Dit is het verhaal van de Chemie

Dit is het verhaal van de Chemie

→

Chemie is overal

Chemie is de basis van het leven en van alle natuur. Mensen associëren chemie vaak met chemische fabrieken en producten als verf en olie. Maar wat de natuur doet, wat er gebeurt als je aan het koken bent, de processen in ons lichaam, dat alles is ook chemie. →

Chemie is overal.

3

Trots

Dit is het verhaal van de chemie. Het beschrijft de plaats van chemie in onze maatschappij en de rol van de chemiesector in zijn omgeving. Het vertelt ook waarom de chemie voor Nederland zo’n belangrijke sector is om trots op te zijn. Want dat is hij. De chemie is een aanjager van de Nederlandse economie en neemt al decennia lang het voortouw in duurzaam ontwikkelen en innovatief ondernemen. Chemische producten zijn niet meer uit onze hedendaagse maatschappij weg te denken. Nederlandse chemici behoren tot de wereldtop en doen baanbrekend onderzoek. Het onderwijs leidt uitstekende ondernemers en wetenschappers op, maar ook topoperators en -laboranten. → Chemie is overal.

Dit is het verhaal van de chemie

Drie delen, één geheel 4

De chemiesector bestaat uit industrie, onderzoek en onderwijs. Drie delen die veel samenwerken en elkaar versterken. Industrie en universiteiten werken bijvoorbeeld nauw samen aan nieuwe producten, theorieën en processen. Industrie en wetenschap werken samen om nieuwe vindingen in de praktijk te brengen en zo producten schoner te maken en ons leven te veraangenamen. Voor de instroom van nieuw personeel zijn industrie en onderzoek sterk afhankelijk van het onderwijs.

1

Industrie

De chemische industrie maakt nuttige, mooie en schone producten die een antwoord geven op vragen uit de samenleving. Zij onderzoekt, verbetert, ontwikkelt en maakt. Met haar producten draagt de chemische industrie bij aan onze kwaliteit van leven. →

Chemie maakt.

2

Onderzoek

Chemici zijn gefascineerd door de bouw en werking van moleculen en de mogelijkheden die deze bieden. Het onderzoek op de universiteiten en in bedrijven levert nieuwe kennis en toepassingen. Chemici leren van de natuur en proberen die natuurlijke processen te gebruiken in nieuwe technologie en producten. Die kennis maakt het mogelijk dat de chemie een bijdrage levert aan het oplossen van problemen van vandaag en morgen.

→

Chemie onderzoekt.

3

Onderwijs

Chemie kun je leren op verschil lende niveaus: van lagere school tot mbo tot universiteit. Chemie is uniek, want daarmee ontdek je en maak je nieuwe dingen. Chemie is een vak voor nieuwsgierige mensen die maat schappelijke problemen van vandaag en morgen willen oplossen. Kennis van chemie biedt een goede basis voor een latere loopbaan, binnen of buiten de chemie. Het vak innoveert continu en biedt daarmee goede perspectieven voor de arbeidsmarkt. →

Chemie ontdekt.

Chemie als sector Industrie, onderzoek en onderwijs zijn sterk met elkaar verbonden. De industrie kan niet zonder onderzoek en onderwijs. Andersom hebben zij het bedrijfsleven nodig voor input en testomgeving. Het onderzoek wordt geïnspireerd door praktische toepassingen en behoeften. Het onderwijs leidt op voor een carrière in de chemische industrie, de onder zoekswereld of het onderwijs zelf.

D do

LA

→

or ze id

— m riu ite cr

p in g

ot ic tr

—

d ei gh ili ve

.

—

ijn rp ie

f– fff

it ..

... pfff

ST

dr

— hoofdzaak lm

plo p e

AFZIEN

—

ER

... tij

—

n— to lo pe —

ce -

den ou

—

sp

s ie at

pf

–

z–

he

ken

ue

—

e er

te n a

d’H

dj

s – Ba

lpe

tan r•

j • ko

—

al

ch

ia

=

is

er

E

m

at

EM

na

m

CH

dy

—

=

–A

- To ur d e F ra n

— s an al —b

—

v olh

st

— koolstof

bi

•

—

l—

–

jg en

= CHEMIE =

hi

ro

s

–

et

en

—

re

pfi

et

in g ?

—

pp

to

zw

en to

–

—

nn

—

co

erepodium

– champagne! –

TALENT

— Giro —

Ae

n – b lo

—

l re

AFZIEN

k–

nap

he

ka

to o de s

el

ie

• dop

ravaa

t–

–

sn

... g

w

FIETSEN

lie

• prof

i e lr e n n

—

ili

ADRENALINE

stroomlijn–

n

w

—

— –p ub

en

- on ts

—

pe

=

–

da

en

le

n

–

– en m im

tr a p

et

IE

ppe

kl —

—

EM

et

zw

ih a rd

–

ve

AFZIEN

nn wi

• to er

rz

n Ke

er

ve

CH

—

FINISH

=

n—

G

tte

... wedstrijd–

Chemie is overal

K

Chemie = sterk Chemie is sterk

Chemie zit ook in speciale fiets kleding en helmen. Zo vormen zogeheten koolstofvezels met kunsthars een ideaal materiaal voor voorvorken en frames van racefietsen. Hoe minder lucht weerstand hoe beter. Voor een fiets heb je aan alleen koolstof vezels helemaal niets, want het

is net een bos haar. Je moet ze eerst impregneren met kunst hars. Het resultaat: supersterk en vederlicht composiet materiaal, opgebouwd uit diverse componenten. De vezels vangen de krachten op, terwijl de matrix van kunststof de vezels samen houdt en met de vezels een licht en stevig materiaal vormt.


la k

ro ic

–

m

en

t

—

rm

an

—

—

ne

em

ng

g

nsla

jg e rk

– k le

p uren

– a le t

we

s

— geen —

ik

—

op, t

at

– w il

K

e

h?

DR

‘t

AA

ag

pla

leve

– zt zz zz bz

j

pe

ar ba er ijd rw ve —

ke n th

— r?

—

— ur ltu cu —

— n te et m ts

i

ve

oe

n t i

opk

on

ze

4e

t ta

—

oc

= gewoon even kijken

tje

haarverf

ee

–

t—

—

et

= CHEMIE =

r

ns

aa

ni

es

aa

ku

pl

rf

ul

kl

—

le n

—

zul

er

traditie

du

i–

ps

al

ud

s w at

ik

m

ca

– kleuren –

—

ho

ui

=

se

t—

sc au! –

IM

=

– wereld –

—

en

–

—

tatoeage

AG

to

–

au

gm

KT

–

O

= CHEMIE =

pi

IN

veilige inkt –

Chemie = kleur

→

Chemie is overal

Onderzoek Chemici zijn gefascineerd door de mogelijkheden die de natuur ons biedt. Een groot deel van de ontdekkingen en innovaties in de chemie is ontstaan door de eigenschappen en stoffen uit de natuur te bestuderen en die slim te gebruiken. In de chemiesector werken onder zoekers in onderzoeksinstellingen en bedrijven. Samen zijn zij verantwoor delijk voor bijna een kwart van het industrieel onderzoek in Nederland. Onderzoekers leren van elkaar en wisselen hun kennis voortdurend uit. Dat doen zij niet alleen in Nederland,

Chemie is kleur

Speciaal voor tatoeages hebben wetenschappers een semipermanente inkt ontwikkeld die makkelijker te verwijderen is. Deze speciale pigmenten worden ook toegepast in allerlei soorten lak: in je haar, tegen de schutting en op je fiets. Er bestaat zelfs autolak die zichzelf herstelt van een kras.

maar over de hele wereld. Zo groeit onze kennis. Het Nederlandse onderzoek behoort tot de wereldtop. We krijgen daarvoor ook regelmatig internationale erkenning, tot Nobelprijzen aan toe. Van ’t Hoff in 1901, Peter Debye in 1936 en Paul Crutzen in 1995 wonnen met Nederlandse chemie deze internationale hoofdprijs. Chemie is kortom een belangrijke factor in de Nederlandse kenniseconomie. →

Chemie onderzoekt.

7


Oplossingen 8

Chemici helpen ook gericht om vraagstukken in onze samenleving op te lossen. Of het nu gaat om de klimaatproblematiek of voedings- en gezondheidsvraagstukken, bij de oplossing ervan speelt de chemie een onmisbare rol. Zo is veel van onze duurzame ontwikkeling gebaseerd op chemie. Zonnepanelen, auto’s die op waterstof of biobrandstof rijden, biologisch afbreekbare kunststoffen: dit alles kan niet bestaan zonder kennis van chemie. Als je iets produceert, belast dat in de regel het milieu. Door efficiënt met grondstoffen en energie om te gaan en schadelijke uitstoot te beperken en af te vangen, houden we de milieu

belasting zo klein mogelijk. Ook draagt de chemische industrie bij aan een beter milieu via haar producten. Onze ontdekkingen en producten besparen vaak bij gebruik, omdat ze langer meegaan of minder energie gebruiken. Op die manier levert de chemie duurzame oplossingen. Verder onderzoeken wij de mogelijk heden van alternatieve grondstoffen, want ooit zullen onze fossiele bronnen leeg zijn. De chemie staat midden in de samenleving, weet wat er speelt, en snapt voor welke problemen oplossingen urgent zijn. Aan die oplossingen wordt in de chemie met man en macht gewerkt. →

Chemie biedt oplossingen.

Chemie is overleven

Onderzoekers in de chemie ontwikkelen continu nieuwe medicijnen, zoals tegen malaria. Een vrij nieuw geneesmiddel is de combinatietherapie met artemisinine, dat als voordeel heeft dat de parasieten daarbij minder snel resistentie ontwikkelen. Artemisinine is de werkzame stof van de plant Artemisia annua. Die wordt in China al tweeduizend jaar gebruikt in kruidenthee voor de genezing van malaria en aambeien. Het is recent door genetische modificatie gelukt een voorlopermolecuul van de verbinding in gistcellen te laten maken. Zo kunnen we het geneesmiddel straks ook zonder plant maken.

RE

HEMIE

SI T

IA

— ts or ko º 42

–

—

i

– rs

i n d u str

ar va ge

al na io at rn te in —

— d

—

— en et zw — de lij ia

–

oe

o fyla x

—v

med

icijn

n

pr

g

ar al m

ke

en—

er

af w

— bestrijdingsmiddel

w

nd•

e•

len

en

—

pil

m

r• ge

e—

sa

uw

—

nie

zo

o oork

–

— z zz zz bz —

a c ti e •

ili

-P

-

... shit

= CHEMIE =

bl

= doodsteek

–

—

ve

n

–

n

O

men

ke

AR

–

n

AL

g

te

ne

H

ee

—

ik

in

ui

oe

W

r—

sl

dd

sp

ilj

—

zoek •

—

te ok

m

n

parasiet

=

re

–

– angst –

–

pe

d

• ond er

.. M

=

—

– t ro

—

e

Chemie is overal

RI

EN

en

G warm & vochtig –

doodziek

—

ijl

U

gemene

K

ST

=

-M

overal pijn —

→

—genezen—

-

— M

AU

RE —

-

n

pe

m

– dode mug –

m

oe

ra

s

de

ar

ba

ht

uc

vr

IE

on

ED

Chemie = overleven immuun —

tie va no in

w —

— ijs —

–

–

at lta

id

su —

— in

no

Chemie = zuinig ijs

re

he el sn

—v erbr uik

anen

—

m er

zo

—

ten

os —k

—

... GLICE = CHEMIE =

an

topsport

= CHEMIE =

— glad

—

—

s ja —

—

t– ui

— ud ko – st

z e lli

— om ek to

— ig

—

—

— duurzaam —

ba

el

gie

tsto

f ijs b

in

ge

–

sn

nta ct

zu

in d e

—

en

—

—

in

t

ku

er

tra

ns

en

—

ku

—

ijshockey

—

m

—

schaatsen –

ns

= CHEMIE =

—

in

r de

... IE

d

EM

— synthetisch —

–

t—

er

CH

h!

am

us

nd

...

jo

za

w

ra

–

e

ur

ate co

be

verantwoord

le

ne

du

d

t—

ve

ia

tsen

—

– schaatsen –

—

he —

ec

aa

r—

sp

te

– —

1st

—

in

of g

• sch

—

w

st klimaat

– glijden –

as

—

st

ijs –

energie

—

= CHEMIE =


va

tie

→

Chemie is overal

Maken De mogelijkheden zijn eindeloos: de chemie is een innovatieve sector en de ontwikkelingen in de chemie hebben een groot effect op de ontwikkeling van onze maatschappij. De microchips in onze mobiele telefoon of tablet zouden er niet zijn zonder chemie. De chemie heeft het ook mogelijk gemaakt een touchscreen te ontwikkelen.

Waardevolle kunststoffen worden gemaakt in chemische processen, net als onze cosmetica, schoonmaak middelen en voedingsmiddelen. Ook de ontwikkeling van medicijnen is niet mogelijk zonder chemie. De chemie ontwikkelt nieuwe materialen die duurzame oplossingen bieden voor complexe problemen: lichte maar toch sterke bouwmaterialen, afbreekbare plastics, supersterke coatings en vezels die het ons mogelijk maken in de ruimte te reizen – alles is mogelijk. Het ontdekken en maken van nieuwe dingen zit chemici in de genen. →

Chemie is schaatsen zonder ijs

Ons klimaat verandert, dus de kans dat we in de winter op natuurijs kunnen schaatsen wordt steeds kleiner. Enkele jaren geleden is daarom in Friesland een ‘Glice’ geopend. Op deze synthetische ijsbaan kunnen mensen altijd schaatsen, aangezien het ijs vervangen is door polyethyleenplaten die behandeld zijn met een speciale was. Het resultaat glijdt bijna even goed als natuurijs. Het grote verschil met kunststof ijsbanen (die bijvoorbeeld voor ijshockey zijn ontwikkeld) is dat je nu geen speciale schaatsen meer nodig hebt. Bovendien is het relatief goedkoper en energiezuiniger.

Chemie maakt.

11


Chemie is houdbaar

Het is de kunst om een oplosmiddel te gebruiken dat wel de oude vernislagen verwijdert, maar niet de verf aantast. Vernis op harsbasis vergeelde vroeger al na 25 jaar; moderne natuurhars met UV-blokkers pas na 100 jaar. De chemische industrie maakt tegenwoor dig ook verf die niet meer verkleurt.

12

Ontwikkelen Veiliger, lichter, milieuvriendelijker, zuiniger, sneller, efficiënter, duurzamer, sterker: deze uitdagingen stellen de mensen in de chemie zich dagelijks. Alles moet beter worden dan wat er nu is. Dat is, samen met nieuwsgierig heid en fascinatie, dan ook de drive van chemici in de industrie, het onderzoek of het onderwijs. In de chemie worden mensen opgeleid die in staat zijn vraagstukken daad

krachtig en duurzaam op te lossen. Chemici zijn nieuwsgierig en gedreven om nieuwe processen, producten en toepassingen te ontwikkelen, onderzoekers in de chemie doen excellent onderzoek, en onze industrie zet dat onderzoek om in innovaties die over de hele wereld gebruikt worden. →

Chemie ontwikkelt.

→

Chemie is overal

TA U ES

-R n

re fle ou m ca

tie ac —

re

–

ir a t ie

ed

e nis

– ee

IS N

du ld

N

– in sp

– rs ha —

m e es t de

– en er ijd rw ve — f– to rs

– u w ig

— k ie un

eu

—

ie is ec

er

w erk

pr —

— am za ng la

–—

ll e n

–

kl

– kostbaar –

ge

KE

w aren

del

r v o o lat

be

s m id

—

s c hi

– he rste

ge

illi m e t

lo – op

d • ou

!—

oe

ar

gd

A

— discussie

en

—

h…

m

—

a aa

sa

da

di

m o oi

de

—

n–

ha

— r — lief

—

t k ij k e

sc

cu

u ltu

w erk

kuns

be

—

=

n

ar

re

= CHEMIE =

ba

he

–

ng

uc

ig

–

to

ht

h e id

=

ac

interessant

oon

en

pr

= lijnolie

– sc h

et

–

—

rva

–

k

ve

karmijn

a a r e rf g

—

la

on

de

—

m

—

e inn

—

• la ag

je s • m

is

in g •

– interpreteren–

— en

t—

– museum –

ou

rn

r

• k w et

—

ve

• v er

as

ij k

er

kw

er

sb

n

–

—

es

meesterwerk

re

lle

ST

am

rm

verf –

ni

vu

N

pl

–

uu

–—

indigo

ge

= CHEMIE =

op

KU

peuteren –

RE

RE

N

Chemie = houdbaar

ns

po

in an le C —

– gy er en —

ed

y •

—

Cat

ste

—

se —

h n ol

ge t

t— alys

Wa

—

In

v no

at

ion

—R eu

—

gy er en n ee gr t—

g in

— ys —

C

at

al

—

lo g y no

an le C —

— e ur

-T ra

– g

n — te as W

an

ec

tti n g

e tech

M

e

—

og

= CHEMISTRY

Sp

—

ity

—

—

ed

Cu

ke

nu

... Cleaning up

= CHEMISTRY =

2

—

–

P—

CO

SOLVING

ge

n

U

d–

—

g edg

—

in

rt

t

In

ee

—

ee

po

C ut

=

gr

—

ic

=

—

e

RANGE

sp

ns

... Ch

D

Free-range

—

a Tr

PROBLEM •

EE

us

... it

—

Manure–

SP

Re

sh

Catalyst –

rt

= CHEMISTRY =


e cl

ee n

cy

gr en er

re

—

-

— Manure —

gy

Chemie = slim

→

Chemie is overal

Chemie is een onderdeel van de maatschappij Chemie is overal. Maar de meeste chemische processen verlopen zonder dat we erbij nadenken of zonder dat we ze zien. Dat gebeurt in ons lichaam, terwijl we koken of schoon maken, als we ons wassen, en in de natuur. En zo is het ook in de maat schappij: wat wij in de chemie maken, blijft vaak onopgemerkt. Wie denkt er immers aan chemie bij een sportjack dat waterafstotend is en toch ademt? Toch zitten daar verschillende chemische innovaties in. Of wie weet dat er ook in pindakaas, vla of soep chemische kennis zit? Dat is handig

Chemie is slim

Via een ingenieus chemisch proces zetten bacteriën poep om in autogas. Wat overblijft van een berg kippenstront is schone energie, snelheid en droge mest. Daarbij komt geen ammoniak vrij in de buitenlucht. Bacteriën zetten kippenpoep namelijk om in biogas. Dat bestaat voornamelijk uit aardgas en kooldioxide. Na het verwijderen van de kooldioxide kun je met het biogas een installatie stoken die warmte en groene stroom levert. Boeren gebruiken biogas zonder kooldioxide om energie op te wekken, of ze leveren biogas aan het openbare gasnet. Binnenkort wordt biogas voor het eerst gebruikt als brandstof voor auto’s. Zo komen er tankstations waar je ook biogas of aardgas kunt tanken.

om het houdbaar te maken, het nog beter te laten smeren, op te lossen, of gewoon om het nog lekkerder te laten smaken. En wat te denken van make-up, shampoo of badschuim? Of die autoband die maakt dat auto’s zuiniger zijn? Of medicijnen die precies doen waar ze voor bedoeld zijn, met minder bijwerkingen? Dat zou niet kunnen zonder chemie. → Chemie is een onderdeel van

de maatschappij.

15


Chemie is fris

Om de geur van zweetvoeten te verdrijven, wordt de geur aangepakt die de stank veroorzaken. Dat kan met inlegzolen, spray en poeder. Werkzame stoffen als kamfer, propeen en dipropyleen glycol stimuleren de groei van ‘gezonde’ bacteriën, remmen de groei van de overlastveroorzakers en houden je voeten droog.

16

Ontdekken Onderzoek, ontdekkingen en innovaties horen bij elkaar. Door in onderzoeks instituten onze kennis over chemie en chemische technologie verder te ontwikkelen en te zoeken naar wat we nog niet weten, doen we nieuwe ontdekkingen. Veel ideeën leiden uiteindelijk tot innovatieve toepassingen voor nieuwe duurzame producten, aanpassingen van producten of nieuwe productiemethoden. De ontdekkingen zorgen bijvoorbeeld dat er producten komen die meer energie besparen dan dat het kost om ze maken. De Nederlandse chemiesector is zeer innovatief. Recent ontwikkelden chemici van eigen bodem bijvoorbeeld een sportdrank waarmee sporters veel sneller herstellen na een top prestatie. Ook zijn er in Nederland hoogwaardige kunststoffen ontwikkeld

die een zeer laag gewicht hebben en tegelijkertijd supersterk zijn. Deze kunststoffen worden gebruikt in de luchtvaartindustrie over de hele wereld. In de zogeheten ‘groene chemie’ kijken we onder andere naar efficiënte methoden om natuurlijke grondstoffen – ook wel biomassa genoemd – te gebruiken als basis voor chemische processen. We maken gebruik van intelligente verpakkingen voor voedingsmiddelen mogelijk. Deze analyseren de omstandigheden waar onder een product bewaard wordt en geven aan wanneer het product niet meer voor consumptie geschikt is. Allemaal innovaties die ons dagelijks leven beïnvloeden en verbeteren. → Chemie ontdekt.

—d

okte n op

—

r— h lu c ti

—

= CHEMIE =

—

—

op

fe

tie

—

ist drog

x

—

et

—

s—

la

lu

ch

t

= CHEMIE =

ga

tv

er

—

— ge

nta ct

ze

ep z e lli

w

– eg

w

ez

en

–

—

—

gê

ba

ne

le

n— gsk

s

re

hè

—

—

–

—

—

je

y

y

voe

et

pp

ra

ge

= CHEMIE =

m

ha

sp

–

... BAH

—voeten—

date

—

—

... K

?

—

te

!

el

— eenzaam —

AN ST

hè

w

—

...

—

e,

je

e

oe

— –

ne

jij

ate co

by

—

ld

—

af

cht ra

—

as

d

—

?

be

re kk

— w

at

bl

ge

nt

ke

en —

w

ik

ch af

er

–

en

–

—

dro

ng

—

ho

m

— zacht

s— ad

vie

—

in

sc

ar

– kaas –

—

— go

ed

bacterie —

am —

w

pi

gn

on

—

= CHEMIE =

–

g

aa •

inlegzool 1st

vochtig

– tenen-

geurvreter–

ruik–

uit –

Chemie is overal →

Chemie = fris

—

= CHEMIE =

l—

—

m

e

kn

ip

to

l—

epe

oo

ch

be

—so

g

—

—

—

–

ie

end

n roo

ch

er

Kr

nz

vol e

no

g

ee

ns

vol e

—

em

ie

– r–

—

—

m

e

gl

an

ze

to

nd gsk

n roo

ch

— — ra

in

= CHEMIE =

—s

hi

—

—

—

k— maa

m

jk

er

—

—

ko

ki

ng

co

nt

ac

EN

—

—

la

—

... er

—

t

ZO

kk

ee

le

–

— aantrekkingskracht —

rr

m

...

n—

rr

end

—

—

–

pe

ee

nz

en

—

er

—

lip

m

ak

n

hi

—

cht

re kk

—

— —

nr

da

m

nt

ro

jk

aa

e

od

ko

ki

... er

—

m

–

KU

IJ

—

—

kk

—

M

le

gla d

... hallo

—yummie—

— zacht —

en

p

—

SMACHT sm —

=

...

WARMTE

elt

la

e kk

n—

LEKKER

aa

•

LACHEN gla

d

zie–

DICHTBIJ

zie–

voel–

PASSIE

S

— = CHEMIE =


Chemie = mooi

→

Chemie is overal

Chemie is mooi

Met microkristallijne was lukt het om de plakbaarheid van lippenstift te verhogen. Deze was is een aardolieproduct en wordt veel gebruikt voor cosmetica. Het is kleur loos, houdt vet en vocht bij elkaar, maakt lippenstift smeerbaar en stoot water af. Microkristallijne wassen bestaan uit fijne kristallen van lange en wijdvertakte moleculen (koolwaterstofverbindingen) met meer dan 35 koolstofatomen. Ze smelten vanaf 60°C. De microkristallijne was houdt als bind middel de ingrediënten van de lippenstift bij elkaar. Als emulgator mengt het water en vet, net als bij boter. Verder is het opalescent: het vermindert de doorschijnendheid. Daardoor hoef je maar weinig op te doen. En door de lage stroperigheid van de was blijft de lippenstift prettig smeerbaar.

19

Waarde De chemie is een belangrijke sector voor Nederland. Niet alleen vanuit economisch perspectief, maar ook maatschappelijk. In Nederland draait de sector op onderzoeks- en innovatie gebied mee in de mondiale top. Nederland is wereldwijd koploper in sectoren als basischemie, voedingsingrediënten, coatings en high-performance-materialen.

Het Nederlandse onderwijs in de chemie is van hoog niveau en trekt studenten uit de hele wereld. Voor ons land levert de chemie daarnaast een belangrijke bijdrage aan de werk gelegenheid, het bruto binnenlands product en de export. → Chemie is waardevol.


Chemie werkt duurzaam 20

Duurzame ontwikkeling staat bij de chemiesector hoog in het vaandel. Het is van belang dat we zuinig en veilig met onze planeet en onze mensen omgaan. Daarom kijkt de chemie goed naar het effect op de maatschappij. Chemici brengen risico’s in kaart, werken zorgvuldig en treden vak kundig op als er iets misgaat. Chemie is ook in houding en gedrag onderdeel van de maatschappij. Sectoren als de ziekenhuizen en de bouw gebruiken veiligheidssystemen uit de chemie. De chemie streeft ernaar bij te dragen aan de welvaart en het welzijn in Nederland, maar dan wel op een duurzame manier. Het is noodzakelijk dat de sector groeit en tegelijkertijd zuiniger omgaat met grondstoffen en energie. Daarom zoekt de sector

naar nieuwe mogelijkheden voor verregaande energiebesparing, procesverbeteringen en duurzame alternatieven voor fossiele grond stoffen. Daarom worden er producten gemaakt die huizen isoleren, auto’s zuiniger laten rijden en voedsel veiliger maken. Voor de Nederlandse chemie liggen de mogelijkheden voor de toekomst vooral op het gebied van industriële biotechnologie, katalyse, materialen en procestechnologie. Dat zijn belang rijke onderzoeksrichtingen die het mogelijk maken bij de internationale top te behoren en op duurzame wijze te groeien. → Chemie werkt verantwoord.

—

l id

de

in g

rm he sc

– rig pe

rij

di

ng

sm

—d ress

n • g

st be

=

-

be

sc

k

—

he rm in

aa

in

g — en al

—

av

te

ker e

— le

ek

l

r— kke

n •

— groente —

g

sm

b

–

—

n

—

re

ht

ond e

ve

ez

er

la

ng

ns

sa

te

—

sti

co

—

e em

= v er ed elin g

d

— — li g

- sappig –

-

= CHEMIE =

or

de

ap

f– to rs eu kl

on

—

wo

kn

ken?

ak

m eep

n

—

m

in

at w —

—

n ko al —b

l–

w ij n

zo

—

oe

je

—

d

zw

—

kunstmest

= CHEMIE =

za

-

li

k

n

—

ro

ha

eb

er

gi

le

er

n?

en

—

‘n

nt

- gewas-

-

—

-

-

at

Chilisalpeter

- WORTELSAP

ra

Chemie is overal

be

— es in

n

—

—

te

s

vi

an

ta

id

m

ox

ng

w

–

—

=

=

ti-

la

nd

– landbouw –

zouten fl e s

an

en

zo

de supermarkt —

mooie –

opbrengst

-

ev

ge

ve

biologische

→

Chemie = groen Chemie is groen

Met kunstmest en gewas beschermingsmiddelen is de wereldwijde voedselproductie drastisch gestegen. Voedings producenten zien ook kans om

de voedingswaarde te verhogen – bijvoorbeeld met vitamine C, carotenoïden en calcium. Andere toevoegingen verbeteren de houdbaarheid, de smeerbaarheid en de smaak.

on

ag


tp

-l

or –g

g

ent

—

r

ontploffing

N 34

in

—

aa

— 7

dd

n

v ge

em

e ef ge

g– irba

a dijn

R

– n ie aa dr

EM ME

— en

= iiiiiiii

m

—

— n ge re —

— eg

M•

—

ff, i k

OO

id

w

ke

nog•

he

m

–

ad

—

rm

EE N B

gl

re

be

lu k ki g

ste

i-el

-

on

–

— n ge in et m

s

—

or

—

om

at

—

–g loe

ns —

g–

se

in

tu

ex

ie

bo

dd

or

re

ac OP

—

]

—

os pl

n

—

—

– —

—

[

-botsballon

ee

ig

= CHEMIE =

kk -

berekening

pf

lu

to

slippen

op

ge

au

• PA S

s

—

ai

—

- activering -

–

—

N

pa

tje

=

en

em gordel–

=

m

ng

le s

ffi

ie

bo

gladheid

rb

lo

oe

= CHEMIE =

gl regelapparaat–

re

Chemie = pffff

→

Chemie is overal

Chemie draagt bij aan de kwaliteit van leven Chemie is belangrijk in ons leven. Kennis van chemie zorgt dat wij voldoende voedsel hebben en dat het houdbaar en veilig is. Dat we medicijnen hebben tegen alledaagse kwaaltjes en ernstige ziekten. Dat we warmte en elektriciteit hebben, al dan niet op duurzame wijze geproduceerd. Dat we cosmetica en modieuze

Chemie is pffff

De airbag wordt in no time opgeblazen met behulp van een explosieve stof. Een piepklein gloei-element doet die stof ontvlammen. De gassen die daarbij vrij komen, vullen razendsnel de luchtzak van de airbag.

kleding hebben en dat we onze mobiele telefoon en muziek altijd bij ons hebben. Met het onderzoek, de opleidingen en de producten draagt chemie bij aan de kwaliteit van het dagelijks leven van ons allemaal. → Chemie is overal.

23


24

Chemie van wieg tot wieg Duurzaam produceren betekent dat we onze denkwijze moeten veranderen. Dat houdt in dat we ernaar moeten streven dat ieder product, biologisch of technologisch, 100% recyclebaar is. Er bestaan vele niet-afbreekbare stoffen. De chemie werkt eraan om deze stoffen als grondstof te laten

dienen voor nieuwe eindproducten. Dit principe noemen we cradle to cradle, van wieg tot wieg. Natuurlijk kan deze werkwijze alleen slagen als er door alle partijen in de samenleving aan gewerkt wordt. → Chemie is overal. Echt overal.

—

—d ress

ing

erk•

r

— rie st

ee

if rt ce

du

– s tje ar ka te

de

kw

m

o oi dru

—b

rd •

— oek

—

–

—

s

n

re

oe

ra ntw ve

cle

hu

w

y ec

oc

ieu

oo

— —n

gr

br

rd

—

= v e r e d el i ng

oo

s—

- flyers –

-

= CHEMIE =

- CO 2 neutraal

si

en kt

to

—

in

i lij k h e

—

—

in

aa kb ee br af — –

d!

de

eu

drukwerk

vi

— ur tu na —

Milieuvriendelijk

= CHEM IE =

ili

st

n

m

om

ro

—

ek

eb

ri

gi

s

er

—

en

w o or

r–

nt

—

=

eu

en

kl

v era

ge

—

—

gr

he

—

papier

—

m

tw

– drukwerk –

- FSC-

-

f to ds on

sc

t—

–

sa —

afi

da

rd —

an

gr

en

oo

er

=

rg

w

het biologisch —

Chemie is overal

ic

papier

zo

nt werken aan–

– biologisch –

→

sc he

0%

be rm in g

10

—

— printen —

Chemie =

duurzaam


26

www.chemieisoveral.nl © VNCI 2012 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de VNCI.

IE

=

va

EM

el

kg

CH

... w

el

=

er

n

w eg en he

id

—

IP

ag

–

td

PC

ui

in

ge

n

—

—

M

KB

e iè r s

rr

=

EM

fe

IE

CH

of

EM

—

st

CH

- au toris atie

– chemische –

n–

AN

=

nd

=

offe – st

M

—

U

ie

—

–

H

at

sa

tr

as

—

ro

is

st

om

—

— Responsible — kansen– Care

d

BB o ff e

—

T

–

leakage

—

Bi

= CHEMIE = –

st

–g

eg

se

om

REACH tie

pe

ua

... g

ek

– –e va l to

=

er

ro

ili

s

ve

IE

gi ie

...

EM

Pr

Eu

CH

groene –

=

– re t tra

carbon EMIS n•

RICH

ve

CONVE •

MIL

Dit is het verhaal van de Chemie

Recommend Documents