DIT IS EEN BIJLAGE BIJ DAGBLAD DE TELEGRAAF. DE INHOUD VAN DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER DE HOOFDREDACTIONELE VERANTWOORDELIJKHEID.
Vermogensbeheer Ga alleen in zee met een betrouwbare partij
Vastgoed Een solide investering door een goede voorbereiding
Hedge funds Flexibele prestaties, maar minder risicovol Nr. 1/ december 2009
INVESTEREN 2010 4
FOTO: SANDER KWAKERNAAK
TIPS
WAT IS JOUW FINANCIEEL PLAN KOMEND JAAR? Dag van de Belegger: Een verslag van een dag vol workshops, topsprekers, visies en analyses op de economische sector.
Zelf beleggen Met de basisprincipes in je achterhoofd hoeft het niet moeilijk te zijn
PATRICK BEIJERSBERGEN, VEB
Duurzaamheid Veel aandacht voor groen beleggen, MVO en de drie P’s
PIETER HAMELINK
Wij beheren uw vermogen (035) 543 1450 / www.fintessa.nl
2 · DECEMBER 2009
DE UITDAGING “Als je niet weet wie je bent, dan is de effectenbeurs een dure plek om daar achter te komen.” Beleggingsadviseur Geert Schaaij pleit voor verstandig vermogensbeheer.
WIJ RADEN AAN Anna van der Schors Wetenschappelijk medewerker bij het Nibud
PAGINA 6
Zorg voor je eigen geld
B
eleggen is altijd de beste manier om je geld te laten werken. Zelfs in een slechte markt zijn er positieve parels die je eruit kunt pakken. Zelf ben ik een positieve belegger in hart in nieren en ik geloof dat een belegger in elke markt kansen heeft. Zolang je je huiswerk maar kent.
Veiligheid is relatief
Is beleggen onveilig? We zijn er achter gekomen dat geld op banken zetten ook risicovol is. Banken zijn niet meer per se solvabel.ABN Amro heeft nu weer drie miljard van Wouter Bos gekregen en veel spaarders zijn op haren en snaren gered met de ontwikkelingen rond Fortis en ING. Veiligheid is een relatief begrip geworden. En die 2 à 3 procent rente levert ook nauwelijks wat op. Dus je moet wel op zoek naar beleggingen. Er zijn simpelweg geen alternatieven. Verdeel je geld in goede beleggingen. Spreid het over de verschillende sectoren. Een stukje chemie hier, een stukje voeding daar, enzovoort. Met andere woorden: beleg in zowel zonnebrillen als paraplu’s.Als het regent
verkoop je paraplu’s en als de zon schijnt verkoop je zonnebrillen. Verdeel en heers. Beleg bij voorkeur in gerenommeerde bedrijven. Koninklijke Olie bijvoorbeeld.Een bedrijf dat al meer dan vierhonderd jaar bestaat en regelmatig dividend uitkeert.
beslissing om Robeco opzij te schuiven, waarom zou je dat zelf ook niet doen? Het is je eigen geld, je moet bereid zijn daar de zorg voor te dragen.
Slagroom in de koffie
Adviseurs
‘Wie veel adviseurs heeft, komt op grote dingen’ is een quote van de legendarische koning Salomon, een van de rijkste en machtigste mannen ooit. Je kunt overal op bezuinigen maar doe dat niet op adviseurs. Visie en advies is heel belangrijk. Of je gaat nog een stap verder en kiest voor een vermogensbeheerder. Maar hoe herken je een goede vermogensbeheerder? Ik ben zelf vijfentwintig jaar vermogensbeheerder geweest en het valt me op hoe geduldig mensen zijn met hun beheerder, ook al verdienen ze over de jaren niets. Velen laten zich maar lijmen. Let vooral op of een beheerder wel een vergunning heeft van de AFM of DNB. Anders handelt hij in strijd met de Nederlandse wet. Beleggingsfondsen zijn mij niet transparant genoeg, je hebt geen zicht op de gang van zaken binnen het fonds. Rabobank maakt de
Geert Schaaij Won in 2007 en 2008 de Gouden Stier als beste beleggingsexpert en is directeur van het beleggersgenootschap Beursgenoten
“Ga voor kwaliteit, want alleen met de beste spelers win je wedstrijden.”
Ik zou zelf een mix maken tussen aandelen en obligaties. Ga voor kwaliteit, want alleen met de beste spelers win je wedstrijden, denk aan Akzo of Unilever. Met een klein stukje van je vermogen ga je op zoek naar parels. Dat is de slagroom in de koffie. Pas wel op met al te exotische beleggingen. Want hoe verder van huis, hoe dichter bij het verlies. Je kunt best een avontuur aangaan, maar weet dat het een avontuur is. Dubai? Daar zie ik niks in. In dat land kan nog geen geit overleven als je er niks heen brengt.In Landen als China,Korea en Vietnam zie ik wel mogelijkheden, maar werk dan wel met iemand die lange ervaring heeft met die landen en daar ook kantoor heeft. Beleggen is niet alleen het juiste aandeel houden, maar ook het juiste aandelen op tijd verkopen.Weet wie je bent en handel daar naar. Zoals de Britten zo mooi zeggen: ‘If you don’t know who you are,the stock exchange is an expensive place to find out.’
“Banksparen is een heel helder product, zonder moeilijke constructies met allerlei gekoppelde producten.” Goud (en zilver)
P. 13
Beleggingsfondsen
P. 19
Toenemende vraag en rendement dankzij wereldwijd dalende goudproductie. Sterke behoefte aan goedkopere en transparantere fondsen.
We make our readers succeed! INVESTEREN 2010 EERSTE EDITIE, DECEMBER 2009 Country Manager: Kristiina Kansen Editorial Manager: Birte van Ouwerkerk Business Development Manager: Marc Reineman Sub-editors: Amber van Delft Colin Wilson Project Managers: Stephanie Haarsma Telefoon: 020-7077015 E-mail:
[email protected] Gedistribueerd met : De Telegraaf, december 2009 Drukkerij: Wegener NieuwsDruk Mediaplanet contact informatie: Telefoon: 020-7077000 Fax: 020-7077099 E-mail:
[email protected] Dit is een bijlage bij dagblad De Telegraaf. De inhoud van deze bijlage valt niet onder de hoofdredactionele verantwoordelijkheid
Mediaplanet ontwikkelt hoogwaardige bijlagen die zich richten op een specifiek thema en de daarbij behorende doelgroep. Zo brengen wij lezer en adverteerder dichter bij elkaar.
(advertorial)
QTR FUND: HEDGEFONDS NIEUWE STIJL Innovatief, modern en dynamisch. Gedreven door idealen en gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Dat is de beleggingsmethode van QTR Invest. Het hedgefonds is opgericht door drie chemici en een econoom. Zij bedachten wetenschappelijke methodes om beurskoersen te voorspellen. Dat bleek een enorm succes. Financieel directeur Bas Nagtzaam: “Vanaf het hoogtepunt van de kredietcrisis in oktober 2008 tot december 2009 hebben we een rendement gehaald van ruim 9 procent.” Handelswijze Het QTR Fund handelt dagelijks in futures van aandelenindices wereldwijd. Of eigenlijk in de inefficiënties daarin. Hoofd onderzoek Menno Dreischor: “Beleggers laten zich vaak leiden door emoties. Meestal met teleurstellende resultaten tot gevolg. Ons handelssysteem berekent zonder menselijke tussenkomst of er voldoende verdienkansen zijn en welke richting de markt op gaat. Door daarbij te handelen volgens vaststaande regels worden risico’s geminimaliseerd.”
W: www.qtrinvest.nl
T: 020-4656406
No cure no pay Naast de werkwijze van QTR Invest is ook de beloningstructuur anders dan bij traditionele hedgefondsen. Participanten betalen bijvoorbeeld geen vaste beheervergoeding. De prestatievergoeding bedraagt 20 procent van de winst en wordt alleen in rekening gebracht als eventuele eerdere verliezen zijn goedgemaakt. Deelnemers kunnen daarnaast maandelijks kosteloos in- of uitstappen. En drie onafhankelijke toezichthouders waken over het fonds en controleren de beheerders. Deelnemen Participeren in het QTR Fund kan vanaf € 50.000. Het fonds is hierdoor vrijgesteld van een AFMvergunning. Snelle instappers krijgen een korting op de prestatievergoeding die oploopt met de hoogte van de participatie.
Een perfecte dag om over te stappen naar een hoger rendement! De jaarwisseling is een prima moment om goed naar het huidige rendement op
Beste mixfondsen volgens Elsevier
uw vermogen te kijken. Met Allianz kan dat. Nu meteen. Ga naar www.allianzpro.nl en vergelijk uw huidige fondsen met die van Allianz. U ziet dan zelf waarom Elsevier onze mixfondsen al 3 jaar lang de beste van Nederland vindt. En Morningstar de Allianz-fondsen waardeert met gemiddeld maar liefst 4 sterren. Kijk en vergelijk uw fonds met dat van Allianz op www.allianzpro.nl.
Met de Allianz Pro Rekening zet u de stap naar een hoger rendement. U profiteert
Hoogste spaarrente 2,85%
tegelijkertijd van de hoogste spaarrente van dit moment (2,85%) en van het rendement op de bewezen succesvolle fondsen van Allianz. Zelfzeker sparen en beleggen betekent dat u zelf de volledige controle over uw vermogen heeft, mét uitzicht op een fraai rendement.
De Allianz Groep is één van de grootste financiële instellingen van de wereld.
Bewezen succesvol
Op het gebied van vermogensbeheer slagen wij er al jaren in om bovengemiddelde rendementen te combineren met degelijkheid en betrouwbaarheid. Allianz is telkens weer een stabiele factor. U kunt op ons rekenen, óók als het om rendement gaat.
Waarom zou u overstappen? • U spaart tegen de hoogste spaarrente van Nederland: 2,85%* • U belegt in de beste mixfondsen van Nederland • U spaart en belegt online, dus snel en makkelijk • Lage kosten, altijd transparant • Géén oversluitkosten tot 31 maart 2010
Kijk en vergelijk uw fonds met dat van Allianz: www.allianzpro.nl. Allianz Pro Rekening. Zelfzeker sparen en beleggen.
INSURANCE | ASSET MANAGEMENT | BANKING
Allianz is een geregistreerd handelsmerk van Allianz SE, Duitsland. Allianz SE is de moedermaatschappij van bedrijven wereldwijd. De diensten die op verschillende markten worden aangeboden, kunnen variëren. Allianz Nederland Asset Management B.V. voert het beheer over verschillende series aandelen (subfondsen), die zijn ondergebracht bij Allianz Holland Paraplufonds N.V. Allianz Holland Paraplufonds N.V. beschikt over een vergunning als beleggingsinstelling in de zin van de Wet op het financieel toezicht en is geregistreerd bij en staat onder toezicht van de Stichting Autoriteit Financiële Markten (Postbus 11723, 1001 GS Amsterdam). Naast beleggen kan een rekeninghouder op een Allianz Pro Rekening eveneens gelden sparen. Allianz Nederland Asset Management B.V. treedt hierbij op in de hoedanigheid van kredietinstelling in de zin van de Wet op het financieel toezicht, beschikt over een daartoe strekkende vergunning en valt als zodanig onder het toezicht van De Nederlandsche Bank N.V. (Postbus 98, 1000 AB Amsterdam). Voor de subfondsen is een financiële bijsluiter opgesteld met informatie over het product, de kosten en risico’s. Vraag erom en lees hem voordat u het product koopt. Tevens is van Allianz Holland Paraplufonds N.V., alsmede van ieder subfonds een gratis prospectus verkrijgbaar bij Allianz Nederland Asset Management B.V. * rentepercentage per 28 december 2009.
600143-23 Adv Pro Rekening V1.indd 1
21-12-09 16:10
Adviesgroep Reyersen van Buuren dankt de beleggers voor het in haar gestelde vertrouwen. In 2009 werden de volgende vastgoedbeleggingsfondsen met succes geplaatst:
Accel Germany Fund Bond I
Ziggo Dome Amsterdam
Vastgoed Maatschap APF VIII
ACCEL REAL ESTATE INVESTMENT B.V.
BLACK BOX REAL ESTATE B.V.
APF INTERNATIONAL B.V.
Kantoorbelegging in Duitsland
Belegging in de concertlocatie
Kantoorbelegging in Frankrijk
Verwacht rendement: 8,0% p.jr.
Verwacht rendement: 9,0% p.jr.
Verwacht rendement: 10,4% p.jr.
Emissiebedrag: € 2.010.000
Emissiebedrag: € 8.000.000
Emissiebedrag: € 3.000.000
Meerstede Vastgoed CV
North Curtis Island Estates
Quares Retail Fund
SECTIE5 INVESTMENTS N.V.
UNIVERSAL PARTNERS B.V.
QUARES REAL ESTATE INVESTMENT MANAGEMENT N.V.
Winkelbelegging in Nederland
Grondinvestering in Australië
Winkelbelegging in België
Verwacht rendement: 12,3% p.jr.
Verwacht rendement: 24,0% p.jr.
Verwacht rendement: 14,0% p.jr.
Emissiebedrag: € 8.800.000
Emissiebedrag: A$ 1.470.000
Emissiebedrag: € 4.600.000
Raadstede Vastgoed CV SECTIE5 INVESTMENTS N.V.
Winkelbelegging in Nederland Verwacht rendement: 10,2% p.jr. Emissiebedrag: € 3.400.000
Adviesgroep Reyersen van Buuren adviseert op een objectieve manier over nietbeursgenoteerde vastgoedbeleggingsfondsen. Zij maakt voor u een voorselectie op grond van duurzaamheid en rendement, alsmede de kwaliteit van de aanbieder.
Adviesgroep Reyersen van Buuren bv Handelsweg 59C, 1181 ZA Amstelveen Postbus 275, 1180 AG Amstelveen tel. 020 643 83 81
[email protected]
www.reyersen.nl
Adviesgroep Reyersen van Buuren bv is geregistreerd als beleggingsonderneming bij de Autoriteit Financiële Markten.
december 2009 · 5
inspiratie
Joost Driessen Hoogleraar Financial Derivatives aan de Universiteit Tilburg. geld
Beleggen: calculeer de risico’s Bij beleggen gaat het altijd om de verhouding tussen risico en rendement. Maar hoe maak je een risicoprofiel? Hoogleraar Joost Driessen stelt dat mensen zich bewust moeten zijn van de risico’s die ze lopen, ook buiten het beleggen om.
aan de slag Patrick Beijersbergen is van mening dat je best zelf een aandelenportefeuille op kunt bouwen. “Het is gemakkelijker dan je denkt.” foto’s: sander kwakernaak
Beleggen kun je zelf ■■Vraag: Hoe kun je op een eenvoudige, relatief goedkope manier in aandelen beleggen? ■■Antwoord: Houd het simpel en stel je eigen fonds samen met aandelen van Nederlandse bedrijven.
“In Nederland zijn ruim 100 bedrijven genoteerd; bekijk die allemaal voor je een keuze maakt.”
expertise Patrick Beijersbergen, hoofd economische zaken van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB), heeft op de Dag van de Belegger zijn boek ‘Beleggen kun je zelf. Nederlandse aandelen’ gepresenteerd. Het boek moet mensen ertoe aanzetten zelf in aandelen te beleggen. “Het is gemakkelijker dan je denkt”,verklaart Beijersbergen. “Je kunt best zelf een aandelenportefeuille opbouwen.” Met andere woorden: je hebt een fonds en zijn fondsmanager niet per se nodig. “Ja, met aandelen loop je risico, maar als je een aantal basisprincipes in acht neemt, kun je toch echt zelf een portefeuille samenstellen. Zorg er ten eerste voor dat de aandelen waarin je belegt een goed dividendrendement opleveren. Ten tweede: let erop dat het eigen vermogen per aandeel groot genoeg is.” Beide gegevens zijn eenvoudig te vinden en daarmee voorkom je volgens Beijersbergen al een hoop ellende.
Eigen fonds
Als je zelf belegt, zijn de kosten lager, stelt Beijersbergen. Begin zeker met tien aandelen, adviseert hij. “In Nederland zijn ruim honderd bedrijven genoteerd; bekijk die allemaal voor je
Patrick Bijersberger Hoofd economische zaken van VEB
een keuze maakt.Vervolgens maak je dus eigenlijk je eigen fonds.” Maar hoe kies je nu de juiste bedrijven en aandelen? Daarvoor heeft Beijersbergen vier belangrijke vragen bedacht die je jezelf moet stellen. “Begrijp ik wat een bedrijf doet? Heb ik vertrouwen in het management? Is de koers lager dan de waarde? En: zijn de verwachtingen in de markt aan de lage kant? Pas als je deze vier vragen
met ‘ja’ kunt beantwoorden, is aankoop van het aandeel een optie.” Om te begrijpen wat een bedrijf doet,is het handig om in Nederlandse bedrijven te investeren. “Houd het simpel, dan kun je ook in Nederland prima een gespreide portefeuille aanleggen.”
Risico’s
Bij het selectieproces komt overigens ook een derde basisregel om de
nieuwe boeken veb ■■ De overgrote meerderheid van de Nederlanders heeft weinig tot geen verstand van beleggen. Daar moest wat aan veranderen, stelt Patrick Beijersbergen (VEB). Behalve voor mensen die nog weinig weten van beleggen heeft hij zijn boek ‘Beleggen kun je zelf. Nederlandse aandelen’ ook geschreven voor mensen die het gemak van beleggen in individuele aandelen niet kennen. In zijn boek zet hij de prestaties van individuele aandelen uiteen en legt hij uit wat een fundamentele analy-
se van aandelen is en hoe je deze toepast. Hij komt zelfs met wetenschappelijke bewijzen waarmee hij het nut van beleggen in individuele aandelen benadrukt. Ook geeft hij inzicht in de kosten. ■■ Behalve het boek van Beijersbergen heeft de VEB ook een ander boek gepresenteerd, getiteld ‘Beleggingstips 2010’. In dit boek geven twaalf beleggingsexperts hun visie, beleggingsstrategie, voorspellingen en handige tips. Kortom: twee handige hulpstukken van de VEB.
hoek kijken: beleg in verschillende sectoren. Uiteraard om het risico af te dekken. Hoeveel risico je wilt nemen, hangt uiteraard ook van je beleggingsdoelstelling en horizon af. Je geld in korte tijd verdubbelen moet volgens Beijersbergen het doel niet zijn. “Op de lange termijn levert beleggen in aandelen 9 à 10 procent op, maar dat is een gemiddelde. Een aandelenbelegger moet altijd rekening houden met een aantal magere jaren.” Wie binnen de beleggingscategorie aandelen belegt, doet er volgens Beijersbergen wel goed aan voor de minst riskante te gaan.“Er is altijd wel een hype gaande, maar aandelen die honderd keer de omzet kosten, daar beleg je dus niet in.”
Goedkoop
Momenteel is het interessant om aandelen aan te schaffen. Aandelen zijn immers relatief goedkoop nu. “De waarderingen zijn laag, zeker voor bedrijven die écht iets maken. In de financiële sector staan de winsten echter onder druk,waardoor beleggingen in bedrijven in deze sector meer risico met zich meenemen.” Wie een beleggingshorizon van langer dan tien jaar heeft, doet er volgens de hoofdeconoom goed aan het belangrijkste deel van zijn vermogen in aandelen te beleggen. “Maar dus wel in aandelen met een hoog en zeker dividendrendement en een stevig eigen vermogen ten opzichte van de koers.”
“In theorie komt het erop neer dat je jezelf bewust moet worden van hoeveel risico je wilt lopen”, zegt Joost Driessen, hoogleraar Financial Derivatives aan de Universiteit Tilburg. Volgens Driessen moeten mensen zich ervan bewust zijn dat ze altijd al een zeker risico lopen. “Bezit je een huis? Hoeveel hypotheek heb je op je huis? Eigen woningbezit is een van de belangrijkste financiële exponenten. Bovendien beleggen mensen vaak impliciet al via hun pensioen. Daar zijn ze zich vaak niet van bewust. Maar die waarde kan fluctueren, dus ook de waarde van je pensioen.”
Bewustwording
Mensen die niet heel veel vermogen bezitten, doen er wellicht verstandig aan niet te veel risico te nemen, stelt de hoogleraar. “Je neemt onbewust immers vaak al genoeg risico. Je moet je sowieso afvragen waar het jou om te doen is bij beleggen. Wil je veel geld maken en neem je genoegen met het feit dat je later misschien minder te besteden hebt – omdat je meer risico neemt? Dat kan. Sparen levert echter meer zekerheid op.”
Geld ‘over’
Als je geld ‘over’ hebt, kun je daarmee beleggen, stelt Driessen. “Dat kan op heel veel manieren.Het simpelste en wellicht verstandigste is risico’s te spreiden, in fondsen of met indextrackers. Van iedere afweging die je daarvan doet, moet je je afvragen waarom je dat doet.” De meeste fondsen doen het slechter dan een passieve aandelenbelegging. Daarom kan het interessant zijn de nodige individuele aandelen aan te schaffen en zodoende je eigen ‘fonds’ te creëren. Maar beleggen in indextrackers is wellicht nog simpeler – en daarvoor hoef je minder geld mee te brengen. “Beleggen in indextrackers is in ieder geval goedkoper dan fondsbeleggen. Bij beleggen in fondsen betaal je de fondsmanager een bepaald percentage voor het feit dat hij het fonds actief beheert.” dennis mensink
dennis mensink
[email protected]
[email protected]
6 · DECEMBER 2009 TIP
NIEUWS
1
BANKSPAREN: INTERESSANT ALTERNATIEF? ■ Vraag: Waarom is banksparen een interessant alternatief voor de oudedagvoorziening? ■ Antwoord: Het is een transparante manier van sparen, waarbij de fiscus je ook nog tegemoet komt.
Iedereen heeft sinds begin 2008 de mogelijkheid om voor zijn pensioen of hypotheekaflossing fiscaal gunstig te sparen bij de bank. En wel via banksparen, dat transparanter en veelal goedkoper zou zijn dan sparen via een levensverzekering. Tot die tijd kon dat ook alleen via een verzekeringsproduct (lijfrente cq kapitaalverzekering eigen woning). “In de oude situatie waren verzekeringproducten niet altijd doorzichtig. Bij een bankspaarproduct is duidelijk wat je uiteindelijk overhoudt en wat de kosten zijn”, zegt Anna van der Schors, wetenschappelijk medewerker bij het Nibud. De bankspaarproducten zorgen voor het opbouwen van belastingvrij vermogen op een eenvoudige, heldere bankrekening waarop je precies kunt zien wat er met je geld gebeurt. “Banksparen is een heel helder product, zonder moeilijke constructies met allerlei gekoppelde producten.”
Voorwaarden
Toch komt er meer bij kijken dan op het eerste gezicht lijkt, stelt Van der Schors. “Banksparen is ingewikkelder dan ‘gewoon’ sparen. Als je spaart
HOUD REKENING MET DE TOEKOMST
Om een goede keuze te kunnen maken uit de beschikbare producten, is het belangrijk dat je het spaardoel duidelijk voor ogen hebt. “Daarbij is het ook belangrijk dat je je niet alleen laat leiden door het grootste (fiscale) voordeel. Als je weinig verstand hebt van financiele producten is het belangrijker dat je iets afsluit dat je helemaal begrijpt.”
Bankspaarhypotheek
Anna van der Schors Wetenschappelijk medewerker bij het Nibud
om een auto te kopen heb je niks aan banksparen. Het is echt bedoeld voor de oude dag. Bovendien zijn er allerlei voorwaarden aan verbonden.” Zo mag je alleen banksparen voor je oude dag als je een pensioentekort hebt. Dit moet je met een ingewikkelde formule berekenen. Vervolgens moet je wachten met de opname van het spaarbedrag tot je de pensioengerechtigde leeftijd hebt bereikt – waarna je het totale spaarbedrag over minimaal twintig jaar moet uitspreiden. Voordeel is wel dat je geen belasting betaalt over het vermogen dat je opbouwt. Bij ‘gewoon sparen’ betaal je over je spaargeld boven de 20.661 euro (in 2009) 1,2 procent vermogensrendementheffing. “Ben je bijvoorbeeld zzp’er (zelfstandige zonder personeel,red.) dan bouw je geen pensioen op bij een werkgever, maar wil je wel iets achter de hand hebben om van te leven later. Daarvoor zou banksparen een mogelijkheid kunnen zijn.”
Zoals gezegd zijn er ook bankspaarproducten voor handen in de hypothekenmarkt.Bij banksparen voor de woning bestaan varianten: spaarrekening eigen woning en beleggingsrecht eigen woning. Dat is de beleggingsvariant bij banksparen. Banksparen is volgens experts niet alleen goedkoper dan de beleggingshypotheek, maar ook dan de ‘oude’ spaarhypotheek,waarbij je er automatisch een overlijdensrisicoverzekering bij hebt. De dekking bij overlijden is bij een spaarhypotheek doorgaans verplicht even hoog als het spaarkapitaal op de einddatum. Bij bankspaarproducten kun je kiezen of je er een ‘losse’ overlijdensrisicoverzekering bij wilt afsluiten. Hierdoor ben je flexibeler. Van der Schors: “Alleenstaanden zonder kinderen zijn daardoor niet per se verplicht een voor hen onnodige overlijdensrisicoverzekering af te sluiten.” DENNIS MENSINK
[email protected]
APPELTJE VOOR DE DORST Voor wie op zijn oude dag zorgeloos wil genieten, zijn banksparen of beleggen interessante opties. FOTO: VISUAL7/ISTOCKPHOTO
Koningsgracht Makelaardij Net even wat persoonlijker!
Volgend jaar een woning kopen, verkopen of laten taxeren? Onze makelaars staan ook in 2010 weer voor u klaar. Erkende makelaars, scherpe tarieven. Uniek prestatiegericht tarief bij aankoopbemiddeling. Lees meer op onze website www.kgma.nl of bel het hoofdkantoor 020 222 1796.
december 2009 · 7
Leer je vermogen veilig te beleggen, met rendement! “In de jaren 90 hebben veel mensen veel geld verdiend op de beurs. Maar dat was puur omdat ze aandelen hadden, niet omdat ze nu zo’n geweldige strategie hadden. De laatste jaren is er meer nodig.” André Brouwers van Instivest BV leert beleggers om zelf succes te behalen op de beurs.
in de praktijk André Brouwers trainde ruim 12.000 beleggers van ‘beginners’ tot traders. Hij focust zich sinds kort speciaal op ondernemers en voormalig ondernemers. “Juist deze groep mensen trekt mij nogal eens aan mijn jas. Zij komen dan bij een private bank vandaan en willen wel eens echt rendement gaan maken.” Daarom bedacht Brouwers een trainingsconcept, speciaal voor deze groep. “In een klein jaar tijd breng ik ze van nul tot honderd, zodat ze zelf hun vermogen kunnen beheren. Dat is een uitdaging weet ik inmiddels, maar het kan.Ze moeten hun manier van denken en gedrag veranderen en dat is lastig.Door actief te coachen en een duidelijke voorbeeldstrategie te geven bereiken ze hun doel,maar het gaat niet vanzelf.”
Beschermen
De beleggingsstrategie van de bank is in veel opzichten naïef, meent Brouwers. Lange termijn en spreiden is het credo, “maar als je 62 bent, wat is dan lange termijn? Ik probeer actief de risico’s te managen, dus niet passief. Want bij spreiding ga je toch echt gespreid naar beneden.” En juist dat willen vermogende (ex-)ondernemers volgens Brou-
André Brouwers Trainer in beleggen
wers graag voorkomen. “Koop je een huis, dan koop je daar automatisch een brandverzekering bij. Dat vindt men normaal. Ik vind het normaal dat je elke belegde euro beschermt.” Dekt dat niet het rendement? “Ja, iets. Maar de meeste mensen vinden het prima als ze twee keer de spaarrente krijgen. Vermogende mensen gaan niet voor de hoofdprijs, die willen ’s nachts lekker kunnen slapen.”
Zonder buikpijn
Maar wat vertelt Brouwers zijn toehoorders nu precies? Hoe kunnen zij ‘veilig’ beleggen? “Ik geef ze een blauwdruk voor een portefeuille met een defensief en een offensief gedeelte, in de verhouding 80-20. In het defensieve gedeelte (beleggen) probeer ik een zeer bescheiden rendement van 5 tot 7 procent te maken met een laag risico. Aandelen worden afgedekt met optieconstructies.” Aan de offensieve kant (trading) is timing cruciaal, vertelt Brouwers. “Hier wil ik een hoog rendement halen en accepteer ik een dito risico. Door gebruik te maken van een hefboom op de trades is gemiddeld 20 tot 50 procent het doel. De combinatie van beide portefeuilles moet 8 à 10 procent opleveren, maar dan zonder buikpijn.” dennis mensink
kort bericht trackers
Weinig kosten en brede portefeuille Fondsen die belangrijke indexen op de voet volgen, zijn zeer populair, al was het maar vanwege de lage beheerkosten. ■■ETF’s (Exchange Traded Fund) of trackers zijn nagebouwde indexen die vooral in de Verenigde Staten al lange tijd een gangbare investering zijn. Vooraanstaande beleggers, zoals de vermaarde Warren Buffet, raden het vooral aan voor de belegger met weinig tijd om zich uitgebreid in beleggen te verdiepen en alles te analyseren. Auke Plantinga, die beleggingsleer doceert aan de Rijksuniversiteit Groningen, kan zich daar wel in vinden. “Het is een heel simpel model. Je hebt weinig kosten en je hebt een breed gespreide portefeuille aandelen in handen. In de praktijk blijkt dat trackers moeilijk te verslaan zijn door andere fondsen. Je koop niet de echte winnaars die serieuze beleggers soms wel weten te vinden, maar van de top honderd beleggingen zit je altijd wel ergens rond plaats dertig.”
Indexen ■■Er is echter een kanttekening: het aanbod is enorm uitgebreid. Plantinga: “Wat je nu ziet is dat er veel sectorindexen zijn. Bijvoorbeeld het beleggen in kernenergie, of in de biotech sector. Dat vergt toch wat meer kennis.” De particulier met weinig tijd raadt hij aan om te beleggen in brede indexen. “Ik ga zelf voor indexen met meer dan honderd bedrijven. En als Europeaan heb ik een voorkeur voor Europese trackers. Maar dat is vooral gevoelsmatig, mensen vinden het vaak prettig om dichter bij huis te beleggen.”
[email protected]
OVER OUTPERFORMANCE GESPROKEN... In januari krijgt u bij aankoop van een perfect op uw profiel gesneden HerenMaatpak uit onze agioreserve een maatshirt plus een das cadeau *. Bij een DamesMaatpak bestaat uw extra dividend uit een maatblouse en een shawl (silk/cashmere)*. Een gegarandeerd rendement van maar liefst 25% in de eerste maand van het jaar. Kunt u zich geen mooier begin wensen? * Kijk voor de voorwaarden op www.dressed2kill.nl
AMSTERDAM Johannes Verhulststraat 109 020 - 67 67 607 NAARDEN-VESTING Marktstraat 53 035 - 678 11 05
Je kunt altijd meer! Kies uit ruim 250 cursussen en beroepsopleidingen
G N I T R O K 20%
*
Tijdelijk
op cursussen nti.nl
waarden op www.
TE953
*kijk voor de voor
BEROEPSOPLEIDINGEN • Nagelstyling • Visagie en Haarstyling met Tom Sebastian • Modestyling met Tom Sebastian NIEUW! • Manicure NIEUW! • Binnenhuisarchitectuur • Interieurstyling • Basistheorie Taxateur o.z. (voorheen Makelaardij O.G.) • Ondernemer MKB • Sociale Hygiëne • Vakbekwaamheid Cafébedrijf • Stresscounselling • Schoolcounselling • Bedrijfscounselling • Relatiecounselling • Basisopleiding Dierenartsassistent • Dieren EHBO • Doorstroomopleiding Dierenartsassistent • Nemas® Basiskennis Management (NBM) • Nemas® Middle Management (NMM) • Mode-adviseur • Criminologie • Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) • Event Security Officer • Basis medische vakken • Medische terminologie • Sportmassage • Marketing in Cure & Care • Drogist en Zelfzorg • Verkoop in de drogisterij • Assistent Drogist • Toeristisch Medewerker Binnenland (TMB) • Desktop Publisher (DTP) • Journalistiek • Zakelijk schrijven • Zakelijke communicatie (Duits/ Engels/Frans) • NIMA Communicatie-A • NIMA Marketing Oriëntatie • NIMA Marketing-A • NIMA Marketing-B
• • • • • • • • • • •
•
• • •
Wft Basisdeskundigheid Wft Levensverzekeringen Wft Hypothecair Krediet Wft Beleggen Wft Schadeverzekeringen Erkend Hypotheekadviseur Logistiek medewerker Logistiek teamleider CCV Chauffeursdiploma Taxi Aerobicinstructeur Basisopleiding Aerobic Docent NIEUW! Basisopleiding Fitness Docent NIEUW! AALO Aerobic Docent NIEUW! AALO Fitness Docent NIEUW! Webshop starten NIEUW!
ADMINISTRATIE • Basiskennis Boekhouden (BKB) • Basiskennis Calculatie (BKC) • Financial Assistant • Praktijkdiploma Boekhouden (PDB) - Financial and Cost Accounting • Blind typen voor volwassenen • Blind typen voor kinderen • Basiskennis Loonadministratie (BKL) • Praktijkdiploma Loonadministratie (PDL) • Medewerker Personeelzaken (MPZ) • Boekhouden op de pc • Schriftelijke Communicatie Nederlands (SCN) • Houder administratiekantoor • Juridisch Medewerker Bedrijfsrecht (JMB) • Moderne Bedrijfsadministratie (MBA) • Medewerker Loonadministratie • Bestuurlijke Informatievoorziening (BIV) TAALCURSUSSEN • Spaans (beginners/gevorderden) • Engels (beginners/gevorderden) • Duits (beginners/gevorderden) • Frans (beginners/gevorderden) • Russisch (beginners/gevorderden)
•
• • • • • • • • • • •
Nederlands foutloos schrijven en spreken Nederlands als tweede taal (NT2) Nederlands voor buitenlanders Italiaans Indonesisch Papiamento Turks Arabisch Nieuwgrieks Portugees Zweeds Marokkaans
INFORMATICA / PC • Webpage designer • Europees Computer Rijbewijs (ECDL 4.0.1) • Windows XP • Microsoft Excel • Microsoft Access • Microsoft Office • Microsoft Outlook • Microsoft Powerpoint • Microsoft Word • CompTIA A+ NIEUW! • CompTIA Network + NIEUW! • MCSA NIEUW! • MCSE NIEUW! • MCTS NIEUW! • MCDST NIEUW! • Dreamweaver NIEUW! • Fireworks NIEUW! • Javascript NIEUW! • AutoCAD 2010 NIEUW! SPECIAAL VOOR 50+’ERS Internet en e-mail • Windows Vista • Windows XP • Een leven lang vitaal • Digitale fotobewerking
• • •
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Cultuurpsychologie NIEUW! Massage Korte verhalen en romans schrijven Jeugdverhalen schrijven Zelf sieraden maken Cultuurgeschiedenis Afslanken Schoonheidsverzorging Cartoon- en striptekenen Detective Digitale fotografie Fotografie Gezonde voeding Haarverzorging Het verzorgen van uw huisdier Het verzorgen van uw paard Persoonlijke groei Tekenen Tekenen & schilderen Aquarelleren Schilderen met olieverf en acryl Tuinarchitectuur met Rob Verlinden Yoga Filosofie Astrologie Podcasting Praktische electronica
MUZIEK • Pianospelen met Jan Vayne • Zang • Gitaarspelen • Keyboardspelen
•
HOBBY EN VRIJE TIJD • Praktische psychologie • Kinderpsychologie • Sportpsychologie • Parapsychologie • Organisatiepsychologie NIEUW!
20% KORTING
+
GRATIS
DIGITALE VIDEOCAMERA
Inschrijven:
www.nti.nl of bel 071 - 561 00 77
december 2009 · 9
persoonlijk advies Investeren in duurzame ondernemingen is bezig aan een opmars. Vijf jaar geleden werd er bij het onderwerp nog wel eens ‘appelig’ gekeken wanneer iemand maatschappelijk verantwoord ondernemen tijdens aandeelhoudersvergaderingen ter sprake bracht, maar nu allang niet meer. Aan het woord is Pieter Hamelink, particulier belegger.
5
tips
Investeer in jezelf!
Geen geroezemoes meer
E
r zijn twee populaire manieren om je geld te laten werken zonder schade aan mens of natuur. Het groen beleggen is een aparte categorie, die kun je niet samenvoegen met het beleggen in bedrijven die maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Groen beleggen is gebaseerd op een regeling die het fiscaal aantrekkelijk maakt. Diverse grote banken hebben groenfondsen opgericht, die beleggen in specifieke projecten als windmolens, waterkracht etc. De rente is met 2 procent net zo laag als een reguliere spaarrekening,maar er hangt een fiscale regeling aan vast. Groen beleggen is vrijgesteld in box 3 en dat scheelt 1,2 procent belasting. Bovendien maak je gebruik van een extra heffingskorting in box 1 van 1,3 procent. Dit kun je bij elkaar optellen en dan kom je uit op een rendement van 4,5 procent. De constructie bestaat al sinds 1995, maar heeft de laatste jaren een enorme vlucht genomen.
3 P’s
Dit staat los van een andere populaire vorm van duurzaam beleggen. Niet alleen particulieren, maar ook institutionele beleggers als pensioenfondsen letten inmiddels op aspecten die verder gaan dan traditionele indicatoren als winstverwachtingen en dividendpercentages. Dit kan zowel een negatieve selectie zijn,
zoals het niet beleggen in bedrijven die zich met wapens, drank of gokken bezighouden, maar vooral de positieve selectie is sterk in opkomst. Het kijken of een bedrijf wel een goede balans heeft in de zogenoemde ‘3 P’s’: People, Planet, Profit. Grote instituten doen onderzoek naar honderden bedrijven op het gebied van duurzaamheid en geven aan de hand van indexen de belegger hiervoor een geweldige bron van informatie.
duurzaamheid
Harde noodzaak
Duurzaamheidsrapporten
Inmiddels zijn er gezaghebbende ranglijsten, zoals de Dow Jones Sustainability Index, waarin ook Nederlandse bedrijven als Akzo, TNT, KLM en ASML scoren. Bedrijven die niet alleen met financiële jaarverslagen komen, maar ook met duurzaamheidsrapporten waarin zij gedetailleerd verslag doen van hun beleid. In Nederland zelf zijn de verschillen tussen bedrijven met een notering in de AEX nog steeds groot. Je ziet echter wel dat beleggers druk uitoefenen. In aandeelhoudersvergaderingen worden vragen over duurzaamheid gesteld, iets dat een paar jaar geleden nog ondenkbaar was. Inmiddels is er in Nederland ook al een beleggersvereniging opgericht rond dit thema, de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO). Met meer aandacht voor zaken als ketenverantwoordelijkheid (duurzaamheideisen stellen aan leveranciers) en een overheid die zich
ten doel heeft gesteld duurzaam in te gaan kopen,zit duurzaamheid duidelijk in de lift.
Pieter Hamelink Particulier belegger
“Maatschappelijk verantwoord ondernemen is een reflectie van goed management en bewust ondernemerschap. De tijd dat de belegger alleen op harde resultaten lette, is wel voorbij.”
Beleggen in bedrijven met een goed MVO-beleid is niet alleen idealisme, maar ook harde noodzaak. Slechte scores in duurzaamheid of zelfs schandalen leveren bedrijven veel slechte publiciteit op en daarmee veel schade. Ook de traditionele, op resultaat gerichte belegger moet daarop letten. Daarnaast is maatschappelijk verantwoord ondernemen ook een reflectie van goed management en bewust ondernemerschap.De tijd dat de belegger alleen op harde resultaten lette, is wel voorbij.Vijf of zes jaar geleden werd er nog wel eens appelig gekeken wanneer je het onderwerp tijdens een aandeelhoudersvergadering ter sprake bracht,of leidde het in elk geval tot geroezemoes in de zaal. Bovendien gaat MVO verder dan de voor de hand liggende thema’s. Een grote bouwonderneming let sterk op de veiligheid van het personeel en doet er veel aan om ongelukken te voorkomen. Of het hergebruik van afvalstoffen, het terugbrengen van energieverbruik en het gebruik van gecertificeerd FSC-hout. De elementen verschillen per branche of sector. Indicatoren worden bijgehouden en gerapporteerd. Het is belangrijk om te weten dat dit verder gaat dan een PR-praatje of een mooi stukje in het jaarverslag.
Beleggen doen de meeste mensen vanwege het rendement. Door in jezelf te investeren werk je aan je persoonlijke rendement.Wie beter wordt in zijn vak en gemotiveerder is, verwerft doorgaans ook meer inkomen. Investeren in jezelf doe je zo: Volg een opleiding. Door een extra opleiding te volgen ben je meer waard voor je baas en zul je wellicht een hoger inkomen krijgen. Is dit niet het geval? Dan ben je in ieder geval interessanter voor een volgende werkgever, die je zal belonen.
1
Laat je omscholen. Althans, als je het niet meer naar je zin hebt in je huidige baan of gewoon graag iets anders wilt. Uiteindelijk zul je pas excelleren als je doet wat je graag wilt doen.Vraag je werkgever naar de mogelijkheden.
2
Maak een feest van je werk. Probeer ook leuke dingen te doen, anders verlies je je motivatie en je werkgever zijn interesse in jou. Neem deze tip vooral ook letterlijk: organiseer een bedrijfsfeest en maak niet alleen jezelf, maar ook je collega’s enthousiast.
3
Zorg voor voldoende ontspanning en creativiteit om jezelf scherp te houden. Ook buiten je werk moet je voldoende plezier maken om er voor je baas weer maximaal te staan. Af en toe een mooie reis doet wonderen.
4
Zorg voor een coach. Het belang van coaching dringt steeds meer door in het bedrijfsleven. Door de feedback van een coach – vaak een (senior) collega – kom jij beter uit de verf, met alle gevolgen van dien.
5
10 · december 2009
nieuws
Dag van de Belegger: beursherstel centraal ■■Vraag: Waarom geldt de Dag van de Belegger als belangrijke samenkomst voor particuliere beleggers? ■■Antwoord: Veel belanghebbende partijen uit de beleggingswereld geven acte de présence en talloze specialisten delen hun visie op de economie en de beurs. Net als andere jaren trok de Dag van de Belegger weer duizenden particuliere beleggers naar de RAI.Terwijl de editie van 2008 vrijwel geheel in het teken stond van de financiële crisis, stond het congres dit jaar in het teken van beursherstel. De weg naar herstel zit vol vragen en dilemma’s, maar ook vol kansen, zeker voor beleggers. Dat was de boodschap uit de verschillende sessies. Zowel op vrijdag 27 als op zaterdag 28 november stonden er interessante paneldiscussies op het programma. Zo waren de bezoekers getuigen van diverse interviews en discussies met topbestuurders, analisten, politici, wetenschappers, fondsmanagers en ondernemers. Zij konden bovendien kiezen uit ruim tachtig workshops. Van beleggen in aandelen, derivaten, beleggingsfondsen en structured products tot beleggingsmethodes,visies en analyses: alles kwam aan bod.
World Online
De RAI bood ruimte voor bekende gezichten en nieuwe namen om zich te presenteren. Aandachtstrekkers op de beursvloer – niet te verwarren met de beursvloer zoals de beleggingswereld die kent – waren de stands van de organiserende Vereniging van Effecten Bezitters (VEB), RTL Z en BNR, die hun uitzendingen live uitzonden vanaf het congres. Voor de VEB was vrijdag 27 november een extra speciale dag. Jan Maarten Slagter, directeur van de VEB, herinnerde zijn toehoorders tijdens zijn openingsspeech er nog even fijntjes aan: “Het
is de grote dag vandaag. Na bijna tien jaar doet de rechtbank uitspraak over de zaak World Online. We houden u op de hoogte.” Niet veel later volgde het verlossende nieuws: een klinkende overwinning van de VEB, uitgesproken door de Hoge Raad.
VEB Beleggingsfonds Award
De 31e Dag van de Belegger kende nog meer winnaars. De VEB reikte voor het eerst de VEB Beleggingsfonds Awards uit. Deze awards kende de vereniging toe aan beleggingsfondsen die in het voorbije jaar op basis van kosten, rendement en risico het best presteerden. De winnaar was iShares € Corporate Bond (Barclays Global Investors). Op de tweede plaats eindigde het SNS Wereldaandelenfonds, de derde plaats was voor het Delta Deelnemingen Fonds. Voor de prijs kwamen alleen aan Euronext genoteerde beleggingsfondsen in aanmerking.
Blauwe Bord
Een andere winnaar was René Takens, CEO van de Friese fietsenfabrikant Accell. Takens ging naar huis met het Blauwe Bord, een prijs die de VEB al jaren uitreikt. Met de prijs onderscheidt de vereniging een persoon
Peter Voser ■■ Niemand minder dan Peter Voser, CEO van Royal Dutch Shell, betrad vrijdag 28 november het podium. De strategie van Shell werpt zijn vruchten af, aldus Voser. “De kosten hebben we meer in lijn gebracht met de realiteit. We blijven investeren in de toekomst. We investeren in innovatie en productiegroei, wat de waarde van ons bedrijf moet verhogen. Shell blijft zich vooral richten op biofuels en op de opvang van CO2.” ■■ Over de economie zei Voser het volgende: “We hebben de bo-
dem gezien, maar 2010 wordt een heel moeilijk jaar.” Hij geeft aan ‘sceptisch’ te zijn over het huidige herstel. “Het zal langzaam gaan.” ■■ Voser deed geen voorspelling voor de olieprijs, maar denkt wel dat we nu aan de top zitten voor de korte termijn. “We hebben dat altijd fout voorspeld en ik heb geen idee waarom we het nu wel goed zouden hebben. We hebben zelf drie scenario’s. […] We houden voor de lange termijn rekening met conservatieve scenario’s.”
of organisatie die een opmerkelijke bijdrage heeft geleverd aan de belangen van de Nederlandse aandeelhouders. “René Takens krijgt het Blauwe Bord omdat hij een voorbeeld is voor zijn collega CEO’s van Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen”, aldus de VEB. Takens is CEO sinds 1999 en heeft voor de onderneming een heldere strategie uitgestippeld, waarbij de focus en nadruk steeds lag op de zaken waar Accell goed in was. Takens was gevlijd: “De prijs is een groot compliment voor alle medewerkers van Accell Group. Het is een erkenning van onze succesvolle lange termijn strategie die ook voor de aandeelhouders over de afgelopen jaren goed heeft uitgepakt.”
Andere realiteit
Op zaterdag was er een man die de meeste aandacht trok en wel Alcatel-Lucent-topman Ben Verwaayen. Verwaaijen was duidelijk.De gedachte dat we na afloop van de crisis het oude welvaartniveau weer bereiken, is volgens hem een grote misvatting. “We komen niet terug, we krijgen een heel andere realiteit.” De topman stelt dat de banken de afgelopen jaren een welvaartgenerende sector waren, maar dat die welvaart er niet echt bleek te zijn. “Het geld was er niet daadwerkelijk. We hebben een aantal jaren mooi geprofiteerd, maar de jonge generaties zijn nu het kind van de rekening.” Verwaayen vindt dat Nederland nu “pijnlijke maatregelen moet nemen” om niet alle ellende door te schuiven. Verder gelooft hij dat we nu moeten inzetten op groen-groener-groenst. “We moeten snel nieuwe technologieën ontwikkelen. Daar zitten enorme groeimogelijkheden. Daar moet je in investeren om straks voorop te lopen en dus te kunnen profiteren.” dennis mensink
[email protected]
“Het geld was er niet daadwerkelijk. We hebben een aantal jaren mooi geprofiteerd, maar de jonge generaties zijn nu het kind van de rekening.” Ben Verwaayen CEO Alcatel-Lucent
Tafelgesprek: Innovatie en duurzaamheid. Dat zijn de thema’s die voor zowel Philips als Akzo Nobel en DSM van levensbelang zijn, crisis of niet. De Dag van de Belegger was ook het toneel waarop enkele grote namen uit het Nederlandse bedrijfsleven met elkaar in discussie gingen.Onder leiding van Peter van Zadelhoff (RTL Z) en Jan Maarten Slagter (VEB) gingen op vrijdag 27 november de CEO’s Gerard Kleisterlee (Philips), Hans Wijers (Akzo Nobel) en Feike Sijbesma (DSM) met elkaar in gesprek. Van Zadelhoff merkt op dat we het niet meer moeten hebben van de Neder-
landse financiële sector. Ligt de toekomst van de BV Nederland meer bij het soort bedrijven waarvan de topmannen aan tafel zitten? Kleisterlee: “In iedere gezonde economie moet de industrie een belangrijke rol spelen. […] Je moet wel iemand hebben om diensten aan te kunnen leveren.”
Doelen versterkt
Voormalig minister van Economische Zaken Wijers stelt dat er één gebied is waar de Nederlandse overheid nog meer in zou moeten investeren: onderwijs en onderzoek. Kleisterlee voegt toe: “Er is nog steeds een Innovatieplatform, maar we moeten naar een industriebeleid toe.” Sijbesma:
DECEMBER 2009 · 11
2 TIP
INVESTEER IN NIEUWE TECHNOLOGIEËN
MENINGEN 1. Wat verwacht u van uw beleggingen in 2010? 2. Heeft de Dag van de Belegger dit beeld veranderd? Joop Huizer
1. “Ik beleg vooral via beheerconstructies. Maar ik ben van plan komend jaar wat actiever te gaan beleggen, want ik zie toch allemaal kansen op dit moment. Met een klein deel van mijn geld wil ik aan day trading gaan doen. Ik concentreer me op een aantal aandelen waar ik vertrouwen in heb. En ik speel in op het sentiment, dus kopen en weer verkopen.” 2. “Zojuist heb ik het debat tussen de CEO’s van Akzo Nobel, DSM en Philipsbijgewoond en vervolgens het interview met de CEO van Shell. Een van deze bedrijven staat ook op mijn lijstje. Het congres heeft mijn toekomstbeeld niet veranderd. Misschien gaan we wel weer naar de 450 of 500, maar het zou al mooi zijn als de AEX volgend jaar tussen de 350 en 400 staat.” Robert Veltman
AAN TAFEL Vlnr: Peter van Zadelhoff (RTL Z), Gerard Kleiserlee (Philips), Feike Sijbesma (DSM), Hans Wijers (Akzo Nobel) en Jan Maarten Slagter (VEB).
1. “Ik geloof in een stijgende beurs. Concreet is mijn doel – ook voor komend jaar – de spaarrente verslaan. Ik doe dat onder meer met negatieve trackers, zodat je ook in een dalende markt winst kunt pakken. Ik geloof in indexen en grondstoffen; individuele aandelen heb ik bijna niet. Hoeveel geld ik beleg? Ik denk met 30 procent van mijn spaargeld. Ik wil nog voldoende geld over hebben om te kunnen uitgeven.” 2. “Zojuist ben ik naar een workshop over trackers geweest. Daarin werd uitgelegd hoe je kunt profiteren van trackers van India en Brazilië.Ik wist niet dat dit kon. Ik dacht dat je in de hele Bric (Brazilië, Rusland, India en China,red.) moest beleggen,maar ik geloof niet in alle Bric-landen, dus dit is zeker interessant.” Anne Lammers
FOTO’S SANDER KWAKERNAAK
‘Niet besparen op innovatie’ “We zijn allebei lid van het Innovatieplatform. Of het genoeg oplevert? Nederland doet qua innovatiekracht nog altijd mee in de top. Maar we moeten wel opletten: de regeldruk is groot en de arbeidsmarkt relatief inflexibel.” Heeft de crisis vooral voor problemen gezorgd bij de grootmachten, of kwam het ook wel goed uit om een strategiewijziging te kunnen doorvoeren? De doelen zijn onveranderd, verzekeren de drie topmannen. Sijbesma: “Misschien zijn onze doelen zelfs versterkt. Je moet iets anders zeilen, omdat je wind tegen hebt.” Ook Wijers stelt dat de uitvoering van de strategie wellicht wat radica-
ler is geweest door de crisis. “Je hebt minder tijd om na te denken. Als het slecht gaat, moet je het gewoon doen. Of de crisis goed uit kwam? Let wel, we hebben niets te kiezen. Als je een goede uitgangspositie hebt, biedt dat kansen. Als je er relatief gezien – ten opzichte van de concurrentie – maar goed voor staat.”
Duurzaam en Azië
Duurzaamheid is uiteraard een thema dat niet onbesproken bleef. Kleisterlee: “Wij zijn blij met het feit dat de minister van Economische Zaken heeft aangegeven dat energie duurder wordt. Wij zijn sterk met duurzaamheid en besparing bezig.” Ook
voor DSM is duurzaamheid ‘key’.“We hebben tijdens de crisis geen cent bespaard op innovatie”, geeft Sijbesma aan. “Op andere gebieden hebben we kosten bespaard en cash gegenereerd, maar we moeten de producten maken waar mensen behoefte aan hebben.” Is Azië eigenlijk nog steeds ‘hot’ voor de bedrijven aan tafel? Zeker het Philips van Kleisterlee focust zich wel degelijk sterk op China. “De verschuiving is onvermijdelijk in de wereld”, zegt Kleisterlee. Wijers voegt toe dat hij ook kansen ziet in Brazilië en India. “Vooral India heeft een groeiende middenklasse.” Sijbesma wijst met betrekking tot China
nog wel even op de eenkindpolitiek aldaar, die een plotselinge, gigantische vergrijzing over twintig jaar met zich meebrengt. Dus ook de gevolgen van Chinese vergrijzing zullen in Nederland merkbaar zijn. Hoe precies, dat moet de toekomst uitwijzen. Voorlopig gaat het weer de goede kant op met de economie en de beurs,hoewel we niet te snel moeten juichen.
DENNIS MENSINK
[email protected]
1. “Ik beleg al geruime tijd. Ik beheer mijn portefeuille in samenspraak met mijn zoon. Primair wend ik de opbrengsten van mijn beleggingen aan als aanvulling op mijn inkomen. Ik beleg vooral in aandelen en mijn zoon maakt veelvuldig gebruik van opties. 2010 wordt mijns inziens nog een zwaar beursjaar. Een groot deel van het zeer is eruit, maar het herstel is broos. De markt reageert heftig op mogelijke tegenvallers.” 2. “Ik beleg al erg lang. Hoewel je natuurlijk zoveel mogelijk de zeilen naar de wind draait, verandert mijn beleggingsstrategie op zich niet.De Dag van de Belegger is leuk omdat je veel bekende gezichten tegenkomt. Het is gezellig en her en der hoor je aardige adviezen,dat is nooit verkeerd.”
220 200 180
2007
2008
2009
Transtrend Man AHL Superfund Inmaxxa Alpha Future Spread
160 140 120 100 80 aug okt dec feb apr jun aug okt dec feb
apr jun aug okt dec
OOk hOge rendementen in de kredietcrisis? Er is één beleggingscategorie die vanaf het begin van de kredietcrisis nog altijd duidelijk positief staat. En dat zijn de managed futures. Inmaxxa is in Nederland een van de succesvolste aanbieders van managed futures-fondsen. Managed futures behoren tot een beleggingscategorie die bij de meeste beleggers helaas niet okt-07 jun-08 okt-08 jun-09 okt-09 feb-08 feb-09 apr-08 apr-09 dec-07 dec-08 aug-07 aug-08 aug-09 bekend is. Dat is jammer, want managed futures kunnen in iedere soort markt rendement maken. Of de markten zich nu op- of neerwaarts bewegen maakt niet uit. Met futures kan namelijk van iedere marktbeweging gebruik worden gemaakt. Wetenschappelijk onderzoek heeft bovendien aangetoond dat het toevoegen van managed futures aan een portefeuille, die bestaat uit aandelen en obligaties, het totale risico van de beleggingsportefeuille sterk verlaagt. Inmaxxa is een van de succesvolste aanbieders van managed futures-fondsen. Ons vlaggenschip, het Alpha Future Spread Fund, steekt met kop en schouders boven alle bekende aanbieders in dit segment uit. Sinds het begin van de kredietcrisis (augustus 2007) staat dit fonds op 90% rendement! Inmaxxa biedt overigens niet alleen managed futures-fondsen aan. Wij zijn ook een kenniscentrum op het gebied van alternatieve beleggingen. Neemt u eens een kijkje op onze site: www.inmaxxa.nl. Onze unieke bibliotheek van beleggingsartikelen onderschrijft onze stelling: kennis is ons vermogen.
.NL London Good Delivery
GROOTSTE AANBOD, BESTE SERVICE - Grootste aanbod van munten & baren in goud en zilver - Snelste levering uit voorraad - Veilig verzonden met volledig verzekerd vervoer - Opslag mogelijk vanaf EUR 25.000,- voor slechts 0,8% fee per jaar - Onze adviseurs beantwoorden graag al uw vragen
W GO IN E UD EN BA R 15 egis AR Jan tre er ! u
Surf snel naar www.koopgoud.nl/investeren2010 en meld je aan!
v ka ari ns en oor op ma g g een ak ou db aa r
20
DECEMBER 2009 · 13
3 TIP
NIEUWS
BLIJF ALTIJD KRITISCH
Realisme brengt je verder ■ Vraag: Hoe zorg je ervoor dat je vermogen op de juiste manier wordt belegd? ■ Antwoord: Blijf realistisch en kritisch. Niet alleen op de partij(en) waarmee je in zee gaat, maar ook op jezelf. Voorheen hadden de grootbanken de meeste macht in handen als het gaat om beheer van particulieren en institutionele vermogens. In de markt van vermogensbeheer en vermogensadvies zijn de afgelopen jaren echter veel nieuwe partijen opgestaan. Onafhankelijk beleggingsspecialist Cees Westland begrijpt dat vermogenden hun heil ergens anders zoeken. “Veel mensen zijn ontevreden geworden. Hun geld werd gestopt in fondsen waar redelijk hoge kosten aan verbonden zijn, in ruil voor actief beheer. Helaas blijken deze fondsen nauwelijks in staat om een outperformance te behalen.”
Blauwe ogen
Maar of al die nieuwe vermogensbeheerkantoren voldoende kwaliteit in huis hebben en niet vooral op zichzelf gericht zijn – in plaats van op de klant – dat is volgens Westland de vraag. “Ook daar zit veel kaf onder het koren.” Toch is het volgens hem te makkelijk om alleen de vermogensbeheerders de schuld te geven van alle tegenvallende rendementen en teleurstellende service. Uiteindelijk is het de vermogende zelf die iemand een belangrijk deel van zijn vermogen toevertrouwt. “Het gemak waarmee dat gebeurt, is te groot. Het vereist de nodige stappen om de keuze voor de juiste vermogensbeheerder te maken. Ga niet af op iemands blauwe ogen.”
Uitvoerig praten
Mensen die op zoek zijn naar een ver-
om beleg je; wat is je beleggingshorizon? Welk risico ben je bereid te lopen?” Een vermogensbeheerder moet te vertrouwen zijn. “Vraag door. Doet hij wat hij zegt en zegt hij wat hij doet? Is zijn verhaal consistent en komt het logisch over? Vraag altijd of hij zelf aan de transacties verdient – vanuit het idee van conflicterende belangen. Handelen is niet altijd in het voordeel van de klant. En tot slot: evalueer altijd de voortgang.”
Risicobeheer
VERTROUWEN. Vermogenden denken te gemakkelijk over het toevertrouwen van hun geld aan vermogensbeheerders. Cees Westland: “Ga niet af op iemands blauwe ogen.”
mogensbeheerder moeten verschillende zaken in acht nemen. “Het is zaak uitvoerig met elkaar te praten over de verwachtingen van de klant
en de beleggingsfilosofie en -strategie van de vermogensbeheerder. Alleen als iemand jouw beweegredenen kent,kan hij maatwerk leveren.Waar-
HOE VIND JE DE JUISTE VERMOGENSBEHEERDER? ■ Vergelijk uitvoerig. Je brengt een belangrijk deel van je vermogen onder bij één persoon of organisatie. Dit moet je weloverwogen doen; een goed gevoel bij een vermogensbeheerder hebben is essentieel. ■ Vraag altijd naar welke provisie de vermogensbeheerder ontvangt voor de verschillende producten. Wil hij daar geen antwoord op geven? Dan weet je vaak wel hoe laat het is. ■ Praat uitvoerig met een vermogensbeheerder over jouw verwachtingen en zijn ideeën. Alleen
als hij jouw beweegredenen kent, kan hij jou echt van dienst zijn. Beleggen is immers maatwerk. ■ Een vermogensbeheerder moet te vertrouwen zijn. Vraag door. Is zijn verhaal consistent en komt het logisch over? ■ Handelt jouw vermogensbeheerder wel erg veel in effecten? Krijg dan argwaan. Dat is waarschijnlijk alleen goed voor zijn portemonnee, maar niet voor de jouwe. ■ Blijf altijd kritisch, ook als je al een tijd met een vermogensbeheerder in zee bent.
“Veel vermogensbeheerders hebben zeer slechte cijfers laten zien”, vervolgt Westland. “Zij hebben het gevaar onderschat. Dat geeft wel aan dat het risicobeheer niet altijd zo gedegen is als het zou moeten zijn.” Risicobeheer is volgens Westland belangrijker dan rendement.“De meeste mensen willen een stabiele vermogensaanwas.” Bij risicoanalyses ligt de nadruk te veel op ‘het laatste beetje risico’. ‘Maar voor de meeste mensen gaat het er vooral om dat de hoofdsom niet al te zware klappen te verduren krijgt. Beleggers laten zich vaak te gemakkelijk afleiden door de korte termijn.” Juist voor mensen die het ‘een beetje snappen’ is beleggen en vermogensbeheer een gevaarlijk spel, meent Westland. “Eén keer een goede ‘trade’ doen biedt geen garanties voor de toekomst.” Kortom: blijf altijd kritisch, op vermogensbeheerders, op jezelf en op beleggingsproducten. Gezond realisme, daar gaat het volgens Westland om. “Geloof niet klakkeloos de beloften en garanties die men doet. Wees realistisch over de rendementsdoelstelling van je portefeuille. Daarvoor hoef je geen expert te zijn.” DENNIS MENSINK
[email protected]
VRAAG & ANTWOORD Willem Middelkoop Publicist, ondernemer en voormalig beurscommentator op RTL Z
■ In welke edelmetalen kun je allemaal beleggen? “Naast goud is vooral zilver nu erg interessant, aangezien het witte edelmetaal nu circa zeventig keer goedkoper is dan goud. Historisch was dit altijd vijftien keer. Zilver wordt in tegenstelling tot goud in de industrie als grondstof gebruikt en opgemaakt. Goud is zo waardevol dat het vrijwel altijd wordt gerecycled.” ■ Zijn de behaalde rendementen in goud en zilver tot nu toe wel interessant? “In euro’s leverde fysiek goud de laatste negen jaar gemiddeld 12 procent rendement op, in dollars gerekend zelfs 18 procent. Op dit moment zien we de vraag en rendementen zelfs toenemen. Door de stijgende vraag en dalende wereldwijde goudproductie is de verwachting dat deze stijging nog wel even door kan zetten. Daar rekenen wij in ieder geval wel op.” ■ Hoe kun je (het beste) beleggen in goud en zilver? Waarom? “Het veiligst is een basis van 10 procent in fysiek goud (en/of zilver) met daarnaast een positie in goud en zilver gerelateerde aandelen. Denk daarbij aan goudmijnen of bedrijven actief in het vinden van nieuwe edelmetaalvoorraden. Vooral in Canada zijn meer dan duizend beursgenoteerde bedrijven actief in deze tak van sport. Helaas is het voor de meeste beleggers moeilijk om hierin te handelen.”
Hedge Funds in de prijzen
Prijswinnaars zitten in de selectie van GoodLife Trader Paulson, één van de topfondsen uit de selectie van GoodLife Trader won op 2 november 2009 voor de derde maal op rij de internationale Absolute Return Award. Paulson dankt deze onderscheiding aan de uitzonderlijk goede en consistente resultaten van zijn gehele Hedge Fund palet. Platinum Partners Value Arbitrage Fund - het Hedge Fund achter Platinum Trading Fund – moest de titel voor de categorie Multi Strategy nipt aan zich voorbij laten gaan. Platinum was wel genomineerd en in 2008 nog winnaar. Dus ook een prima prestatie. Rendementen van 15-20% per jaar Het gemiddeld rendement van Paulson Trading Fund bedraagt sinds de start (2004) 21% per jaar. De AEX maakte in diezelfde periode -10%. Het gemiddeld rendement van Platinum Trading Fund sinds de start (2003) bedraagt 15% per jaar. De AEX won in diezelfde periode slechts 0,3%. Moderne Portefeuilles Volgens de moderne portefeuilleleer dienen (goede) Hedge Funds 20-25% van een beleggingsportefeuille uit te maken. Zij zorgen voor de gewenste afvlakking bij beursdalingen. Wilt u meer informatie over de door ons geselecteerde Hedge Funds of wilt u een afspraak maken? Bel ons of stuur een mailbericht.
ir drs Ton Winter www.goodlifetrader.nl
[email protected] 030-6933185
Van grond naar bouwkavel in 18 maanden! De financiële en economische situatie verandert drastisch. De wereldeconomie. Het financiële systeem. Het beursklimaat. De huizenmarkt. Uw eigen financiële situatie. Kan uw vermogen tegen een stootje?
U wilt uw financiële positie bespreken. Liefst met een ervaren, geheel onafhankelijke vertrouwenspersoon. Géén verkoop. Echt advies. Strikt persoonlijk. Vanuit een financieel èn economisch perspectief. Uw economische kansen afgewogen tegen financiële risicoʼs en kosten
Bouwgrond wordt steeds schaarser. Investeren in bouwgrond is interessanter dan ooit! Kijkt u mee vanaf de zijlijn, of profiteert u van de kansen die de huidige markt u biedt? Het bouwrijp maken van grond is het meest winstgevende traject in projectontwikkeling. Centurion biedt u de unieke mogelijkheid om in dit traject te investeren. Zo kunt u projectontwikkelaar zijn, zonder dat u een schop ter handen hoeft te nemen!
Kenmerken van het project: • • • • • • •
Investeren vanaf 29.252 euro. Van grond naar bouwkavel in 18 maanden. 100% Nederlandse projectontwikkelaar. Aankoopkorting op bouwkavels van 29% tot 35%. Mogelijkheid tot zelf bouwen en wonen aanwezig. Volledige vergunning voor urbanisatie aanwezig. Aanleg infrastructuur reeds gestart. Ga voor meer informatie naar
www.doemeermetuwspaargeld.nl of bel ons op 026 - 376 34 36!
www.matchpointfc.nl Onafhankelijke financiële advisering en vermogensbegeleiding
DECEMBER 2009 · 15
DESKUNDIG ADVIES
4
Dubieuze ondernemingen als Palm Invest en Caribbean Comfort hebben vastgoedfondsen een slechte naam gegeven. Maar wie zich goed voorbereid en verder kijkt dan de prospectus, doet een solide investering. De juridische structuur, het vastgoed zelf en de wijze van financiering zijn volgens Gerdo de Jager de belangrijke pijlers.
TIPS
Investeren in vastgoed verder dan prospectus
V
astgoedfondsen, en dan voornamelijk van het niet-beursgenoteerde type, hebben enkele aantrekkelijke voordelen. Zij hebben geen last van beursfluctuaties, hoewel de particuliere belegger ook een duidelijke keuze maakt voor de lange termijn. De meeste fondsen hebben een looptijd van zeven tot tien jaar. Momenteel ondervinden sommige fondsen die zeven jaar geleden zijn gestart echter problemen vanwege te weinig exit-mogelijkheden; het vastgoed is momenteel moeilijk te verkopen voor een goede prijs.Daarom kiezen veel fondsbeheerders ervoor om met toestemming van de beleggers de looptijd te verlengen.
Hefboomeffect
De waarde is vooral afhankelijk van de kwaliteit van het vastgoed, de locatie en de indexering van huuropbrengsten. Dit zorgde de laatste jaren bij stijgende huren (en daarmee waarde) voor een overall rendement van 6 tot 8 procent. Maar omdat een vastgoedfonds flink gefinancierd werd door de banken liep het rendement voor de belegger als snel op, tot soms meer dan 12 procent. Als het totaalrendement op de vastgoedinvestering echter daalt, werkt dit hefboomeffect omgekeerd en kan het resultaat voor de belegger hard omlaag gaan.
Kijkend naar de markt is de situatie aantrekkelijk om juist nu in een nieuw fonds te stappen. Er zijn weinig kopers en veel verkopers - dus de inkoopprijzen voor het vastgoed zijn gunstig. Probleem is echter wel dat banken nu niet zo graag willen meefinancieren,waardoor er veel eigen vermogen nodig is. De anticyclische particuliere belegger moet dus (tijdelijk?) met een veel lager hefboomeffect door externe financiering genoegen nemen. Hierdoor zijn rendementen van 10 tot 12 procent veel minder makkelijk mogelijk en liggen de rendementen eerder rond de 5 à 7 procent.Overigens zijn de risico’s ook veel lager.
VOORBEREIDING
“Punt is uiteindelijk dat je als belegger jezelf heel goed kunt inlezen en dus een oordeel kunt vormen voordat je de investeringsbeslissing neemt.”
Medezeggenschap
Kijk als belegger uiteraard ook altijd goed naar de risico’s, eveneens in juridisch opzicht. Er zijn nogal wat dubieuze fondsen geweest die puur en alleen voor het gewin van de fondsaanbieder gingen en niet keken naar het vastgoed zelf en de juridische belangen van de beleggers. Met alle risico’s van dien. Ben je als belegger mede-eigenaar of heb je juist geen medezeggenschap? Bij een obligatiefonds heb je geen zeggenschap, maar vaak wel een minimaal gegarandeerde rente. Financieel staat een obligatie sterk omdat daarmee betaling af te dwingen is, maar dat is soms een wassen neus. Als er geen geld is, kan er niet uitgekeerd worden.
Gerdo de Jager Beurswaage Fondsanalisten
De financiering is eveneens belangrijk. Welke afspraken zijn er met de bank? Welk percentage van de waarde wil de bank financieren? Is de rentevaste periode bijvoorbeeld vijf of tien jaar? Dat laatste geeft uiteraard meer zekerheid. Die zekerheid wil je ook in de exploitatie, ofwel in de (kwaliteit van de) huurders. Sommige fondsen kunnen het rendement uit exploitatie niet meteen uitbetalen. Ze nemen een grote liquiditeitsreserve waardoor je feitelijk terugbetaald krijgt uit eigen zak.
Beslissing?
Wat betreft het vastgoed zelf kunnen we stellen dat één pand en één huurder uiteraard onzekerder is dan wanneer het gaat om meerdere panden en meerdere huurders, gespreid over verschillende geografische regio’s. Maar met één hele solide huurder (een multinational bijvoorbeeld of overheidsinstantie) is een fonds niet automatisch risicovoller. Punt is uiteindelijk dat je als belegger jezelf heel goed kunt inlezen en dus een oordeel kunt vormen voordat je de investeringsbeslissing neemt. Veel informatie is direct en veelal gratis op te vragen bij de fondsaanbieder, maar ook op internet. Het is opmerkelijk, maar als mensen meer de moeite namen om alles door te lezen wat er van een vastgoedfonds beschikbaar is, dan waren ze waarschijnlijk veel minder vaak niet ingestapt.
Inleg € € € € €
4.450,10.000,17.500,25.000,50.000,-
Korting
Toetsingsbrief Heeft de aanbieder een permanente vergunning van de AFM (Autoriteit Financiële Markten) of een formele Toetsingsbrief van de Stichting Transparantie Vastgoedfondsen (STV)? Dit betekent dat de fondsaanbieder en het fonds zelf zijn getoetst en voldoen aan de richtlijnen en wettelijke (minimum) kaders. Er zijn relatief weinig fondsaanbieders die hiervoor in aanmerking komen, dus dit scheidt al direct het kaf van het koren. Let wel op dat deze vergunning of toetsingsbrief geen waardeoordeel is, slechts een check of het prospectus inhoudelijk klopt.
1
Structuur Kijk naar de juridische structuur van het fonds. Heb je zeggenschap of juist niet? Dit is belangrijk om te voorkomen dat je voor verrassingen komt te staan. Daarbij hoort ook het controleren of renteafspraken kloppen met de looptijd van de fondsen.
2
Informatie Veel informatie over vastgoed is vrij of goedkoop beschikbaar.Bijvoorbeeld via het Kadaster of via de grotere makelaars. Lees jezelf goed in.
3
Panden Tot slot: staat het vastgoed je aan? Het is wellicht verstandig om niet te investeren in panden waar je zelf niet langs kunt rijden. Je bent natuurlijk geen makelaar,maar plaatjes in een prospectus komen soms wel heel mooi over. Maak jezelf een voorstelling of het pand te exploiteren is.De basis van de investering is vastgoed, een stabiele waardeontwikkeling en goede huurders.
4
U betaalt
€ 175,- € 4.275,€ 400,- € 9.600,€ 700,- € 16.800,€ 1.000,- € 24.000,€ 2.000,- € 48.000,-
Rendement 1e jaar * 9,2 % 10,0 % 10,3 % 10,5 % 10,8 %
Investeer in duurzaam genieten!
De juiste keuze, op het juiste moment...
FINELINER 33 HYBRIDE
Een vast rendement van 8% per jaar. Uitbetaald in 2% per kwartaal.
Een variabel rendement van 15% per jaar. Gemiddeld, gemeten vanaf 1 jan. 2003.
De Fineliner Hybride biedt de ideale combinatie van stil, schoon en snel varen. Deze unieke tender staat borg voor een waardevaste belegging en dankzij de Iskra elektromotor en de krachtige 165 pk VW-Marine TDI heeft dit schip een spectaculaire voorsprong in het actieve leisure segment!
Een combinatie van beide.
We horen graag uw keuze! Voor meer informatie: Stuur een e-mail naar
[email protected] of kijk op onze website www.deveste.net Uiteraard staan wij u ook graag telefonisch te woord: 0164 673 944
vanaf 159.500 Euro L.O.A. 10.00 m, breedte 2.45 m, diepgang 0.60 m, doorvaarhoogte 1.25 m.
De Veste Vermogensbeheer B.V. De minimale inleg van Da Vinci Diversified bedraagt € 50.000,-. Vanwege dit vereiste is het fonds op basis van de vrijstellingsregeling Wft (artikel 4, eerste lid, onderdeel a) vrijgesteld van vergunningsplicht in het kader van de Wet op het financieel toezicht. Da Vinci Diversified staat derhalve niet onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten. De waarde van uw belegging kan fluctueren. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. De Veste Vermogensbeheer B.V. beschikt over een vergunning voor het beheren van beleggingsinstellingen, afgegeven door de Autoriteit Financiële Markten.
Vijverweg 9, 3312 AT Dordrecht, Nederland, tel. 078 6311213, e-mail:
[email protected], www.finelineryachting.nl
RENDEMENT IS EEN KEUZE Betrouwbaar en vertrouwd Bij T&E effecten is uw vermogen in goede handen. Ervaren Professionals staan borg voor een hoogwaardig beheer van uw vermogen. T&E staat voor ieder jaar rendement realiseren ongeacht marktomstandigheden. Uw belang staat voorop. Persoonlijke aandacht Onze partners zijn de financiële partners van onze cliënten. De opbouw van de portefeuilles sluit optimaal aan bij uw privé situatie en zakelijke omstandigheden. De voordelen hiervan zijn groot, zij geven u rust en fiscale voordelen. Voor specifieke vraagstukken maken we gebruik van ons internationale netwerk van specialisten. Professioneel en rendabel beheer Centraal staat de beheersing van risico. Voorkom grote verliezen en de realisatie van mooie rendementen wordt eenvoudig. T&E effecten biedt u toegang tot zeer exclusieve en excellente Hedgefunds. Fondsen met aantoonbare meerT&E effecten BV 2e Hogeweg 12, 3701 AZ ZEIST
waarde. Een van deze fondsen realiseerde in 2009 meer dan 180% rendement! Exclusief Heeft u een te beleggen vermogen van meer dan € 250.000,neemt u dan contact met ons op om een afspraak te maken voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek. Voor vermogens groter dan € 2.000.000 bieden we de exclusieve Familie Office dienstverlening. Met de T&E portefeuillescan onderzoeken we of uw portefeuille is ingericht om te profiteren van de actuele trends. In dit onderzoek brengen we ook haarscherp de risico’s van uw portefeuille in kaart. Voor de eerste 50 afspraken hebben we een fles Champagne klaarstaan. Uiteraard kunt u ook vooraf specifieke informatie opvragen.
T +31 (0)30 698 11 22
E
[email protected]
M +31 (0)6 5250 4314 / 4288
I www.te-effecten.eu
DECEMBER 2009 · 17
4 TIP
NIEUWS 112 € 110 €
Hollandse hedge fund index plus 10 procent in 2009
WEES FLEXIBEL
KORT BERICHT BELEGGEN
Scheepvaart: een volatiele business
De Finles/IEX Hollandse hedge fund index is een gelijkgewogen index van 28 nederlandse hedge fund initiatieven. BRON: HIQ INVEST
Scheepvaart is een volatiele business, met goede en slechte tijden. “Had je al beleggingen in scheepvaart, dan is het nu geen leuke tijd”, zegt financieel consultant Bote de Vries. “Tegelijkertijd geldt dat je nu relatief goedkoop kunt instappen om te profiteren van waardestijgingen in de toekomst.”
108 € 106 € 104 € 102 €
■ Beleggen in scheepvaart kan op verschillende manieren. Traditioneel legde een aantal mensen geldt bij elkaar in een commanditair vennootschap (scheeps-cv). “Dan draag je volledig risico”, zegt De Vries. De risico’s kun je verkleinen door in te stappen in een schip dat al voor twee of drie jaar is verhuurd. Of door een schip te kopen en verhuren zonder de operationele risico’s (bemanning, reparaties). “Je verhuurt dan het kale schip, de huurder regelt de rest.” Je kunt het risico nog meer verkleinen door in een scheepvaartfonds te beleggen, dat in diverse schepen belegt.Daarbij kun je weer kiezen uit verschillende sectoren, met allemaal eigen cycli: containerschepen, tankers en schepen met droge bulk. “Een fonds met een spreiding over verschillende sectoren levert de meest constante rendementen op.” ■ Volgens De Vries heb je als belegger in scheepvaart minimaal een beleggingshorizon van drie tot vijf jaar nodig. Een belangrijk positief element is volgens hem dat je investeert in ‘staal’. “Een schip is een echte asset. Als de markt tegenzit, kun je met een jong schip wachten tot de markt weer aantrekt. Geduld is ook in de scheepvaart een goede zaak!”
100 € 98 € 96 €
01/01
01/02
01/03
01/04
01/05
01/06
01/07
01/08
01/09
01/10
01/11
Finles/IEX Hollandse Hedge Fund Index
Het geheim van hedge funds ■ Vraag: Wat zijn de voordelen van beleggen in hedge funds? ■ Antwoord: Hedge fund managers streven een absoluut rendement na. De risico’s zijn kleiner, terwijl de prestaties er mogen zijn. ’To hedge’ betekent letterlijk ‘afbakenen’. “Met name in slechte perioden maken hedge funds het verschil omdat hedge fund managers risico’s actief afdekken”,zegt beleggingsexpert Mark Baak. Hedge funds zijn beleggingsfondsen, net als de meer bekende aandelen- en obligatiefondsen.
Mark Baak Beleggingsexpert
zegt Baak. “Ongeacht de richting van de markt wil een hedge fund ieder jaar winst maken.Daarvoor heeft de fondsmanager een flexibel beleggingsmandaat nodig.”
Prestaties Een belangrijk verschil tussen deze traditionele fondsen en hedge funds zit hem echter in de beleggingsdoelstelling. “Traditionele beleggingsfondsen streven naar het ‘verslaan’ van een vooraf gedefinieerde benchmark; een hedge fund hanteert een absolute rendementsdoelstelling”,
Het Haags Effektenkantoor (HEK) is een zelfstandig vermogensbeheerder die sinds 1994 op succesvolle wijze de belangen van vermogende particulieren behartigt. Vermogens worden gespreid over aandelen, obligaties en alternatieven. Er worden aandelen gekocht die bij de meeste beleggers uit de gratie zijn. Daarbij wordt een in eigen beheer ontwikkelde kwantitatieve methode (www.havenfunds.nl) toegepast om die aandelen te selecteren die op afzienbare termijn weer opnieuw in de belangstelling van beleggers gaan komen. De resulterende normalisering van de winstgroei én waardering leidt tot buitengewoon hoge rendementen. Bij obligatieselectie draait het om een brede spreiding tegen lage kosten. Bij de selectie van alternatieve beleggingen maken wij gebruik van een unieke en uitgebreide database om fondsen te selecteren die het rendement/risico profiel van de totale portefeuille ten goede komen. Wilt u weten hoe HEK ook voor u toegevoegde waarde kan bieden?
www.hek.eu,
[email protected], 070 364 47 64
Hedge fund managers krijgen vaak een flexibele beloning, afhankelijk van de prestaties van hun fonds. Baak: “Hoe hedge funds presteren? Ook voor hedge funds zijn de laatste tien jaar moeilijker geweest. Maar het gemiddelde rendement was 6 procent, tegen -1 procent voor aandelen. Aandelen zijn bovendien twee
Waarom
keer zo risicovol als hedge funds.” 2009 is voor aandelen een beter jaar geweest dan voor hedge funds.In 2008 was het andersom en als je beide jaren samenneemt hebben hedge funds het beter gedaan. Wie voor komend jaar heel positief is over aandelen kan het best in aandelen beleggen dan in hedge funds.Baak: “In alle andere gevallen hebben hedge funds betere kansen. Met name ook doordat de concurrentie is afgenomen.” DENNIS MENSINK
[email protected]
het
Market Neutral Fund opnemen in
uw portefeuille?
Inleg
Geannualiseerd Huidige Waarde Jaarrendement
HiQ Invest Market Neutral Fund
€ 10.000,-
€ 15.360,-
+ 20.53 %
AEX Index
€ 10.000,-
€ 6.017,-
- 19.83 %
Sinds start Market Neutral Fund (14/08/2007)
Het Market Neutral Fund is het best presterende hedgefonds in de Hollandse Hedge Fund Index. Wilt u meer informatie, ga dan naar www.hiqinvest.nl HiQ Invest beschikt over een Wft-vergunning. Loop geen onnodig risico. Lees het prospectus. Het prospectus is te downloaden op www.hiqinvest.nl. Referentieperiode huidige waarde en rendement 14/08/2007 - 30/11/2009. De waarde van uw belegging kan als gevolg van het beleggingsbeleid sterk fluctueren. Kosten Market Neutral Fund: performancefee 25%, beheerfee 0.9%.
Uw vermogen laten beheren in 2010? Kies de juiste vermogensbeheerder! De Beleggingsassistent biedt hulp.
Het was allereerst even schrikken voor de oprichters van De Beleggingsassistent Daan Heslenfeld, Marvin Koster en Ralf op de Weegh. Vlak nadat ze, zoʼn anderhalf jaar geleden, hun baan opzegden als beleggingsadviseur bij een gerenommeerde vermogensbeheerder barste de kredietcrisis in alle hevigheid los. ʻWe hebben ons wel even achter de oren gekrabd inderdaadʼ zegt Heslenfeld. ʻMaar achteraf kunnen we stellen dat de timing nog helemaal niet zo verkeerd was. De Beleggingsassistent helpt beleggers die op zoek zijn naar een vermogensbeheerder. ʻWij helpen ze bij het vergelijken van vermogensbeheerders en het selecteren van juiste partijʼ vult Op de Weegh aan. ʻEn dat allemaal op onafhankelijke basis en kosteloos voor de beleggerʼ. Uniek Concept
Het concept is ontstaan in de jaren dat de drie werkten voor een gerenommeerde vermogensbeheerder. Steeds vaker kregen ze van potentiële cliënten te horen: ʻGoed verhaal, maar dat zou ik ook wel eens van een onafhankelijke adviseur willen horenʼ. ʻiedere partij prijst natuurlijk bovenal zijn eigen diensten of producten aanʼ aldus Koster. ʻHierdoor is het idee ontstaan om op onafhankelijke basis allereerst te kijken wat de belegger wil en daar een geschikte dienstverlening bij te zoeken.ʼ De Beleggingsassistent heeft de gehele markt van vermogensbeheer in Nederland in kaart gebracht en toetst de vermogensbeheerders aan de hand van een groot aantal criteria. Heslenfeld: ʻNederland telt iets meer dan 200 vermogensbeheerders, dus voor beleggers die zelf op zoek gaan een lastige klus. We werken niet met alle partijen samen maar maken bewust een selectie waarbij we letten op belangrijke criteria zoals vergoedingstructuur, onafhankelijkheid, beleggingsbeleid, rendement en service.ʼ
Ontevreden- en instromende beleggers
Aan belangstelling heeft het bedrijf geen gebrek. Ralf op de Weegh: ʻIn het begin waren het voornamelijk nog teleurgestelde beleggers van de grootbanken die onze expertise inschakelden. Zij zochten naar een specialist die meer aandacht
besteedde aan hun portefeuille en hun service verleende. Vooral als het slecht gaat op de beurs willen beleggers op de hoogte gehouden worden van de ontwikkelingen van hun portefeuille, je moet je dan niet stil houden als adviseur. Vandaag de dag merken we dat er ook steeds meer instromende beleggers gebruik gaan maken van onze dienstverlening. De spaarrente staat op een bedroevend laag niveau, en met de vermogens- rendementsheffing en inflatie worden beleggers als het ware bijna gedwongen om te gaan beleggenʼ aldus Op de Weegh.
Quickscan Vermogensbeheer
Wie op de website van De Beleggingsassistent komt ontdekt al snel de Quickscan vermogensbeheer, tien korte vragen over de beleggingssituatie van de belegger. ʻDe vragen dienen voor ons als leidraad en geeft ons een goed beeld van de beleggerʼ aldus Heslenfeld. Naar aanleiding van deze vragen neemt één van de drie contact op met de persoon die de vragen heeft ingevuld. ʻWe gaan dan dieper op de achtergrond van de vragen in, we komen zo achter de specifieke wensen en eisen die de belegger stelt aan het beheer van zijn vermogen.ʼ Na het telefonisch contact kan er een persoonlijk gesprek volgen op kantoor van De Beleggingsassistent of bij de beleggers op locatie. ʻWe leggen dan uit wat de voor- en nadelen zijn van
DOE NU DE QUICKSCAN VERMOGENSBEHEER OP WWW.BELEGGINGSASSISTENT.NL De Beleggingsassistent, Koningslaan 26, 1075 AD AMSTERDAM T 020-7162697
F 020-7162698
E
[email protected]
de verschillende vormen van dienstverlening en doorlopen de kenmerken van de partijen uit ons netwerk. Veelal blijkt dan dat de belegger een voorkeur heeft voor één van de partijen en wij zorgen dan dat er een afspraak komtʼ. Het werk van De Beleggingsassistent stopt hier niet. Zij kunnen de beleggers assisteren in de oriënterende afspraak met de geselecteerde vermogensbeheerder. ʻWe treden dan op als kritisch gesprekspartner en kunnen onderhandelen over de voorwaardenʼ aldus Koster. Zelfs na de keuze van de vermogensbeheerder blijft De Beleggingsassistent betrokken. Periodiek evalueren ze met de belegger of de gemaakte keuze nog bevalt. ʻDit helpt ons ook de vermogensbeheerders scherp te houden, ze moeten laten zien dat ze doen wat ze beloven.ʼ
Verdiensten
De hele dienstverlening is geheel kosteloos en vrijblijvend voor de belegger. De Beleggingsassistent ontvangt voor haar bemiddeling een vergoeding van de vermogensbeheerders. ʻDeze vergoeding is bij iedere partij waar wij mee samen werken hetzelfde, zodat wij er geen financieel belang bij hebben welke vermogensbeheerder de cliënt uiteindelijk kiest. Ook is het niet zo dat door onze tussenkomst de dienstverlening van de desbetreffende vermogensbeheerder duurder wordt.ʼ aldus Heslenfeld.
DECEMBER 2009 · 19
DESKUNDIG ADVIES Met een beleggingsfonds bereik je eenvoudig een grote spreiding en verzeker je je van de expertise van goed geïnformeerde fondsmanagers. Toch halen maar weinig fondsen de hoogste rating bij de Vereniging van Effectenbezitters (VEB). Vooral de (te hoge) kosten spelen hierin een rol, stelt Ronald van Genderen, econoom bij de VEB.
VRAAG & ANTWOORD
Beleggingsfondsen kunnen goedkoper en transparanter
B
eleggingsfondsen zijn een ideaal middel om collectief geld te beleggen, waarbij je profiteert van de schaalgrootte. Met zelfs een gering bedrag heb je een grotere spreiding die je anders niet voor elkaar had gekregen. Maar waar let je op? Allereerst is het belangrijk om de verdeling van de categorieën op orde te hebben. Hoeveel van je vermogen gaat in aandelen? Hoeveel in obligaties? De belegger kan zich hier zelf in verdiepen, maar kan hier eventueel ook een adviseur voor inschakelen. Het belangrijkste bij de uiteindelijke selectie van een beleggingsfonds zijn echter de kosten. Die vormen namelijk het enige aspect dat vooraf vastligt, in tegenstelling tot het rendement, dat van jaar tot jaar verschilt. De kosten zijn echter vaak te hoog. De VEB denkt dat veel fondsen meer kosten in rekening brengen dan noodzakelijk is. Zo is er sinds 2000 sprake van een opkomst van extra kosten, zoals distributievergoedingen voor banken. Navraag leert dat banken deze kosten zeggen te maken voor advies. Dit is een oneerlijk systeem, want het zijn voor de belegger verborgen kosten, die eigenlijk uit de beheerskosten van het fonds moeten verdwijnen.
Redelijk
Wat zijn redelijke kosten? Dat hangt uiteraard af van het fonds. Passieve
fondsen als trackers zijn goedkoper dan een actief fonds in opkomende landen, die meer beheerskosten maken. Dat is ook begrijpelijk. 0,35 procent voor een passief fonds is redelijk, terwijl bij een actief fonds de ondergrens wereldwijd al bij 1 procent begint. Dat loopt op tot 1,5 procent en bij kleine fondsen gaat het nog hoger. De keuze die je maakt is een keuze voor óf een goedkoop passief fonds, óf voor meer kosten in de hoop dat de fondsmanagers de benchmarks weten te verslaan. ‘Hoop’ is hierbij een terechte aanduiding. Want lukt het fondsmanagers überhaupt wel om beter te presteren dan de benchmarks? Hier is veel onderzoek naar gedaan en helaas blijkt dat het de meerderheid van deze beleggers niet lukt om de markt te verslaan.
BELEID
“Als belegger geef je toch je geld uit handen en betaal je vaak hoge kosten, daarvoor mag je best wat terug verwachten.”
Logisch
Bij het instappen in een beleggingsfonds hoef je als klant niet voor het product van de eigen bank te kiezen. De eigen producten hoeven immers niet de beste fondsen te zijn, wat ook wel zo logisch is.Sinds 2000 is het een opkomende trend dat banken ook fondsen van andere banken en aanbieders verkopen,zodat de klant via de eigen bank veel meer keuze heeft.Van huisfondsen naar een ‘open architecture’ dus. Toch stappen veel banken nu weer gedeeltelijk af van die ingezette trend met een wat beperkter aanbod, ook wel ‘guided architecture’
Ronald van Genderen Econoom bij de Vereniging van Effectenbezitters (VEB)
genoemd. Hier kun je ook vragen bij stellen. Is het aangeboden fonds een fonds waar de bank de meeste distributiekosten voor kan ontvangen of is het echt het beste product? Banken zullen zelf natuurlijk altijd beweren dat hun selectie de beste is, maar scepsis is hier op zijn plaats.
Keurmerk
Sinds 2008 verdiept de VEB zich meer in beleggingsfondsen. Zo is er inmiddels een keurmerk, de VEB Fondsenrating, waar sterk behoefte aan bestond. Bestaande ratings lieten de kosten buiten de beschouwing en gingen uit van in het verleden behaalde resultaten, terwijl die resultaten maar weinig voorspellende kracht hebben. Van de 250 door de VEB beoordeelde fondsen halen er maar dertien de hoogste score van vijf sterren (scores zijn op onze website te vinden). Er zijn maar weinig fondsen die én relatief voordelig zijn én goede resultaten behalen. Als beleggersvereniging streven wij tevens meer transparantie na. De factsheets bijvoorbeeld, die fondsen (potentiële) beleggers overleggen, verschillen sterk in gedetailleerdheid. Zo geven maar weinig fondsmanagers uitleg over hun verwachtingen en hun beleid voor de komende maanden. Dat moet beter kunnen. Als belegger geef je toch je geld uit handen en betaal je vaak hoge kosten, daarvoor mag je best wat terug verwachten.
Jaap van het Kaar Directeur Univé Stellingland
Vermogensbeheer is een vak apart. Maar hoe bepaal je nu welke vermogensbeheerder het beste bij je past? Verzekeraar Univé Stellingland heeft de oplossing gevonden: een onafhankelijk adviseur. ■ Wat doet uw organisatie met vermogensbeheer? “Als onderlinge waarborgmaatschappij beheren wij gelden van onze leden. We hanteren daarvoor een uiterst defensief beleggingsbeleid. De partij die namens ons het beheer van het vermogen op zich had genomen, had zich daar echter niet aan gehouden. In 2008 bleek dat we te risicovol belegden. We zaten in aandelen en zaken als perpetuele leningen en CDO’s. Dat had nooit mogen gebeuren. Om dit soort zaken in de toekomst te beschermen zijn wij op zoek gegaan naar een andere partij.” ■ Hoe bepaalt u welke vermogensbeheerder de beste is voor uw organisatie? “Voor ons is dat heel moeilijk te bepalen. Daarom waren we blij met het feit dat hij min of meer toevallig in contact kwam met Independent Capital Advice, een partij die voor ons op zoek ging naar een geschikte vermogensbeheerder. Zelf hebben we onvoldoende beoordelingsvermogen; we hadden weer in dezelfde valkuilen kunnen lopen. Dus hebben we baat bij een onafhankelijk adviseur, die ook de toetsende rol kan vervullen.Binnenkort halen we het net op en maken we een keuze.”
MA AK KENNIS MET DE
C HAU F F E U R S T E LE FOON
AC T I E ! • ST UDENTCHAUFFEUR • DIRECT IECHAUFFEUR • AUTO MET CHAUFFEUR • BUS MET CHAUFFEUR • VALET PARKING • MOBILIT EITSOPLOSSINGEN • T HUISBRENGSERVICE
U W BES T E M MING IS ONZ E S E R V IC E
10% KOR T I NG OP ALLE DIE NST E N DEZE ACT IE IS GELDIG TOT 31-03-2010. Onze actievoor waarden zijn op de site na te lezen.
W W W.C HAU F F E U R S T E LE FOON.N L INFO@ C HAUF F E URST E LE FOON.NL
BEL OM T E RESERVEREN:
0900 9999 777
lokaal tar ief
Renpart investeert in 2010 in kleinschalig Nederlands vastgoed – U ook? Renpart introduceert Renpart Vastgoed Holding IX N.V. Een
marktcorrectie of dat waardestijging nog een aantal jaren op zich zal laten wachten. Het nieuwe fonds van Renpart zal starten met een lege
• Deelname mogelijk vanaf € 15.000
Voor meer informatie over het fonds en de
(exclusief 2,0% emissiekosten)
inschrijvingsprocedure
• Geprognosticeerd direct rendement:
verwijzen
wij
u
naar
www.renpart.nl/rvhix. Op de website treft u ook
fonds dat in 2010 kwalitatief,
portefeuille en een goed gevulde bankrekening.
gemiddeld 8,0%* per jaar
het rekenmodel aan dat ten grondslag ligt aan
kleinschalig en goed verhuurd
Hierdoor zal Renpart in staat zijn om slagvaardig
(uitkering per kwartaal)
het geprognosticeerde rendement. Wanneer u
commercieel vastgoed zal aankopen, gelegen op diverse locaties in Nederland.
te handelen op een vastgoedmarkt waar momenteel weinig kopers actief zijn als gevolg van de
• Geprognosticeerd totaalrendement:
dit model voorziet van uw eigen aannames biedt
9,6%* per jaar ofwel 9,4%* IRR
beperkte financieringsmogelijkheden. Het fonds
• Inflatiebestendige belegging
zal uiteindelijk circa 10 objecten en circa 15
• Fiscale beleggingsinstelling
dit veel inzicht in risico en rendement.
RENPART WENST U EEN
huurders omvatten zodat een goede spreiding
(vennootschapsbelastingtarief 0%)
Renpart is van mening dat dit type vastgoed thans
wordt bereikt. De opbouw van de portefeuille zal
• Financiering 60%, rekenrente 5,7%
weer een aantrekkelijk prijsniveau heeft bereikt.
gedurende 2010 plaatsvinden; een jaar waarin
• Doorlopend toezicht AFM
De combinatie met lage hypotheekrente en goede
kleinschalig
• Prospectus goedgekeurd door AFM en STV
huurders met langlopende huurcontracten maakt
gerenommeerde partijen de bodem zal bereiken.
• Looptijd circa 10 jaar
een goed fondsrendement mogelijk, zelfs als
Vanaf 2011 wordt herstel voorzien. Kortom, 2010
• Certificaten van aandelen verhandelbaar
zal blijken dat er nog sprake is van een beperkte
lijkt een goed jaar om weer in te stappen!
commercieel
vastgoed
volgens
GEZOND EN SUCCESVOL 2010
* De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
via F. van Lanschot Bankiers N.V.
Renpart Vastgoed Holding IX N.V. Het vermogen om te renderen
Renpart Vastgoed Holding IX N.V. Nassaulaan 4 | Postbus 85523, 2508 CE Den Haag | tel 070 - 318 00 55 | fax 070 - 318 00 66 | e-mail
[email protected] | internet www.renpart.nl Renpart is een vermogensbeheerorganisatie met fondsen die beleggen in vastgoed. De groep beheerde per 30 september 2009 zeven vastgoedfondsen met gezamenlijk 66 panden in eigendom met een totale waarde van € 160,6 miljoen. De financiële bezettingsgraad van de panden in de portefeuilles beliep 92,1%. Het totaal eigen vermogen van de fondsen beliep € 63,0 miljoen en werd verstrekt door circa 1.330 aandeel- en certificaathouders. Renpart Vastgoed Holding IX N.V. is een beleggingsinstelling in de zin van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Haar beheerder, Renpart Vastgoed Management B.V. is opgenomen in het register dat wordt gehouden door de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en is initiatiefnemer bij de plaatsing van de Renpart vastgoedfondsen. Deze vennootschap beschikt over een doorlopende vergunning om op te treden als beheerder van beleggingsinstellingen ex artikel 2:65 lid 1 sub a van de Wft en staat in dat kader onder doorlopend toezicht van de AFM.
...maar ons échte visitekaartje is natuurlijk 5 jaar solide rendement
,u n 0 n b o 10 g k € n en a n va h v t c e n s d o ge r n aa ee w r
te
Het zal u ongetwijfeld zijn opgevallen dat de rente die u ontvangt op uw spaargeld, juist in deze onrustige tijden opmerkelijk laag is. Graag geef ik u het SynVest RealEstate Fund in overweging. Al jaren een stabie l rendement, momenteel is dat 8,8%1. Belt u mij gerust, ik geef u graag een mondelinge toelichting. ● AFM vergunning
SynVest RealEstate Fund N.V. Plesmanstraat 62 • 3905 KZ Veenendaal
● Landelijk gespreide Nederlandse portfolio van kantoren (50%), bedrijfsruimten (30% ) en winkels (20%) ● Het maandelijks uitkeerbaar rendement bedraagt momenteel 8,8%1
)
● Stap nu in en ontvang voor elke storting een geschenkbon ter waarde van €100,-
2
● Deelnemen kan al vanaf €3.950,-3 Voor meer informatie ga naar www.synvest.nl/beleggen of bel 088 770 97 00. 1 2
Ef fec tief op jaarbasis, in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Deze actie is geldig tot 31 januari 2010. 3Handelskoers van één certificaat per 1 december 2009.
Telefoon +31 (0)88 770 97 00 Fax +31 (0)88 770 97 77 Internet E-mail
www.synvest.nl
[email protected]
Martin van Gooswilligen investor relations Is iemand u voor geweest? Bel: +31 (0)88 ( 770 97 00 Mobiel +31 (0)6 81 738 680