Dierenbescherming GECONSOLIDEERDE JA ARREKENING 2009
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Colofon Tekst Verenigingsbureau Dierenbescherming Vormgeving Marcia Maûl, Haarlem
© 2010, Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Inhoud Financieel verslag
4
Begroting 2010
6
Balans
8
Staat van baten en lasten
9
Kasstroomoverzicht (indirecte methode)
10
Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening
11
Toelichting op de balans
16
Toelichting bestemmingsreserves
21
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen
27
Toelichting baten en lasten
28
Overige gegevens
36
Voorstel tot verwerking exploitatiesaldo
37
Accountantsverklaring
39
3
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Financieel verslag
Algemeen De Dierenbescherming is een naar Nederlands recht opgerichte vereniging met volledige rechtsbevoegdheid die realisering van haar charitatieve doelstellingen door middel van fondsenwerving een beroep doet op de publieke offervaardigheid. De Dierenbescherming heeft een ANBIstatus en draagt het CBF-keurmerk. Daarom legt de Dierenbescherming financiële verantwoording af in haar jaarverslag, waarbij zij rekening houdt met de richtlijnen voor fondsenwervende instellingen, de Richtlijn Jaarverslaggeving 650 en van het CBF-keur waarin principes van de Code Goed Bestuur voor Goede doelen opgenomen zijn. Beloningsbeleid De VFI heeft als onderdeel van de Code Goed Bestuur de “Adviesregeling voor Beloning Directeuren van Goede Doelen” opgesteld, waarmee wordt beoogd de beloning voor directeuren bij goede doelen transparant te maken en te normeren. In 2009 heeft de remuneratiecommissie van de Dierenbescherming onderzoek gedaan en een voorstel uitgebracht voor het toepassen van de Adviesregeling voor Beloning Directeuren van Goede Doelen van de VFI. Dit advies is in 2009 toegepast. Vermogensbeleid en beleggingsbeleid In het verslagjaar in 2008 is het vermogensbeleid goedgekeurd. Hierin is het beleggingsbeleid van de Dierenbescherming geïntegreerd. Het vermogensbeleid dient als uitgangsdocument en is in 2009 deels toegepast. In ons vermogensbeleid en beleggingsbeleid is rekening gehouden met uitgangspunten “Reser ves en Beleggingsbeleid”, ontleend aan de VFI-code “Reserves Goede doelen” die in de eisen van het CBF-keur opgenomen zijn. De formulering voor een bestemmingsreserve of een bestemmingsfonds is volledig overgenomen en toegepast. De continuïteitsreserve dient voor dekking van risico’s voor de korte termijn en als buffer om zeker te stellen dat onze instelling ook in de toekomst aan haar verplichtingen ten opzichte van het doel en de kerntaken kan voldoen. De omvang van de continuïteitsreserve is door de Raad van Toezicht conform de CBF-norm vastgesteld op maximaal 1,5 keer de begrote jaarlijkse kosten van de werkorganisatie. Bij de doorrekening in ons meerjarenbeleidplan 2010 - 2013 wordt uitgegaan van een maximale besteding van middelen aan de kerntaken en gerekend met een ambitieuze factor van circa 1 maal de jaarlijkse kosten werkorganisatie. De wijze waarop wij het vermogen beleggen, wordt voor een groot deel bepaald door het te bestemmen vermogen voor onze doelstellingen, activiteiten en de continuïteit van de organisatie. Tussen bestemmen en daadwerkelijk besteden van reserves en fondsen kan enige tijd verstrijken. Uitgaande van het in stand houden van de waarde van de hoofdsom en bescherming tegen inflatie, worden de gelden voor langere of kortere tijd beheerd.
4
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
De andere belangrijke elementen uit ons beleggingsbeleid zijn: – diervriendelijk beleggen; – duurzaam beleggen uitgaande van de fasering van de realisatie van onze doelstelling in het meerjarenbeleidplan; – ten minste de waarde van de hoofdsom in stand houden en beschermen tegen inflatie; – streven naar een jaarlijks positief totaal rendement van tussen de 3 en 5 procent; – de opbrengst van de rendementen gebruiken ter dekking van exploitatielasten; – in jaren waarbij een hoger rendement wordt behaald, een egalisatiereserve opbouwen ter dekking van incidentele lagere rendementen; – bij de verdeling van de portefeuille over de beleggingscategorieën aandelen, obligatie en liquiditeiten, ter bekostiging van de doelstellingsactiviteiten flexibiliteit inbouwen door rekening te houden met de termijn waarin over de beleggingen beschikt dient te worden; – Treasury en Cashmanagement als een integraal onderdeel nemen in ons handboek Administratieve organisatie en Interne controle.
5
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Begroting 2010
(x E 1.000)
In 2009 had het bestuur op het niveau van het Verenigingsbureau besloten om E 4.200 extra uit te geven (uit de reserves) aan het professionaliseren van de Dierenbescherming. De gestelde doelen zijn gehaald en hebben tevens geleid tot een toename in de baten eigen fondsenwerving, met name bij nalatenschappen en legaten zien wij E 8.336 meer dan begroot. Hierdoor zien we dat met actief beleid en door concrete resultaten meer aanspraak gemaakt kan worden op geldelijke bijdragen uit de samenleving. Om de grote professionaliseringsslag in 2010 voort te zetten is aan de AV voorgesteld om naast de goedgekeurde begroting voor 2010 een groot deel van het herbestemde resultaat 2009 in 2010 aan te wenden voor: – PRO DIER: ondersteuning en deskundigheidsbevordering afdelingen; – nieuwbouw Dierenbeschermingscentra: afdelingen vragen ondersteuning; – upgrade telemarketing; gebleken is dat dit wordt terugverdiend; – kwaliteitsslag bestuursrecht LID: het gaat om het verhalen van kosten op de eigenaren; dit moet procedureel goed lopen; – kwaliteitsverbetering van werkprocessen bij het Verenigingsbureau ter verbeteringen en uitbreidingen ICT infrastructuur, Personeel & Organisatie, Ledenadministratie en Finance & Control. Op landelijk niveau is in 2009 in kader van PRO DIER gestart met de vorming van Nieuwe Stijl Afdelingen (NSA’s). Er zal geïnvesteerd worden in meerdere nieuwbouwprojecten en verbetering van huisvesting waarbij rekening gehouden is met personeelsuitbreiding. Het is met name taak dat op beleidsniveau bepaalde cruciale functiegebieden gaan bestaan uit betaalde krachten. De stijging van ruim 17% aan personeelskosten en 52% stijging aan huisvestingskosten die toegespitst worden aan de kerntaak dierennoodhulp verklaart de 20% stijging t.o.v. het jaar 2009. In 2009 zijn investeringen ter verbetering op het gebied van fondsenwerving gedaan. Door het bundelen van krachten/samenwerking binnen de Dierenbescherming in 2010 wordt verwacht dat de inspanningen gehandhaafd blijven en dat de baten met ca. 3% zullen stijgen t.o.v. 2009.
6
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
X E 1.000
Begroting 2010
Begroting 2009
17.614 2.232 5.764 790 5.323 398
16.316 2.013 5.364 967 5.848 575
---------------
---------------
32.121
31.083
18.042 4.649 5.309 901
14.993 4.302 5.210 846
---------------
---------------
28.901
25.351
3.138 131 5
3.750 5 79
---------------
---------------
3.274
3.834
Baten Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties derden Vergoedingen wettelijke taken Baten uit beleggingen Opbrengsten DA en DOC’s Overige baten
Totale Baten
Lasten Besteed aan doelstellingen Dierennoodhulp Toezicht dierenwelzijn Maatschappelijke beïnvloeding Beïnvloeding overheidsbeleid
Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten van beleggingen
Beheer en administratie Kosten beheer en administratie
6.844
7.673
---------------
---------------
Totale lasten
39.019
36.858
--------------–6.898
---------------
Resultaat
–2.119
–944 –2.938
–5.775
Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen
–2.857 –1.922 --------------–6.898
–1.893
--------------–5.775
7
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Balans
(Per 31 december; x E 1.000) 2009
2008
19.616
15.877
18.529
14.890
1.087
987
149
174
140
160
9
14
23.061
20.428
Voorraden
183
183
Doelstellingen
105
135
78
48
ACTIVA Materiële vaste activa
1
Doelstellingen Bedrijfsmiddelen Financiële vaste activa
2
Doelstellingen Overige leningen Beleggingen
3
Bedrijfsmiddelen Vorderingen en overlopende activa
4
15.614
12.634
Liquide middelen
5
25.926
32.373
---------------
---------------
84.549
81.669
TOTAAL ACTIVA
PASSIVA Reserves
6
63.488
60.342
Continuïteitsreserve
21.056
16.648
Bestemmingsreserves
42.432
43.694
9.382
10.919
---------------
---------------
72.870
71.261
Fondsen
7
Bestemmingsfondsen
Voorzieningen
8
1.506
1.118
Langlopende schulden
9
2.500
1.824
10
7.673
7.466
---------------
---------------
84.549
81.669
Kortlopende schulden en overlopende passiva TOTAAL PASSIVA
8
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Staat van baten en lasten (Per 31 december; x E 1.000)
Realisatie
2009
BATEN Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties derden Vergoeding wettelijke taken Baten uit beleggingen Opbrengsten uit DA en DOC’s* Overige baten Totale Baten
11 12 13 14
Begroting 2009
Realisatie 2008
22.607 2.076 5.273 2.422 5.580 1.482 --------------- 39.440
16.316 2.013 5.364 967 5.848 575 --------------- 31.083
21.861 2.573 5.301 –2.835 5.800 115 --------------32.815
LASTEN Besteed aan doelstellingen Dierennoodhulp Toezicht dierenwelzijn Maatschappelijke beïnvloeding Beïnvloeding overheidsbeleid
17.083 3.138 5.580 866 --------------- 26.667
14.993 4.302 5.210 846 --------------- 25.351
14.898 3.753 5.534 828 -------------25.013
Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten van beleggingen
3.573 21 69 --------------- 3.663
3.750 5 79 --------------- 3.834
2.450 89 35 --------------2.574
Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Totale lasten Resultaat
7.559 --------------- 37.889 --------------- 1.551
7.673 --------------- 36.858 --------------- –5.775
6.747 --------------34.334 --------------–1.519
Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: 4.441 Continuïteitsreserve –1.353 Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen –1.537 --------------- 1.551
–944 –2.938 –1.893 --------------- –5.775
–3.871 2.408 –56 --------------–1.519
15
* DA = Dierenambulances * DOC = Dierenopvangentra
9
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Kasstroomoverzicht (indirecte methode) (Per 31 december; x E 1.000)
2009
2008
Operationele activiteiten Exploitatieresultaat
1.551
–1.519
Aanpassingen: - afschrijvingen - mutaties voorzieningen - schattingswijzigingen
760 2.287 388 7
5.241 1.319 –164 270
- ongerealiseerde koersresultaten - desinvesteringen materiële vaste activa
–2.028 106
3.816 7
Veranderingen in vlottende middelen: - voorraden - vorderingen - beleggingen (exclusief ongerealiseerde koersres.) - kortlopende schulden
–3.378 –2.980 –605 207 -------------–1.067
2.360 –39 111 2.534 –246 -------------6.082
–6.081 25 --------------–6.056
–2.729 1.029 --------------–1.693
676
–768
–6.447 ---------------
3.621 ---------------
A. Totaal kasstroom uit operationele activiteiten Investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa Mutatie financiële vaste activa B. Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten Financieringsactiviteiten C. Mutatie langlopende schulden MUTATIE LIQUIDE MIDDELEN (A, B EN C)
Liquide middelen
Rekeningen-courant Kortlopend deposito Kas Totaal liquide middelen
10
31-12-2009
31-12-2008
Mutatie 2009
Mutatie 2008
22.669 3.155 102 --------------25.926
19.274 12.994 105 --------------32.373
3.395 –9.839 –3 --------------–6.447
–2.370 5.999 –8 --------------3.621
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening
Algemeen Het doel van de geconsolideerde jaarrekening is het verschaffen van inzicht in de financiële positie van de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren en de rechtspersonen die tot haar economische eenheid behoren. Deze jaarverslaggeving is ingericht conform de ‘Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen’ van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Het gebruik van schattingen Voor het opstellen van de jaarrekening moeten er door de leiding van de Vereniging beoordelingen, schattingen en veronderstellingen worden gemaakt die van invloed zijn op de bedragen die in de geconsolideerde jaarrekening worden verantwoord. De schattingen en veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen en diverse andere factoren die onder de omstandigheden realistisch geacht worden, en deze worden aangewend om de boekwaarde van de activa en passiva vast te stellen als dit niet op andere wijze duidelijk wordt. De werkelijke resultaten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en de onderliggende aannames worden voortdurend beoordeeld. Schattingswijzigingen worden verwerkt in de periode waarin de schatting wordt herzien of in deze en toekomstige perioden indien de gewijzigde schattingen van invloed zijn op zowel de huidige als de toekomstige perioden. Begroting 2009 De begroting voor 2009, zoals opgenomen in de staat van baten en lasten, is de begroting die gepresenteerd en goedgekeurd is tijdens de Algemene Vergadering van de Landelijke Vereniging in november 2008. Realisaties 2008 en 2009 Voor een toelichting op de belangrijkste verschillen tussen de realisatie 2009 en de realisatie van 2008 wordt verwezen naar het jaarverslag.
11
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn opgenomen de rechtspersonen die organisatorisch met elkaar verbonden zijn en die een zodanige relatie met de Vereniging hebben dat zij als onderdeel van de economische eenheid worden beschouwd. Tot de economische eenheid behoren in ieder geval: – de rechtspersoon die zich met de fondsenwerving bezighoudt; – de instellingen waarop de rechtspersoon een zodanige invloed kan uitoefenen dat zij aanwijzingen kan geven omtrent de besteding van de gelden van deze instellingen; – de instellingen waarop de hiervoor vermelde rechtspersoon en instellingen - al dan niet gezamenlijk - op basis van statutaire bepalingen de meerderheid van het bestuur kan benoemen; – de instellingen die gezamenlijk onder één naam in de publiciteit treden. In het geval een rechtspersoon in de loop van een boekjaar gaat voldoen aan één van deze criteria, wordt deze rechtspersoon vanaf 1 januari van dat boekjaar tot de economische eenheid gerekend. De rechtspersonen, waarvan de financiële gegevens zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening, staan op de volgende pagina vermeld. Mutaties consolidatiekring 2009 Per 1 januari zijn de Stichtingen Dierenambulance VPGO, Hondenschool Rijnmond en Stichting Dierengoed toegetreden tot de consolidatiekring. Deze stichtingen zijn opgericht om de organisatie en besturing van de kerntaken van de Dierenbescherming goed in te vullen en te beheren. Uittreders zijn Stichting Ida Zilverschoon, wegens opheffing, en Stichting Dierenambulance ’s-Hertogenbosch wegens het niet voldoen aan de liëringseisen binnen de consolidatiekring. In de toelichting op de financiële verantwoording zijn de mutaties op de beginbalans gesaldeerd verantwoord.
12
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Afdnr.
naam afdeling
Afdnr.
naam afdeling
A01 A02 A02 A03 A04 A05 A06 A07 A09 A10 A11 A12 A13 A14 A15 A16 A17 A20 A21 A24 A26 A27 A28 A29 A30 A31 A34 A35 A38 A39 A41 A42 A43 A46 A53 A58 A60 A62 A63 A64 A66 A67 A69 A70 A72 A73 A74 A78 A79 A81 A82 A83 A84 A86 A88 A89 A90 A92 A93 A93 A93 A93 A94 A94 A94 A95 A95 A95
Aalsmeer e.o. Alkmaar e.o.: Alkmaar e.o Almelo e.o. Almere Alphen aan de Rijn e.o. Amstelveen/Ouder Amstel Amsterdam Arnhem e.o. Assen e.o. 3B-Hoek Bodegraven Bommelerwaard Brabant ZO Delfland ’s-Hertogenbosch Den Haag Doetinchem e.o. Dordrecht Eemland Flevoland en Noord Veluwe Gooi & Vechtstreek Gorinchem Gouda e.o. Groningen e.o. Haarlem e.o. Harlingen Hazerswoude Hoeksche Waard Kampen, NO polder Urk Leerdam, Vianen, Culemborg Leeuwarden Limburg Midden Betuwe Papendrecht Rijnmond Rivierenland Schiedam Sliedrecht Sneek Tilburg Utrecht-Amersfoort Vlaardingen- Maassluis Waalwijk e.o. Waterland West-Alblasserwaard West -Brabant Ijmond Zaanstreek Zeist e.o. Zoetermeer ZO Drenthe ZW Drenthe Zwijndrecht/Hendrik IA Rozenburg Overgelder Friesland Zuid-oost Nijmegen e.o. Rijnland e.o.: Rijnland Katwijk Oegstgeest Zeeland: Noord + Midden Zeeland Zeeuws Vlaanderen Kop van Noord-Holland: Den Helder Schagen
A95 A96 A96 A96 A96 A96 A96 A97 A97 A97 A97 A97 A97 A98 A98 A98 A99 A99 A99 B01 B02 B03 B04 B05 B06 B07 B08 B09 B10 B11 B12 B13 B14 B15 B16 B17 B18 B19 B20 B21 B22 B23 B24 B25 B26 B27 B28 B29 B30 B31 B32 B33 B34 B36 B37 B38 B39 B40 B41 B42 B43 B44 B45 B46 B47 L1 L2 L3
West-Friesland Twente: Rijssen Enschede Hengelo Oost Twente Almelo en Rijssen asiel RijnVallei WestVeluwe: Ede DB Rhenen-Veenendaal Renkum Wageningen West-Veluwerand Noord Overijssel: Steenwijk Noord-Overijssel Lisse/Hillegom: Haarlemmermeer Lisse/Hillegom Stg. Dierenasiel Alkmaar Stg. Knaagdierencentrum Stg. Van Leeuwendierezorg Stg. Dierenopvang DB Regio Almelo Stg. Dierenambulance Almere Stg. Asiel ‘De Kuipershoek’ Stg. Gebouwen ‘Kuipershoek’ Stg. Dierentehuis Arnhem e.o. Stg. het Gerhard Beauveser Steunfonds Stg. Streekdierentehuis ’t Julialaantje Stg. Dierenambulance ’s-Hertogenbosch Stg. Provinciaal Drents Dierentehuis Stg. Hof van Ede Stg steunfonds NVBD, afdeling Ede Stg. DOC Enschede Stg. Reg. DVC ‘De Ark’ Stg. Dierentehuis ‘Midden Holland’ Stg. Dierenthuis Oost-Groningen Stg. Beheer DTH in Kennemerland Stg. Dierenopvang Hengelo Stg. steunfonds DTH Edo Hammers Stg. Dierenambulance Kampen Stg. Dierentehuis Leerdam Stg. Thomassen-Verkouter Stg. SDTH ‘De Reddingsboei’ Stg. Dierenopvang Rotterdam Streekdierentehuis Spijk. VPGO Stg. Dierenambulance VPGO Stg. Hondenschool Rijnmond Stg. Zwerfkatten Rijnmond Stg. Registraties v. Dieren Rotterdam Stg. Dierenwelzijn Rijnmond e.o. Stg. Dierenasiel Tiel Stg. DOC ‘Doornakker’ Stg. Laetitiahoeve Stg. Dierenopvang Schagen e.o. Stg. Nomadenhof Sneek Stg. Dierentehuis Amersfoort bv Stg. Dierentehuis Nieuwe Waterweg Stg. Dierenopvangcentrum Waterland Stg. regionale dierenopvang ’t Honderdak Stg. Dierenasiel Breda e.o. Stg. tot expolitatie vanDOC kerbertasyl Haags Dierencentrum Stg. Dierenasiel de Swing Stg. Ambulance DB OverGelder Verenigingsbureau LID S.B. Criellaertstichting
13
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Algemeen De activa en passiva zijn gewaardeerd op de nominale waarde, tenzij hierna anders vermeld. Alle genoemde bedragen luiden in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld. Financiële Instrumenten Financiële instrumenten omvatten investeringen in aandelen en obligaties, handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. Financiële instrumenten (activa en verplichtingen) die worden aangehouden voor handelsdoeleinden worden gewaardeerd tegen reële waarde en wijzigingen in die reële waarde worden verantwoord in de winst- en verliesrekening. In de eerste periode van waardering worden toerekenbare transactiekosten als last in de winst- en verliesrekening verwerkt. Verstrekte leningen en overige vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Op bedrijfsterreinen en op materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. De volgende afschrijvingspercentages worden hierbij gehanteerd: – Gebouwen – Verbouwingen – Inventaris – Automatisering
2-3% 10% 20% 20%
Leningen in het kader van de doelstelling De leningen verstrekt in het kader van de doelstelling worden op kostprijs gewaardeerd, zo nodig onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd op verkrijgingprijs, zo nodig onder aftrek van een voorziening voor incourante voorraden. De verkrijgingprijs omvat de inkoopprijs en bijkomende kosten. Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op hetzij nominale waarde van de uitgave die naar verwachting noodzakelijk zijn om verplichtingen en verliezen af te wikkelen, hetzij de contante waarde van die uitgaven. Een voorziening wordt in de balans opgenomen, wanneer er sprake is van: – een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting die het gevolg is van een gebeurtenis in het verleden; en – waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt; en – het waarschijnlijk is dat voor afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen nodig is.
14
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Grondslagen voor de bepaling van het resultaat – Contributies worden als baten toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. – Giften en donaties worden verantwoord in het jaar waarin deze zijn ontvangen. – De baten uit nalatenschappen worden verantwoord in het jaar waarin de omvang ervan betrouwbaar kan worden vastgesteld. – Voorlopige uitbetalingen op nalatenschappen in de vorm van voorschotten worden in het boekjaar waarin ze worden ontvangen verantwoord als baten uit nalatenschappen, voor zover deze niet eerder als baten zijn verantwoord. – Voor een deel van de baten is een specifieke bestemming aangewezen door de geldgever. In die situaties wordt een bestemmingsfonds gecreëerd om aan deze wens tegemoet te kunnen komen. De kosten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. – Vergoedingen voor overheidstaken komen ten gunste van het jaar waarin de verplichting is aangegaan.
15
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Toelichting op de balans (Activa x E 1.000)
1. Materiële vaste activa
Aanschafwaarde per 1 januari
Doelstellingen
Bedrijfsmiddelen
2009
2008
24.922
1.992
26.914
21.970
74
-
74
2.413
Investeringen
5.521
560
6.081
2.729
Desinvesteringen
–1027
–800
–1.827
-198
61
-61
-
-
--------------
--------------
--------------
--------------
Aanschafwaarde per 31 december
29.551
1.691
31.242
26.914
Afschrijvingen t/m vorig boekjaar
–10.032
–1.005
–11.037
–7.623
–23
-
–23
–2.286
–1.974
–313
–2.287
--1.319
1.027
694
1.721
191
Mutatie consolidatiekring per 1 januari
Reclassificatie
Mutatie consolidatiekring per 1 januari Afschrijvingen Desinvesteringen
–20
20
-
-
--------------
--------------
--------------
--------------
–11.022
–604
–11.626
–11.037
--------------
--------------
--------------
--------------
18.529
1.087
19.616
15.877
--------------
--------------
--------------
--------------
17.229
282
17.511
14.031
Inventaris
809
769
1.578
1.296
Vervoermiddelen
491
36
527
550
--------------
--------------
--------------
--------------
18.529
1.087
19.616
15.877
Reclassificatie Afschrijvingen t/m boekjaar Boekwaarde per 31 december Bestaande uit Gebouwen en terreinen
Boekwaarde per 31 december
Investeringen In 2009 hebben Dierentehuis Nieuw Waterweg (E 2.100), Afdeling Leeuwarden (E1.196) Stichting Nomadenhof Sneek (E 900) en Knaagdierencentrum Ridderkerk (E 500) een nieuw pand gebouwd. In totaal heeft dit E 4.696 gekost. De overige E 1.305 is besteed aan diverse verbouwingen en aanschaf inventaris.
16
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
2. Financiële vaste activa
Stand per 1 januari Consolidatieaanpassing Verstrekte leningen Ontvangen aflossingen/kwijtscheldingen Voorziening Stand per 31 december
Leningen doelstellingen
Overige leningen
Totaal 2009
Totaal 2008
160
14
174
1.203
-
-
-
–998
-
-
-
229
–20
–5
–25
–187
-
-
-
–73
--------------
--------------
--------------
--------------
140
9
149
174
In 2009 zijn er geen nieuwe leningen verstrekt aan entiteiten. Over de uitstaande leningen wordt interest berekend. Het gemiddelde percentage over 2009 bedraagt 3%.
3. Beleggingen
Gebouwen
2009
2008
60
60
Aandelen
6.467
6.714
Obligaties
15.865
10.426
Beleggingsfondsen
-
762
Beleggingsrekeningen
-
196
Langlopende deposito’s
669
2.270
--------------
--------------
23.061
20.428
In 2009 zijn de beleggingsfondsen en beleggingsrekeningen verkocht en hiervoor obligaties aangeschaft. De beleggingen vinden plaats conform ons beleggingsstatuut. In dit beleggingsstatuut zijn voorwaarden opgenomen met betrekking tot het risicoprofiel, de samenstelling van de portefeuille evenals duurzaamheidcriteria. In 2009 is met de Rabobank een meerjaren arrangement afgesloten voor het beheer van de effectenportefeuille, reguliere bankzaken en verzekeringen. Onderdeel van het arrangement is een efficiënt en effectief ‘treasurybeheer’. De effectenportefeuilles van het Verenigingsbureau bij andere banken zijn in 2009 overgeheveld naar de Rabobank. Per kwartaal wordt het beheer van de portefeuille aan de hand van overzichten van de beheerders getoetst aan het beleggingsbeleid. Op het effectendepot geadministreerd bij de Rabobank rust geen pandrecht.
17
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Overzicht van de effectenportefeuille
Beurswaarde per 1 januari Aankopen en nalatenschappen Verkopen / aflossingen
Gerealiseerde koersresultaten Mutatie ongerealiseerde koersverschillen Beurswaarde per 31 december
Aandelen
Obligaties/ inflation notes
Beleggingsfondsen
Totaal 2009
Totaal 2008
6.714
10.426
629
9.544
762
17.902
23.756
-
10.173
1.440
–3.184
–3.147
–780
–7.111
–3.178
--------------
--------------
--------------
--------------
--------------
4.159
16.823
–18
20.964
22.018
–491
–18
–151
–660
–300
2.799
–940
169
2.028
–3.816
--------------
--------------
--------------
--------------
--------------
6.467
15.865
-
22.332
17.902
4. Vorderingen en overlopende activa 2009
2008
Debiteuren
726
637
Te ontvangen rente
201
335
1.800
2.000
10.168
8.091
2.719
1.571
--------------
--------------
15.614
12.634
Nationale Postcode Loterij Te vorderen uit hoofde van nalatenschappen Overige vorderingen en overlopende activa
De vorderingen hebben een resterende looptijd korter dan 1 jaar. Te vorderen uit hoofde van nalatenschappen is met E 2.077 toegenomen ten opzichte van 2008. In 2009 is een nalatenschap van E 2.800 toegewezen. Deze is in maart 2010 ontvangen. Er is een voorziening opgenomen van E 840. De richtlijn van 30% voorziening opnemen in het stadium “nalatenschap geaccepteerd” is gehandhaafd. De stijging van de vordering wordt voornamelijk veroorzaakt door de nalatenschap van netto E 1.960. De toename overige vorderingen en overlopende activa is voor E 400 veroorzaakt doordat de Afdeling Limburg dit bedrag nog zal ontvangen van de hoofdsponsoren voor het nieuw te bouwen DierenWelzijnsCentrum. Daarnaast hebben de entiteiten die in 2009 in nieuwbouw geïnvesteerd hebben een vordering omzetbelasting. Dit speelt zich vooral af bij Dierentehuis Nieuwe Waterweg. Verder bestaat de overige vorderingen voornamelijk uit vorderingen op gemeenten voor wat betreft vergoedingen voor wettelijke taken.
18
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
5. Liquide middelen
Rekeningen-courant Kortlopende deposito’s Kassaldi
2009
2008
22.669
19.274
3.155
12.994
102
105
--------------
--------------
25.926
32.373
De liquide middelen zijn gedaald met E 6.447. Deze daling zit vooral in de afname van kortlopende deposito’s. De deposito is met E 9.839 gedaald. Hiervan is E 7.500 toe te rekenen aan het VB. Het VB heeft de deposito’s verkocht en hiervan E 5.500 aan obligaties gekocht. De overige € 2.000 is besteed aan de kerntaken. (Passiva x E 1.000)
6. Reserves Continuïteits -reserve
Bestemmings -reserves*
Totaal 2009
Totaal 2008
16.648
43.694
60.342
61.455
-33
91
58
360
5.117
7.137
12.254
5.002
–676
–8.490
–9.166
–6.465
--------------
--------------
--------------
--------------
21.056
42.432
63.488
60.342
Stand per 1 januari Mutatie consolidatiekring Toevoeging uit verwerking saldo Onttrekking uit verwerking saldo Stand per 31 december * inclusief Reserve Financiering Activa
Continuïteitsreserve: De continuïteitsreserve van de Dierenbescherming heeft ten doel om de kosten werkorganisatie te kunnen dekken. De hoogte van de continuïteitsreserve mag maximaal 1,5 maal deze kosten bedragen. Ultimo 2009 is de geconsolideerde verhouding: 0,75 (Continuïteitsreserve (E 21.056) / kosten werkorganisatie (E 28.186)). In 2008 was de geconsolideerde verhouding: 0,75 (Continuïteitsreserve (E 16.648) / kosten werkorganisatie (E 22.312)).
19
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Bestemmingsreserves (incl. reserves fin. activa)
20
Stand per 1 januari
Mutatie Cons. Kring
Dotaties
Onttrekkingen
Standper 31 december
1.1
Actueel dierenleed
231
-
-
-
231
1.2
Campagne ledenwerving- en behoud
825
-
-
–825
-
1.3
Eigen bijdrage klimaatproject HIER II
129
-
-
-
129
1.4
Nieuwbouw DWZ centra
2.185
-
1.500
–31
3.654
1.5
Nieuwe ledenadministratie
307
-
-
–307
-
1.6
Regionalisering/ professionalisering
2.024
-
1.000
–773
2.251
1.7
Zwerfkatten
75
-
77
-
152
1.8
Congres 2010
-
-
75
-
75
1.9
Upgrade Actie Telemarketing
-
-
100
-
100
1.10
Kwaliteitsslag Bestuursrecht LID
-
-
50
-
50
1.11
Kwaliteitsverb. Dienstverl. landelijk
-
-
480
-
480
-
Financiering Activa doelstellingen
13.269
-
-
–2.129
11.140
-
Financiering Activa bedrijfsvoering
1.001
-
276
–156
1.121
-
Diverse afdelingen
23.648
91
3.579
–4.269
23.049
--------------
--------------
--------------
--------------
--------------
43.694
91
7.137
–8.490
42.432
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Toelichting bestemmingsreserves
Reserves financiering activa bedrijfsvoering c.q. doelstelling De reserve financiering activa doelstelling en reserve financiering activa bedrijfsvoering zijn conform de “Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen” onder de bestemmings reserves verantwoord. Actueel dierenleed (projectfonds dierennoodhulp) Deze reserve is opgezet om daar waar dierennoodhulporganisaties acuut moeten investeren in dierenwelzijn en dat buiten hun schuld niet zelf kunnen realiseren (gedeeltelijk) financieel te ondersteunen. Dit op voorwaarde dat de organisatie een noodzakelijke positie heeft in een regionale keten dierennoodhulp. Campagne ledenwerving en -behoud De in 2008 gevormde bestemmingsreserve is in het verslagjaar volledig ingezet en aangewend resulterend in een netto-stijging van het ledenaantal (incl. introductieleden) van ca. 2%. Eigen bijdrage klimaatproject HIER II In 2010 zal het klimaatproject HIER II verder uitgevoerd worden. De Dierenbescherming realiseert in negen extra asielen energiebesparende maatregelen. Ter hoogte van de eigen bijdrage aan dit project is een bestemmingsreserve gevormd. Nieuwbouw dierenwelzijncentra Er ontstaan steeds meer initiatieven voor het bouwen van (multifunctionele) dierenbeschermingcentra. Om deze initiatieven, mits passend binnen ons regionalisering- & professionaliseringbeleid, te ondersteunen is een bestemmingsreserve gevormd. In 2008 en 2009 zijn de voorbereidingen voor een dierenbeschermingcentrum in Limburg, Amersfoort, Vlaardingen, Eindhoven en Breda gestart, de kosten hiervoor zijn ten laste van de reserve gebracht. Nieuwe ledenadministratie In 2009 heeft investering en implementatie van de nieuwe leden- en donateuradministratie cq. CRM-systeem plaatsgevonden. De investeringen in 2009 zijn volledig ten laste van deze reserve gebracht. Regionalisering en professionalisering De kosten in 2009 met betrekking tot het project ‘Regionalisering en professionalisering’ zijn door middel van resultaatbestemming ten laste van de reserve gebracht. In 2010 en 2011 zal het programma van regionaliseren, fuseren en professionaliseren voortvarend voortgezet worden om eind 2011 te komen tot een DB bestaande uit 20 Nieuwe Stijl Afdelingen (NSA’s) ondersteund door het Verenigingsbureau, de Landelijke Inspectiedienst en een Beheerstichting voor nieuwbouw.
21
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Bij deze vernieuwingsslag zal een beroep gedaan worden op ondersteuning voor betaalde krachten reden waarom het fonds wordt vergroot met een extra toevoeging van E 1.000 in 2009. Het project zal tot 2012 doorlopen. Deze toevoeging is ten behoeve van het fonds PRO DIER, dat bestemd is voor ondersteuning afdelingen in het kader van de regionalisering en professionalisering. Uit dit fonds zijn in 2008 en 2009 al verschillende afdelingen ondersteund. Toegezegd is dat afdelingen een vervolgaanvraag kunnen indienen. Aanvragen van regionale afdelingen die geen middelen hebben om zelf beroepskrachten te betalen worden uit het fonds gefinancierd. Het fonds is een tijdelijke voorziening. Bekostiging van beroepskrachten van NSA’s zal vanaf 1 januari 2012 structureel geregeld moeten worden. Een voorstel daartoe zal op de AV van november 2010 gepresenteerd worden. Uit het fonds worden voorts twee kwartiermakers gefinancierd die afdelingen die gefuseerd zijn tot regionale afdeling of de intentieverklaring daartoe hebben ondertekend daadwerkelijk gedurende langere tijd ondersteunen met het maken van een concreet plan voor bestuurlijke en organisatorische inrichting, beleid- en activiteitenplan en meerjarenbegroting. Zwerfkatten Deze reserve is gevormd om initiatieven van verschillende afdelingen te kunnen ondersteunen, betreffende projecten voor vangen, steriliseren en terugzetten van zwerfkatten volgens de TNR-methode. In 2008 is voor de laatste keer (max. 5 jaren) vanuit de giften E 75 toegerekend aan zwerfkatten. Gedurende 2009 zijn er geen gelden besteed, maar zijn er wel toezeggingen gedaan. Na het afwikkelen van de jaarcijfers 2009 kan middels een verdeelsleutel een uitkering plaatsvinden naar de betrokken partijen. Congres 2010 In mei van 2010 heeft de Dierenbescherming voor het eerst een congres georganiseerd voor iedereen die zich als bestuurder, beroepskracht of vrijwilliger heeft ingezet voor de Dierenbe scherming. Upgrade Actie Telemarketing Eind 2009 is een pilotproject uitgevoerd waarbij leden via telemarketing is gevraagd om hun contributiebijdrage te verhogen. Deze pilot is enorm succesvol geweest en als we dit uitrollen over een groter deel van ons ledenbestand, dan kan een extra investering van E 100 bovenop het al gebudgetteerde bedrag van E 60 ons ca. E 350 aan extra contributie-inkomsten opleveren en zo’n drieduizend extra jeugd(introductie)leden. Kwaliteitsslag Bestuursrecht LID Bestuursrecht is een nieuw fenomeen in de uitvoering van werkzaamheden van de LID. Belang van bestuursrecht is erg groot. Bestuursrecht maakt het mogelijk om snel iets feitelijk te doen aan verbetering van dierenwelzijn, vaak onder bestuursdwang. Bestuursrecht betekent vooral anders denken en doen voor de collega’s, die al jaren gewend zijn strafrechtelijk op te treden. Bestuursrecht vraagt nog meer verantwoording van de collega’s. Het valt of staat met de kwaliteit van het te leveren werk, rapporten en processen-verbaal. In 2009 is vanuit het management een theoretische en praktisch kwaliteitsslag ingezet, welke in 2010 zal doorgaan. Om de kwaliteitsslag compleet te maken zal een “ingehuurde” medewerker zich vooral richten op de kwaliteitsslag met betrekking tot de feitelijk op te leveren producten, zoals verklaringen, rapportages, werkinstructies. Daarvoor zullen ook diverse communicatie- en ondersteunings middelen ingezet worden als, nieuwe (beleid-)richtlijnen, standaard documenten, hulpmiddelen, waaronder bijvoorbeeld videoapparatuur, fotoapparatuur (beelden ondersteunen veelal in bestuurszaken). Maar ook een persoonlijk begeleiding- dan wel opleidingstraject voor de medewerkers die gericht ondersteuning behoeven is essentieel. Tevens zullen nog diverse nascholingscursussen plaatsvinden, omdat op gebied van bestuursrecht het een en ander ook continu in beweging is.
22
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
De LID is een particuliere, private organisatie, belast met uitvoering van publieke taken. Dat betekent dat alle ogen vanuit de overheid gericht zijn op de LID en diens taakuitvoering. Het niet voldoen aan de standaard geeft een groot afbreukrisico. De LID moet het beste presteren om zo ook het laatste traject in bestuursrecht, namelijk het verkrijgen van toezichthoudende bevoegdheden in het kader van bestuursrecht, succesvol af te ronden. Het Ministerie van LNV, in het bijzonder de dienst Regelingen, volgt de LID met meer dan gemiddelde interesse op het gebied van kwaliteit. Na de kwaliteitsslag is het de verwachting dat de LID ook aangewezen wordt als toezichthouder in het kader van bestuursrecht en dat alle bestuursrechtszaken leiden tot een beter dierenwel zijn, waarbij de intrinsieke waarde van het dier zoveel mogelijk gewaarborgd wordt. Kwaliteitsverbetering dienstverlening landelijk De laatste tijd is er veel gesproken over de beschikbaarheid en kwaliteit van de dienstverlening vanuit het Verenigingsbureau naar de afdelingen. Hoe professioneler de Dierenbescherming wordt, hoe meer (verborgen) tekortkomingen uit het verleden zichtbaar worden. Teneinde de NSA’s en het Verenigingsbureau op een kwalitatief verantwoord niveau te brengen, is een impuls nodig op een aantal essentiële ondersteunende terreinen. Te denken valt aan taken op het gebied van financiële controle, HRM beleid, ledenadministratie en automatisering. Met deze impulsen zal de mate en kwaliteit van ondersteuning vanuit het Verenigingsbureau naar de afdelingen/NSA worden verbeterd zodat wij beter in staat zullen zijn om onze taken op een ver antwoorde wijze uit te voeren.
7. Fondsen Bestemmingsfondsen
Stand per 1 januari
4.1
Fonds Asielen
1.522
4.2
Fonds Inspectie
4.3
Fonds Pedigree Asielhonden
4.4
Fonds Utrecht/ Amersfoort (NPL)
4.5
Fonds klimaatproject HIER II (NPL)
4.6
Fonds Mulder van de Meer
4.7
Fonds S.B. Criellaertstichting
4.8
Overige fondsen Afdelingen
Dotaties Onttrekkingen Stand per 31 december
903
–368
2.057
1.834
251
–2.075
10
104
35
-
139
2.013
48
–223
1.838
360
-
–112
248
-
60
-
60
175
4
-
179
4.911
226
–286
4.851
--------------
--------------
--------------
--------------
10.919
1.527
–3.064
9.382
23
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Onder de bestemmingsfondsen is opgenomen dat deel van het eigen vermogen dat een beperkte bestedingsmogelijkheid heeft doordat of een derde (de gever) deze beperking heeft aangegeven of doordat het geld is ingezameld voor een specifiek doel. Fonds asielen Het fonds asielen wordt gevormd door middel van collectes en specifieke fondsenwervende acties ten behoeve van asielwerk. In 2009 is totaal E 368 besteed aan de uitvoering van erkenningsregelingen, kwaliteitsverbeteringen, platform erkende asielen, aanspraak op dierennood- en projectfondsen, chip je dier actie en financiële ondersteuning aan afdeling Utrecht Amersfoort. Samengevat betreft het kosten in het kader van de nieuwe “Notitie Asielbeleid”. Fonds inspectie Het fonds inspectie wordt gevormd door middel van collectes en specifiek gerichte fondsenwervende acties ten behoeve van inspectiewerk, of uit geoormerkte nalatenschappen. Dit fonds wordt aangewend ter dekking van de exploitatie van het LID. In 2009 is E 251 uit nalatenschappen toegevoegd aan het inspectiefonds en anders dan voor 2009 begroot het restant van de exploitatielasten ad. E 2.075 ten laste van dit fonds gebracht. Per 31/12/2009 resteert nog een klein saldo van ca. E 10. Fonds Pedigree asielhonden In 2008 heeft Pedigree bij de verkoop van hondenvoer een actie ten behoeve van asielhonden georganiseerd. De opbrengst in 2008 was E 104 en is opgenomen in het bestemmingsfonds. In 2009 is aanvullend E 35 aan opbrengsten toegevoegd aan dit bestemmingsfonds. In 2010 zal dit bedrag besteed worden aan de aanleg van speelweides voor asielhonden in 20 door de Dierenbescherming erkende asielen. Fonds DWC Utrecht / Amersfoort Voor de bouw van een dierenbeschermingcentrum, een zeer modern dierenasiel dat voldoet aan alle thans geldende wettelijk regels en normen, heeft in 2007 en 2008 fondsenwerving plaatsgevonden. De ontvangen bedragen zijn ondergebracht in een fonds bij het Verenigingsbureau dat gevraagd is als uitvoerder van het nieuwbouwproject op te treden. In 2009 is ten laste van het fonds totaal E 223 gebracht voor onderzoek, architecten voor een definitief ontwerp, projectmanagement en voor de benodigde vergunningen. Het niet bestede deel van de fondsen is rente dragend. Op basis hiervan is voor 2009 E 48 bijgeschreven. Ten tijde van de bestuurswisseling in 2009 waren de nieuwbouw-plannen al ingezet en het nieuw aangetreden bestuur heeft het VB gevraagd bij gebrek aan eigen mogelijkheden zowel de stuurgroep nieuwbouw als het projectmanagement over te nemen. Het nieuwe bestuur is kort na aanstelling weer afgetreden waardoor de door het VB overgenomen rol moest worden voortgezet. Inmiddels is bij de afdeling zowel een nieuw bestuur aangetreden als een nieuwe beheerder die actief deelnemen in de stuurgroep nieuwbouw. Fonds klimaatproject HIER II De Nationale Postcode Loterij heeft in 2008 een bedrag uitgekeerd van E 360 ten behoeve van het klimaatproject HIER II. Voor dit bedrag is een bestemmingsfonds gecreëerd. In 2009 is begonnen met uitvoering van dit project waarbij de kosten ten laste van dit fonds zijn gebracht. Kosten in 2009 waren E 112.
24
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Fonds Mulder van der Meer In aanvulling op de bestaande materialen en kanalen van de jeugdclub van de Dierenbescher ming (Kids for Animals), is gezocht naar financiering voor een demonstratie dierenambulance. Deze ambulance kan in combinatie met de al bestaande educatieve show overal in het land worden ingezet om kinderen op een in het oog springende manier voorlichting te geven over het werk van de Dierenbescherming. Vanuit het fonds Mulder van der Meer is er voor dit project E 60 bedrag uitgekeerd en in 2010 wordt dit project uitgevoerd. De promotiedierenambulance is een aanvullend middel om vanuit het merk Kids for Animals contact te maken met kinderen om vanuit dat contact kinderen voor te lichten over dieren. Hierin worden meerdere educatieve activiteiten gecombineerd in een aantrekkelijk jasje, met promotionele uitingen van Kids for Animals, uitvoerbaar op diverse plaatsen en in verschillende context. Een dierenambulance staat symbool voor hulp aan dieren. Dierennoodhulp is een van de kerntaken van de Dierenbescherming. Een ambulance heeft daarnaast een spannende uitstraling. Afhankelijk van de locatie en omstandigheden wordt de dierenambulance op de volgende loca ties ingezet: Dieren-, en attractieparken, Basisscholen, Clubdagen, Regionale afdelingen, Buurtfestivals, Bibliotheken, Landelijke evenementen, Kinderboerderijen. Net als alle andere middelen, zal deze dierenambulance beschikbaar worden gesteld aan alle jeugdclubs in het land, ter ondersteuning van de clubactiviteiten, van de afdelingsactiviteiten en ter ondersteuning van de voorlichting op scholen. Kinderen kunnen een kijkje nemen in de ambulance en krijgen een demonstratie of workshop dieren EHBO.
8. Voorzieningen Stand per 1 januari
Arbeidsongeschiktheid
Toevoeging
Vrijval/ onttrekking
Stand per 31 december
-
30
-
30
Onderhoud
537
360
–62
835
Afvloeiing en re-integratie personeel
192
-
–56
136
Overige
389
413
–297
505
--------------
--------------
--------------
--------------
1.118
803
–415
1.506
Totaal
In 2009 is een voorziening opgenomen voor verplichte doorbetaling bij arbeidsongeschiktheid van E 30. Verder bestaat de helft van de totale voorziening uit de voorziening groot onderhoud gebouwen. Dit heeft betrekking op de panden die in eigendom zijn, zoals de dierenasielen c.q dierenopvangcentra..
25
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
De voorziening afvloeiing en re-integratie personeel betreft kosten i.v.m. coaching en re-integratie van personeelsleden voor herplaatsing binnen de organisatie. De voorbereidingsfase is gereed, maar de uitvoer en de daarmee gemoeide kosten vindt plaats in 2010. Verder betreft deze voorziening de voorziene beëindiging van arbeidscontracten waarvoor een voorziening nodig geacht wordt ten behoeve van afkoopsommen zijn nog niet afgerond. Op basis van actuele gegevens heeft herberekening plaatsgevonden en resulteert in een vrijval van E 56. De post overige voorzieningen betreft de voorzieningen die zijn gevormd bij de afdelingen en niet onder één van de bovenstaande categorieën kunnen worden geclassificeerd. De grootste post die hieronder valt is een voorziening wegens verwachte oninbaarheid van gelden op een deposito bij de DSB-bank (E 166).
9. Langlopende
schulden
Leningen o/g in het kader van doelstellingen Overige leningen o/g
31-12-2009
31-12-2008
1.660
1.781
840
43
--------------
--------------
2.500
1.824
De post overige leningen is toegenomen. Stichting Nomadenhof heeft een hypotheek (E 400) bij de ING Bank afgesloten. Stichting Dierentehuis Nieuwe Waterweg heeft een lening (E 360) ontvangen van de gemeente Vlaardingen. Beide leningen zijn afgesloten ter financiering van de nieuwbouw panden.
10. Kortlopende schulden en overlopende passiva 31-12-2009
31-12-2008
Vooruit ontvangen contributies
1.712
1.615
Belastingen en sociale lasten
1.325
1.016
Overige schulden en overlopende passiva
4.636
4.835
--------------
--------------
7.673
7.466
De toename aan belastingen en sociale lasten is te verklaren door de toename van het aantal vaste krachten in het kader van regionalisering en professionalisering. In totaal zijn er 52 meer FTE’s vergeleken met 2008. Dit zorgt dat er in 2009 onder andere E 166 meer aan sociale lasten zijn. Daarnaast is het saldo af te dragen btw E 131 hoger dan in 2008.
26
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Met de Stichting Nationale Postcode Loterij is door de Landelijke Vereniging een overeenkomst gesloten met een looptijd tot en met 31 december 2010, waarin de Dierenbescherming als bene ficiant wordt aangemerkt. Per 31 december 2009 waren bij de Landelijke Vereniging 211 dossiers van nalatenschappen in behandeling, die financieel nog niet (volledig) waren afgewikkeld. De Landelijke Vereniging heeft een huurovereenkomst afgesloten voor het pand Scheveningseweg 58 in Den Haag. De huurverplichting 2009 bedraagt E 252 (inclusief servicekosten van E 73). De looptijd van het contract bedraagt 5 jaar en loopt tot eind 2012. Vanaf 2005 zijn autolease-verplichtingen aangegaan. Per 31 december 2009 bestaat ten behoeve van de Landelijke Vereniging (VB) en Stichting Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID) een resterende verplichting aan de leasemaatschappij van E 283. Op jaarbasis heeft het VB een leaseverplichting van E 22 aan kopieerapparatuur. De Vereniging is lid van het Europese Eurogroup For Animals dat zich vooral richt op het leggen van contacten met en informeren van Europarlementariërs. De kosten van het lidmaatschap bedragen circa 1,5% van de vaste lasten van de Landelijke Vereniging per jaar (de contributie over 2010 bedraagt E 175). Eurogroup hanteert conform haar statuten een opzegtermijn aan van 6 maanden vóór het daaropvolgend jaar. De gezamenlijke afdelingen/asielen zijn op jaarbasis verplichtingen aangegaan voor wat betreft huurovereenkomsten (E 1.126), leasecontracten apparatuur (E 38).
27
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Toelichting baten en lasten (x E 1.000)
11. Baten eigen fondsenwerving Realisatie 2009
Begroting 2009
Realisatie 2008
3.733
3.336
3.391
Nalatenschappen en legaten
11.883
7.918
11.676
Giften en fondsenwervende acties
5.012
3.382
4.899
Overige baten uit eigen fondsenwerving
1.979
1.680
1.895
--------------
--------------
--------------
22.607
16.316
21.861
Contributies
Contributies* 2009
2008
3.415
3.052
Contributies jeugdleden
213
254
Contributie voorgaande jaren
105
85
--------------
--------------
3.733
3.391
128
124
18
19
--------------
--------------
146
143
Contributies leden
Aantal leden per jaareinde Volwassen leden Jeugdleden
*De contributies in het jaar 2009 zijn gestegen door enerzijds een stijging in het aantal leden en anderzijds door een stijging in de gemiddelde bijdrage.
28
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Nalatenschappen en legaten
Inspectiewerk Landelijke Vereniging Afdelingen en Asielen
2009
2008
251
74
9.357
8.248
2.275
3.354
--------------
--------------
11.883
11.676
2009
2008
Giften en periodieke schenkingen Landelijke Vereniging
773
1.477
Giften en periodieke schenkingen afdelingen/asielen
2.823
1.790
Acties Landelijke Vereniging
1.079
1.335
Giften en fondsenwervende acties
Acties via Stichting Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming Acties afdelingen/asielen
80
89
236
208
--------------
--------------
4.991
4.899
De giften en periodieke schenkingen Landelijke Vereniging zijn gedaald doordat er voor het nieuwbouwproject Utrecht/Amersfoort eenmalig in 2008 een gift van E 1.000 werd toegekend. De giften en periodieke schenkingen van afdelingen/asielen zijn toegenomen door een gift van E 1.831 aan Stichting Nieuwe Waterweg t.b.v. nieuwbouw. De acties Landelijke Vereniging zijn gedaald, doordat er door Pedigree eenmalig in 2008 een bedrag van E 368 is toegekend.
Overige fondsenwerving 2009
2008
1.459
1.390
Verkoop goederen
Collecten
203
124
Overige baten fondsenwerving
317
381
--------------
--------------
1.979
1.895
Brutowinst
29
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Verkoop goederen 2009
2008
361
372
–158
–248
--------------
--------------
203
124
Netto omzet Kostprijs Brutowinst
12. Aandeel acties van derden Realisatie 2009
Begroting 2009
Realisatie 2008
1.800
2.013
2.000
-
-
360
Nationale Postcode Loterij – Belopbrengsten
39
-
42
Sponsor Bingo Loterij
22
-
48
-
-
104
--------------
--------------
--------------
2.076
2.013
2.573
Realisatie 2009
Begroting 2009
Realisatie 2008
472
619
300
4.444
4.258
4.818
Nationale Postcode Loterij – Reguliere Bijdrage Nationale Postcode Loterij – Bijdrage klimaatproject HIER II
Pedigree actie asielhonden Overige acties derden
215
19
13. Vergoedingen wettelijke taken
Centrale overheid (inspectiewerk) Bijdragen lokale overheden (asielwerk) Bijdragen overige instellingen (asielwerk)
30
357
487
183
--------------
--------------
--------------
5.273
5.364
5.301
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
14. Baten uit beleggingen
Dividenden Rente obligaties
Realisatie 2009
Begroting 2009
Realisatie 2008
133
136
253
507
-
533
Gerealiseerde koersverschillen effecten
–660
240
-300
Mutatie ongerealiseerde koersverschillen
2.028
13
–3.816
414
578
495
--------------
--------------
--------------
2.422
967
–2.835
Realisatie 2009
Begroting 2009
Realisatie 2008
21
15
21
1.461
560
94
--------------
--------------
--------------
1.482
575
115
Overige rentebaten
15. Overige baten
Rente leningen u/g Overige baten
De overige baten zijn toegenomen doordat de afdelingen Limburg, West-Alblasserwaard en Stichting Dierenopvangcentrum Waterland extra inkomsten hebben ontvangen voor nog te bouwen dierenasiel/dierenwelzijncentra.
31
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Lastenverdeling Dierennoodhulp
Toezicht Dierenwelzijn
Maatschappelijke beïnvloeding
Beïnvloeding overheidsbeleid
Fondsenwerving
Kosten Beleggingen
Kosten acties derden
Directe kosten
5.489
1.169
2.839
206
2.473
69
21
Personeelskosten
7.443
1.419
1.675
402
670
Overige personeelskosten
400
56
232
38
79
283
Reis- en verblijfskosten Huisvestingskosten Bestuurskosten Overige algemene kosten Totale lasten
Kosten Beheer & Admin.
Totaal realisatie 2009
Begroting 2009
Totaal realisatie 2008
3.299 2.662
15.565
15.222
13.622
14.271
13.832
11.701
1.088
1.053
2.133
317
172
111
19
38
159
816
794
745
2.882
231
263
111
148
557
4.192
4.062
2.173
98
16
14
7
12
22
169
163
155
454
75
446
83
153
577
1.788
1.733
3.805
--------------
--------------
--------------
--------------
--------------
--------------
--------------
--------------
--------------
--------------
--------------
17.083
3.138
5.580
866
3.573
69
21
7.559
37.889
36.858
34.334
Kostentoerekening De kosten worden aan de doelstellingen toegerekend op basis van de tijdsbesteding van personeel. Kengetallen – % kosten eigen fondsenwerving ten opzichte van baten uit eigen fondsenwerving = 15,8% (2008: 11,2%). De CBF-richtlijnen geven een norm aan van maximaal 25%. – % lasten Beheer & Administratie ten opzichte van totale lasten = 20,0% (2008: 19,7%). Hiervoor bestaat er nog geen officiële norm. Intern wordt bestudeerd aan de hand van welke criteria een richtlijn vastgelegd kan worden. Doorgaans bevindt deze ratio zich de afgelopen 3 jaren tussen 15% en 23%. Op basis hiervan hanteert de Landelijke Vereniging (VB) als leidraad maximaal 25%. – % besteed aan de doelstellingen ten opzichte van totale baten = 67,6 % (2008: 76,2%).
32
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Directe kosten eigen fondsenwerving Realisatie 2009
Begroting 2009
Realisatie 2008
Ledenwerving
1.033
1.135
562
Ledenbehoud
292
350
222
Ledenadministratie
139
250
231
Werving giften particulieren
437
550
356
9
50
11
172
100
108
79
80
106
312
1.235
360
--------------
--------------
--------------
2.473
3.750
1.956
Sponsorwerving Werving nalatenschappen Collectekosten Wervingen door Afdelingen/ Asielen
De stijging van de kosten ledenwerving heeft te maken met een extra campagne voor het werven van nieuwe en behouden van volwassen- en jeugdleden.
Personeelskosten
Salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Onkosten vergoedingen
Gemiddelde bezetting in FTE
Realisatie
Begroting
Realisatie
2009
2009
2008
11.715
10.998
9.711
1.688
2.090
1.467
674
744
523
194
-
-
--------------
--------------
--------------
14.271
13.832
11.701
401,7
433,0
349,7
In het kader van Regionalisering en Professionalisering, in concreto de vorming van Nieuwe Stijl Afdelingen (NSA’s) zijn zowel bij het VB als landelijk meer vast personeel aangesteld voor het bekleden van functies op bedrijfsadministratief gebied als ook op beleidsmatig gebied m.b.t. de kerntaken en het professionaliseren van fondsenwerving. Dit heeft als gevolg een stijging in de kosten salarissen, sociale lasten en pensioenpremies. Daarnaast zijn de onkostenvergoe dingen omhoog gegaan doordat de nodige inspanningen zijn gedaan voor het opstarten, het bemiddelen en het begeleiden van fusietrajecten. Hiermee zijn de nodige kosten gemaakt v.w.b. representatie, literatuur, reis- en verblijf, lunch- en dinerbijeenkomsten. Ook het aannemen van nieuw personeel had de nodige kosten v.w.b. werving en selectie. Bezoldigingen en vergoedingen Op de werknemers van de Landelijke Vereniging is de CAO Ziekenhuizen van toepassing, behalve op de directeur. Diens bezoldiging is geregeld conform richtlijnen van de VFI.
33
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Bezoldiging directie Bij de Dierenbescherming is een algemeen directeur/bestuurder werkzaam, die de dagelijkse leiding heeft over de organisatie. Het totale brutosalaris over 2009 inclusief vakantietoeslag en eindejaarsuitkering bedroeg E 129. Als onderdeel van de honorering is in 2009 ook een leaseauto ter beschikking gesteld en wordt het werkgeversdeel van het pensioen en sociale premies betaald. Nevenfuncties van de algemeen directeur/bestuurder: – lid Raad van Toezicht Bibliotheek Service Centrum Utrecht – lid Raad van Toezicht Vereniging Openbaar Onderwijs-Facilitair – voorzitter Eurogroup Vergoedingen aan de leden van de Raad van Toezicht In 2009 ontvingen de bestuursleden samen een vergoeding van totaal E 4 (2008: E 5) voor de door hen gemaakte reis-, verblijf- en representatiekosten. Noch aan de algemeen directeur/bestuurder noch aan de leden van de Raad van Toezicht zijn leningen, voorschotten of garanties verstrekt. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen bezoldiging voor hun toezichthoudende rol.
Bezettingsoverzicht In navolgend overzicht is de gemiddelde bezetting (in fulltime equivalenten) ingedeeld in groepen binnen de organisatie weergegeven over de jaren 2008 en 2009: 2009
2008
Directie en staf
6,8
4,6
Personeelszaken
2,9
3,0
Financien & Controle
14,2
10,0
Beleid, Dier & Maatschappij
11,4
10,6
Communicatie & Fondsenwerving
17,1
12,5
Asielen & Afdelingen
16,5
16,2
ProDier
4,8
-
--------------
--------------
73,7
56,9
4,8
5,0
VB
LID
34
Directie en staf
Inspectie
14,9
14,0
Intake en Service
10,3
7,8
--------------
--------------
30,0
26,8
Afdelingen en Asielen
298,0
266,0
298,0
266,0
--------------
--------------
TOTAAL
401,7
349,7
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Onderdeel van ons professionaliseringsprogramma is het zoveel mogelijk versterken van de interne organisatie met vaste krachten. In 2009 is ernaar gestreefd om organisatiebreed de cruciale functies in te vullen, om zo de nodige kennis “in huis” te behouden. Daardoor is het mogelijk geweest om een forse afname te realiseren in kosten van uitzend- en interimkrachten ten opzichte van 2008.
35
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Overige gegevens
Gelden waarvoor de Raad van Toezicht een specifieke bestemming heeft gegeven, worden toegevoegd aan een bestemmingsreserve; uitgaven van deze gelden worden ten laste van de bestemmingsreserve gebracht. Baten waarvoor een derde een beperkte bestedingsmogelijkheid heeft aangegeven worden toegevoegd aan een bestemmingsfonds; bestedingen van deze gelden worden aan dit fonds onttrokken. Het saldo dat resteert na verwerking van de mutaties in de bestemmingsfondsen en bestemmingsreserves wordt toegevoegd of onttrokken aan de continuïteitsreserve.
36
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Voorstel tot verwerking exploitatiesaldo
Mutatie bestemmingsfonds asielen Mutatie bestemmingsfonds inspectie
535 –1.824
Mutatie bestemmingsfonds DWC Amersfoort
–175
Mutatie bestemmingsfonds NPL klimaatproject HIER II
–112
Mutatie bestemmingsfonds Pedigree asielhonden
35
Mutatie Mulder van der Meer (KFA Dierenamb.)
60
Continuïteitsreserve: Toevoeging
5.117
Bestemmingsreserve: Toevoeging
7.137
Continuïteitsreserve: Onttrekking
–676
Bestemmingsreserve: Onttrekking
–8.490
Overig
–56 --------------
Saldo
1.551
37
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
De Raad van Toezicht, Den Haag, 8 september 2010.
Mevr. A. Boomsma Voorzitster
Dhr. P. Buisman Vice- voorzitter
Mevr. Mr. E.A.M. Donders secretaris
Mevr. A. Christophe lid
Dhr. Dr. Ir. E.D. Ekkel lid
Dhr. Mr. M. de Vries lid
Dhr. P.W.A. Kasteleyn lid
De bestuurder, Dhr. F.C. Dales Algemeen directeur
38
Dierenbescherming | Geconsolideerde jaarrekening 2009
Accountantsverklaring Aan: de Raad van Toezicht en de directie van de Dierenbescherming Accountantsverklaring Wij hebben de in dit verslag opgenomen geconsolideerde jaarrekening 2009 van de Vereniging tot Bescherming van Dieren te Den Haag bestaande uit de geconsolideerde balans per 31 december 2009, de geconsolideerde staat van baten en lasten over 2009 en het geconsolideerde kasstroomoverzicht 2009 met de geconsolideerde toelichting gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vereniging is verantwoordelijk voor het opmaken van de geconsolideerde jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, evenals voor het opstellen van het geconso lideerde jaarverslag, beide in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving Fondsenwervende Instellingen (RJ 650). Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de geconsolideerde jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de geconsolideerde jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de geconsolideerde jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de geconsolideerde jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de geconsolideerde jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, ten einde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de entiteit. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de entiteit heeft gemaakt, evenals een evaluatie van het algehele beeld van de geconsolideerde jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstel ling van het geconsolideerde vermogen van de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren per 31 december 2009 en van het geconsolideerde resultaat over 2009 in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 650 voor Fondsenwervende Instellingen. Wij melden dat het geconsolideerde jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de geconsolideerde jaarrekening. Den Haag, 8 september 2010 KPMG ACCOUNTANTS N.V. J.A.A.M. Vermeeren RA
39