ENERGIEBESPARING EN STEUNMAATREGELEN PERSLUCHT

ENERGIEBESPARING EN STEUNMAATREGELEN PERSLUCHT Voorbereid door Dirk Van den Broecke – DVdB Consulting april 2014

Inhoud  Inleiding  Energiebesparing in 4 stappen  Steunmaatregelen

1

Energieverbruik perslucht  Energieverbruik voor perslucht = 10 % van het industrieel elektriciteitsverbruik  In de EU-15 is dit 80 TWh

 Ter vergelijking • Jaarlijks elektriciteitsverbruik België = 75 TWh (in 2010) • 80 TWh = elektriciteitsverbruik van 20.000.000 gezinnen

Energiezuinige persluchtinstallaties 1. 2. 3. 4.

Elimineer of reduceer sluipverbruik Energiezuinige toepassingen Optimalisatie van het leidingnet Energiezuinige productie en droging van perslucht KOST PERSLUCHT (€/1000 Nm³) 1,8 1,7

Investering 11,5

Onderhoud Energie

2

Elimineer of reduceer sluipverbruik 40 kW tijdens weekends = 12000 €/jaar

???

???

Elimineer of reduceer sluipverbruik  Persluchtinstallaties vertonen altijd lekkages  Lekkages = grootste kost van persluchtinstallaties  30 % lekverlies komt veel voor  5 à 10 % is haalbaar mits een goed onderhoud

Bron : www.energiecentrum.nl

3

Elimineer of reduceer sluipverbruik  Kost van persluchtlekken (bij 8760 uur/jaar): JAARKOST à 0.12 €/kWh (€/jaar)

DIAMETER OPENING (mm)

LEKDEBIET BIJ 7 barg (m³/u)

0.1

0.04

4

1

4.3

452

3

42

4420

5

120

12620

10

433

45520

Elimineer of reduceer sluipverbruik  Berekenen lekverlies via de persluchtscan op www.energiecentrum.nl

4

Elimineer of reduceer sluipverbruik  Berekenen lekverlies via de persluchtscan op www.energiecentrum.nl

Energiezuinige toepassingen  Sluit perslucht naar de machines af wanneer ze buiten gebruik zijn (automatische afsluitklep)  Slangen en gereedschap ontkoppelen en opbergen na gebruik  Vervang pneumatisch gereedschap zoveel mogelijk door elektrisch gereedschap  Nooit “vegen” of “koelen” met perslucht  Gebruik energiezuinige Venturi-blaasmonden (bvb bij afblazen van matrijzen)

Venturi blaasmond

5

Optimalisatie van het leidingnet  Verlagen van de werkdruk : 6 à 7 % energiewinst per bar drukverlaging • Bepaal bij meerdere verbruikers de hoogste benodigde druk • Verlaag de insteldruk van de compressor in stappen van 0,5 bar tot maximaal 1 bar boven de hoogste benodigde druk

 Sluit delen van het net af die buiten gebruik zijn  Plaats een ringleiding om minder drukverlies in de leidingen te hebben

Optimalisatie van het leidingnet  Bij groot drukverschil tussen hoogst en laagst noodzakelijke druk : netten scheiden • Interessante maatregel indien bijvoorbeeld de rookluiken perslucht nodig hebben om dicht te blijven

 Gebruik blowers voor lage druktoepassingen • Bijvoorbeeld voor extra koeling of mengen van procesbaden

6

Energiezuinige productie en droging  Afschakelen compressor(en) tijdens nietproductie uren  Vermijd belast / onbelast werking • Onbelast werken : bij een schroefcompressor 25 % energieverbruik (niet zo bij een zuigercompressor) • Eventueel vervangen door een frequentiegestuurde compressor

 Regelmatige controle en reiniging aanzuigfilter

Bron : Atlas Copco olievrije schroefcompressor

Energiezuinige productie en droging  Frequentiegestuurde compressor • Efficiëntiewinst bij deellast zoals werking met een smoorklep of vermijden van vollast / nullast werking • Energiebesparingen van 20 tot 40 % mogelijk, afhankelijk van de beginsituatie P ~ Q x ∆h (Q2/Q1) = (N2/N1) en (Δh2/Δh1) = (N2/N1)² (P2/P1) = (N2/N1)³

Indien N2 = 80% van N1 dan is P2 slechts 50% van P1

Bron : Elneo

7

Energiezuinige productie en droging  Aanzuigen van zo koud mogelijke lucht • Comprimeren van warme lucht vraagt meer energie dan het comprimeren van koude lucht • Energiewinst van 0,35 % per °C

 Warmterecuperatie koellucht • Voor rechtstreekse ruimteverwarming of voor productie van warm water (50 °C)

Bron : Kaeser compressoren

Energiezuinige productie en droging  Types van persluchtdroging • Vriesdrogers: lucht wordt afgekoeld tot 3 °C waarbij water condenseert – dauwpunt lucht : + 3 °C • Adsorptiedrogers: water wordt geadsorbeerd op een droogmiddel (silicagel) – dauwpunten tot – 70 °C • Energieverbruik voor regeneratie van de drogers : 3 % voor vriesdrogers tot 10 à 15 % voor adsorptiedrogers • Nieuwe ontwikkeling: Tandem technologie (combinatie van vries- en adsorptiedroger) die bij lage dauwpunten energiezuinig is

Bron : Compair Geveke

8

Energiezuinige productie en droging  Dimensionering buffervat • Buffervat kan groot verbruik in korte tijd opvangen • Bij sterk wisselend verbruik – kleine compressor volstaat indien groot buffervat voorzien is • Bij continu verbruik – vaak grotere compressor en kleiner buffervat

Belang van real-time monitoring  Bedrijf: productie van weefgetouwen  Batterij van 7 persluchtcompressoren in parallel • Basiscompressoren [ES2000]: 560kW – 96 m3/min – – – –

GA180VSD GA90VSD GA160 GA132

• Backup compressoren[ES100]: 195kW – 32 m3/min – GA75 – GA75 – GA45

• Totaal: 755kW - 128m3/min

9

Belang van real-time monitoring  Eenvoudige real-time monitoring geïnstalleerd bestaande uit: • Plaatsing stroomtang op elke compressor • Meetwaardes worden binnenlezen in datalogger • Ook dauwpuntstemperatuur wordt gemeten • Geen debietsmeting – debieten worden berekend op basis van stroomverbruik • Instelling alarmniveau’s & sms naar verantwoordelijken • Berekenen specifiek verbruik [kWh/m³]

Belang van real-time monitoring  Voordelen: • Algemene verlaging netdruk: 7,5 bar naar 6,5 bar (recurrente besparing: 7%) • Kwaliteitsbewaking: – Druk: voorkomen stilstand in productie – Dauwpuntstemp: voorkomen water in persluchtcomponenten

• Bewaking specifiek verbruik: kWh/m3 – Belast – onbelast vermogen – Efficiënt gebruik compressoren

• Monitoring = controle op correcte werking compressorsturing (aanzet tot fine-tuning) • Indicatie bezetting compressoren • Merkonafhankelijk systeem • Mogelijkheid om lekverliezen in kaart te brengen

10

Steunmaatregelen perslucht  Premie van de TNB (transmissienetbeheerder) voor REG (rationeel energiegebruik)  Ecologiepremie  Verhoogde investeringsaftrek  KMO-portefeuille voor advies  Groene waarborg voor leningen

Premie transmissienetbeheerder

Bron: Elia

11

Premie transmissienetbeheerder  Enkel voor ondernemingen op transmissienet (tot en met 70 kV)  Aanvraag indienen vóór uitvoeren van de maatregel  Na goedkeuring is de realisatieperiode max 2 jaar  Maximale premie per klant en per site: 200.000 €  Maatregelen die onder het systeem van WKK- en groenestroomcertificaten vallen zijn uitgesloten  Investeringssteun afhankelijk van terugverdientijd – TVT < 2 jaar : Geen investeringssteun – 2 jaar < TVT ≤ 5 jaar : Investeringssteun = (10×TVT10) % – 5 jaar < TVT ≤10 jaar : Investeringssteun = 40%

Ecologiepremie (EP-Plus)  Subsidie voor ondernemingen die ecologieinvesteringen zullen realiseren in het Vlaamse Gewest  Voor alle ondernemingen met een exploitatiezetel in het Vlaamse Gewest (uitgezonderd overheid en vzw)  Voor technologieën die voorkomen op de LTL (limitatieve technologieënlijst) • Geavanceerd sturingssysteem voor meerdere compressoren (ecologiegetal 3, ecoklasse B, meerkost KMO 70%, meerkost GO 60%, meerkost GO+ 50%)

12

Ecologiepremie (EP-Plus) • Recuperatie van restenergie (warmte/koude) voor gebouwklimatisatie en/of gebruik in industriële processen (ecologiegetal 9, ecoklasse A, meerkost KMO 75%, meerkost GO en GO+ 0%) • Permanent magneetmotoren met toerentalregeling op de compressor (ecologiegetal 3, ecoklasse B, meerkost KMO 65%, meerkost GO 55%, meerkost GO+ 40%) • Thermische massa op de koeldroger van luchtcompressoren (ecologiegetal 3, ecoklasse B, meerkost KMO 70%, meerkost GO 60%, meerkost GO+ 55%)

 Grote ondernemingen dienen het stimulerende karakter van de steun aan te tonen

Ecologiepremie (EP-Plus)

13

Ecologiepremie (EP-Plus)

Ecologiepremie (EP-Plus)

14

Ecologiepremie (EP-Plus)

Ecologiepremie (EP-Plus) Type investering

Milieu

Energiebesparend

WKK & Hernieuwbare energie

Ecoklasse

Ecologie getal

Subsidie % KMO

Subsidie % GO

Subsidie % KMO

Subsidie % GO

Subsidie % KMO

Subsidie % GO

A

9-6

35%

25%

60%

50%

45%

35%

B

4-3

25%

15%

40%

30%

30%

20%

C

2

15%

5%

20%

10%

15%

5%

D

1

5%

-

5%

-

5%

-

Effectieve steun = subsidiepercentage x meerkostenpercentage

15

Ecologiepremie (EP-Plus) De subsidie kan verhoogd worden met een subsidiebonus indien de onderneming beschikt over een geldige eerstelijns energie-, milieu- of eco-efficiëntiescan, een geldig milieucertificaat of een gecertificeerd milieumanagementsysteem. Subsidiebonus% KMO

Subsidiebonus% GO

Eerstelijns milieu-, energie- of ecoefficiëntiescan

3%

-

Milieucertificaat

5%

-

Milieumanagementsysteem (ISO 14001/EN 16001/ISO 50001/EMAS)

10%

5%

Verhoogde investeringsaftrek  Fiscaal voordeel : vermindering van de belastbare winst van een onderneming  Met een éénmalige aftrek van een verhoogd % van het bedrag van energiebesparende investeringen  Gerealiseerd in 2014 in vaste activa (aanslagjaar 2015) Jaar van uitvoering van investeringen

Aanslagjaar

Verhoogde investeringsaftrek (%)

2012

2013

15,5

2013

2014

14,5

2014

2015

13,5

16

Verhoogde investeringsaftrek  Enkel op bestaande systemen • Bestaand systeem = apparatuur, processen, systemen,… waarvan op het einde van het belastbaar tijdperk waarin de energiebesparende investeringen zijn gedaan, de ingebruikneming meer dan 3 jaar terug heeft plaatsgehad

 Toepasbaar voor warmterecuperatie • Categorie 5: investeringen voor het terugwinnen van afvalwarmte in een bestaand systeem

 Toepasbaar voor geavanceerd sturingssysteem • Categorie 9a: investeringen voor het plaatsen van meet- en regelapparatuur op bestaande installaties, enkel en alleen uit energetische overwegingen

KMO-portefeuille  Subsidie voor ondersteuning van de KMO’s in hun ondernemen, innoveren en internationaliseren  Criteria • Geen overheid, geen vzw • Vestiging in het Vlaams Gewest • Kleine ondernemingen: max 50 werknemers en een jaaromzet van max 10 miljoen € • Middelgrote ondernemingen: max 250 werknemers en een jaaromzet van max 50 miljoen €

 Advies wordt 50% gesubsidieerd met een maximum van 2.500 € subsidie per jaar

17

KMO-portefeuille  Uitbreiding van de bestaande KMO-portefeuille • Van “enkel advies” naar “begeleiding bij implementatie van advies” (binnen de pijler advies) • Nieuw domein “energie” binnen de pijler strategisch advies voor opstellen van een “strategisch energieplan”

KMO-portefeuille  Advies wordt 50% gesubsidieerd met een maximum van 2.500 € subsidie per jaar  Strategisch advies wordt 50% gesubsidieerd met een maximum van 25.000 € subsidie per jaar

18

Groene Waarborg  Waarborg voor een lening of een leasing die wordt aangegaan door de onderneming voor de financiering van energiebesparende investeringen (zowel voor KMO als voor GO)  Voor technologieën die voorkomen op de LTLGW (limitatieve technologieënlijst groene waarborg) • Frequentiesturing op compressoren komt in aanmerking voor deze waarborg

 Kostprijs: jaarlijkse premie van 0,25 % op het gewaarborgde bedrag

Groene Waarborg  Criteria • Investering op grondgebied van Vlaams Gewest • Terugverdientijd van de investering is < 10 jaar • Waarborgbedrag beperkt tot – 750.000 € (krediet) – 500.000 € (leasing)

19

Lekdetectie  Lokale initiatieven voor ter beschikking stellen van een ultrasoon toestel voor lekdetectie • Meestal gratis (eventueel gebonden aan lidmaatschap) • Voorbeelden – POM West-Vlaanderen – VeGHO

CONTACT DVdB Consulting Dirk Van den Broecke Meersestraat 46 9667 Sint-Kornelis-Horebeke GSM: +32 (0)478 65 91 64 [email protected] www.dvdbconsulting.be

A

20