op reis | Mountainbiken in Schotland
Do the Ride Thing Edinburgh
Pentland Hills Regional Park
Schotland Schotland
Verenigd Koninkrijk Harehope Forest
Leithenwater Forest
Glentress Forest
Peebles
Peebles Cadrona Forest
The Common Forest Riv
Innerleithen Elibank and Tranquair Forest
er Tw eed
Verenigd Koninkrijk
Fietsen in Groot-Brittannië is hot. Niet alleen het wegfietsen, maar ook het mountainbiken blijft er groeien, in tegenstelling tot andere traditionele mountainbikelanden. Grinta! trok naar het hoge noorden en ontdekte er in Schotland de mooiste mountainbikecentra van de Britse eilanden en volgens sommigen ook van ver daarbuiten. › SAMENSTELLING GUNTER HAUSPIE
N
a minder dan een uurtje rijden vanuit Edinburgh rij ik Peebles binnen. Het stadje ligt in de Tweed Valley, een rivierdal in de regio Scottish Borders. Een grensgebied dus, want rij je over de heuvels naar het zuiden, dan beland je in Engeland. Al blijft de grens er denkbeeldig. Schotten en Engelsen worden immers nog altijd wakker in hetzelfde land. Maar net als de zalm in de River Tweed (het zou de meest zalmrijke rivier van Schotland zijn) zwemmen Schotten niet graag met de stroom mee. En fietsen ze niet graag op het vlakke maar lijken ze de obstakels net op te zoeken. Dat zal ik tijdens mijn volgende twee dagen in het zadel zelf ontdekken. In Peebles kies ik de A72 en volg de rivier stroomafwaarts. Ze kabbelt breed en lui door een fraaie vallei. Schapen grazen met honderden tegelijk in de malsgroene weiden. Verderop richt het landschap zich op tot zo’n zevenhonderd meter. Maar de heuvels blijven bol. Op een enkele top staat een kasteelruïne. Elders groeit er een bos op de kam. Maar toch zie ik vooral weiden, netjes afgezet met hagen of stenen muurtjes.
Remmen rechts
Nog voor ik het volgende dorp Innerleithen bereik, sla ik af naar Glentress. Dat is een gehucht niet groter dan één hoeve. En toch klinkt die naam als een klok onder Britse mountainbikers. Hier werd immers één van de best uitgeruste mountainbikecentra van Groot-Brittannië uitgebouwd. Ik parkeer mijn wagen bij het recente visitor center. Het is volledig uit hout opgetrokken, heeft een mooi restaurant en vooral een verhuurcenter met meer dan 150 mountainbikes van topkwaliteit. Het is een vrij-
< De River Tweed kabbelt door haar ongerepte vallei in de Scottish Borders.
dag in september en toch staat hier al een dozijn bikers aan te schuiven voor een huurfiets. “Je komt uit België? Dus je achterrem staat rechts op het stuur?”
> Glentress is een gehucht niet groter dan één hoeve. En toch klinkt die naam als een klok onder Britse mountainbikers. < Ik ben mijn Orange Five full suspension nog aan het monsteren, maar de vraag van technieker Dave getuigt van zelfkennis. Britten rijden niet alleen aan de foute kant van de weg, maar monteren hun fietsremmen ook nog eens aan de foute kant van het stuur. Een geluk dat
ik dát niet bij de eerste afdaling moet ontdekken. Remhendels worden gewisseld en dan ben ik klaar voor een dagje biken in Glentress Forest.
U bent gewaarschuwd
Dat begint met flink klimmen. Liften zijn er niet, al bestaan er plannen om er een te bouwen in het nabijgelegen Innerleithen. Hier moet je een afdaling nog verdienen. Zwoegend omhoog dus. Maar de klim is onderhoudend. De groene route voor beginners volgt de brede bosweg. Stap je over op de blauwe of rode route, dan slinger je over single tracks tussen de bomen. Je kunt zelfs met je evenwicht spelen op enkele boomstammen die in de lengte gelegd werden (skinnies). Bordjes waarschuwen vooraf over de moeilijkheidsgraad, zodat niemand overmoedig van de stam stuikt. Die aanpak is typisch voor dit mountainbikegebied en een beetje vreemd voor bikers die de natuurlijke pistes in bijvoorbeeld Grinta! | 103
>
< Glentress biedt uitdagende pistes voor beginners tot de ervaren rotten.
de Ardennen gewend zijn. Bij elke trail wordt vooraf gewaarschuwd wat je mag verwachten en welk niveau je best onder de knie hebt. Halfweg de klim is er bij Buzzards Nest zelfs een skills area. Hier liggen enkele testloops met voorbeelden van obstakels dat je op de groene, blauwe, rode of zwarte routes mag verwachten. Enkele rondjes en je weet gauw welk niveau jij aankunt. Ik stel aangenaam vast dat mijn skills voldoende voor rood zijn en dat zwart een uitdaging is die het proberen waard is. Nog even fiets ik de benen soepel op een snel en golvend groen circuit. Dat ligt aan de rand van het bos en biedt zo mooie zichten op de Tweed Valley. Een vader met een dochtertje van een jaar of negen zijn de enige andere fietsers op deze familie- en beginnerstrail. Het is nog vroeg. De lage zon verjaagt de laatste nevelslierten boven de rivier. Een eekhoorn glipt voor mijn wiel weg en spurt snel een boom in. Schapen grazen in de weide waar ik doorheen moet. Ze kijken al lang niet meer op van een fietser met dikke noppenbanden. 104 | Grinta!
Mond- en klauwzeer
Schapen liggen dan ook mee aan de oorzaak van de groei van het mountainbiken hier. Toen in Groot-Brittannië in 2001 mond-en-klauwzeer lelijk huishield in de vee- en schapenstapel, durfde geen mens nog het platteland in te trekken.
> Bewust werd gekozen om een heel breed aanbod te ontwikkelen: pistes voor de diehard bikers, maar ook voor beginners, vrouwen en families. < Overal liepen er immers schapen rond en vreesde men voor kans op besmetting. Er was meer dan een extra zetje nodig om de Britten weer naar hun out-
doors te lokken. In Schotland besliste men om met overheidsinvesteringen het mountainbiken te promoten. Zo ontstonden de zeven 7Stanes mountainbikecentra, waarvan Glentress er één is. Bewust werd gekozen om een heel breed aanbod te ontwikkelen: pistes voor de diehard bikers, maar ook voor beginners, vrouwen en families. Sindsdien heeft de Forestry Commission Scotland 13 miljoen pond (16,5 miljoen euro) overheidsgeld in het mountainbiken geïnvesteerd. Dat geld ging vooral naar de aanleg van pistes. Het natuurlijke landschap is daarbij uiteraard de basis. Maar door extra ingrepen werden er berms (verhoogde, snelle buitenbochten), step downs of drop offs (meer of minder steile sprongen), boulder gardens (steenpassages), table tops (vlakke heuveltoppen) of andere obstakels aangelegd die het speelse gehalte van elke piste opkrikken. Ook zijn er fun parks waar freeriders hun skills volop kunnen testen – indeed, het mountainbikejargon is doorspekt met Engels. Old school bikers die het gewend zijn om gewoon de bossen en de natuur in te trekken, halen hun neus op voor zo’n georganiseerde aanpak. Maar het succes van
< Picknicken bij het uitzicht en dan schrap zetten voor Spooky Wood.
< Klaar voor The Bitch?
7Stanes valt niet te negeren. Jaarlijks bezoeken 400.000 bikers één van de zeven centra. Drie vierde van hen zakt af naar Glentress. De inkomsten van het mountainbiken in Schotland worden geschat op 49 miljoen pond (62 miljoen euro). Een veelvoud dus van het geïnvesteerde geld. Nochtans blijft de toegang tot de altijd toegankelijke pistes gratis. Die inkomsten worden vooral gehaald uit de overnachtingen en andere services waarvan de bikers in de regio gebruik maken. Vanavond zal ik bij de Indiër in Innerleithen dineren met vier Amerikaanse bikers. Op de piste hoor ik naast Engels ook Frans en Duits. En de zelfs wat stijve typische Britse B&B waar ik overnacht, kreeg het fietsvriendelijke label toegekend. Mountainbikers zijn big spenders blijkt. Bikers welcome hangt in Tweed Valley overal aan ramen en deuren.
Spooky Wood
Ondertussen ben ik na een half uur klimmen bij Spooky Wood beland. Dat is de naam van de populairste rode afdaling in Glentress. Ik bevind me er op 544 meter hoogte – ruim 360 meter hoger dan de start bij het visitor center.
Een groepje bikers bereidt zich bij de picknickbank voor op de ‘spookachtige’ afdaling. Het pictogram van een doodshoofd naast de trailnaam belooft weinig goeds, of net wel? Ach, er is geen weg terug, dus begin ik maar meteen aan de gevarieerde afdaling van 6,5 kilometer. De piste begint met drie gemiddelde drop offs (je kunt er ook omheen fietsen) en brengt je dan in de heerlijke flow van een snelle afdaling met de brede opgaande buitenbochten, achttien jumps (als je snel genoeg gaat, vlieg je even) en zeventien table tops. Super G (die namen toch!) is een slingerende en steile afdaling waarbij je de tel van het aantal bochten snel kwijt bent. Hier is het werken aan je techniek en vooral aan de juiste verdeling van je gewicht. En dan volgen nog The Matrix, Hit Squad Hill en Magic Mushroom. Allemaal rood, allemaal uitdagend maar geen enkele doet me in het zand of de rots bijten. Al is het soms op het randje en weet ik niet hoe ik al hotsend en botsend toch overeind blijf. Tot The Bitch mijn pad kruist. Black grade lees ik op het bord van deze trail. En een pijl met het opschrift Escape Road naar de andere kant. Wie een confrontatie >
rtels er droog bij.
< Gelukkig liggen deze wo
Grinta! | 107
met The Bitch wil vermijden, kan nu nog vluchten. Ik twijfel, maar kies toch rechtdoor. Recht mijn ongeluk in?
Afgepeigerd
Meteen ervaar ik het verschil tussen rood en zwart: de zwarte afdalingen zijn veel steiler. The Bitch is één van de meest technische passages op het lange zwarte circuit (29 km). Die steiltegraad in combinatie met een rotsige ondergrond en scherpe haarspeldbochten maken dat je echt het onderste uit de kan moet halen. Was Glentress Forest tot nu toe vooral fun, dan ervaar ik nu hoe intens en fysiek en mentaal vermoeiend mountainbiken kan zijn. Steeds de beste track kiezen maar niet constant naar je voorwiel staren en voldoende voor je uit blijven kijken. Vaart maken (zo neem je nu eenmaal het vlotst obstakels), maar toch je snelheid onder controle houden. Je gewichtsverdeling juist kiezen, dus meestal met je achterwerk ergens boven je achterwiel hangen. Dit peigert je fysiek af, want dezelfde spieren zitten voortdurend onder spanning. Maar ook mentaal is dit afmattend. En wanneer de fysieke
vermoeidheid toeneemt, neemt ook de mentale frisheid af. Het is een straatje zonder eind. Nooit gedacht dat fietsen als sport zo compleet kon zijn. Maar The Bitch krijgt me toch niet klein. Dan is het aan de Worm Hole om een poging te doen. Ook zwart. Deze piste intimideert in het begin met een rotsige trap met scherpe randen. Ook hier draait het om voldoende snelheid, want anders vloert zo’n uitstekende rots je meteen. Dan slingert het steil in haarspeldbochten tussen de bomen. Hier is het vooral uitkijken om je niet met je schouder tegen een boom te parkeren. Want dat kan erg pijnlijk zijn. De finale biedt weer wat nieuws. Beneden staat een imposante ceder in het midden van de afdaling. Daar stuur ik wel omheen, denk ik, maar de wortels van de boom blijken er zo hoog en breed te zijn als een gemiddelde boomstam. Dat merk ik maar net op tijd. Gelukkig is het vandaag droog. Ik wil niet weten hoe glibberig deze wortelstrook erbij ligt bij nat weer. De volgende brede en egale bosweg komt niets te vroeg. Dat hij stijgt, deert me niet. Klimmen was nog nooit zo ontspannend.
< In Tweed Valley tref je
Verscheiden publiek
Twee dagen heb ik me zo geamuseerd in Glentress. De verschillende routes laten zich immers combineren tot steeds andere circuits. Bovendien is het prettig om eenzelfde technische afdaling meerdere keren te doen.
> Een pijl met het opschrift Escape Road wijst naar de andere kant. Wie een confrontatie met The Bitch wil vermijden, kan nu nog vluchten. < Naarmate je een afdaling beter kent, kun je ze immers beter inschatten en er meer van genieten. Bovendien leer je snel bij en scherp je je techniek aan. Het verbaast dan ook niet dat bikers
leuke fietsshops. < Traquair House bij Inn
erleithen.
108 | Grinta!
naar Glentress blijven terugkeren. Het zit ook in de fietsgenen van de Britten. Liever dan wedstrijden rijden op de weg, koersen ze op de piste. Net zo geldt het voor het mountainbiken. Waar wij in Vlaanderen of de Ardennen gewoon met de mountainbike de natuur in trekken, houden zij van gesloten circuits met een goed serviceaanbod. Dat heeft zeker zijn voordelen en het zorgt ook voor een instroom van nieuwe fietsers die minder avontuurlijk zijn en comfort waarderen. Het valt immers op dat de pistes in Glentress bevolkt worden door zowel ervaren en afgetrainde bikers als door families met kinderen of beginnende sportievelingen bij wie nog een buikje er mag afgefietst worden. Door het ingenieuze systeem van de pistes rijden ze nooit in mekaars weg. Conflicten zijn er nooit. Ook niet met wandelaars, want het openbare Glentress Forest kent ook een netwerk van wandelpaden. Alleen op het terras voor het café bij het visitor center komt iedereen samen en verbroedert men elk met zijn verhalen van een geweldige dag in de Schotse natuur. ■
BIKEN IN SCHOTLAND (GLENTRESS) PRAKTISCH De 7Stanes zijn zeven mountainbikecentra in het zuiden van Schotland. Ze ontstonden zo’n tien jaar geleden en werden uitgebouwd met overheidsgeld door de Forestry Commission Scotland. In elk center zijn er meerdere bewegwijzerde parcours van verschillende niveaus. De trails werden speciaal aangelegd; al blijft alles er heel natuurlijk uitzien. De toegang is gratis, maar de parking is betalend. Meestal kun je er mountainbikes huren, is er een afspuitstand en omkleedruimte met douches. Vaak is er ook een café en mogelijkheid tot overnachten. Wij verkenden het 7Stanes center in Glentress in Tweed Valley. Je vindt het 35 kilometer ten zuiden van Edinburgh. Dit is het meest populaire en het best uitgeruste van de 7Stanes. Er zijn groene, blauwe, rode en zwarte parcours (van licht naar zwaar). Er is ook een skills area. Vlakbij kun je in Innerleithen vier downhill parcours uitproberen. Hier zijn er geen service faciliteiten; al zijn er plannen voor de bouw van een lift. www.7stanesmountainbiking.com
Erheen
Glentress ligt op 970 kilometer van Brussel. Naar Engeland kun je met Eurotunnel (www.eurotunnel.com) of met de overzet vanuit Duinkerke (www.dfdsseayways.nl) of Calais (www.dfdsseayways.nl of www.poferries.be). Praktischer is om met de cruiseferry vanuit Zeebrugge naar Hull te reizen (www.poferries.be). Na een nacht varen is het ’s morgens vanuit Hull 375 kilometer rijden tot Peebles. Je kunt ook kiezen voor de cruiseferry van IJmuiden naar Newcastle (www.dfdsseaways.nl). De rit vanuit Newcastle bedraagt dan nog 148 kilometer. Vliegen kan dagelijks met Brussels Airlines naar Edinburgh (www.brusselsairlines.be).
Overnachten
Peebles en Innerleithen zijn de twee stadjes in Tweed Valley die de meeste mountainbikers ontvangen. De plaatselijke toeristische dienst heeft een kwaliteitslabel ontwikkeld voor de fietsvriendelijkheid van accommodaties (garage, was- en droogfaciliteiten voor kledij, reparatieruimte en -gereedschap …). Er zijn hotels, B&B’s, campings en een jeugdherberg. Het viel ons op dat in alle prijscategorieën bikers welkom zijn. Via de website van 7Stanes vind je alle info over accommodatie. Ook bij het center zelf kun je kamperen of een hut huren.
Fiets huren
Geen probleem. Reken op zo’n 50 pond (ca. 63 euro) per dag voor een zeer degelijke full suspension (vering vooraan en achteraan, dit is toch een must) mountainbike. De fiets en demping worden voor jou afgesteld. www.tweedvalleybikehire.com
< Schaapjes tellen duurt
hier een tijd.
