Docentenhandleiding Urban Culture Wat is Urban Culture? Urban Culture is een website over hiphop en rapmuziek in Afrika. Het is opgezet als een virtueel muziekfestival waar op drie podia een elftal artiesten is te vinden uit vijf landen. Ze zijn vertegenwoordigd met interviews, songteksten (in de oorspronkelijke taal en in het Nederlands), foto’s, film en muziek in MP3-formaat. Verder is er een forum om op te discussieren, een chatroom en een gallery met werk van leerlingen. Urban Culture educatief Urban Culture is op school in te zetten in de vakken maatschappijleer, CKV en aardrijkskunde, van basisvorming tot in de tweede fase. Er is een reeks opdrachten beschikbaar, gegroepeerd per vak en thema en oplopend in niveau. In begeleidende stappen wordt de leerling op weg geholpen de antwoorden te vinden en te formuleren. De meeste antwoorden liggen besloten binnen Urban Culture. Bij een aantal opdrachten wordt de leerling gevraagd zelfstandig in andere bronnen naar oplossingen te zoeken. Soms is er een verwijzing naar het internet. In andere opdrachten moet de leerling individueel of groepsgewijs een opdracht uitvoeren. Waar mogelijk zijn de antwoorden door de docent op te zoeken op deze pagina. De indeling van de opdrachten De indeling in niveaus is flexibel toe te passen: de meeste vragen of delen daarvan zijn in verschillende niveaus te combineren of over te slaan. Alle opdrachten zijn genummerd met 3-cijferige nummers (bijvoorbeeld 3.2.2). Uit de nummering is het volgende af te leiden: 1. = vak (1=maatschappijleer; 2=CKV; 3=aardrijkskunde) x.1 = thema binnen vak (bijvoorbeeld ‘Stad en Platteland’, ‘Multiculturele samenleving’of ‘Migratie’) Er zijn 4 niveaus van de vragen: x.x.1 = VMBO (ca. 1 lesuur) x.x.2 = VMBO en basisvorming (ca. 1 lesuur) x.x.3 = Praktijkopdracht (havo / vwo, ca. 10 uren) x.x.4 = Profielwerkstuk (havo / vwo, ca. 40 uren, niet bij alle thema’s beschikbaar) Publiceer werkstukken in de Gallery! Docent en leerling zijn uitgenodigd om de resultaten van de praktijkopdrachten en de profielwerkstukken in de ‘Gallery’van Urban Culture te plaatsen. Beheren leerlinggegevens Voor een deel van de site hebben leerlingen een username (gebruikersnaam) en password (wachtwoord) nodig. Dit geldt onder meer voor de afdeling waar de werkstukken ge-‘upload’worden. Om voor alle leerlingen van een klas in één keer usernames en passwords aan te maken: - Klik op ‘nieuwe klas aanmaken’, - Vul het aantal leerlingen in, - Geef een prefix. Dit is een woord van maximaal vijf letters dat als basis dient voor alle aan te maken usernames. Die usernames bestaan uit de prefix, een underscore (_) en een volgnummer. - Vul het klasnummer in. - Druk op verwerk. Door in de lijst op een klas te klikken kunnen de gegevens van de leerlingen uit die klas worden beheerd. Daar bestaat de mogelijkheid om een leerling de toegang tot het afgesloten deel van de site te ontnemen (bijvoorbeeld na afloop van de lesperiode) en om het werk van een leerling van de site te verwijderen (bijvoorbeeld na misbruik van de upload-mogelijkheid). Ook is hier de mogelijkheid om een lijst uit te printen van de leerlinggegevens. Dat kan met of zonder password. De uitgeprinte lijst met de passwords kan in stroken worden geknipt om uit te delen aan de leerlingen bij aanvang van de lesperiode.
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 1
Opdrachten bij Urban Culture 1 Maatschappijleer 1.1 Vooroordelen en discriminatie 1.1.1 a) Wat betekent volgens jouw het woord ‘vooroordeel’? Zijn er op jou school ook vooroordelen ten aanzien van bepaalde leerlingen? Hoe zijn volgens jou deze vooroordelen ontstaan? Stappen: Leg in je eigen woorden uit wat een vooroordeel is, geef daarbij een voorbeeld uit je eigen school of omgeving en leg uit hoe deze vooroordelen volgens jou zijn ontstaan. b) Leg in je eigen woorden uit wat discriminatie is. Discrimineer jij wel eens mensen om hun kleding, haardracht, of omdat hij of zij dik is, of omdat hij of zij homoseksueel is? Schrijf in minimaal 10 regels op wanneer jij iemand discrimineert, waarom je dat doet en waarom je je eigen vrienden of vriendinnen nooit echt discrimineert. c) Toen de Portugezen in 1472 voor het eerst voet aan wal zetten in Benin, ontstond er een levendige ruilhandel. Waar bestond deze ruilhandel uit? Rond 1700 traden ook de Engelsen, Fransen en de Nederlanders toe tot dit handelsnetwerk. Wie profiteerde er nog meer van deze ruilhandel? Stappen: Lees de landeninformatie over Benin en beantwoord de vragen. 1.1.2 a) Xhuman van de groep Pee Frois uit Senegal zegt in een interview dat veel Senegalezen hun problemen oplossen door naar Europa te gaan. Wat vindt Xhuman daarvan? Stappen: Lees het interview met Xhuman en vertel in je eigen woorden wat hij over migratie naar Europa vertelt. b) Schrijf aan een denkbeeldige Senegalees een brief over een gebeurtenis in Nederland die iets met discriminatie te maken had en waar je nog steeds kwaad over bent. Het kan ook iets zijn wat jij zelf hebt meegemaakt. 1.1.3 Praktijkopdrachten a) Waarom is er in het Oosterpark te Amsterdam een slavenmonument opgericht? Schrijf met iemand uit je klas op waarom jullie dit monument belangrijk vinden of waarom niet. Neem vervolgens een aantal van de argumenten en maak hierover met je klasgenoot een rap. Stappen: ga op het internet naar www.slavernijmonument.nl en lees meer over het slavernijmonument. Zoek op het internet informatie over de woede die ontstond bij de onthulling van het monument. Gebruik hiervoor een internet zoekmachine (bijvoorbeeld www.google.nl) en verzamel argumenten voor je antwoord. Schrijf nu de tekst voor de rap waarbij je de argumenten onderling verdeelt. b) De Ghanees Reggie Rockstone rapt in zijn rap ‘Ya bounce wo visa’dat de hoofdpersoon geen visum krijgt. Dat wordt als pijnlijk ervaren. Is het weigeren van een visum discriminatie? Veel migranten willen naar Nederland komen om ‘economische redenen’. Wat wordt hiermee bedoeld? Is het ontmoedigen van ‘economische migratie’discriminerend? Wat zijn de belangrijkste voorwaarden om in Nederland een visum te krijgen? Knip minimaal 5 krantenartikelen uit waarmee je laat zien dat Nederland geen paradijs is en knip 5 artikelen uit waarmee je het tegendeel kan laten zien, namelijk dat Nederland wel een paradijs is. Stappen: Zoek de song op, luister ernaar en lees de tekst. Lees het interview van Reggie Rockstone en lees wat hij erover zegt. Zoek informatie over de Nederlandse immigratieregels bij de Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND) en gebruik een aantal kranten om de artikelen te vinden. Noteer naam en datum van de krant. 1.1.4 Profielwerkstuk Stelling : In Nederland wordt er niet meer gediscrimineerd. Daar is het COC, de Nederlandse Vereniging tot Integratie van Homoseksuelen, het in ieder geval niet mee eens. In een brief aan de informateur van 13 juni 2002 schrijven ze dat homoseksuelen nog steeds niet dezelfde rechten hebben als heteroseksuelen. Welke rechten bedoelen ze? Zij reageren ook in deze brief op het vonnis van de rechtbank n.a.v. de uitspraken van de imam El Moumni over homoseksuelen. Wat heeft deze imam precies gezegd over homoseksuelen? Hoe denk jij over de inhoud van deze brief en het vonnis van de rechtbank?
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 2
Worden homoseksuelen nog steeds gediscrimineerd in Nederland? Neem interviews af bij medeleerlingen en kennissen en vraag of zij vinden dat homosekseksuelen dezelfde rechten hebben als heteroseksuelen. Mogen ze trouwen, kinderen adopteren, zoenen op straat etc.? Wat vindt men van de uitspraken van El Moumni? Schrijf een werkstuk naar aanleiding van de bevindingen uit je interviews. Bereid de interviews goed voor. Gebruik het internet voor informatie over het COC en El Moumni en verzamel zo van tevoren de belangrijkste feiten. Maak een lijst van vragen die je in ieder geval wil stellen. Stuur tijdens je interviews de antwoorden niet in een bepaalde richting doordat jij over kennis beschikt die de geïnterviewde niet heeft. Noteer de belangrijkste punten uit de interviews om in je werkstuk te verwerken.
1.2 AIDS en veilig vrijen 1.2.1 a) Leg uit wat Aids voor een ziekte is. Door welk virus kan een mens Aids krijgen? Welke mensen kunnen Aids krijgen? Stappen: Beluister de rap van Devious, ‘Misconceptions’(misvattingen). Lees de Nederlandse vertaling. Zoek ook op de volgende sites: www.aidsfonds.nl; www.hivtest.nl; www.againstaids.nl b) Kun jij Aids krijgen? Leg uit waarom wel of niet. Hoe kun jij voorkomen dat je Aids krijgt? Stappen: Lees de folder ‘Jongeren en seks’op www.rutgers.nl c) In welk werelddeel komt Aids het meeste voor? Hoeveel mensen in Zuid-Afrika zijn besmet met het HIVvirus? Stappen: Lees de landen informatie Zuid-Afrika en beantwoord dan de vragen.
1.2.2 a) Waarom heeft Devious de rap ‘Misconceptions’(misvattingen) gemaakt? Wat vertelt Devious over hoe je Aids kunt voorkomen? Stappen: Beluister de rap van Devious, ‘Misconceptions’(misvattingen). Lees de Nederlandse vertaling. Beantwoord de vragen. b) Wat bedoelt Devious in zijn rap ‘Misconceptions’(misvattingen) met ‘Het vermoordt onze soort’? Wat betekent het voor een familie als er een paar familieleden Aids hebben? Stappen: Beluister de rap van Devious, ‘Misconceptions’(misvattingen). Lees de Nederlandse vertaling. Zoek ook op de volgende sites: www.aidsfonds.nl; www.hivtest.nl; www.againstaids.nl
1.2.3 Praktijkopdracht Wat betekent het voor de ontwikkeling en de economie van Zuid-Afrika als er veel mensen overlijden aan Aids? Kan dat ook in Nederland gebeuren? Leg uit. Waarom denk je dat mensen in Zuid-Afrika liever zwijgen over Aids? Wat wordt er in Zuid-Afrika gedaan om de verspreiding van Aids tegen te gaan? Stappen: Beluister de rap van Devious, ‘Misconceptions’(misvattingen). Lees de Nederlandse vertaling. Lees de landeninformatie over Zuid-Afrika. Bij sommige vragen moet je zelf antwoorden bedenken of je mening geven. Gebruik het internet om meer informatie over internationale Aidsbestrijding te vinden.
1.2.4 Profielwerkstuk Hoe geef je effectieve voorlichting over Aids preventie? Bedenk en ontwerp een voorlichtingscampagne die jongeren in Nederland confronteert met de risico’s als zij niet veilig vrijen. Maak hiervoor één product van de campagne bijv. liedje, folder, videoclip etc. Doe dit samen met maximaal vier klasgenoten. Beantwoord eerst de volgende vragen: a. Welke jongeren wil je bereiken? b. Op welke manier kun je ze bereiken? Denk hierbij aan taal, soort media, periode van het jaar, tijdsduur etc. c. Welk doel heeft jullie campagne? d. Hoe willen jullie de Nederlandse regering overtuigen om jullie campagne daadwerkelijk uit te voeren? Tot wie richten jullie je hiervoor? Presenteer jullie voorlichtingcampagne in de klas. Leg uit waarom jullie tot dit product zijn gekomen. Na eventuele aanpassingen leveren jullie de campagne bij de docent in.
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 3
Stappen: Stel een groepje van maximaal vier klasgenoten samen. Vertel elkaar je antwoorden van de opdrachten die je al gemaakt hebt over Aids. Beantwoord met elkaar de vragen. Bedenk welke stappen je moet nemen om een goede campagne te maken. Verdeel de taken bijv. informatie verzamelen, het ontwerp, tekstschrijven, etc. Gebruik als bronnen o.a.: Internet: www.aidsfonds.nl; www.hivtest.nl; www.againstaids.nl; www.rutgers.nl. de rap ‘Misconceptions’(misvattingen) van Devious. gebruik eerdere antwoorden op opdrachten die jullie hebben gemaakt. Vertel hoe jullie tot dit ontwerp zijn gekomen. Luister tijdens de presentatie van jullie campagne naar de reacties uit de klas. Gebruik goede reacties om de campagne te verbeteren.
1.3 Maatschappelijke ladder 1.3.1 a) Als je tot de armste inwoners van Tanzania behoort dan zijn er maar weinig mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen. Je bent vooral bezig om te overleven en te dromen van een beter bestaan. De song ‘Ushanta’ (Zwaar werk) van X Plastaz is een soort klaagzang over de onmogelijkheid om een goed bestaan op te bouwen. Maak een lijst van alle (mislukte) pogingen waarover X Plastaz rapt om een betere positie te verkrijgen. Stappen: Bekijk de tekst van ‘Ushanta’(Zwaar werk) en schrijf de antwoorden op. b) Het verhuizen vanuit Afrika naar Europa wordt door velen als een belangrijke mogelijkheid gezien om te ontsnappen aan de armoede. De lonen in Europa zijn hoger dan in Afrika, er is meer werkgelegenheid, er is sociale zekerheid en een goede gezondheidszorg. Maar kunnen Afrikaanse immigranten van deze voordelen profiteren? Wat vindt de Senegalese rapper Xhuman van Pee Froiss hiervan? Denk je dat hij gelijk heeft? Stappen: Beluister het lied ‘Kay Jel Ma’(Heb medelijden met mij) en lees de tekst. Lees ook wat Xhuman over dit lied vertelt in zijn interview. Schrijf op wat Xhuman vindt van verhuizen naar Europa en schrijf op of je het met hem eens bent en waarom.
1.4 Man/vrouw verhoudingen (Jongens zijn… Meisjes zijn… ) 1.4.1 a) In Nederland hebben vrouwen en mannen gelijke kansen en gelijke rechten, zoals bijvoorbeeld in het onderwijs en bij het verkrijgen van een betaalde baan. Dit zijn voor ons normale zaken. In veel landen in Afrika blijkt dat in de praktijk nog moeilijk te zijn. Wat bedoelt Ardiess in de song ‘Le Q Paie’met: ‘Dat is de gangbare valuta in de tropen?’ Stappen: Luister naar de song ‘Le Q Paie’en lees de Nederlandse tekst. Schrijf in je eigen woorden op wat bedoeld wordt in deze rap. Lees ook het interview met Ardiess hierover. b) Schoonheidsidealen veroorzaken ook behoorlijk wat discriminatie van vrouwen in onze samenleving. Dikke vrouwen worden vaak niet aantrekkelijk gevonden door mannen, ook al hebben ze een heel leuk gezicht. Slank en zelfs mager wordt in onze maatschappij mooier en beter geacht. Denk maar aan de mode- en filmindustrie. De ‘good girl’is vaak toch de slanke blonde actrice en voor mannequins is broodmager de norm. Niet alleen mannen hanteren deze normen, ook vrouwen doen daaraan mee. Zoek acht voorbeelden waarin jij vindt dat de vrouw in de media wordt gediscrimineerd. Beperk je tot de krant en weekbladen zoals: Libelle, Elle, Viva, Privé, Story, Nieuwe Revu, Panorama, etc. Stappen: Knip acht plaatjes uit weekbladen of kranten met de daarbij behorende tekst waarin jij aantoont dat het uiterlijk van vrouwen moet voldoen aan een bepaalde norm. Schrijf er ook bij waarom jij deze plaatjes en teksten hebt uitgekozen. c) In welke beroepen in Nederland wordt het uiterlijk van een vrouw nog altijd als heel belangrijk gezien? Noem er zes en schrijf waarom jij denkt dat het uiterlijk in deze functies eventueel noodzakelijk of belangrijk wordt
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 4
gevonden. Is hier sprake van vrouwendiscriminatie? Wat is jouw mening hierover? Beantwoord beide vragen in minimaal 10 regels per vraag. Stappen: maak een lijst van de zes beroepen, bijvoorbeeld met behulp van personeelsadvertenties uit de krant. 1.4.2. In het lied ‘Soedja’(De Toekomst) wordt over het lijden van het meisje Assiba verteld. a) Wat gebeurt er met Assiba als zij zwanger blijkt te zijn? Stappen: Luister naar het lied. Lees de Nederlandse tekst hierover. Denk je dat het probleem van ongewenste zwangerschap ook in Nederland voorkomt? In Nederland zijn er veel instanties die opkomen voor de rechten van de vrouw en die hulp bieden aan vrouwen die in de knel zijn gekomen door bepaalde omstandigheden. Zoek via het internet of via andere kanalen welke organisaties helpen bij de volgende problemen: b) Stel je buurvrouw wordt mishandeld door haar man, waar zou zij hulp kunnen krijgen? c) Je vriendin is verkracht. Waar kan zij na aangifte bij de politie naar toe voor psychische hulp? d) Stel je zus of vriendin heeft een baan en wordt op haar werk door haar baas de hele dag aangeraakt. Zij heeft hem al een aantal keren vriendelijk gevraagd dat niet te doen maar hij geeft daar geen gehoor aan: hij gaat haar nog meer aanraken en zelfs zoenen. Zij wil haar baan echter niet kwijt. Bij welke instantie kan zij aankloppen voor hulp? e) Een meisje op school vertelt jou in het geheim dat haar vader incest met haar pleegt.Wie kan haar helpen? Stappen: Zoek met behulp van een zoekmachine op internet de antwoorden. Kijk ook op www.opzij.nl of op www.ggd.nl. 1.4.3. Praktijkopdracht Staatssecretaris Phoa, in 2002 benoemd voor Emancipatie- en Familiezaken, wil echt iets doen aan geweld tegen vrouwen. Hij kondigde tijdens de presentatie van zijn begroting maatregelen aan om de veiligheid op straat en in huis te vergroten voor met name allochtone vrouwen. Vrouwen die in Nederland stelselmatig worden mishandeld door hun man, kunnen naar een ‘Blijf van mijn lijf huis’vluchten. Doe een kort onderzoekje naar deze instellingen. Wanneer en hoe ontstonden deze huizen? Er zijn twee vormen van mishandeling welke zijn dat? Hoe definiëren de ‘Blijf van mijn lijf huizen’het begrip ‘mishandeling’? Komt mishandeling in alle lagen van de bevolking voor? De laatste jaren komen er steeds meer vrouwen uit andere culturen om hulp vragen bij deze huizen. Welke culturen zijn dat? Stappen: zoek informatie op het internet. Handige sites over dit onderwerp zijn www.ggz.nl en www.opzij.nl. Ook in de krantenarchieven is veel te vinden, bijvoorbeeld bij www.volkskrant.nl of www.nrc.nl. 1.4.4. Profielwerkstuk. Volgens het kabinet Balkenende (2002) wordt de integratie belemmerd doordat vooral allochtone mannen te vaak trouwen met een vrouw uit hun moederland (Marokko en Turkije). Waar of niet waar? Veel Marokkaanse en Turkse mannen (en in mindere mate Turkse en Marokkaanse vrouwen) die in Nederland wonen, trouwen vaak met een vrouw of man uit de thuislanden: Turkije en Marokko. De regering Balkenende wil daar iets tegen doen omdat het de integratie zou belemmeren: Turken en Marokkanen moeten maar met vrouwen van Turkse en Marokkaanse afkomst trouwen die al in Nederland wonen. Is dit discriminatie of juist niet? Mag de overheid mede bepalen wie je huwelijkspartner wordt? Zijn het over het algemeen huwelijken uit liefde of juist huwelijken die gearrangeerd zijn door de ouders? Zijn de allochtone meiden misschien te geëmancipeerd geworden en daardoor minder aantrekkelijk voor allochtone mannen? Schrijf een werkstuk waarin je deze kwestie onderzoekt en waarbij je je mening hierover geeft. Gebruik ook artikelen uit kranten en bladen, gebruik het officiële standpunt van de regering en zoek geluiden van mensen die het niet met het beleid eens zijn. Stappen: lees kranten artikelen uit het archief van www.volkskrant.nl en www.nrc.nl en het regeerakkoord bij www.ministeries.nl.
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 5
1.5 Politiek en macht 1.5.1 a) In het lied ‘Africa for Africans’van de Senegalese hiphop groep Pee Froiss wordt ‘de koopman van vlees’ genoemd. Wie wordt hier bedoeld? Wat voor vlees koopt deze koopman? Stappen: Beluister Africa for Africans en lees de vertaling van de tekst. Concentreer je op het eerste couplet en formuleer je antwoord. b) Uit welke landen kwamen de ‘koopmannen van vlees’? Wat werd er behalve ‘vlees’nog meer gekocht of verkocht? Noem minstens twee producten. Stappen: lees in de landeninformatie van Senegal over de geschiedenis van dit land. 1.5.2 a) In het tweede couplet van ‘Africa for Africans’van Pee Froiss komt de volgende zin voor: ‘Het lot van de kip met de gouden eieren wordt besloten in Berlijn.’Op welke gebeurtenis slaat dit en wanneer vond die plaats? Waarom is deze gebeurtenis tot op de dag van vandaag nog belangrijk voor Afrika? Stappen: lees in de landeninformatie van Senegal over de geschiedenis van dit land. b) Gelooft Xhuman, de zanger van Pee Froiss, in het stemrecht als één van de fundamentele rechten in een democratie? Schrijf in je eigen woorden op waarom hij het stemrecht in Senegal zo’n belangrijke verworvenheid vindt. Stappen: lees het interview met Xhuman van Pee Froiss en formuleer je antwoord.
1.6 Multiculturele samenleving 1.6.1 Hoeveel etnische groepen leven er ongeveer in Tanzania? Hoeveel verschillende volkeren noemt X Plastaz in het lied Aha! Stappen: Lees de landeninformatie over Tanzania en de vertaling van AHA! door X Plastaz en formuleer je antwoord. 1.6.2 a) Tanzania is een geliefde vakantiebestemming voor Europeanen en Amerikanen. Op het internet zijn vele reisorganisaties te vinden die safarireizen en bezoeken verzorgen aan verschillende volken in Tanzania. Wat is het verschil tussen Mangati, Barbaig en Datoga? Stappen: Zoek op het internet met behulp van zoekmachines relevante informatie over de Mangati, Barbaig en Datoga. b) Wat vind jij van het soort ‘culturele reizen’dat Europeanen en Amerikanen naar Tanzania voert? Denk je dat het de positie van de volkeren in Tanzania verbetert of verslechtert? Motiveer je antwoord. Stappen: Zoek op het internet met behulp van zoekmachines relevante informatie over de toeristenmogelijkheden in Tanzania. c) In Zuid-Afrika leven blanken en zwarten in één land. Ook in Nederland leeft blank en zwart binnen dezelfde landsgrenzen. Wat zijn de verschillen tussen multicultureel Zuid-Afrika en multicultureel Nederland? Wat zegt Devious over het multiculturele karakter van zijn land Zuid-Afrika? Betekent voor hem multiculturaliteit ook een gelijkwaardigere samenleving? Motiveer je antwoord. Stappen: Haal je antwoorden uit het interview met Devious
1.7 Sociale verschillen 1.7.1 a) De Ghanese rapper Lord Kenya zegt in zijn interview dat hij de rap gebruikt om te vermaken maar ook om te informeren. Wat bedoelt hij daar mee? Stappen: Lees het interview met Lord Kenya en beantwoord de vraag. b) In zijn rap stelt Lord Kenya dat wij geld vereren. Wat vind hij daarvan? Schrijf op wat hij allemaal zegt in zijn rap over de mensen die het geld hebben.
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 6
Stappen: Lees de vertaling van de rap ‘Yeesom Sika’. 1.7.2. a) De koningin in Nederland is rijk en heeft veel macht. Maak met een groepje een rap voor de koningin waarin jullie vertellen dat haar geld en steun hard nodig is in Afrika. Vooral Benin, één van de armste landen van Afrika, heeft haar hulp hard nodig. Adviseer haar in de rap wat zij voor dit land zou kunnen betekenen. Stappen: Lees in het landenoverzicht de informatie over Benin. Gebruik bij het maken van de rap ook deze informatie. De rap moet de koningin een beetje kennis verschaffen over Benin en zou haar moeten overtuigen van de noodzaak hulp te geven aan de mensen in dit land. b) Nkrumah, de eerste president van Ghana, had grootse plannen met zijn land. Welke plannen waren dat en wat voor een immens project heeft hij gerealiseerd? Heeft dat Ghana welvarender gemaakt? Door welke man hoopt Ghana weer een leidende rol te krijgen in Afrika? Wat is de VN precies voor een organisatie? Stappen: Zoek in het landenoverzicht van Ghana de antwoorden en kijk ook op www.VerenigdeNaties.nl 1.7.3 Praktijkopdracht a) Doe onderzoek naar de Zuid-Afrikaan Nelson Mandela en maak een kort verslag. Wie was hij en waar streed hij voor? Waarom is hij zo beroemd over de hele wereld. Welke belangrijke internationale prijs heeft hij in 1993 ontvangen en waarom? Welke belangrijke positie bekleedde hij in Zuid-Afrika? Heeft Nelson Mandela een belangrijke band met Nederland en waarom? Stappen: zie www.nelson.nl en het landenoverzicht over Zuid-Afrika b) Nederland geeft ontwikkelingshulp aan arme landen. Maak een kort verslag van de hoofdpunten van het Nederlandse ontwikkelingsbeleid. Wat is het verschil tussen noodhulp en hulp voor duurzame ontwikkeling? Wat voor bedrag wordt er door Nederland uitgegeven aan ontwikkelingshulp? Is dat veel, weinig of gemiddeld in vergelijking met andere landen? Welke landen zijn de voorkeurslanden en waarom? Welke landen voldoen niet aan de criteria maar ontvangen toch intensieve ontwikkelingshulp? Waarom vormen zij een uitzondering? Eén van de landen was een kolonie van Nederland. Welk land was dat? Stappen: zoek bij www buitenlandse zaken.nl naar informatie over Nederlandse ontwikkelingssamenwerking. Kijk ook op www.ncdo.nl en www.novib.nl voor informatie over duurzame ontwikkeling.
1.8 Religie 1.8.1 a) Wat is de traditionele religie van Benin? Welke andere religies tref je aan in Benin? Stappen: lees het landenoverzicht van Benin. b) Wat vertellen de rappers van H20 over de zogenaamde egunguns binnen de traditionele Beninese religie? Stappen: beluister het lied ‘nao nao’van H2O en lees de Nederlandse vertaling van de tekst. 1.8.2 a) In Tanzania is de islam de grootste religie. Waarin verschilt deze van de Arabische landen? Stappen: lees het landenoverzicht van Tanzania. b) In Tanzania zien ze het christendom als de godsdienst van de onderdrukker. Hoe komt dat? Toch is de kerk nog heel belangrijk voor de Tanzanianen. Hoe kan dat? Er worden 2 redenen genoemd waarom de islam populair is in Tanzania. Welke zijn dat? Stappen: Zoek in het landenoverzicht van Tanzania de antwoorden. 1.8.3 Klassendebat De islam en het christendom leven in vrede naast elkaar. Is dat zo? Stappen: Vorm twee groepen, namelijk voor- en tegenstanders van deze stelling. Een voorzitter (je docent?) zorgt voor de orde. Bereid de discussie voor door zoveel mogelijk voor- en tegenargumenten te bedenken. Spreek vervolgens binnen je groepje af hoe jullie de discussie gaan aanpakken. Vier leerlingen schrijven tijdens het debat op welke opmerkingen of betogen zij interessant vonden. Zij lezen ze na het debat voor.
1.9 Traditie 1.9.1
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 7
a) Begrafenissen zijn in Ghana een hele belangrijke aangelegenheid. Ook al is er weinig geld, een familie zal zich diep in de schulden steken om de overledene een mooi afscheid te geven. Is een begrafenis in jouw cultuur ook een hele belangrijke aangelegenheid? Beschrijf hoe zo’n begrafenis in jouw cultuur eruit ziet en maak er twee tekeningen bij. We lezen nu allemaal ons verhaal voor en bespreken dan met elkaar wat de verschillen zijn en de overeenkomsten. Bundel de verhalen en tekeningen zodat je er altijd nog eens in kunt kijken. Stappen: lees het landenoverzicht over Ghana, en lees de tekst van de song Nao Nao. b) Ook in Nederland kennen we tradities. Welke traditionele feesten kennen wij? Welke rituelen zijn er aan deze feesten gekoppeld? Geef minimaal vijf voorbeelden. Ook kleine rituelen als een bloemetje met moederdag kunnen daaronder vallen. Stappen: Zoek in een degelijke agenda of kijk op de kalender. c) Lees de Nederlandse vertaling van de song ‘Aha’van X Plastaz. In deze song benoemen zij veel rituelen en tradities. Schrijf er vijf op. Stappen: lees de vertaling van ‘Aha’van X Plastaz 1.9.2 a) Verschillende rapgroepen laten traditionele elementen terug komen in hun muziek. Welke zijn dit bij H2O en X Plastaz? Waarom vinden ze het belangrijk hun traditionele achtergrond in de muziek te verwerken? Stappen: Lees en beluister de liedjes en de interviews van deze twee groepen en schrijf minimaal drie redenen op waarom zij het belangrijk vinden? 1.9.3 Praktijkopdracht a) In de interviews van H2O en Vizeh uit Benin, wordt een parallel getrokken tussen traditionele ‘griots’en moderne rappers. Wat is volgens hen de overeenkomst tussen deze twee? Wat is de rol die de rappers zich toedichten in de hedendaagse samenleving? Denk jij dat rap jongeren echt aan het denken kan zetten? Geef een aantal voorbeelden uit het verleden van muziek die heeft bijgedragen tot maatschappelijke veranderingen. Zoek er een opname van en presenteer de bevindingen aan de klas. Welk lied maakte hen bekend? Gingen mensen haar of hem imiteren? Gebeurt dat nu ook? Stappen: lees de interviews van H2O en Vizeh. Vraag je ouders of ze een muzieksoort weten die het leven vroeger veranderde. b) X Plastaz benoemt verschillende rituelen in het lied ‘Aha’. Wat vinden zij van de ontwikkelingen op dat gebied in hun land? Welke tradities met de daarbijbehorende rituelen kennen wij? Worden tradities in Nederland steeds minder nageleefd? Geef hier voorbeelden van. Schrijf een verhandeling over één bepaald Nederlands ritueel. Doe er onderzoek naar om te achterhalen wat de ontstaansgeschiedenis is van dit ritueel. Schrijf ook over de mythes over dit ritueel, over wat de mensen ervan denken te weten. Stappen: Lees de tekst van ‘Aha’en laat je inspireren voor een Nederlands ritueel. Kijk eventueel in een degelijke agenda of kalender. Lees ook het interview met X Plastaz. c) Geef een voorbeeld van een zanger, popgroep, muziekant of rapper die op jou grote invloed had of heeft? Leg uit waarom het zo’n indruk op je maakte. Was het de muziek of de tekst of de ‘performance’? Heeft het je denken veranderd of je uiterlijk? Kortom, hoe heeft het jou beïnvloed? Geef hierover een korte presentatie. Stappen: Bedenk over wie je het werkstuk gaat maken. Zorg ervoor dat je over jezelf en je eigen gedrag schrijft, en niet alleen over de muziek of artiesten. Zoek thuis of in de bibliotheek naar die cd van deze popgroep of zanger die zo’n indruk op je maakt en gebruik deze in je presentatie .
2. CKV 2.1 Van beweging naar rap In deze opdracht kom je tot een rap vanuit dansbewegingen. Om de dansbewegingen en de woorden te vinden volg je een aantal stappen. Stappen:
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 8
1.
Zoek samen met een aantal medeleerlingen in je klas muziek uit waarop je lekker kunt dansen. Dit mag geen rap of hiphop muziek zijn. Neem terwijl je danst een dansbeweging die je keer op keer herhaalt. Doe de muziek uit en blijf die beweging herhalen.
2.
Ontwikkel op deze manier vier soorten bewegingen. Zeg hardop teksten die in je op komen op het ritme van de bewegingen. Spreek de teksten uit alsof je rapt. Het is niet erg als je steeds dezelfde teksten herhaalt.
3.
Bedenk een onderwerp waar jullie je kwaad over maken. Het kan over van alles gaan, bijvoorbeeld politiek, liefde, ouders of school etc. Oefen de teksten tot ze een rapsong vormen die jullie met z’n allen kunnen opvoeren voor je medeleerlingen. Past er een bepaalde kleur bij jullie rap? Trek allemaal kleding aan met deze kleur tijdens je voorstelling.
2.2 Weinig tekst, veel ritme Maak in groepjes van drie een tekst van 10 regels over ‘school’. Gebruik als muziekinstrumenten: handen klappen, op de tafel met de vingers slaan, klappen op de bovenbenen. Laat het aan de klas horen. Stappen: Iedere leerling kiest een instrument. Maak 5 x een verschillende rap met dezelfde regels tekst. Maak nu een combinatie met een ander groepje. De rap zal nu bestaan uit 20 regels. Zoek er 5 verschillende ritmes bij. Misschien kunnen jullie nog andere fysieke instrumenten verzinnen zoals stampen met voeten etc.
2.3 Beeldverhaal Maak een beeldverhaal. Bedenk daarvoor een verhaal met echte personages over één van de thema’s waar de Afrikaanse rappers over zingen. Lees een interview of songtekst om een onderwerp uit te kiezen. Onderzoek wat de mensen dagelijks bezighoudt en stel je voor hoe een verhaal werkelijk zou kunnen gebeuren. Denk bijvoorbeeld aan een spannend boek. Het beeldverhaal maak je in stappen. Stappen: 1. Lees een aantal interviews en een aantal teksten van de rappers en groepen. Kies daaruit een thema waarover het beeldverhaal gaat. Bedenk een hoofdpersonage, geef deze een naam, en schrijf een kort verhaal, eventueel met een spannend of leuk einde. 2.
Wissel de verhalen uit in de klas door ze aan elkaar voor te lezen of door ze door te geven.
3.
Zoek in je verhaal naar minstens 6 momenten die je kan tekenen. Teken die momenten met potlood in kaders van 15x15 cm. Laat de schetsen aan je docent zien en aan je medeleerlingen.
4.
Werk de schetsen uit met kleurpotlood en geef de hoofdpersoon steeds een duidelijke contour.
5.
Knip de tekeningen uit en plak deze op een vel papier, samen met je verhaal. Maak een digitale foto of scan van je werk en werk de tekst uit op een computer. Stuur afbeeldingen en tekst naar Urban Culture en wij zorgen ervoor dat je beeldverhaal in de ‘gallery’terecht komt.
2.4. CD-hoesje Maak voor een rapper of rapgroep van Urban Culture een CD-hoesje. Laat je inspireren door bestaande hoesjes uit je eigen collectie en door de hoesjes die je op de site vindt. Maak een origineel ontwerp, dat nog door niemand is gemaakt. Het ontwerp maak je staps-gewijs. Stappen: 1. Kies een artiest of groep en lees waarover ze zingen. Gebruik hiervoor de interviews op de site. Kies vervolgens een nummer van de artiest of groep waarvoor je het hoesje gaat maken. Bedenk dat je hoesje straks online op de site komt te staan. De artiest of groep kan dus ook naar je ontwerp kijken! Bepaal wat voor afbeelding je op het hoesje wilt zetten. Maak desnoods gebruik van de foto’s op de site om een artiest na te tekenen.
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 9
2.
Maak een lettertype. Je kunt heel veel lettertypes vinden op de computer. In tijdschriften of in een letterboek kun je nog meer lettertypes vinden die je op weg kunnen helpen. Past het lettertype bij de muziek? Zet de naam van de artiest/groep in een grote letter (hoofdletter/kapitaal, en de titel van de song in een kleine letter (onderkast). Let er op dat de afstand tussen de letters (spaties) gelijkmatig zijn en zorg dat de letters even groot zijn. Gebruik hiervoor een onder- en een bovenlijn als hulplijnen.
3.
Maak een compositieschets. Bepaal waar je de naam van de artiest of groep plaatst, de titel van het nummer en de afbeelding. Dit kun je doen door de drie elementen los te knippen en er net zolang mee te schuiven tot er een spannend resultaat ontstaat. Je kan natuurlijk ook de naam en titel over de afbeelding plaatsen.
4.
Maak een kader van 15x15 cm en teken met grijs hb-potlood de drie elementen ‘in het net’. Je kunt ook het hele ontwerp op de computer maken. Dan vervang je alle materialen met bijvoorbeeld photoshop gereedschap.
5.
Het kleuren van je ontwerp. Geef altijd eerst de achtergrond een kleur en daarna de voorgrond en de details. Geschikte materialen zijn: kleurpotloden of oostindische inkt in combinatie met ecoline. Viltstiften kunnen alleen als ze van hele goede kwaliteit zijn. Krijtsoorten zijn niet geschikt omdat ze te grof zijn. Plakkaatverf kun je alleen gebruiken met een heel dun penseeltje.
6.
Klaar met het hoesje? Knip of snij je hoesje netjes uit en plak deze op een vel papier dat in kleur contrasteert met je ontwerp. Hang je cd-hoesje op een wand met andere ontwerpen. Het ziet er nu uit als de vitrine van een platenzaak. Maak een digitale foto of scan en stuur deze op naar de Urban Culture site en wij zorgen ervoor dat je ontwerp in de ‘gallery’terechtkomt.
2.5 Videoclip storyboard Maak een storyboard voor een videoclip. Een storyboard is een manier om het verloop van een film van tevoren te bepalen en uit te leggen. Als een soort stripverhaal legt het storyboard de structuur van de film uit. In deze opdracht maak je een storyboard voor een videoclip. Dit doe je in stappen. Stappen: 1. Lees de teksten van de songs in Urban Culture en kies een nummer uit voor je videoclip. Bedenk hoe je videoclip eruit zou kunnen zien. Bedenk ongeveer 7 verschillende momenten (scènes) voor je storyboard die het verloop van je clip kunnen weergeven. 2.
Maak bij elk van de scènes een situatieschets met potlood. Doe dit bijvoorbeeld in de vorm van een plattegrond waarop je kunt zien waar de personen en objecten geplaatst zijn.
3.
Bedenk hoe de camera de scènes in beeld brengt. Denk daarbij aan verschillende standpunten en perspectieven: kijk je op de rug of in het gezicht, kijk je van boven neer op de personen (vogelperspectief) of kijk je er van beneden tegen op (kikkerperspectief). Om in de situatieschetsen aan te geven waar de camera komt te staan teken je er een < in. De open kant van de < bepaalt de kijkrichting.
4.
Maak met potlood schetsen van wat de camera ziet. Dit is het werkelijke storyboard. Gebruik een camerakader waarbij de hoogte zich verhoudt tot de breedte als 3:5, bijvoorbeeld 15x25 cm. Gebruik meerdere schetsen als je een camerabeweging wil uitleggen, bijvoorbeeld een rijer (horizontaal naar voren of opzij), een lift (verticaal omhoog of omlaag), een panning shot (camera draait om verticale as) of een tilt (camera draait om horizontale as dwars op lensrichting) of een schuin shot (camera draait om horizontale as in de lensrichting).
5.
Maak de vormen in je tekeningen extra duidelijk. Bepaal nu hoe je de tekeningen inkleurt. Zorg dat de voorgrond afsteekt tegen de achtergrond. Hier kan je voor zorgen door de kleuren te vervagen, door licht met donker te contrasteren of door contrasten aan te brengen in kleur
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 10
(bijvoorbeeld met complementaire kleuren). Geschikte materialen zijn kleurpotlood, plakkaatverf, inkt & ecoline en tekenstiften. 5. Plak per scène de situatieschets en de bijbehorende storyboardtekening bij elkaar op een vel papier. Je kan je storyboard laten zien terwijl je de muziek beluistert die erbij hoort. Maak digitale foto’s of scans van je werk en stuur deze naar Urban Culture. Wij zorgen ervoor dat je storyboard dan in de Gallery wordt opgenomen.
3 Aardrijkskunde 3.1 Multiculturele samenleving 3.1.1 a) In het lied ‘Aha’zingt de groep X Plastaz over hun cultuur. Over welke cultuur zingen zij? b) Wat is de doelstelling van de groep? c) Wat vind jij? Past hun doelstelling in een multiculturele samenleving of niet? Geef een goede reden voor je antwoord. Stappen: lees de inleiding van X Plastaz en de songtekst ‘Aha’en beantwoord de vragen. 3.1.2 a) Is Ghana een multiculturele samenleving? Hoe komt het dat de situatie in Ghana wat dit betreft stabiel wordt genoemd? Geef tenminste twee redenen. b) Vergelijk de Ghanese samenleving met de Nederlandse samenleving op twee onderdelen. Waar komen de verschillende bevolkingsgroepen oorspronkelijke vandaan en is er één dominante taal? c) Reggie Rockstone vraagt zich in het interview af: wanneer zal een Afrikaans cultureel feest groots worden in het Wsten? Waarom vraagt hij zich dat af? Ken je een feest dat in Nederland groots gevierd wordt dat door migranten is meegenomen of door hen is georganiseerd? Stappen: lees de landeninformatie over Ghana en het interview met Reggie Rockstone en beantwoord de vragen. 3.1.3 Praktijkopdracht In Nederland wonen veel Ghanezen. Zoek uit waar de Ghanezen in Nederland vooral wonen. Zoek uit waarom zij voor Nederland hebben gekozen en niet naar een ander Europees land zijn gegaan. In je verslag vertel je iets over de Nederlands-Ghanese geschiedenis, je legt verbanden met de geschiedenis en de huidige situatie en je geeft aan in welke mate Ghanezen in de Nederlandse samenleving zijn opgenomen. Stappen: via de site http://cgi.ghana300holland.nl/index/index.htm en http://www.rnw.nl/special/nl/html/ghanaspecial.html kom je veel te weten. Ook kan je iemand van Ghanese afkomst interviewen of Obrafo een e-mail sturen met een paar gerichte vragen.
3.2 Internationale ontwikkelingen: levensomstandigheden en cultuur [armoede/rijkdom] 3.2.1 a) Over welk thema zingt Obrafo in het lied ‘Odo’? b) Wat vind jij? Zou een rapper in Nederland net zo'n lied kunnen schrijven als Obrafo met 'Odo'? Geef een goede reden voor je antwoord. c) Uit welk land komt Obrafo? Zingt hij in het lied ‘Odo’over zijn eigen situatie of niet? Leg uit waarom wel of niet. Stappen: beluister en lees de songtekst ‘Odo’en lees het interview met Obrafo en beantwoord de vragen. 3.2.2 a) Wat vinden Vizeh en Ardiess van de Amerikaanse rap? b) Waarom hebben Vizeh en Ardiess besloten een eigen invulling te geven aan de rap?
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 11
c) H2O legt uit op welke traditie de rap in Benin terugvalt. Welke traditie is dat? Stappen: lees de interviews met de rappers uit Benin: Vizeh, Ardiess en H2O en beantwoord de vragen. 3.2.3 Praktijkopdracht Over welke thema’s rappen de Afrikaanse hiphoppers? Lees de inleidingen over de groepen en zet minimaal zes thema’s op papier. Ga na welke thema’s ook in Nederland spelen en welke niet. Kies twee thema’s uit: een thema dat in Nederland én in een Afrikaans land speelt en een thema dat alléén in Afrika voorkomt. Beschrijf in je verslag de problematiek in één van de landen in Afrika en in Nederland en vergelijk beide met elkaar. Neem in je verslag ook alle thema’s op en motiveer waarom je voor de twee thema’s hebt gekozen. Stappen: lees alle inleidingen. Lees als je een thema hebt gekozen de songteksten of de interviews voor meer informatie over het thema. Gebruik eventueel het internet voor aanvullende informatie. www.africaserver.nl is een goede ingang voor alles wat met Afrika te maken heeft.
3.3 Ontwikkelingsvraagstuk, kenmerken en oplossingen [noord-zuidrelaties] 3.3.1 a) Over welk thema zingt de groep Vizeh in het lied ‘Vidomingon’? (exploiteren betekent hier: uitbuiting van iemands arbeidskracht) b) Welke twee internationale organisaties worden in deze songtekst genoemd? c) Wat doen deze twee organisaties om het probleem waar Vizeh over zingt te helpen oplossen? Stappen: beluister en lees de songtekst ‘Vidomingon’van Vizeh en beantwoord de vragen. Gebruik internet of de bibliotheek om gegevens over de internationale organisaties te vinden. 3.3.2 a) Devious noemt in het interview een aantal problemen die in zijn land Zuid-Afrika voorkomen. Noem er minimaal drie. b) Aan het begin en aan het einde van het interview noemt hij twee oplossingen? Welke? c) Vind jij dit goede oplossingen? Geef steeds twee argumenten waarom jij dit wel of geen goede oplossing vindt. Stappen: lees het interview met Devious en de landeninformatie over Zuid-Afrika en beantwoord de vragen. 3.3.3 Praktijkopdracht a) In het lied ‘Africa for Africans’legt Pee Froiss de schuld voor de achterstand van Zuid-Afrika bij de Westerse invloed. Pee Froiss behandelt drie perioden en noemt daarin de wijze waarop het Westen volgens hen ZuidAfrika heeft onderdrukt. Beschrijf in je eigen woorden de drie perioden en de wijze van onderdrukking. Zoek op internet aanvullende informatie en geef ook je eigen mening op de aanklacht van Pee Froiss. Stappen: beluister en lees de songtekst ‘Africa for Africans’. Maak een indeling in drie tijdperken. Bedenk wat je al weet van deze perioden. Zoek aanvullende informatie in de landeninformatie van Urban Culture en op http://www.africaserver.nl/wozow/ en http://www.oneworld.nl/wtocampagne/ . b) Een land is een ontwikkelingsland als het land aan de meeste kenmerken voor een ontwikkelingsland voldoet. De kenmerken zijn een laag nationaal inkomen; veel analfabeten; relatief veel kinderen die kinderarbeid verrichten; veel mensen die niet voldoende voedsel hebben; een hoog kindersterfte getal; een lage levensverwachting en veel mensen die in provisorisch gebouwde huizen wonen. Onderzoek voor drie van de vijf landen die in Urban Culture voorkomen of zij aan alle kenmerken voldoen en zo ja in welke mate. Stappen: lees de landeninformatie van Urban Culture en maak een keuze voor drie landen. Gebruik de website http://www.odci.gov/cia/publications/factbook/ voor de aanvullende informatie. Verder is de website www.africaserver.nl een goede start naar alle mogelijke informatie over Afrika.
3.4 Stad en Platteland 3.4.1 a) In de songtekst ‘Kay Jel Ma’zijn mensen op zoek naar een beter bestaan. Welke twee manieren worden in het lied genoemd? b) In beide gevallen komen de mensen niet goed terecht. Wat gebeurt er? Leg uit hoe dat volgens jou komt.
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 12
c) ‘Kay Jel Ma’gaat over Senegal. Is de situatie in Ghana hetzelfde? Beschrijf kort de situatie in Ghana. Stappen: beluister en lees de songtekst ‘Kay Jel Ma’, lees de landeninformatie van Ghana en beantwoord de vragen. 3.4.2 a) In het interview met Xhuman van Pee Froiss noemt hij Senegal ‘een baby met een groot hoofd’. Leg uit wat hij hiermee bedoelt. b) Zou je Nederland ook ‘een baby met een groot hoofd’kunnen noemen? Leg uit waarom wel of niet. c) In het stukje over de geografie van Senegal vind je nog meer redenen waarom mensen naar de hoofdstad trekken. Noem er minstens twee. Stappen: lees het interview met Pee Froiss en de landeninformatie van Senegal en beantwoord de vragen. 3.4.3 Praktijkopdracht In Nederland klinken regelmatig protesten tegen de verstedelijking, tegen het opslorpen van natuur voor wegen en huizenbouw. Wij praten dan over de verstedelijking van heel Nederland. In ontwikkelingslanden trekt de bevolking massaal van het platteland naar de stad. De noodzakelijke uitbreiding van voorzieningen zoals scholen, de aanleg van rioleringen of verbetering van de infrastructuur blijft meestal achterwege. Beschrijf oorzaken en gevolgen van verstedelijking. Vergelijk de situatie in Benin en in Nederland, beschrijf de voor- en nadelen van verstedelijking zowel in Benin als in Nederland. Vergelijk de bevolkingspyramide van Benin met die van Nederland. Beschrijf de verschillende tendenzen die je daarin signaleert en leg een relatie met de verstedelijking. Kun je een verwachting uitspreken over de toekomst? Stappen: lees de landeninformatie van Benin en zoek aanvullende informatie op internet op www.milieudefensie.nl, bekijk de bevolkingspyramide van beide landen op http://www.census.gov/ftp/pub/ipc/www/idbpyr.html, gebruik verder de atlas en je aardrijkskundeboek.
3.5 Migratie 3.5.1 a) Migratie komt in verschillende vormen voor. In de songteksten ‘Réfugié’en ‘Ya Bounce Wo Visa’worden twee vormen van migratie besproken. Welke? b) Welke vorm van migratie is vrijwillig en welke niet? c) Eén van de rechten van de mens is: iedereen is vrij om te gaan en te staan waar hij wilt. Stel jij wilt graag naar Amerika maar jouw visum wordt geweigerd. Hoe zou jij dat vinden? Stappen: beluister en lees de songteksten ‘Réfugié’van Ardiess en ‘Ya Bounce Wo Visa’van Reggie Rockstone 3.5.2 a) Xhuman van Pee Froiss vertelt in het interview dat mensen die migreren ‘meer problemen vinden dan oplossingen’. Noem vijf problemen die hij bespreekt in het lied ‘Kay Jel Ma’. b) Huis en haard verlaten doe je niet zomaar. Daar moet je goede redenen voor hebben. Dit noemen we push- en pullfactoren. Pushfactoren zijn omstandigheden in het land waardoor mensen moeten of willen vertrekken. Pullfactoren zijn omstandigheden die mensen aantrekken in het andere land. Welk push- en pullfactoren worden in de drie songs beschreven? c) Reggie Rockstone heeft besloten terug te gaan naar Ghana. Wat was de reden dat hij terugging? Stappen: beluister en lees de songtekst ‘Kay Jel Ma’van Pee Froiss, ‘Réfugié’van Ardiess en ‘Ya Bounce Wo Visa’van Reggie Rockstone, lees ook het interview met Reggie Rockstone en beantwoord de vragen. 3.5.3 Praktijkopdracht Nederland wil het aantal asielzoekers beperken, vluchtelingen zijn welkom. Leg uit wat het verschil is tussen een asielzoeker en een vluchteling? In de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) zijn alle rechten die voor iedereen gelden vastgelegd. Door mensen te weigeren schendt Nederland de Universele Verklaring. Zoek uit welke rechten Nederland schendt en waarom zij dat doet. Geef drie meningen: die van het huidige kabinet, die van vluchtelingenwerk en die van jezelf. Zorg ervoor dat je mening is onderbouwd met minimaal twee argumenten. Betrek eventueel de voorbeelden van de rappers in je verhaal. Stappen: kijk op www.amnesty.nl voor de uvrm, op www.vluchtelingenwerk.nl voor het standpunt van vluchtelingenwerk en op www.minaz.nl voor het regeringsbeleid.
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 13
3.6 Internationale ontwikkelingen: wederzijdse beïnvloeding [noord-zuid] 3.6.1 a) Waar denk je als eerste aan als je aan Afrika denkt? b) WA BMG 44 heeft in haar interview een boodschap voor jongeren in Nederland. Hoe luidt die boodschap? Klopt jouw antwoord op vraag a) met hun boodschap? Licht je antwoord toe. c) Wat zou jouw boodschap zijn over Europa aan een jongere uit Afrika? Denk je dat Xhuman van Pee Froiss het met je eens zal zijn? Stappen: lees het interview met WA BMG 44 en met Xhuman van Pee Froiss en beantwoord de vragen. 3.6.2 a) Waar is de rapmuziek volgens de Afrikaanse rappers begonnen? b) Wat is het antwoord van bijvoorbeeld de rappers uit Benin hierop? c) Ken jij ook Nederlandse rappers die hetzelfde doen als de rappers uit Benin? Stappen: lees de interviews met Vizeh en met Reggie Rockstone en beantwoord de vragen. 3.6.3 Praktijkopdracht De rappers geven in hun interviews steeds voorbeelden hoe zij in relatie staan tot de rest van de wereld. Sommige rappers zijn in Amerika, Frankrijk of Engeland geweest, andere hebben contact via internet. Beschrijf voor drie van de rappers wat je over hun levensloop te weten bent gekomen. Via de chat op Urban Culture of via e-mail kun je meer gegevens aan ze vragen. Beantwoord eerst de volgende vragen: wat bedoelt Obrafo als hij in het interview zegt ‘het is een global village’; Xhuman maakt een onderscheid tussen economische en culturele globalisering, wat bedoelt hij daarmee? Maak een verslag van het geheel met de titel: Afrikaanse rappers in één wereld. Stappen: lees de interviews met Obrafo en Xhuman en beantwoord de vragen. Lees vervolgens de andere interviews en kies drie rappers uit. Maak de levensbeschrijvingen.
3.7 Topografie in relatie tot kolonialisme 3.7.1 a) Uit welke vijf landen komen de rappers in Urban Culture? Zoek de landen op in de atlas. Welke landen liggen in West-Afrika en welke landen liggen in de punt van Afrika? b) Zoek uit wat de belangrijkste taal is in elk van de vijf landen. c) Zie jij een verband tussen het koloniale verleden en de taal die in een land wordt gesproken? Licht je antwoord toe. Stappen: lees de inleiding en de geschiedenis van de landeninformatie van de vijf landen en beantwoord de vragen. 3.7.2 a) Van welk land was Senegal vroeger een kolonie? b) Zijn er nog steeds sterke banden tussen Senegal en de vroegere kolonisator? Waaruit blijkt dat? c) Wat vinden de Senegalese rappers van die banden? Op welke punten zijn BMG44 en Pee Froiss het met elkaar eens en op welke punten niet? Stappen: beluister en lees ‘Africa for Africans’van Pee Froiss en ‘Def si yaw’van WA BMG44. Lees ook de landeninformatie over Senegal en beantwoord de vragen. 3.7.3 Praktijkopdracht Het koloniale verleden van een land laat diepe sporen na. Deze sporen zijn niet alleen politiek of cultureel maar ook geografisch. De grenzen van de landen in Afrika zijn vaak kunstmatig, door een macht van bovenaf, getrokken. Bekijk de grenzen van de vijf landen uit Urban Culture goed. 1)Vergelijk deze grenzen met de grenzen in bijvoorbeeld Europa. Wat valt je op? Waar houden zij zich aan de natuurlijke grenzen zoals rivieren of bergen en waar helemaal niet. Beschrijf dit in je verslag. 2) In de landeninformatie lees je over de stammen die in de landen leefden en leven. Leven zij binnen de vastgestelde grenzen denk je? Neem in je verslag een algemeen deel op over de geschiedenis van deze volken. 3) Kies één van de stammen uit en zoek aanvullende informatie via internet of de bibliotheek. Geef een uitgebreide beschrijving van dit volk. Stappen: informatie over verschillende volken vind je op: http://www.vada.nl/volkennl.htm niet alle links zijn meer actief dus zoek even door, je zal geen informatie over hele kleine volken vinden.
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 14
Je kan ook http://www.afrika.starttips.com/ gebruiken en natuurlijk de bibliotheek.
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 15
Antwoorden bij opdrachten Urban Culture 1 Maatschappijleer 1.1 Vooroordelen en discriminatie 1.1.1 a) Meerdere antwoorden mogelijk. 1.1.1 b) Meerdere antwoorden mogelijk. Volgens het woordenboek Van Dale is discriminatie: ‘verwerpende onderscheiding, achterstelling, negatieve beoordeling en behandeling van iets, iemand of een groep op grond van bepaalde, niet terzake doende kenmerken als ras, huidskleur, sexe, geaardheid e.d.’ 1.1.1.c) Vuurwapens tegen slaven; het koninkrijk Dahomey en Ouidah. 1.1.2 a) Mensen denken dat ze er al hun problemen mee oplossen, maar bij migratie naar Europa ondervind je meer problemen dan oplossingen. 1.1.2 b) Vrije opdracht. 1.1.3 a) Het slavenmonument is opgericht ter nagedachtenis aan de slavenhandel, waar Nederland een groot aandeel in had. Tegenstanders vinden dat het nuttiger is naar de huidige situatie en de toekomst te kijken van nakomelingen van slaven. 1.1.3 b) Het weigeren van een visum hoeft niet op grond van discriminatie te zijn. Migreren om economische redenen is migreren om beter betaald werk te vinden dan in het land van herkomst. Het ontmoedigen hiervan hoeft niet op grond van discriminatie te zijn. Wel kan het zo zijn dat mensen dit moreel niet terecht vinden. Redenen om een visum te verlenen aan niet-EU onderdanen zijn: werk, stage, vakantie, gezinshereniging, au pair, studie en partnerhereniging. Aan iedere categorie zijn bepaalde regels verbonden en worden eisen gesteld. 1.1.4 a) Voorzitter van het COC Henk Beerten zegt over de brief: ‘Op tal van punten worden homo’s en lesbo’s voor de wet nog ongelijk behandeld. Homo-mannen kunnen bijvoorbeeld geen bloed-, orgaan- of spermadonor zijn om het enkele feit dat ze homoseksueel zijn. Lesbische paren worden nog altijd door bepaalde klinieken geweigerd voor vruchtbaarheidsbehandelingen. Adoptie van kinderen uit het buitenland is niet mogelijk en het huwelijk van paren van hetzelfde geslacht wordt in de EU niet overal erkend, waardoor ongelijke behandeling mogelijk blijft. Discriminatie op school en werk komt ook nog altijd te vaak voor en er zijn zelfs aanwijzingen dat de situatie eerder slechter dan beter wordt.’ (bron: Federatie van Nederlandse Verenigingen tot Integratie van Homoseksualiteit COC Nederland). De imam El Moumni heeft onder andere gezegd: ‘Homoseksualiteit is schadelijk voor de samenleving in het algemeen en in het bijzonder voor de Nederlanders, vind ik. Als dat verschijnsel zich onder de jeugd verspreidt, zowel onder jongens als meisjes, zal dat tot uisterven leiden. Voor zover ik weet zijn er in Nederland meer ouderen dan jongeren. Als straks ouderen niet meer actief zijn in de voortplanting en in het baren van kinderen, wie maken er dan kinderen als mannen onderling trouwen en vrouwen ook? (...) Homoseksualiteit blijft niet beperkt tot de mensen die deze ziekte hebben maar kan zich verspreiden. De Nederlandse samenleving is multicultureel. Als die ziekte zich verspeidt, kan iedereen besmet raken. Daar zijn we bang voor.’(bron: Stichting Meldpunt Discriminatie Amsterdam).
1.2 AIDS en veilig vrijen 1.2.1 a) Aids is een ziekte waarbij het afweersysteem van de mens niet meer goed functioneert. Het afweersysteem houdt normaal gesproken infecties tegen. De term Aids staat voor Acquired Immune Deficiency Syndrome, ofwel Verworven Immuun Deficiëntie Syndroom. A = acquired: tijdens het leven opgelopen, dus niet geërfd. I = immune: immuniteit - afweer(systeem), het natuurlijke systeem in het lichaam dat beschermt tegen ziekten veroorzaakt door bijvoorbeeld bacteriën, virussen en schimmels. D = deficiency: tekort, gebrek, verminderde functie. S = syndrome: syndroom, ziektebeeld, de gezamenlijke verschijnselen van een bepaalde ziekte.
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 16
Aids wordt veroorzaakt door het hiv virus. Hiv staat voor Humaan Immunodeficiëntie Virus, ook wel Aids-virus genoemd. Er bestaan verschillende soorten hiv. Het virus breekt het afweersysteem af. Het lichaam wordt daardoor vatbaar voor allerlei infecties en bepaalde vormen van kanker, waartegen het anders wèl bestand zou zijn. (bron: het Aids Fonds) Alle mensen kunnen Aids krijgen. 1.2.1 b) Het hiv-virus bevindt zich in bloed, sperma, vaginaal vocht, voorvocht en moedermelk. Voorkomen van besmetting of verkleining van de kans op besmetting kan door: vermijden van onveilig seksueel contact (gebruik condoom) het niet (uit)lenen van eerder gebruikte naalden, spuiten en spuitattributen bij druggebruik bevalling door een keizersnede bij een seropositieve moeder, en vervolgens geen borstvoeding het gebruik van geteste bloedproducten en bloedtransfusies met getest bloed (zoals in Europa en de VS) 1.2.2 a) Devious wil voorlichting geven over hoe je kan voorkomen om Aids te krijgen. Ook wil hij een aantal mythes ontkrachten over hoe je besmetting kan voorkomen. Over het voorkomen van besmetting noemt hij o.a.: onbeschermd met verschillende mensen slapen contact met bloed overdracht van zaad infectie van een baby door de moeder condoom gebruik (gebruik geen schaar bij het openen, het topje van het condoom moet lucht bevatten, check de houdbaarheidsdatum) 1.2.2 b) Met ‘Het vermoordt onze soort’bedoelt Devious waarschijnlijk de menselijke soort, maar door het hoge besmettingspercentage in Afrika is het ook mogelijk dat hij de Afrikanen bedoelt. Belangrijke problemen voor een familie met een aantal besmette familieleden: Ziektekosten Wegvallen inkomsten Sociale veroordeling Angst voor verdere besmetting 1.2.3 In Zuid-Afrika lijdt 20% van de bevolking aan Aids. Door de hoge sterfte komt de bevolkingsgroei in de komende 10 jaar tot stilstand. Dit staat niet in verhouding tot de cijfers in Nederland. Preventieve voorlichtingscampagnes lijken weinig uit te halen in Zuid-Afrika. Schaamte en angst zijn belangrijke oorzaken van het falen van de campagnes.
1.3 Maatschappelijke ladder 1.3.1 a) Met de boot naar Mali; werken als dagloner; in de mijnen werken; verhuizen naar de stad. 1.3.1 b) Xhuman ziet weinig heil in migratie naar Europa: mensen denken dat ze er al hun problemen mee oplossen, maar je ondervindt meer problemen dan oplossingen. De verwachtingen zijn veel te hoog.
1.4 Man/vrouw verhoudingen (Jongens zijn… Meisjes zijn… ) 1.4.1 a) Een vrouw betaalt ‘via haar achterste’m.a.w ze moet met een man in bed duiken om carrière te maken. 1.4.1 b) Vrije opdracht. 1.4.1 c) Meerdere antwoorden mogelijk. 1.4.2 a) Assiba wordt verstoten door haar omgeving; ook door haar ouders. Een meisje dat zwanger is kan naar een Blijf van mijn lijf huis. b) Een vrouw die mishandeld wordt: Blijf van mijn lijfhuis. Stichting Tegen haar wil. c) Verkrachting: Slachtofferhulp. Stichting Tegen haar wil. d) Op het werk lastig gevallen worden : Stichting Tegen haar wil en Rechtenvrouw. e) Incest: Blijf van mijn lijf huis en Stichting Tegen haar wil. Verder zijn er verschillende telefonische hulpdiensten voor meiden en vrouwen.
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 17
1.4.3 Onder vrouwenmishandeling wordt verstaan: eenzijdig uitgeoefend lichamelijk en psychisch geweld of fysieke dwang tegen de vrouw door partner of ex-partner tengevolge waarvan pijn of fysiek letsel wordt toegebracht. Ook wel in twee woorden genoemd: partnergeweld en relationeel geweld. Drie soorten geweld: Lichamelijk geweld, psychisch geweld en seksueel geweld. Komt in alle lagen van de bevolking voor.
1.5 Politiek en macht 1.5.1 a) Slavenhandelaren. 1.5.1 b) Portugal, Engeland, Frankrijk, Holland. Arabische gom, goud, ivoor, wapens. 1.5.2 a) Conferentie van Berlijn in 1884-1885. Op deze conferentie werden de koloniale grenzen getrokken. De toenmalige verdeling van het Afrikaanse continent vinden we vandaag de dag nog terug in de huidige, vaak rechtlijnige grenzen die geen recht doen aan lokaal gebruik van het land. 1.5.2 b) Xhuman ziet - naast vechten - het stemrecht als een belangrijk tweede wapen in de strijd van het volk. Vroeger werd er alleen gevochten, nu kan er ook met politieke wapens gestreden worden.
1.6 Multiculturele samenleving 1.6.1 Meer dan honderd etnische groepen met elk hun eigen taal, cultuur, gebruiken en gewoonten. X Plastaz noemt in Aha! al dertien verschillende etnische groepen. 1.6.2 a) Mangati, Barbaig en Datoga zijn drie verschillende namen voor dezelfde etnische groep. 1.6.2 b) Meerdere antwoorden mogelijk. 1.6.2 c) Meerdere antwoorden mogelijk. Als belangrijk verschil kan worden genoemd dat de blanken in ZuidAfrika als minderheid sociaal-economisch gemiddeld in een betere positie verkeren dan de zwarte meerderheid, terwijl in Nederland de blanken als meerderheid een betere positie hebben. Als ander verschil kan worden genoemd dat, hoewel Nederland nooit discriminatie-vrij is geweest, Nederland nooit apartheid als dominante ideologie heeft gekend. (evt. m.u.v. het nazisme in WO II). Verder kan worden genoemd dat de multiculturaliteit in Zuid-Afrika vnl. bepaald wordt door zwarte etnische groepen die altijd in het gebied geleefd hebben (o.a. Khoisan, Zulu, Xhosa, Ndebele, Sotho-Tswana, Tsonga en Venda) terwijl de Nederlandse multiculturaliteit vooral wordt gekenmerkt door immigranten groepen (o.a. uit Suriname, de Antillen, Turkije en Marokko). Devious vindt verschil in ras of huidskleur niet het allerbelangrijkste. Iedereen is in principe gelijk: de verschillen worden vooral bepaald door klasse en kapitalisme.
1.7 Sociale verschillen 1.7.1 a) Het vormen door muziek komt vanzelf. Lord Kenya wil dat mensen zich ‘cool’voelen als ze naar zijn muziek luisteren. Voor hem betekent ‘music’: Making Use of Sensibility in Creativity. Muziek is te mooi om verkeerd ingezet te worden. 1.7.1 b) Volgens Lord Kenya zal de wereld uiteenvallen omdat we geld vereren. Door geld zijn mensen onbeschoft, hebzuchtig, lui en vals, ook al hebben ze veel vrienden. 1.7.2 a) meerdere antwoorden mogelijk. 1.7.2 b) President Nkrumah wilde dat Ghana politiek en economisch onafhankelijk werd. Hij liet o.a. een stuwdam in het Voltameer bouwen waardoor hij het land in grote schulden en armoede stortte. De Ghanees Kofi Annan, secretaris-generaal van de Verenigde Naties, zou Ghana weer een leidende rol in Afrika moeten verschaffen. De Verenigde Naties zijn opgericht in 1945. Het doel is de vrede in de wereld te bevorderen door internationale samenwerking en collectieve veiligheid. Het aantal leden telt 185 landen. 1.7.3 a) Meer antwoorden mogelijk. Enkele kernpunten: Nelson Mandela verwierf grote bekendheid als leider van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC), een belangrijke politieke beweging tegen de apartheid in Zuid-Afrika. Na een lange gevangenschap droeg hij in belangrijke mate bij aan het omvormen van Zuid-Afrika tot een niet-rascistisch democratisch land. Hij ontving in
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 18
1993 de Nobelprijs voor de Vrede, samen met de toenmalige Zuidafrikaanse president de Klerk. Mandela heeft de steun van de Nederlandse Anti-Apartheidsbeweging altijd hoog gewaardeerd. 1.7.3 b) Voorkeurslanden zijn: Bangladesh, Bolivia, Burkina Faso, Eritrea, Ethiopië, Nicaragua, Rwanda, Sri Lanka, Tanzania, Uganda, Ghana, India, Jemen, Macedonië, Mali, Mozambique en Benin. Voorkeurslanden zijn landen waarmee Nederland voor een lange duur een intensieve relatie onderhoudt met betrekking tot ontwikkelingssamenwerking. Het gaat hier om bilaterale samenwerking (van overheid tot overheid). Zuid-Afrika is een uitzondering omdat tussen blank en zwart de verdeling nog ongelijk is. Egypte kent nog teveel schrijnende armoede, Indonesië is vroeger een kolonie geweest van Nederland.
1.8 Religie 1.8.1 a) Vodoun. In Benin is 37 procent van de bevolking christen en 22 procent moslim. 1.8.1 b) Het thema van dit lied is de rol van traditie en religie in een veranderende wereld. Het lied is een beschrijving van de egungun’s. Dat zijn geesten die zijn teruggekomen uit de dood, tijdens ceremoniën. Ze komen tevoorschijn als iemand is overleden die wordt opgenomen in hun gezelschap. De overledenen zijn niet dood hier bij ons, zegt H2O. ‘Ze leven in onze herinnering nog voort.’Met het lied laat H2O zien hoe zo’n ceremonie eraan toegaat. 1.8.2 a) In Tanzania zijn traditionele Afrikaanse elementen en rituelen in de islam opgenomen. 1.8.2 b) Doordat de christelijke blanken van de zwarten slaven hebben gemaakt en zich het Afrikaanse land toe hebben geëigend. De kerk werd weer belangrijk omdat zij over de financiële middelen beschikte die de Tanzaniaanse overheid miste. De populariteit van de islam in Oost-Afrika is te verklaren uit de broederschappen: lokaal georganiseerd en zeer invloedrijk. Traditionele religieuze elementen en rituelen konden worden gecombineerd met de islamitische gebruiken.
1.9 Traditie 1.9.1 a) Vrije opdracht. 1.9.1 b) Meerdere antwoorden mogelijk. 1.9.1 c) Onder andere Makonde-tatoeages; initiatie van meisjes; lichaamsversieringen en rituele bescherming; traditionele grashuizen; bidden voor regen; haar gevlochten in Maasai-stijl; ’s zondags jagen op gazelles, wilde beesten en buffels a) Assouka slaat op het feit dat ze de bewakers zijn van de traditie. Ze zijn de verdedigers van de cultuur. De rijke cultuur van Benin. Benin heeft een grote muzikale rijkdom volgens hen. Ze mogen hun afkomst niet verloochenen. Daarom traditionele Beninese ritmes in rapmuziek. Beninese muziek is filosofisch, zij willen ook in hun muziek met de inhoud bezig zijn, zij geven hun visie op de hedendaagse Beninese samenleving. 1.9.3 a) Meerdere antwoorden mogelijk. Griots zijn traditionele rondtrekkende zangers uit West-Afrika die net als de rappers over maatschappijkritische onderwerpen zingen. Rappers zijn een soort griots. 1.9.3 b) Meerdere antwoorden mogelijk. X Plastaz laat in de tekst doorschemeren dat de traditionele cultuur verdwijnt en dat dat jammer is: ‘Onze cultuur was fantastisch, ik zou willen dat we terug konden gaan.’‘Zorg dat je onze cultuur niet om zeep helpt, laat het overleven en sterker worden.’‘Er is geen beter leven dan in het dorp in een traditionele hut.’
3 Aardrijkskunde 3.1 Multiculturele samenleving 3.1.1 a) De Maasai cultuur.
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 19
3.1.1 b) Herwaardering voor de eigen traditie en een eigen geluid in de rap. 3.1.1 c) Verschillende antwoorden mogelijk. Past wel degelijk, verschillende culturen kunnen naast elkaar samenleven in een multiculturele samenleving (discussie onderwerp). 3.1.2 a) Geen dominante bevolkingsgroep, een nationaal Ghanees bewustzijn aanwezig. 3.1.2 b) Verschillende stammen die reeds in het gebied leefden en samen een natie hebben gevormd, in Nederland komen bevolkingsgroepen uit andere landen; het Engels is in Ghana de officiële taal maar niet iedereen spreekt het, in Nederland spreekt iedereen Nederlands of wordt geacht dat te leren. 3.1.2 c) Het zou een omkering zijn van het dominante Westen op Afrika, bovendien zou het een positief geluid zijn tegenover de armoede verhalen over Afrika. We kennen in Nederland het Surinaamse Kwakoe festival of de Indonesische Pasar Malam. 3.1.3 Zo’n 25 jaar geleden kwamen de eerste Ghanezen naar Nederland. Ze ontvluchtten hun land in eerste instantie vanwege de economische malaise ten gevolge van de oliecrises in de jaren 70. Midden jaren 80 kwam door de verslechterde politieke situatie in Ghana een tweede migratiegolf op gang. Inmiddels wonen er ongeveer 25.000 Ghanezen legaal in Nederland, grotendeels geconcentreerd in de grote steden en met name in Amsterdam ZuidOost. De meeste Ghanezen zijn via gezinsvorming en gezinshereniging naar Nederland gekomen, slechts een klein gedeelte is als asielzoeker naar Nederland gekomen. Asielaanvragen van Ghanezen worden de laatste jaren nauwelijks gehonoreerd. Mede hierdoor en door de moeilijkheden om als Afrikaan een visum voor Nederland te krijgen, is er een grote groep Ghanezen die illegaal in Nederland verblijft. (bron: Evert Vermeer stichting)
3.2 Internationale ontwikkelingen: levensomstandigheden en cultuur 3.2.1 a) Hij zingt over armoede en over hoop op betere tijden. 3.2.1 b) Verschillende antwoorden mogelijk. 3.2.1 c) Ghana, hij zingt niet over zichzelf, hij heeft zijn droom kunnen waarmaken, verdient met zijn rap en heeft optredens in verschillende Europese steden gegeven. 3.2.2 a) De Amerikaanse rap begrijpen zij niet altijd, zij zingen over thema’s die niet bij hen aansluiten. 3.2.2 b) De eigen invulling maakt dat ze en beter contact hebben met het publiek en de boodschap beter begrepen wordt. Bovendien zijn ze trots op hun eigen muzikale traditie en willen ze hun afkomst niet verloochenen. 3.2.2 c) De rapper is de moderne versie van de traditionele zanger de griots. De griots zijn rondreizende troubadours die zingen over maatschappijkritische onderwerpen. 3.2.3 Thema’s zijn: emancipatie, ontwikkeling van het land, man-vrouw relaties, culturele identiteit, kinderarbeid, criminaliteit, migratie, vluchtelingen, normen en waarden, drugs, Aids, religie, sociale misstanden, eerbetoon aan de moeders. Elk thema komt zowel in Nederland als in Afrika voor, in feite is de vraag naar een thema dat alléén in Afrika voorkomt een strikvraag. De mate waarin een probleem speelt is uiteraard anders maar leerlingen zullen ontdekken dat de problematiek hetzelfde is.
3.3 Ontwikkelingsvraagstuk, kenmerken en oplossingen 3.3.1 a) Kindermishandeling en kinderarbeid. 3.3.1 b) Unicef en de Wereld Gezondheids Organisatie. 3.3.1 c) www.unicef.nl Unicef, het Kinderfonds van de Verenigde Naties, komt op voor de rechten van kinderen wereldwijd en verbetert in 161 ontwikkelingslanden de levensomstandigheden van kinderen. Unicef Nederland geeft voorlichting over en werft fondsen voor het werk van Unicef internationaal en voert lobby voor naleving van het Verdrag voor de Rechten van het Kind. De WHO heeft programma’s om de gezondheid van mensen te verbeteren. 3.3.2 a) Drugs, alcohol, boze jongeren, geweld. 3.3.2 b) Internet en geld ziet hij als oplossingen. 3.3.2 c) Verschillende antwoorden mogelijk.
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 20
3.3.3 a) De drie perioden zijn de 17e eeuw de slaventijd, de koloniale tijd in de 20e eeuw en het huidige tijdperk met de handelsbeperkingen van de WTO. De drie genoemde sites geven aanvullende informatie. Met name de site Wit Over Zwart van de Africaserver is voor deze vraag een rijke informatiebron. Over handelsbeperkingen is veel te vinden op de oneworld site. 3.3.3 b) Naast de genoemde sites zijn er lessen voor de basisvorming met daarin de kenmerken van ontwikkelingslanden te vinden op www.zimsurf.nl Deze site gaat over Zimbabwe maar behandelt de kenmerken ook in het algemeen.
3.4 Stad en Platteland 3.4.1 a) De trek naar de grote stad in het land, migratie naar Europa. 3.4.1 b) De politie zit achter ze aan, illegaal, drugs etc. 3.4.1 c) In Ghana grote trek naar Nederland en andere Westerse landen, verstedelijking is groot omdat het platteland lange tijd verwaarloosd is geweest. Nieuwe werkgelegenheid ontstond in het zuiden bij de stad. 3.4.2 a) Een baby met een groot hoofd, iedereen trekt naar de hoofdstad Dakar (het grote hoofd) terwijl er mensen op het platteland nodig zijn. Mensen willen hun droom realiseren en komen op de voorzieningen van de grote stad af. 3.4.2 b) Nee, het platteland is niet zo ontvolkt als in Senegal. In Nederland is er ook sprake van verstedelijking maar dan van het gehele land, met uiteraard een accent op de randstad. 3.4.2 c) Verwoestijning in het Noorden, klimaat is koeler in Dakar, de haven van Dakar schept werk. 3.4.3 Verstedelijking in Nederland is uiteraard een hele andere dan verstedelijking in Benin. Het is daarom tegelijkertijd ook een vergelijking van een ontwikkelingsland met een welvarend land. De bevolking van Benin groeit hard, de verstedelijking zal verder toenemen.
3.5 Migratie 3.5.1 a) Emigratie naar Europa en oorlogsvluchtelingen. 3.5.1 b) Emigratie is vrijwillig, vluchteling is onvrijwillig. 3.5.1 c) Verschillende antwoorden mogelijk: geen papieren dus problemen met vreemdelingenpolitie, geen goede (woon)omstandigheden, geen familie en vrienden (heimwee), geen of slecht werk, alles staat in het teken van geld verdienen (geen vrije tijd), moeite met integreren. Kortom, goed discussieonderwerp. 3.5.2 a) Mensen hebben geen papieren zijn illegaal. 3.5.2 b) Pushfactoren: oorlog, slechte economie. Pullfactoren: geld verdienen, rijk worden. 3.5.2 c) Hij wilde voor zijn land, zijn mensen gaan zorgen. 3.5.3 De hedendaagse discussie over vluchtelingen en asielzoekers is in deze praktijkopdracht verwerkt.
3.6 Internationale ontwikkelingen: wederzijdse beïnvloeding 3.6.1 a) Verschillende antwoorden mogelijk, meest waarschijnlijke honger, armoede. 3.6.1 b) Laat ze Afrika ontdekken, Afrika is niet alleen honger en oorlog, er is ook vrede, een Afrika dat nadenkt. We hebben dezelfde sociale problemen. Verder verschillende antwoorden mogelijk. 3.6.1 c) Xhuman van Pee Froiss is erg kritisch over emigratie naar Europa. Je komt daar alleen problemen tegen geen oplossingen, zegt hij. 3.6.2 a) De rap komt oorspronkelijk uit Afrika, is in Amerika groot geworden en zo weer teruggekomen in Afrika. 3.6.2 b) Veel rappers imiteerden eerst de Amerikanen en gingen later in hun eigen taal rappen, over eigen onderwerpen en met soms een traditioneel ritme. 3.6.2 c) Osdorp Posse bijvoorbeeld rapt in het Nederlands over Nederlandse onderwerpen.
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 21
3.6.3 Een opdracht waarbij de leerlingen uitzoeken hoe wij wereldwijd onderling met elkaar verboden zijn. Bovendien zien zij hoe ook Afrikanen tot de wereld behoren, zij zijn niet alleen arm en hongerig, nee zij doen mee en maken onderdeel uit van het geheel. Zij leren begrippen als global village en globalisering inhoud te geven.
3.7 Topografie in relatie tot kolonialisme 3.7.1 a) Benin, Ghana, Senegal in West-Afrika en Tanzania en Zuid-Afrika in het zuiden. 3.7.1 b) Benin Frans; Ghana Engels; Senegal Frans; Tanzania Engels en Swahili; Zuid-Afrika Afrikaans en Engels. 3.7.1 c) Ja, een verband is er zeker. Benin en Senegal zijn Franse koloniën geweest. Tanzania van Duitsland en later de Engelsen, Zuid-Afrika is door de Nederland overheerst geweest. Het Afrikaans lijkt dan ook sterk op het Nederlands. 3.7.2 a) Frankrijk. 3.7.2 b) Ja, vanwege de taal; Frankrijk is een belangrijke handelspartner. 3.7.2 c) Pee Froiss ziet de kolonialisten als onderdrukkers. 3.7.3 Veel grenzen zijn dwars door natuurlijke grenzen en woongebieden van volkeren getrokken. De leerlingen krijgen door deze praktijkopdracht een besef van de veelheid aan volken die in Afrika leven ieder met hun eigen rijke cultuur. Verder oefenen zij met de kaart als bron.
Docentenhandleiding, vragen en antwoorden Urban Culture – www.afrficaserver.nl/urbanculture/
pag. 22