Kern van ons verhaal Versterken eigen kracht en zelfregie: het handelen van de professional 9 juni 2011 Cora Brink en Anouk Poll
• Wat gebeurt er tussen hulpvrager en professional … • … bekeken met een zelfregiebril – Wie heeft het voor het zeggen? – Hoe voorkom je onnodige afhankelijkheid? – Hoe behoud en versterk je autonomie?
© MOVISIE
De lijn van het verhaal
De lijn van het verhaal
1. Het concept zelfregie 2. Zelfregieversterkende dialoog 3. Zelfregieversterkende methoden en instrumenten
1. Het concept zelfregie 2. Zelfregieversterkende dialoog 3. Zelfregieversterkende methoden en instrumenten
© MOVISIE
© MOVISIE
• Over je eigen leven
Zelfregie van burgers in een kwetsbare situatie? • Kunnen ‘ze’ wel kiezen?
• Over eventuele hulpverlening
• Willen ‘ze’ wel kiezen?
Zelfregie = zeggenschap
daarbinnen • Fundamentele menselijke behoefte! – Greep op eigen leven ervaren
• Maken ‘ze’ wel de juiste keuze?
– Eigen leven kleuren, vormgeven: identiteit
© MOVISIE
© MOVISIE
1
Motivatie en kracht
Vier elementen
• Wél willen en niet willen • Wél kunnen en niet kunnen
• Kracht • Motivatie • Zeggenschap / eigenaarschap • Netwerk
© MOVISIE
© MOVISIE
De lijn van het verhaal
Voorwaarden zelfregieversterkende dialoog
1. Het concept zelfregie 2. Zelfregieversterkende dialoog 3. Zelfregieversterkende methoden en instrumenten
• Kracht: oprecht vertrouwen • Motivatie: interesse in drijfveren • Zeggenschap / eigenaarschap: keuze probleem én oplossing bij de ander laten • Netwerk: gaat om hulpvrager én zijn omgeving
© MOVISIE
© MOVISIE
Rolongelijkheid
‘Medisch’ model
• De hulpvrager: – Komt niet voor niets, redt het niet alleen – Heeft al van alles geprobeerd – Laat zijn kwetsbare kant zien
Diagnose
• Professional: – Wil graag helpen, iets doen – Wordt aangesproken op krachtige kant: kennis, hulpverlenersrol
© MOVISIE
Intake Behandelplan
© MOVISIE
2
Omkering: kracht van burger in kwetsbare situatie
Overlaten, of aan lot overlaten? Wat kan de professional doen zonder zeggenschap over te nemen en zonder onnodige afhankelijkheid te creëren?
• Wat heb je nodig -> wat heb je te bieden? • Wat is je probleem -> wat is je kracht? • Wie kan je helpen -> wie kan jij helpen
• Drijfveren en kracht verhelderen • Complimenten • Open vragen • Informeren • Alleen met toestemming • Ondersteunen bij keuzeproces
© MOVISIE
© MOVISIE
Zelfregieversterkende vragen
Zelfregieversterkende dialoog
• Drijfveren en kracht –
Waar loop je warm voor?
–
Hoe heb je het tot nu toe gered / wat heb je al gedaan?
–
Hoe ziet het eruit als je problemen helemaal opgelost zijn?
–
Wie heb jij hulp gegeven en van wie heb jij hulp gekregen?
• Informeren –
Vind je het goed als ik je iets vertel over wat anderen in jouw situatie hebben gedaan?
–
Hulpvraag Dialoog Plan
Er is onderzoek gedaan naar mensen in een vergelijkbare situatie. Vind je het goed als ik je daar iets over vertel?
© MOVISIE
© MOVISIE
Een nieuwe professional?
De lijn van het verhaal
• Onder de indruk van betrokkenheid, bereidheid te reflecteren en flexibiliteit • Reactie op trainingen: zelfregieversterkend betekent terug naar de kern!
1. Het concept zelfregie 2. Zelfregieversterkende dialoog 3. Zelfregieversterkende methoden en instrumenten
© MOVISIE
© MOVISIE
3
Methoden en instrumenten aan de hand van vier elementen
Overzicht inventarisatie Instrumenten 1. Cirkel van Motivatie 2. De 8 dimensies van Schalock 3. De Crisiskaart 4. De wondervraag 5. Draagkracht-draaglast analyse 6. EigenKrachtWijzer, Almere 7. Impulspakket Samenspel - mantelzorgers 8. Leefplan GGZ 9. Makkeweb.nl 10. Participatiewiel 11. Transactionele analyse 12. Zelfredzaamheid-Matrix
• Kracht • Motivatie • Zeggenschap / eigenaarschap
Organisatievormen 1. Cliëntgestuurd aanbod 2. Collectieve cliëntenparticipatie 3. Informatie, lotgenotencontact en zelfhulp via internet 4. Zelfhulpgroepen
• Netwerk
© MOVISIE
Methoden 1. ABCD-methode: wijkgerichte empowerment 2. Een sterk en sociaal netwerk 3. Eigen initiatief model 4. Eigen Kracht Conferentie 5. Herstellen Doe Je Zelf 6. Het 8-fasenmodel 7. Maatschappelijk steunsysteem (MSS) 8. Motiverende gespreksvoering 9. Narratieve therapie 10. Presentietheorie 11. Rehabilitatiemethodiek 12. Thomashuizen 13. VrijBaan Empowerment methode 14. Werk: een zorg minder!
© MOVISIE
Overzicht inventarisatie Instrumenten 1. Cirkel van Motivatie 2. De 8 dimensies van Schalock 3. De Crisiskaart 4. De wondervraag 5. Draagkracht-draaglast analyse 6. EigenKrachtWijzer, Almere 7. Impulspakket Samenspel - mantelzorgers 8. Leefplan GGZ 9. Makkeweb.nl 10. Participatiewiel 11. Transactionele analyse 12. Zelfredzaamheid-Matrix Organisatievormen 1. Cliëntgestuurd aanbod 2. Collectieve cliëntenparticipatie 3. Informatie, lotgenotencontact en zelfhulp via internet 4. Zelfhulpgroepen
Methoden 1. ABCD-methode: wijkgerichte empowerment 2. Een sterk en sociaal netwerk 3. Eigen initiatief model 4. Eigen Kracht Conferentie 5. Herstellen Doe Je Zelf 6. Het 8-fasenmodel 7. Maatschappelijk steunsysteem (MSS) 8. Motiverende gespreksvoering 9. Narratieve therapie 10. Presentietheorie 11. Rehabilitatiemethodiek 12. Thomashuizen 13. VrijBaan Empowerment methode 14. Werk: een zorg minder!
© MOVISIE
Voorbeelden uit de inventarisatie • • • •
Motiverende gespreksvoering Eigen Kracht Conferentie Transactionele analyse Crisiskaart
© MOVISIE
Transactionele Analyse
Motiverende gespreksvoering en de cirkel van gedragsverandering
Ouder ego-toestand
O V K © MOVISIE
© MOVISIE © 2001 EduGraphics
Gedrag, gedachten en gevoelens overgenomen van ouders of ouderfiguren.
Volwassene ego-toestand Gedrag, gedachten en gevoelens die een directe respons zijn op het hier-en-nu.
Kind ego-toestand Gedrag, gedachten en gevoelens, vanuit de kinderjaren herhaald.
Ref: Eric Berne (1961)
4
Eigen Kracht Conferentie
Crisiskaart ©
www.crisiskaartggz.nl/crisiskaart
© MOVISIE
© MOVISIE
Conclusie • • •
Bewuste keuzes maken qua methoden en instrumenten Passend in de maatschappelijk realiteit – bezuinigingen Ruimte voor vakmanschap: reflecteren en collegiale consultatie (intern en extern)
Zie ook www.movisie.nl/ zelfregie Cora Brink Anouk Poll
© MOVISIE
5
