evaluatie CITO Eindtoets 2012
1
EVALUATIE CITO-EINDTOETS 2012 De Rank
juni 2012 samenstelling: Anton Lith (IB)
Inleiding Conform de ‘procedure verwijzing groep 8’ werd in groep 8 van De Rank in het cursusjaar 2011-2012 de CITO Eindtoets afgenomen. Onlangs heeft er een evaluatie plaats gevonden van deze toets met groepsleerkrachten Anne de Bloois, Dorien de Ruijter en Judith Jansen. Deze evaluatie van de CITOeindtoets 2012 is bestemd voor het bestuur, directie, MT en personeel van De Rank. CITO Eindtoets 2012 algemeen • De CITO Eindtoets is een groepsgewijze afgenomen toets over drie dagen. De toets geeft informatie en advies over de schoolkeuze. Daarnaast geeft de toets informatie over hoe de leerlingen individueel en per school gescoord hebben in vergelijk met andere leerlingen in het land/in de regio. • Evenals vorig cursusjaren zijn de oudergesprekken betreffende de schoolkeuze voorafgaande aan de uitslag van de CITO Eindtoets geweest. Dit gebeurt al vele jaren en dit wordt door alle betrokkenen positief ervaren. Er is zodoende minder tijdsdruk in de maand maart (de V.O.scholen willen graag op 1 april de inschrijvingen in hun bezit hebben). Daarnaast is er bij de kinderen minder ´CITO-vrees´ voor de eindtoets omdat de schoolkeuze al voor 90% vast ligt. • De groepsleerkrachten gebruiken het CITO préadvies als ondersteuning bij het geven van advies aan ouders betreffende de schoolkeuze. Hoewel het advies van de leerkracht centraal staat, is het duidelijk dat de V.O.-scholen zeer veel waarde hechten aan de ‘CITO-cijfers’. • Op het moment dat de CITO Eindtoets een onverwachte afwijking laat zien volgt er opnieuw een gesprek met de ouders van het desbetreffende kind. • Hieronder een overzicht van de bandbreedtes (CITO) voor toelating tot het voortgezet onderwijs 2012. Deze cijfers kwamen overeen met die van de voorgaande jaren.
SCG De Goudse Waarden
Schoonhovens College
LWOO
< 520
VMBO B
514 - 523
VMBO B/K
520 - 528 *
VMBO B/K
519 - 528
VMBO G/T
530 - 536
VMBO K/G/T
526 - 533
VMBO T / HAVO
536 - 539
VMBO G/T
529 - 535
HAVO
540 - 545
VMBO G/T / HAVO
533 - 538
VWO
545 - 550
VMBO G/T / HAVO / VWO
535 - 542
HAVO / VWO
541 - 546
VWO
545 - 550
* Bij 529 - 530 vindt er een gesprek plaats Driestar College Gouda
Wellant College Bossekamp
LWOO
< 523
LWOO
< 523
VMBO B/K
520 - 528 *
VMBO B/K/G
523 -
VMBO G/T
530 - 536
VMBO T / HAVO
536 - 539
HAVO
540 - 545
VWO
546 - 550
* Bij 529 - 530 vindt er een gesprek plaats
evaluatie CITO Eindtoets 2012
* Bij < 523 vindt er een gesprek plaats
2
CSG Willem de Zwijger
Cito Groep
VMBO T
530 *
Basisberoepsgerichte leerweg
501-522
VMBO T / HAVO
530 - 540
VMBO B/K
522-527
HAVO
541 *
VMBO K/G/T
528 - 532
HAVO / VWO
541 - 550
VMBO G/T
531 - 534
VWO
545
VMBO G/T / HAVO
534 - 538
VMBO G/T / HAVO / VWO
537 - 542
HAVO / VWO
541 - 545
VWO
546 - 550
* Hier onder vindt er een gesprek plaats
• •
Voor de bouwstenen betreffende de advisering van de ouders en de gevolgde procedure verwijzen wij naar de ´procedure schoolkeuze´, vastgesteld op 26 augustus 2003. Het onderdeel ´wereldoriëntatie´ is dit jaar – evenals vorige jaren - eerder dan de overige onderdelen afgenomen. Zo krijgen we wel een goed beeld hoe De Rank landelijk scoort op dit onderdeel, maar wordt de toetsdruk bij kinderen wat weggenomen. Overigens heeft het resultaat van het onderdeel ‘wereldoriëntatie’ geen invloed op de uiteindelijk CITO eindscore.
Préadvies van CITO • Dit jaar werd door CITO in het najaar een préadvies gegeven per leerling. Dit waren voor De Rank dit jaar 46 préadviezen. Ook dit jaar bleek het préadvies een goede richtlijn om tot een (voorlopige) schoolkeuze te komen. Van de 46 schoolkeuzeadviezen bleken er 39 uiteindelijk ook de definitieve schoolkeuze te zijn geworden. Een score van zo’n 83 %. • Een kind had geen préadvies, daar deze leerling vorig cursusjaar nog op een andere basisschool in de regio zat. • Opvallend was dat de score op het préadvies – evenals de afgelopen jaren - gemiddeld wat hoger lag dan de uiteindelijke eindscore. In groep 8A was de score precies gelijk: 527. In groep 8b lag de score lager: 532 bij de eindtoets en 534 bij de entreetoets. • Grote uitschieters (10 punten of meer) waren er dit jaar nauwelijks. Er was een uitzondering. Een leerling uit groep 8A scoorde 13 punten meer. In dit geval was de lage score bij de entreetoets verrassend laag en niet de behaalde score op de eindtoets. Vijf kinderen scoorden 7 of 8 punten lager dan het jaar ervoor. Dit waren - zonder uitzondering - kinderen, die allen rond de score van VMBO B/K scoorden. Actiepunten • De 7 kinderen met een dyslexieverklaring konden een aangepaste CITO-toets maken. De kinderen konden gebruik maken van extra tijd, vergroting van de teksten of ingesproken teksten. Daarnaast kregen zij – samen met kinderen, die een LWOO en/of PRO-indicatie hebben - ook een speciaal lokaal ter beschikking, daar het meedoen met de ‘grote groep’ frustrerend kan werken. • In dit evaluatierapport publiceren we drie schoolrapporten: schoolrapport zonder correctie, met correctie LG (=Leerling Gewicht) en met correctie LG en BL (=Begrijpend Lezen), zie bijlagen 1. • Afspraken over de begeleidende brief aan de ouders en de start van de oudergesprekken zijn vastgelegd in de ‘procedure schoolkeuze’ van augustus 2003. Hierin staan overigens alle relevante afspraken betreffende de schoolkeuze van de groep 8 leerlingen. • Vanaf groep 7 houden de leerkrachten samen met de IB-´er een zgn. `volgschema´ bij. Zie bijlage 2a en 2b. LWOO-PRO en eindtoets • Het niet meedoen van kinderen - waarvan bekend is dat zij definitief naar het LWOO of PRO gaan - aan de CITO eindtoets is op De Rank in 2006 officieel tot beleid gemaakt. Zie het evaluatierapport CITO eindtoets 2006. Op aangeven van de inspectie hebben dit jaar echter alle kinderen meegaan aan de eindtoets. Inmiddels is het beleid t.a.v. LWOO geïndiceerde leerlingen op De Rank aangepast: alle kinderen, die naar LWOO gaan doen mee aan de CITO Eindtoets. Het betreft hier de digitale niveautoets. evaluatie CITO Eindtoets 2012
3
• • •
•
•
Dit jaar waren er maar liefst 7 kinderen, waarvan ruim van tevoren vast stond dat zij een LWOOof PRO-indicatie kregen. Het betreft 4 kinderen met een LWOO-indicatie en 3 kinderen met een PRO-indicatie. Van de drie kinderen met een PRO-indicatie zijn er uiteindelijk alsnog twee kinderen op het LWOO toegelaten omdat zij in het laatste jaar toch nog een flinke progressie op de leergebieden hadden gemaakt. Bij deze LWOO- en PRO-kinderen is de motivatie om deel te nemen aan de eindtoets niet groot. De speciale (digitale) niveautoets wordt namelijk gemaakt een aantal weken nadat de officiële aanmelding bij de VO-scholen heeft plaats gevonden. Deze VO-scholen zijn overigens niet geïnteresseerd in de score van de CITO eindtoets. Zij adviseren zelfs om niet aan de CITO eindtoets deel te nemen. De onderwijsinspectie stelt dit echter voor LWOO leerlingen wel verplicht. Dit jaar hebben dan ook alle kinderen (inclusief de 7 kinderen, die naar LWOO en PRO gaan) aan de eindtoets deelgenomen. Gezien het bovenstaande zijn deze kinderen minder gemotiveerd. Het resultaat heeft ook geen enkele invloed op hun plaatsing op de VO-school. De digitale afname van de eindtoets verliep met veel strubbelingen. Er kon op de toetsdagen niet of veel te laat ingelogd worden op de CITO-site. Dit veroorzaakte veel onrust bij leerlingen en leerkrachten. CITO heeft later in het schooljaar de desbetreffende kinderen een excusesbrief gestuurd. In het MT is in 2010 besloten dat leerlingen, waarvan de resultaten van het préadvies en de eindtoets een dusdanig verschil oplevert (10 of meer punten) de mogelijkheid krijgen om de eindtoets te herkansen. Dit gebeurt op vrijwillige basis. Dit was dit jaar niet het geval, zodat er geen kinderen de eindtoets hebben ingehaald/overgedaan.
Analyse CITO Eindtoets 2012 • Voor de resultaten van CITO Eindtoets 2012 wordt verwezen naar het schoolrapport met instroomcorrectie voor leerlinggewicht (=LG). • De laatste twee jaar hebben we – evenals de onderwijsinspectie - het schoolrapport LG als leidinggevend beschouwd. Bij de eindtoets 2011 scoorde De Rank 533,6 en op de eindtoets van 2012 is dit 531,9. • De scores van 2008-2010 in onderstaande tabel waren de scores van het schoolrapport zonder correctie. Tot 2009 werden hierbij niet scores meegerekend van de kinderen, die naar LWOO werden verwezen. • Gezien de tendens dat de score van de CITO eindtoets de afgelopen jaren behoorlijk aan het zakken is (van 537 naar 531,9) is er in het MT besproken dat we nog dit schooljaar met een externe deskundige gaan kijken naar de opbrengsten van ons onderwijs. Er zal een uitgebreide analyse worden gemaakt met daaraan gekoppeld bepaalde actiepunten op korte en lange termijn.
CITO Eindtoets 2008-2012 LG 538 537 536 535 534 533 532 531 530 2008-537
evaluatie CITO Eindtoets 2012
2009-536,2
2010-537
4
2011-533,6
2012-531,9
TRENDANALYSE De onderstaande tabel is moeilijk te lezen omdat de gegevens van de afgelopen jaren niet goed met elkaar te vergelijken zijn.. Dit heeft te maken met het feit dat CITO afgestapt is van het A- en B-rapport met de bekende sterren****. Vanaf 2010 geven we het percentage goede antwoorden bij de diverse onderdelen aan. De vergelijking is niet optimaal, maar bepaalde trends zijn wel zichtbaar.
CITO Eindtoets Trendanalyse 2008-2012 onderdeel
2008-2009:aantal ***** onder of boven het landelijke gemiddelde / 2010-2012: % goed
2012 taal 01. schrijven (van teksten) 02. spellen van werkwoorden 03. spellen van niet-werkwoorden 04. begrijpend lezen 05. woordenschat rekenen-wiskunde 06. getallen en bewerkingen 07. verhoudingen, breuken en % 08. meten, meetkunde, tijd en geld studievaardigheden 09. hanteren van studieteksten 10. hanteren van informatiebronnen 11. kaartlezen 12. lezen van schema`s, tabellen en grafieken wereldorïëntatie 13. aardrijkskunde 14. geschiedenis 15. natuuronderwijs
2011
2010
% goed
74% 61% 74% 63% 63%
82% 66% 74% 73% 70% 65% 66% 61%
82% 76% 84% 79% 77%
81% 74% 70% 72%
69% 74% 68%
76% 77% 70%
+1 -4 -2 -5 +3
(re)actie op tendens: duidelijke achtergang op alle (taal)aspecten de afgelopen twee jaar.
+1 0 -4
-1 +1 0
bij verhoudingen, breuken en % een achteruitgang
aantal ***** +/-
76% 77% 80% 83%
% goed
74% 76% 69%
+2 -9 +4 -1 -2
aantal ***** +/-
% goed
72% 74% 69% 73%
2008
aantal ***** +/-
% goed
65% 63% 64%
2009
opmerkingen:
0 +6 -3 -2
0 -2 +3 +1
een achteruitgang in de afgelopen twee jaren op de gebieden van het lezen van kaarten, schema’s, tabellen en grafieken.
aantal ***** +/-
77% 77% 71%
+3 +3 -8
-2 0 -2
leerprestaties WO de afgelopen jaren op een zelfde niveau
Het aantal *** verwijst naar het schoolrapport A van de eindtoets CITO in de jaren 2008 en 2009. In 2010 t/m 2012 wordt verwezen naar het percentage goede antwoorden. •
• •
• •
De laatste drie jaar is er geen schoolrapport A of B meer. CITO werkt in plaats van deze rapporten met een schoolrapport zonder correctie, met een correctie LG (=leerlinggewicht) en LG en BL (= leerlinggewicht en begrijpend lezen). Voor de trendanalyse heeft dit ook de nodige consequenties. Vanaf 2010 gaan we uit van het percentage goede antwoorden per onderdeel. Voorbeeld: In 2012 bij het onderdeel schrijven (van teksten) zijn 74% van de antwoorden van de kinderen van De Rank juist. Bij bijv. getallen en bewerkingen (rekenen) is dit 65%. Bij taal zien we vooral een duidelijke achteruitgang op alle deelaspecten. Uitschieters zijn: begrijpend lezen (-16%) en spellen van werkwoorden (-15%). Het niveau van de kinderen in groep 8 is beduidend lager dan 2 jaar geleden of meer. Al tien jaar wordt er op De Rank gewerkt in verschillende rekenniveaus. De laatste twee jaar wordt er in plaats van met drie kleuren gewerkt met een 1, 2 of 3 sterrenniveau. Dit heeft te maken met de invoering van de nieuwe rekenmethode ‘Wereld in getallen’. (4e versie). Daarnaast wordt er gebruikt gemaakt van een zgn. Plusboek en het bijwerkboek. Er wordt dan ook zoveel mogelijk bij rekenen gewerkt met een aanbod op maat. Ten opzichte van 2011 zijn de rekenprestaties op een zelfde niveau, terwijl er ten opzichte van 2010 sprake is van een lichte daling. Gezien het algemene niveau van de groepen 8 van 2012 hebben de kinderen naar verwachting gescoord. Bij het onderdeel verhoudingen, breuken en procenten zien we een sterkere daling t.o.v. 2010 (-11%) Zoals bij taal en rekenen zien we ook bij studievaardigheden een (lichte) achteruitgang bij de prestaties op de CITO Eindtoets. Vooral het kaartlezen als het lezen van schema’s, tabellen en grafieken worden door de leerlingen minder goed gedaan. Het onderdeel wereldoriëntatie laat al jaren een zelfde (gemiddeld) beeld zien met geschiedenis als hoogste scorende onderdeel en biologie als minst scorende onderdeel. Overigens is het
evaluatie CITO Eindtoets 2012
5
onderdeel wereldoriëntatie een niet verlicht onderdeel, waar onze school wel elk jaar aan meedoet. Procedure toelating voortgezet onderwijs • De meeste kinderen van De Rank stroomden in de afgelopen jaren door naar de Willem de Zwijger. Hier kunnen de kinderen terecht voor VWO t/m de opleiding VMBO T. Op de WZ wordt een ondergrens van ongeveer 530 gehanteerd. ´Twijfelgevallen´ (een aantal punten eronder) zijn overigens wel bespreekbaar. Dit jaar gaan er slechts 18 van de 46 kinderen naar de WZ. Dit heeft te maken met het feit dat vele kinderen VMBO B/K zullen volgen, Op lokaal gebied kan men dan alleen terecht op het Schoonhovens College. • Er is bij het VO een duidelijk tendens waarneembaar dat uiteindelijke de cijfers van de CITO entreetoets steeds belangrijker worden. Daarmee komt het advies van de basisschool (soms) op een tweede plaats. Deze zorgelijke ontwikkeling is ook te sprake gekomen in een gesprek tussen directie en IB van De Rank en de WZ. Ook het verzoek tot het aanvragen van een rugzak vlak voor de zomervakantie van een van de toekomstige leerlingen was een discussiepunt. De Rank werkt aan een dergelijk laat verzoek (eind mei) niet mee. Het wordt daarin ondersteund door het Samenwerkingsverband van PO en VO. • Op het Schoonhovens College kunnen de kinderen terecht van VWO t/m VMBO B/K. Hier wordt een ondergrens van 518 gehanteerd. Kinderen die een eindscore hebben die hieronder valt, worden nader bekeken met diverse CITO-toetsen (M7 toetsen) en eventueel wordt er ook nog een extra NIO-toets afgenomen. Daarnaast wordt ook het LWOO (LeerWeg Ondersteunend Onderwijs) aangeboden. Al in de herfstmaanden van 2011 is er op De Rank met behulp van de interne CITO-toetsen ‘teruggetoetst” om het niveau van desbetreffende kinderen te bepalen. Uiteindelijk hebben 7 kinderen een LWOO/PRO-indicatie gekregen. Zes kinderen gaan LWOO volgen op het SC, terwijl een kind heeft gekozen voor PRO onderwijs op de Baanbreker in IJsselstein. Dit jaar gaan in totaal maar liefst 25 kinderen naar het SC. • Dit jaar zijn er vier kinderen, die gekozen hebben voor De Driestar, Coornhert en Antonius in Gouda en voor de PRO opleiding van De Baanbreker in IJsselstein.
Een overzicht van de definitieve vervolgopleiding is voor 2012 als volgt: PRO 1 LWOO 6 VMBO B/K 11 VMBO G/T 0 VMBO T 14 VMBO T / HAVO HAVO HAVO / VWO VWO totaal:
VMBO: 32 (=68%!)
0 9 2 4 47
LWOO = leerweg ondersteunend onderwijs; VMBO B = basisberoepsgerichte leerweg; VMBO K = kaderberoepsgerichte leerweg; VMBO G = gemengde leerweg; VMBO T = theoretische leerweg
Een overzicht van de definitieve schoolkeuze: school: aantal leerlingen: Willem de Zwijger 18 Schoonhovens College 25 Coornhert Gouda 1 Antonius Guda 1 Driestar Gouda 1 Baanbreker IJsselstein 1 totaal: 47 De definitieve schoolkeuze van 2008-2012 in percentages weer gegeven:
evaluatie CITO Eindtoets 2012
6
50 40 VWO 30
HAVO/VWO VMBO T / HAVO
20
VMBO G/K/B 10
LWOO/PRO
0 2012
2011
2010
2009
2008
Actie- / bespreekpunten 2012 1. Toelichting evaluatie eindtoetsen aan bestuur, inspectie MT en team. actie:directie. 2. Gezien de tendens dat de opbrengsten (=score CITO eindtoets) de afgelopen twee jaar behoorlijk zakt, is in het MT de wens uitgesproken dat we ons de komende jaren nog meer zullen richten op de opbrengsten van ons onderwijs. In het verleden zijn al vele zakken aangepakt en verbeterd, maar desondanks zakt onze CITO eindscore binnen twee jaar van 537 naar 531,9 (ongecorrigeerd zelfs 530,5). We zullen op korte termijn met hulp van een extern deskundige (MHR) naar de opbrengsten van ons onderwijs kijken. Er zal een uitgebreide analyse worden gemaakt met daaraan gekoppeld bepaalde actiepunten op korte en lange termijn. actie: directie, IB, intern deskundige (MHR)
Bijlagen: 1. CITO schoolrapport 2012 (3 pagina’s: LG en BL; LG en zonder correctie) 2. Volgschema groep 8 (2 pagina’s )
al.12.06.15
evaluatie CITO Eindtoets 2012
7
