Digitale communicatie door artsen

Digitale communicatie door artsen

21 januari 2016

Mr.dr. Sjaak Nouwt Adviseur Gezondheidsrecht KNMG [email protected]

1


Disclosure belangen Sjaak Nouwt (potentiële) belangenverstrengeling

Geen

Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Geen

• Sponsoring of onderzoeksgeld • Honorarium of andere (financiële) vergoeding • Aandeelhouder • Andere relatie, namelijk …

Geen


Inhoud • • • •

WhatsApp Social media Elektronische gegevensuitwisseling Vragen

21-01-2016

3


WhatsAppende dokters

21-01-2016

4


Cijfers (bron: KNMG Artsenpanel, oktober 2015)

Gebruik WhatsApp: 86% privé; 44% professioneel Afspraken maken met collega’s (66%) Ander contact met collega’s (61%) Berichten = vraag (75%), voorstel (60%), advies inwinnen (54%), akkoord vragen (45%) • Foto’s met patiëntgegevens (33% wel eens) • • • •

21-01-2016

5


Advies KNMG (D2D)

1. Stuur alleen foto’s van (wond van) niet herkenbare patiënten 2. Stuur geen gegevens of foto’s die tot patiënten herleidbaar zijn 3. Ontvanger verwijdert foto zo spoedig mogelijk van mobiele apparaat Zie ook: KNMG-praktijkdilemma Mag een arts patiëntgegevens uitwisselen via Whatsapp? 21-01-2016

6

Veilig (?) whatsappen • • • • • • • • •

EsculApp Secure Messenger Kanta Messenger TigerText Signal TextSecure Facetime Telegram Woowos

21-01-2016

7


CTG, 19-11-2015 ECLI:NL:TGZCTG:2015:309

“waar zijn wij mee bezig. heeft wel iets van vreemdgaan, alleen niet fysiek” “Gelet op vorenstaande (3000 WhatsApp berichten, inclusief in seksuele zin grensoverschrijdend) is naar het oordeel van het College vast komen te staan dat verweerster zich laakbaar heeft gedragen. Het eerste klachtonderdeel is gegrond. Dit levert een ernstig tuchtrechtelijk verwijt op.” CTG: voorwaardelijke schorsing van 3 maanden 21-01-2016

8


RTG Eindhoven, 20-7-2015 ECLI:NL:TGZREIN:2015:65

• Er zijn, gedurende een lange periode, in de vorm van knuffels, bezoeken op de zondagochtend en de ontelbare WhatsAppberichten zeer vele grensoverschrijdende gedragingen van verweerder geweest; zij dienden geen enkel therapeutisch belang maar hebben integendeel de kwetsbare patiënte beschadigd. • Strijd met de KNMG Richtlijn ‘Seksueel contact tussen arts en patiënt: het mag niet, het mag nooit’ (2000) en de KNMG gedragsregels voor artsen (2002). • Maatregel: een jaar schorsing van inschrijving in BIG-register 21-01-2016

9


Datalek WhatsApp? Casus: huisarts maakt ECG (hartfilmpje) bij patiënt. Telefonisch overleg met cardioloog. Stuurt foto met mobiel via WhatsApp door naar cardioloog. Wordt ontvangen door een ander. Telefoonnummer verschilde een cijfer. De app bevatte ook naam en geboortedatum patiënt. Dus tot patiënt herleidbaar. 1. Datalek! 2. Melden! 1. aan Autoriteit Persoonsgegevens! 2. aan Patiënt? 21-01-2016

10


Handreiking Artsen en Social Media 1. 2. 3. 4.

10 november 2011 Aanvulling op Richtlijn online arts-patiënt contact (2007) 9 Aanbevelingen voor artsen Naar vb van USA, UK, Aus/Nw-Z

21-01-2016

11


21-01-2016

Kansen van social media

12


Richtlijn online arts-patiënt contact (2007) Onderdeel van professionele standaard Online arts-patiënt contact = contact via internet (niet: f2f + behandelingsovereenkomst: • E-consult (antwoord of advies) • Start farmacotherapie • Uitschrijven herhaalrecept

21-01-2016

13


21-01-2016

14


Aanbeveling 1: benut kansen Social media dringen door in de zorg. Dit biedt kansen en mogelijkheden om de kwaliteit van de zorgverlening te verhogen.

•Zorg op afstand verlenen (bv. twitterspreekuur); •Voorlichting aan patiëntengroepen (vaccinatie 12-jarige meisjes baarmoederhalskanker); •Geneeskunde colleges op YouTube (nationaal en internationaal, bv, Wolter Mooi VUmc); •Zorgaanbieder beter zichtbaar en bereikbaar maken (drempel verlagen); •Vervolgens dialoog met patiënten aangaan; •Informatie over patiënten (wel even verifiëren bij patiënt zelf); •Volgen hoe er over u/uw organisatie wordt gesproken + reageren/ingrijpen (ook ZorgkaartNederland.nl); •Vragen beantwoorden (bv. @deschoolarts); •Onderzoeken wat er leeft onder uw patiënten + dienstverlening verbeteren; •Etc. 21-01-2016

15


Aanbeveling 3: Geen vrienden met patiënten 3.1 Breng zoveel mogelijk een scheiding aan tussen uw persoonlijke en professionele gebruik van social media en zorg dat deze scheiding tot uitdrukking komt. 3.2 Het is verstandig om online persoonlijke relaties met huidige of voormalige patiënten te vermijden. 3.3 Als u via social media met patiënten wilt communiceren, zorg dan vooraf voor voldoende informatie voor de patiënten. “Ik moet onze afspraak in de polikliniek afzeggen. Wel zou ik alvast de uitslag van het onderzoek willen weten. O ja, ik vond op internet nog een foto van u in zwembroek aan het strand. Stoer hoor…”

21-01-2016

16


RTG Eindhoven, 6 juli 2015 ECLI:NL:TGZREIN:2015:62

“Met het hebben van een vriendenstatus met een cliënt op Facebook heeft verweerder niet de zorg betracht die hij in de hoedanigheid van verpleegkundige ten opzichte van een cliënt behoort te betrachten.”

21-01-2016

17


Wel vrienden van hulpverleners

21-01-2016

18


RTG Eindhoven 2 december 2014 ECLI:NL:TGZREIN:2014:101 “Lekker wandelen door de sneeuw. En uitrusten voor de ouderen uit de T-stroom zoals (klager). Nu ff de benen hoog…” “Heeft (klager) nog steeds last van zijn benen, na zijn sux ervaring?”

21-01-2016

19


Conclusies 1. Pas op voor schending beroepsgeheim 2. Patiënt als Facebookvriend is valkuil voor schending professionele distantie 3. Geldt ook voor WhatsAppen met patiënt KNMG Gedragsregels voor artsen (2013): II.11 De arts dringt niet verder door tot de privésfeer van de patiënt dan in het kader van de hulpverlening noodzakelijk is. De arts onthoudt zich van contacten van seksuele aard binnen de hulpverlening. Verbale of lijfelijke intimiteiten zijn niet toegestaan. 21-01-2016

20

Elektronische gegevensuitwisseling • Pull-verkeer: Zorgaanbieder stelt (gegevens uit) medisch dossier elektronisch beschikbaar voor latere raadpleging door andere zorgaanbieder (bijv. ziekenhuis-huisarts, cluster huisarts-HAP-apotheker, LSP, CCR kerndossier) -> ontvanger = initiatiefnemer • Push-verkeer: zorgaanbieder stuurt gegevens elektronisch naar andere zorgaanbieder die een behandelrelatie heeft met patiënt (bijv. via Edifact-postbus (Zorgmail, Secure Mail), beveiligde e-mail (Voltage SecureMail, Medi-Send) of verwijs- of overdrachtsystemen (Zorgdomein, Point) -> verzender = initiatiefnemer 21-01-2016

21

Medicatiegegevens APO -> HA(P)

21-01-2016

HA(P) op LSP

APO op LSP

PAT opt-in LSP

PAT bezwaar PUSH

LSP

PUSH

+

+

+ APO

-

√

√

+

+

-

-

-

√

-

+

+ APO

-

-

√

+

-

+ HA

-

-

√

+

+

-

+

-

-

-

+

-

+

-

-

+

-

+ HA

+

-

-

-

+

+ APO

+

-

-

22

Pull/push medicatiegegevens Pull? • HA(P) op LSP • APO op LSP • PAT opt-in aan APO • APO registreert opt-in • Afscherming bepaalde gegevens • Alleen toegang met behandelrelatie 21-01-2016

Push? • MG aan eigen HA of waarnemer • APO heeft PAT vooraf geïnformeerd • PAT geen bezwaar (opt-out) gemaakt • Toestemming vragen mag ook 23

Privacy: serious business • Bestuurlijke boete Autoriteit Persoonsgegevens • Max € 820.000 of 4% jaaromzet rechtspersoon, bv: – Ontbreken grondslag (art. 8 Wbp) – Schending geheimhouding (art. 9, lid 4, Wbp) – Onvoldoende beveiliging (art. 13 Wbp)

• Max. € 500.000, bv: – Niet-naleving informatieplicht (art. 33-34 Wbp) – Niet melden datalek (art. 34a Wbp) 21-01-2016

24


Elektronische gegevensuitwisseling • Wetsvoorstel Cliëntenrechten bij elektronische verwerking van gegevens (Eerste Kamer) -> alleen voor “pull-verkeer” • KNMG, LHV, KNMP, NPCF, Nictiz, VWS werken aan project tot implementatie “gespecificeerde toestemming” (opt-in+) • Minister wil iwtr gespecificeerde toestemming 3 jaar uitstellen incl registratie daarvan door zorgaanbieders • Minister wil recht op elektronische inzage en afschrift gegevens + logging 3 jaar uitstellen • Minister wil toestemming vragen voor raadpleging schrappen 21-01-2016

25


Meer informatie: • KNMG Artseninfolijn – E-mail: [email protected] – Telefoon: (030) 282 33 22 (maandag t/m vrijdag: 9.30 - 16.00 uur)

• www.knmg.nl > dossiers > ICT in de zorg > – – – – –

21-01-2016

Ehealth Elektronische patiëntgegevens Informatiebeveiliging in de zorg Online contact Social media

26

Digitale communicatie door artsen

Recommend Documents