Doel bijeenkomst 05-11-12
leerwinst en toegevoegde waarde. Toekomstperspectief en ontwikkelingsperspectief
• • • •
Kennis over wettelijke bepalingen Kennis over ontwikkelingsperspectief Kennis over leerwinst en toegevoegde waarde Standpunt bepalen, onderbouwen en uitvoeren t.a.v. kwaliteit van de school. Consent heeft besluit genomen. VCO bespreekt voorstel in volgende directie-overleg.
programma • • • • • •
09.00 – 10.00 10.00 – 11.00 11.00 – 12.00 12.00 – 12.30 12.30 13.30 – 16.30
: inleiding : lezing prof. Janssen : discussie / overleg : plenaire terugkoppeling : gezamenlijke lunch : werken met bouwstenen dot-com leerlingen met i-hop toetsen voor speciale leerlingen.
CITO eindtoets: voorspeller. CITO eindtoets • Afname 5-6-7 februari 2013 • Alle leerlingen nemen deel aan de CITO-eindtoets • Twee versies: -basis: bestemd voor leerlingen vmbo-t en hoger, score ABC -niveau: bestemd voor leerlingen
CITO eindtoets CITO eindtoets is een gegeven. CITO eindtoets heeft twee functies: 1. Voorspelling / advies vervolgonderwijs 2. Maat voor kwaliteit van de school
CITO eindtoets; kwaliteit. Maat voor kwaliteit van de school: • 1 keer onvoldoende: attendering • 2 keer onvoldoende: waarschuwing • 3 keer onvoldoende: kwaliteitsonderzoek Inspectie corrigeert de score. De ondergrens en bovengrens zijn afhankelijk van percentage gewichtenleerlingen Inspectie herberekent de score voor: (zie toezichtskader C-63 e.v.) -leerlingen die toelaatbaar zijn tot praktijkonderwijs of VSO. (leerachterstand en IQ 55-80) -leerlingen die een lgf-, so- of sbo-indicatie hebben. (eigen leerlijn -leerlingen die in groep 7 of 8 zijn ingestroomd.
Is CITO-eindtoets een goede maat om de kwaliteit van de school vast te stellen.
Kan de kwaliteit van de school op een andere wijze worden bepaald? • Het doet geen recht aan de inzet van de school. • Is er een alternatief voor de CITOeindtoets? • Kunnen we bv. werken met het ontwikkelingsperspectief? Of?
Voorbereidingen. • Project NSCCT op een aantal basisscholen • Overleg CONSENT en VCO met ministerie van OCW • Overleg met prof. Janssens
Alternatief 1. Vergelijking CITO-eindtoets en CITO-LOVS.
Prof dr F.J.G. (Frans) Janssens (1952) is coördinerend inspecteur bij de Inspectie van het Onderwijs en bijzonder hoogleraar Onderwijstoezicht aan de Universiteit Twente. Momenteel is hij ook algemeen projectleider van het het project Leerwinst en Toegevoegde Waarde Primair Onderwijs.
CITO LOVS en CITO eindtoets
CITO lovs en CITO eindtoets
CITO LOVS
CITO LOVS
CITO LOVS
CITO LOVS
+
-
+
-
++
+-
-+
--
CITO eindtoets
CITO eindtoets
+
+
CITO eindtoets
CITO eindtoets
-
-
CITO lovs en CITO eindtoets
CITO lovs en CITO eindtoets
CITO LOVS
CITO LOVS
CITO LOVS
CITO LOVS
+
-
+
-
++ sterke school !
+-
++
+-
-+
--
-+
--Zwakke school !
CITO eindtoets
+ CITO eindtoets
CITO eindtoets
+
-
CITO eindtoets
-
CITO lovs en CITO eindtoets
CITO lovs en CITO eindtoets
CITO LOVS
CITO LOVS
CITO LOVS
CITO LOVS
+
-
+
-
++
+Sterke school?
CITO eindtoets
++
+-
--
CITO eindtoets
-+ Zwakke school?
--
CITO eindtoets
+ CITO eindtoets
-+
-
+ -
Alternatief 2. Werken met ontwikkelingsperspectief voor alle leerlingen vanaf groep 6.
terminologie • • • • • • •
Leerwinst Toegevoegde waarde van een school Toekomstperspectief Ontwikkelingsperspectief Uitstroombestemming Uitstroomniveau Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften
Leerrendementsverwachting en uitstroomniveau
Leerwinst en toegevoegde waarde. •
Leerwinst is de groei, die een leerling doormaakt gemeten op een school, die onderling vergelijkbaar is. (groei in vaardigheidsscore)
•
Toegevoegde waarde is de waarin de leerwinst kan worden toegeschreven aan de school. Bij toegevoegde waarde spelen verschillende factoren een rol, zoals .intelligentie .sociaal-economische status .schoolkenmerken: didactisch handelen op school
Echter de wetenschap en de inspectie weten niet hoe de toegevoegde waarde bepaald kan worden. Er zijn verschillende modellen, echter nog geen keuze. Onderzoek door prof.Janssens
• Leerrendementsverwachting: de score die een leerling op een bepaald vakgebied gaat behalen eind van basisschool. Bepaald door: -eerder behaalde toetsresultaten -groei in vaardigheidsscores -intelligentie -stimulerende en belemmerende factoren -omgevingskenmerken en schoolkenmerken • Uitstroomniveau: alle leerrendementsverwachtingen van alle leergebieden samen. (leerresultaten, leerpotentieel, stimulerende en belemmerende factoren)
Toekomstperspectief en ontwikkelingsperspectief
Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften.
Toekomstperspectief • Gebaseerd op CITO-lovs: drie toetsmomenten uitgaande van twee per jaar. Groei in vaardigheidsscores • Op basis van de drie toetsmomenten een toekomstperspectief opstellen op basis van de groei in vs. Ontwikkelingsperspectief • Twee waarden: leerresultaten en leerpotentieel / intelligentie • Intelligentietest is een indicatie over de leerpotentieel. • Bepalen van leerrendement, uitstroomniveau en uitstroombestemming op basis van leerpotentieel/ capaciteiten, leerprestaties,stimulerende en belemmerende factoren.
• Leerlingen die aantoonbaar en herhaald onvoldoende profiteren van het excellente onderwijsaanbod. • Deze leerlingen worden besproken in het breedteteam. • Werken met bouwstenen, I-HOP • Inspectie: (zie toezichtskader B-46 ev) -één of meerdere vakgebieden max eindniveau groep 7. -cognitieve of sociaal-emotionele belemmeringen op één of meerdere vakgebieden. -
VOOR S(B)O: DRIE LEERROUTES Ontwikkelingsperspectief
10
Leerrendementsverwachting
20
30
40
8
I I
II
I
II
II
I
II
II
III
I
II
II
III
III
III
III
7 Ouders
Stimulerende en belemmerende factoren Interesses en talenten
Uitstroomniveau en uitstroombestemming
15%
4
Leerling Leerroute
25%
vmbo t/kb gevorderd
50% vmbo bb/gl bb/gl
6 5
en
50 60+
3
I
II
2
II
III
1
III
praktijk
basis
intensief
Ontwikkelingsperspectief voor alle leerlingen basisschool groep 6.
Werken met ontwikkelingsperspectief. • Kwaliteit van de school onderbouwen door leerwinst en toegevoegde waarde. • Werken met ontwikkelingsperspectief voor alle leerlingen vanaf groep 6 • OPP verplicht in kader van passend onderwijs voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. • OPP verplicht binnen speciaal basisonderwijs
Leerpotentieel en leerprestaties Schooljaar 2010/2011 Groep 6a Naam leerling
NSCCT
LRV
Technisch lezen - AVI begr. lezen LOVS LOVS LOVS LOVS LR LR LR LR M E E M
LOVS M
Spelling LOVS LR LR E
Rekenen LOVS LOVS LR LR M E
han peter justi n ina
beneden beneden moeilijk moeilijk
60-80% 60-80% <40 % 40 -60 %
102 M6 62 M6 102 P 85 M6
88 88 138 88
E D D C
60 62 62 100
X X X X
X X X X
C D C C
94 82 94 97
C D C D
85 C 72 E 87 C 80 E
floris floris jan
gemiddeld beneden gemiddeld
80-100% 60-80% 80-100%
80 E6 108 P 117 P
100 138 138
A B C
140 117 94
X X X
X X X
B D A
122 B 88 D 140 A
erik
peter marloes kim s pannenberg D(95) sanne wilma erik erik han loes suma ger
gemiddeld gemiddeld gemiddeld gemiddeld gemiddeld gemiddeld gemiddeld gemiddeld gemiddeld gemiddeld gemiddeld gemiddeld
100-120% 100-120% 80-100% 100-120% 80-100% 80-100% 80-100% 100-120% 80-100% 100-120% 100-120% 100-120%
31 E4 71 E6 102 M7 105 E6 108 E6 134 E7 157 P 60 E6 108 E6 157 P 20 M5 74 P
50 100 112 100 100 125 138 100 100 138 62 138
B C C C C E B D C A C A
102 80 74 74 77 37 120 71 88 154 97 128
X X X X X X X X X X X X
X X X X X X X X X X X X
E E C E D E A B D A E E
60 62 94 80 91 71 140 111 91 140 60 80
evert
gemiddeld
100-120%
108 P
138
A
154
X
X
A
erik
spelling: techn. Lezen spelling: techn. Lezen
eva
94 60 88 60
C E C C
85 62 90 92
107 A 82 D 135 E
138 A 77 D 54 D
147 80 77
e D C E C E A C C A E D
55 D 72 C 87 B 62 C 85 C 67 D 130 C 85 D 97 B 135 A 62 D 80 D
71 94 108 85 86 80 88 71 114 148 66 71
C B B B D C B C B A D C
83 105 102 105 70 90 100 85 105 147 80 97
140 A
135 A
122 A
132
werkh.
SEO
51% 50% 66% 62%
Evaluatie IB'er met leerkracht ▪ ▪ ▪ ▪ ▪
Wat is de leerwinst van de groep / leerling? Hoe komt het dat doelen (niet) gehaald zijn? Heeft dat te maken met het aanbod of de organisatie? Welke aanpassingen zijn komende periode nodig? Waar heeft de leerkracht begeleiding bij nodig?
• • • • • • •
Leerprestaties Leermogelijkheden Stimulerende en belemmerende factoren leerrendementsverwachting Uitstroomniveau en uitstroombestemmig Leerwinst Toegevoegde waarde van de school
Volgen van ontwikkelingsperspectief vanaf groep 6. Op groepsniveau 1. Gerealiseerd onderwijsaanbod 2. Toetsresultaten 3. Behaalde doelen Op individueel niveau Leerrendement: Verwachte score en behaalde score Uitstroomniveau In gesprek met leerling en met ouders Wanneer bijstellen?
In gesprek met leerling Wat kan ik? Talenten? Wat vind ik moeilijk? Wat wil ik leren? Waar hulp bij nodig? Wat gaan we samen doen?
In gesprek met leerling Tips: Beginsituatie positief (laten) formuleren Leerling (laten) vergelijken met zichzelf Concrete doelen (laten) formuleren Focus op inspanning (“ik heb goed mijn best gedaan”), minder op bekwaamheid, geluk, moeilijkheidsgraad opdracht
In gesprek met ouders Hoe verloopt de ontwikkeling op school? ▪ Hoe verloopt de ontwikkeling thuis? ▪ Wat zijn verwachtingen van ouders? ▪ Wat is het perspectief van het kind? ▪ Wat willen we bereiken? ▪ Welke ondersteuning bieden we in school en thuis?
kansen • • • • • •
Toegevoegde waarde van school, Leerrendementsverwachting Analyse op instrumenteel niveau Analyse op instructie niveau Proactief en preventief handelen Ouders en leerlingen als partner, worden meegenomen.
Kwaliteit van de school / verantwoording aan inspectie. Overleg met de inspectie • neem de vijf zwakste leerlingen, laat de leerwinst en de toegevoegde waarde zien • neem willekeurig vijf leerlingen en laat de leerwinst en toegevoegde waarde zien
Valkuilen ▪ Te vroeg in bepaalde leerroute ▪ Self-fulfilling prophecy ▪ Niet monitoren en bijstellen ▪ Leerling in een eigen leerlijn 'isoleren' ▪ Alleen een cognitieve insteek ▪ 'Over het hoofd van de leerling' ▪ Geen werkdocument
Discussie: werken met opp groep 6. ▪ Wat wordt de rol van de onderwijskundig leider? ▪ Wat gaat dit betekenen voor de interne begeleider? ▪ Wat gaat dit betekenen voor de vaardigheden van de leerkrachten? ▪ Wat gaat dit betekenen voor het bestuur w.b. verantwoording naar de inspectie? ▪ Ouders en leerlingen?
Hoge verwachtingen!!!
De lat hoog leggen!
"Het grootste gevaar voor menigeen is niet dat de lat te hoog ligt en we daardoor ons doel niet halen, maar juist dat de lat te laag ligt en we ons doel halen"
Michelangelo
Discussie in kleine groepen. • Welke kansen en welke belemmeringen ziet u? • Wat gebeurt al binnen uw school? • Wat denkt u nodig te hebben? • Welke ondersteuning heeft u nodig?
Programma deel 2 ▪
Doel en uitgangspunten ontwikkelingsperspectief
▪
Voor welke leerlingen?
▪
Inhoud ontwikkelingsperspectief
▪
Het opstellen van het ontwikkelingsperspectief
▪
Doelgericht plannen aanbod: leerlijnen en leerroutes
▪
Het monitoren en evalueren ontwikkelingsperspectief
▪
Samen met de leerling en met de ouders
▪
Aandachtspunten bij de implementatie in school
▪
Gelegenheid tot vragen stellen en discussie
Werken vanuit een ontwikkelingsperspectief
Samenhang . . . . . . . Opbrengstgericht werken 1-zorgroute Ontwikkelingsperspectief Kerndoelen leerlijnen/leerroutes Passend onderwijs
Referentieniveaus taal en rekenen
handelingsgericht werken
Wetsvoorstel Passend onderwijs
Beleidscontext OPP
Voor een leerling die extra ondersteuning nodig heeft
▪ Passend onderwijs
Het ontwikkelingsperspectief beschrijft - LRV per vakgebied + verwacht uitstroomniveau - De onderwijsdoelen die kunnen worden gerealiseerd - De geboden begeleiding (verplichting IHP vervalt) - Afwijkingen in het (reguliere) onderwijsprogramma
▪ Opbrengstgericht werken ▪ Overgang primair onderwijs voortgezet onderwijs
Tenminste één maal per schooljaar met de ouders geëvalueerd en zo nodig bijgesteld In AMvB komen eisen te staan ten aanzien van het OPP
Waarom ontwikkelingsperspectief?
Uitgangspunten OPP: opstellen
▪
Plannen aanbod op basis van ambitieuze doelen zodat de leerling zich optimaal kan ontwikkelen
▪ Niet volgen, maar plannen
▪
Maken van beredeneerde keuzes in leerlijnen of leerstofaanbod
▪ Doelgericht, op basis van hoge verwachtingen
▪
Het actief betrekken leerling bij zijn/haar ontwikkeling
▪
Goede afstemming en samenwerking met de ouders
▪ Eerst het aanbod intensiveren, pas later dispenseren
▪
Het verantwoorden van de resultaten en leerwinst
▪
Goede voorbereiding op en overgang naar het VO
▪ Aanpak factoren die de ontwikkeling en het leren belemmeren en het benutten van stimulerende factoren ▪ Samen met de leerling en samen met de ouders
SWV PO diepte-team (extern) Breedte-team (intern)
S(B)O
Steunpunt onderwijszorg -orthopedagoog -groepsleerkracht
-onderwijskundig Leerkracht Leerling ouders PRIMAIRE PROCES OPBRENGSTGERICHT WERKEN -instructiebehoeften -pedagogische behoeften
ZAT
leider -interne begeleider -Onderwijsadviseur -Collegiaalconsulent
leerkracht passend onderwijs
10%
Groepsbespreking
1) Groepsoverzicht 2) Signaleren van leerlingen met specifieke onder-
Zorgteam
Leerlingen met ondersteuningsbehoeften
OGW/ HGPD
Leerlingen met onderwijsen ondersteuningsbehoeften
leerlingen
Oudergesprek
wijsbehoeften
realiseren
5) Opstellen
ou de r
s
le
groepsplan 4) Clusteren leerlingen met vergelijkbare behoeften
k er
t ch ra
begrijpen OPP
3) Benoemen
plannen
OGW
6) Uitvoeren en evalueren groepsplan
HG-P-D
-interne begeleider -Collegiaal-consulent -leerkracht passend onderwijs
SCHOOLVERBETERPLAN GROEPSPLANNEN
Cyclus HGW In de groep
5%
waarnemen
basis team (intern)
Inbedden in HGW
Leerlingbespreking zorgteam
onderwijsbehoeften
Oudergesprek
basiszorg
breedtezorg
dieptezorg
Inbedden in OGW Drie niveaus van opbrengstgericht werken
Voor welke leerlingen?
In SBO en SO voor alle leerlingen: 6 weken na plaatsing
▪
Leerlingniveau:
leerkracht en IB: OPP leerwinst
In basisonderwijs: voor een leerling die extra ondersteuning
▪
Groepsniveau: (groepsbespreking)
leerkracht en IB: groepsoverzicht
nodig heeft
▪
Schoolniveau: (teambespreking)
schoolleider: schooloverzicht
Inhoud OPP: basiselementen
Voor welke leerlingen in basisschool? Leerlingen met indicatie S(B)O (rugzakje) en leerlingen met
verwachte uitstroom LWOO of PrO (Inspectie)
Leerlingen die eindniveau groep 7 op één of meerdere vakgebieden
niet halen (Inspectie)
Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften (Inspectie) Leerlingen die op één of meerdere vakgebieden in een eigen leerlijn
geplaatst worden (Inspectie)
Leerlingen voor wie op één of meerdere onderdelen van het reguliere
onderwijsprogramma afgeweken wordt (wetsvoorstel)
Leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben (wijzigingsvoorstel
wet en concept AMvB)
Voorgeschiedenis: wat is er al gedaan? welk resultaat? Leerrendementsverwachting per vakgebied Factoren die ontwikkeling bevorderen/belemmeren Talenten en interesses leerling Verwachte uitstroomniveaus en uitstroombestemming Doelen: leergebiedspecifiek en leergebiedoverstijgend Aanbod en begeleiding om deze doelen te bereiken Organisatie Evaluatie: hoe verloopt ontwikkeling? doelen bereikt? Afspraken met leerling en met ouders
Leerlingen die referentieniveau 1F taal en/of rekenen niet behalen?
Toetsen speciale leerlingen • Andere opbouw: – Opgaven van eenzelfde type geclusterd – Instructie steeds vooraf aan nieuw opgavetype
• Andere samenstelling: – Minder opgaven in één taak – Bepaalde opgavetypen niet of pas later
• Andere rapportagewijze - Functioneringsniveaus staan centraal • Opeenvolgende toetsen beslaan kleinere leerstappen: tussentoetsen
90 80 70 60 50 40 E4
E4/M5
M5
E5/E5
E5
E5/M6
Voorwaarden voor een goede voorspelling 1. Neem beginsituatie mee (DLE bij start ≠ 0) 2. Focus op groei, niet op laatst behaalde niveau 3. Houd rekening met afvlakken vaardigheidsgroei 4. Let op: Leerling is meer dan een IQ 5. Uitstroombestemming is gewogen besluit! 6. Houd rekening met (veranderbare) stimulerende en belemmerende factoren Modellen kunnen slechts een bandbreedte geven
Veel succes!!!!!!!
Stimulerende en belemmerende factoren Beschermende factoren Leerling
Thuis/gezin
School/onderwijsleersituatie
Wat heeft dit kind om zich te ontwikkelen? Wat heeft dit kind nodig om te leren?
Belemmerende factoren
