Diploma openbaar onderwijs voor pabo-studenten en leerkrachten

Inzicht

08 12 28

Staatssecretaris Marja van Bijsterveldt over maatschappelijke stage Fouad Sidali in Raad van Toezicht Diploma openbaar onderwijs voor pabo-studenten en leerkrachten

mei 2009 nr

03 Inzicht is een uitgave van de Vereniging Openbaar Onderwijs

0800 5010, voor ouders én MR’en, over onderwijs Voor vragen en antwoorden, kijk op pagina

32

)3 "%2%)+"!!2/0 3#(//,$!'%.4533%. 4)%.%.$2)%552/& '!.!!27774)%..,

Trainers gezocht voor scholing ouderraden

D

e Vereniging Openbaar Onderwijs is op zoek naar trainers die ouderraden in het primair en voortgezet onderwijs willen scholen. De Vereniging Openbaar Onderwijs heeft een zestal modules ontworpen, waarvan tijdens een scholingsbijeenkomst (Training Ouderraden) twee of drie worden behandeld. De bijeenkomsten vinden zowel vanuit aanbod als vanuit de vraag van ouderraden plaats. Ervaring met ouders en ouderraden in het primair of voortgezet onderwijs is een voorwaarde en flexibiliteit en het kunnen werken met groepen ouders een must. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met beleidsadviseur Rein van Dijk, via 036 5331500. ●

Vereniging Openbaar Onderwijs

“Het belangrijkste wat het onderwijs inhoudt, is leren om mens te zijn.” (Fernando Savater)

r
(FFG
KF
MFT
PQ
FFO
CBTJTTDIPPM r
8JM
KF
MFFSMJOHFO
PQ
FFO
DSFBUJFWF
NBOJFS
CFHFMFJEFO

CJK
IFU
POUXJLLFMFO
WBO
FFO
FJHFO
LJKL
PQ
IFU
MFWFO r
8JM
KF
MFWFOTCFTDIPVXFMJKLF
MFTTFO
MFSFO
POUXFSQFO
WBOVJU
IVNBOJTUJTDI
QFSTQFDUJFG
8FMMJDIU
JT
EF
CBTJTPQMFJEJOH
)70
FO
-FWFOTCFTDIPVXJOH
WPPS
HSPFQTMFSBSFO
EBO
JFUT
WPPS
KPV De opleiding omvat 11 woensdagmiddagen van 14.00-18.00 uur en twee blokken van twee dagen. Startdatum: 23 september 2009 te Utrecht. Kijk op www.hvo.nl voor meer informatie. Of bel met de studiecoördinator: Marijke van Meenen, 06 261 744 54. HVO, Postbus 85475, 3508 AL Utrecht, e-mail: [email protected]

www.hvo.nl

inhoud

redactioneel Michiel Jongewaard

04 07 08 11 12 14 17 18 20 22 24 26 28 30 32

Stage

kort nieuws column: rimpels Staatssecretaris Marja van Bijsterveldt twijfelt over aantal uren maatschappelijke stage Rob Limper over samenwerking Vereniging Openbaar Onderwijs en VOS/ABB Fouad Sidali in Raad van Toezicht Ontmoeting in het levensbeschouwelijk onderwijs column Alexander Pechtold Maurice van Daal: Een gymnasium is méér dan Grieks en Latijn Ouders willen een openbare school in het eigen dorp Medezeggenschap wordt steeds belangrijker Voorlopig is lesgeven voor mij nog echt geen routine Vergeet de verzuiling, zet in op kwaliteit Diploma openbaar onderwijs voor pabostudenten en leerkrachten Geslaagde workshops tijdens ledencongres Vereniging Openbaar Onderwijs 0800 5010: Vraag en Antwoord

Hij is helemaal van deze tijd, de maatschappelijke stage. De jeugd van tegenwoordig denkt tenslotte dat alles vanzelf gaat. Met minimale inspanningen je diploma halen en dan binnen notime een goeie job met dito salaris. Leuke auto voor de deur en in je vrije tijd vooral genieten. Je werkt om te leven, niet andersom. Na een paar jaar samenwonen, is het tijd voor kinderen. Eenmaal oud genoeg willen ze op voetbal en hockey, net als hun klasgenootjes. Gelukkig kunnen ze zelf op de Àets naar de training, dus je kunt als ouder lekker op de bank blijven zitten. De trainer houdt je kinderen wel een uurtje zoet op het voetbalen hockeyveld. Waar die van wordt betaald? Geen idee, van de contributie? Een vriendinnetje zit pas op de muziekvereniging en krijgt saxofoonles. Dat is niet duur en de saxofoon krijgt ze van de vereniging in bruikleen. Waar die van wordt betaald? Iedere leerling op de middelbare school moet vanaf 2011 een maatschappelijke stage lopen. Om kennis te maken met vrijwilm ligerswerk en om te ervaren hoe nuttig en waardevol het is om iets voor een ander te doen. Leerlingen kunnen stage lopen bijijj et hun sportvereniging, maar kunnen ook een handje helpen in het e verzorgingstehuis, op de basisschool of in de bibliotheek. De e slogan van de maatschappelijke stage is ‘Samen leven kun je lleren’. Dit schooljaar zijn proefstages gelopen. De eerste resultaten zijn hoopgevend. Staatssecretaris Marja van Bijsterveldtt vertelde aan Inzicht hoe enthousiast de leerlingen waren, tijdenss rt haar tour door Nederland. Sommige kinderen waren bij de start e nog wat argwanend, maar achteraf vinden zij het erg leuk. De e: staatssecretaris twijfelt nog wel aan de omvang van de stage: 72 uur vinden veel scholen wat te veel van het goede. De trainer op het voetbalveld wordt daar echt niet voor betaald.. n Die doet dat omdat hij het leuk vindt om kinderen goed te leren al ballen. Om die saxofoon te kunnen betalen, haalt een aantal p leden van de muziekvereniging iedere zaterdag oud papier op. er Overal zijn vele vrijwilligers actief in de samenleving. Als zij er morgen mee op houden, vallen vele activiteiten en voorzieningen weg. Het is een goede zaak dat leerlingen leren dat er meer bestaat in de maatschappij dan de school alleen.

JAARGANG 143 nr. 3 - mei 2009 Verschijnt 7x per jaar - Oplage 11.000

FOTO OMSLAG José Krijnen

ADVERTENTIES Bureau Vereniging Openbaar Onderwijs

REDACTIE Jaap Adema - Jan Barendse Lineke Eerdmans - Fred Kruidenberg Rob Limper. Eindredactie: Michiel Jongewaard e-mail: [email protected]

LIDMAATSCHAP VERENIGING OPENBAAR ONDERWIJS Het lidmaatschap loopt van 1 januari t/m 31 december. Aanmelding kan schriftelijk of telefonisch. Opzegging van het lidmaatschap en andere wijzigingen dienen schriftelijk te geschieden vóór 1 december.

REDACTIE EN ADMINISTRATIE Bureau Vereniging Openbaar Onderwijs, Postbus 60182, 1320 AE ALMERE tel.: (036) 533 15 00 fax: (036) 534 04 64 Bezoekadres: Louis Armstrongweg 120 [email protected] www.voo.nl

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Patrizia Antuzzi, Paul Bijlsma, Martin van den Bogaerdt, Gonneke Bonting, Evert Bosman, Marion Braat, Yolanda Neijts, Esther Oosterling, Alexander Pechtold en Marianne Vorthoren.

VORMGEVING EN DRUK Hollandia Media Productions Pim Borst Hollandia Printing, Heerhugowaard

Overname van artikelen is, mits met vermelding Inzicht, Vereniging Openbaar Onderwijs, toegestaan.

Inzicht nummer 4 van 2009 verschijnt op 17 juni 2009 Inzicht nummer 5 van 2009 verschijnt op 9 september 2009 De uiterste inleverdatum voor kopij voor nummer 5 is: 2 juli 2009. Met de nieuwe website is het algemene ledenwachtwoord vervallen. Leden kunnen vanaf nu een persoonlijk wachtwoord instellen op www.voo.nl.

Vereniging Openbaar Onderwijs

04 kort nieuws Meer aandacht voor ouderbetrokkenheid rokken nheid

Nieuwe gedragscode schoolkosten De VO-raad, de sectororganisatie van het voortgezet onderwijs, heeft een nieuwe gedragscode schoolkosten geformuleerd. De VO-raad roept scholen op om de gedragscode te onderschrijven. Met het onderschrijven van de gedragscode laten zij volgens de sectororganisatie zien er alles aan te doen om de schoolkosten voor ouders transparant te maken en de kosten zo laag mogelijk te houden. Sinds de eerste versie van de gedragscode in 2005 is het lesgeld voor leerlingen in het voortgezet onderwijs afgeschaft en zijn de ‘gratis’ schoolboeken wettelijk geregeld. In de nieuwe gedragscode zijn deze ontwikkelingen meegenomen. De code bestaat uit richtlijnen over de hoogte en opbouw van de schoolkosten, waaronder de vrijwillige ouderbijdrage. U vindt de code op www.vo-raad.nl. De Vereniging Openbaar Onderwijs gaat het gebruik van de code kritisch volgen. ●

err,, tuurd rs. errs te bes de oude n ou kken end. Geach t betro elfsprek t valt me ijd vanz

Inzicht nr 3 - mei 2009

Almere 1320 AE

9:13 09 14:4 16-04-20

i dd 2

16-04 -200 09

14:48 :37

Openbaar onderwijs Zeeuws-Vlaanderen Net als veel andere plattelandsgemeenten kampt ook de gemeente Sluis met een teruglopend inwoneraantal. Als gevolg daarvan krijgt het onderwijs binnen enkele jaren te maken met een flinke vermindering van het aantal leerlingen. Het bestuur van het openbaar onderwijs, Escalda, heeft elf scholen in diverse kernen in de gemeente Sluis. Het beleid van Escalda is gericht op het handhaven van de kleine scholen in de dorpen. Maar het bestuur en de GMR hebben ook oog voor andere mogelijkheden. De Vereniging Openbaar Onderwijs is gevraagd een bijeenkomst voor de GMR en de MR’en te verzorgen om consequenties van mogelijke keuzes duidelijk te maken. Andere regio’s worden daarbij als voorbeeld gebruikt. ●

Brochure voor MR in voortgezet onderwijs ‘Medezeggenschap met ambitie’ is de titel van een nieuwe brochure voor medezeggenschapsraden (MR) in het voortgezet onderwijs. De brochure is geschreven door beleidsadviseurs van de Vereniging Openbaar Onderwijs en is met subsidie van het ministerie in tienvoud verstuurd aan alle MR’en in het voortgezet onderwijs. In de brochure wordt beschreven hoe de MR kan bijdragen aan de doelstellingen die het ministerie heeft vastgelegd in de Kwaliteitsagenda VO. Zo wordt

Gea chte best uurd er

s 60182,

e me at of niet alt de relati ijs sta id lang heeid leid om Onderw trokken atief be besturen ouderbe n innov en waarin dat Toch is beleid bewust leren. In n.. Een agt om veen elkaar te geev n Het vra d va rsoneel ou pe en ders, echt inh eunen staan ou ouders r onderst traal en n elkaa en cen heen. ren de en schole ren de kin de kin staan de team om beleid ouderur als een ak van en bestu e aanp wijze n bred egrale n,, is ee en en op int te make n iedere ssionele t waar arin ari ofe da pr wa , g, en Om e nodig ieder krachtig enheid e voor n rd kk Ee aa tro t. kt. be werk der n meerw aar toe niet zon arbij ee naar elk , net urders ap is da kunnen gensch dat bestu rachten vinden medezeg en leerk ur. Wij bestuur rs ed stu de go lbe ou n r ee schoo p van trokken t zonde nschap be ge nie n e va zeg k ken mede ganisati praktij rk te ma schoolor n uit de arom we bsite zoals de orbeelde n u da Een we voor vo j vrage les.nl! n.. Kijk d les len kan. Wi b de hoole sch ersbij d de ud ou .o op úw w. w.ou ww ww e: w ouders sitte: bsi 6001 nen. weeb e 55 uw rsteu6_Mailing.in op de nie te onde rte dd 1 van ha die wij

Postbu

Alle medezeggenschapsraden, ouderraden, schoolteams,, rt schoolleiders en schoolbesturen hebben in april een kaart er met een oproep ontvangen om zich in te zetten voor meer betrokken ouders op school. De kaart is ondertekend door de verschillende landelijke onderwijsorganisaties, waaronder de Vereniging Openbaar Onderwijs. In de oproep wordt verwezen naar de website www.oudersbijdeles.nl, bedoeld voor professionals en actieve ouders in eide e het onderwijs. Op de vernieuwde website is een uitgebreide n verzameling te vinden van voorbeelden en mogelijkheden op het gebied van ouderbetrokkenheid. De voorbeelden zijn en onderverdeeld in primair en voortgezet onderwijs en vallen nonder een van de thema’s Meeleven, Meehelpen, Meedenken en Meebeslissen. De site wordt onderhouden door de Vereniging Openbaar Onderwijs. ●

onder andere besproken hoe de MR de advies- en instemmingsbevoegdheden kan inzetten voor specifieke onderdelen van de kwaliteitsagenda, waaronder de verbetering van de kwaliteit van examens, het versterken van burgerschapsvorming en het bevorderen van excellentie bij leerlingen. Alle landelijke onderwijsorganisaties hebben de brochure op papier en als pdf voor op de website ontvangen. U vindt de brochure in ieder geval op www.voo.nl/brochures. ●

05 Ik profileer onze school! Alle schoolbesturen in het Vereniging Openbaar openbaar onderwijs ontvingen in Onderwijs april van de Vereniging Openbaar Onderwijs de brochure ‘Ik profileer onze school!’. De brochure gaat uitgebreid in op het profileringstraject IKP, dat scholen helpt om als team samen met ouders vanuit de bestaande situatie te werken aan een zichtbaar sterke identiteit van de school. IKP staat voor Identiteit, Kwaliteit en Profilering. Scholen hebben meestal meer te bieden dan al bekend is en werken bijvoorbeeld hard aan kunstprojecten of sportactiviteiten. Dat is niet altijd zichtbaar. De Vereniging Openbaar Onderwijs begeleidt schoolbesturen en schoolteams tijdens het profileringstraject om de kwaliteit en het karakter van de school beter zichtbaar te maken. Meer informatie is te vinden op www.voo.nl/identiteit. ●

Ik profileer onze school! Voor iedere school is een goede en sterke uitstraling belangrijk. Een goede naam zorgt voor meer leerlingen en voor een positieve houding in de omgeving. Voor een deel gaat dat vanzelf. Ouders horen goede verhalen over de school. Scholen hebben meestal nog veel meer te bieden.

Schoolbesturen en schoolleiders zoeken naar nieuwe manieren om hun scholen te profileren. Om de kwaliteit en het karakter van de school beter zichtbaar te maken. Het profileringstraject IKP helpt daarbij. Een steun in de rug van schoolbesturen en schoolteams!

De schoolleider en het team werken hard aan de kwaliteit van de lessen en organiseren bijvoorbeeld kunstprojecten of sportactiviteiten. Zo voegen zij meerwaarde toe aan hun school. Die is niet altijd zichtbaar.

Het profileringstraject IKP van de Vereniging Openbaar Onderwijs is in de praktijk ontwikkeld en helpt scholen om als team samen met ouders en leerlingen vanuit de bestaande situatie te werken aan een zichtbaar sterke identiteit.

Openbaar onderwijs Ouders en school Medezeggenschap School en opvang

6001517_Ikp.indd 1

IKP staat voor Identiteit, Kwaliteit en Profilering. In de eerste fase kijken het team, de ouders en de leerlingen samen naar de identiteit van de school. Vervolgens wordt de kwaliteit bekeken en waar nodig aangepakt. Ten slotte zorgen de identiteit en de kwaliteit voor een compleet beeld dat naar buiten toe kan worden geprofileerd. Wilt u nu al meer weten over dit unieke traject? Neem dan contact op met de Vereniging Openbaar Onderwijs (036 - 533 1500) voor een vrijblijvend gesprek, of lees verder in deze brochure.

Pestweb.nl vernieuwd Het landelijk kenniscentrum pesten, Pestweb, heeft haar website www.pestweb.nl vernieuwd. De site is nu speciaal onderverdeeld voor kinderen, leerkrachten en ouders en bevat veel nieuwe informatie. Op schooldagen kunnen kinderen, jongeren en hun ouders en leerkrachten met hun persoonlijke verhaal over pesten terecht bij pestweb, via de telefoon (0800 2828280), chat of mail. Ervaren medewerkers beantwoorden de vragen. Meer informatie staat op www.pestweb.nl. ●

24-03-2009 16:55:24

Nieuwe website Onderwijsgeschillen Per 1 januari 2009 kunnen alle medezeggenschapsraden in het onderwijs terecht bij één loket voor onderwijsgeschillen. De landelijke geschillencommissie is ontstaan door samenvoeging van de Stichting LCG-WMS, de Stichting Geschillencommissies Onderwijs (SGO) en de geschillencommissies van VOS/ABB. Op grond van de wet is de commissie als enige bevoegd om medezeggenschapsgeschillen van scholen in het primair en voortgezet onderwijs te behandelen. De nieuwe website van de commissie is te vinden op www.onderwijsgeschillen.nl. ●

Wiki voor digitale leermiddelen volgend jaar van start In opdracht van minister Plasterk wordt een nieuw internetportaal ontwikkeld, dat een encylopedie met digitaal lesmateriaal moet gaan vormen. De online encylopedie heet Wikiwijs en het moet leraren de kans bieden om zelf eigen lesmateriaal te ontwikkelen, in de vorm van digitale schoolboeken. Leraren moeten via Wikiwijs het materiaal samen kunnen uitwerken, verbeteren en actualiseren. Het lesmateriaal moet vervolgens voor alle scholen vrij toegankelijk zijn. Wikiwijs gaat in het schooljaar 2009/2010 van start. Voor meer informatie, zie www.wikiwijsinhetonderwijs.nl. Eerder werd ook al www. leraar24.nl gelanceerd, waarop leraren hun ervaringen, lessen en methodes kunnen uitwisselen. ●

De school heeft uw kind geschorst? 0800 5010 of mobiel 0900 5010123 (45ct/pg)

06 kort nieuws Subsidieregeling scholing medewerkers tussenschoolse opvang Vanaf 1 mei 2009 kunnen schoolbesturen opnieuw subsidie aanvragen voor de scholing van medewerkers en coördinatoren in de tussenschoolse opvang. De aanvragen moeten uiterlijk 1 juli bij het CFI worden ingediend. Eind augustus 2009 ontvangen schoolbesturen de beschikking, waarna het geld voor 31 december 2010 moet zijn besteed. Het subsidieformulier van het CFI is te downloaden op www.voo.nl/subsidie. De schoolbesturen kunnen hun medewerkers en coördinatoren in de tussenschoolse opvang voor scholing alvast (laten) inschrijven bij de Vereniging Openbaar Onderwijs. Mocht er geen of niet voldoende subsidie worden ontvangen dan vervalt de inschrijving zonder kosten. De Vereniging Openbaar Onderwijs is een van de grootste aanbieders van cursussen tussenschoolse opvang. De activiteiten staan open voor openbaar en bijzonder onderwijs. Naast de veel gekozen basis- en vervolgcursus kunnen deelnemers ook zelf hun cursus samenstellen uit meer dan dertig verschillende modules. Alle informatie staat op www.voo.nl, bij School en opvang. ●

Scholen in Amsterdam-West moeten vwo-afdeling sluiten In Amsterdam dreigt een aantal scholen voor voortgezet onderwijs de gymnasium- en vwo-afdeling te moeten sluiten. Het gaat onder andere om het Hervormd Lyceum West en het Comenius Lyceum, beiden gevestigd in stadsdeel Slotervaart. Veel hoogopgeleide ouders uit Slotervaart en andere wijken in Amsterdam-West melden hun kinderen bij voorkeur aan op gymnasia of lycea in het centrum

en stadsdeel Oud-Zuid, waardoor de scholen in hun eigen wijk grote moeite hebben om een vwo-afdeling in stand te houden. Hierdoor ontstaat een tweedeling tussen de scholen in de buitenwijken, met vrijwel uitsluitend vmbo-afdelingen, en de binnenstad. De Tweede Kamerleden Van Dijk en Karabulut (SP) hebben staatssecretaris Van Bijsterveldt gevraagd maatregelen te treffen om verdere segre-

gatie tegen te gaan. Zij antwoordde primair verantwoordelijk te zijn voor het waarborgen van de kwaliteit van het onderwijs en het bestrijden van onderwijsachterstanden. Het bevorderen van de integratie is volgens haar vooral een taak van scholen zelf. Zij verwees naar de bestaande wettelijke verplichting die scholen hebben om bij te dragen aan sociale integratie en actief burgerschap. ●

Ingezonden In het verleden, zo’n twintig jaar terug alweer, kwam de regering met maatregelingen tot schaalvergroting in het onderwijs. Natuurlijk een ordinaire bezuiniging, ook al werd er verteld dat de resultaten op grotere scholen met meer faciliteiten beter zouden zijn. Veel kleinere scholen, onder de opheffingsnorm, werden zo al weggesaneerd. In gebieden met veel -of alleen- kleine scholen moest men wel met uitzonderingsregels komen. Die scholen hebben in het dorp een belangrijke functie. Zoals in het redactioneel van nummer 2 van Inzicht werd geschetst, ‘mengt’ de authentieke

Inzicht nr 3 - mei 2009

dorpsbewoner niet met de ‘financieel geslaagde’ nieuwkomer. De eerste groep ziet de nieuwkomer als indringer die alles beter weet, de nieuwkomer heeft geen belangstelling voor het ‘behoudende ingedutte stelletje’. Maar, wat beide groepen bindt, is de school. Daar komen hun belangen samen, daar ontmoeten ze elkaar, leren ze elkaar kennen en waarderen. En hun kinderen spelen met elkaar, want kinderen hebben geen verleden dat in de weg staat. Duidelijk is: Dorpen willen hun school behouden. Een school voor álle kinderen van het dorp. Als de verzuiling en

regelingen uit het verleden dat in de weg staan, moet dat niet met behulp van ‘lastige, maar wel mogelijke constructies, voorzien van haken en ogen’ worden opgelost. De overheid moet zelf het voortouw nemen. Voor alle kinderen is plek op deze wereld en voor elk kind is plek op school. Dat lijkt een open deur, maar het leidt tot rechten (en plichten) voor iedereen in een multiculturele samenleving. Verzuiling en wetten uit 1917 staan dat in de weg en zijn achterhaald. ●

Jaap Relleke (oud-schoolleider), Amsterdam

rimpels 07 Rob Limper

Directeur Vereniging Openbaar Onderwijs

Lekker slim Om (hoog)begaafde kinderen extra aandacht te geven op school is er vijf miljoen euro beschikbaar. De scholen die meedoen, stoppen minimaal zelf ook dit bedrag in de projecten. Er is dus meer dan tien miljoen beschikbaar om deze kinderen uit te dagen. Meer dan tweehonderd projecten zijn ingediend. De staatssecretaris was juichend over deze grote belangstelling. Ruim tweehonderd is dan ook niet gering. Omdat in de projecten veel scholen samenwerken, gaat het naar schatting om twintig tot dertig procent van alle basisscholen, dat mee wil doen. Als lid van de adviescommissie mag ik de projecten mede beoordelen. Er zijn meer projecten dan er geld is. Een keuze is onvermijdelijk. Voor de beoordeling is een aantal criteria opgesteld. Daaraan worden de projecten als eerste getoetst. Vervolgens buigt de commissie zich in de tweede ronde over de overgebleven projecten. Ik doe dat thuis, in het weekend of in de avonduren.

Fouad Sidali in Raad van Toezicht Tijdens het ledencongres van de Vereniging Openbaar Onderwijs op 18 april jl. is Fouad Sidali (42) toegetreden tot de Raad van Toezicht van de Vereniging Openbaar Onderwijs. Sidali is dagelijks bestuurder in stadsdeel Bos en Lommer (Amsterdam), met de portefeuille Welzijn en Zorg, Onderwijs en Jeugd en Kunst en Cultuur. De Raad van Toezicht van de Vereniging Openbaar Onderwijs heeft veel vertrouwen in de manier waarop Sidali deelneemt aan maatschappelijke debatten en is blij met zijn betrokkenheid bij het openbaar onderwijs. Sidali was eerder voorzitter van het Samenwerkingsverband van Marokkaanse Nederlanders en coördinerend voorzitter van het Landelijk Overleg Minderheden. Op pagina 12 van dit magazine staat een uitgebreid interview met Sidali. ●

Meldpunt gratis schoolboeken in voortgezet onderwijs Ouders uit de medezeggenschapsraad kunnen voor hun vragen over de gratis schoolboeken tot 15 juni 2009 terecht bij 5010. Sinds dit schooljaar zijn de schoolboeken in het voortgezet onderwijs gratis. Vanaf komend schooljaar ontvangen de scholen zelf het geld voor de boeken. Zij mogen de ouders hiervoor geen kosten meer in rekening brengen. Er zijn signalen dat scholen de vrijwillige ouderbijdrage verhogen om hiermee hun inkomsten alsnog te verhogen. Het meldpunt is te bereiken via het gratis telefoonnummer 0800 5010, kies of draai eerst 1 (onderwijs), dan 4 (voor openbare scholen). ●

Door de projectvoorstellen kom ik er achter dat er voor (hoog)begaafdheid veel aandacht is in het onderwijs. Veel scholen houden zich bezig met verrijken, verdiepen, versnellen, compacten. Het woord ‘plusklas’ kom ik veelvuldig tegen. Evenals de keuze van scholen om de extra aandacht juist niet in een plusklas te organiseren. Namen als Renzulli, Mönks, Gardner en Marzano - de eerste twee zijn hoogbegaafdheidspecialisten, de anderen onderwjisgoeroes - worden in veel projecten genoemd. De komst van deze subsidieregeling maakte mij oprecht boos. Ik vond het schandalig dat er twee basisschoolgeneraties voorbij zijn gegaan sinds mijn kinderen de basisschool verlieten. In die periode, eind jaren tachtig, was hoogbegaafdheid nauwelijks bekend. De bekendheid is er dus nu wel. Ik heb mijn beeld behoorlijk moeten bijstellen. Scholen doen hun best om deze kinderen goed te begeleiden. Uit veel projectvoorstellen blijkt dat het nog wel pionieren is. Vaak wordt voorgesteld dit pionieren om te zetten in een bestuursbreed, structureel beleid. Dat is een positieve ontwikkeling. Ik zei al dat ik thuis bezig ben met het beoordelen van de voorstellen. Dat is niet iets dat je uren achter elkaar volhoudt. Af en toe ga ik dan ook naar beneden en kijk televisie. Al zappend kom ik terecht bij het programma ‘Lekker slim’. In de gids staat dat het een ‘humoristisch’ programma is. Met open mond heb ik zitten kijken. Niet van bewondering, maar van verbazing. Twee jongens moeten raden wat twee meiden antwoorden. De meiden zijn geselecteerd op hun dommigheid. Stalin en Lenin kunnen geen Russische staatslieden zijn, vinden zij. De namen klinken niet Russisch, dus het zijn IKEA-meubelen. Afrika wordt achteloos als Portugal aangewezen en Nelson Mandela is een Amerikaanse seriemoordenaar. Lekker slim. Vooral van de omroep die dit een humoristisch programma noemt.

08

Tekst Michiel Jongewaard Beeld OCW

Staatssecretaris Van Bijsterveldt twijfelt over uiteindelijk aantal uren

Maatschappelijke stage nu al door veel scholen opgepikt Training geven aan de jongste talentjes van je eigen voetbalclub, meehelpen tijdens een sporttoernooi of helpen in het buurthuis: allemaal voorbeelden van de maatschappelijke stage, die leerlingen in het voortgezet onderwijs vanaf 2011 moeten lopen. Staatssecretaris Marja van Bijsterveldt sprak vorige maand tijdens een tour door heel Nederland met leerlingen en leraren over hun ervaringen met de projecten die er nu al zijn.

V

an Bijsterveldt is enthousiast over het succes dat de stage nu al lijkt te hebben. Ze benadrukt dat de maatschappelijke stage niet is bedoeld als beroepsstage. Kinderen moeten tijdens de stage vooral kennismaken met vrijwilligerswerk. Van Bijsterveldt wil dat kinderen leren dat het belangrijk is, én waardevol, om een eigen bijdrage te leveren aan de samenleving.

Wat is u het meest opgevallen tijdens de bezoeken aan de verschillende scholen? ‘Ik ben verrast door het enthousiasme van alle betrokkenen en de leerlingen. Veel leerlingen hadden nog nooit vrijwilligerswerk gedaan, maar waren nu zo enthousiast dat ze ermee willen doorgaan. Dat zag ik vooral bij kinderen die bij hun sportvereniging actief zijn geworden. Zij zijn vaak zó enthousiast dat ze iets kunnen betekenen voor hun eigen club. Dat raakt ze en daarom willen ze ermee doorgaan.’

Wat dat ook een van de beoogde resultaten, dat leerlingen ermee doorgaan? ‘Na deze tour krijg ik steeds meer het idee om te zeggen dat de maatschappelijke stagiaire de vrijwilliger van de toekomst is.’

De stage wordt meegerekend in het verplichte aantal lesuren. Verandert dat, nu het aantal uren wordt teruggebracht van 1040 naar 1000 uur? ‘Nee, maar ik heb wel gemerkt dat met name vmboscholen zich zorgen maken over de omvang van de stage: 72 uur. Dat is fors en doet ook een pittig beroep op maatschappelijke organisaties. Mijn inzet is 72 uur, maar deze signalen zorgen er wel voor dat ik mij aan het beraden ben over het uiteindelijke aantal uren. Ik wil niet doof zijn voor deze geluiden uit de praktijk.’

Inzicht i nr 3 - mei 2009

Kunnen scholen zelf bepalen in welk jaar de stage plaatsvindt? ‘Zeker. Scholen mogen ook splitsen in een junior- en seniorstage of het verdelen over drie schooljaren. Er zijn ook scholen die er een projectweek van maken. Dat kan ook heel leuk zijn, maar ik vind wel dat de stage van vrijwilligerswerk moet uitgaan en dat is wat lastiger met een projectweek omdat het meeste vrijwilligerswerk beter oven een langere periode te spreiden valt.’

Zijn leerlingen die zelf al actief zijn als vrijwilliger dan vrij tijdens zo’n projectweek? ‘Nee, meestal werken scholen dan echt met de hele klas aan de stage. Dat is op zich dus geen probleem. Maar veel scholen doen het ook buiten de roosteruren om, vooral wanneer ze echt op het vrijwilligerswerk willen aansluiten. Dat is dan toch vaak in de avonduren en de weekenden. Als je wilt dat jongeren kennismaken met vrijwilligerswerk en daar ook mee doorgaan, dan is het wekelijks trainen van de F’jes bij de voetbalclub natuurlijk een hele mooie manier.’

Gaan die buitenschoolse uren wel van de verplichte 1000 uur af? ‘Ja, ze hebben die weliswaar buiten de lesuren gepland, maar die tellen natuurlijk gewoon mee. De Inspectie is nu aan het kijken hoe ze dat zo slim mogelijk kunnen vormgeven. Scholen mogen per groep rapporteren wat er dat jaar aan maatschappelijke stage is gedaan. Dat wordt dan verrekend.’

Wat vinden ouders ervan dat hun kind deze stage moet lopen? ‘Veel ouders vinden dit dat erg goed past in het kader van normen en waarden. Ouders willen graag dat hun kind wat doet voor de samenleving. Het past

09

Staatssecretaris Marja van Bijsterveldt heeft een speeddate met Helmondse maatschappelijke stagiairs tijdens haar Maatschappelijke Stage Tour.

ook echt in deze tijd, waarin mensen zich zorgen maken over de verharding van de maatschappij. Er zijn natuurlijk ook kinderen die het aanvankelijk toch een verplicht nummer vinden. Een aantal jongelui zei bij de start echt ‘jeetje, moeten we dat nou echt doen? Heb ik daar wel zin in? Dat zie ik niet zitten, bij oudere mensen op bezoek gaan. Wat steek ik hier van op?’ Na afloop bleek dan toch dat de meesten het erg leuk vonden. Ze vinden ook dat ze er wat van hebben geleerd. Twee vmbo-leerlingen elektrotechniek bezochten bijvoorbeeld samen, gedurende tien weken, een verzorgingshuis, waar veel demente bejaarden wonen. Ze zagen er enorm tegenop. Dat er zoveel zorg bij komt kijken en dat je met veel tact moet werken, daar hadden ze nog niet bij stilgestaan. Na afloop waren ze erg enthousiast, ze hadden ook erg gelachen en ze vonden het een bijzondere ervaring. Maar ik

sprak laatst tijdens een avond van het CDA ook een meisje dat had meegelopen in een museum. Nou, die vond dat gewoon saai.’

Zijn leraren ook enthousiast? ‘Veel leraren hebben aanvankelijk best wel aarzeling bij zo’n nieuwe verplichting. Het is toch een extra taak om te zorgen dat leerlingen een goede stage lopen en op school goed worden begeleid. Ik kan me die reactie ook wel voorstellen. Daarom kijken we goed naar de hoeveelheid uren die de stage moet duren en zorgen we voor voldoende budget. Er is al een flink budget om een coördinator maatschappelijke stage op school aan te stellen, dat uitgaat van zo’n tweehonderd euro per leerling. Dat loopt de komende jaren nog iets op. Overigens vindt gemiddeld zestig procent van de leerlingen zelf een stageplek. Dat kan ➜

De directeur wil u de klachtenregeling niet geven? Bel 5010, op schooldagen tussen 10 en 3

10

Maatschappelijke stage nu al door veel scholen opgepikt

Van Bijsterveldt maakte met het Nederlands Instituut voor Sport en Beweging (NISB) een afspraak voor 12.000 stageplekken in de sportsector.

scholen veel tijd en geld besparen. Maar scholen zijn het wel aan hun docenten verplicht om het goed te regelen, zodat er niet te veel belasting ontstaat.’

De inhoud van de stages kan enorm verschillen, van het trainen van de F’jes of meelopen in een verzorgingshuis. Hoe gaan scholen hiermee om? ‘Ik heb er vertrouwen in dat scholen dit goed kunnen beoordelen. Zij moeten daar ook vrij in zijn. Je mag wilgen knotten, helpen in de Wereldwinkel, een buurtfeest organiseren of via de Zonnebloem bejaarden bezoeken en een kopje koffie met ze drinken. Het is tenslotte geen beroepsstage. Maar je moet als leerling wel ervaren hoe het is om iets voor een ander te doen en hoe dankbaar dat kan zijn. Scholen moeten in hun schoolplan overigens aangeven wat hun missie is voor de maatschappelijke stage en hoe ze dat willen bereiken.’

Kinderen die al bij hun sportclub helpen, zijn toch een beetje in het voordeel. Zij mogen dat als stage laten tellen. Is dat eerlijk tegenover anderen? ‘Eigenlijk is het voor kinderen die nog geen vrijwilligerswerk doen een aanmoediging om daar eens aan te ruiken. Daarom mag het ook meetellen als je al iets doet. Dat is dan je eigen verdienste.’

Zijn er straks nog wel voldoende stageplaatsen voor mbo-studenten? ‘Een mbo-stage is echt een beroepsstage en vraagt dus een ander soort stageplaats van organisaties.

Inzicht nzicht nr 3 - me mei 2009

Leerlingen die aan de slag gaan bij hun sportclub of muziekvereniging, komen niet in het vaarwater van mbo-studenten. Daarom is het dus belangrijk om het voor de maatschappelijke stage echt te zoeken in het vrijwilligerswerk. Overigens is de term ‘maatschappelijke stage’ af en toe wel lastig. Als een leerling naar een organisatie belt met de vraag of hij stage kan lopen, wordt vaak verondersteld dat het om een beroepsstage gaat. Er wordt heel anders gereageerd als blijkt dat het om vrijwilligerswerk gaat. Het woord stage doet eigenlijk te veel denken aan een beroepsstage. Het is alleen al wel een ingeburgerd begrip. Maar goede suggesties zijn welkom.’

Zijn de meeste scholen er al klaar voor om in 2011 met de maatschappelijke stage te starten? ‘Er is maar een heel klein percentage, zo’n vier procent van de scholen, dat op dit moment nog helemaal niets met een maatschappelijke stage doet. De meeste scholen zijn dus al volop bezig, dat gaat ontzettend goed. Het aantal uren wisselt nog wel enorm. Maar daar beraad ik me nog over.’

U heeft toch de indruk gekregen dat 72 uur te veel is? ‘Nou, ik krijg die signalen van de scholen. Die wil ik serieus nemen. We hebben er veel tijd en middelen voor uitgetrokken. Als het straks zover is, moet het echt door alle scholen kunnen worden gedragen. Het moet winst zijn voor de jongeren, maar ook voor de scholen.’ ●

11

Tekst Martin van den Bogaerdt Beeld Matthijs Mentink

Samenwerking Vereniging Openbaar Onderwijs en VOS/ABB

’We willen allemaal mooie en krachtige openbare scholen’ De samenwerking tussen de Vereniging Openbaar Onderwijs en VOS/ABB kan veel opleveren voor het openbaar onderwijs. Directeur Rob Limper van de Vereniging Openbaar Onderwijs is enthousiast over de onderlinge samenwerking, die volgens hem de positie van het openbaar onderwijs zal versterken. ‘Het is belangrijk dat er vanuit het openbaar onderwijs één krachtig geluid naar buiten komt.’

V

olgens verenigingssecretaris Ritske van der Veen van VOS/ABB is de samenwerking gericht op ‘een sterke profilering en positionering van zelfbewuste openbare scholen en besturen’. Limper benadrukt het belang daarvan. ‘Als Vereniging Openbaar Onderwijs en VOS/ABB denken we dat we krachtiger kunnen opereren als we met gezamenlijke openbaar-onderwijsstandpunten naar buiten treden.’ Onder sommige bestuurders en managers leeft de gedachte dat samenwerking moeilijk kan zijn vanwege tegengestelde belangen, maar Limper ziet dat gevaar niet. ‘We moeten ons realiseren dat we allemaal hetzelfde belang hebben: mooie en krachtige openbare scholen.’

Onterecht beeld corrigeren Onderdeel van de samenwerking is een gezamenlijke imagocampagne, die duidelijk moet maken waar het openbaar onderwijs voor staat. ‘In het openbaar onderwijs vinden we het met z’n allen volstrekt vanzelfsprekend dat alle kinderen welkom zijn; dat geldt trouwens ook voor de andere kernwaarden. Maar juist doordat we al die zaken zo vanzelfsprekend vinden, dragen we ze niet uit. Dat moeten we wél gaan doen. Niet alleen om de kracht van dit onderwijs te laten zien, maar zeker ook om beelden die de buitenwereld van dit onderwijs heeft te corrigeren.’ Volgens Limper wordt ook nog steeds gedacht dat het openbaar onderwijs kwalitatief onderdoet voor bijzonder onderwijs. Met de imagocampagne willen de Vereniging Openbaar Onderwijs en VOS/ABB een einde maken aan dit onterechte beeld.

Meer samen optrekken De samenwerking gaat verder dan alleen de imagocampagne. ‘Ook op het gebied van medezeggenschap, governance en ouderbetrokkenheid kunnen de Vereniging Openbaar Onderwijs en VOS/ABB veel meer samen optrekken’, aldus Limper. Hij wijst erop dat de Vereniging Openbaar Onderwijs zich niet alleen richt op ouders en MR-leden, maar binnenkort ook een groep schoolleiders gaat trainen. ‘Zo willen we eraan

Rob Limper, directeur Vereniging Openbaar Onderwijs

bijdragen dat schoolleiders en MR-leden meer inzicht krijgen in elkaars rol. We willen benadrukken dat zij geen tegengesteld belang hebben en dat zij moeten focussen op constructieve samenwerking.’ De angst voor belangentegenstellingen is volgens Limper ook ongegrond als het gaat om bestuurlijke schaalvergroting, een onderwerp dat in de media nogal eens in het verkeerde daglicht van de ‘leerfabrieken’ wordt geplaatst. ‘De Vereniging Openbaar Onderwijs is op zich niet tegen schaalvergroting. Al was er bij wijze van spreken één bestuur in Nederland… Ik ben ervan overtuigd dat bestuurlijke schaalvergroting veel voordelen heeft. In plaats van dat je de eindjes met moeite aan elkaar kunt knopen, heb je als groot bestuur misschien wel de mogelijkheid om een specifieke vakleerkracht in te schakelen of om een breder en aantrekkelijker onderwijsprogramma aan te bieden.’ ●

U loopt alleen maar tegen de schoolmuren aan? 0800 5010 of mobiel 0900 5010123 (45ct/pg)

12

Tekst en Beeld Michiel Jongewaard

Fouad Sidali in Raad van Toezicht Vereniging Openbaar Onderwijs

Over integratie kun je praten, maar je moet het dóen Fouad Sidali is dagelijks bestuurder in stadsdeel Bos en Lommer (Amsterdam), met in zijn portefeuille onder andere onderwijs en jeugd. Hij is een veelgevraagd spreker bij debatten over integratie en de plaats van de islam in de Nederlandse samenleving. Sinds kort is Sidali lid van de Raad van Toezicht van de Vereniging Openbaar Onderwijs.

A

ls bestuurder in Bos en Lommer concentreert Sidali zich naar zijn eigen zeggen op vier belangrijke thema’s: voorschool, ouderbetrokkenheid, vrouwenemancipatie en inburgering. Hij maakt zich vooral zorgen over de taalachterstand die veel kinderen in zijn stadsdeel hebben, wanneer zij op vierjarige leeftijd op de basisschool komen. De voorschoolse educatie voor kinderen tot vier jaar is erop gericht om die achterstand weg te werken. Maar Sidali vindt de kwaliteit nog onvoldoende. ‘We hadden vorig jaar in oktober een open dag van de voorscholen. Daar heb ik geconstateerd dat veel leidsters zelf de Nederlandse taal niet zo goed spraken. Althans niet zo goed als ik zou verwachten. Dat heb ik direct aangekaart. Als je als leidster niet goed articuleert, maar erger nog, ook taalkundig fouten maakt, dan kun je natuurlijk bezig blijven. Dan komt het écht niet goed.’

Waarom vindt u dat ouders betrokken moeten zijn op school?

‘Na mijn bezoek aan de voorscholen heb ik er vaart achter gezet. Er is onderzoek gedaan naar de kwaliteit en ik wacht nu op de resultaten daarvan. Dat duurt soms langer dan je wilt, omdat je snel resultaat wil zien. Maar het heeft me wel aan het denken gezet over die voorscholen. Ik vind dit zo belangrijk dat ik vind dat het eigenlijk een verantwoordelijkheid van het onderwijs, van de basisschool, zou moeten zijn.’

‘Als ouders zich niet verdiepen in wat de school doet, komen kinderen alleen op school in aanraking met de goede dingen en krijgt dat thuis geen navolging. Ik wil de kinderen van nu meegeven dat het de normaalste zaak van de wereld is dat hun ouders betrokken zijn bij school. Als je als kind ziet dat je ouders meehelpen bij activiteiten op school, dat ze lid zijn van de medezeggenschapsraad of helpen bij het opknappen van het schoolplein, dan wordt het je met de paplepel ingegoten. Als je later zelf kinderen hebt, vind je dat dus normaal. Vooral ouders van allochtone afkomst hebben extra aanmoediging nodig om actief te worden op school. De vlieger dat het cultureel is bepaald, gaat zo langzamerhand niet meer op. We hebben het inmiddels over tweede generatie ouders, zoals ik, die zelf weten wat het onderwijs te bieden heeft. Alleen hebben zij níet van hun ouders meegekregen dat het normaal is om op school actief te zijn. Die cyclus moeten we doorbreken.’

Bedoelt u dan dat leerkrachten de voorschoolse opvang voor hun rekening moeten nemen?

Waar komt de terughoudendheid van veel ouders vandaan?

‘De voorschoolse educatie heeft nu een welzijnsbenadering. Opvang en onderwijs zijn natuurlijk twee verschillende dingen, die verschillende bekwaamheden van mensen vragen. Maar het wegwerken van

‘Ze hebben vooral het idee dat ze geen verstand van onderwijs hebben. Daar zijn tenslotte de leerkrachten voor, die weten wat goed is voor hun kind. Daardoor denken ze ook dat met hun mening of idee toch niets

Wat kunt u daaraan doen als bestuurder?

Inzicht nzicht nr 3 - me mei 2009

leerachterstanden op een zo vroeg mogelijke leeftijd is ontzettend belangrijk. Daarom moeten we de kwaliteit van het onderwijs en de voorschool zo goed mogelijk organiseren. Tegelijkertijd moeten we ook bij ouders iets in gang zetten. Ouderbetrokkenheid is minstens even belangrijk.’

13 wordt gedaan. Weet je wat het verschil is met veel autochtone ouders? In stadsdeel Oud-Zuid bood een gymnasium laatst een extra vak filosofie aan, voor wie geïnteresseerd was. Er moesten wel minimaal twaalf gegadigden zijn. Zes kinderen schreven zich in, dus de school zegt: ‘Jammer, het gaat niet door’. Zes ouders stonden op de stoep en zeiden: ‘Mijn kind zal filosofie krijgen en dat maak ík uit voor mijn kind. U legt als school deze vraag aan mij voor en ik vind dit goed voor mijn kind.’ Het is doorgegaan, omdat die zes mensen de weg weten.’

Wat is uw mening over witte en zwarte scholen en de rol van de verzuiling daarin? ‘Ik vind al lange tijd dat we alleen scholen moeten hebben waar plek is voor ieder kind. Op de openbare school is dat al zo. Daar is expliciet ruimte voor ieder kind, zonder onderscheid op basis van achtergrond, geaardheid of geloofsovertuiging. Dat brengt veel voordelen met zich mee. Het is zo ontzettend belangrijk dat kinderen al in een vroeg stadium met elkaar leren omgaan. Op islamitische scholen komen bijna alleen moslims met elkaar in aanraking. School, zoals de missie van de Vereniging Openbaar Onderwijs heet, kan een goede oplossing zijn. De bestaande religieuze grondslag van scholen verhindert echt het samenkomen van kinderen met diverse achtergronden. Maar je moet er ook via stedelijke vernieuwing aan werken. Andere woningen brengen andere mensen met zich mee en veranderen de samenstelling van de wijken.’

Wat verwacht u van ‘school’? ‘Het streven naar ‘school’, zonder bijvoorbeeld een openbare of katholieke grondslag, vind ik erg interessant. Het gaat mij erom dat we nu een discussie starten over hoe we school in de toekomst kunnen organiseren. We zitten nu aan het einde van de verzuiling. Laten we als Nederlanders kijken waar we elkaar kunnen vinden. Dat is in het onderwijs en op het werk. Je kunt wel over integratie praten, maar dat begrip ís niks. Integratie moet je doen. Dat moet om te beginnen op school.’ ●

Fouad Sidali Tijdens het ledencongres van de Vereniging Openbaar Onderwijs op 18 april jl. is Fouad Sidali (42) toegetreden tot de Raad van Toezicht. Sidali is dagelijks bestuurder in stadsdeel Bos en Lommer (Amsterdam), met de portefeuille Welzijn en Zorg, Onderwijs en Jeugd en Kunst en Cultuur. De Raad van Toezicht van de Vereniging Openbaar Onderwijs heeft veel vertrouwen in de manier waarop Sidali deelneemt aan maatschappelijke debatten en is blij met zijn betrokkenheid bij het openbaar onderwijs. Sidali was eerder voorzitter van het Samenwerkingsverband van Marokkaanse Nederlanders en coördinerend voorzitter van het Landelijk Overleg Minderheden.

14

Tekst en beeld Marianne Vorthoren

Ontmoeting in het levensbeschouwelijk onderwijs

Zaadjes leggen voor een betere wereld ‘Wat is verdraagzaamheid?’, vraagt de juf. ‘Dat je respect voor iemand hebt en het is het tegenovergestelde van met elkaar vechten’, weet een van de leerlingen. ‘Moet je altijd aardig zijn?’ Die vraag blijkt moeilijker, de antwoorden lopen uiteen: ‘Nee, niet voor iedereen, wel voor familie, niet voor dieven en zo.’ ‘Sommige mensen zijn gemeen, anderen zijn aardig’, merkt een kind op. ‘Als je aardig doet, wordt die ander misschien ook aardig’, zegt een klasgenootje. Dan nog een makkelijkere vraag: ‘Lost slaan iets op?’ ‘Neeeeeeee!’, klinkt het in koor.

O

p openbare basisschool De Vierambacht in Rotterdam vindt een ontmoetingsles in het levensbeschouwelijk onderwijs plaats. Juf Hetty de Bruyn van het humanistisch vormingsonderwijs, meester Wim Pouwelse van het

bijbels godsdienstonderwijs en juf Zehra Bingül van het islamitisch vormingsonderwijs zijn met de kinderen van groep 4 en 5 in gesprek over verdraagzaamheid. Het is de laatste van vijf ontmoetingslessen over dit thema. Eerst kregen de leerlingen een les over

het thema vanuit het christendom, de islam en het humanisme. Daarna volgden twee ontmoetingslessen. De kinderen maakten onder meer een stripverhaal over het thema. Als aan het begin van de laatste les wordt gevraagd wat de leerlingen hebben geleerd van de drie eerste lessen, merkt een van de kinderen op: ‘Het was eigenlijk ongeveer hetzelfde.’ Hetty de Bruyn: ‘Het is best een breed thema om in een korte tijd te behandelen. Maar de kinderen hebben kennis gemaakt met het begrip vanuit verschillende invalshoeken, en dat is winst.’ Wim Pouwelse, die in zijn les het bijbelse verhaal van de tollenaar Zacheüs behandelde, vult aan: ‘In de eerste lessen kon je wat dieper ingaan op het thema, bij de ontmoeting halen we er iets concreets uit.’

Kennismaken De Vierambacht is een van de zes openbare basisscholen in Rotterdam waar het pilot-project ontmoeting in het levensbeschouwelijk vormingsonderwijs draait. Het project begon eerder op obs De Margriet, in nauwe

Inzicht nr 3 - mei 2009

15

In de ontmoetingsles wordt vooral naar de overeenkomsten gekeken.

Groep 6, 7 en 8 krijgen zowel humanistische, als bijbelse en islamitische les samenwerking tussen de school en de partnerorganisaties die het onderwijs verzorgen: HVO (humanistisch vormingsonderwijs), IKOS (bijbels godsdienstonderwijs) en SPIOR (islamitisch vormingsonderwijs). Directeur Hanneke Drost was er persoonlijk bij betrokken: ‘Ik wilde meer inzetten op de overeenkomsten dan de verschillen. Toen zijn we om de tafel gaan zitten om te bepalen waar we elkaar konden vinden en hoe we het konden inrichten.’ Mesut Dişli, die het islamitisch vormingsonderwijs bij SPIOR coördineert, sluit zich daarbij aan: ‘Wij willen ook dat moslimleerlingen kennismaken met andere religies en dat kinderen met verschillende

achtergronden meer van elkaar weten. Zo kunnen we een gezonde samenleving opbouwen.’

Overeenkomsten Ouders kunnen een verzoek doen voor een van de drie soorten levensbeschouwelijk onderwijs. Drost: ‘Ouders blijken daarbij vooral te kiezen voor hun eigen achtergrond. Dat betekende dat bijvoorbeeld zeven kinderen uit de klas naar humanistisch onderwijs gingen, drie naar islamitisch onderwijs en nog eens vijf naar bijbels onderwijs. Het was een hele toer om te proberen dat op hetzelfde moment te laten plaatshebben, wat dan ook niet altijd

lukte. En dan heb je nog kinderen die nergens voor zijn opgegeven en die iets anders moesten gaan doen in die tijd. Als alle kinderen weer terug waren in de klas, was er geen gelegenheid om met de klas te praten over wat ze hadden geleerd. Die vorm versterkte het verschil, in plaats van de overeenkomsten.’ Maar de onbekendheid over elkaars achtergronden speelde niet alleen bij de leerlingen. Drost: ‘Ik merkte ook dat collega’s van christelijke huize bijvoorbeeld niet wisten dat het verhaal van het offerfeest het verhaal van het offer van Abraham is. ‘O, ons verhaal’, kreeg ik dan wel eens als reactie. Nee, hét verhaal, zei ik dan. We moeten kijken naar gemeenschappelijke grond. De verhalen die daartoe leiden, kunnen verschillen, maar ook daarin zijn er heel veel overeenkomsten.’

Verplichte keuze In het tweede jaar van de pilot op obs De Margriet is na enig overleg besloten dat voor de groepen 3, 4 en 5 de ouders zelf het type onderwijs zouden blijven kiezen voor ➜

De schooldag is te lang? Bel 5010, op schooldagen tussen 10 en 3

16

Zaadjes leggen voor een betere wereld

hun kind. Drost: ‘Nieuw is hierbij dat alle ouders moeten kiezen, zodat er dus geen kinderen in de klas zijn die helemaal geen lessen levensbeschouwelijk onderwijs volgen. Er is gekozen voor deze vorm in de onderbouw, omdat sommige ouders het belangrijk vinden dat de jongste kinderen eerst hun eigen achtergrond goed leren kennen voordat ze kennis maken met de andere.’ In de groepen 6, 7 en 8 krijgt de hele klas een derde deel van het jaar humanistische les, een derde deel bijbelse les en een derde deel islamitische les. Drost vindt deze invulling zelf een goed compromis en er is ook onder de ouders breed draagvlak voor. ‘We laten de kinderen met alles kennismaken. De groepsleerkrachten krijgen het bovendien ook mee, omdat ze aanwezig zijn bij de lessen. Zij kunnen dat dan weer gebruiken in de andere lessen. Dat gebeurt niet als ieder apart les krijgt.’

Begrip en respect Daaf van de Wege is directeur van obs De Vierambacht. Toen hij las over het project op De Margriet, dacht hij meteen: dat is ook iets voor onze school. ‘Het past in de cultuur van onze school. We hebben hier een traditie dat we voor elkaar openstaan, hoewel we het niet altijd eens zijn. Een goed voorbeeld van de cultuur op deze school is de reactie na de moord op Theo van Gogh. Ouders van verschillende achtergronden zijn toen bij elkaar gekomen en hebben die posters opgesteld, die door de hele school zijn opgehangen.’ Hij wijst naar het prikbord aan de muur, waarop een poster hangt met de tekst: ‘Op deze school

Het allermooist is het als je ook van elkaar kunt leren Inzicht nr 3 - mei 2009

werken en spelen we samen in alle openheid! We laten ons niet tegen elkaar uitspelen en door angst uiteendrijven! We hebben begrip en respect voor elkaar! Op de Vierambacht koos men ervoor kleinschalig te beginnen, met de groepen 4 en 5: ‘Dat past ook bij de cultuur van deze school. Bij nieuwe ontwikkelingen betrekken we niet alle groepen tegelijk.’ Voor alle scholen die meedoen

in het pilot-project geldt dat zij daarbij hun eigen, op de school afgestemde vorm van ontmoeting kiezen. Van de Wege: ‘We hebben er vooraf binnen de school ook over gesproken, zodat mensen niet onnodig ongerust zouden worden. Een van de leden van de MR heeft ook met een imam gesproken. Allemaal gaven ze groen licht.’ Van de Wege vervolgt: ‘De kracht van het openbaar onderwijs is dat

De groepsleerkrachten zijn ook bij de les aanwezig.

column 17

Alexander Pechtold Tweede Kamerlid en fractievoorzitter D66

het openstaat voor alle gezindten. We nemen alle kinderen op, ongeacht hun achtergrond. Daarom is het ook onze taak respectvol met iedereen om te gaan en iedereen in z’n waarde te laten. Het allermooist is het als je ook van elkaar kunt leren, dan is het ‘super-openbaar’! Als je kinderen van jongsaf aan laat ontdekken dat mensen met een andere achtergrond niet ‘fout’ zijn, maar dat we allemaal mensen zijn en hetzelfde willen, namelijk een goed leven, komen we in het klein een stapje verder. We moeten idealen blijven houden voor een betere wereld. Daarvoor beginnen we op school, daar leggen we de zaadjes.’ Tot slot merkt hij op: ‘Voor de betrokken docenten is het ook een uitdaging, om te ‘preken voor een andere parochie’. Ik heb er respect voor dat ze dat hebben willen doen.’

Raakvlakken Zehra Bingül is een van die docenten. Zij is orthopedagoge en geeft voor SPIOR les op De Margriet en De Vierambacht. Daarnaast heeft ze een ondersteunende rol: ze bezoekt alle scholen waar SPIOR les geeft en verzorgt bijeenkomsten voor de SPIOR-leerkrachten over pedagogische en didactische aspecten. Ze bevestigt dat het lesgeven binnen het pilot-project een uitdaging is, maar ook een dankbare taak: ‘Ik kom nu ook in contact met leerlingen die een andere achtergrond hebben en met wie je niet meteen raakvlakken hebt. Het is de uitdaging om dan toch leermomenten te creëren en uiteindelijk toch overeenkomsten te vinden. En dat lukt: ik leer van hen, zij leren van mij. Het geeft me veel voldoening: zo blijf ik in beweging, blijf ik mezelf ontwikkelen.’ ●

Informatie Dit artikel is eerder verschenen in SPIOR-Nieuws nummer 20. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met consulent Mesut Dişli, via 010 4666989.

Laat achterblijvers niet in de steek Prem Radhakishun heeft de aandacht weer weten te trekken. Met de serie ‘De school van Prem’ toonde de programmamaker aan dat onderpresterende basisschoolleerlingen door extra naschoolse aandacht betere resultaten halen. Je kunt verschillend denken over hoe hij zijn doel bereikt, maar Prem heeft wel duidelijk gemaakt dat door wat extra aandacht een kind kan opbloeien. Nu is wat Prem aantoont natuurlijk niets nieuws. Een stapel onderzoeken toont aan dat kinderen door extra aandacht betere resultaten behalen. Probleem is echter dat basisscholen deze extra aandacht niet aan elk kind kunnen geven. Terwijl dit wel nodig is. Uit cijfers van de Onderwijsraad blijkt dat ruim 10% van de leerlingen in het basis- en middelbaar onderwijs onder haar niveau presteert. Ook zijn er te veel leerlingen die als analfabeet de basisschool verlaten. Het probleem is dat leerkrachten tegenwoordig moeilijk tijd vrij kunnen maken voor deze extra aandacht, omdat hun agenda’s al propvol zitten. De leraar die enthousiast een leerling wil steunen, voelt zich beperkt door overleg of administratie die om het eigenlijke lesgeven moeten plaatsvinden. Zo komt de ‘core business’ van de leraar, namelijk kennisoverdracht, in gevaar. Voor mij draait goed onderwijs om de relatie tussen leerling en leraar. Hoe kunnen schoolbesturen ervoor zorgen dat leraren meer extra aandacht kunnen schenken aan kinderen die hierom vragen? Hoe zorgen wij ervoor dat de relatie leerling-leraar weer centraal komt te staan? Op deze vraag moeten antwoorden komen. Ik vind dat basisscholen zelf voldoende ruimte moeten krijgen om eigen keuzes te maken. Het bestuur, leraren en ouders moeten zelf de mogelijkheid hebben om naar creatieve oplossing te zoeken om zo de individuele aandacht te verbeteren. Is het mogelijk om na schooltijd lokalen open te houden? Kunnen leerkrachten geënthousiasmeerd worden door ze meer ruimte te geven voor eigen initiatieven en door ze te betrekken bij het schoolbestuur? Zouden ouders ingezet kunnen worden als naschoolmoeder of -vader? Natuurlijk moet ook de overheid haar verantwoording nemen. D66 heeft er al voor gezorgd dat er straks op elke basisschool een conciërge rondloopt, zodat leraren meer tijd kunnen besteden aan lesgeven. Hiermee is de zaak echter nog lang niet af. Zo moet er in Den Haag worden gekeken hoe het aantal leerlingen per klas kan worden verminderd, zodat leraren meer aandacht kunnen besteden aan de individuele leerling. De onderwijsinspectie meldt dat sinds 1997 het aantal leerlingen in het klaslokaal is gedaald met 3 leerlingen tot 23.3. Dit is niet voldoende. In Nederland willen we een situatie waarin alle kinderen extra aandacht kunnen krijgen wanneer zij hierom vragen. Achterblijvers moeten wij niet in de steek laten. Door kinderen het beste uit zichzelf te laten halen, steunen we zowel het kind als de toekomst van Nederland. Onze gezamenlijke kennis en creativiteit zijn immers onze grote kracht.

18

Tekst Gonneke Bonting Beeld Nicole Holsheimer

Maurice van Daal nieuwe rector Praedinius Gymnasium in Groningen

Een gymnasium is méér dan Grieks en Latijn ‘Een categoriaal gymnasium is iets anders dan een scholengemeenschap met Grieks en Latijn. Je kunt een zelfstandig gymnasium elitair noemen, maar daar is wat mij betreft niks mis mee.’ Maurice van Daal (46) is sinds kort de nieuwe rector van het openbare Praedinius Gymnasium in Groningen, een zelfstandig gymnasium met een rijke historie.

V

an Daal is een echte classicus en onderwijsman in hart en nieren. Hij gaf jarenlang op een aantal scholengemeenschappen les in Latijn en Grieks. ‘Het is prettig als de eerste school waar je komt te werken een leuke is’, vertelt hij glimlachend. ‘En dat was het Zaanlands Lyceum zeker. Zaankanters zijn erg aardig en hun kinderen ook. Ze noemden me ‘de reservebelg’, vanwege mijn zachte g.’ Dat een gymnasiumafdeling van een scholengemeenschap wél een zichtbare plaats inneemt, vindt hij belangrijk. ‘Het gaat daarbij ook niet alleen om Grieks en Latijn. Natuurlijk horen die vakken thuis op een gymnasium, maar niet alleen als een soort extraatje. Ze moeten deel uitmaken van het hele pakket. Vaak denkt men dat gymnasiumleerlingen talenknobbels zijn. Niets is minder waar. Op het Praedinius zijn er ook veel bètaleerlingen. Zij zijn vaak fantastisch in bijvoorbeeld wiskunde of biologie en zijn slim en origineel.’

Gymnasiasten zijn behalve in taal vaak erg goed in bètavakken Inzicht nr 3 - mei 2009

Excellent Zelfstandige gymnasia kunnen volgens Van Daal als ‘elitair’ worden betiteld, maar hij bedoelt daarmee nadrukkelijk iets anders dan ‘bekakt’. ‘Misschien is excellent een beter woord, het gaat tenslotte in de eerste plaats om goed onderwijs. Ik heb overigens ook niet de indruk dat het Praedinius Gymnasium de naam heeft bekakt te zijn. Hier in Groningen heerst meer een sfeer van ‘doe maar gewoon’. Dat geldt overigens voor zowel de leerlingen uit de stad, als voor leerlingen uit de dorpen in de buurt.’

Europese school Voordat Van Daal in februari rector werd van het Preadinius, werkte hij op de Europese school in Mol, in België. Daar gaf hij, naast de klassieken, les in Nederlands aan leerlingen met een andere moedertaal. ‘Kinderen krijgen op de Europese scholen vanaf de eerste dag behalve in hun moedertaal, ook les in een andere Europese taal. Ze krijgen les van een native speaker en groeien dus tweetalig op. De gedachte achter die tweetaligheid is natuurlijk de Europese eenheid.’ Behalve docent Nederlands had Van Daal een andere functie binnen de Europese school. ‘Ik heb daar veel aan personeelswerk gedaan. Een Europese school zit anders in elkaar dan dat wij dat hier gewend zijn. Tussen

de directie en het personeel heb je geen conrectoren of coördinatoren, zoals in Nederland. De personeelsfunctionaris vervult die functie. Een mooie baan om er iets extra’s van te maken. Ik heb veel vergaderd met delegaties van verschillende landen en zat in verscheidene werkgroepen.’

Betrokken Van Daal kan door zijn ervaringen op de Europese school het Nederlandse onderwijs goed beoordelen. Volgens hem doet Nederland het in kwalitatief opzicht beter dan men denkt. ‘De mensen die hier in het onderwijs werken, zijn over het algemeen heel betrokken. Naast het lesgeven vraagt een baan in het onderwijs in Nederland veel van de leerkrachten, meer dan in het buitenland. De werkdruk is hoog, het taakbeleid is nauw omschreven. Leerkrachten weten precies wat er aan extra’s van ze wordt verwacht en dat is veel. Ik ben blij dat we nu een onderwijsminister hebben die dat serieus lijkt te nemen.’

Verzelfstandiging Van Daal is al aardig gewend op het Praedinius. ‘Ik begin mijn nieuwe school en de zaken eromheen nu goed te leren kennen. Of ik dingen wil veranderen? Veel loopt al goed. En wat goed is, moeten we natuurlijk houden. Er is veel overleg met andere scholen en met de gemeente Groningen. De gemeente

19

Maurice van Daal, rector van het Groningse Praedinius Gymnasium.

is nu nog ons bevoegd gezag, maar het openbaar onderwijs wordt zelfstandig. Het bestuur komt daardoor verder van de politiek te staan en dat vind ik een goede ontwikkeling. Bovendien stimuleert het tot meer samenwerking. Met kwaliteitszorg kun je elkaar als besturen bijvoorbeeld heel goed helpen, ook al zijn we in zekere zin concurrenten van elkaar. En een kijkje bij elkaar nemen, visiteren, is ook erg zinvol.’

Enthousiasme Over de waarde van het gymnasiumonderwijs is Van Daal duidelijk. ‘Of het nu gaat om een scholengemeenschap met Grieks en Latijn of een categoriaal gymnasium, het onderscheid zit hem in het enthousiasme en de ambitie van

de leerlingen. Daar moet een gymnasium dan ook met het volledige programma op inspelen, zowel in de les als in het extra buitenschoolse aanbod. Een gymnasium is dus meer dan een paar oude talen. We hebben op het Praedinius ook een technasium, speciaal om het bètaonderwijs sterker op de kaart te zetten. Daar wordt heel anders gewerkt dan binnen de

rest van de school: geen klassikaal onderwijs, maar veel meer werken in projecten. Onze leerlingen en docenten zijn daar erg enthousiast over. Dat is misschien wel een van de meest opvallende eigenschappen die een echte gymnasiast, alfa of bèta, heeft: het plezier in leren en de drive om veel te weten. We willen op het Praedinius gewoon uitmuntend onderwijs.’ ●

Maurice van Daal Maurice van Daal is geboren en getogen in Limburg. Na zijn studie klassieke talen in Amsterdam ging hij aan het werk als leraar Grieks en Latijn aan het Zaanlands Lyceum in Zaandam. Hij werkte er negen jaar. Daarna zette hij op het Oostvaarders College in Almere een gymnasiumafdeling op poten. Na twee jaar in Almere te hebben gewerkt, werd hij docent op de Europese School in Mol (België). Sinds begin dit jaar is hij rector van het openbare Praedinius Gymnasium in Groningen.

Het tussenuur wordt meegeteld als lestijd? 0800 5010 of mobiel 0900 5010123 (45ct/pg)

20

Tekst Yolanda Neijts Beeld Jeu Zeelen

Werkgroep Vereniging Openbaar Onderwijs vecht voor openbaar onderwijs in Limburgs Maasbree

Ouders willen een openbare school in het eigen dorp In het Noordlimburgse dorpje Maasbree staat een basisschool: een katholieke basisschool. Het is de enige school die het plaatsje rijk is en met dat gegeven is niet iedereen blij. Al ruim vier jaar maakt een groepje ouders zich sterk voor de vestiging van een openbare basisschool. Tot nu toe zonder resultaat. Het clubje ouders, inmiddels een werkgroep van de Vereniging Openbaar Onderwijs, kreeg in februari voor de derde keer te horen dat een aanvraag voor een openbare basisschool is afgewezen.

A

ngela Bisschops en Margreet Schouren hebben allebei twee kinderen op de basisschool in de zes kilometer verderop liggende dorpskern Sevenum. Daar is namelijk wel een openbare basisschool, De Krullevaar. De school werkt volgens het Jenaplan principe. ‘Juist die vorm van onderwijs sprak ons aan, onder andere door het open karakter ervan en het groepsmatig werken. Daarbij bevalt het etiket katholiek of protestants me niet’, zo motiveert Angela Bisschops haar keuze voor De Krullevaar. ‘Maar jammer is het wel, want omdat de kinderen in een ander dorp op school zitten, missen ze hier in Maasbree toch veel sociale contacten. Uitnodigingen voor kinderfeestjes komen uit Sevenum en als het om clubs gaat, willen ze ook naar Sevenum, omdat ze daar hun vriendjes hebben.’ Margreet Schouren: ‘Ik kom zelf uit een stad en had me niet eens gerealiseerd dat er geen keuzemogelijkheid zou zijn. Daar ben ik ook behoorlijk van geschrokken. We rijden dus

elke dag minstens twee keer naar Sevenum om onze kinderen te halen en te brengen.’

Eitje Angela Bisschops dacht ruim vier jaar geleden al dat er verandering zou komen, toen ze door een leerkracht van obs De Omnibus in Baarlo werd benaderd met de vraag om initiatiefouder te worden, om ook in Maasbree een openbare school te realiseren. Angela: ‘Dat doe ik even, dacht ik toen en ik heb een kerngroepje van tien ouders bij elkaar gezocht dat die kar wilde gaan trekken. Met hulp van de Stichting Akkoord, het schoolbestuur waar zowel De Omnibus als De Krullevaar toe behoren, hebben we toen een eerste aanvraag gedaan. Een eitje, dachten we, want de voltallige gemeenteraad juichte ons initiatief toe. Maar de aanvraag werd om nog steeds onduidelijke redenen afgewezen. En niet alleen die, want daarna zijn ook onze aanvragen voor een dépendance van De Omnibus afgewezen.’

Rechtszaak

De kinderen zitten nu op de openbare school in Sevenum Inzicht nr 3 - mei 2009

Een jaar later kreeg de initiatiefgroep van de gemeenteraad groen licht, mits ze minimaal twintig aanmeldingen zou hebben. Margreet Schouren: ‘Dertig aanmeldingen hadden we, een locatie, meubilair en er was een

leerkracht aangewezen. De verbouwing was in volle gang. Tot het voltallig college van burgemeester en wethouders op de stoep stond en een bouwstop met dwangsom heeft afgedwongen. Dat is een rechtszaak geworden, waarbij de Stichting Akkoord in het gelijk is gesteld. Maar feit blijft dat er

21 nog steeds geen openbare school in Maasbree is. En toen we twee maanden geleden weer gevraagd hebben ons initiatief op het Plan van Scholen te plaatsen, heeft het college ook dat verzoek afgewezen. Onder het motto dat er al een openbare school is, die in Baarlo, waarmee Maasbree één gemeente vormt. Maar die school zit vol en wil graag een dépendance bekostigen. Maar we breken er niet doorheen. Ondanks alle mooie woorden maakt de gemeenteraad zich niet sterk voor ons plan. En wij denken dat ook de dubbele pet van CDA-wethouder Wim Hermans, die ook leerkracht is op de katholieke school in Maasbree, hier zeker geen goed aan doet.’

Wetswijziging De ontwikkelingen in Maasbree zijn inmiddels ook in Den Haag niet onopgemerkt gebleven. Het

Het college van burgemeester en wethouders houdt de nieuwe openbare school telkens tegen ministerie van Onderwijs werkt inmiddels aan een wetswijziging, die ertoe moet leiden dat openbare schoolbesturen zelf ook scholen kunnen stichten. Margreet Schouren lacht: ‘In dat opzicht zijn we onze voormalige burgemeester Gerard Rabelink wel dankbaar, want het zijn echt de gebeurtenissen hier in Maasbree die dat proces in gang hebben gezet. Mogelijk wordt die wetswijziging nog in juni doorgevoerd. Dat zou prachtig zijn, want dan hebben wij het college niet meer nodig.’

Groot probleem Toch voelt de initiatiefgroep zich inmiddels met de rug tegen de muur staan. Niet in de laatste plaats omdat Maasbree en Baarlo in 2010 gaan fuseren met een aantal andere dorpskernen en er tot die tijd geen belangrijke beslissingen worden genomen. De enige hoop is dan ook de mogelijke wetswijziging. Maar ook de steun van de Vereniging Openbaar Onderwijs houdt de kerngroep sterk. Angela Bisschops: ‘De Vereniging Openbaar Onderwijs had namelijk ook lucht van onze zaak gekregen en heeft ons vorig jaar gevraagd lid te worden, zodat ze ons kon ondersteunen en haar expertise kan inzetten voor openbaar onderwijs in Maasbree. Daar voelen we ons sinds die tijd enorm door gesteund. Ze hebben veel juridische aspecten voor ons uitgezocht en onze zaak heeft inmiddels ook landelijk meer bekendheid. Echt, een van die medewerkers heeft ooit gezegd dat het zelfs in Staphorst een stuk gemakkelijker was om er openbaar onderwijs te vestigen.’ Margreet Schouren: ‘En het gaat niet alleen om Maasbree. Dit is een groot probleem in Limburg. In de hele provincie draaien namelijk tot de dag van vandaag nog maar zeventien openbare basisscholen. Dat is toch te gek anno 2009. Dat gegeven en vooral het recht op keuzemogelijkheden in ons eigen dorp, houdt onze werkgroep vastberaden om te blijven vechten voor openbaar onderwijs in het eigen dorp.’ ● Angela Bisschops (links) en Margreet Schouren zijn vastberaden in hun pleidooi voor een openbare school in hun dorp.

Paasmaaltijd of Suikerfeest? Bel 5010, op schooldagen tussen 10 en 3

22

Tekst en beeld Esther Oosterling

Bijeenkomsten MR-Start veel bezocht

Medezeggenschap wordt steeds belangrijker De medezeggenschapsraad (MR) speelt een belangrijke rol op school. Zowel het schoolbestuur als de school hebben belang bij goed geïnformeerde MR-leden. In de Wet medezeggenschap scholen (WMS) is daarom geregeld dat MR-leden recht hebben op scholing. Schoolbesturen krijgen hiervoor financiering. De Vereniging Openbaar Onderwijs organiseert in het voor- en najaar in het hele land bijeenkomsten, speciaal voor ouders en leerkrachten die kortgeleden zijn gekozen in de MR. In één avond worden zij geïnformeerd over de belangrijkste rechten en plichten.

B

as Moll is cursusleider van de MR-Start bijeenkomst voor ouders en leerkrachten uit Noord-Holland. Hij is schoolleider op de 6e Montessorischool Anne Frank in Amsterdam. Tijdens de bijeenkomst in Amsterdam, waar ruim dertig MR-leden aan deelnemen, gaat hij gedurende tweeënhalf uur in op het speelvlak, de spelers en de spelregels waar een MR-lid mee te maken krijgt. ‘Om een goede opstelling te kunnen kiezen, moeten nieuwe MRleden de spelregels kennen. Gezien de maatschappelijke ontwikkelingen wordt de rol van de MR op school steeds belangrijker. De minister laat scholen steeds meer vrij. Dat bekent dat schoolbesturen zelf mogen beslissen wat er op hun scholen gebeurt. Om invloed uit te kunnen oefenen op het schoolbeleid is medezeggenschap vanuit de ouders en leerkrachten essentieel.’ Moll vervolgt: ‘De MR kan bijvoorbeeld meebeslissen over het pestbeleid op school, of over facilitaire zaken, zoals de aanschaf van nieuwe meubels. Ook heeft de MR inzage in de begroting en stelt zij eventuele problemen aan de kaak. Maar’, adviseert Bas Moll de kersverse MR-leden, ‘bedenk altijd goed wat je wilt en waarom, voordat je iets op de agenda zet en betrek je achterban erbij.’ Hij legt uit dat er verschillende soorten MR-raden zijn: de kritische vriend, de waakhond, de MR als verplichting, een

Inzicht nr 3 - mei 2009

23 Mirjam Soumokil en Anita Sijs, beiden MR-lid op obs De Schakel in Barsingerhorn

Om een goede opstelling te kunnen kiezen, moeten MR-leden de spelregels kennen klachtenboek of sparringpartner. Een combinatie van al die rollen verdient volgens Moll de voorkeur.

Het gaat om de leerlingen Meriem Ameziane is leerkracht op praktijkschool De Atlant in Amsterdam-Zuid en is sinds vijf maanden MR-lid. Meriem neemt deel om meer te weten over de taken en de rechten en plichten van de MR. ‘De informatie die ik op deze bijeenkomst heb gehoord, was nieuw voor mij. Ik kan het zeker goed gebruiken.’ Het MRlidmaatschap betekent voor haar een bijdrage leveren aan het beleid binnen de school. Met als visie en missie het opkomen voor de belangen van de leerlingen. ‘De leerlingen zijn het hart van de

school en alles eromheen moet worden afgestemd op hun belangen. De MR probeert daaraan een bijdrage te leveren door het beleid van de school te ondersteunen en het klimaat van de school beter af te stemmen op de leerlingen. Ik zie de MR als een soort vertegenwoordiger voor leerlingen, personeel en als een back-up voor de directie.’

Stem laten horen Twee andere deelnemers zijn Anita Sijs en Mirjam Soumokil, beiden MR-lid op de openbare basisschool in Barsingerhorn, een klein plaatsje in de buurt van Alkmaar. Ze hebben allebei twee kinderen op de school, die zo’n 90 leerlingen heeft. Anita is net gestart in de MR. Ze doet mee aan de cursus om meer over de functie te weten te komen. ‘Ik ben in de MR gegaan, omdat ik tegen dingen aanliep op school. En ik wilde het niet bij de ‘hekgesprekken’ houden. Als je dingen wilt veranderen, moet je je stem laten horen. Dat kan via de MR.’ Mirjam is al wat langer MR-lid. Sinds anderhalf jaar is ze

secretaris. ‘Ik wist er inhoudelijk al redelijk veel vanaf, maar het is goed om op de hoogte blijven van de ontwikkelingen.’ Er is op haar school het en een ander veranderd, sinds een wisseling van de wacht bij de directie. Zo is onder meer het schoolplan opnieuw geformuleerd. Het was haar taak als MR-lid om ouders daar actief in te betrekken. Mirjam is erg tevreden over de manier waarop het er op haar school aan toegaat. ‘Ik heb het gevoel dat de MR als volwaardig partner wordt beschouwd.’ Anita is gemiddeld twee uur per week met haar taken voor de MR bezig. ‘Je bent er best wel wat tijd aan kwijt. Maar het levert mooie resultaten op. De MR is een belangrijk instrument om invloed uit te kunnen oefenen.’ Anita vond de MR-Start bijeenkomst motiverend. ‘Naast de theorie, waarmee je inzicht krijgt in instemmings- en adviesrecht op bepaalde dossiers, vind ik het interessant om de ervaringen van andere MR-ers te horen. Ik heb daar echt wat van opgestoken.’ ●

Cursusaanbod medezeggenschap

Meriem Ameziane, leerkracht en MR-lid op praktijkschool De Atlant in Amsterdam-Zuid

De Vereniging Openbaar Onderwijs schoolt jaarlijks meer dan 1000 MR-leden in het hele land en is daarmee een van de grootste aanbieders van cursussen op het gebied van medezeggenschap. In het najaar van 2009 vinden opnieuw cursussen MR-Start plaats in een groot aantal plaatsen door het land. De cursussen MR-Start, Medezeggenschap en Communicatie MR-OR-Team worden ook op locatie aangeboden, wanneer er voldoende deelnemers zijn. Ook als u behoefte heeft aan advies of begeleiding bij een specifiek vraagstuk van uw MR, kunt u terecht bij de Vereniging Openbaar Onderwijs. Neem dan contact op met de Vereniging Openbaar Onderwijs, via 036 5331500.

Geen kopieën van het leerling-dossier? 0800 5010 of mobiel 0900 5010123 (45ct/pg)

24

Tekst Patrizia Antuzzi Beeld Denise Fotografie

Een beginnende leerkracht vertelt over haar ervaringen

Voorlopig is lesgeven voor mij nog echt geen routine Martine van Kemenade (28) is na zeven jaar lesgeven de onzekerheid wel voorbij, maar routine is het werken voor haar op de openbare basisschool Koningin Wilhelmina in Lekkerkerk nog lang niet. Met opgestroopte mouwen en een kleur van inspanning treffen we de jonge leerkracht van groep acht na schooltijd in haar klaslokaal. ‘Volgende week gaan we op schoolkamp naar Bladel en dat vergt wel wat voorbereidingswerk, lacht ze. ‘Maar het is dit jaar de tweede keer dat ik een groep acht heb, dus ik weet wel ongeveer wat me te wachten staat.’

D

e lerares ziet er duidelijk niet tegen op om drie dagen en twee nachten met haar leerlingen door te brengen. Martine: ‘Absoluut niet, ik ben de eerste om toe te geven dat ik dit jaar een relaxed jaar heb; twintig leerlingen zonder al te grote niveauverschillen en met redelijk bekende leerstof. Daarbij kunnen de kinderen het onderling prima vinden. Tekenend voor de sfeer dit jaar vind ik dat gisteren de hele klas tijdens de vrije woensdagmiddag op het voetbalveld stond om een aantal meisjes uit hun groep

Een nieuwe klas is altijd even wennen Inzicht nr 3 - mei 2009

aan te moedigen, die meededen aan een voetbaltoernooi.’

Onbevangen Bijkomend voordeel vindt Martine de aanwezigheid van een parallelgroep acht. ‘Het is zo makkelijk om met een collega te kunnen overleggen.’ Desondanks ziet ze een nieuw schooljaar met een nieuwe groep ook met plezier tegemoet. ‘Ik zou het prima vinden om volgend jaar een groep te krijgen die ik nooit eerder heb gedaan. De uitdagingen die een nieuwe groep en nieuwe leerstof bieden, vind ik ruimschoots opwegen tegen het werk wat het met zich meebrengt. Het niet weten maakt ook dat ik alles onbevangen probeer. Staat er in de rekenmethode bij een bepaalde opgave ‘Laat de leerlingen tien minuten in groepjes

zelf nadenken over een oplossing’, dan doe ik dat ook. Leuk! Kijken hoe dat gaat! Zie ik die oefening een jaar later weer, dan laat ik het er toch van afhangen of die oefening een jaar daarvoor goed verliep.’

Rozengeur? Is het onderwijs voor Martine alleen maar rozengeur en maneschijn? ‘Oh nee’, zegt ze stellig. ‘Ik heb in mijn korte loopbaan ook echt wel eens gehad dat ik me afvroeg of ik wel het juiste beroep had gekozen. Twee jaar geleden had ik voor de eerste keer groep acht en dat was andere koek. Een pittige klas van 33 kinderen met grote niveauverschillen. De juf die ze het jaar daarvoor hadden, kon ik niet raadplegen, want zij was met zwangerschapsverlof.

25 Ik heb me toen echt rot gewerkt. Als de schooldag voorbij was, kon ik verder met schoolwerk corrigeren en me verdiepen in de stof van de volgende dag. Het gekke was dat de terugslag pas kwam na dat schooljaar, in de zomervakantie. Ik had echt een knoop in mijn maag bij het begin van het nieuwe jaar. Dat was gelukkig snel over, hoor!’

Nadenken Martine ziet in groep acht niet alleen het overbrengen van de leerstof als haar hoofdtaak: ‘Ik wil mijn leerlingen vooral bijbrengen dat ze zelfstandig kunnen werken. Dat betekent niet alleen dat ze zelf leren nadenken, maar ook dat ze weten waar ze informatie kunnen opzoeken en hoe ze andere mensen om hulp kunnen vragen. Volgend jaar wordt er in het voortgezet onderwijs zo veel van ze verwacht. Niet alleen zelfstandig werken, maar ook planning. We werken hier aan de hand van dagritmekaarten die op het bord hangen. De kinderen kunnen daarop zien wat er op een dag van hen wordt verlangd. Ze weten precies waar ze alle

materialen kunnen vinden die ze die dag nodig hebben. Redden ze het niet hun taken af te hebben? Ik word niet boos en geef geen standje, maar we bespreken wel hoe ze dat kunnen oplossen. Willen ze langer op school blijven om rustig even door te kunnen werken of willen ze toch liever werk mee naar huis nemen? En als het werk is dat niet mee naar huis kan, is er dan iets anders wat ze wel thuis alvast kunnen doen, zodat ze de volgende dag tijd hebben het werk alsnog af te maken?’

Onderwijsgezin Martine van Kemenade is er het levende bewijs van dat een baan in het onderwijs niet altijd een roeping is. ‘Sterker nog, ik ben het vak eigenlijk ingerold. Ik wist, nadat ik de mavo had afgerond, nog helemaal niet wat ik wilde. Terwijl ik toch uit een onderwijsgezin kom. Ik ben dan wel geen familie van Jos van Kemenade, de voormalig minister van Onderwijs, maar mijn vader en zus geven allebei wiskundeles in het voortgezet onderwijs. Toen mijn vriendin de opleiding voor apothekersassistente ging

Martine van Kemenade ziet niet op tegen veel werk.

Op dagritmekaarten zien de kinderen wat ze die dag moeten doen volgen, ben ik dat ook maar gaan doen. Ik kwam te jong van de opleiding af om te mogen gaan werken, maar ik was eerlijk gezegd ook niet weg van het werk in een apotheek. Het kan onderling met collega’s gezellig zijn, maar een apotheek is nu eenmaal een plek waar het om ziekte draait. Toen ben ik, ook weer met die vriendin, naar de pabo in Rotterdam gegaan. Aanvankelijk had ik niet echt het idee dat ik een bijzondere aanleg voor lesgeven had, maar ik kreeg tijdens de stages vaak complimentjes en dat is natuurlijk bevorderlijk voor je zelfvertrouwen en enthousiasme.’

Antipathieën ‘Ik denk dat ik het lesgeven zo leuk vind, omdat het goed bij mijn karakter past’, verklaart de bevlogen leerkracht. ‘Ik ben geduldig en ik kan goed tegen onverwachte gebeurtenissen. Twee eigenschappen die je volgens mij moet hebben als onderwijzer. Verder heb ik ook plezier in het werken met kinderen. Ik heb geen antipathieën of favoriete leerlingen. Een kind dat moeite heeft met leren vind ik ook geen punt. Of een kind nu snel van a naar b gaat of met wat meer moeite, is volgens mij niet zo belangrijk. Ik eis wel dat ze hun best doen.’ Martine bedenkt zich: ‘Alhoewel, aan het begin van elk nieuw schooljaar denk ik altijd ‘He bah, dit vind ik helemaal geen leuke klas.’ Dan moet ik echt weer even wennen. Maar gelukkig blijk ik daarin niet de enige te zijn; zowel kinderen als leerkrachten hebben dat vaker, de eerste dagen van een schooljaar. Het is tot nu toe altijd goed gekomen.’ ●

Langdurig ziek thuis, wie verzorgt het onderwijs? Bel 5010, op schooldagen tussen 10 en 3

26

Tekst Evert Bosman Beeld Janus Visser en Ellen Nieuwland

Yvonne Kemmerling is overtuigd van het belang van ‘school’

Vergeet de verzuiling, zet in op kwaliteit ‘In de visie van de Vereniging Openbaar Onderwijs gaan kinderen gewoon naar school. Niet naar de openbare, niet naar de katholieke, niet naar de christelijke en ook niet naar de islamitische school. Gewoon naar ‘school’, zonder voorvoegsel. Op zo’n school leren we de kinderen omgaan met verschillen. Dat is zó belangrijk, want die verschillen komen ze later ook in de maatschappij tegen. Een school voor iedereen, zonder onderscheid op geloof, ras of afkomst. Een school waar wél godsdienstonderwijs wordt gegeven, maar dan over álle godsdiensten. Ik geloof heilig in de missie van de Vereniging Openbaar Onderwijs.’

Y

vonne Kemmerling is lid van de Raad van Toezicht van de Vereniging Openbaar Onderwijs en overtuigd van het belang van ‘school’. ‘Op de ‘school’ leren kinderen waarden te herkennen, omdat ze daar kennis mee maken. Verschillen zijn een integraal onderdeel van de werkelijkheid. Kinderen maken dat verschil niet. Kinderen accepteren elkaar. Het zijn de ouders die de verschillen aanscherpen. Het huidige onderwijsbestel is heel onnatuurlijk. De ouders selecteren de school op een manier die de verschillen in stand houden. Wij zeggen: vergeet dat. Zet in op kwaliteit.’

Raad van Toezicht Kemmerling vindt die nieuwe bestuursvorm, waarbij de Raad van Toezicht het dagelijks bestuur delegeert aan de directie, een logisch gevolg van ontwikkelingen die in het onderwijs aan de gang zijn. ‘Be-

Ouders kiezen steeds vaker voor kwaliteit van de school, in plaats van voor een richting Inzicht nr 3 - mei 2009

sturen op afstand, dat is een goede zaak. We vergaderen ongeveer één keer in de twee maanden en dat zijn goede, inhoudelijke bijeenkomsten. In de vergaderingen van de Raad van Toezicht legt de directeur achteraf verantwoording af. Bij ons kan dat, want de sfeer is goed. Nu moet ik wel zeggen dat zoiets alleen kan als je een directeur hebt die ongelooflijk goed functioneert. Die zorgt dat de stukken voor de vergaderingen in orde zijn, die de vereniging naar buiten toe goed vertegenwoordigt, die een groot netwerk heeft en waar ook de beleidsmakers en de politici naar luisteren. Zo’n directeur hebben we. Als Rob Limper wat zegt, wordt er naar hem geluisterd.’

Vijf jaar wethouder Ze was ongeveer vijf jaar wethouder in de gemeente Maarssen, voor D66. Ook toen de partij nog maar één vertegenwoordiger in de gemeenteraad had, werd zij toch door de andere collegepartijen gevraagd om weer wethouder te worden. Dat deed Yvonne Kemmerling met veel passie en inzet. Ze had al die jaren onderwijs in haar portefeuille, maar ook sociale zaken, burgerzaken, milieu, communicatie en bouw- en woningtoe-

zicht. ‘Onderwijs en sociale zaken sloten naar mijn mening prima op elkaar aan. Je bent in staat verbindingen te leggen al vanaf het moment dat kinderen in beeld komen, op het consultatiebureau, tot aan het ogenblik dat een kind hulp nodig heeft. En je kunt ervoor zorgen dat die dat dan ook krijgt. Mijn hoogste doel als wethouder was om dusdanige voorwaarden te scheppen dat kinderen met een eindkwalificatie van school gaan. Daar kun je goed beargumenteerd gelden voor vrijmaken, want je voorkomt met preventief beleid dat ze als een soort drop-out van de maatschappij bij de sociale dienst terecht komen. Fysiek hebben we voor het onderwijs ook het nodige bereikt. Daarbij was mijn uitgangspunt dat al het geld voor onderwijshuisvesting ook daadwerkelijk werd besteed aan het onderwijs. We hadden in Maarssen veel noodlokalen. De huisvesting van de scholen was destijds ook niet zo best. Er zijn nu goed uitgeruste scholen. Ik heb me ingezet om de klassenverkleinende maatregelen te realiseren. Net zoals ik vond én vind dat het toezicht van groot belang is. Inmiddels heeft Maarssen een leerplichtbeleid dat als voorbeeld geldt voor de regio.’

27 Op school leren kinderen met elkaar omgaan, met al hun overeenkomsten en verschillen.

Yvonne Kemmerling

Vis in het water Yvonne Kemmerling voelt zich dan ook als een vis in het water in de Raad van Toezicht van de Vereniging Openbaar Onderwijs. ‘Ik ben een hartstochtelijk voorstander van het openbaar onderwijs. Al vind ik dat het openbaar onderwijs zich nog te vaak in de verdediging laat drukken. Terwijl het toch een fantastische missie heeft. Je moet weten wat je wilt en wat je kunt. Ik vroeg nog wel eens aan een directeur van een school: ‘Kunt u nu aangeven waarom ouders voor uw school zouden kiezen, waarin uw school zich onderscheidt van andere scholen?’. Dan kwam er gewoon geen antwoord op. Daarom was ik ook zo blij met het concept ‘school’. De tijd is er nu rijp voor. Ouders kiezen steeds minder vaak voor een denominatie, maar wel voor de kwaliteit van het onderwijs en voor de dichtstbijzijnde school. Met het concept ‘school’ komt er een eind aan het verzuilde onderwijsstelsel. En wordt de segregatie tegengegaan. Toch zie je dat in de zogenaamde Vogelaarwijken heel veel geld wordt gepompt in integratie. Maar tegelijkertijd wordt daar, op een enkele uitzondering na, het open-

baar en het bijzonder onderwijs naast elkaar in stand gehouden. Dat is toch tegenstrijdig. Zo blijven er witte en zwarte scholen. En verandert er uiteindelijk aan de integratie niets.’

Een beetje een apostel ‘Ik was pas nog in Friesland, op bezoek bij de afdeling Blesdijke, De Blesse, Peperga van de Vereniging Openbaar Onderwijs, in de gemeente Weststellingwerf. Een sterke afdeling. Ik merkte dat men blij is met het verhaal over de ‘school’ zonder voor- of achtervoegsel. Ik vind het bijzonder inspirerend om die visie, als officieel verenigingsbeleid uit te dragen. Je voelt je een beetje een apostel. Dan rijd je met veel genoegen op een donkere avond naar Friesland om daar je verhaal te vertellen. Omdat het een góed verhaal is. Kiezen voor de lijn van pluriform samengestelde scholen. Pluriform op het gebied van etniciteit, van levensbeschouwelijke overtuiging en in sociaaleconomisch opzicht. Als je op basis hiervan een schoolbevolking krijgt, draagt die bij aan meer wederzijds begrip en respect en daarmee aan een betere samenleving.’ ●

Yvonne Kemmerling, lid Raad van Toezicht van de Vereniging Openbaar Onderwijs Yvonne Kemmerling studeerde Nederlands, met als specialisatie communicatie. Ze werkte na haar studie in de reclame en de journalistiek, met de nadruk op sociaaleconomisch management. Haar belangstelling voor de politiek leidde naar een actief politiek leven en bracht Kemmerling uiteindelijk aan de bestuurlijke kant van de tafel, als wethouder. Op dit moment is Kemmerling als projectconsultant en programmamanager betrokken bij een groot reorganisatieproces van de Dierenbescherming in Nederland. Een project dat dit jaar gaat duren en dat zich richt op regionalisering en professionalisering van de organisatie. Naast haar lidmaatschap van de Raad van Toezicht van de Vereniging Openbaar Onderwijs, is zij voorzitter van de Brede School Maarssen en voorzitter van de plaatselijke afdeling van D66.

De leerkracht praat wel, maar luistert niet? 0800 5010 of mobiel 0900 5010123 (45ct/pg)

28

Tekst Jan Barendse Beeld José Krijnen

Initiatief van de Vereniging Openbaar Onderwijs, VOS/ABB en zes hogescholen

Diploma openbaar onderwijs voor pabo-studenten en leerkrachten Vanaf komend studiejaar kunnen pabo-studenten van zes hogescholen ervoor kiezen om een diploma openbaar onderwijs te halen. Met het nieuwe programma openbaar onderwijs worden zij specifiek voorbereid op het lesgeven in het openbaar onderwijs. Zes hogescholen hebben in samenwerking met de Vereniging Openbaar Onderwijs en VOS/ABB nauwkeurig omschreven wat de leerkracht in spé allemaal moet kunnen en kennen als hij voor het diploma openbaar onderwijs kiest. Die competenties zijn gebaseerd op de kernwaarden van het openbaar onderwijs, die zijn samengebracht in de nieuwe brochure ‘Daarom! Openbaar onderwijs verbindt’. Ook leerkrachten kunnen het diploma door middel van nascholing behalen.

‘B

ij de beschrijving van de competenties’, vertelt Piet Feld, ‘is gebruik gemaakt van twee bronnen: de algemene competentiebeschrijving voor de leerkracht basisonderwijs van de Stichting Beroepskwalificatie Leerkrachten en van de kernwaarden openbaar onderwijs die we als groep hebben vastgesteld.’ Feld is projectleider openbaar onderwijs van INHolland en nauw betrokken bij deze grotere aanpak. Op de pabo’s van INHolland was er al de mogelijkheid om een programma openbaar onderwijs te volgen. Feld gaat er op toezien dat het al bestaande programma op INHolland wordt geactualiseerd met behulp van de competentiebeschrijvingen. ‘In het eerste document staan de algemene competenties. Die hebben we ‘vertaald’ voor het openbaar onderwijs. De kernwaarden zijn een weergave van het gedachtegoed van het openbaar onderwijs, onderschreven door de Vereniging Openbaar Onderwijs en VOS/ABB en de zes hogescholen. Dat is dus breed gelegitimeerd. Met dit geheel kan de diplomering voor openbaar basisonderwijs straks ook worden geaccrediteerd. Zo zorgen we voor kwaliteitsborging. Daarnaast kan het door schoolbesturen gebruikt worden in hun personeelsbeleid.’

Inzicht nr 3 - mei 2009

Kiezen De studenten van de pabo’s van INHolland moeten vanaf het derde jaar kiezen binnen welke denominatie ze hun programma voor levensbeschouwing volgen. ‘Dat zijn vooralsnog de drie bekende mogelijkheden: openbaar, katholiek of christelijk’, zegt Piet

Feld, ‘maar we onderzoeken de mogelijkheid om ook islamitisch onderwijs aan te bieden. Openbaar onderwijs is voor ons een volwaardig programma levensbeschouwing. Daarvoor -evenals voor de andere denominaties- kunnen ze na het afleggen van een toets nu een diploma halen. En dat

29 Zonder recept

Piet Feld, projectleider openbaar onderwijs INHolland

is een serieuze zaak, want het onderdeel levensbeschouwing in onze opleiding is substantieel. In onze multiculturele samenleving is levensbeschouwing tenslotte van groot belang. En dan heb ik het niet alleen over confessie. De religies hebben op levenbeschouwing niet het alleenrecht. Levensbeschouwing is onmisbaar voor ons allemaal. Het is belangrijk dat volwassenen en kinderen zin leren geven aan hun leven, ook en misschien wel juíst los van religie. Wij moeten kinderen op de openbare school leren om dat te doen in een samenleving waarin andere mensen dat vanuit een heel andere levensbeschouwelijke achtergrond doen. Daarom is het zo belangrijk dat op de openbare school kinderen met allerlei verschillende achtergronden bij elkaar in één klas zitten en dat die verschillen de ontwikkeling van de eigen levenbeschouwing sterk stimuleren. En het is aan de man of vrouw voor de klas om die prachtige kansen optimaal te benutten. Maar je vraagt dus wel wat van die docent! Vandaar die uitgebreide beschrijving van competenties, waarvan er vele een pedagogische lading hebben. Vandaar ook dat wij onze studenten verplichten om te kiezen.’

‘Het openbaar onderwijs heeft nog steeds een beetje het imago “we zijn niks” ’, vervolgt Piet Feld. ‘Onterecht, vind ik, maar een imago is hardnekkig. Ouders denken wel eens: “Ik stuur mijn kind naar de katholieke of christelijke school, dat kan nooit kwaad. Daar zit het met de normen en waarden wel goed. Daar hebben ze immers de catechismus of de bijbel, daar zitten alle recepten in voor een morele opvoeding, daar voeden ze kinderen op in die traditie”. Maar ze vergeten dat juist de leerkracht die kinderen met heel verschillende achtergronden bij elkaar in één groep heeft, een opvoeder pur sang moet zijn. Die moet zelfs nog beter met normen en waarden kunnen omgaan dan zijn collega op de confessionele school, want hij of zij moet het doen zonder al die opgelegde recepten. Onderwijsmensen hoor je wel eens zeggen: ”Is dat nou nog nodig, die sterke profilering van de openbare identiteit? De verzuiling is nagenoeg voorbij. De katholieke school verschilt in niets meer van de openbare!” Dan zeg ik: “word dan een openbare school!” Maar dat doen ze niet.’

Portfolio De competentiebeschrijving openbaar onderwijs voor de studenten komt ambitieus en veelomvattend over. ’Dat is altijd met competentiebeschrijvingen’, relativeert Piet Feld. ‘Als een student aan het begin van de opleiding leest wat hij na vier jaar moet kunnen en kennen, is hij

vaak geïmponeerd. Maar gelukkig zit er een zorgvuldige opbouw in ons curriculum. Onze studenten krijgen vanaf het eerste jaar levensbeschouwing. Dan werken ze aan een portfolio. De eerste twee jaar is het een gemeenschappelijk programma. Vanaf het derde jaar gaan ze in de door hen gekozen denominatie verder. Dan lopen ze ook stage op scholen van die denominatie. Het tweede deel is dus verdiepend. Zo is het programma bij ons, maar nu, met het diploma openbaar onderwijs en de kernwaarden die daaraan ten grondslag liggen, zullen we dit programma doorontwikkelen en actualiseren.’

Olievlek Piet Feld hoopt dat het programma en het diploma openbaar onderwijs veel los zullen maken. Vooral bij andere dan de zes betrokken hogescholen en bij schoolbesturen openbaar onderwijs. Buiten die zes hogescholen hebben er al drie ‘op afstand meegekeken’. Bovendien is de grote hogeschoolcombinatie van Friesland, Groningen en Drenthe ook zeer geïnteresseerd. ‘Ook openbare schoolbesturen worden steeds actiever op het gebied van identiteit’, constateert Piet Feld. ‘Je ziet veel initiatieven tot nascholing, gericht op versterking van de identiteit van het openbaar onderwijs. In het Zuiden van het land, in Rotterdam en in de Noordoostpolder. Nu ook nog positieve aandacht van de media en dan gaat dit zich straks als een olievlek over het hele land verspreiden!’ ●

Diploma openbaar onderwijs Vanaf het studiejaar 2009/2010 kunnen studenten al op verschillende pabo’s kiezen voor het programma openbaar onderwijs en daarmee het diploma openbaar onderwijs behalen. Om aan te geven waar openbaar onderwijs voor staat, hebben de Vereniging Openbaar Onderwijs en VOS/ABB in ‘DAAROM! openbaar onderwijs verbindt’ de kernwaarden van het openbaar onderwijs geformuleerd. Alle openbare schoolbesturen ontvangen binnenkort een exemplaar van deze brochure. Op donderdag 28 mei worden het diploma en de brochure officieel gepresenteerd op de Hogeschool Rotterdam, in het bijzijn van staatssecretaris Sharon Dijksma en Doekle Terpstra, voorzitter van de HBO-raad.

Uw kind uit de overblijf gezet? Bel 5010, op schooldagen tussen 10 en 3

30

Tijdens de workshops over levensbeschouwing en medezeggenschap wordt aandachtig geluisterd en gediscussieerd.

Geslaagde workshops tijdens ledencongres

Levensbeschouwing en medezeggenschap veelbesproken thema’s Het televisiefragment wordt gestart: ‘Het is half negen, Amsterdam-Zuid. De openbare Willemsparkschool begint. Predikant Samuel Ferdinandus is op weg naar de kinderen van groep 7. Dit is een van de scholen waar Ferdinandus godsdienstonderwijs geeft. ‘Allemaal een hele goeiemorgen. De kinderen antwoorden enthousiast: ‘Goeiemorgen, Samuel!’ Ferdinandus vervolgt: ‘Asalaam Aleikoem.’ ‘Wa aleikoem salaam!’ ‘Dominus Vobiscum.’ Et cum spiritu tuo!’ ‘Sjaloom.’ ‘Sjaloom!’ Ferdinandus: ‘Wie heeft vorige week de kaars aangestoken, jij Benjamin? Julia, zou jij dan voor mij het licht uit willen doen? Waar wil je de kaars voor aansteken, wat is je wens? Julia: ‘Ehm, dat de hele wereld geluk heeft.’

B

eleidsadviseur Ancella Eversde Boer stopt de dvd met de uitzending van LUX, over levensbeschouwing in het openbaar onderwijs. Ze vertelt aan de deelnemers aan het ledencongres van de Vereniging Openbaar Onderwijs de reden van haar workshop: ‘In december vorig jaar is geschiedenis geschreven. Na een jarenlange lobby van twintig organisaties, waaronder de Vereniging Openbaar Onderwijs, is er eindelijk rijksbekostiging gekomen voor godsdienstige

Inzicht nr 3 - mei 2009

en humanistische vorming (g/hvo) op openbare scholen. De mogelijkheid om godsdienstles of humanistische vorming op de openbare school te volgen, onder schooltijd, is er natuurlijk al heel lang. Ouders kunnen ervoor kiezen hun kind hieraan te laten deelnemen. Maar tot nog toe moest dit onderwijs worden betaald door de zendende organisaties of met gemeentelijke subsidies. Vanaf komend schooljaar is hiervoor dus geld van de overheid beschikbaar.’

Zending of ontmoeting De deelnemers aan het ledencongres volgen na het huishoudelijk deel, waarover u verderop meer leest, een tweetal workshops. Tijdens de eerste workshop, over de rol van godsdienstles en humanistische vorming op de openbare school, wordt al snel stevig gediscussieerd. De stelling dat g/hvo is achterhaald, vindt weinig bijval. Maar er zijn zo langzamerhand ook nieuwe manieren gevonden waarop er op de openbare school

31

Tekst Michiel Jongewaard Beeld Janus Visser

Flexibiliteit

aandacht kan worden gegeven aan religie en levensbeschouwing. Een van de deelnemers, Janine van de Linde, werkzaam aan de Hogeschool Edith Stein, merkt op dat er ook ouders zijn die geen enkele vorm van g/hvo voor hun kind kiezen. Daardoor komen hun kinderen niet in aanraking met andere religies en culturen. Een nieuwe vorm, die bijvoorbeeld in Rotterdam op een aantal scholen plaatsvindt, is de ontmoetingsles. Deze les wordt door de hele klas gevolgd, waarbij vele religies aan bod komen. Organisatorisch heeft deze vorm natuurlijk voordelen, omdat de hele klas de les volgt en er geen vervangend programma hoeft te worden aangeboden. Volgens Nico Stuij, directeur van de stichting HVO, is niet iedereen even enthousiast over de ontmoetingsles, omdat onder andere het ‘zendende karakter’ ontbreekt. De lessen lijken volgens sommigen daardoor meer op geestelijke stromingen, in tegenstelling tot lessen g/hvo, waar wel degelijk sprake kan zijn van beleving en overtuiging. Wieberen Koopmans, zelf jarenlang actief als adviseur en coördinator hvo, meent dat wanneer de kwaliteit van geestelijke stromingen op school goed is, de behoefte aan g/hvo alleen maar groter zal worden.

Ook de tweede workshop vraagt om actieve deelname van de aanwezigen. Beleidsadviseur Janny Arends vertelt in haar workshop ‘GMR of MR, wie is aan zet?’ over de verschillende rollen die de medezeggenschapsraad (MR) en de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR) spelen. Sinds de invoering van de Wet medezeggenschap op scholen is er flink wat veranderd. ‘De GMR buigt zich over zaken die (bijna) alle scholen betreffen, maar de vraag is of de MR in die gevallen zelf geen invloed meer heeft?’ Arends vraagt de deelnemers om bij een aantal concrete voorbeelden aan te geven of het de MR is, of de GMR, die moet worden geraadpleegd. De meningen daarover blijken flink te verschillen, maar de conclusie is helder: de wet geeft veel flexibiliteit om als MR of GMR eigen keuzes te maken bij het opstellen van procedures en eigen reglementen.

Congresbesluiten Voor de workshops konden beginnen, vond eerst het huishoudelijk deel van het congres plaats. Marijke van Hees, voorzitter van de Raad van Toezicht, opende het congres met een korte terugblik op het verenigingsjaar. Zij vroeg aansluitend om een moment van stilte, ter nagedachtenis aan Peter Danz, die dertien jaar lid was van de Raad

van Toezicht en vorig jaar overleed. Directeur Rob Limper lichtte het afgelopen verenigingsjaar toe met een korte impressie van de ondernomen activiteiten. Hij noemde daarbij de complete vernieuwing van de huisstijl van de vereniging, die onder andere is terug te zien in het nieuwe logo, het vernieuwde onderwijsmagazine Inzicht en de nieuwe website. Van groot belang noemde hij ook de samenwerking van de Vereniging Openbaar Onderwijs met VOS/ABB. Enkele leden stelden een aantal vragen naar aanleiding van het inhoudelijk jaarverslag en de intentieverklaring met betrekking tot de samenwerking met VOS/ABB. Directeur Rob Limper gaf daarop enige uitleg over het jaarverslag en de gevolgde procedure bij de samenwerking. Een gezamenlijke imagocampagne voor het openbaar onderwijs in 2010 is daarvan een van de eerste resultaten. Het congres keurde het inhoudelijk en het financieel verslag inclusief de begrotingen goed. Het congres ging vervolgens bij acclamatie akkoord met de benoeming van Fouad Sidali tot lid van de Raad van Toezicht. Sidali is wethouder onderwijs in stadsdeel Bos en Lommer (Amsterdam). Een uitgebreid interview met hem staat in dit nummer, op pagina 12. Tot slot werd Peter Buijs, lid van de Raad van Toezicht, benoemd tot plaatsvervangend voorzitter en werd het huishoudelijk reglement ongewijzigd vastgesteld. ●

De schooldag is te lang? 0800 5010 of mobiel 0900 5010123 (45ct/pg)

32 vraag & antwoord Heeft u een vraag over het onderwijs van uw kind? Bel 5010, hét telefonische en digitale loket voor ouders en MR’en, voor informatie en advies over onderwijs.

5010 is op schooldagen bereikbaar tussen tien en drie, via 0800-5010 (gratis), kiesk ‘onderwijs’, toets 4 (of mobiel naar 0900-5010123 / 45 ctpg). Vragen stellen kan ook via www.voo-50tien.nl

Geen bijdrage om over te blijven Een ouder van een van onze scholen zegt dat een kind dat op meer dan drie kilometer afstand woont van de school, geen geld hoeft te betalen voor het overblijven. En dat dit door de inspectie is vastgesteld. Klopt dit? Nee. Hierover bestaan geen regels of voorschriften. Bovendien maakt de onderwijsinspectie geen regels, zij controleert uitsluitend of de wetten en regels van de overheid goed worden uitgevoerd. Alles wat daarbuiten valt, kan het schoolbestuur of de schoolleiding in samenspraak met de medezeggenschapsraad of de ouderraad zelf regelen. ●

Klimmuur Mag de school van mijn kind, een scholengemeenschap voor havo en vwo, met de leerlingen naar een klimmuur gaan, zonder mijn toestemming? Ja. Afhankelijk van de leeftijd van de leerling kan worden gesteld dat een school niet voor alles toestemming hoeft te vragen van de ouders. In de meeste gevallen staan extra activiteiten, zoals een uitje naar de klimmuur, vermeld in de schoolgids of mogelijk in het overzicht van de posten waarvoor u een vrijwillige ouderbijdrage heeft betaald. Als de school dit heeft gecommuniceerd op een van bovenstaande manieren en u heeft geen bezwaar gemaakt tegen die activiteit, mag de school ervan uitgaan dat u geen bezwaar heeft tegen een activiteit, zoals naar een klimmuur gaan. ●

Begeleiding tijdens excursie Onze dochter zit in groep 1 (kleuterklas). Er is een excursie gepland naar de Efteling. Is het wel toegestaan dat de school met deze kleine kinderen daar naar toe gaat? En zo ja, hoeveel begeleiding is er nodig? Ja. Een excursie naar de Efteling met kinderen van 4 en 5 jaar mag. Er zijn geen wettelijke regels die dit verbieden. Ook zijn er geen wettelijke voorschriften voor hoeveel begeleiders er mee zouden moeten. Dit is een kwestie van schoolbeleid, dat wordt vastgesteld in overleg met de medezeggenschapsraad. Hierbij moet worden voldaan aan de voorwaarde dat de school ‘voldoende en adequaat’ toezicht houdt. In het algemeen is het bij excursies en schoolreisjes raadzaam om bij kleuterklassen op iedere vijf kinderen een begeleider mee te nemen. ●

Inzicht nr 3 - mei 2009

33 Geen hoofddoek toegestaan Mijn dochters zitten op een openbare basisschool in Amsterdam. Nu is er opeens besloten dat zij op school geen hoofddoek meer mogen dragen. Mogen scholen aan islamitische leerlingen verbieden om een hoofddoek te dragen? Nee. Een openbare school staat open voor ieder kind, ongeacht cultuur of religie. Religieuze uitingen, voor zover niet storend, aanstootgevend of gevaarlijk mogen niet worden verboden. U kunt bij de directeur van de school aangeven dat u het niet eens bent met deze maatregel. Mocht de directeur bij het standpunt blijven dat hoofddoekjes niet mogen, dan kunt u het schoolbestuur vragen in te grijpen. De Vereniging Openbaar Onderwijs heeft een standpunt geformuleerd over actieve uitingen van religieuze opvattingen in het openbaar onderwijs. Dit is te vinden op www.voo.nl/standpunten. ●

Buiten de schoolvakantie weg Als ons verzoek aan de directeur van de basisschool om tien dagen buiten de schoolvakantie weg te gaan, wordt afgewezen, kunnen wij daartegen dan bezwaar maken en moet dat dan bij de leerplichtambtenaar? Ja. U kunt bezwaar aantekenen, maar niet bij de leerplichtambtenaar. Een besluit van de directeur op basis van de bevoegdheid die hem is toegekend vanuit de leerplichtwet, staat open voor bezwaar en beroep volgens de Algemene Wet Bestuursrecht. Dat betekent dat u bezwaar moet aantekenen bij het ‘orgaan’ dat de beslissing heeft genomen, in dit geval de directeur die namens het bestuur optreedt. Vervolgens kunt u beroep aantekenen bij de bestuursrechter. ●

ADHD Mijn zoon zit op de havo en bij hem is onlangs de diagnose ADHD vastgesteld. Er wordt nu een behandeling gestart met medicatie. Ik wil graag dat hij het op school wat prettiger krijgt. Het lijkt wel of alle docenten hun buik vol hebben van hem. Hij is natuurlijk wel druk en lastig geweest, maar dat kwam door deze aandoening. Kan ik hem helpen zich beter te voelen op school? Ja. Het is belangrijk om aan de negatieve beeldvorming die over uw zoon is ontstaan een positieve wending te geven. U kunt een brief sturen aan de mentor van uw zoon, die kan worden besproken tijdens de docentenvergadering. In die brief kunt u aangeven wat de problemen zijn met uw zoon en u kunt daarvoor begrip vragen. Het is verstandig om aan te geven dat uw zoon natuurlijk mag worden aangesproken op zijn gedrag, maar dat de diagnose ADHD daarin wel moet worden meegewogen. Ook kunt u beschrijven welke behandeling in gang wordt gezet en welke effecten daarvan worden verwacht. Ten slotte kunt u vragen aan de school bij voorkomende incidenten direct met u contact op te nemen, waarna een gesprek kan plaats vinden. ●

Van gymnasium naar atheneum Mijn dochter zit nu in de tweede klas op het gymnasium, maar wil volgend jaar graag naar het atheneum. De reden is dat met name Latijn en Grieks haar te veel tijd en energie kosten. Zij gebruikt die tijd liever voor iets anders. Ik vind dat zij een goede afweging maakt. Kan de school dit weigeren? Nee. In de Wet op het Voortgezet Onderwijs staat in artikel 11a dat het onderwijs zo moet worden ingericht dat een leerling, met behoud van keuzevrijheid, kan doorstromen naar sectoren (vmbo) of naar het derde en vierde leerjaar havo of vwo. De keuzevrijheid van de leerling wordt hiermee gewaarborgd. Uw dochter kan dus kiezen voor het atheneum als zij dat wil. ●

Dodenherdenking Tijdens de dodenherdenking in de stad is een groepje leerlingen van onze school opgepakt door de politie, omdat zij de herdenking verstoorden. Nu staan wij (vmbo-school) voor de vraag wat wij hiermee willen en kunnen doen. Wat is uw advies? U kunt zich afvragen of het als school op uw pad ligt om iets met deze leerlingen te doen. Als een incident buiten schooltijd plaatsvindt, heeft het veelal geen directe gevolgen voor de

school en gaat de school er dus niet over. De leerlingen worden mogelijk door de politie en het Openbaar Ministerie gestraft. Vaak kiezen scholen ervoor om door middel van goede voorlichting het belang en de waarde van de dodenherdenking en de bevrijding duidelijk te maken. Het NIOD (Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie) heeft op www.niod.nl verschillende lespakketten voor scholen staan. Daar is het nu te laat voor. U kunt nu wel in de klas(sen) van de leerlingen terugkijken op 4 en 5 mei en de incidenten daarin meenemen. ●

De directeur wil per se bij de MR-vergadering zijn? Bel 5010, op schooldagen tussen 10 en 3

Vereniging Openbaar Onderwijs

Een integrale aanpak van pesten op school Eén op de vier kinderen in het basisonderwijs en één op de twaalf leerlingen in het voortgezet onderwijs is slachtoffer van pesten. De omvang en ernst van het probleem maken een integrale aanpak door álle belanghebbenden op school nodig. Voor scholen is er een aantal beproefde hulpmiddelen beschikbaar. esten op school vraagt nog steeds om aandacht. Ondanks het Nationaal Onderwijsprotocol tegen Pesten wordt er nog steeds veel gepest op school. Sterker nog, er zijn nieuwe vormen bij gekomen, die we kennen onder de noemer ‘digitaal pesten’. Daaronder wordt verstaan: pesten via e-mail, mobiele telefoons en internet. Omdat de pester daarmee nog anoniemer te werk kan gaan, kunnen de consequenties voor de gepeste nog ingrijpender zijn.

P

Maak gezamenlijk anti-pestbeleid

Inventariseer en bespreek pesten

Bij het tegengaan van pest-gedrag op school wordt de zogenaamde ‘vijfsporenaanpak’ gevolgd:

De PestTest® is hét instrument om leerlingen zelf te laten vertellen waar, wanneer en op welke manieren wordt gepest op school. Leerkrachten en schoolleiders kunnen aan de hand van de uitkomsten gericht beleid voeren om pesten terug te dringen en zo mogelijk te voorkomen. De PestTest® is op cd-rom beschikbaar voor het primair en voortgezet onderwijs, openbaar én bijzonder.

De brochure ‘Pesten op school, hoe ga je er mee om?’ helpt scholen in het basis- en voortgezet onderwijs een beleid te ontwikkelen, dat het pestprobleem een halt toeroept. En wel op zo’n manier dat alle geledingen op één lijn komen en elkaar steunen, want samenwerking is van doorslaggevende betekenis voor een succesvolle aanpak. Die samenwerking wordt nog eens extra bekrachtigd door de ondertekening van het Nationaal Onderwijsprotocol tegen Pesten.

• hulp aan de leraar • hulp aan de pester • hulp aan het gepeste kind • hulp aan de zwijgende middengroep • hulp aan de ouders

Neem digitaal pesten op in het beleid Wat digitaal pesten is en hoe het kan worden aangepakt, staat beschreven in de brochure ‘Nergens meer veilig. Digitaal pesten, wat is het en hoe ga je ermee om?’. Kinderen gebruiken steeds vaker nieuwe media om digitaal te pesten. De snelheid van internet, chatbox, e-mail en smsberichten, de bijna onbeperkte mogelijkheid van herhaling en de anonimiteit van de virtuele wereld zijn door pesters ontdekt om, naast de bestaande, fysieke pesterijen, virtuele confrontaties met hun slachtoffers aan te gaan. Elke leerling heeft recht op een veilig schoolklimaat. Elke leerkracht heeft recht op een veilige werkomgeving. Elke ouder moet met een gerust hart zijn of haar kind naar school kunnen laten gaan. Elke schoolleider kan trots zijn op zijn of haar school als een succesvol beleid tegen pesten is gerealiseerd. Alle partijen hebben dus een direct belang om pesten tegen te gaan.

Brochure ‘Pesten op school’ bestellen U kunt deze uitgave bestellen door € 8,70 over te maken op giro 53 85 66, t.n.v. Ver. voor Openbaar Onderwijs te Almere onder vermelding van bestelcode 701, verzend-adres en eventueel uw lidmaatschapsnummer. Leden van de Vereniging Openbaar Onderwijs ontvangen 50% korting en betalen slechts € 4,35.

PestTest® bestellen De PestTest® kost € 150,-. Leden van de Vereniging Openbaar Onderwijs en de Landelijke Oudervereniging Bijzonder Onderwijs op algemene grondslag (LOBO) krijgen 50% korting en betalen slechts € 75,-. De PestTest® is te bestellen door het verschuldigde bedrag over te maken op giro 53.85.66, ten name van Ver. voor Openbaar Onderwijs te Almere onder vermelding van bestelnummer 700, uw eventuele lidmaatschapsnummer en uw postcode en huisnummer.

Brochure ‘Nergens meer veilig’ bestellen U kunt de brochure bestellen door overmaking van € 14,50 op giro 53 85 66, ten name van Ver. voor Openbaar Onderwijs te Almere onder vermelding van bestelnummer 703, verzendadres en eventueel uw lidmaatschapsnummer. Leden van de Vereniging Openbaar Onderwijs en van de LOBO ontvangen 50% korting en betalen € 7,25.

Voor netwerk

en mét digita

al pesten

opmerkelijk Meer ouders de school in.

Menig schooldirecteur zou daar heel wat voor over hebben. Of dat tegenwoordig ook nog geldt voor de directie van de Amsterdamse Geert Grooteschool is de vraag. Deze Vrije School is onlangs door de onderwijsinspectie bestempeld als een zeer zwakke school. De kwaliteit van het geboden onderwijs bleek er ver onder de maat te zijn. De inspectie spoorde het schoolbestuur aan een plan te bedenken om vooral de lessen in taal en rekenen sterk te verbeteren. Welnu, dat zagen de ouders - nogal orthodoxe aanhangers van het antroposofische gedachtegoed - helemaal niet zitten. Zoveel nadruk op het verwerven van kennis zou bij jonge kinderen de emotionele, artistieke, fysieke en morele ontwikkeling maar blokkeren. De ouders waren bereid zich met hand en tand tegen de verbeterplannen te verzetten. Ze duwden de goedwillende onderwijzers gewoon letterlijk de klas uit en namen het roer over! De politie moest er aan te pas komen om het team te ontzetten. Een behoorlijk radicaal geval van ouderbetrokkenheid zou je zo zeggen! ●

Gekke kinderen.

Daar schijnen er nogal wat van te zijn in Nederland. Tenminste, als je de kop ‘Kamer wil opheldering over hoge aantal ‘gekke’ kinderen’ op de website van het opinieweekblad Elsevier moet geloven. Het bleek te gaan om het feit dat er in de Tweede Kamer vragen waren gesteld naar aanleiding van een onderzoek dat leerlingen in Nederland vaker dan in andere Europese landen een psychiatrisch etiket krijgen opgeplakt. Het lijkt ook wel te kloppen, immers dyslectie, adhd, pddnos, asperger: in een gemiddelde schoolklas zit het tegenwoordig allemaal. Niet gemakkelijk voor de leerkracht, maar ook niet voor de leerling zelf, zo bleek ook uit onderzoek. De kinderen (of de scholen) komen door de aandoening weliswaar in aanmerking voor extra budget en daarmee extra ondersteuning door de leerkracht, maar het blijkt in de praktijk vooral een stigmatisering als ‘niet helemaal normaal persoon’, ofwel ‘gek’ persoon te betekenen. En dát leidt dan weer tot werkloosheid, sociale uitsluiting of andere vreselijke zaken. Kortom, de vaststelling van D66-Kamerlid Fatma Koser Kaya dat ‘de diagnose kennelijk meer kwaad doet dan de kwaal’ zou wel eens juist kunnen zijn! En om maar eens een cliché te gebruiken: het moet toch niet gekker worden! ●

Het Britse onderwijs gaat met zijn tijd mee. Dat blijkt wel uit het bericht dat basisschoolleerlingen aan de andere kant van het Kanaal binnenkort les zullen krijgen met behulp van de nieuwste technologische snufjes. ‘Twitteren’ zullen ze! En bloggen en podcasten! De nieuwste kennis doen ze in de toekomst op via Wikipedia, een quasiencyclopedie op internet. De Engelse juffen en meesters zien het wel zitten; vooral omdat ze verwachten dat het tijdwinst oplevert. Nu is de Vereniging Openbaar Onderwijs echt geen principieel tegenstander van het gebruik van elektronica in het onderwijs. Integendeel, kom maar op met die digitale schoolborden! Maar twitteren? Podcasten? Daar kom je toch zonder TomTom voor de digitale snelweg niet meer uit? Hoe dit bericht binnenkwam bij de Vereniging Openbaar Onderwijs? Oh, gewoon…een sms’je op een mobieltje. Hoezo? ●

De werkgevers

in het voortgezet onderwijs hebben zich verenigd in de VO-raad. Deze VO-raad schreef onlangs - samen met de zusterorganisatie voor het primair onderwijs - een brandbrief aan de Tweede Kamer. Hun dringende boodschap was dat er de komende tijd absoluut niet mocht worden bezuinigd op onderwijs. Dat zou zeker ten koste gaan van de kwaliteit van het onderwijs. Nu wil het geval dat ongeveer in dezelfde tijd de VO-raad een leidraad voor de beloning van bestuurders van scholen de wereld in stuurde. Daarin is te vinden dat het salaris van de hoogste baas in het voortgezet onderwijs van de werkgevers gerust mag oplopen tot € 178.000,-. En dat terwijl volgens de geldende CAO zo’n onderwijsmanager maximaal aan € 112.000,- zou kunnen komen! Een verschil van maar liefst € 66.000,-. Om het in goed Vlaams te zeggen: da’s geen klein bier! Iedere cent die naar een bestuurder gaat, komt niet ten goede aan het onderwijs. Met dure meneren en mevrouwen in het bestuur is het daarom goed voor te stellen dat de onderwijskwaliteit onder een eventuele bezuiniging zal leiden. Maar de waterlanders die de VO-raad plengt over de te verwachten teloorgang van het onderwijs, zijn échte krokodillentranen. ●

De Citotoets is voorbij en voor de scholen is daarmee de slag om de leerling begonnen. In Rotterdam bijvoorbeeld kunnen de brugpiepers in spe kiezen uit een flink aantal scholen. De concurrentie tussen de scholen is best groot, dus het is voor bestuur en directie zaak de school goed te profileren. De ene doet dat door zich te manifesteren als culturele school, de andere benadrukt de aandacht die aan techniek wordt besteed. En weer een andere onderscheidt zich door de mogelijkheid exotische talen als extra

Gymles gezond? Dat kon nog wel eens tegenvallen. RTL Nieuws berichtte onlangs dat in de jaren 2003 tot en met 2007 iedere schooldag zo’n zeventig leerlingen op de afdeling spoedeisende hulp terecht kwamen als gevolg van een ongeluk tijdens het gymmen. Niet mis. En dan zijn de gevallen waar de kids er met een minder ernstige verwonding vanaf kwamen nog niet eens meegeteld. Het roept een beeld op van sportzalen als slagvelden! De vraag dringt zich zo nu en dan op of al het geturn, het geklim tegen muren en in touwen, het gespring over bokken en het gehang aan ringen de hedendaagse jeugd eigenlijk wel zo goed doet. Misschien moet er eens voorzichtig worden nagedacht over veiliger vormen van sport? Niets mis met een mooie denksport, toch? ●

vak te kiezen. Kosten noch moeite worden gespaard om als school zo aantrekkelijk mogelijk voor de dag te komen. En wat geeft zo’n 12-jarige dan als antwoord op de vraag waarom ze uiteindelijk voor een school kiest? De school van haar keuze heeft zo’n handig systeem met lokaalnummers. Waardoor ze dus niet bang hoeft te zijn dat ze verdwaalt in de nieuwe school. Geweldig eigenlijk. Ze heeft door waar het om gaat en laat zich niet verleiden door mooie praatjes. ●