Retail Tour Verenigd Koninkrijk Bezoekverslag groenten & fruit bij Britse supermarktketens
PT 2010 - 30 mei 2010 - Josephine Klapwijk - van Dijk, Anne marie Borgdorf Productschap Tuinbouw, M&I
Retail Tour Verenigd Koninkrijk Bezoekverslag groenten & fruit bij Britse supermarktketens
Auteur Functie Telefoon e-mail
Josephine Klapwijk - van Dijk / Anne Marie Borgdorff Projectleider Marktonderzoek 079-3470649
[email protected]
Productschap Tuinbouw, Postbus 280, 2700 AG Zoetermeer Telefoon 079 – 347 07 07 email
[email protected] internet www.tuinbouw.nl Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder toestemming van de uitgever of auteur.
1
2
Productschap Tuinbouw ©
Inhoudsopgave Samenvatting
5
1
Inleiding
7
2
Retail analyse
9
2.1
Groenten
9
2.2
Fruit
11
3
Tesco
13
3.1
London
13
3.2
Manchester
15
4
Asda
19
4.1
Manchester
19
5
Sainsbury’s
23
5.1
London
23
5.2
Manchester
26
6
Morrisons
30
6.1
Manchester
30
7
Waitrose
34
7.1
London
34
8
M&S
38
8.1
London
38
8.2
Manchester
44
9
Aldi
45
9.1
Manchester
45
3 © Productschap Tuinbouw
3
4
Productschap Tuinbouw ©
Samenvatting Verschillen tussen Nederlandse en Britse groenten en fruit schap Het grote verschil met de Nederlandse afdeling is het ontbreken van een groenten & fruit eiland. In de Britse supermarkt worden groenten & fruit in stellingen gepresenteerd. De producten komen hierdoor in sommige gevallen minder tot hun recht. Vers fruit sappen zijn in iedere supermarkt aanwezig, aanzienlijk meer dan in de Nederlandse supermarkt. In convenience stores worden de verse sappen op meerdere locaties in de winkel aangeboden. Daarnaast is er een enorme diversiteit van smoothies tot health drinks. Voorbewerkte groenten zijn in iedere supermarkt aanwezig, het aanbod is vergelijkbaar met dat in Nederland. Het complete en kant-en-klare maaltijden aanbod is vergelijkbaar met dat in Nederland, in de hypermarkt zijn maaltijden ook zelf samen te stellen. Het gemaksaanbod in de Britse supermarkt concentreert zich op ontbijt, lunch en snacks. In Nederland wordt groenten en fruit gepromoot met ‘2 ons groenten en 2 x fruit per dag.’ In het VK is dit ‘5 a day’ Dit wordt intensief gepromoot door middel van POS materiaal en op de etiketten van alle relevante artikelen. Op het etiket staan meestal de volgende onderwerpen vermeld: waarde van ‘5 a day’, percentage van de dagelijks aanbevolen hoeveelheid, display unit / best before, herkomst, soort, promotie kweker/eigen land. Opvallend is dat op het Britse etiket veel over de smaak van een product gesproken wordt. Met pakkende teksten probeert men het product aantrekkelijk te maken. “British grown” product heeft de voorkeur ‚British grown‛ is hot (“Real British taste”, “Real British quality”, “From our own British growers”). ‚British grown‛ wordt gebruikt om een indruk van kwaliteit en betere smaak te pretenderen. De Engelse consument motiveert een keuze voor biologisch met: “It’s important to support local growers”. Lokale productie belast het milieu minder; Foodmiles. Aandacht voor Fair Trade en Biologische groenten en fruit ‘Organic’ profiteert zowel van de duurzaamheids- als van de gezondheidstrend. ‘Organic’ producten zijn aanzienlijk duurder dan de reguliere producten. Sainsbury’s heeft het grootste assortiment ‘Organic’ producten, het eigen merk heet ‘So organic’. Daarnaast schenkt Waitrose ook veel aandacht aan deze producten. M&S schenkt juist veel aandacht aan Fair Trade. Duurzaamheid wordt vooral gecommuniceerd met de ‘carbon footprint’ en ‘airmiles; kortom de milieubelasting van transport. Indirect is dit tevens promotie van het UK product.
© Productschap Tuinbouw
5
6
Productschap Tuinbouw ©
1 Inleiding In april 2010 heeft een medewerker van Productschap Tuinbouw een bezoek gebracht aan het Verenigd Koninkrijk. Diverse supermarktkanalen zijn bezocht o.a. Tesco, Asda, Sainsbury’s, Waitrose, Morrisons, Aldi, Marks&Spencer en The Co-Operative Food (Somerfield). Doel van dit bezoek is een impressie te geven van de huidige manier waarop groenten & fruit gepresenteerd worden in de verschillende supermarktkanalen in het VK. Door middel van een checklist zijn deze supermarktkanalen geëvalueerd en beoordeeld op de volgende punten: Communicatie: prijs, herkomst land, product, verzorgingsinformatie, tht datum, CO2 footprint, Fair Trade, keurmerk, POS materiaal. Product: assortiment, schapvulling, groenten&fruit verhouding, verpakking, acties. Kwaliteit: Product & personeel De winkels zijn bezocht in London en Manchester. De positionering van de Britse supermarkten is te zien in onderstaande grafiek.
Grafiek 1.1
Positionering Supermarkten
© Productschap Tuinbouw
7
In dit bezoekverslag zal in hoofdstuk 2 de bestedingen aan groenten en fruit, de marktaandelen groenten en fruit per supermarktketen en uitsplitsing per groenten en fruit besproken worden. Verder zullen in hoofdstuk 3 t/m 9 de groenten & fruit schappen van verschillende supermarktkanalen door middel van fotomateriaal worden weergegeven. Met behulp van deze foto’s word geprobeerd een indruk/impressie te geven in de verschillende variëteiten van groenten & fruit schappen bij Britse supermarktkanalen.
8
Productschap Tuinbouw ©
2 Retail analyse 2.1
Groenten
Tabel 2.1.1
Groenten bestedingen bij de diverse formules (x £1.000) 2007
2008
2009
09 tov '08
Totaal groenten
4.212.469
4.439.348
4.510.430
1,6%
Tesco
1.241.785
1.286.028
1.309.951
1,9%
Asda
559.347
601.217
610.724
1,6%
Sainsbury’s
734.051
766.238
779.054
1,7%
Morrisons
452.781
483.439
515.608
6,7%
The Co-Operative
340.888
354.668
326.233
-8,0%
Bron: PT/Kantar Worldpanel
Tesco heeft het grootste marktaandeel in groenten. Met een omzet van 1,3 miljard pond hebben zij bijna 30% van de markt in handen. Daarna volgt Sainsbury’s met een marktaandeel van 17,3%. De top 5 retailers in het Verenigd Koninkrijk heeft bijna 80% van de totale groenten markt in handen. Dit staat ook weergegeven in onderstaand figuur.
Grafiek 2.1.2
Marktaandelen aankoopkanalen in groenten
Bron: PT/Kantar Worldpanel
© Productschap Tuinbouw
9
Tabel 2.1.3
Bestedingen van groenten per supermarkt (x £1.000) in 2009 The CoTesco
Asda
Sainsbury's
Morrisons
Operative
Tomaten
164.527
77.963
111.579
68.559
50.575
Champignons
102.955
50.557
56.423
43.832
27.508
Wortelen
78.394
33.898
42.162
30.002
18.027
Paprika
70.783
34.225
42.469
28.662
13.965
Komkommer
61.409
30.363
32.663
17.532
12.616
Sla
56.854
26.642
35.541
21.764
13.750
Uien
55.896
28.620
31.107
21.746
12.486
Broccoli
48.584
20.675
29.367
19.421
12.936
Bonen
41.998
14.123
30.183
12.771
8.248
Bloemkool
27.061
13.350
14.550
11.936
7.427
Kool
21.620
11.232
14.004
12.296
7.360
Lente uien
23.271
12.935
12.952
7.560
5.157
Prei
18.723
10.936
16.223
8.569
4.443
Bleekselderij
21.634
8.407
13.210
9.239
4.698
Bron: PT/Kantar Worldpanel
Tabel 2.1.4
Volume van groenten per supermarkt (x 1.000 kg) in 2009 The CoTesco
Asda
Sainsbury's
Morrisons
Operative
Tomaten
66.088
32.934
37.762
26.910
21.305
Champignons
30.719
15.232
14.583
13.117
6.485
Wortelen
89.938
45.172
48.190
43.914
19.253
Paprika
21.424
11.206
13.212
10.419
3.572
Komkommer
33.203
16.252
16.534
9.701
5.710
Sla
26.194
12.327
13.778
10.310
5.754
Uien
59.833
39.740
34.846
30.080
11.892
Broccoli
26.499
10.349
12.783
10.121
5.160
9.348
3.632
6.410
3.157
1.612
Bloemkool
28.496
14.001
13.276
12.074
7.503
Kool
19.770
9.775
11.150
13.082
5.914
Lente uien
7.629
3.952
4.101
2.351
1.377
Prei
7.711
4.738
6.270
3.814
1.669
13.984
5.431
8.089
5.938
2.724
Bonen
Bleekselderij Bron: PT/Kantar Worldpanel
10
Productschap Tuinbouw ©
2.2
Fruit
Tabel 2.2.1
Fruitbestedingen bij de diverse formules (x £1.000) 2007
2008
2009
09 tov '08
Totaal fruit
3.670.574
3.858.736
3.925.919
1,7%
Tesco
1.080.724
1.121.697
1.122.239
0,0%
Asda
452.490
486.179
506.213
4,1%
Sainsbury’s
641.424
661.301
659.912
-0,2%
Morrisons
398.955
432.511
479.515
10,9%
The Co-Operative
276.038
302.356
269.504
-10,9%
Bron: PT/Kantar Worldpanel
Ook in fruit heeft Tesco het grootste marktaandeel. Voor fruit ligt het iets lager (28,6%) dan voor groenten. Morrisons is de enige retailer in de top 5 die iets sterker zijn met hun marktaandeel fruit dan het marktaandeel groenten. Ook bij fruit hebben de top 5-retailers bijna 80% van de markt in handen.
Grafiek 2.2.2.
Marktaandelen supermarkten in fruit
Bron: PT/Kantar Worldpanel
© Productschap Tuinbouw
11
Tabel 2.2.3
Bestedingen van fruit per supermarkt (x £1.000) in 2009 The CoTesco
Asda
Sainsbury's
Morrisons
Operative
Appels
208.118
103.594
115.648
89.228
42.754
Zachtfruit
207.059
74.652
128.035
75.603
55.025
Bananen
158.319
85.269
88.629
79.107
52.914
Druiven
149.713
63.947
79.714
63.809
38.030
Mandarijnen
106.692
47.624
63.689
37.920
20.634
Peren
50.628
24.895
28.469
28.704
8.537
Sinaasappels
39.807
16.638
26.303
17.983
10.095
Pruimen
28.681
17.237
16.380
15.461
8.465
Meloen
34.665
13.027
16.754
13.889
4.504
Nectarines
23.525
13.650
14.734
10.856
5.923
Bron: PT/Kantar Worldpanel
Tabel 2.2.4
Volume van fruit per supermarkt (x 1.000 kg) in 2009 The CoTesco
Asda
Sainsbury's
Morrisons
Operative
147.164
90.282
82.734
69.465
25.557
Zachtfruit
34.877
15.068
22.155
14.935
9.583
Bananen
144.503
84.146
77.171
82.454
39.723
Druiven
55.508
24.648
28.515
27.441
13.631
Mandarijnen
52.521
30.222
25.245
22.038
10.724
Peren
31.070
19.584
22.314
19.807
4.617
Sinaasappels
25.161
12.647
17.564
21.825
6.223
Pruimen
12.439
8.568
7.450
9.944
3.566
Meloen
31.775
13.308
14.089
21.322
3.935
Nectarines
15.547
9.335
7.431
5.437
4.406
Appels
Bron: PT/Kantar Worldpanel
12
Productschap Tuinbouw ©
3 Tesco Tesco is de absolute marktleider in het VK met een marktaandeel van ruim 30%. Echter door de krediet crisis heeft Tesco in 2008-2009 marktaandeel verloren aan de discounters. Het aandeel daalde in 2009 met 0,5% punten tot een aandeel van 30,4%. Britse consumenten geven de voorkeur aan de discounter en hopen dat deze besparingen hen door de crisis heen zal helpen. Begin 2010 is het marktaandeel licht aangetrokken tot 30,5%. Tesco heeft zowel convenience stores (Express, Metro), hypermarkten (Extra) en supermarkten.
3.1
London
In London centrum zijn voornamelijk Tesco Express winkels te vinden. Het groenten en fruit assortiment is klein en bestaat vooral uit voorverpakte producten. Kwaliteit van de producten is goed te noemen en een behoorlijk gedeelte is ‘organic’ geproduceerd volgens het label. Acties zoals ‚any 2 for £3‛ en ‚Save 50P‛ zijn regelmatig in het schap te vinden.
© Productschap Tuinbouw
13
Veel voorverpakte producten in London
14
Productschap Tuinbouw ©
Acties zoals ‚any 2 for £3‛ en ‚Save 50P‛ zijn populair
3.2
Manchester
In Manchester is een grote Tesco Metro te vinden. Het groenten en fruit assortiment is aanzienlijk groter dan in de Tesco winkels in Londen. Veel producten zijn zowel voorverpakt, los en in gesneden vorm verkrijgbaar. De bakken en kratten waar de groeten en fruit in gepresenteerd worden zijn uniform en hebben dezelfde kleur.
© Productschap Tuinbouw
15
Zowel voorverpakte, gesneden en losse broccoli en bloemkool in het assortiment
Appels en Britse aardappels….
16
Productschap Tuinbouw ©
Communicatie van ‘5 a day’ boven het schap
Uitgebreide fruit & vegetable afdeling
© Productschap Tuinbouw
17
POS materiaal boven het schap
Zowel losse als voorverpakte paprika’s, tomaten, komkommers en halve komkommers
18
Productschap Tuinbouw ©
4 Asda Asda is onderdeel van Wall Mart en vooral gevestigd in Noord Engeland. De Asda bestaat uit veel hypermarktformules. Asda draaide in 2009 nog een redelijk goed jaar en zag het marktaandeel stijgen tot 17%, hiermee behaalde Asda de tweede plaats in retailland. Begin 2010 is het marktaandeel van Asda echter licht terug gelopen tot 16,9%.
4.1
Manchester
De Asda is goed vertegenwoordigd in Manchester. De Asda is 24 uur per dag geopend. De bakken en kratten waar de groenten en fruit in gepresenteerd wordt zijn vaak niet uniform. Het schap ziet er hierdoor rommelig uit.
Groenten en fruit afdeling Asda
© Productschap Tuinbouw
19
Het £1 en 50p voorverpakte groenten schap bij Asda is erg uitgebreid, kwaliteit ziet er goed uit. De prijsacties zijn kenmerkend voor Asda.
Tomaten komen veelal uit Spanje, Marokko en uit eigen land. Veel voorverpakte varianten.
20
Productschap Tuinbouw ©
Paprika’s in alle vormen en maten voor de losse verkoop, per stuk verpakt en in ‘stoplicht’ variant. Landen van herkomst zijn voor namelijk Nederland en Israël.
Broccoli & bloemkool gecombineerd en gesneden verpakt, landen van herkomst zijn Spanje en het VK. Champignons van Asda zijn afkomstig uit Nederland.
© Productschap Tuinbouw
21
Pink Lady appels (Italië) ‘Tasty Treat’
Fair Trade bananen
Snack fruit in compacte zakjes, handig voor in lunchbox of tussendoor
22
Productschap Tuinbouw ©
5 Sainsbury’s Sainsbury’s staat op een 3de plaats in het Verenigd Koninkrijk met een marktaandeel van 16,3%, dit is licht gestegen ten opzichte van vorig jaar toen stond het aandeel op 16,1%. Sainsbury’s heeft zich gepositioneerd in het hogere segment en profileert zich zeer sterk met Engelse producten. Scoort goed met ‘So organic’ en is marktleider met eigen label biologische producten.
5.1
London
Er zijn veel Sainsbury’s Local winkels (convenience store) te vinden in het centrum van London. De kwaliteit van de groenten en fruit is zeer goed te noemen. Opvallend is ook dat er veel British grown producten in het assortiment te vinden zijn. De Britse vlag is op vele afbeeldingen zichtbaar.
© Productschap Tuinbouw
23
Naast de losse verkoop van fruit is er ook een uitgebreid assortiment aan voorgesneden tropisch fruit te vinden. Ook de kant-en-klare maaltijdsalades zijn goed vertegenwoordigd.
24
Productschap Tuinbouw ©
De broccoli komt uit Spanje en de champignons zijn afkomstig uit Ierland. Opvallend is dat op de verpakking veel verteld wordt over de smaak van het product.
Sainsbury’s is een van de weinige supermarktketens waar voorverpakte radijs te vinden was.
© Productschap Tuinbouw
25
5.2
26
Manchester
Productschap Tuinbouw ©
© Productschap Tuinbouw
27
Bovenstaande is een goed voorbeeld van een gestructureerd schap waarbij de groenten netjes gesorteerd gepresenteerd worden.
28
Productschap Tuinbouw ©
Voorbeelden van ‘British’ en ‘Organic’ producten.
© Productschap Tuinbouw
29
6 Morrisons Morrisons is qua assortiment en ‘look & feel’ net boven de discounters gepositioneerd. Morrisons ziet het marktaandeel nu al twee jaar achtereen stijgen. Zo is in 2009 het marktaandeel van 11,8% gestegen naar 12,5%. Dit zet Morrisons op een vierde plaats.
6.1
Manchester
Tot 2004 waren de Morrisons winkels alleen in het noorden van Engeland te vinden. Met de overname van Safeway kreeg Morrisons er 420 supermarkten bij, verspreid over het hele land. Sinds 2007 is de slogan ‚Fresh choice for you‛ van kracht. De uitstraling van het schap en de manier waarop groenten en fruit producten bij een Morrisons gepresenteerd zijn lijken veel op die van een discounter. De kratten zijn echter wel uniform en in 1 kleur (groen). Er is veel bulk goed te vinden. Veel producten liggen in de koeling en wat er niet meer in past staat voor het koelschap. Opvallend is dat er middenin de groenten en fruit afdeling een groot en uitgebreid ‘self-service’ salade bar te vinden was, compleet met plastic bakjes in diverse maten en garnituur.
30
Productschap Tuinbouw ©
Veel bulk producten te vinden bij Morrisons, vrijwel alles is in grote aantallen aan te schaffen.
Champignons uit eigen land en speciale ‘fun size’ bananen voor kinderen.
© Productschap Tuinbouw
31
32
Productschap Tuinbouw ©
De ‘self-service’ salade bar bij Morrisons
© Productschap Tuinbouw
33
7 Waitrose Waitrose kenmerkt zich door relatief kleine en dure supermarkten, heeft veel convenience producten in het assortiment en is vooral in zuid Engeland te vinden. Waitrose behoud met moeite het huidige marktaandeel. Vorig jaar daalde het marktaandeel nog met 0,2%-punten van 3,9% naar 3,7% in 2009.
7.1
London
De kwaliteit van groenten en fruit bij Waitrose is superieur te noemen, alles ziet er goedverzorgd en vers uit. Alleen de mooie producten lijken in het schap te liggen. De keuze is enorm groot en alles is in uniforme groene kratten gepresenteerd. Biologisch en ‘British grown’ krijgt bij Waitrose ook veel aandacht.
34
Productschap Tuinbouw ©
Het tomaten schap is enorm uitgebreid, zowel in breedte als in diepte. Losse tomaten, cherry tomaten, tros tomaten etc. Vooral het assortiment cherry tomaten is bij dit filiaal erg uitgebreid.
© Productschap Tuinbouw
35
36
Productschap Tuinbouw ©
Het assortiment losse appels is groter dan het assortiment voorverpakte appels.
© Productschap Tuinbouw
37
8 M&S Marks&Spencer heeft in het VK ongeveer 600 winkels. De jaren 2008 en 2009 waren moeilijke jaren voor M&S, ze zagen het marktaandeel ‘Food’ dalen van 4,3% naar 3,9%. Het marktaandeel ‚Clothing en footwear‛ liet ook een daling zien in dezelfde periode. De krediet crisis wordt gezien als voornaamste reden voor de daling.
8.1
London
De ‘Simply Food’ winkels van M&S zijn veelvuldig te vinden in London. Het assortiment voorverpakte groenten en fruit is uitgebreid aanwezig. Vooral voorverpakt fruit en verse sappen staan op zichtbare plekken in de winkel. Aan Fair Trade wordt veel aandacht besteed.
38
Productschap Tuinbouw ©
© Productschap Tuinbouw
39
40
Productschap Tuinbouw ©
Bij M&S is een groot assortiment voorverpakte kant-en-klaar maaltijden beschikbaar. O. a. Maaltijdsalades, maar ook stoom groente & vlees maaltijden.
© Productschap Tuinbouw
41
42
Productschap Tuinbouw ©
© Productschap Tuinbouw
43
8.2
Manchester
Uitgebreid schap ‘berries’ met o.a. frambozen, bramen, aardbeien, etc.
44
Productschap Tuinbouw ©
9 Aldi De omzet van Aldi steeg in 2008 met maar liefst 25%. Reden hiervoor was vooral de krediet crisis. Veel consumenten verruilde de geprefereerde supermarkt voor discounters zoals; Aldi, Lidl en Netto. Aldi profiteerde hier in 2008 en 2009 flink van. Wat resulteerde in een stijging van het marktaandeel naar 3,1% in 2009. Ter vergelijking het marktaandeel van Lidl was in dat jaar 2,4%.
9.1
Manchester
In de Aldi worden alle groente en fruit in kratten gepresenteerd. Veel producten zijn in grote aantallen te vinden voor weinig geld. Kwaliteit is goed te noemen. Ook bij de Aldi wordt veel aandacht besteed aan het eigen ‘British’ product.
© Productschap Tuinbouw
45
46
Productschap Tuinbouw ©
© Productschap Tuinbouw
47
Productschap Tuinbouw Adres Postbus Telefoon Fax Internet e-mail
Louis Pasteurlaan 6 280, 2700 AG Zoetermeer 079 – 347 07 07 079 – 347 04 04 www.tuinbouw.nl
[email protected]