vraagt
[ Cito vraagt ] [ Cito antwoordt ]
[ Cito vraagt ] [ Cito antwoordt ]
antwoordt
[ Cito vraagt ] [ Cito antwoordt ]
[ Cito vraagt ] [ Cito antwoordt ]
Inhoud 01 Voorwoord
02 Piramide voor pientere kinderen 03 Toetsen voor speciale leerlingen 04 Fotopagina | gedicht 06 Cool5-18 07 Volgsysteem voortgezet onderwijs 08 Fotopagina | vervolg gedicht 10 Staatsexamen Nederlands als tweede taal (NT2) 11 Centrale examens voortgezet onderwijs 12 Gebruikers delen Cito-ervaringen 14 Fotopagina | vervolg gedicht 16 Ontwikkeling opgavenbank voor vier Zwitserse kantons 17 Samenwerking met Ambrasoft 18 Fotopagina | vervolg gedicht 20 IPMA-certificering 21 Examens voor OTIB en ISSO 22 Fotopagina | vervolg gedicht
24 Colofon
Voorwoord Cito is bij de meeste mensen bekend van de Eindtoets Basisonderwijs. Aan deze Cito-toets deden in 2012 zo’n 162.000 leerlingen van zo’n 6.200 scholen mee. Dat is ongeveer 85 procent van de basisscholen. Hier zijn we trots op. Maar Cito is veel meer. We verzorgen ook trainingen en geven advies. We spelen een belangrijke rol in het internationale psychometrisch onderzoek. We doen aan certificering in het bedrijfsleven en meten met onze verschillende volgsystemen de ontwikkelingen van mensen in het onderwijs. In Nederland en in het buitenland. Onze expertise zetten we overigens niet alleen in voor ons eigen werk maar delen we ook met anderen.
Met al onze activiteiten willen we de ontwikkeling van mensen ondersteunen. We willen iedereen een objectief beeld geven van zijn of haar kennis, vaardigheden en competenties. Alleen op die manier kunnen mensen verantwoorde keuzes maken op persoonlijk en professioneel vlak. Cito raakt het leven van vrijwel alle Nederlanders. We zijn een not-for-profit organisatie met publieke en maatschappelijke taken en verantwoordelijk heden. Het behalen van winst is voor ons geen doel op zich. Maar we hebben wel een positief resultaat nodig om onze continuïteit te waarborgen en onze missie inhoud te geven. We investeren voortdurend in onze expertise, producten, technologie, medewerkers en reputatie.
In deze ‘Cito vraagt, Cito antwoordt’ belichten we een tiental belangwekkende projecten uit het afgelopen jaar. De pagina’s worden afgewisseld met prachtige beelden van mensen in alle soorten en maten door kunstenaar/fotograaf Reinier Gerritsen. Het zijn moment opnamen van het dagelijkse straatbeeld om ons heen. De fotograaf portretteert hierin de wachtende mens in een naar binnen gekeerde concentratie. Het lukt niet om al onze projecten in deze uitgave te belichten. Gelukkig zijn al onze activiteiten ook te vinden op onze website. En natuurlijk kunnen de mensen van Cito u altijd meer vertellen over ons vak en onze organisatie. Neem vooral eens contact met ons op. We geven graag antwoord.
Marten Roorda Voorzitter Raad van Bestuur Cito
01
[Product] P iramide voor pientere kinderen
Speels en uitdagend [Wat]
Piramide is een speelse educatieve methode voor kinderen van nul tot zeven jaar. De methode is bedoeld voor alle kinderen, ook voor kinderen die bijvoorbeeld wat extra ondersteuning nodig hebben. In de nieuwste projectboeken van de Piramide-methode besteedt Cito ook aandacht aan pientere kinderen: kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong. Bij de Piramideactiviteiten voor pientere kinderen staat niet het eindresultaat centraal – en is er dus niet één juiste oplossing – maar het proces ernaartoe. Ook onconventionele ideeën van kinderen zijn welkom.
[Waarom]
Excellent leren krijgt steeds meer aandacht. In opbrengstgericht werken stemt de leidster of leerkracht het handelen steeds af op de kinderen. Ieder kind moet op zijn eigen niveau worden uitgedaagd. Met Piramide voor pientere kinderen speelt Cito in op deze ontwikkelingen. Wij willen hiermee een onderzoekende houding stimuleren en kinderen uitdagen tot creatief denken.
[Hoe]
De activiteiten voor pientere kinderen in de Piramide-projectboeken bieden kinderen de mogelijkheid om zich verder te verdiepen in een onderwerp en hun vaardigheden te verfijnen. De leidster of leerkracht speelt hierbij een centrale rol. Aan hem of haar de taak om voor, tijdens en na de opdracht het denkproces van de kinderen te stimuleren. De rol van de leidster of leerkracht bij Piramide voor pientere kinderen is dus erg belangrijk. Daarom verzorgt Cito ook trainingen, zodat mensen in het onderwijs de methode goed kunnen toepassen.
[Wie]
Irma Koerhuis is manager Jonge Kind en Nienke Lansink is ontwikkelaar van Piramide. Zij zijn vanuit Cito betrokken bij Piramide voor pientere kinderen.
Kinderen uitdagen tot creatief denken, een onderzoekende houding stimuleren. Dat is belangrijk, nu en later.
02
[Product] T oetsen voor speciale leerlingen
Hink-stap-sprong in eigen
tempo [Wat]
Cito ontwikkelt toetsen voor leerlingen voor wie de ‘sprong’ in de leerstof af en toe te groot is. Deze toetsen voor speciale leerlingen behandelen de leergebieden begrijpend lezen, rekenen/wiskunde en spelling, zowel op papier als digitaal. Ze zijn bestemd voor alle speciale leerlingen in het primair en speciaal (basis)onderwijs, die extra steun nodig hebben in hun ontwikkeling. Belangrijkste uitgangspunt is dat de toetsen passen bij de specifieke leerbehoefte van leerlingen en eerlijk meten wat ze kunnen. Daarbij blijft de vaardigheid van de leerlingen te vergelijken met de resultaten van de reguliere toetsen en onderliggende vaardigheden. Zo weten scholen en ouders wat hun kind kan en wat zijn mogelijkheden zijn.
[Waarom]
De ene leerling gaat hink-stap-sprong door de lesstof heen. De ander heeft meer tijd nodig. Reden voor Cito om samen met scholen in het speciaal (basis)onderwijs de toetsen voor speciale leerlingen aan te passen. Denk aan leerlingen met een vertraagde ontwikkeling of een grote behoefte aan structuur. De belangrijkste aanpassing is dat we in de opeenvolgende toetsen kleinere leerstappen toetsen. Hierdoor kan een leerling die kleinere leervorderingen maakt, elke keer een voor hem nieuwe toets maken.
[Hoe]
Cito heeft de toetsen aangepast in nauw overleg met de scholen in het speciaal (basis)onderwijs. We hebben er samen met deze scholen voor gezorgd dat er voor iedere leerling een passende toets is. Scholen kunnen een toets selecteren die echt past bij het niveau van de leerling. Zo kan de leerling laten zien wat hij kan. Hierdoor neemt zijn zelfvertrouwen en eigenwaarde toe.
[Wie]
André de Jong is bij Cito als manager van de toetsontwikkeling voor speciale leerlingen verantwoordelijk voor de toetsen voor speciale leerlingen.
Uitgangspunt is dat leerlingen die dat nodig hebben, extra steun in hun ontwikkeling krijgen.
03
[Gedicht S. Vinkenoog | Mensen] Mensen van wie je je ogen niet kunt afhouden mensen die je voortdurend tot verbijsterende ontdekkingen brengen mensen die je telkens weer nieuwe inzichten openen mensen die absoluut niet begrijpen waarover je het hebt mensen van wie je je ogen niet kunt afhouden
04
Mensen die zo maar staan te dansen of op en neer wippen op de muziek mensen die met graagte de ruimte tussen licht en schaduw op willen vullen mensen alleen om naar te kijken en niet om mee te lullen mensen om verbaasd even bij stil te blijven staan mensen om stilzwijgend aan voorbij te gaan
05
[Product] C ool5-18
Volgen = werken aan
ontwikkeling [Wat]
Cohort Onderzoek Onderwijs Loopbanen (Cool5-18) volgt de schoolloopbanen en ontwikkeling van leerlingen van vijf tot achttien jaar in Nederland. Leerlingen worden voor het eerst getoetst als ze vijf jaar zijn en in groep twee van het basisonderwijs zitten. Daarna volgt toetsing in de groepen vijf en acht, in het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs en in het examenjaar. Cito is samen met GION verantwoordelijk voor het onderzoek in het voorgezet onderwijs. De eerste dataverzameling vond plaats in schooljaar 2007/2008 en de tweede in schooljaar 2010/2011. In 2013/2014 vindt het laatste deel van het cohortonderzoek plaats.
[Waarom]
Het is belangrijk om zicht te hebben op prestaties en onderwijsloopbanen van leerlingen. Want: hoe is het gesteld met de kwaliteit van het onderwijs in Nederland? Hoe verlopen de schoolloopbanen van leerlingen? En welke factoren zijn hierop van invloed? Het ministerie van OCW wil graag antwoord op deze vragen. Cool5-18 is hiervoor het aangewezen instrument.
[Hoe]
In het onderzoek staan drie aspecten van de ontwikkeling van leerlingen centraal. Cito toetst de cognitieve ontwikkeling van leerlingen: hun kennis en vaardigheden in het Nederlands, Engels en rekenen/wiskunde. Om leerlingen op hun eigen niveau te meten, hebben we verschillende versies van de toetsen ontwikkeld. GION doet met vragenlijsten onderzoek naar burgerschapscompetenties en sociaal-emotionele ontwikkeling. De resultaten komen terecht in een geanonimiseerde database en zijn toegankelijk voor alle onderzoekers in Nederland, en daarbuiten.
[Wie]
Anton Béguin en Jos Keuning zijn onderzoekers bij Cito. Greetje van der Werf en Hans Kuyper zijn onderzoekers bij GION.
De kwaliteit van het onderwijs en het verloop van schoolloopbanen: cruciaal voor leerlingen, bepalend voor de toekomst van Nederland.
06
[Product] V olgsysteem voortgezet onderwijs
Niet te makkelijk,
niet te moeilijk [Wat]
Een objectief en betrouwbaar meetinstrument voor leerlingen in de onderbouw – brugklas tot en met derde klas – van het voortgezet onderwijs. Het systeem bestaat uit vier toetsen: een beginmeting (Toets 0) en drie toetsen die de voortgang laten zien (Toets 1 tot en met 3). De toetsen meten de volgende kernvaardigheden: taalverzorging, leesvaardigheid & woordenschat Nederlands en Engels, rekenen/wiskunde. De toetsen geven een indicatie van de referentieniveaus taal en rekenen. Leerlingen maken de toetsen op antwoordbladen, die Cito verwerkt tot een heldere, uitgebreide rapportage.
[Waarom]
Met het Cito Volgsysteem voortgezet onderwijs krijgen scholen inzicht in de prestaties van leerlingen: hoe vaardig zijn leerlingen in een bepaald vak? Waar staan zij in vergelijking met het landelijk gemiddelde? Scholen kunnen met de informatie uit de rapportages ook de kwaliteit van hun onderwijs in kaart brengen. Behalve het meten en volgen van prestaties, geeft het volgsysteem input voor onderwijskundige beslissingen.
[Hoe]
De toetsen in het Cito Volgsysteem voortgezet onderwijs zijn methodeonafhankelijke meetinstrumenten. Ze sluiten aan bij het curriculum en de behoefte van de scholen. Na inventarisatie hiervan, gaan we aan de slag met de constructie van de toetsen. Belangrijk is de ‘testfase’. Dan kan Cito op basis van proefafnames vaststellen of vragen niet te gemakkelijk of te moeilijk zijn. En of ze de juiste vaardigheden testen. Daarna wordt de uiteindelijke toets samengesteld en uitgegeven.
[Wie]
Een heel team van toetsdeskundigen, psychometristen, assistenten, ict-specialisten en educatief adviseurs werkt aan het Cito Volgsysteem voortgezet onderwijs. Ruud Alers – marktgroepmanager voortgezet onderwijs – is eindverantwoordelijk.
Toetsen die aansluiten bij het curriculum en de behoefte van scholen. Die leerlingen verder helpen. En scholen uiteindelijk ook.
07
[vervolg] Mensen die geen weg meer door het leven weten mensen die van alle dingen alles betweten mensen om je hele hebben en houden aan voor te leggen mensen van wie je altijd op aan kunt blijven
08
mensen om op te vertrouwen en ongezien mee verder te gaan mensen om niets mee te maken te hebben mensen om bij vloed te leren kennen mensen om bij eb mee weg te ebben
09
[Product] S taatsexamen Nederlands als tweede taal (NT2)
Voorwaarde voor meedoen [Wat]
Een staatsexamen voor mensen die het Nederlands niet als moedertaal hebben, maar wel willen laten zien dat ze deze taal beheersen. Het Staatsexamen NT2 bestaat uit twee programma’s: examenprogramma I is voor mensen die op mbo-niveau 3 of 4 aan de slag willen. Examenprogramma II is voor mensen die willen werken of studeren op hbo of universitair niveau. Beide programma’s omvatten vier onderdelen: lezen, spreken, luisteren en schrijven. Cito maakt de onderdelen luisteren en spreken in opdracht van het College voor Examens (Staatsexamencommissie NT2).
[Waarom]
Mensen die al enige tijd in Nederland wonen en graag willen gaan werken of studeren, hebben vaak een NT2-diploma nodig om te kunnen starten. Het NT2-diploma is het bewijs dat je het Nederlands op een bepaald niveau beheerst. Cito stond in 1992 aan de wieg van het staatsexamen NT2. Cito vindt het belangrijk dat mensen mee kunnen doen in de maatschappij en zo snel mogelijk beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt. Het staatsexamen NT2 is hiervoor een belangrijke voorwaarde.
[Hoe]
Bij Cito werken NT2-experts, meestal afkomstig uit het veld. Zij maken de staatsexamens. De Staatsexamencommissie van het CvE is nauw betrokken bij de ontwikkeling van de vragen. Het examen spreken is uniek in Europa vanwege de bijzondere beoordeling. Omdat alle antwoorden worden ingesproken in een computerlab, kunnen wisselende duo’s van beoordelaars aan de slag met de gedigitaliseerde antwoorden per opgave (en niet per heel examen). Zo zijn er bij één kandidaat zo’n 15 beoordelaars betrokken. Deze bijzondere aanpak objectiveert de beoordeling en levert een betrouwbare meting op.
[Wie]
Judith Janssen, zij is bij Cito Beroepsonderwijs & Bedrijven programmacoördinator Staatsexamens NT2 spreken en luisteren.
Mensen moeten mee kunnen doen in de maatschappij. Dat staat voorop.
10
[Product] C entrale examens voortgezet onderwijs
Niveau bepalen,
scholen vergelijken [Wat]
Centrale examens voor het voortgezet onderwijs, van vmbo tot en met vwo. Cito maakt deze schriftelijke en digitale examens in opdracht van het College voor Examens (CvE), een zelfstandig bestuursorgaan. Cito ontwikkelt niet alleen de examens, maar maakt ze ook drukklaar en analyseert de afnamegegevens. We vergelijken de moeilijkheidsgraad met voorgaande jaren en adviseren het CvE over de normering. Elk jaar maakt Cito een examen verslag met daarin gegevens over aantallen kandidaten, resultaten per schooltype en per examen, normering enzovoort. Op basis van een jaarlijkse onderzoeksagenda werken we aan de vernieuwing én verbetering van de centrale examens.
[Waarom]
Het belangrijkste is de waarde van diploma’s. Met de centrale examens is die gewaarborgd. Daarbij vormen de centrale examens een instrument om het niveau van leerlingen te bepalen en maken ze de vergelijking tussen scholen mogelijk. Blijven de examen resultaten achter, dan is de kwaliteit van het onderwijs misschien onder de maat. En die moet natuurlijk overal voldoen aan een bepaalde norm.
[Hoe]
Op basis van de examenprogramma’s heeft het CvE een constructieopdracht opgesteld. Hierin staat wat de inhoud van het examen moet zijn. Constructiegroepen maken de examen opgaven. In deze constructiegroepen zitten docenten die zelf lesgeven in een examenklas. Zij kunnen verder kijken dan hun eigen school. Toetsdeskundigen van Cito begeleiden dit proces. Deze betrokkenheid van en samenwerking met het werkveld is erg belangrijk.
[Wie]
Jankees Tanger is toetsdeskundige en trainer bij de unit Centrale examens van Cito. Hij is vooral betrokken bij de beroepsgerichte centrale examens van de sector Techniek (vmbo) die ook een praktijkopdracht omvatten (centraal schriftelijk en praktisch examen, cspe).
Samenwerking met het werkveld is erg belangrijk. Een betrokken werkvloer uiteraard ook.
11
Gebruikers delen Cito-ervaringen: [Ondersteunen, meedoen, groeien en volgen]
Leerlingen en inburgeraars, leerkrachten en ouders, maar ook mensen uit het bedrijfs leven: ze kennen Cito. Op totaal verschillende manieren. Wat zijn hun ervaringen en hoe kijken ze hier tegenaan? Vijf ervaringsdeskundigen aan het woord.
[Meedoen in de maatschappij]
‘Het is mooi om het Staatsexamen NT2 te halen. Omdat je hebt laten zien dat je als anderstalige op een bepaald niveau het Nederlands beheerst. Verder heeft het voor mij niet zoveel veranderd. Veel belangrijker dan examens, zijn de kansen die je krijgt om de nieuwe taal toe te passen. Dan kom je op het niveau waarop je – in het Nederlands – jezelf kan zijn. En echt mee kan doen in de maatschappij.’ Tamy Stav slaagde in 2011 voor het Staatsexamen NT2
[Belang veiligheid]
‘Werken aan het spoor is best gevaarlijk. Daarom zijn er speciale veiligheids functionarissen. Die hebben de belangrijke taak de veiligheid te bewaken. Logisch dat ze continu worden beoordeeld op hun vaardigheid, houding en gedrag. Cito heeft hen samen met Railinfra Opleidingen getraind. Nu kunnen ze nog beter en bewuster de veiligheid beoordelen.’ Theo Kortenhof werkt bij Stichting railAlert
[Meten onderwijskwaliteit]
‘Via het leerling volgsysteem van Cito kan ik de ontwikkeling van mijn kinderen volgen. Dat vind ik erg prettig. Vooral omdat ik weet dat het om een onafhankelijke, objectieve meting gaat. Scholen moeten daardoor een bepaalde onderwijskwaliteit leveren. Natuurlijk zijn die toetsen een momentopname, dus ik kijk altijd naar de grote lijn. Bij uitschieters zou ik bij school informeren naar de oorzaak.’ Petra Schreuder, moeder van twee kinderen in het basisonderwijs
12
[Ondersteunen en uitdagen]
‘Cito-scores maken onderdeel uit van ons leerlingvolgsysteem: elke groep krijgt twee keer per jaar een Cito-toets. Op basis van de toetsresultaten en onze eigen bevindingen bieden we de kinderen die het nodig hebben extra ondersteuning. En bij kinderen die bovengemiddeld scoren kijken we of ze wel voldoende worden uitgedaagd. Handig toch?’ Rees Litjens is leerkracht in groep 4 van een basisschool
[Zit je op de goede weg?]
‘Op de basisschool krijg je veel Cito-toetsen. Daarvan vond ik de Entreetoets het moeilijkst, omdat je in groep 7 heel veel nieuwe dingen leert. De eindtoets in februari viel wel mee. De uitslag is niet bepalend: je krijgt het schooladvies van tevoren. Een school zonder toetsen kan ik me eigenlijk niet voorstellen, want hoe weet je dan dat je op de goede weg zit?’ Linde Kloks zit in groep 8 van de basisschool
13
[vervolg] Mensen die je in gevaar bij zullen staan mensen die bij de eerste paniek op de vlucht zullen slaan mensen om altijd weer over te blijven schrijven mensen om verder mee in leven te blijven mensen van wie je houdt en je weet waarom mensen die je onverschillig laten en je vraagt niet waarom
14
mensen om mee rond te dansen mensen achter wie je je kunt verschansen mensen om nooit meer te vergeten ze zeggen hun naam – en je bent ze al vergeten
15
[Onderzoek] O ntwikkeling opgavenbank voor vier Zwitserse kantons
Nederlandse items voor
10.000 Zwitserse leerlingen [Wat]
In opdracht van de Bildungsraum Nordwest Schweiz, vier kantons in Noordwest Zwitserland, werkt Cito aan de ontwikkeling van een opgavenbank. Vanaf 2018 zullen jaarlijks ruim 10.000 Zwitserse leerlingen zich buigen over de opgaven in deze opgavenbank. De opgaven hebben betrekking op verschillende vakken. Ze zijn bruikbaar voor oefening en toetsing en kennen zowel papieren als digitale toepassingen. Binnenkort wordt gestart met het ontwikkelen van de opgaven, de zogenaamde items. Dat gebeurt in Zwitserland. Zijn de items eenmaal afgenomen, dan start Cito met de analyse: zijn de items kwalitatief goed genoeg, wat is de moeilijkheidsgraad, et cetera. Daarnaast ontwikkelen we een toetsingsprocedure.
[Waarom]
De vier kantons – Basel Stadt, Basel Landschaft, Solothurn en Aargau – hebben behoefte aan een moderne, geharmoniseerde toetsingsstructuur. Onderdeel daarvan is een opgavenbank, die de onderwijsinstellingen in de kantons in kunnen zetten als onderdeel van het onderwijsleerproces. De ontwikkeling en inrichting van een dergelijke opgavenbank vraagt om kennis van ICT, logistiek, (vak)didactiek en psychometrie. Cito heeft deze expertise in huis. Het Institut für Bildungsentwicklung (IBE), dat via Cito’s Duitse vestiging contact zocht met Cito, houdt zich specifiek bezig met onderwijsvernieuwing. Cito en IBE pakken deze omvangrijke klus daarom samen op. Beide partijen dragen gezamenlijk de eindverantwoordelijkheid over het project.
[Hoe]
De Bildungsraum heeft de officiële opdracht begin 2012 verstrekt. De samenwerking tussen Cito en IBE is inmiddels geformaliseerd in een joint venture. Arcadix, een toonaangevend lokaal automatiseringsbedrijf met veel ervaring in de educatieve sector, gaat als leverancier van Cito en IBE binnen het project aan de slag met de ICT.
[Wie]
Menno Boontje, directeur Cito Duitsland en Henk Moelands, directeur Cito International, vertegenwoordigen Cito in de joint venture met IBE.
Zij aan zij werken met collega’s in het buitenland. Doel: een optimaal onderwijsleerproces.
16
[Onderzoek] S amenwerking met Ambrasoft
Kennismaken met klokkijken,
breuken en procenten [Wat]
Ambrasoft, ontwikkelaar van diverse softwarepakketten voor scholen en ouders, heeft in samenwerking met Cito een rekenquiz gemaakt. Met de rekenquiz kunnen leerlingen thuis en op school kennismaken met de vraagstelling van de Cito-toetsen die in het primair onderwijs worden afgenomen. Ambrasoft is verantwoordelijk voor het technische deel van de quiz, Cito voor het inhoudelijke deel. Cito heeft dan ook opgaven aangeleverd voor de twaalf modules van de rekenquiz. Het gaat hierbij onder meer om sommen over klokkijken, breuken en procenten.
[Waarom]
Veel leerlingen zijn benieuwd naar de vraagstelling van Cito-toetsen in het primair onderwijs. Hoewel we vinden dat leerlingen niet hoeven te oefenen voor deze toetsen – het gaat immers om het testen van vaardigheden – hebben we wel vastgesteld dat er een grote behoefte is aan kennismakingsmateriaal. Door samen te werken met (onder meer) Ambrasoft wil Cito kwalitatief goed en representatief materiaal beschikbaar stellen. Hiermee kunnen leerlingen op hun eigen niveau kennismaken met rekenen in een context, ook wel verhaaltjessommen genoemd.
[Hoe]
Cito heeft per module dertig opgaven aangeleverd bij Ambrasoft. Dit zijn opgaven uit Cito-toetsen die niet meer worden gebruikt. Daarnaast zijn er ook nieuwe opgaven ontwikkeld. Deze zijn bedacht door leerkrachten die veel ervaring hebben met rekenen. De opgaven zijn besproken in diverse bijeenkomsten. Ook zijn er varianten gemaakt met andere getallen, zodat kinderen niet dezelfde opgaven krijgen voorgelegd. Ambrasoft heeft de opgaven uiteindelijk in de rekenquiz verwerkt.
[Wie]
Marleen van Benthem is bij Cito verantwoordelijk voor de samenwerking met Ambrasoft. Zij is projectleider.
Leerlingen gaan aan de slag met rekenen in een context. Eigenlijk net zoals in het dagelijks leven.
17
[vervolg] de hele wereld dat waanzinnig tafereel het is nooit genoeg wat je te zien krijgt alles verkeert in zijn tegendeel soms denk je op oude en nieuwe vrienden komt het aan zouden ze, nu of nooit, weten waarheen je gedachten gaan
18
mensen dat veelkleurig goed mensen met hun bestendig onbestemd gemoed mensen met rust en mensen met praats, mensen in de gunst en uit de gratie mensen alom bekend en door niemand gezien mensen op het slappe koord en pietje de precies
19
[Product] IPMA-certificering
Level gehaald?
Leve de projectmanager! [Wat]
Een internationaal erkend onafhankelijk keurmerk voor project- en programma managers: IPMA. IPMA staat voor International Project Management Association, een wereldwijde organisatie die zich bezighoudt met het professionaliseren van deze managers. IPMA houdt opleiden en examineren gescheiden. Cito verzorgt de examinering en meet project- en programma managers op verschillende niveaus. Van IPMA Level D voor beginnende projectmanagers, tot en met IPMA Level A – de ervaren programmamanager. Het IPMA-certificaat is vijf jaar geldig.
[Waarom]
Managers die IPMA-gecertificeerd zijn, hebben aangetoond dat ze over de juiste competenties beschikken. Bedrijven, organisaties of instellingen kunnen zich met IPMAgecertificeerde mensen onderscheiden en gericht werken aan hun ontwikkeling. IPMA heeft samen met Cito onafhankelijke en objectieve eindtermen geformuleerd, die gekoppeld zijn aan de theorieexamens.
[Hoe]
Projectmanagers kunnen zich aanmelden bij Cito. Op basis van hun cv, ervaringslijst en een self-assessment – afhankelijk van het certificeringsniveau – bepalen wij of iemand aan de eisen voldoet. Bij Arcadis is het IPMA-certificeren van projectmanagers onderdeel van het HR-beleid. Het bedrijf laat hiermee zien dat projectmanagers een bepaalde kwaliteit in huis hebben die objectief is vastgesteld. Certificering gebeurt voor Level D met een theorie-examen, op Level A en B met een interview. Level C combineert een theorie-examen met een assessment. De doorlooptijd voor Level C tot en met A varieert van drie tot 24 maanden. De certificering vraagt een flinke voorbereiding van de project- of programmamanagers.
[Wie]
Peter Hakvoort is projectleider en bij Cito verantwoordelijk voor alle IPMA-certificeringstrajecten.
Mensen hebben vaak veel competenties, de kunst is om ze objectief vast te stellen.
20
[Product] E xamens voor OTIB en ISSO
Vooruitkijken,
duurzaam opleiden [Wat]
Cito ontwikkelt in samenwerking met het Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf (OTIB) en het kenniscentrum voor de installatiesector (ISSO) diverse examens over duurzame energie. Denk aan betonkernactivering, zonne-energie en warmtepompen. Daarnaast is Cito verantwoordelijk voor de logistiek rond deze examens: we regelen de aanmelding van kandidaten, examineren, beoordelen en verstrekken certificaten.
[Waarom]
Europese regelgeving bepaalt dat in 2020 twintig procent van onze energie duurzaam moet zijn opgewekt. In Europa leidt dit tot een forse toename van het aantal hoogwaardige banen in deze sector. Om de hiervoor benodigde nieuwe technieken en methoden goed te kunnen toepassen, kunnen werknemers in de installatiebranche opleidingsen certificeringstrajecten volgen. Cito ontwikkelt samen met OTIB en ISSO examens voor deze opleidingen en neemt deze examens ook af.
[Hoe]
Cito, OTIB en ISSO willen samen tot een hoogwaardig product komen. Daarom overleggen we regelmatig met elkaar. Bijvoorbeeld over wat de beste toetsvorm is – meerkeuze, casebeschrijving, mondeling, schriftelijk of praktijkopdracht. Voor het ontwikkelen van de examens werkt Cito samen met externe deskundigen. Ze zijn afkomstig uit de praktijk en weten aan welke onderdelen aandacht moet worden besteed. Cito is daarnaast verantwoordelijk voor het toetstechnische deel. Ook zorgen we voor een soepel en efficiënt verloop van de aanmelding, examinering, beoordeling en certificering.
[Wie]
Trudy Heuves is bij Cito verantwoordelijk voor de examens voor ISSO. Zij is toetsdeskundige en projectleider bij Cito.
Samen met partners werken we aan een hoogwaardig product. De maatschappij moet voorbereid zijn op meer banen in de energiesector.
21
[vervolg] Mensen opgetogen en uitgelaten mensen grauwgesluierd en verlaten mensen van wie je je ogen niet kunt afhouden mensen om nooit meer voor de voeten te lopen mensen die je het gras voor de voeten wegmaaien mensen om bij volle maan uit te zaaien
22
mensen waanzinnig leuk en mensen uitgesproken saai mensen pasklaar en mensen op maat mensen in wie je herkent het woord getrouw en de daad paraat
23
Colofon [Meer informatie product en onderzoek] [Piramide voor pientere kinderen] http://piramide.cito.nl [Toetsen voor speciale leerlingen] http://hinkstapstap.cito.nl. [Cool5-18] www.cool5-18.nl. [Volgsysteem voortgezet onderwijs] http://examen-vo.cito.nl [Staatsexamen Nederlands als tweede taal (NT2)] www.cito.nl (via de knoppen ‘Examenkandidaten’ en ‘Staatsexamen NT2’), aanvullende informatie: www.duo.nl. [Centrale examens voortgezet onderwijs] http://centraalexamen.cito.nl, aanvullende informatie: www.cve.nl [Ontwikkeling opgavenbank voor vier Zwitserse kantons] www.bildungsraum-nw.ch. [Samenwerking met Ambrasoft] www.ambrasoft.nl/school (via de knoppen ‘Schoolpakket 1112’ en ‘Rekenquiz i.s.m. Cito’). [IPMA-certificering] http://ipma.cito.nl [Examens voor OTIB en ISSO] www.cito.nl (via de knoppen ‘Bedrijven’ en ‘Examens voor bedrijven en branches’), aanvullende informatie: www.isso.nl.
[Uitgave] Cito vraagt Cito antwoordt is een uitgave van Cito © Cito, Arnhem 2012 | www.cito.nl [Tekstproductie] Ravestein & Zwart, Nijmegen | www.ravestein-zwart.nl [Eindredactie] Cito [Gedicht] S. Vinkenoog | Mensen | Dichtbundel het Hoogste woord © Uitgeverij Holmsterland/SKF 1996 [Fotografie] Reinier Gerritsen, Amsterdam © Reinier Gerritsen (2008 en 2010) | www.reiniergerritsen.nl
