DIT IS EEN BIJLAGE BIJ DAGBLAD DE TELEGRAAF. DE INHOUD VAN DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER DE HOOFDREDACTIONELE VERANTWOORDELIJKHEID

DIT IS EEN BIJLAGE BIJ DAGBLAD DE TELEGRAAF. DE INHOUD VAN DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER DE HOOFDREDACTIONELE VERANTWOORDELIJKHEID.

Handen uit de mouwen Aandacht voor klimaat Toon betrokkenheid en Bedrijf en consument steun een goed doel allebei aan de slag

Steeds meer fairtraide Geef boeren een kans duurzaam te werken

MVO

Nr. 1 / juni 2009

MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN

4 TIPS

OM JE IN TE ZETTEN VOOR EEN SCHONERE SAMENLEVING

Kostenbesparing Minder files en vervuiling dankzij duurzame mobiliteit Slim recyclen Andere manier van verpakken voor een kleinere afvalberg

FOTO: TRACK5/ISTOCKPHOTO

Geen vast doel ‘De eisen voor de term MVO zijn over tien jaar anders dan nu’

ONTWIKKELING Louise Fresco over MVO.

DUURZAAMHEID: EEN WIN-WIN SITUATIE Onderneem én consumeer bewust: Een duurzame samenleving betekent een zekere toekomst voor jezelf. MVO, een kans!

PLASTIC AFVAL KUN JE BETER SCHEIDEN www.plastic-heroes.nl

2 · Juni 2009

DE UITDAGING Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) kent vele aspecten. Voor Louise Fresco hebben die aspecten weinig geheimen, hoewel ook zij moet erkennen dat MVO nooit uitontwikkeld is.

wij raden aan Willem Lageweg Directeur MVO Nederland

pagina 4

‘De term MVO zal zich voortdurend ontwikkelen’

D

e samenleving vraagt bedrijven steeds meer om een MVO-strategie en om dat duidelijk te documenteren. Hoe ze produceren, maar ook hoe ze zelf als organisatie hun werk doen. Maatschappelijk verantwoord ondernemen dwingt bedrijven om kritisch naar hun eigen productieproces te kijken. Het gebruik van energie bijvoorbeeld. Door MVO word je gedwongen om na te denken waar die energie vandaan komt, hoeveel energie je per personeelslid verbruikt en hoe zich dat verhoudt tot soortgelijke bedrijven. Daarom zijn MVO-jaarverslagen ook zo aardig: daar kun je uit aflezen of een bedrijf zich maatschappelijk verantwoord opstelt. Je wordt gedwongen om verder te gaan dan ‘doe je werk goed en betaal redelijk uit’.

Marketing?

Een ander aspect is dat je van bedrijven vraagt om middenin de maatschappij te staan. Luisteren naar wat er speelt, maar ook verantwoordelijkheid nemen als het gaat om sponsoring of donaties. Daar zal best een deel publiciteit in zitten,

maar de keuzes die daar worden gemaakt, zeggen iets over het imago van het bedrijf. Daar wordt strategisch over nagedacht. MVO wordt zo een soort marketingtool, bedrijven willen zich er mee onderscheiden. Maar tegelijkertijd moet je het wel doen en duidelijk laten zien. Het bedrijfsleven gaat er daardoor anders uitzien dan dertig, veertig jaar geleden. Tegelijkertijd is de samenleving ook veranderd. Burgers zijn mondiger geworden en ze zijn minder loyaal aan een bedrijf of product. Dat vraagt ook om een andere opstelling.

Positief

Een van de belangrijkste vragen voor multinationals is of en hoe ze een positief effect kunnen hebben op de landen en bedrijven waarmee ze werken. Zelf denk ik wel dat dat zo is. Juist door de transparantie en een MVO-jaarverslag kan een bedrijf zich bijvoorbeeld niet permitteren om een duistere chemische fabriek in India op te zetten. Door sponsoring moet een multinational goed bekijken waar hij zich lokaal mee wil binden. Die identificatie met de samenleving wordt wel degelijk gezocht. Voor MKB geldt dat ook, maar allicht op een ande-

re schaal. Aardige bijkomstigheid is dat jonge werknemers graag willen werken voor bedrijven, groot en klein, die als ‘fatsoenlijk’ of ‘vooruitstrevend’ te boek staan. Met andere woorden: het is een goede manier om goed personeel te werven.

Ethiek

Louise Fresco Universiteitshoogleraar op het gebied van de grondslagen van duurzame ontwikkeling in internationaal perspectief.

“Door MVO worden bedrijven gedwongen kritisch naar hun productieproces te kijken. Het gaat verder dan alleen je werk goed doen en dat levert vaak veel op.”

Een ander aspect van MVO behelst de ethische norm. Los van zaken als milieu, energie, bouwmaterialen en productieproces, is er ook nog een andere kant van de zaak. Ga je met corrupte regimes in zee? Of met een bedrijf dat net veroordeeld is voor illegale houtkap? Betaal je smeergeld? Met de komst van de kredietcrisis zal de ontwikkeling van deze ethische norm verder doorzetten. Verder zie ik veel ontwikkeling in hoe we onze arbeid gaan organiseren. Telewerken bijvoorbeeld, maar dat heeft weer effect op de mobiliteit en cohesie binnen een bedrijf. Tevens kan ik me onder het mom van duurzaamheid allerlei interessante allianties en clusters voorstellen. Belangrijk is dat MVO nooit een vast doel zal zijn. Het is een voortdurend ontwikkelende term. Onze eisen zullen over tien jaar anders zijn dan nu.

“Het gaat erom het beste uit mensen te halen. Daar is leiderschap voor nodig, op een stimulerende en inspirerende manier.” De weg naar de toekomst  p. 4 Dingen moeten anders, zeker in het bedrijfsleven. MVO is de oplossing.

Een kostenpost als  kostenbesparing

Over het verduurzamen van onze mobiliteit.

We make our readers succeed! Maatschappelijk verantwoord ondernemen, eerste editie, juni 2009 Country Manager: Kristiina Kansen Editorial Manager: Birte van Ouwerkerk Business Development Manager: Jurgen Klooster Sub-editors: Thomas Rohlfs Amber van Delft Project Manager: Marieke Landman Phone: 020-7077006 E-mail: [email protected] Gedistribueerd met : De Telegraaf, juni 2009 Drukkerij: Wegener NieuwsDruk Mediaplanet contact information: Phone: 020-7077001 Fax: 020-7077099 E-mail: [email protected] Dit is een bijlage bij dagblad De Telegraaf. De inhoud van deze bijlage valt niet onder de hoofdredactionele verantwoordelijkheid

Mediaplanet ontwikkelt hoogwaardige bijlagen die zich richten op een specifiek thema en de daarbij behorende doelgroep. Zo brengen wij lezer en adverteerder dichter bij elkaar.

291 ton materiaalbesparing in Nederland door gewichtsverlaging van de 1,5L PET flessen in 2008. Gelijk aan het materiaal van 414.530 fleece truien.

83 ton materiaalbesparing per jaar in Nederland door dunnere wanden van de 0,33L blikjes. Gelijk aan het materiaal van 3.689 fietsen.

keep it going. recycle

Imagine living positively... Because we can’t imagine living any other way.

Lees meer over de Live Positively initiatieven op coca-colanederland.nl

© 2009 The Coca-Cola Company. Het design “Coca-Cola Contour” fles en de « Dynamic Ribbon » zijn gedeponeerde merken van The Coca-Cola Company.

p. 11

GEEF PLASTIC AFVAL EEN NIEUW LEVEN Al meer dan 100 gemeenten verwelkomen de Plastic Hero. Daar is het scheiden van plastic afval prima in orde.

PLASTIC AFVAL KUN JE BETER SCHEIDEN WWW.PLASTIC-HEROES.NL

4 · JUNI 2009 TIP

NIEUWS

DE ONGELEZEN HOOFDSTUKKEN VAN MVO ■ Vraag: MVO draait niet alleen om ‘milieu’ en ‘groen’. Hoe kunnen we de andere aspecten meer naar voren brengen? ■ Antwoord: Je kunt je bedrijf aanpassen en meer oog hebben voor sociale ontwikkelen. En de kredietcrisis helpt ook mee.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen heeft niet alleen met het klimaat te maken, hoewel dat aspect vaak -met dank aan Al Gore- en meer in het voetlicht treedt. “MVO gaat juist goed in de combinatie klimaat, productontwikkeling en winst”, beschouwt Willem Lageweg. Lageweg is directeur van MVO Nederland. “Je ziet steeds meer klimaatneutrale producten, energiebesparende maatregelen en zuinigheid in gebruikte materialen toenemen. Er is zelfs klimaatneutraal bier.” Bedrijven en media zijn er druk mee bezig en er valt nog veel te winnen, maar het proces is in ieder geval in gang gezet.Maar bij MVO gaat het niet alleen om ‘planet’ en ‘profit’, maar ook om ‘people’ en ‘profit’. “Op dit moment is die sociale kant van maatschappelijk verantwoord ondernemen onderbelicht. We zouden eigenlijk een Al Gore voor dat onderdeel moeten hebben om het dezelfde aandacht te geven.”

wikkeling. Dat zijn belangrijke criteria om mensen in hun kracht te zetten”, beschouwt Lageweg. “Het gaat erom het beste uit mensen te halen. Daar is leiderschap voor nodig,op een stimulerende en inspirerende manier. In Nederland zijn het vaak wat bescheiden ondernemers die in hun bedrijf een sfeer creëren waarin mensen optimaal tot hun recht komen.” Lageweg vindt ook dat het inwerken van nieuw personeel en hen onderdeel maken van de bedrijfscultuur een onderdeel van dit hoofdstuk van MVO is. “In het kader van de kredietcrisis zie je een tegenbeweging ontstaan tegen het snelle verdienen. Het gaat erom mensen langer aan je bedrijf te binden en zich verbinden met de identiteit en historie van het bedrijf. Werving en introductie is dan belangrijk.” Scholing, arbeidsvoorwaarden en persoonlijk ontwikkeling is een haast vanzelfsprekend punt, maar daarom niet minder belangrijk.

Diversiteit

Onderbelicht is vaak de diversiteit van het personeel. “Man-vrouw, jong-oud, maar ook allochtonen en mensen met een beperking. Je ziet voorbeelden van bedrijven die zich Willem Lageweg Directeur MVO Nederland

Stimuleren en inspireren

Het sociale hoofdstuk van MVO is vrij groot. “Allereerst al het leiderschap. Wat is de rol van de leider in een onderneming? Hoe geeft hij leiding? Is er veel ruimte voor scholing en ont-

|

Verwarming

|

Koeling

1 INVESTEER IN DIVERSITEIT EN ONTWIKKELING

hebben ingezet om mensen met een beperking aan een baan te helpen. Ik ken een koeriersbedrijf met zestig man personeel, waarvan er 58 gehandicapt zijn, op wat voor manier dan ook.Toch draaien ze een volledig professionele koeriersdienst omdat ze geloven in mensen die zich juist wel verdienstelijk kunnen maken. Je moet mensen laten doen wat ze kunnen. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor het aanpassen van werktijden. Alleenstaande moeders hebben heus wel tijd om te werken,maar dan moet er een bedrijf zijn dat zich daaraan aan wil passen.”

Frictie

De Nederlandse werkgevers zitten in dit sociale hoofdstuk op een behoorlijk niveau, maar onderwerpen als diversiteit en goed samenwerken scoren nog laag, vindt Lageweg. Ook is er sprake van frictie. “Dat komt door krapte op de arbeidsmarkt. Mensen gaan banen kiezen waar dit soort punten een verschil maken, ze worden veeleisender. Een privésituatie geven ze niet op ten koste van een baan. Als het niet gecombineerd kan worden, nemen ze de functie niet. Daar moet je als werkgever wel mee om kunnen gaan. Je ziet ook dat de meeste waardering bestaat voor ondernemers bij wie dit gevoel van binnenuit komt, bij wie het gevoel eigen is.” COR DOL [email protected]

|

Duurzame energie

De zon is nu op z' n voordeligst met de Vaillant auroSTEP zonneboiler Bespaar op uw energierekening en profiteer van maar liefst ¤ 810,-* direct voordeel * onder voorbehoud aandeel overheidssubsidie

Vraag uw installateur naar de voorwaarden of ga naar www.vaillant.nl

JUNI 2009 · 5

De weg naar de toekomst Als de kredietcrisis één ding duidelijk heeft gemaakt, dan is het dat maatschappelijk verantwoord ondernemen de weg naar de toekomst is. Vandaag de dag wordt maatschappelijk verantwoord ondernemen op grote schaal vanzelfsprekend gevonden, maar dat is nog niet eens heel lang zo. Eric Bouwmeester is bestuurslid van Samenleving & Bedrijf, een netwerk van grote ondernemingen die met elkaar ervaringen uitwisselen rondom MVO en dat proberen te bevorderen. Hij vertelt dat bij de eerste aanzet van het netwerk in 1998 het helemaal niet vanzelfsprekend was. “Maar ook nu nog is binnen het bedrijfsleven en individuele bedrijven veel werk te verrichten om mensen bewust te maken van de kansen die MVO kan bieden. Dat is vanuit de kansenkant geredeneerd, maar het is daarnaast duidelijk dat in de afgelopen jaren andere redenen zijn gekomen om serieus over dit onderwerp na te denken.” De huidige economische recessie heeft duidelijk gemaakt dat dingen anders moeten. “Zeker ook in het bedrijfsleven.”

Heroriënteren

SOCIAAL “Bij MVO gaat het niet alleen om ‘planet’ en ‘profit’, maar ook om ‘people’ en ‘profit’. “Op dit moment is die sociale kant van maatschappelijk verantwoord ondernemen onderbelicht.” FOTO: YURI_ARCURS / ISTOCK.COM

In dat kader speelt een groot aantal aspecten.Bouwmeester noemt er een paar. “Er loopt een discussie over de maatschappelijke rol van banken en verzekeraars als het gaat om de grote vraagstukken in de samenleving zoals klimaatverandering, de financiële crisis en de verdeling van welvaart op globale schaal. Die discussie ligt nu scherp op tafel. In feite leven we in verschillende crises die zich tegelijkertijd aandienen en die om nieuwe antwoorden vragen.Daarin zitten ook tal van nieuwe kansen voor het bedrijfsleven. Voor een veel bredere groep van bedrijven loopt de discus-

KORTE BERICHTEN

sie over energie. Welke rol kunnen ze spelen, niet alleen qua besparing maar zelfs met oplossingen. Die hoeven niet alleen van de wetenschap te komen.” Het vertrouwen van het publiek in het bedrijfsleven is eveneens belangrijk en dat vraagt van bedrijven om een heroriëntatie. “Waar liggen die verantwoordelijkheden precies, naar hun medewerkers, klanten en samenleving?”

Kostenbesparend

Meer en meer lijkt MVO de weg naar de toekomst.Bouwmeester: “In zichzelf biedt duurzaam ondernemen grote kansen voor het bedrijfsleven. Nieuwe producten en diensten. Dat wordt meer en meer herkend. Daarnaast kiezen mensen steeds meer voor bedrijven die zich actief manifesteren met duurzaam gedrag.” Zeker voor talenten geldt dat ze zich in toenemende mate laten leiden door de mate waarin een bedrijf zich met MVO bezighoudt. Juist in deze tijd is het goed om over MVO na te denken. “Een integraal MVO-beleid leidt tot een betere en sterkere organisatie. Dat werkt ook kostenbesparend. En als we het dan toch over geld hebben: denk eens aan lagere energierekeningen, besparing van papier. Dat is een prachtig bijkomend effect. Er zijn genoeg bedrijven die actief omgaan met hun interne- en milieuhuishouding en zo veel minder afval produceren en minder energie en papier verbruiken. Een enorme besparing. Dat kostenaspect is toch mooi meegenomen.” COR DOL

ETHIEK

Ethisch imago voor grote en kleine bedrijven ■ Er zijn voorbeelden genoeg van multinationals die hun ethisch imago opvijzelen door overname van of deelneming in kleinere bedrijven die juist om hun goede ethiek bekend staan. Het effect is vaak tweeledig: behalve dat de multinational een betere maatschappelijk verantwoorde uitstraling krijgt, ontstaat voor het kleinere bedrijf vaak de mogelijkheid om de goede ideeën op een grotere schaal te verspreiden. De duurzame werkwijze en het imago van het kleinere bedrijf worden ook in meer of mindere mate overgedragen op de multinational. INTERNET

Spam vervuilender dan je zou denken ■ Altijd gedacht dat spam dan wel vervelend, maar in ieder geval niet vervuilend was? Mis. Uit recent onderzoek is gebleken dat jaarlijks 33 terawattuur aan spam wordt verbruikt, wat gelijk staat aan het verbruik door 9 miljoen Nederlandse en Belgische huishoudens. Tachtig procent van de verstuurde berichten is spam, dat zijn zo’n 62 biljoen berichten. De energie gaat zitten in het bekijken en verwijderen van die enorme aantallen. Spamfilters gebruiken ook energie, maar wel minder.

BRON: MDWEEKLY

[email protected]

Led there be light In onze wereld moeten we steeds bewuster omgaan met energie. Ledverlichting levert een energiebesparing tot 90% ten opzichte van halogeenverlichting. Bovendien bevat ledverlichting geen zware metalen. LedNed biedt u ruime keuze in lichtoplossingen die zorgen voor een rustige en aangename verlichting in twee unieke tinten, daglicht en warm wit. Producten met een zeer lange levensduur, allemaal voorzien van het Kema-keurmerk en twee jaar garantie.

Profiteer nu van de vele voordelen en bestel direct op www.ledned.nl Zuiddijk 9 | 5705 CS Helmond | The Netherlands T +31 (0)492 - 75 13 33 | F +31 (0)492 - 75 13 35 I www.ledned.nl | E-mail [email protected]

ENERGIEKOSTEN OMLAAG WOONCOMFORT OMHOOG GOED ISOLEREN VAN UW WONING VERMINDERT HET WARMTEVERLIES, VERBETERT HET WOONCOMFORT EN SPAART HET MILIEU.

BESPA HO N D E A R EURO’S RDEN PER JA AR!

Het ga

sverbru ik voor kunt u centra tot ong le verw eveer 4 a een go 4 % redu rming ed, naa ceren i dloos g n e ï s o l e e Isolere rd huis . n he

lpt dus echt!

HET ISOLEREN VAN UW SPOUWMUUR EN/OF VLOER BETEKENT NIET ALLEEN EEN DALING VAN DE ENERGIEKOSTEN EN EEN STIJGING VAN HET WOONCOMFORT, OOK KRIJGT UW WONING EEN GUNSTIGER ENERGIELABEL, HETGEEN DE WAARDE VAN UW WONING VERHOOGT. TEVENS LEVERT U EEN POSITIEVE BIJDRAGE AAN DE BESCHERMING VAN HET MILIEU.

Spouwmuurisolatie Een spouwmuur is een muur met een open ruimte (spouw) tussen de binnen- en buitenmuur. Door deze ruimte op te vullen blijft de warmte binnenshuis en beschermt u de woning tegelijkertijd tegen kou en tocht. We boren volgens een patroon kleine gaatjes, vullen de spouwmuur door het injecteren van een vloeibare polyurethaan spray of het inblazen van wol en dichten de boorgaatjes vakkundig weer af.

Vloerisolatie Ook van onderaf kan kou en vocht via een ongeïsoleerde vloer uw woning binnendringen. Koude vloeren en een vochtige woning zorgen voor een ongezond en oncomfortabel woonklimaat. Door uw vloer te laten isoleren is dit eenvoudig te voorkomen. De isolatiespecialisten van Pluimers isoleren de onderzijde van uw vloer vanuit de kruipruimte door het aanbrengen van een naadloze polyurethaan spray.

WWW.PLUIMERS.EU

De voordelen op een rij:

• • • • • • • •

Direct lagere energiekosten Direct een beter wooncomfort Beter voor het milieu Geen verplichtingen en/of langlopende contracten Terugverdientijd van spouwmuurisolatie: ± 3 jaar* Terugverdientijd van vloerisolatie: ± 7 jaar* PUR-Super is 100% naadloos vult zonder holten en krimpt niet PUR-Super is het duurzaamste isolatiemateriaal * gemiddelde bij de huidige energieprijzen.

Financiering met het Pluimers Betaalplan

Het Pluimers Betaalplan biedt u als particulier een perfecte financieringsmogelijkheid voor het isoleren van uw woning. Ons betaalplan sluit naadloos aan op uw individuele wensen. Wilt u meer informatie over het Pluimers Betaalplan? Tel. 0548 - 51 62 25

JUNI 2009 · 7

2 TIP

NIEUWS

Ook bedrijven tonen maatschappelijke inzet

BUNDEL ALS ORGANISATIE JE KRACHTEN

■ Vraag: Hoe kun je als organisatie je maatschappelijke betrokkenheid laten zien? ■ Antwoord: Zet je in voor een goed doel. Bijkomend voordeel is dat het medewerkers motiveert en het bedrijf ook nog een positief imago geeft. Een dagje op pad met oudere mensen. Of kamers verven in een kindertehuis. Of op een school voorlezen voor kinderen met een taalachterstand. Het zijn voorbeelden van activiteiten die werknemers van bedrijven tegenwoordig kunnen doen. Steeds meer bedrijven voelen zich maatschappelijk betrokken en zetten zich in voor een goed doel. Dat kan op vele manieren.Een bedrijf kan zijn kennis en netwerk met anderen delen, of de medewerkers de mogelijkheid bieden vrijwilligerswerk te doen onder werktijd. “We zien de laatste jaren een enorme stijging in dit betrokken ondernemen”, vertelt Stefanie Lap van MOVISIE, het landelijke kenniscentrum en adviesbureau voor maatschappelijke ontwikkeling. MOVISIE ondersteunt onder andere maatschappelijke organisaties en bedrijven bij het leggen van contacten en het komen tot samenwerking. “Veel maatschappelijke organisaties hebben vanwege bezuinigingen minder geld. Daarom gaan ze op zoek naar mogelijkheden om toch hun doelen te kunnen realiseren. Voorheen vroegen ze bedrijven vooral om hen financieel te sponsoren. Nu vragen ze veel meer rechtstreeks om actieve inzet van een bedrijf.”

Genoeg te doen

Ook vanuit het bedrijfsleven is de animo groot om zich maatschappelijk in te zetten. Het motiveert de medewer-

dernemen. “Bijvoorbeeld met kinderen naar een dierentuin,voor hen een sport- en spelmiddag organiseren, of een fietstocht maken op een tandem met slechtziende mensen”, vertelt Stefanie. “En verder kun je als bedrijf je kennis aan andere mensen ter beschikking stellen.Je kunt bijvoorbeeld juridisch advies geven aan een vereniging, een communicatieplan opstellen met een stichting, of een cursus internetbankieren verzorgen.”

Intermediair ONDERNEMEN. Een deel van de mogelijkheden op maatschappelijk gebied komt neer FOTO: RALPH125 / ISTOCK.COM op ouderwets ‘handen uit de mouwen’.

kers,geeft het bedrijf een positief imago en kan zorgen voor teambuilding. “De tijd van karten en steengrillen als bedrijfsuitje is echt wel voorbij”, weet Stefanie.“Men gaat nu liever iets doen op maatschappelijk gebied.” En er is genoeg te doen! Een deel van de mogelijkheden komt neer op

ouderwets ‘handen uit de mouwen’. Voorbeelden: een buurtcentrum opknappen met jongeren,helpen bij een sportdag voor gehandicapten, of een voetbalveld aanleggen in een kinderrijke buurt. Maar het is ook mogelijk om iets met een bepaalde doelgroep te on-

TIPS Leg als bedrijf of als maatschappelijke organisatie contact met elkaar. Daar zijn tegenwoordig verschillende mogelijkheden voor. Zoals de Beursvloeren, die in het hele land plaatsvinden en waar tientallen organisaties en bedrijven aanwezig zijn. In juni is in Amsterdam een landelijke evenement (Wereldz) waar maatschappelijk betrokken ondernemen in alle facetten aan bod komt.

1

Maak een stappenplan en stel jezelf vragen. Wat wil ik? Met wie wil ik gaan samenwerken? Hoe wil ik het gaan doen? Wat

2

wil ik bereiken? Ga op zoek naar de mogelijkheden en stel doelen vast. Betrek als bedrijf je werknemers bij de plannen. Vraag hen zelf om ideeën of laat hen een project opzetten. Het is ook stimulerend om met een groep werknemers bijvoorbeeld een Beursvloer te bezoeken.

3

Neem contact op met een lokale intermediair die een groot netwerk heeft en weet waar behoefte aan is. Een intermediair kan contacten leggen en projecten voorbereiden.

4

Uit onderzoek is gebleken dat de helft van de grote bedrijven in Nederland op deze manier maatschappelijk betrokken is en ongeveer een kwart van de kleinere bedrijven. Bij grote bedrijven is er vaak wel een medewerker die dit kan aansturen. Bij kleinere bedrijven ligt dat vaak moeilijker. Toch kunnen ook deze bedrijven ermee aan de slag, legt Stefanie uit. “Zij kunnen namelijk een intermediair inschakelen. Die brengt bedrijven en maatschappelijke organisaties met elkaar in contact en helpt om het betrokken ondernemen vorm te geven. Momenteel is er een netwerk van zo’n 75 intermediairs in het hele land.” Daarnaast is er regelmatig een zogeheten Beursvloer: een evenement waar bedrijven, lokale overheden en maatschappelijke organisaties elkaar kunnen ontmoeten. “Vraag en aanbod komen hier bij elkaar”, verklaart Stefanie.“Een Beursvloer is een goede start als je met maatschappelijke organisaties in contact wilt komen, of als je wilt beginnen met maatschappelijk betrokken ondernemen.” KEES VERMEER

VOORBEELDEN ■ Sinds enkele jaren vinden zogeheten Dubbel Genieten Ontmoetingen plaats. Een medewerker uit een bedrijf gaat, samen met een scholier, op stap met iemand die zelf niet meer mobiel is. Ze kunnen van alles gaan doen: ergens koffie drinken,de markt of een openluchtconcert bezoeken, naar een kerstmarkt of gewoon wandelen in het park. Maar het kan ook een bezoek aan een museum of dierentuin zijn. Zo komen mensen die niet mobiel zijn toch buiten en hebben een plezierige dag. ■ In Friesland hebben een vrijwilligerscentrale en een plaatselijke ondernemersvereniging het initiatief genomen het bedrijfsleven meer actief te betrekken bij het lokale verenigingsleven. Tijdens een ondernemersontbijt zijn al een aantal afspraken gemaakt. Zo zullen de vrijwilligers van een noodopvang voor dak- en thuislozen een training krijgen en zal een schoonmaakbedrijf samen met de bewoners het pand van de noodopvang schoonhouden. Verder hebben drie bedrijven hun hulp toegezegd aan een speeltuinvereniging die gaat uitbreiden.

■ Een grote vliegmaatschappij biedt haar medewerkers wereldwijd de mogelijkheid om vrijwilligerswerk te doen. Sinds maart dit jaar is daarvoor een aparte website in de lucht waar medewerkers kunnen lezen over allerlei initiatieven. Zo is het onder andere mogelijk om mee te gaan met vakanties voor verstandelijk gehandicapten.Wie nog niet weet wat voor vrijwilligerswerk hij wil doen, kan via de site een test doen.

[email protected]

Doet uw bedrijf mee aan Make A Difference Day? Op 19 en 20 maart 2010 steken weer tienduizenden Nederlanders de handen uit de mouwen tijdens Make A Difference Day. Ook veel bedrijven gaan dan aan de slag. Bijvoorbeeld door met hun medewerkers vrijwillig een klus aan te pakken, gratis advies te geven aan vrijwilligersorganisaties of vergaderfaciliteiten beschikbaar te stellen. Kijk op www.madd2010.nl/bedrijven voor nog meer ideeën over hoe uw bedrijf kan meedoen met de grootste vrijwilligersactie van Nederland! Zakelijk en verstandig ondernemen kan hand in hand gaan met hulp aan kinderen in ontwikkelingslanden. Is dit iets voor uw bedrijf ? Terre des Hommes biedt praktische suggesties om maatschappelijk betrokken te ondernemen en zakelijke en maatschappelijke belangen te verenigen. Lees er meer over op terredeshommes.nl/zakelijk of neem contact op met Florian Andriessen: (070) 310 5000. www.terredeshommes.nl/zakelijk

www.madd2010.nl/bedrijven

8 · juni 2009

inspiratie Vraag: Wat kun je doen om bij te dragen aan een beter klimaat? Antwoord: Zonder veel inspanning kun je maar liefst 50 procent besparen op energie of de uitstoot van CO2.

Aandacht voor het klimaat op een eenvoudige manier de uitdaging Adriaan van Engelen,directeur van Stichting Stimular, spreekt uit ervaring. Stimular adviseert en begeleidt ondernemers in het midden- en kleinbedrijf op het gebied van duurzaam ondernemen. Het behoud van het klimaat heeft daarbij veel aandacht. Vrijwel iedereen weet inmiddels wel dat het klimaat warmer wordt doordat er te veel van het ‘broeikasgas’ CO2 in de lucht komt. Minder uitstoot van CO2 zou daarom de opwarming van de aarde kunnen tegengaan. “Toch zijn veel ondernemers in het midden- en kleinbedrijf daar nog niet erg mee bezig”, weet Van Engelen. “Het energieverbruik bedraagt meestal minder dan één procent van de bedrijfskosten. De meeste bedrijven maken zich daar dus niet erg druk om. Ze wìllen het vaak wel, maar het komt er niet van om eraan te werken.”

Resultaten bijhouden

Van Engelen kent vele voorbeelden van bedrijven die er wèl mee aan de slag zijn

gegaan. En al veel resultaat hebben bereikt. “Een groot staalbedrijf in de regio Rijnmond heeft in tien jaar tijd 59 procent minder milieubelasting bereikt en 63 procent minder uitstoot van CO2. Het bedrijf houdt het energieverbruik in de gaten en werkt daar aan samen met de medewerkers. In het begin kun je een grote stap maken, daarna gaat de besparing in kleine stapjes. Je kunt de resultaten bijhouden met de zogeheten milieubarometer: een meetinstrument op internet dat de belasting van het milieu en de kosten voor een bedrijf zichtbaar maakt. Ook de CO2uitstoot is daarin makkelijk af te lezen.” Het meetinstrument is een hulpmiddel dat het bedrijf houvast geeft bij zijn inspanningen voor een beter klimaat. Het resultaat van die inspanningen is direct te zien en dat stimuleert om door te gaan. “Veel bedrijven denken dat ze het goed doen op het gebied van klimaat en ze hebben vaak ook de intentie om het goed te doen.Door de resultaten te meten, kun je laten zien dat ze toch nog stappen

Profiel

kunnen maken. Zo wordt een bedrijf zich meer bewust van de mogelijkheden.”

Druk zetten

Adriaan van Engelen ■■ Geboortejaar: 1961 ■■ Woonplaats: Rotterdam, op loopafstand van zijn werk. ■■ Opleiding: Studie Werktuigbouwkunde aan de Universiteit Twente ■■ Functie: Directeur Stichting Stimular ■■ Motto Duurzaam ondernemen loont!

Ook consumenten kunnen zich inspannen voor een beter klimaat. Bijvoorbeeld door zuinig om te gaan met energie. “Met simpele maatregelen kun je de helft minder verbruiken”,weet Van Engelen. “Maar je kunt ook klimaatvriendelijke bedrijven steunen door producten te kopen met een eco- of fair tradelabel. Daarnaast kun je als consumentenorganisatie druk zetten op de regering en bedrijven om maatregelen te nemen. Je zou bijvoorbeeld een goed bedrijf kunnen promoten.” De consument kan dus wel iets bijdragen, maar toch zijn maatregelen voor het klimaat grotendeels een zaak van bedrijven en de overheid. Dat het kan werken, is gebleken bij het probleem van het gat in de ozonlaag.Dat probleem is inmiddels grotendeels opgelost doordat stoffen die de ozonlaag aantasten nu verboden zijn. “Dat is een voorbeeld van een wereldwijd succes”, vertelt Van Engelen. “Daaruit blijkt dat we op wereldschaal in staat zijn om een probleem goed aan te pakken.”

Energie

Klimaatverbetering is ook mogelijk door

op andere manieren energie te gaan opwekken. Volgens Van Engelen zijn er veel technologieën in ontwikkeling. “Zo zullen we binnen vijf jaar nieuwe brandstoffen kunnen maken uit afvalstoffen. Ook wind- en zonne-energie zullen meer gebruikt gaan worden. Met een paar kilometer zonnepanelen in Afrika heb je voldoende energie voor heel Nederland. Dat is nu nog te duur om te doen, maar over een jaar of tien kan het wèl. Energie uit olie en gas wordt steeds duurder, duurzame energie steeds goedkoper.” Van Engelen denkt dat bedrijven de komende jaren steeds meer duurzaam gaan ondernemen en daar ook creatiever in worden. Zoals gezegd kost het meestal niet veel inspanning om de eerste grote stap te maken. soms is even een investering nodig.“Vergelijk het met een zuinige auto kopen. Die kost iets meer in de aanschaf, maar dat verdien je weer terug. Bovendien: je doet je auto niet weg als ‘ie het nog goed doet. Je moet plannen wanneer het een goed moment is om over te stappen. Zo is het ook met duurzaam ondernemen.” kees vermeer [email protected]

IEDEREEN GEBRUIKT ALCOHOL IN HET VERKEER 550x131_Solidaridad_ethanol.indd 1

JUNI 2009 · 9

KORTE BERICHTEN

Europese benzine bijgemengd met ethanol uit suikerriet ■ Auto’s zijn grote vervuilers van het milieu. Zij zorgen in Europa voor meer dan 30 procent van alle uitstoot van CO2. En er komen steeds meer auto’s. Daarom moeten Europese landen brandstoffen voor auto’s bijmengen met biobrandstoffen, zoals ethanol. De huidige benzine in Nederland bevat 5 procent ethanol. ■ “Deze ethanol geeft al tachtig procent reductie van CO2-uitstoot”, weet Bart-Willem ten Cate van de Van der Sluijs Groep in Geertruidenberg, een bedrijf dat minerale olieën verkoopt en vervoert en zich ook bezighoudt met bijmenging van biobrandstoffen. “Wij werken met ethanol dat gemaakt wordt uit suikerriet, omdat dat de grootste daling van CO2 geeft.Wij willen bovendien dat de ethanol duurzaam geproduceerd wordt. Suikerriet groeit onder meer in Brazilië.Daarom hebben we,samen met de organisatie Solidaridad, naar de Braziliaanse markt gekeken en zo’n tien duurzame producenten kunnen selecteren.” ■ Er zijn al auto’s die volledig op ethanol rijden. Er is dan alleen een apart benzinetankje nodig om de motor te starten. Zo ver is het in Europa nog niet, onder meer omdat veel partijen betrokken zijn bij de oliemarkt. “Maar het percentage biobrandstof zal wel hoger worden”, denkt Ten Cate. “Dat kan de komende jaren groeien naar tien procent. Duurzame biobrandstoffen zijn een onderbelichte manier om minder afhankelijk te worden van minerale olie en tegelijkertijd minder CO2 uit te stoten”.

MILIEUBAROMETER Minister-president Jan Peter Balkenende (l) en Adriaan van Engelen tijdens de lancering van de CO2-meter van Stichting Stimular op het grootse Zeeuws MVO event, maart 2008.

Wie z’n auto volgooit met benzine tankt vanzelf ook 5% alcohol. Van suikerriet gestookte ethanol. Solidaridad en Van der Sluijs Groep, de grootste onafhankelijke benzinedistributeur van de Benelux, werken samen aan duurzame ethanol. Om te bewijzen dat het kan. Zodat u het straks kan tanken. Omdat ook het verkeer duurzamer moet.

Duurzame economie begint met solidaridad

Solidaridad, giro 1804444, www.solidaridad.nl

02-06-2009 12:23:50

De hogesnelheidstrein. Minder belastend voor het milieu én voor uw agenda. Reizen met NS Hispeed is niet alleen efficiënter maar ook groener. Dat de hogesnelheidstrein vergeleken met het vliegtuig en de auto het meest groene vervoermiddel is, komt waarschijnlijk niet als een verrassing. Maar wat veel zakenreizigers niet weten, is dat de trein ook in economisch opzicht de nodige voordelen biedt. Duurzaam ondernemen wordt steeds belangrijker. Maar dat moet niet ten koste gaan van uw resultaten. Veel mensen kiezen voor een internationale zakenreis bijna automatisch voor de auto of het vliegtuig. Toch is dat lang niet altijd de meest logische oplossing. Om snel en gemakkelijk op de plaats van bestemming te komen, is de trein in veel gevallen de beste keus. Binnen Europa kan de hogesnelheidstrein zich uitstekend meten met andere vervoermiddelen. Sterker nog, de trein levert vaak tijdwinst op. Al was het maar omdat u zonder inchecken filevrij van stadshart naar stadshart reist. Bovendien kunt u zowel op het station als aan boord rustig doorwerken.

Reistijd wordt werktijd Op de stations Amsterdam Centraal, Rotterdam Centraal en Schiphol zijn exclusieve NS Hispeed Lounges, waar u met een 1e klas NS Hispeed-ticket gratis toegang heeft. Hier kunt u voor vertrek wat drinken of rustig werken. In de hogesnelheidstrein zelf treft u ruime zitplaatsen, prima catering en een stopcontact voor uw laptop in de 1e klas. Zo kunt u in de trein aan één stuk ongestoord doorwerken, waardoor uw tijd declarabel is.

Met de EcoChecker van NS Hispeed kunt u het energiegebruik en de CO2 uitstoot vergelijken voor reizen binnen Europa met het vliegtuig, de auto en de trein. Hiernaast ziet u de uitstoot van broeikasgassen voor de acht meest geboekte bestemmingen van NS Hispeed (Antwerpen, Brussel, Londen, Parijs, Keulen, Düsseldorf, Frankfurt en Berlijn). Kijk voor meer informatie op NSHispeed.nl/milieu

Voordelig duurzaam ondernemen Met kleine veranderingen in uw levensstijl kunt u al werken aan een beter milieu. Bijvoorbeeld door de trein te kiezen voor reizen binnen Europa. Hiermee levert u een belangrijke groene bijdrage én gaat u zeer efficiënt met uw kostbare tijd om. NS Hispeed bewijst dat duurzaam ondernemen ook in economisch opzicht veel kan opleveren.

Makkelijk boeken en betalen NS Hispeed maakt zakelijk reizen schoner, voordeliger én gemakkelijker. Boek nu al uw zakelijke treinreizen op rekening en ontvang een maandelijks factuur.

NS Hispeed NS Hispeed is het hogesnelheidsmerk van NS en biedt hogesnelheidsvervoer aan op internationale bestemmingen binnenkort binnen Nederland. Naast de nieuwe hogesnelheidstrein vallen onder NS Hispeed ook hogesnelheidstreinen als Thalys, ICE International, Eurostar en TGV. NS Hispeed biedt de reiziger snelheid en gemak bij het boeken van tickets, de reis naar en van het station, het verblijf op het station en in de trein.

Bel naar 088 67 11 602 of mail [email protected] voor meer informatie over zakelijke contracten.

NS Hispeed opent nieuwe wegen in snelheid en gemak.

NSHispeed.nl

JUNI 2009 · 11

3 TIP

NIEUWS

CREËER EEN WIN-WINSITUATIE

KORTE BERICHTEN

1 ELEKTRISCH RIJDEN

Een miljoen elektrische auto’s

2

3

DUURZAME MOBILITEIT 1. Als je moet reizen, doe dat dan op een manier die duurzaam rijgedrag stimuleert, zoals met de trein. 2. De milieubelasting is het grootst als auto’s voortdurend optrekken en afremmen. 3. Thuiswerken is een virtuele mobiliteit die minder belastend is voor het milieu. FOTO’S: ISTOCK.COM

Een kostenpost als kostenbesparing ■ Vraag: Waarom is het zo belangrijk om onze mobiliteit duurzaam te maken? ■ Antwoord: Files en vervuiling zijn een groot probleem. Daarom is het noodzakelijk om snel oplossingen te vinden.

“Met thuiswerken verbeter je de bereikbaarheid én draag je bij aan duurzaamheid.”

IN DE PRAKTIJK We reizen wat af met z’n allen. Niemand staat meer te kijken van de fileberichten. Vreemd eigenlijk, want het kost ons nogal wat in allerlei opzichten. “Het is een sector waarin Nederland in het verleden heeft geëxcelleerd, maar waar we nu met grote problemen kampen”, stelt Transumo-directeur Jan Klinkenberg. Transumo is een kennisconsortium dat in 2004 van het kabinet de opdracht heeft gekregen onderzoek te doen naar mobiliteit en om de link tussen de wetenschap en praktijk te versterken. “Fileproblematiek, de kwaliteit van het openbaar vervoer, verkeersmanagement, fijnstofproblemen: er speelde veel op het gebied van verkeer en vervoer en we dreigen internationaal op achterstand te raken”, stipt Klinkenberg aan.

Thuiswerken

Toch zijn er veel manieren om onze mobiliteit te verduurzamen en met de impuls die vanuit Transumo komt, gebeurt er ook veel. “Als we in staat zijn om de weg te mijden door onze bedrijfsprocessen zo te organiseren dat we niet op tijd op kantoor hoeven te zijn, dan is dat een duurzame manier van mobiliteit. Thuiswerken is een virtuele mobiliteit die minder belastend

Jan Klinkenberg Directeur Transumo

is voor het milieu. Met name bij grote bedrijven wordt steeds meer met nieuwe arbeidsovereenkomsten gewerkt, waarbij je niet altijd fysiek op dezelfde tijd op je werk aanwezig moet zijn. Het vereist een andere manier van met je personeel omgaan. Je moet bijvoorbeeld een prestatieafspraak maken en iemand de ruimte te geven om dat goed in te vullen.”

Trein

Als je toch moet reizen,doe dat dan op een manier die duurzaam rijgedrag stimuleert.Dat kan bijvoorbeeld door een werknemer naast z’n leaseauto ook een abonnement voor de trein te geven. Klinkenberg: “Natuurlijk is dat een kostenpost, maar er staat een kostenbesparing tegenover. De werknemer maakt minder leasekilometers. Het geeft keuzevrijheid en dat is prettig voor de werknemer.

FEITEN ■ Het openbaar vervoer wordt in Nederland dagelijks gebruikt voor vijf procent van de reizen en tien procent van de gereisde kilometer. ■ In de ochtendspits is de rol van bus en trein groter. Reizen naar de grote steden, die op meer dan tien kilometer afstand van huis liggen, gaat dan in ongeveer veertig procent van de gevallen met het openbaar vervoer. ■ Ouderen en gehandicapten maken minder gebruik van het openbaar vervoer dan de gemiddelde Nederlander.

■ Huishoudens met een inkomen op of rond het sociaal minimum maken 65 procent van hun reiskilometers met de auto. ■ De ov-chipkaart zal naar verwachting pas in 2013 op alle stations in Nederland zijn intrede doen. ■ In de komende jaren zet het ministerie van Verkeer en Waterstaat zich in om de reiziger meer vervoersmogelijkheden en goede reisinformatie te bieden. Zo gaan op korte termijn (tot en met 2012) meer bussen, trams en metro’s rijden aan de randen van de steden en op de drukste trajecten.

Het Actieplan Elektrisch Rijden, dat tijdens de AutoRAI door de Stichting Natuur en Milieu en de drie technische universiteiten werd gepresenteerd, voorziet in een integrale aanpak van alle aspecten die aan elektrisch rijden zijn verbonden. Het is in feite het eerste masterplan voor een grootschalige introductie van elektrisch rijden in Nederland. Gestreefd wordt naar één miljoen elektrische auto’s in 2020. Alle facetten van elektrisch rijden komen in het plan aan bod: de infrastructuur (waaronder oplaadpunten en netcapaciteit), de productie van elektriciteit (waarvoor uiteraard een voorkeur voor groene stroom bestaat, elektrisch rijden mag geen excuus zijn om meer kolencentrales te bouwen), de ontwikkeling van accu’s, maar ook de rol van de consument en overheid en de nieuwe kennis die nodig is bij garages en wegenwacht. BRON: STICHTING NATUUR EN MILIEU

Per saldo zal een werkgever op het vervoer besparen,zeker als hij grootschalig treinabonnementen kan inkopen. De kosten van een leasekilometer zijn hoger dan een treinkilometer. Een duidelijke win-winsituatie.” Het vermijden van de spits is een groot goed: de milieubelasting is het grootst als auto’s voortdurend optrekken en afremmen. Alles wat een werkgever en werknemer kunnen doen om iets vroeger of later te vertrekken, draagt bij aan duurzame mobiliteit.

Minder in de auto

Vanuit de Taskforce Mobiliteitsmanagement hebben grote werkgevers in grootstedelijke gebieden zich gecommiteerd aan maatregelen om een bijdrage te leveren aan vermindering van de automobiliteit. “Maatregelen die de werkgever zelf kan nemen om iets te doen”, verduidelijkt Klinkenberg. “Belangrijk is dat werkgevers twintig jaar geleden wel het probleem in handen hadden, maar zichzelf niet zagen als partij om de sleutel naar de oplossing om te draaien. Dat is nu veranderd. Werkgevers nemen de verantwoordelijkheid om zelf iets aan de problematiek te doen. Natuurlijk, daar zit ook een financiële kant aan. Maar als we meer mensen laten thuiswerken of in het openbaar vervoer krijgen, heb je als werkgever ook minder lease- en parkeerkosten, verbeter je de bereikbaarheid én draag je bij aan duurzaamheid.” COR DOL [email protected]

OPENBAAR VERVOER

Telewerken in de trein De Nederlandse Spoorwegen verwacht dat in 2013 85 procent van de stoelen in de intercitytreinen is voorzien van een internetverbinding. Overigens is internet in de trein niet nieuw, maar de invoering op een dergelijk grote schaal kost nu eenmaal tijd. VAKANTIE

Duurzaam reizen Reizen is soms noodzakelijk, maar vaak ook een plezierige gebeurtenis. Vakantie bijvoorbeeld. Wie om duurzaamheid geeft, doet er goed aan een aantal punten in het oog te houden. Zo is het verstandiger om één keer per jaar een lange reis te maken in plaats van een groot aantal korte reizen. Ter plekke is het een goed idee om met het openbaar vervoer te reizen en op die manier leert u ook nog eens het land en zijn bewoners kennen. Ook in de gedachte van duurzaamheid past het streven om zoveel mogelijk gebruik te maken van de diensten van lokale aanbieders.

Significant zoekt een Senior Consultant Significant zoekt een Senior Consultant met ervaring op het gebied van strategie- en organisatievraagstukken die de MVO dienstverlening verder uitbouwt. Significant

Significant en Jij

Wij richten ons op het vertalen van organisatiebeleid en –strategie naar een optimale bedrijfsvoering en het ontwikkelen en evalueren van beleid en strategie op het gebied van maatschappelijke thema’s, zoals Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en Duurzaam Inkopen. Werken bij Significant wordt gekenmerkt door een informele sfeer waarin enthousiasme en gedrevenheid worden gewaardeerd. Wij zijn klaar om de komende jaren flink door te groeien en zoeken talent dat van deze groei deel wil uitmaken.

Ons werk op dit moment Wij adviseren en ondersteunen organisaties op het gebied van Inkoop en Facility Management ten aanzien van strategie, ontwerp, implementatie, optimalisatie en (Europees) aanbesteden zodat continu een optimale bijdrage wordt geleverd aan de organisatiedoelstellingen. Interessante vraagstukken waar wij met MVO aan werken, zijn bijvoorbeeld: Hoe meet je duurzaamheid? Hoe borg je MVO in een organisatie? Wat is de impact van duurzaam inkopen op milieu en markt? Hoe stimuleer je overheden en andere organisaties om met MVO aan de slag te gaan? Hoe vertaal je MVO

• Dynamische en afwisselende adviesopdrachten • De ruimte om je deskundigheid in te brengen bij de ontwikkeling van adviesproducten op het gebied van MVO

• Professionele werkomgeving met volop ontwikkelingsmogelijkheden • Samenwerking met hooggekwalificeerde collega’s • Uitstekende arbeidsvoorwaarden.

Jij en Significant • • • • • • • •

Enthousiasme om mee te bouwen aan de groei van Significant 5 jaar advieservaring Academisch opleidingsniveau Ruime kennis en ervaring op het gebied van MVO Eigen visie en ideeën op het gebied van MVO Acquisitie dankzij je eigen hoogwaardige netwerk Goede communicatieve en analytische vaardigheden Teamgeest.

naar inkoop- en aanbestedingstrajecten? Belangrijke opdrachtgevers zijn

Iets voor jou?

SenterNovem, het ministerie van VROM, de Europese Commissie en diverse

Neem contact op met Michiel Blom (0342 40 52 40) of mail jouw curriculum

decentrale overheden.

vitae met motivatie naar [email protected]

Adviezen die er echt toe doen | enthousiaste en gedreven collega’s | open en informele werksfeer

op eigen wijze

Dit zijn geen proefballonnetjes Want SITA houdt van duidelijk en concreet. Vooral als het gaat om duurzaam ondernemen. Daarom komen we nu gewoon met cijfers over wat recycling en hergebruik van afval bijdragen aan een beter milieu. Met de SITA CO2-scan berekenen we hoeveel CO2-uitstoot onze klanten voorkomen door het scheiden en recyclen van hun afval. Waardoor hun inzet tastbaar én meetbaar wordt.

BETROUWBAAR EN DUURZAAM AFVALMANAGEMENT

SITA.NL 0900-8444

JUNI 2009 · 13

INSPIRATIE

3

VOORBEELDEN

PET PET (polyethyleen-tereftalaat) is een kunststof. PETflessen zijn voor 100 procent te recyclen. Fabrikanten kunnen PETflessen zelf maken, uit gerecycled en nieuw materiaal. Nu is die verhouding 25 procent - 75 procent, naar de toekomst toe zal de verhouding steeds meer in balans komen. Het recyclen van PET bespaart dus grondstoffen. En ook energie, want voor recyclen is weinig energie nodig. Van de grote PET-flessen wordt meer dan 95 procent ingezameld. Voor de kleine PET-flessen zet de industrie een landelijk inzamelingssysteem op, ondersteund door een campagne. Het gewicht van de 1,5 liter PET-fles is verlaagd van 48 naar 46 gram. Dat bespaarde in 2008 291 ton aan materiaal. Van oude PET-flessen worden niet alleen flessen gemaakt, maar ook kleding, dekbedden en tapijten. Een grote frisdrankfabrikant maakt T-shirts van gerecyclede PET-flessen. Vijf lege plastic flessen, gemengd met katoen, vormen de grondstof voor één T-shirt. Dit verandert het denken over de fles: het is geen afval, maar een grondstof. Dat gooi je niet zomaar weg.

1

RECYCLING Consumenten kunnen nog meer afval scheiden dan ze al doen. Bijvoorbeeld door ook plastic apart te houden. FOTO: COCA-COLA ENTREPRISES BV

Cradle tot cradle: méér dan recyclen ■ Vraag: Hoe kun je helpen om de afvalberg te verkleinen? ■ Antwoord: Door materialen opnieuw te gebruiken en je product slim te verpakken.

“Mensen moeten zich ervan bewust worden dat plastic ook afval is wat op nieuw gebruikt kan worden”

DE UITDAGING De meeste artikelen in winkels zitten in een verpakking. Veel verpakkingen worden apart ingezameld om opnieuw te worden gebruikt. Maar het zou nog beter zijn om gewoonweg minder verpakkingsmateriaal te gebruiken zodat de hoeveelheid afval kleiner wordt. Deze gedachte wordt cradle to cradle genoemd: van wieg tot wieg. Oftewel: minder verpakking en hergebruik van materiaal. Verpakkingen helemaal afschaffen is niet mogelijk,verduidelijkt Jan Storm. Hij is directeur van Nedvang, de stichting van alle Nederlandse bedrijven die verpakkingen op de markt brengen. Nedvang staat voor Nederland van Afval Naar Grondstof. “Een verpakking heeft een doel. Bijvoorbeeld een langere houdbaarheid van voedsel. Een ander voorbeeld: de kleine SIM-kaarten voor mobiele telefoons zitten in een grote verpakking, anders worden ze makkelijk gestolen uit winkels. Toch zou het anders kunnen. Een SIM-kaart zou in een kleinere verpakking kunnen,bijvoorbeeld de helft van de huidige. Het gaat erom dat je nadenkt over slimmere verpakkingsmogelijkheden. Dat is de volgende stap, waar het gehele bedrijfsleven momenteel mee bezig is.”

Jan Storm Directeur Nedvang

Minder materiaal

De eerste resultaten zijn er al, vertelt Storm. “Een blikje voor drank woog tien jaar geleden 38 gram, nu is dat 16 gram. Er is dus minder materiaal nodig, terwijl de kwaliteit hetzelfde is gebleven. Daarbij komt dat steeds meer producten worden gemaakt van hergebruikte materialen.”

Papier, karton en glas worden al langere tijd apart ingezameld. Ook plastic krijgt steeds meer aandacht. Storm: “Mensen moeten zich ervan bewust worden dat plastic ook afval is wat op nieuw gebruikt kan worden. Het is goed om ook plastic gescheiden te gaan inzamelen. Meer dan 100

FEITEN ■ PET-flessen bestaan inmiddels uit 25 procent gerecycled PET, blikjes uit 55 procent gerecycled staal en glazen flessen uit 72 procent gerecycled glas. Er worden verpakkingen ontworpen die 100 procent recyclebaar zijn. ■ De wand van blikjes is dunner gemaakt. Dat bespaart jaarlijks 83 ton materiaal. Dit staat gelijk aan het materiaal van 3.689 fietsen. ■ In Nederland werd in 2008 26 procent van alle plastic verpakkingen gescheiden en gerecycled. Dit gebeurt vooral bij bedrijven. ■ Van de 441 Nederlandse ge-

meenten zijn er al 105 actief bezig met de gescheiden inzameling van plastic verpakkingen. ■ Elke gescheiden afvalinzameling heeft een eigen kleur. De kleur van plastic inzameling is oranje. ■ Doelstelling is om in 2012 42 procent van alle plastic verpakkingen opnieuw te gebruiken. ■ Uit onderzoek blijkt dat 9 van de 10 mensen positief zijn over het scheiden van plastic verpakkingsafval.Van 4 PET-flessen kun je een brooddoos maken, van 27 flessen een fleecetrui en van 55 flessen een slaapzak.

gemeenten scheiden inmiddels het plastic verpakkingsafval.”

Andere oplossingen

Cradle to cradle werken betekent voor bedrijven nadenken over duurzaamheid. En dus ook andere oplossingen bedenken voor verpakkingen: hoe kun je de verpakking verminderen en later weer hergebruiken? Dat is niet altijd eenvoudig, vertelt Storm. “Veel verpakkingen bestaan uit verschillende materialen. Een kuipje met smeerkaas of een toetjesbeker is vaak afgedekt met een aluminium laagje. Vaak halen mensen dat er niet helemaal af. Maar dan kun je er niets mee bij het recyclen. Het is goed als fabrikanten nadenken over hoe het anders kan. Er zijn bijvoorbeeld al wel boterkuipjes zonder zo’n aluminium laag.” Ook consumenten kunnen stilstaan bij dit soort vragen en bijvoorbeeld nog meer afval gaan scheiden. Voor plastic is dat nu dus ook mogelijk. “De inhoud van een vuilniszak bestaat voor meer dan de helft uit plastic afval”,weet Storm.“Als je plastic apart houdt, zie je dus direct het resultaat: je afvalzak is minder snel vol. Mensen worden daardoor enthousiast om mee te doen. Als wij in Nederland alle plastic apart houden, besparen we een CO2-uitstoot vergelijkbaar met het energieverbruik van 1 miljoen huishoudens of 18,5 miljard autokilometers!” KEES VERMEER [email protected]

Glas Glazen flessen kunnen 40 keer opnieuw worden gebruikt. Dat bespaart grondstoffen, zoals zand, natriumcarbonaat en kalk. En het levert een flinke bijdrage aan de vermindering van de hoeveelheid afval. De productie van glas en het omspoelen van de flessen kost helaas wel veel energie.

2

Blik Een blikje kan voor 100 procent gerecycled worden. Of het nu van staal is of van aluminium: beide materialen kunnen tot in het oneindige worden omgevormd voor nieuwe toepassingen. Veel blikjes zijn van staal met een aluminium bovenkant. Blik hoeft niet apart te worden ingezameld om gerecycled te worden, het wordt met magneten uit het huisvuil gehaald.Het aluminium wordt gebruikt voor de productie van nieuwe verpakkingen, maar ook in de bouw, het transport en de autosector. Dat bespaart 95 procent aan energie. Nog een voordeel: drank in blik kan sneller worden gekoeld. Ook dat heeft energievoordelen. Er bestaan al proefverpakkingen die geheel van aluminium zijn. De afgelopen jaren is de wanddikte van veel blikjes minder geworden. Dit betekent dat deze blikjes nu lichter zijn dan voorheen. Dat bespaart maar liefst 83 ton materiaal per jaar.

3

14 · JUNI 2009

EXPERTPANEL Frank Heemskerk Staatssecretaris van Economische Zaken

Simon van Driel Voorzitter van het bestuur van MVO Nederland

Berend Aanraad Voorzitter Stichting Onderneem Duurzaam

Vraag 1: In een recessie is het vaak een regel om af te wachten. Passen depressie en maatschappelijk verantwoord ondernemen dan wel bij elkaar?

“Je ziet dat er eerder meer dan minder aandacht is voor MVO. Dat merken we aan allerlei verzoeken om informatie. Juist in deze crisis heroriënteren bedrijven zich op nieuwe kansen, maar ook op wat er mis ging.MVO is in de kern de balans vinden tussen profit, people en planet. Niet voor de korte termijn winst of superbonus, maar zoeken naar een systeem waarbij de continuïteit op de langere termijn van de onderneming voorop staat.”

“Na deze recessie krijgen we nog een grondstoffenprobleem. Een olieprobleem. Het klimaat is in gevaar. Dat zijn hele concrete dingen. Juist door de recessie zie je dat mensen erover nadenken dat we nog niet klaar zijn. Het is niet het laatste tekort. Dat zet bedrijven aan het innoveren. Daarnaast zie je dat de jongere generatie het veel normaler vindt dat bedrijven zich op dit gebied onderscheiden. Maar ook zij zullen straks wellicht moeten vechten voor een baan. Dus of dit dan een hoofdrol gaat spelen,valt te betwijfelen.”

“Eerlijk gezegd merk ik er niets van. Investeringen in duurzaamheid en duurzame innovatie worden toch doorgezet of zelfs opgeschroefd, crisis of niet. Een crisis is een tijdelijke reactie en veel bedrijven bereiden zich voor op de periode die daarna komt. Ik zie wel dat er langer en dieper wordt nagedacht en bedrijven denken dankzij maatschappelijk verantwoord ondernemen een voorsprong te bereiken. Er wordt bezuinigd op inkoop, communicatie en marketing, maar op zaken als research & development en innovatie juist niet.”

Vraag 2: In MVO is veel aandacht voor de termen milieu, groen en duurzaam. Hoe kunnen we andere, ook belangrijke aspecten, meer voor het voetlicht brengen?

“Bedrijven en mensen zien heel veel kansen om energie te besparen of nieuwe energiebronnen te ontwikkelen. ‘Groen’ laat zich ook wat makkelijker vertalen in de businesscase, het is makkelijker uit te rekenen hoe snel je je investering op dat punt hebt terugverdiend, dan de opbrengst van een integriteitbeleid of scherper letten op de arbeidsomstandigheden van toeleveranciers in kaart te brengen. Dat zijn indirectere zaken en lastiger te vertalen naar de MVObusinesscase, maar daarom niet minder belangrijk.”

“De kant van de ‘people’ is inderdaad wat onderbelicht. Daar worstelen we ook in Nederland mee want we zitten nu eenmaal in een tijd dat er meer mensen worden ontslagen dan dat er aangenomen worden. Het is soms lastig uit te leggen om tien mensen te ontslaan en aan de andere kant twee nieuwe aan te nemen. Deze kant van het MVO zullen we zeker meer moeten promoten, terwijl het onderdeel ‘planet’ juist de wind in de zeilen heeft.”

“Vaak zie je dat bedrijven maatregelen in de directe invloedssfeer nemen en die zitten vaak aan de milieukant. Bij multinationals, die veel buiten Europa doen, zie je wel veel maatregelen in het arbeidsrecht en het inzichtelijk maken van verschillende schakels in de ketens. In Nederland is door Europese verdragen en nationale wetgeving al heel veel geregeld en wie zich hier als ondernemer wil vestigen, moet daar aan voldoen. We zien wel dat veel aandacht uitgaat naar arbeidsveiligheid. Dat wordt soms ingegeven door economische factoren: het kan schelen in het ziekteverzuim.”

Vraag 3: Er is al veel bereikt, maar maatschappelijk verantwoord ondernemen is een begrip dat voortdurend wordt aangepast aan de tijd. Met andere woorden: hoe verder?

“Antony Burgmans heeft een rapport geschreven waarvan de uitkomst is opgenomen in de Code Tabaksblat. De commissie Burgmans zei dat maatschappelijk verantwoord ondernemen niets meer en niets minder is dan ondernemen op een manier die fatsoenlijk en netjes is en als zodanig door de samenleving wordt ervaren. Op tal van terreinen zijn we, ook als overheid, druk bezig met integreren, inspireren en innoveren. Collega’s in het kabinet nemen initiatieven op het gebied van duurzame handel en inkoopbeleid. Het gaat nog jaren door en zal steeds een nieuwe invulling krijgen. Het is geen modegril.”

“Er komt een geweldige markt voor verder investeren in duurzaamheid. Duurzaam investeren, duurzaam innoveren en duurzaam inkopen. Het zijn geweldige impulsen voor bedrijven om hun productieproces en producten aan te passen. We proberen op grote schaal het midden- en kleinbedrijf te bereiken want de grote bedrijven hebben meestal wel beleid ontwikkeld op dit gebied. Multinationals gaan verder investeren in duurzaamheid. Voor het midden- en kleinbedrijf geldt dat als ze zien dat er geld mee te verdienen is, en dat moet natuurlijk ook,de belangstelling vanzelf toeneemt.”

“Er is nu al een grote behoefte aan het in praktijk brengen van MVO, voorbeelden en manieren om het in de eigen organisatie te implementeren. Er ontstaan op dat gebied allerlei bijdragen. Verder zie ik veel in het sluiten van kringlopen. Grondstofprijzen zullen de komende jaren flink gaan stijgen en voor een bedrijf is het verstandig om dat onder controle te houden. Als je producten aan het eind van de gebruiksperiode weer in handen kunt krijgen en toe kan passen in nieuwe producten, dan maak je een grote slag. Tenslotte biomimicry, waarbij de natuur als voorbeeld dient voor producten of bedrijfsprocessen.”

Profit, people en planet!

Waarom je telefoon verkopen?

Ontdek wat jouw telefoon waard is en kom nu in actie! Ga naar www.verkoopjetelefoon.nl, verkoop je gebruikte telefoon en ontvang direct geld op je rekening!

Snel en simpel online systeem Hoge vergoedingen en veel modellen Klantvriendelijk en betrouwbaar

Mogelijkheid tot steunen van een goed doel Voor consumenten én bedrijven Goed voor het milieu

TOP DEAL! €125 Wij betalen €125* voor je Nokia N95 8GB *prijs voor een werkend toestel

Verkoopjetelefoon is onderdeel van ReCell bv. Voor meer informatie zie www.recell.nl

15 · JUNI 2009

INSPIRATIE TIPS

1

2

3

DUURZAME ENERGIE

Windmolenpark Te Apiti in Nieuw Zeeland Bedrijven en particulieren kunnen hun CO2 uitstoot compenseren door te investeren in duurzame energieprojecten, zoals het windmolenpark Te Apiti in Nieuw Zeeland. Hier wordt energie op duurzame wijze opgewekt en wordt het klimaat gespaard. Deze klimaatprojecten van Climate Neutral Group worden mogelijk gemaakt door middel van een investering van zogenaamde CO2 credits. BRON: WWW.KLIMAATNEUTRAAL.NL

KLIMAATPROJECTEN 1. Organisch afval wordt verzameld en op een milieuvriendelijke manier verwerkt waardoor methaanuitstoot wordt voorkomen. 2. Duurzame energiebronnen, zoals waterkracht, leveren een cruciale bijdrage aan de elektriciteitsbehoefte van China. 3. Rijstschillen worden gebruikt als brandstof: het regenwoud wordt gespaard. BRON: WWW.KLIMAATNEUTRAAL.NL

Durf te DOEN. Stichting DOEN werkt aan een leefbare wereld waaraan iedereen kan meedoen door het ondersteunen van duurzame, ondernemende en/of eigenzinnige initiatieven. Met de bijdrage van de Nationale Postcode Loterij investeert DOEN in Unseenproducts BV. Deze online groothandel brengt via www.unseenproducts.com duurzaam gemaakte producten uit ontwikkelingslanden op de Europese markt. Hierdoor kunnen de producenten van deze producten een beter inkomen krijgen.

Stichting DOEN durft. Kijk ook op www.doen.nl/duurzame_ontwikkeling

Bel eef

Hurtigruten Noorwegen | Spitsbergen | Groenland | Antarctica Preferred Sales Agent

OEK VROEGBNG KORTI TOT 20%

RTREK VOOR VE 10 IN 20

Middernachtzon nu extra voordelig op basis van halfpension 7-Daagse zeereis Kirkenes - Bergen incl. vluchten en hotel overnachting nu vanaf

€ 1125,00 per persoon 12-Daagse zeereis Bergen - Kirkenes - Bergen incl. vluchten nu vanaf

€ 1568,00 per persoon (Reissom afhankelijk van vertrekdatum. Zomeraanbieding in periode mei t/m oktober 2009)

Middernachtzon. Ongerepte natuur. Een

Trollfjord binnen. De dagelijkse afvaarten van

heerlijk ontspannen atmosfeer aan boord.

de Hurtigruten postschepen doen in totaal 34

Beleef de fantastische zomeridylle van

havens aan en bieden gelegenheid het land en

de Noorse fjordenkust van dichtbij! Langs

haar bevolking beter te leren kennen. En dat

afwisselende landschappen vaart u o.a. het

alles tegen de bijzonder gunstige tarieven van

adembenemende Geiranger- en fascinerende

de Zomeraanbieding!

Groningen Airport telefoon 050-3136000 www.demooistezeereis.nl

H u r t i g r u t e n – Fa s c i n e r e n d e z e e r e i z e n s i n d s 18 9 3

JUNI 2009 · 17

4 TIP

NIEUWS

GEEF FAIRTRADE EEN KANS

VRAAG & ANTWOORD

Ans Ursem Directeur COS Noord-Holland

■ Wat is duurzaam inkopen? “Veel bedrijven werken internationaal. Je kunt bij het inkopen van materialen of grondstoffen eisen stellen aan de leverancier. Bijvoorbeeld over hoe die omgaat met het milieu of met de werknemers.” KEURMERK Boeren ontvangen het keurmerk als zij goed omgaan met milieu en werknemers. Hiervoor krijgen ze dan een kostendekkende prijs en premie. FOTO: MAX HAVELAAR NEDERLAND

Meer Fairtrade producten op de markt ■ Vraag: Zijn Fairtrade producten goed voor de wereldeconomie? ■ Antwoord: Fairtrade producten zijn niet alleen goed voor het milieu, maar dragen ook bij aan een grotere wereldmarkt. Koffie, bananen, avocado’s, rijst, thee, wijn, cacao, katoen... Al veel producten worden volgens Fairtrade-richtlijnen methode verbouwd of geproduceerd. Fairtrade is een keurmerk van de Stichting Max Havelaar, die vanaf 1988 actief is. Het keurmerk

maakt het mogelijk dat boeren in ontwikkelingslanden duurzaam kunnen werken. De boeren kunnen het keurmerk krijgen als zij goed omgaan met het milieu en de werknemers. “Inmiddels werken we samen met boeren in 65 landen”, vertelt Coen de Ruiter, directeur van Stichting Max Havelaar. “Boeren die een keurmerk hebben, krijgen voor hun product een kostendekkende prijs plus een premie. Kleine boeren krijgen zo toegang tot de wereldmarkt. Daarnaast kunnen werknemers zich inkopen en mede-eigenaar worden

van bijvoorbeeld een wijnplantage. Dit sterker worden, oftewel empowerment is een belangrijk doel van Fairtrade.”

Vertrouwen

Om het keurmerk te krijgen, moeten boeren voldoen aan bepaalde eisen en moet het boerenbedrijf zich blijven ontwikkelen. “Daar krijgen ze de tijd voor”, zegt De Ruiter. “Boeren krijgen zo vertrouwen in de organisatie en durven te investeren.” Steeds meer Westerse bedrijven gaan volgens de Fairtrade-richtlij-

nen werken. Recent bijvoorbeeld een grote fabrikant van chocolade en een grote ijsproducent. Ook bij consumenten slaat het aan: de verkoop van Fairtrade producten is de afgelopen jaren ieder jaar met bijna dertig procent gestegen. “De consument waardeert het”, zegt De Ruiter. “Er komen ook steeds meer producten met het Max Havelaar keurmerk. Dat stimuleert om ze te kopen. En je weet dat boeren er beter van worden.” KEES VERMEER

■ Kunt u een voorbeeld noemen? “Tegenwoordig wordt veel natuursteen gebruikt. Dat komt vaak uit landen als China en India, waar geen goede werkomstandigheden zijn. Een bedrijf dat daar inkoopt, kan wel vragen naar milieu- en sociale aspecten. De COS-sen, regionale centra voor internationale samenwerking,begeleiden bedrijven daarin.” ■ Waarom is het belangrijk voor bedrijven? “Omdat opdrachtgevers, met name de overheid, het steeds meer eisen. De landelijke overheid gaat vanaf 2010 100 % duurzaam inkopen. De regionale overheden streven naar 75 % in 2010 en 100 % in 2015. De overheid is een zeer grote opdrachtgever. Als je diensten aan de overheid wilt leveren, kan dat dus alleen als je producten duurzaam zijn ingekocht.”

[email protected]

(advertorial)

‘Commercidealisme’: commercieel zijn, maar wel voor het goede doel Boskoop - Sinds 2003 doneert Well Water 25 procent van de opbrengst van ieder verkocht flesje Well mineraalwater aan waterprojecten van Simavi. Hiermee heeft Well Water sinds 2003 structureel bijgedragen aan een gezonde toekomst voor tienduizenden mensen. Well Water-oprichters Bas Westdijk (36) en Michel Rijkaart (38) hebben hun bedrijf de afgelopen zes jaar gestaag weten op te bouwen tot een speler van formaat. Zo zijn de omzetten elk jaar ruim verdubbeld, tot enkele miljoenen flessen in 2008 en is er een klantenkring opgebouwd met namen die voor zich spreken, zoals Sodexo, Jumbo, Sligro, de Tweede Kamer, Google, KLM en enkele ministeries.

Michel Rijkaart (l) Bas Westdijk.

Westdijk vindt het ondernemerschap in combinatie met maatschappelijk betrokken bezig zijn ‘prikkelend’ en spreekt van ‘commercidealisme’: “Wij willen Well Water tot een mooi, commercieel en winstgevend bedrijf laten uitgroeien. Daarnaast geeft het een goed gevoel om mee te werken aan een betere wereld. Maatschappelijk betrokken ondernemen is onze kernactiviteit.” Een van de door Well Water gesteunde projecten bevindt zich in India. Dit project heeft als doelgroep 30.000 inwoners van 15 dorpen in het Mandirbazar district van Sundurban in het zuiden van West Bengalen. Het project

richt zich op de laagste kasten (Bengali kaste) met een focus op vrouwen en kinderen. Vrouwen, omdat zij dagelijks verantwoordelijk zijn voor het halen van water en om hen te helpen een sterkere positie binnen de maatschappij te verkrijgen. En kinderen, omdat zij de toekomst zijn en een positieve invloed op hun omgeving kunnen hebben. Alle activiteiten van de twee ondernemers zijn erop gericht Well Water als onderneming te laten groeien, met één gemeenschappelijke visie: “Als ons bedrijf groeit, groeit de bijdrage aan het goede doel namelijk ook!” Well Water is verkrijgbaar in handzame PET-flessen en stijlvolle glazen flessen. Kijk voor meer informatie: www.wellwater.nl.

Waterput in Oeganda.

Simavi is een internationale gezondheidsorganisatie die vindt dat iedereen recht heeft op goede gezondheid. Daarom werken zij in de armste gebieden van ontwikkelingslanden aan de gezondheid van mensen. Simavi richt zich speciaal op moeders omdat zij een sleutelrol spelen in de gezondheid van hun familie. Samen met hen zorgen zij voor veilig drinkwater, goede hygiëne, een gezonde zwangerschap en de gezondheid van hun kinderen. Dat werkt. Al ruim tachtig jaar. Meer informatie vindt u op: www.simavi.nl