel bedrijventerrein.
2. Commerciele voorzieningen Aan de hand van de Nota Detailhandel van 2002 geven we invulling aan het gemeentelijk detailhandelsbeleid. In 2004 hebben we hier de nota Perifere Detailhandel Amersfoort bijgevoegd, als afwegingskader voor de vestiging van detailhandel buiten de reguliere winkelgebieden. De komende periode speelt de actualisatie van de Nota Horecabeleid, die nu ook een stevige economische paragraaf zal krijgen. De binnenstad heeft de potentie om als hart en bindend element voor Amersfoort te functioneren. Ter bevordering hiervan werken we met onze private partners aan binnenstadsmanagement en -marketing. Het Eemcentrum en de Eemhaven moeten met een variatie aan voorzieningen een impuls voor de binnenstad als recreatief winkel- en uitgaansgebied gaan vormen.
3. Dienstverlening Dienstverlening is het centrale onderwerp van deze nota. Onder de paraph van marketing en acquisitie willen we de dienstverlening richting bedrijfsleven intensiveren. Een goede gemeentelijke dienstverlening is positief voor het investerings- en vestigingsklirnaat en draagt daarmee bij aan het behouden en stirnuleren van reeds in Amersfoort gevestigde bedrijven en aan het aantrekken van nieuwe. 4. Grote Stedenbeleid De invulling van de GSB-pijler Econornie voor de periode 2005-2009 biedt de mogelijkheid om nieuwe activiteiten op te pakken. Aansluiten op het Digitale Bedrijvenloket. Vergroten van het aantal breedbandaansluitingen; via vraagbundeling en aanbesteding. Versterken van het innovatief vermogen van het bedrijfsleven; niet-fysiek via deelname in de Taskforce lnnovatie en fysiek via het realiseren van broedplaatsen die vestigingsmogelijkheden bieden voor starters en/of innovatieve bedrijfsactiviteiten. Bevorderen van de veiligheid van ondernemen (0.m. op lsselt en in de binnenstad).
5
Aanpak marketing en acquisitie; Amersfoort: fof uw dienst!
Flankerend beleid Verkeer: afnemende bereikbaarheid vormt een grote bedreiging voor het functioneren van de Amersfoortse economie. Om de bereikbaarheid te kunnen waarborgen werkt de gemeente samen met regionale partners (aanpak-'Luteijn') aan een vlotte en veilige doorstroming van het verkeer in Amersfoort en de regio. Wat betreft de parkeergelegenheid voor (nieuw te vestigen) bedrijven is het zaak om binnen de daarvoor geldende kaders flexibel te opereren en de mogelijkheden te benutten. Toerisme en recreafie: de toeristische en recreatieve potenties van Amersfoort en de regio zijn een economische kanskaart die beter benut kan worden. ArbeidsmarM en ondenvijs: het verminderen van de mismatch op de arbeidsmarkt is essentieel om werkloosheid terug te dringen en het aanwezige potentieel van de beroepsbevolking te benutten.
-2.3
SWOT-analyse van Amersfoort als vestigingsplaats
Ter completering van het economisch kader en als basis voor de aanpak marketing en acquisitie volgt nu een SWOT-analyse met sterkten en zwakten en kansen en bedreigingen.
S
W
Sterkten (strengths)
Econornie goede vestigingsmogelijkheden door een gevarieerd aanbod van bestaande en nieuwe kantorenlocaties en bedrijventerreinen historische binnenstad goed voorzieningenniveau relatief groot aandeel van kennisintensieve en dienstverlenende bedrijvigheid, zoals ICT, zorglsociale zekerheid en adviesbureaus aanwezigheid van toonaangevende bedrijven, zoals AGIS, Akzo, Arcadis, ASRlAmersfoortse Verzekeringen, DHV, DHL, Philips en Yokogawa (en binnenkort IKEA) relatief veel internationale ondernemingen (ca. 80 bedrijven met ca. 5.000 werknemers) Bereikbaarheid centrale locatie in Nederland voor autoverkeer direct ontsloten via A I en A28 OV-knooppunt met intercity-verbindingen naar de Randstad en oost- en noord-Nederland snelle verbinding met Schiphol binnen de stad relatief goede autobereikbaarheid, behalve tijdens de spits en in de historische binnenstad
hoog opgeleide beroepsbevolking hoge arbeidsparticipatie binnen de Noordvleugel schakellovergangsgebied van stedelijk west-Nederland naar landelijk oost- en noordNederland mix van stedelijkheid en groen aantrekkelijke woonmilieus, historisch en nieuw, Amersfoort als het "Amsterdam-Zuid van de Randstad" landelijk bekende trekkers, zoals het Dierenpark en Dutch Open
6
Zwakten (weaknesses)
Econornie Amersfoort heeft geen duidelijk en eenduidig imago te weinig uitwisseling van kennis en informatie tussen gemeente en bedrijfsleven en intermediairs innovatiekracht onderbenut onvoldoende functie en binding van de binnenstad ten opzichte van Amersfoortnoord geringe organisatiegraad ondernemers; vooral in de binnenstad, maar ook op de kantoren- en bedrijventerreinen versnipperd gevestigde PDV-winkels, waardoor de regionale aantrekkingskracht ewan beperkt is criminaliteit tegen het bedrijfsleven Bereikbaarheid congestie knooppunt Hoevelaken (AI/A28) congestie tijdens de spits op uitvalswegen en provinciale en rijkswegen in de regionale driehoek AI-A27-A28 incomplete ring om de stad onvoldoende parkeermogelijkheden in/bij de binnenstad matige OV-bereikbaarheid van Isselt, Calveen en noordoostzijde De Hoef Overig provinciaals imago geen universiteit en beperkt HBO-aanbod mismatch tussen vraag en aanbod van technisch personeel (bedrijven kunnen moeilijk technisch geschoold personeel vinden)
1
Aanpak marketing en acquisitie; Amemfood: tot uw diensl!
0
T
Kansen (opportunities)
Economie door de laagconjunctuur bestaat (weer) breed het besef dat economische groei niet vanzelf komt en is er aandacht voor de rol van de gemeente concentratietendens bij grotere bedrijven en instellingen, Amersfoort is aantrekkelijk als vestigingsplaats voor hoofdkantoren, stichtingen, koepels en overheidsdiensten (centraal, vergeleken met West-Nederland goed bereikbaar en goedkoper dan Amsterdam en Utrecht) groeiende zorgsector (vergrijzing, financiele positie ouderen, kwaliteit van leven) potentiele bedrijvenvestigingvanuit het buitenland (Aziatische en Amerikaanse bedrijven, uitbreiding EU) toenemende aandacht voor kwaliteitlonderhoudvan kantoren- en bedrijventerreinen (parkmanagementinitiatieven) brede maatschappelijkeaandacht voor veiligheid leidt tot betere mogelijkheden om veilig ondernemen te stimuleren (regelgeving, middelen, samenwerking) toenemende behoefte aan breedbanddiensten 0 groeiend belang van vrije tijd, waardoor de toeristische en recreatieve mogelijkheden toenemen bedrijven zien steeds meer het belang van hun imago en maatschappelijke betrokkenheid, Amersfoort huisvest verschillende landelijk aansprekende bedrijven (gebruiken bij promotie) doorontwikkeling van het Stationsgebied online-aansluiting bij het Digitale Bedrijvenloket functieversterking binnenstad via realisatie Eemcentrum en Eemhaven en start binnenstadsmanagement vanuit het geactualiseerde gemeentelijke PDV-beleid streven naar een moderne PDV-concentratie (woonwinkelcentrum) van voldoende omvang participatie in Taskforce lnnovatie NV Utrecht Stichting Veiligheidszorg Amersfoort voor Isselt, Calveen en De Hoef is nieuw leven ingeblazen Bereikbaarheid actieve inzet op regionale aanpak (Luteijn, NV Utrecht) investeringen in lokaal en regionaal wegennet (helpen ook onnodig bestemmingsverkeer op de rijkswegen te vermijden) komst NS-station Vathorst vervoersmanagement op Calveen en De Hoef Overig
-
meer HBO (doorgroei KSA) verbeteren match vraag- aanbod technisch personeel (aanhaking bij Techniekgilde) Amersfoort is (statistisch) representatief voor Nederland, aantrekkelijk voor pilotslonderzoek en dat komt ten goede aan het imago als innovatievelcreatievestad stadspromotie met 0.m. de historische binnenstad, het Dierenpark en het Dutch Open
7
Bedreigingen (threaths)
Economie toenemende gevoeligheid voor algemene conjunctuur (open netwerkeconomie) vertraging uitgifte van nieuwe werklocaties, vooral wat betreft kantoren vertrek van (industriele) bedrijvigheid naar lage lonenlanden (Oost-Europa, Azie) vertrek van transportbedrijven en ruimte-extensieve bedrijven naar Flevoland en oost- en noord-Nederland (ruimte, grondprijs) gemeentenllocaties in de omgeving mikken op dezelfde bedrijven winkelcentra in de omgeving mikken op dezelfde consumenten als de binnenstad, wegvallen rijkssturing in planning van winkelcentra en PDVclusters (decentralisatie a.g.v. de Nota Ruimte) niet waar kunnen maken van dienstverlening die we beloven of ambieren door onvoldoende middelen (geld, mensen) op langere termijn schaarste aan vestigingsmogelijkhedenvoor bedrijven Bereikbaarheid verkeersdruk op het wegennet neemt toe te lage prioriteitaanpak knooppunt Hoevelaken bij Rijswaterstaat vertraging Spoedwet ten behoeve van de spitsstroken uitblijven completering van de ring om de stad (westelijke rondweg) uitblijven Randstadspoor Overig teruglopende woningbouwontwikkeling, binnenstedelijk en op uitbreidingslocaties verslechterend imago van het VMBO bemoeilijkt het vergroten van het aanbod van technisch geschoold personeel
Aanpak marketing e n acquisitie; Amersfoort: tot uw dienstl
3.
Locatiekeuzeproces bedrijven
3.1.
lnleiding
In het kader van marketing en acquisitie is het van belang om aandacht te besteden aan het locatiekeuzeproces bij bedrijven. De locatiekeuze maakt onderdeel uit van het totale besluitvormingsproces om te investeren. Meestal is de keuze voor een nieuwe vestigingslocatie daarbij de laatste stap en heeft reeds de discussie plaatsgevonden over de ontwikkelingen in de economie/markt en de wenselijke strategie om hierop in te spelen. Daarom is het als vestigingsgemeente zaak om op de hoogte te blijven van de strategische ontwikkelingen in het bedrijfsleven. De manier waarop bedrijven hun locatie kiezen wisselt, maar een aantal factoren komt hierbij .vaker naar voren. Deze zijn onder te verdelen in zogenaamde pull- en push-factoren. Pullfactoren trekken bedrijven naar een nieuwe vestigingslocatie, push-factoren bewegen bedrijven om de huidige locatie te willen verlaten.
-
3.2
Pull-factoren
Economie Het aanbod, de kwaliteit en de prijs van nieuwe kantoren- en bedrijventerreinen voor de realisatie van nieuwe vestigingen (beschikbaarheid op korte termijn en groeiperspectieven). De beschikbaarheid, kwaliteit en prijs van bestaande kantoor- en bedrijfsgebouwen. De situering ten opzichte van de afzetmarkt (klanten) en leveranciers. Het imago en de representativiteitvan de specifieke locatie. De aanwezigheid van toonaangevende bedrijven. Een vestigingsklimaat met het juiste “bedrijfsprofiel”. De aanwezigheid van soortgelijke bedrijven of branchegenoten biedt bijvoorbeeld potenties voor synergievoordelen, zoals kennisinfrastructuur en marketingmogelijkheden. Het vootzieningenniveau (omvang, diversiteit en kwaliteit). De kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening, met bijvoorkeur Ben loket of aanspreekpunt. Eventuele mogelijkheden voor advisering/begeleiding, subsidie en/of belastingvoordelen. Bereikbaarheid De bereikbaarheid voor personeel en/of klanten op macroniveau; via het nationale wegennet en het spoorwegnet (belang verschilt per type bedrijf). Bedrijven kijken in toenemende mate naar de reistijd in plaats van naar de afstand, vaak nog gespecificeerd naar binnen of buiten de spitstijden. De bereikbaarheid voor personeel enlof klanten op microniveau; vanaf de snelweg, lokaal voor- en natransport. De parkeermogelijkheden. Overig De kwaliteit en omvang van het aanbod aan middelbaar en hoger geschoold personeel. De kwaliteit van de woonomgeving en de beschikbaarheid van woonruimte voor directie en werknemers. Het imago van de locatie/stad; een plaats kan “hot, the place to be”-zijn, of simpelweg het juiste telefonische kengetal hebben, plaatsen in de nabijheid van grote steden profiteren daarvan. De aanwezigheid van ICT-infrastructuur/breedband. De aanwezigheid van kennisinstellingen.
8
Aanpak marketing en acquisitie; Amersfoort: tot uw dienst!
De nabijheid van de huidige locatie c.q. de vertreklocatie, denk bijvoorbeeld aan de regiogebondenheid van personeel.
3.3
Push-factoren
Economie Ruimtegebrek in combinatie met het ontbreken van voldoende uitbreidingsmogelijkheden op de huidige locatie. Bedrijfsstrategische ontwikkelingen als fusies, overnames en samenwerkingen. Veroudering (bedrijfseconomisch) van de huisvesting. Sterke verandering in de omvang van het bedrijf (groeilafslanking), verplaatsing van (productie-)activiteiten naar het buitenland. Verslechterd imago of representativiteit van de huidige locatie, of gewijzigd bedrijfsprofiel waardoor een bedrijf zich een “vreemde eend” in de bijt voelt. Wijzigingen in de afzetmarkt.
-
Bereikbaarheid Een verslechterende bereikbaarheid op macro- of microniveau. Overig Aanscherping van milieu- of veiligheidseisen, bestemmingsplanwijzigingen of andere wijzigingen in wetgeving of (gemeentelijk) beleid.
Aanknopingspunten voor marketing en acquisitie
3.4
AIS het gaat om het locatiekeuzeproces van bedrijven is het goed om nog eens te vermelden dat bedrijfsverplaatsingen in hoofdzaak binnen de regio en zelfs binnen de gemeente plaatsvinden. Onderzoek van STEC uit 2004 heeft uitgewezen dat maar liefst 82% van de bedrijven bij verhuizing binnen dezelfde gemeente gevestigd blijft en dat 18% vertrekt. Pull- en pushfactoren maken onderdeel uit van het gewenste locatieprofiel met eisen en wensen van bedrijven ten aanzien van de nieuwe locatie. De mate waarin de keuze voor verplaatsing en vervolgens de keuze voor een nieuwe locatie rationeel plaatsvindt, verschilt per bedrijf. Vaak laten bedrijven zich bij het bepalen van het gewenste locatieprofiel sterk leiden door de aard van de push-factoren. Sommige bedrijven baseren zich hierbij op een goed onderbouwd rapport van een extern deskundig bureau. Daartegenover staan de bedrijven die het gewenste locatieprofiel op “de achterkant van een sigarendoosje” bepalen. Hetzelfde geldt voor het proces waarin bedrijven op zoek gaan naar de locatie met het beste pallet aan pull-factoren. Dat loopt uiteen van. de kennis uit het “old-boys-netwerk” van de directeur tot een goed doortimmerd vestigingsplaatsonderzoek en alles wat daar tussenzit. Desondanks levert de analyse van het locatiekeuzeproces bij bedrijven met push- en pullfactoren ons als gemeente we1 degelijk aanknopingspunten voor marketing en acquisitie op: 0
Zorg voor een goed product: - voldoende en gevarieerde vestigingsmogelijkheden; - concurrerende grondprijzen voor de nieuwe kantoren- en bedrijvenlocaties; - parkmanagement. Weet wat er bij de in Amersfoort gevestigde bedrijven leeft; onvrede en tevredenheid zijn met hun achtergrond allebei relevant! Dit vergroot de kansen om bijtijds te anticiperen op veranderende ruimtebehoefte van de bedrijven en om nieuwe bedrijven binnen te halen.
9
Aanpak marketing en acquisitie; Arnersfoorl: fof uw diensf!
Het merendeel van de bedrijfsverplaatsingen vindt binnen de regiolgemeente plaats. Richt de marketing- en acquisitie-activiteiten.danook in hoofdzaak op de eigen regio. Volg de strategische ontwikkelingen in de economie. Blijf alert op fusies, overnames en samenwerkingen (benader deze bedrijven actief). Werk aan de kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening; bbn aanspreekpunt- c.q. &n-Ioketgedachte, waar mogelijk digitaal, laagdrempelig fysiek loket. Profileer en promoot de sterkten van Amersfoort nadrukkelijker (zie SWOT-analyse). Voorkom de bedrijfseconomische veroudering van de kantoren- en bedrijventerreinen. Behalve een up-to-date-aanbod op de nieuwe locaties en de herstructurering van lsselt is het bij bestaande gebieden als De Hoef goed om nu ai actief met de er gevestigde bedrijven na te denken over het toekomstig functioneren en de wensen, eisen en randvoorwaarden die dat met zich meebrengt. Benut de mogelijkheden voor advisering/begeleiding en subsidies. Veel pull- en push-factoren hebben met andere beleidsvelden te maken. Redeneer als gemeente bij de ontwikkeling van flankerend beleid voor verkeer, onderwijs, veiligheid e.d. ook terdege vanuit het perspectief van de bedrijven.
10
,
Aanpak marketing en acquisitie: Amersfoort: tot uw dienst!
4
lnvulling marketing en acquisitie
4.1
lnleiding
Met marketing en acquisitie willen we de bedrijvigheid in Amersfoort behouden en doen toenemen. De gemeente heeft in dit verband vooral een faciliterende rol, die we echter we1 degelijk actief kunnen invullen. Marketing geven we vorm via stadspromotie, acquisitie via de contacten die we bij dienstverlening met de bedrijven hebben. Dienstverlening is het centrale onderwerp van deze nota. Stads promotie In Amersfoort werken we gemeentebreed vanuit verschillende disciplines samen aan de promotie van de stad. Momenteel evalueren we de interne organisatie hiervan, wat tot nieuwe voorstellen -kan leiden. Dit maakt echter geen onderdeel uit van deze nota. Het blijft zaak om stadspromotie integraal uit te blijven voeren, want dat biedt vanwege de overlap onze stad en de verschillende sectoren en deelnemers per saldo het meeste rendement. Het gezamenlijk profileren van Amersfoort als aantrekkelijke stad zal zowel bij bedrijven als bij bewoners als bij toeristen landen. Voor ons imago is het essentieel om gezamenlijk Ben heldere en gerichte boodschap te formuleren en consequent uit te dragen.
0.
Een overzicht van de overlegorganen en activiteiten in het kader van toerisme en stadspromotie: Klank bordgroep Aantrekkelijk Amersfoort
Stichting Amersfoort Prominent op de kaart Evenementenplatform Binnenstadsmarketing
Sinds de vaststelling van het Toeristisch Promotieplan in 2002 fungeert dit overlegorgaan als klankbordgroep voor de uitvoering van toeristische stadspromotie voor Amersfoort. Het UTR (Utrecht Toerisme en Recreatie) verzorgt de praktische uitvoering. De klankbordgroepis samengesteld uit vertegenwoordigers van het toeristisch bedrijfsleven en organisaties in Amersfoort, hotellerie/horeca,detailhandel, Kamer van Koophandel en gemeente. Amersfoort Prominent zet zich in voor de promotie van Amersfoort. Activiteiten zijn onder meer het Amersfoort Diner, Amersfoort ontmoet Amersfoort, de Stadsbrunch voor vrijwilligers en Amersfoort Aangenaam voor nieuwe ondernemers. Amersfoort Aangenaam wordt jaarlijks georganiseerd voor nieuwe gevestigde bedrijven om kennis te maken met diverse organisaties en de stad. De gemeentelijke werkgroep Kernteam Stadspromotie ondersteunt de activiteiten van Amersfoort Prominent. Het Evenementenplatform is een overleg- en adviesorgaan met betrekking tot evenementen in Amersfoort. Binnenstadsmarketing is het eerste speerpunt van binnenstadsmanagement en komt in dit hoofdstuk terug.
Dienstverlening Via een goede dienstverlening kunnen we werken aan een uitnodigend investerings- en vestigingsklimaat en daarmee aan het behouden en stimuleren van hier reeds gevestigde bedrijven en aan het aantrekken van nieuwe. De uitvoering hiervan loopt primair via de afdeling Economische zaken en past binnen de missie2 zoals omschreven in het Ontwikkelingsplan voor de hoofdafdeling Economische Ontwikkeling. Bedrijven moeten zich hier welkom voelen en tevreden bedrijven functioneren als ambassadeurs van de stad. Voordeel van dienstverlening is dat we dit direct richting de doelgroep van gevestigde en gelnteresseerde bedrijven kunnen uitvoeren. Immers, het gros van de bedrijfsverplaatsingen vindt binnen de regio plaats en de ervaring leert dat de ontwikkeling van het gevestigde bedrijfsleven een belangrijk deel van de werkgelegenheidsgroei voor haar rekening neemt. Het is niet de bedoeling om met deze nota een scala aan financieel kostbare activiteiten te lanceren. Belangrijke elementen bij de aanpakformulering zijn effectiviteit van de inzet van tijd en Missie: werken aan een uitnodigend investeringsklimaat voor bedrijven, daarmee bijdragend aan het creeren van werkgelegenheid en goede commerciele voorzieningen in de stad.
11
,
Aanpak marketing en acquisitie; Amersfoort tot uw dienst!
geld, benutten wat er a1 plaatsvindt en streven naar samenwerking, zowel binnen als buiten de gemeentelijke organisatie. Desondanks gaan extra ambities en inspanningen niet zonder de inzet van extra middelen (geld en tijd). Hier komen we in de volgende begroting separaat op terug. Voor de goede orde: het op korte termijn vullen van de leegstaande kantoren en oplossen van de werkloosheid liggen buiten het bereik van deze aanpak. Om dat te bewerkstelligen spelen er te veel andere ontwikkelingen en factoren mee. Doel is we1 het stimuleren van de economie (kansen benutten) en dat draagt bij aan de vraag naar vestigings- en kantoorruimte bij bedrijven en aan het creeren van werkgelegenheid. Amersfoort is een interessante vestigingsplaats voor verschillende sectoren. Aansluitend op de voorgaande hoofdstukken richten we ons in het bijzonder op de onderstaande doelgroepen. Sommige verhuizen vooral binnen de regio, andere kijken ook (inter-)nationaal naar alternatieve locaties. Voor die laatste categorie zoeken we samenwerking met onze partners, zoals de Kamer van Koophandel, de provincie en makelaars.
-
Doelgroepen marketing en acquisitie Doelgroep Zakelijke en financiele dienstverlening
Regio
Nationaal
lnternationaal
J
J J J J J
J
I CT
J
Handel Design I creatieve sector Multimedia Overheidsinstellingen
J J J J J
Zorginstellingen Ondewijsinstellingen
J J
MKB
J J
J
De activiteiten in het kader van gemeentelijke dienstverlening richting bedrijfsleven verdelen we over drie categorieen: a) informatievoorziening, b) relatiebeheer en c) samenwerking.
4.2
lnformatievoorziening (a)
Digitaal Bedrijvenloket (vanaf 2005) Amersfoort doet vanaf 2005 als voorhoedegemeente mee aan het Digitale Bedrijvenloket. Dit is een landelijk project van het ministerie van Economische Zaken, samen met de Vereniging van Kamers van Koophandel ( W K ) en de Belastingdienst. Doel is optimalisering van de informatievoorziening en dienstverlening aan bedrijven, bijvoorbeeld met betrekking tot vestigingsvoorwaarden en -procedures, wet- en regelgeving, belastingzaken of inschrijving bij de KvK. Bedrijven kunnen via dit loket zonder tijdrovend bezoek aan de betreffende instanties de gewenste informatie 24 uur per dag, 7 dagen in de week opvragen. Amersfoort kiest in eerste instantie voor “Poortmodel-B, het middenmodel met vooral landelijke informatie in een eigen opmaak, in samenhang met de nieuwe gemeentelijke website. Voor de financiering van het Digitale Bedrijvenloket benutten we GSB-middelen (opgenomen in het MOP). Website (vernieuwd vanaf 2005) Aanvullend op het Digitale Bedrijvenloket voorzien we -eveneens in 2005- via de nieuwe gemeentelijke website in specifiek Amersfoortse informatie voor het bedrijfsleven. Hiertoe actualiseren, verbeteren en verbreden we de informatie die we de bedrijven tot nu toe aanbieden. Op de gemeentelijke website kunnen we ook informatie geven over nieuwe economische ontwikkelingen in Amersfoort. De website en het Bedrijvenloket zullen we onderling linken.
12
Aanpak marketing en acquisitie; Amersfoofl: fot uw dienst!
Digitale informatie voor buitenlandse bedrijven (nieuw 2005/2006) Met het oog op de buitenlandse bedrijven die hier gevestigd zijn en de internationalisering van de economie is het zaak om op de website tevens in engelstalige informatie te voorzien. Dit is een vervolgstap op de vernieuwing van de website. Daarnaast kan Amersfoort eigen informatie aanleveren voor de website die de provincie speciaal voor bedrijven in het buitenland ontwikkelt (website 1nvestutrecht.nl).Zoals aangegeven zullen we voor internationale marketing en promotie zoveel rnogelijk samenwerken met de provincie Utrecht. Brochures (voortzeffen / intensiveren) Aanvullend op de informatie via het Bedrijvenloket en de website is het van belang dat er specifiek voor de nieuw te ontwikkelen kantoren- en bedrijventerreinen brochures beschikbaar zijn, zoals bijvoorbeeld voor Bedrijvenpark Vathorst het geval is. 'Mogelijkheid: idealiter zou er naast de brochures voor nieuwe locaties tevens een Amersfoortbrede informatiebrochure over alle bedrijfslocaties, inclusief de bestaande, beschikbaar zijn (naast de Trendrapportage). Deze zouden we in samenwerking met makelaars en ontwikkelaars kunnen uitbrengen. Daarnaast zullen we met het oog op buitenlandse bedrijven participeren in een engelstalige brochure van de provincie. Public relations (voortzetten / intensiveren) Het is zaak om nieuwe ontwikkelingen, zoals de kornst van IKEA en DHL of de realisatie van bijvoorbeeld het Eemcentrum, publicitair optimaal uit te buiten. Promotie naar aanleiding van concrete aanknopingspunten als deze geeft meer houvast en is daarmee effectiever dan algemene promotie van Amersfoort. lnfowinkel (befer benutten, 2005/2006) De aanwezigheid van de informatiewinkel in De Observant zullen we beter benutten om Amersfoort als vestigingslocatie te presenteren (brochures). Dit kunnen we in overleg met bijvoorbeeld makelaars nader uitwerken en invullen. Deelname beurzen (voortzeffen / intensiveren) Het is belangrijk om business-beurzen binnen de regio te blijven benutten om Amersfoort als een aantrekkelijke vestigingsplaats te presenteren. Voorbeelden hiervan zijn de Regio Businessdagen en de Startersdag van de Kamer van Koophandel waar we met een stand aanwezig zijn. We willen onze deelname aan regionale beurzen en evenementen intensiveren. Buiten de regio willen we zoveel mogelijk aanhaken bij activiteiten van de provincie en van intermediairs. Imago-campagne Taskforce lnnovatie (nieuw, vanaf 2005) In TFI-verband starten we samen met de provincie en kennisinstellingen in 2005 een imagocampagne waarin we het bedrijfsleven informeren over de kansen en mogelijkheden op het vlak van innovatie in de regio Utrecht. De campagne richt zich op de volgende doelgroepen: 0 bestaande kennisintensieve bedrijven (binnen de regio); 0 nieuwe kennisintensieve bedrijven (buiten de regio); 0 kennisinstellingen (buiten de regio); 0 ministeries; 0 "Brussel". Trendrapportage Vastgoed (vanaf 2004) Met de Trendrapportages Kantoren en Bedrijfsruimte van 2004 leveren we een zo actueel, objectief en compleet mogelijk overzicht van de stand van zaken en de ontwikkelingen in de
13
Aanpak marketing en acquisitie; Amersfoort: tot uw dienst!
Amersfoortse kantoren- en bedrijfsruimtemarkt. Behalve een basis voor de gemeentelijke beleidsen planvorming geeft dit tevens belangrijke informatie voor gelnteresseerde bedrijven, ontwikkelaars, beleggers, makelaars e.d. Om de informatie actueel te houden is het de bedoeling om deze rapportage eens in de twee jaar uit te voeren. Bedrijve npeiIing (nieuw, vanaf 2005/2006) Via onze inforrnatievoorzieningstreven we ernaar om de bedrijven zo goed mogelijk te informeren. Andersom is het echter ook van wezenlijk belang dat wij als gemeente weten wat er bij het bedrijfsleven speelt. Is men tevreden? Welke wensen/problemen spelen er? Heeft men misschien plannen om uit te breiden of te verplaatsen? etc. Een jaarlijkse bedrijvenpeiling door O&S, analoog aan de stadspeiling onder de bewoners, geeft inzicht in de wensen, vragen, problemen en ontwikkelingen bij het Amersfoortse bedrijfsleven. De resultaten kunnen als input dienen voor de economische en flankerende beleidsontwikkeling en beleidsuitvoering van de gemeente en bijvoorbeeld voor het stimuleren van veiligheid van ondernemen (rnonitorfunctie).
-
4.3
Relatiebeheer (b)
Onder de noemer van relatiebeheer willen we gevestigde bedrijven koesteren en nieuwe bedrijven bij hun vestiging begeleiden. Bedrijfsbezoeke n (voortzelfen / intensiveren) AIS gemeente Amersfoort brengen we diverse bedrijfsbezoeken; het College, de wethouder EZ en ambtelijk. We streven ernaar zowel nieuwe bedrijven als bedrijven die hier al sinds jaar en dag zijn gevestigd te bezoeken. Behalve dat de bedrijven de gemeentelijke aandacht waarderen geven deze contacten ook inzicht in wat er bij de betreffende bedrijven speelt, wat hun wensen, problemen en plannen zijn en hoe de gemeente hun bij de bedrijfsvoering van dienst kan zijn. “Bedrijfsbezoeken” aan overheids-, zorg- en onderwijsinstellingen (met deze insteek nieuw, vanaf 2005/2006) Verbreding van de economie kan helpen om het risicoprofiel voor de toekomst bij conjuncturele teruggang te verkleinen (zie ook paragraaf 2.1). Momenten en aard van economische opleving en neergang varieren vaak per sector, zodat risicospreidingvan belang is. Overheid, zorg en onderwijs zijn sectoren die veel werkgelegenheid genereren, direct en indirect, bijvoorbeeld via toeleveranciers en onderhouds- en schoonmaakbedrijven. Verder zijn ze niet zo conjunctuurgevoelig en is de zorgsector gezien de voortschrijdende vergrijzing een relatief zekere “groeisector”. Vanuit de gedachte dat het belangrijk is om ernaar te streven de economie van Amersfoort verder te verbreden is het zaak dat we als gemeente behalve de reguliere bedrijven ook overheids-, zorg- en onderwijsinstellingen bezoeken. Zo blijven we op de hoogte van wat er bij hen speelt en van hun wensen, problemen en plannen. Bij de zorg- en onderwijs3-instellingen ligt samenwerking tussen SOB/EZ en WSO voor de hand.
Op basis van de SWOT voor Amersfoort en de gesprekken zien wij voor de toekomst goede potenties: Amersfoort biedt uitstekende vestigingsplaatscondities voor bedrijven, instellingen en diensten in deze sectoren. In de huidige situatie zijn er reeds sterke vertegenwoordigers uit deze sectoren in Amersfoort gevestigd (een “gezonde voedingsbodem”). Bij interne samenvoegingen, fusies en reorganisaties blijkt Amersfoort een aantrekkelijke vestigingsplaats.
’ Om vraag en aanbod van technisch geschoold personeel beter te matchen participeert de gemeente samen met de provincie en de Kamer van Koophandel in het Techniekgilde.
-
14
Aanpak marketing en acquisitie; Amersfoort: tot uw diensd
Netwerkbijeenkomsten en recepties (voorfzeften / intensiveren) Netwerkbijeenkomsten en recepties, bijvoorbeeld van de VAB, VNO/NCW en de Kamer van Koophandel geven de mogelijkheid tot informeel contact met veel bedrijven. Het is belangrijk om het bezoeken ervan zowel ambtelijk als bestuurlijk voort te zetten en te intensiveren. Evenementen (beter benutten) Een evenement als de Dutch Open met een landelijke uitstraling zullen we nog beter benutten om gevestigde bedrijven uit te nodigen en informeel contact met ze te hebben over Amersfoort als vestigingsplaats, hun functioneren, algemene economische ontwikkelingen en mogelijke kansen en bedreigingen. Overleg Bedrijfsleven (voortzetten) Het regelmatig bestuurlijk en ambtelijk overleg met onze economische partners, zoals de VAB, de OFA, KHN (= horeca), de Kamer van Koophandel, de VEBA (= eigenaren binnenstad) en de 'Centrate Vereniging voor de Ambulante Handel over het functioneren van de bedrijven in en (economisch) beleid in Amersfoort zullen we voortzetten. Overleg andere overheden (voorzetten / intensiveren) Het bestuurlijk en ambtelijk overleg met de provincie (onder meer via de Taskforce Innovatie) en het ministerie van Economische Zaken (onder meer GSB) zullen we voortzetten en intensiveren. Daarnaast hebben we bijvoorbeeld via het Economisch Platform Eemland en de NV Utrecht regelmatig overleg met andere overheden. Overleg makelaars (voorzetten / intensiveren) In 2004 hebben we met een groep NVM-makelaars uit Amersfoort gesproken over het aangepaste gemeentelijk perifeer detailhandelsbeleid. Het is de bedoeling om het overleg met de makelaars op regelmatige basis voort te zetten, met ondewerpen als de economische ontwikkeling, het gemeentelijk (economisch) beleid, waar loopt men tijdens de verhuur tegenaan en hoe kunnen we Amersfoort gezamenlijk als aantrekkelijke vestigingsplaats uitdragen. Database relaties (nieuw, vanaf 2005/2006) Ten behoeve van de gemeentelijke activiteiten richting bedrijfsleven zullen we een database met relatiegegevens opbouwen. Vestigingsbegeleiding nieuwe bedrijven en instellingen (voortzetten / intensiveren) Serviceteams nieuwe locaties
Bedrijven die willen verhuizen krijgen te maken met tal van regels en procedures. In serviceteams behandelen en begeleiden wij als gemeente de aanvragen voor bedrijfsvestiging op Bedrijvenpark Vathorst en bedrijventerrein WiekenNinken-hoef multidisciplinair (eenloketgedachte).
Rode loper aanpak
Voor potentieel gelnteresseerde (middel-)grote bedrijven en instellingen ontwikkelen we in overleg met andere afdelingen een "rode loper aanpak op maat", met een passende ontvangst voor de directie (met inzet van wethouder, burgemeester of college) en een speciaal programma voor de werknemers. Zo hebben we voor de werknemers van DHL een kennismakings- en introductieprogramma met/in Amersfoort samengeste1d.Tevenswillen we in de toekomst voor grotere in Amersfoort gei'nteresseerde bedrijven en instellingen een accountmanager aanwijzen als aanspreekpunt bij het zoeken naar een locatie en voor vragen bij het vestigen.
Amersfoort Aangenaam
Amersfoort Aangenaam voor nieuwe ondernemers is onderdeel van stadspromotie (zie 4.1).
15
Aanpak marketing en acquisitie: Amersfoort: tot uw dienst!
4.4
Samenwerking (c)
Gezamenlijke beleidsontwikkeling (voortzetten /intensiveren) Om adequaat en gedragen beleid te ontwikkelen is het van groot belang om dit samen met onze economische partners te doen. Deze lijn hebben we de afgelopen tijd via bijvoorbeeld de nota Perifere Detailhandel en het PvA Economie ingezet en zullen we bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van nieuw horecabeleid doorzetten. Binnenstadsmanagement en binnenstadsmarketing (nieuw gestart) De afgelopen periode hebben de gemeente en de Kamer van Koophandel als initiatiefnemers samen met de OFA, Ambion, de SPOA, de VEBA (eigenaren) en KHN (horeca) een businessplan Ovoor binnenstadsmanagement ontwikkeld. Hoofdthema’s zijn het economisch functioneren en het voorzieningenniveau van de binnenstad. Vanaf eind 2004 werken we samen in de “Stichting Binnenstadsmanagement Amersfoort”. Vanuit de breed gedragen gedachte dat onze binnenstad veel te bieden heeft, maar dat dat onvoldoende bekend is en onvoldoende wordt uitgedragen, hebben we in het businessplan aangegeven dat het eerste aandachtsveld de promotie en marketing van de binnenstad zal zijn. Het bedrijfsleven heeft hierbij het initiatief. De eerste acties hebben voor de kerstdagen van 2004 plaatsgevonden. Tot en met 2006 hebben we vanuit de gemeente 34.000 euro per jaar voor binnenstadsmanagement beschikbaar (Nota Detailhandel 2002). Het voornemen bestaat om in binnenstadsmanagementverband in 2005 ook veiligheid als item op te pakken (tevens onderdeel GSB-MOP). Parkmanageme nt (voortzetten / stimuleren) Parkmanagement is een samenwerkingsverbandtussen ondernemers onderling en met de gemeente om het beheer op kantoren- en bedrijventerreinen goed te regelen. Dit kan bijvoorbeeld beveiliging, onderhoud, bewegwijzering, afvalinzameling en kinderopvang betreffen. We werken met een beperkt basispakket als uitgangspunt, waarbij bedrijven zelf voor extra diensten/voorzieningen kunnen kiezen. Via parkmanagement kunnen we de kwaliteit van het ondernemingsklimaat bevorderen en daarmee het behouden en aantrekken van bedrijvigheid. Voor de nieuwe terreinen als Vathorst regelt de gemeente bij de gronduitgifte meteen de opzet van parkmanagement. Op bestaande terreinen als lsselt ligt het primaat bij de ondernemers, waarbij de gemeente ondersteunt. Parkmanagement is ‘voor en door ondernemers’. We1 pakken wij de opzet ervan zoveel mogelijk sarnen met de partners uit het bedrijfsleven op. Met het oog op kennisuitwisseling en ondersteuning werken we ook samen met de provincie. Op de volgende terreinen werken we (mee) aan de opzet van een vorm van parkmanagement: Bedrijvenpark Vathorst; momenteel in fase van implementatie / oprichting. Bedrijventerrein WiekenNinkenhoef; momenteel in fase van idee- en planvorming. Kantorenpark Podium; momenteel in fase van idee- en planvorming. Bedrijventerrein lsselt en andere bestaande bedrijventerreinen; momenteel in verkenningsfase, wellicht in samenwerking met de Stichting Veiligheidszorg. Parkmanagement Amersfoort bestaande bedrijventerreinen; privaat initiatief, in verkenningsfase. Taskforce lnnovatie (vanaf 2005) lnnovatie is van groot belang voor de structuur van onze economie en voor het imago als vestigingsplaats. Amersfoort zal voor de periode 2005 - 2008 participeren in de Taskforce lnnovatie Regio Utrecht (onderdeel GSB). Daartoe hebben we samen met de provincie, Kamer
16
Aanpak marketing en acquisitie; Arnersfoolt: tot uw dienst!
van Koophandel en bedrijfsleven een innovatieprogramma opgesteld. Dit programma omvat de volgende clusters: Life Science, ICT, Zakelijke dienstverlening, Design, Multimedia, MKB en Promotie/acquisitie. Bedrijven in de focussectoren, kennisinstellingen, intermediaire instellingen, financiers en opiniemakers zijn de belangrijkste doelgroepen van de Taskforce lnnovatie Regio Utrecht. AIS gemeente Amersfoort zullen we bij marketing en acquisitie zoveel mogelijk aanhaken bij initiatieven van de TFI. Vooruitlopend hierop participeren we als gemeente Amersfoort sinds 2004 samen met de Kamer van Koophandel in de Sfichfing Nieuwe BedrJvigheid. TFI en Stichting Nieuwe Bedrijvigheid bieden behalve advisering/begeleiding ook subsidiemogelijkheden voor nieuwe initiatieven. Ter voorbereiding op de deelname aan de TFI organiseren we -wederom- samen met de Kamer van Koophandel begin 2005 een werkatelier innovatie. De bedoeling hiervan is om bedrijven op de hoogte te brengen van de TFI, gezamenlijk kansen te inventariseren en bedrijven met elkaar 'in contact te brengen. Mogelijk zetten we dit werkatelier voort in de vorm van een innovatienetwerkborrel. Benchrnark-overleg met ontwikkelaars (nieuw, vanaf 2005/2006) Een nieuw op te zetten samenwerkingsacitiviteit is een jaarlijks benchmark-overleg met ontwikkelaars en mogelijk andere in Amersfoort actieve bedrijven. Doel is om eens per jaar gezamenlijk het product, Amersfoort als vestigingsplaats, onder de loep nemen. Hoe blijven we vooraan in de economische ontwikkeling? Waar liggen onze kansen? Hoe faciliteren we moderne bedrijfsconcepten?
17
Aanpak marketing en acquisitie; Arnersfoorl: tot uw dienst!
5
Samenvatt ing aanpak dienstver lening
D e activiteiten in het kader van gemeentelijke dienstverlening richting bedrijfsleven verdelen we over drie categorietin: a) inforrnatievoorziening, b) relatiebeheer en c) samenwerking.
.#
a. lnforrnatievoorzienina Activiteit Digitaal Bedrijvenloket
Planning I intet Vanaf 2005
Website vernieuwen Engelstalige digitate info voor buitenl. bedrijven op de eigen website Website lnvestutrecht.nl .Brochures nieuwe terreinen Amerfoort-breed Public relations
Vanaf 2005
lnfowinkel Deelname beurzen binnen de regio buiten de regio lmagocampagne TFI
Trendrapportage Vastgoed Bedrijvenpeiling
Partners WWKvK en Belastingdienst
1 Dekking 1 GSB-middelen Werkbudget EZ
Nieuw, vanaf 200512006 Nieuw. vanaf 200512006
Werkbudget EZ Provincie Utrecht
Voortzetten Iintensiveren Optioneel 2006 Mooeliik met makelaars Voortzetten Iintensiveren Betreffende bedrijven en instellinaen Beter benutten Evt. makelaars 200512006 (brochures) Voortzetten Iintensiveren KvK Samenwerken 200512006 Provincie, KvK en intermediairs Nieuw, vanaf 2005 Provincie, kennisinstellingen, KvK en andere partners Vanaf 2004, eens in de 2 Makelaars jaar Nieuw, vanaf 200512006 O&S
1
Projectenlgrondexpl. Deels werkbudaet EZ Werkbudget EZ Deels werkbudget EZ Deels werkbudget EZ, deels projecten, deels stadspromotie GSB-middelen, werkbudget EZ Werkbudget EZ
I
I Werkbudget EZ
b. Relatiebeheer
1 Activiteit
Bedrijfsbezoeken reguliere bedrijven overheid, zorg en onderwijs Netwerkbijeenkomsten en recepties EvenementenlDutch Open Overleg bedrijfsleven Overleg andere overheden
Planninglintet
Partners
Voortzetten Iintensiveren Opzetten Iintensiveren, 200512006 Voortzetten 1 intensiveren Beter benutten, vanaf 2005 Voortzetten
Dekking
wso
KvK
VAB, OFA, KHN. KvK. VEBA Voortzetten Iintensiveren Ministerie, provincie, gemeenten Voortzetten Iintensiveren Makelaars Nieuw, vanaf 200512006
Stadspromotie
Deels werkbudget EZ, deels stadspromotie
Vestigingsbegeleiding nieuwe bedrijven en instellingen rode loper aanpak
Voortzetten Iintensiveren Andere afdelingen gem. Opzettenlintens. 2005106 Andere afd. gem. IV W Andere afd. gem. IKvK Voortzetten
18
Projecten Werkbudget EZ Deels stadspromotie
Aanpak marketing en acquisitie: Amersfoort: tot uw diensf!
c. Samenwerking Activiteit Gezamenliike beleids-
I Pianninglinret I Partners I Voortzetten I intensiveren I VAB. OFA. KHN, KvK
Binnenstadsmanagement I Vanaf eind 2004, marketing uitbouwen Nieuw, vanaf 2005 veiligheid Parkmanagement Voortzetten I stimuleren
OFA, Ambion, SPOA, KHN, VEBA en KvK Idem Stichting Veiligheidszorg, bedrijven
I Dekking I
Tot en met 2006 via Nota Detailhandel GSB-middelen Veiligheid via GSB
lnnovatie Nieuw, vanaf 2005 Werkatelier, mogelijk Nieuw, vanaf 200512006 Nieuw, vanaf 2005I2006 ontwikkelaars
Provincie, KvK, Utrecht KvK en bedrijfsleven
GSB-middelen Werkbudget EZ
Ontwikkelaars, toonaangevende bedrijven
Deels werkbudget EZ
19
Aanpak marketing em acquisitie;Amersfoort: tot uw dienstl
Bijlage 1
Externe gesprekspartners
DHL
de heer H. van Amstel
Heilijgers BV
ir. H.Th.P.M. Janssen
Van Hoogevest Groep
ir. M. van Hoogevest
Kamer van Koophandel Gooi- en Eemland
mr. F.J. Eijsink
Meelis Bedrijfshuisvesting Midden BV
de heren J.P. Jansen RMT
Molenbeek en Partners Bedrijfsmakelaars
de heer J.W. van Lieshout
Provincie Utrecht
drs. L.H. Roxs
Vereniging Amersfoortse Bedrijven (VAB)
de heren R.L. Boer en W. Pot
-
20
-
Aanpak marketing en acquisitie; Amersfoort: tot uw dienst!
Bijlage 2
Beschrijving vestigingslocaties
Werkgelegenheidsopbouw Een diversiteit aan typen bedrijfslocaties in Amersfoort voorziet in de ruimtebehoefte van een breed scala aan bedrijven. De locaties zijn veilig, goed onderhouden, hebben een passend voorzieningenniveau en bedrijfsleven en overheid werken nauw samen om de kwaliteit blijvend in stand te houden. Amersfoort zet in op arbeidsintensieve bedrijvigheid. Dit biedt de beste garanties voor een positieve ontwikkeling op de arbeidsmarkt, draagt bij aan het versterken van het ‘schone’ dienstenprofiel en zorgt voor intensief ruimtegebruik. De volgende tabel geeft de opbouw van de werkgelegenheid per bedrijfslocatie. Centrum ’Aantal bedrijven Aantal werkzame personen waarvan werkzaam in: Industrie, bouw Handel, horeca, vewoerkomm. Financiele, zakelijke diensten Overheid, onderwijs Gezondheidszorg, ov. diensten
1.204 17.727
De Hoef 363 10.514
4% 27% 44% 12% 13%
24% 26% 37% 8% 5%
lsselt
Calveen
477 6.949
246 4.055
54% 29% IOY~ 3yo 4%
De Brand 12 1.547
Elders
A‘foort
4.328 24.247
6.630 64.913
0Yo 5% 92% 0% 2%
6% 15% 24% 21% 35%
13% 23% 33% 13% 18%
16% 40% 38% 1% 4%
Overzicht vestigingslocaties Hieronder treft u een kort overzicht van de verschillende vestigingslocaties aan. Voor meer informatie verwijzen wij naar de Trendrapportage 2004. Centrum Kantorenvoorraad 159.000 m2, planvoorraad 5.300 m2. Centrumlocatie. Historische binnenstad met voornamelijk overheid en nonprofitorganisaties, stadsring met moderne kantoorpanden en zakelijke dienstverleners. Zowel kleinschalig als grootschalig. Multifunctioneel gebied met hoog voorzieningenniveau. Kernwinkelgebied heeft functie voor Amersfoort en omgeving. Uitbreiding met Eemcentrum. Stationsgebied (uitbreiding) Kantorenvoorraad zuidzijde 115.000 m’, planvooraad 20.000 + 26.000 m2. Kantorenvoorraad noordzijde/Eemkwartier50.000 mz, planvoorraad 91.OOO m2. Stations-/centrumlocatie. Moderne grootschalige bebouwing met zakelijke en financiele dienstverleners, overheid en non-profitorganisaties. Bergkwartier Kantorenvoorraad 32.000 m2. Stations-/woonlocatie. Kantoorvilla’s met zakelijke dienstverlening. lsselt (herstructurering) Traditioneel bedrijventerrein, 189 hectare. Veel oudere bebouwing uit de jaren ‘60, deels vernieuwd. Herstructurerings-procesloopt. Vooral grootschalige gebruikers uit de industriele en handelssector en PDV. Veel lokaal georienteerde bedrijven De Hoef Gemengd terrein. Kantorenvoorraad210.000 mz, bedrijventerrein 57 hectare.
21
4
Aanpak marketing en acquisitie; Amersfoort fof uw dienst!
Snelweglocatie, AlIA28. Hoogwaardige middelgrote tot grote kantoorpanden (vanaf jaren ’80) met zakelijke diensten, handel- en reparatiebedrijven, non-profit en ICT. Daarnaast ook meer functionele bebouwing voor bijvoorbeeld logistiek. De Brand 0 Kantorenvoorraad 18.000 m’. Snelweglocatie, AI. Middelgrote kantoorpanden (eind jaren ‘80/begin ’90) met zakelijke diensten en ICT. Calveen Gemengd terrein. Kantorenvoorraad 59.000 m2, planvoorraad 5.000 m’. Bedrijventerrein 34 hectare. Snelweglocatie, AI. Middelgrote tot grote kantoorpanden (vanaf jaren ’90) met zakelijke dienstverlening, handel- en reparatiebedrijven, industriele en bouwgerelateerde activiteiten en ICT.
-
Vathorst Podium (nieuw) Nog te ontwikkelen kantorenlocatie. Planvoorraad 100.000 m2. Stations-/snelweglocatie, A28. Middelgrote panden in parkachtige omgeving voor zakelijke diensten en ICT. Bedrijvenpark Vathorst (nieuw) Hoogwaardig bedrijventerrein in ontwikkeling, 33 hectare. Snelweglocatie, Al/A28. Parkachtige omgeving. De nieuwe vestigingslocatie voor onder meer IKEA. Wieken Vinkenhoef (nieuw) Modern-functioneel bedrijventerrein in ontwikkeling, 40 hectare. 0 Snelweglocatie, AI/A28
22
