Digitaal Panel Energiebesparing en betaalbaarheid
Huurdersplatform Palladion Gerard Jager Jurriën Schuurman Oktober 2014
1
Inhoudsopgave • • • • • •
Achtergrond en doel onderzoek Conclusies en aanbevelingen Methoden en opzet Betaalbaarheid Energiebesparing Deelnemers onderzoek
(3) (4) (9) (11) (23) (29)
2
Achtergrond en doel onderzoek • Om beter te weten wat huurders vinden van onderwerpen waarmee Palladion zich beleidsmatig bezig houdt, is Palladion begonnen met het opzetten van een Digitaal Huurderspanel. • Palladion heeft betaalbaarheid en energiebesparing tot prioriteit benoemd. • Palladion heeft het Woonbond Kennis en Adviescentrum (WKA) gevraagd een enquête uit te voeren over betaalbaarheid en energiebesparing 3
Conclusies betaalbaarheid - 1 • 57 procent van de huurders uit de achterban van Palladion beoordeelt de huurprijs in relatie tot de kwaliteit van de woningen als voldoende of goed. • 59 procent beoordeelt de servicekosten in relatie tot de geleverde kwaliteit als voldoende of goed. • 51 procent beoordeelt de woonlasten als hoog ten opzichte van het inkomen. 4
Conclusies betaalbaarheid - 2 • 74 procent van de mensen is de afgelopen twee jaar gaan bezuinigen op de uitgaven. Mensen bezuinigen ook op sociale participatie, medische uitgaven als tandartsbezoek en aankoop medicijnen en de zorgverzekering. • 48 procent van de huurders maakt zich er zorgen of ze de huur kunnen opbrengen. • Bij het voeren van een boven inflatoir huurbeleid zal de armoede toenemen. 35 procent van de mensen verwacht dat het inkomen daalt, ongeveer de helft van de mensen denkt dat het inkomen gelijk blijft. 5
Conclusies energiebesparing • Er is onder huurders veel belangstelling voor energiebesparing. Bijvoorbeeld door gedragsverandering (75 procent), het zelf treffen van energiebesparende maatregelen (67 procent) of energiebesparende maatregelen door de verhuurder (68 procent). • Er is weinig kennis van het label, slechts 29 procent noemt desgevraagd een label. • Er is nog veel weerstand tegen huurverhoging in ruil voor energiebesparing, 40 procent geeft aan hier geen huurverhoging voor te willen betalen. 6
Aanbevelingen - 1 • De afspraak om bij inkomensdaling de huurverhoging te beperken blijkt volgens de toelichtingen uiterst relevant en verdient meer bekendheid. • Sommige huurders hebben blijkens de toelichtingen grote problemen met de klachtafhandeling en de staat van het onderhoud. Hier kan Palladion meer aandacht aan besteden. • De resultaten wijzen erop dat de huurders slechts zeer beperkt op de hoogte zijn van hun energieverbruik. Houd daar in de communicatie over energiebesparing rekening mee. • De werving van huurders voor het panel is een doorlopende activiteit waarbij Palladion zijn enthousiasme over het panel mag laten zien.
7
Aanbevelingen - 2 • Geef een terugkoppeling van de uitkomsten naar de bewoners. • Formuleer ambities over de betaalbaarheid, bijvoorbeeld over scheef wonen, wachtlijsten, kwaliteitsniveau van woningen. • Koppel afspraken aan de ambities, over het aanbod betaalbare woningen, het streefhuurbeleid en het armoedebeleid. • Momenten voor afspraken zijn de Huisvestingsverordening en de prestatieafspraken. • Monitor de resultaten. 8
Methoden en opzet • Alle huurders die de Alliantie hun e-mailadres hebben opgegeven, zijn door de Alliantie uitgenodigd om deel te nemen aan een digitaal panel van Palladion. 893 huurders hebben zich hiervoor aangemeld. • Deze 893 huurders hebben per e-mail een uitnodiging voor het digitale panelonderzoek gekregen. • Het onderzoek is van tevoren aangekondigd via de website van Palladion en van de Alliantie en via een digitale nieuwsbrief. • Een vergelijkbaar onderzoek liep eerder onder de achterban van HBV de Alliantie Almere. Waar mogelijk wordt een vergelijking gemaakt met uitkomsten uit dit onderzoek. • De uitkomsten zijn op onderdelen vergelijkbaar met uitkomsten uit eerdere onderzoeken bij huurdersorganisaties in Alphen aan den Rijn, Maastricht, Middelburg, Oisterwijk, Purmerend en Schagen in 2013. Dit noemen we de referentiegroep (±3500 respondenten).
9
Respons • 890 huurders hebben een uitnodiging ontvangen • 700 bruikbare enquêtes • Respons: 79 procent • Bijna 50 pagina’s toelichtingen • Voldoende respons om betrouwbare uitspraken te doen • In de bijlage gaan we in op de kenmerken van de deelnemers aan het onderzoek 10
Mening over de woning
Betaalbaarheid 11
Wat is uw mening over de huurprijs in relatie tot de kwaliteit van uw woning? Palladion
HBV de Alliantie
Referentie
Slecht / onvoldoende Niet onvoldoende / niet voldoende
22%
33%
17%
20%
24%
24%
Voldoende / goed
57%
40%
55%
1%
3%
3%
100%
100%
100%
Geen mening Totaal
De toelichting staat op de volgende sheet 12
Toelichting huurprijs in relatie tot de kwaliteit woning • 57 procent van de huurders uit de achterban van Palladion beoordeelt de huurprijs in relatie tot de kwaliteit van de woningen als voldoende of goed. • Dat is even hoog als bij de referentiegroep van 3500 huurders uit heel Nederland (55 procent). • Huurders uit de achterban van Palladion beoordelen de relatie tussen huurprijs en kwaliteit van de woning beduidend vaker positief dan huurders uit de achterban van HBV de Alliantie Almere 13
Toelichting relatie huurprijskwaliteit door respondenten Respondenten konden hun antwoord toelichten. Uit de toelichtingen blijkt het volgende. • Sommige huurders zijn ontevreden over de klachtafhandeling ‘…Niemand geweest, ook na herhaald verzoek bleek de aanvraag zoek, zou opnieuw worden opgenomen en is nog steeds niet uitgevoerd.’ • Sommige huurders zijn ontevreden over het onderhoud ‘Er zijn een aantal mankementen aan deze woning en die worden niet gemaakt’. • En sommige huurders zijn ontevreden over de huurstijging ‘De huren blijven maar stijgen en ze doen weinig terug’ 14
Wat is uw mening over de servicekosten in relatie tot de geleverde kwaliteit?
Slecht / onvoldoende
Niet onvoldoende / niet voldoende Voldoende / goed Totaal
Palladion
HBV de Alliantie
Referentie
26%
29%
21%
15%
19%
26%
59%
52%
53%
100%
100%
100% 15
Wat vindt u van de hoogte van de totale woonlasten in relatie tot uw inkomen? Palladion
HBV de Alliantie
Referentie
Hoog gezien mijn inkomen
51%
70%
68%
Passend gezien mijn inkomen Laag gezien mijn inkomen
43%
27%
30%
4%
1%
1%
3%
2%
1%
Anders
De helft van de huurders vindt de woonlasten hoog ten opzichte van het inkomen. Relatief veel huurders vinden de huur passend ten opzichte van het inkomen
16
Toelichting mening woonlasten • De huurtoeslag speelt een cruciale rol in de betaalbaarheid ‘…Gelukkig krijg ik huursubsidie..’ • Inkomensdaling is een probleem ‘…We hebben in 2013 en 2014 huurverhoging van 6.5% gekregen, omdat mijn man na zijn pensioen is blijven werken. Nu in 2013 is hij gestopt en moeten we het nu met onze AOW doen. • Sommige huurders beoordelen de woonlasten als een percentage van het inkomen ‘ Ik ben meer dan de helft van mijn inkomen kwijt (inclusief gas en licht)’ • Sommige mensen die de woonlasten nu nog passend vinden vrezen een inkomensdaling ‘Het zal volgend jaar een andere situatie worden daar ik met pensioen ga en een flink stuk inkomen ga missen’ 17
Bezuinigen • 74% geeft aan te zijn gaan bezuinigen de afgelopen twee jaar.
Top 5 bezuinigingsmaatregelen Ik koop minder vaak kleding
82%
Ik ga minder vaak uit
74%
Ik ga naar een goedkopere supermarkt
67%
Ik heb een abonnement op krant of tijdschrift opgezegd
55%
Ik zet de verwarming lager
51% 18
Aanvulling bezuinigingen • 28% stelt het bezoek aan een tandarts, fysiotherapeut of medisch specialist uit • 27% heeft in de afgelopen twee jaar het lidmaatschap van een vereniging opgezegd. • 19% heeft een aanvullende zorgverzekering opgezegd. • 13% heeft een hoger eigen risico op de zorgverzekering genomen. • 10% stelt de aankoop van medicijnen uit 19
Maakt u zich er zorgen over of u de huur kunt opbrengen? Palladion
HBV de Alliantie
Referentie
Ja
48%
66%
58%
Nee
52%
34%
42%
100%
100%
100%
Totaal
Ongeveer de helft van de huurders maakt zich er zorgen over of ze de huur kunnen opbrengen. Dat is lager dan bij de referentiegroep en bij de achterban van HBV de Alliantie Almere 20
Verwacht u dat uw inkomen de komende twee jaar gelijk blijft of verandert?
• Ik verwacht dat mijn inkomen: Palladion
HBV de Alliantie
Referentie
9%
7%
4%
(Ongeveer) gelijk blijft
48%
55%
36%
Daalt
35%
23%
51%
8%
15%
9%
Stijgt
Geen idee
Bij het voeren van een boven inflatoir huurbeleid zal de armoede toenemen. 35 procent van de mensen verwacht dat het inkomen daalt. 21
Resumé betaalbaarheid • 57 procent van de huurders uit de achterban van Palladion beoordeelt de huurprijs in relatie tot de kwaliteit van de woningen als voldoende of goed. • 59 procent beoordeelt de servicekosten in relatie tot de geleverde kwaliteit als voldoende of goed. • 51 procent beoordeelt de woonlasten als hoog ten opzichte van het inkomen. • 74 procent van de mensen is de afgelopen twee jaar gaan bezuinigen op de uitgaven. Mensen bezuinigen ook op sociale participatie, medische uitgaven als tandartsbezoek en aankoop medicijnen en de zorgverzekering. • 48 procent van de huurders maakt zich er zorgen of ze de huur kunnen opbrengen. • Bij het voeren van een boven inflatoir huurbeleid zal de armoede toenemen. 35 procent van de mensen verwacht dat het inkomen daalt, ongeveer de helft van de mensen denkt dat het inkomen gelijk blijft. 22
Mening over de woning
Energie 23
Stellingen energiebesparing Percentage (zeer) oneens
Percentage (zeer) eens
Ik vind energiebesparing in mijn huis erg belangrijk
3%
82%
Ik wil thuis beter op mijn energiegebruik letten
4%
75%
Energiebesparing interesseert mij niet
70%
17%
Ik ben geïnteresseerd in informatie over energiebesparing
14%
57%
Ik wil zelf thuis energiebesparende maatregelen nemen
7%
67%
Ik wil dat mijn verhuurder energiebesparende maatregelen neemt in mijn woning
9%
68%
Er is veel belangstelling voor energiebesparing 24
Energielabels A++ A+ A B C D E
F G Weet niet
3% 3% 4% 2% 2% 1% 2% 1% 2% 81% 25
Energiebesparing Als door energiebesparing uw energielasten met € 40 per maand dalen, wat bent u dan bereid per maand aan huurverhoging te betalen? Palladion
Referentie*
5% 6% 18% 8%
4% 3% 11% 9%
Ik wil geen huurverhoging hiervoor betalen
40%
40%
Hangt ervan af
16% 7%
15% 19%
Maximaal € 40 Maximaal € 30 Maximaal € 20
Maximaal € 10
Weet niet
De referentiegroep in deze tabel bestaat uit huurders uit onder meer Noord Oost Groningen, Drenthe en Zuid Holland
26
Toelichting energiebesparing • Een deel van de huurders vindt een daling van € 40 niet reëel, bijvoorbeeld gelet op het huidige verbruik ‘Mijn kosten zijn al heel laag’ • Bij een deel van de huurders zijn er al energiebesparende maatregelen gedaan. ‘Er is al veel gedaan. Meer kan niet denk ik’. • Een aantal huurders vertrouwt het niet ‘moet eerst proefondervindelijk bewezen zijn’ • Een huurverhoging lijkt definitief. ‘De besparing op energie kan tijdelijk zijn (…) De huurverhoging is permanent.’ 27
Resumé energie • Er is onder huurders veel belangstelling voor energiebesparing. Bijvoorbeeld door gedragsverandering (75 procent), het zelf treffen van energiebesparende maatregelen (67 procent) of energiebesparende maatregelen door de verhuurder (68 procent). • Er is weinig kennis van het label, slechts 29 procent noemt desgevraagd een label. • Er is nog veel weerstand tegen huurverhoging in ruil voor energiebesparing, 40 procent geeft aan hier geen huurverhoging voor te willen betalen. 28
Mening over de woning
Bijlage Deelnemers onderzoek 29
In welk type woning woont u? De Alliantie Panel Amsterdam
Flat met lift
19%
13%
Flat zonder lift
40%
76%
9%
8%
30%
2%
2%
0%
Eengezinswoning
Beneden- of bovenwoning Anders
30
Huishoudensamenstelling
Alleenstaand
58%
Eenoudergezin
11%
Paar
22%
Gezin
8%
Anders
1%
Alle typen huishoudens zijn vertegenwoordigd. 31
Woonduur Panel
De Alliantie Amsterdam
0 t/m 3 jaar
20%
15%
4 t/m 10 jaar
24%
32%
10 t/m 20 jaar
28%
31%
Langer dan 20 jaar
29%
23%
In het panel zijn bewoners die tussen de 4 en tien jaar in de huidige woning wonen wat ondervertegenwoordigd. 32
Leeftijd De Alliantie Panel Amsterdam
Jonger dan 23 jaar
0%*
1%
23 t/m 54 jaar
45%
54%
55 t/m 64 jaar
28%
20%
65 jaar of ouder
27%
25%
*Aan het panel deden 3 huurders jonger dan 23 jaar mee Het percentage 23 t/m 54 jarigen is iets ondervertegenwoordigd. 33
Ontvangt u huurtoeslag?
Ja
29%
Nee
71%
Weet niet Totaal
0% 100%
Het landelijk percentage huurtoeslagtonvangers bedraagt tussen de 40 en 48 procent. De definitieve cijfers over 2014 zijn nog niet bekend. 34
Betaalt u servicekosten aan de Alliantie?
Ja
80%
Nee
15%
Weet niet Totaal
5% 100%
35
Reacties • De enquête is in het algemeen goed ontvangen. • Een aantal mensen vraagt om een terugkoppeling • Een aantal mensen stelt een aanvullende vraag. • De toelichtingen zijn separaat ter beschikking gesteld. 36
